เมืมือมืมื งเก่ก่าก่ก่ลพบุรี YOUR LOGO
มืมือ มื อ มื งเก่ก่า ก่ า ก่ เ ลพบุรี YOUR LOGO คำ นำ “ที่นี่เมืองลพบุรี” ได้ถือกำ เนิดเป็นรูปเล่มที่ท่านได้กรุณาอ่านอยู่ในขณะนี้ เมื่อปี๒๔๔๕ เป็นครั้งแรก ครั้งนี้ปี 2549 จัดพิมพ์เป็นครั้งที่3 “ที่นี่เมืองลพบุรี” จึงเกิดขึ้นจากประสบการณ์การอ่านและการท่องเที่ยวใน จังหวัดลพบุรีเป็นส่วนใหญ่ ผนึกแน่นกับจิตสำ นึกรักเมืองลพบุรีอันเป็นบ้านเกิดเป็น ปฐมเหตุแห่งการเขียน “ที่นี่เมืองลพบุรี” เล่มนี้ ไม่ใช่งานทางวิชาการ หากแต่อิงวิชาการและมีจุด ประสงค์ให้ชาวบ้านโดยทั่วไปอ่านเอาความรู้ เพื่อให้เกิดจิตสำ นึกในการหวงแหน มรดกของบรรพบุรุษเราและรักเมืองลพบุรี การจัดพิมพ์ครั้งที่สามนี้ หวังในใจว่า “ที่นี่เมืองลพบุรี”จะเข้าไปสู่ห้องสมุดของ โรงเรียนและเข้าสู่ห้องสมุดของวัดต่างๆในจังหวัดลพบุรี วิลาสินี สุนทรสุข 19 มิถุนายน 2567
มืมือ มื อ มื งเก่ก่า ก่ า ก่ ลพบุรี เ ลวะปุระ-ละโว้-ลพบุรี เสาหลักเมืองลพบุรี...อยู่ที่ไหน เขาสมอคอน:สำ นักฝึกวิทยายุทธอันลือลั่น พระนางจามเทวี:สตรีผู้มากด้วยธรรม กัมพูชาเมื่อ๗oo ปี เจ้าพ่อพระกาฬ สมเด็จพระนารายณ์มหาราช ออกญาวิไชเยนทร์ ท้าวทองกีบม้า “หม่อมปาน” ข้าราชการผู้รักชาติยิ่ง สารบัญ
มืมือ มื อ มื งเก่ก่า ก่ า ก่ ลพบุรี เ อาณาจักรละโว้ อาณาจักรละโว้ เป็นอาณาจักรโบราณในมณฑล อำ นาจแห่งหนึ่งในอดีต ซึ่งตั้งอยู่บนฝั่งซ้าย ของลุ่มน้ำ เจ้าพระยา สถาปนาขึ้นราวปลายยุค ทวารวดี แรกเริ่มมีศูนย์กลางอำ นาจอยู่ที่ลวปุระ (ปัจจุบันคือเมืองลพบุรี) ต่อมาย้ายไปที่อโยธยา (ปัจจุบันคือเมืองอโยธยา) ซึ่งต่อมาได้ถูก สถาปนาเป็นอาณาจักรอยุธยา
มืมือ มื อ มื งเก่ก่า ก่ า ก่ เ ลพบุรี YOUR LOGO ประวัติศาสตร์ อ้างอิงตามพงศาวดารเหนือ อาณาจักรละโว้ก่อตั้งโดยพระยากาฬ วรรณดิศ บุตรของพระยากากพัตร และในปีเดียวกันพระยากาฬวรรณดิศได้ ตั้งจุลศักราช เป็นศักราชประจำ อาณาจักรของพระองค์ด้วย จึง สันนิษฐานได้ว่า อาณาจักรละโว้ น่าจะสถาปนาในปี พ.ศ. 1181 (ค.ศ. 638)
มืมือ มื อ มื งเก่ก่า ก่ า ก่ ลพบุรี เ ด้านศาสนา เมืองละโว้ได้รับคติทางศาสนาพราหมณ์จากราช อาณาจักรขอมกัมพูชา และพุทธศาสนาแบบมหายานที่ขึ้นมาจาก ทางทิศใต้ ตั้งแต่ประมาณพุทธศตวรรษที่ 16 คติความเชื่อทั้งสอง นั้นเข้ากันได้และส่งเสริมการปกครองบ้านเมืองที่รวมกันเป็นราช อาณาจักรใหญ่ ดังนั้น เมืองละโว้จึงเป็นเมืองที่มีเครือข่ายความ สัมพันธ์ไปถึงบ้านเมืองในภาคตะวันออกเฉียงเหนือแห่งลุ่มแม่น้ำ มูล คือเมืองพิมาย ในจังหวัดนครราชสีมา เมืองพนมรุ้ง ในเขต จังหวัดบุรีรัมย์ ไปจนถึงเมืองพระนครหลวง ในกัมพูชา
มืมือ มื อ มื งเก่ก่า ก่ า ก่ ลพบุรี เ เสาหลักเมืองลพบุรี...อยู่ที่ไหน เสาหลักเมืองลพบุรีปัจจุบันยังไม่ สามารถระบุที่แน่ใจได้ เพราะการสร้าง ศาลลูกศรมาสร้างทีหลังและะคุมเสาเอา ไว้ปัจจุบันจึงมองไม่เห็น แต่จากการ รวบรวมข้อมูลผู้รู้ระบุไว้ 3 แห่ง ๑ บริเวณศาลเจ้าพ่อหลักเมืองที่ท่าโพธิ์ ใกล้ๆโรงเรียนเทศบาล1 2.บริศาลลูกศรในปัจจุบัน 3.ด้านทิศตะวันตกของวัดเสาธงทอง
มืมือ มื อ มื งเก่ก่า ก่ า ก่ เ ลพบุรี YOUR LOGO เขาสมอคอน:สำ นักฝึกวิทยายุทธอันลือลั่น เขาสมอคอนตั้งอยู่บนเทือกเขาสมอคอน ตำ บลเขาสมอคอน อำ เภอท่าวุ้งจังหวัดลพบุรี เขาสมอคอนนี้เป็นเสมือนสำ นักตักสิลาในสมัยโบราณ เป็นที่อยู่ของ สุกกทันตฤๅษี อาจารย์ของพ่อขุนรามคำ แหงมหาราช และพญางำ - เมือง “เจ้าเมืองพะเยา” เมื่อครั้งทั้งสองพระองค์ยังทรงพระเยาว์ ได้เสด็จมาศึกษาศิลปวิทยา ณ เขาสมอคอนภายในมณฑปจะมี พระพุทธรูปประดิษฐานอยู่เพื่อให้ผู้ที่แวะมาชมได้นมัสการ
มืมือ มื อ มื งเก่ก่า ก่ า ก่ ลพบุรี เ พระนางจามเทวี:สตรีผู้มากด้วยธรรม พระนางจามเทวี เชื่อกันว่าเป็นปฐมกษัตริย์แห่งนครหริภุญชัย ทรงเป็นพระราชธิดาของพระเจ้าจักรพรรดิราช แห่ง กรุงละโว้(ลพบุรี) ปีประสูติ ระยะเวลา ครองราชย์ และปีสวรรคตของพระนางจามเทวี มีผู้บันทึกหรือวิเคราะห์ไว้ต่างกัน สอบค้นว่าประสูติ เมื่อพ.ศ. ๑๑๖๖ ครอง ราชย์ พ.ศ. ๑๒๐๕ ครองราชย์อยู่ ๑๗ ปี สิ้นพระชนม์ พ.ศ. ๑๒๕๘พระชันษาได้ ๙๒ ปี พระนางจามเทวีเป็นผู้มีพระรูปโฉมงด งาดเป็นเบญจกัลยานี มีศีล พระนางได้นุ่งขาวห่มขาวสมาทานเบญจศีล จนถึงวันสิ้นพระชนม์ ดังตำ นานมูลศาสนา ได้กล่าวว่าพระนางทรงสมาทานเบญจศีล อยู่เสมอทุกวันมิได้ขาดในอุดมการณ์ทาง ด้านศาสนาทรงเป็นแบบอย่างที่ดีในการ ปฏิบัติธรรมให้เสนาอำ มาตย์ราชมนตรีและ ประชาชนถือปฏิบัติเป็นอย่างดี
มืมือ มื อ มื งเก่ก่า ก่ า ก่ ลพบุรี อาณาจักรขอมได้ขยายอิทธิพล เข้ามายังบริเวณนี้ ทำ ให้ความ สำ คัญของอาณาจักรละโว้ลดลง อิทธิพลศิลปวัฒนธรรมของขอม ได้แพร่เข้ามาในดินแดนประเทศไทย โดยเฉพาะภาคตะวันออกเฉียง เหนือ เ กัมพูชาเมื่อ๗00 ปี
มืมือ มื อ มื งเก่ก่า ก่ า ก่ เ ลพบุรี YOUR LOGO หลังจากพุทธศตวรรษที่ 16 ในช่วงเวลาดังกล่าวละโว้เป็น ศูนย์กลางที่สำ คัญทางภาคกลางจึงได้รับอิทธิพลศิลปะขอม โดย นำ มาผสมผสานรูปแบบให้เป็นลักษณะเฉพาะของตนเอง ได้แก่พระ ปรางค์สามยอด และเทวสถานปรางค์แขก จังหวัดลพบุรี แม้จะมี ลักษณะสถาปัตยกรรมรูปพระปรางค์ตามขอมแต่เป็นการสร้าง เลียนแบบขอมเท่านั้นเอง ทางด้านประติมากรรมศิลปะลพบุรีมักมี ส่วนผสมกับศิลปะทวารวดี ทั้งนี้เพราะถิ่นที่ตั้งของอาณาจักร ละโว้ก็เป็นพื้นที่ของอาณาจักรทวารวดี ที่เคยอยู่ร่วมสมัยเดียวกัน ศิลปะขอม
มืมือ มื อ มื งเก่ก่า ก่ า ก่ ลพบุรี เ เจ้าพ่อพระกาฬ เจ้าพ่อพระกาฬเป็นเทวรูปรุ่นเก่า ซึ่งอาจเป็นพระวิษณุ หรือพระโพธิสัตว์- อวโลกิเตศวร เป็นเทวรูปรุ่นเก่า ศิลปะ ลพบุรี แต่เดิมเจ้าพ่อพระกาฬมีพระกาย สีดำ ทำ จากศิลา ไม่มีพระเศียรแลพระกร ทั้งหมด กล่าวกันว่าเจ้าพ่อพระกาฬได้ ไปเข้าฝันผู้ประสงค์ดีท่านหนึ่งนัยว่าขอ พระเศียรและพระกรเท่าที่จะหามาได้ ซึ่ง ได้มีผู้ศรัทธาได้จัดหาเศียรพระศิลา
มืมือ มื อ มื งเก่ก่า ก่ า ก่ ลพบุรี เ ศาลพระกาฬ ศาลพระกาฬหรือเดิมเรียกว่า ศาลสูง เนื่องจากศาลตั้งอยู่บน ฐานศิลาแลงที่อยู่สูงจากพื้นดิน เป็นศาสนสถานที่เป็นฐานศิลาแลง ขนาดมหึมา สันนิษฐานกันว่าฐาน ศิลาแลงดังกล่าวเป็นฐานพระ ปรางค์ที่ยังสร้างไม่เสร็จหรือ สร้างสำ เร็จแต่พังถล่มลงมาภาย หลังโดยมิได้รับการซ่อมแซมให้ดี ดังเดิม ทั้งนี้มีที่ศาลสูงมีการค้นพบศิลาจารึก ศาลสูงภาษาเขมรหลักที่และศิลาจารึกเสา แปดเหลี่ยม (จารึกหลักที่ 18) อักษรหลังปัล ลาวะภาษามอญโบราณจากกรณีจารึกเสา แปดเหลี่ยมที่หักพังนั้นพบว่าเสานี้ถูกทุบ ทำ ลายให้ล้มพังอยู่กับที่มิได้เคลื่อนย้ายมา จากที่อื่น จึงสันนิษฐานว่าศาลพระกาฬอาจ เคยเป็นศาสนสถานของนิกายเถรวาทมา ก่อนภายหลังถูกดัดแปลงเป็นเทวสถานใน นิกายไวษณพของศาสนาฮินดูแทน
มืมือมืมืงเก่ก่าก่ก่ เ ลพบุรี YOUR LOGO สมเด็จพระนารายณ์มหาราช สมเด็จพระนารายณ์มหาราช หรือ สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 3 เป็น พระมหากษัตริย์รัชกาลที่ 27 แห่งกรุงศรีอยุธยา และเป็นพระมหากษัตริย์พระองค์ที่ 4 และพระองค์สุดท้ายของราชวงศ์ปราสาทอง โดยรัชสมัยของสมเด็จพระนารายณ์มหาราชนั้นเจริญรุ่งเรืองที่สุดในสมัยกรุงศรีอยุธยา เนื่องจากทรงได้เจริญสัมพันธไมตรีกับ พระเจ้าหลุยส์ที่14 แห่งฝรั่งเศสในด้านการค้า มีการนำ วิทยาการสมัยใหม่มาใช้ในประเทศไทยครั้งแรก ทำ ให้ทรงได้รับการยกย่องว่าเป็น 1 ใน 8 สมเด็จพระบูรพมหากษัตริย์ผู้ยิ่งใหญ่ในประเทศไทย ที่ทรงได้รับพระสมัญญานามว่าเป็น “มหาราช”
มืมือ มื อ มื งเก่ก่า ก่ า ก่ ลพบุรี เ สมเด็จพระนารายณ์มหาราชทรงเป็นพระโอรสของ พระเจ้าปราสาททองและพระนางเจ้าสิริกัลยานีพระราช สมภพในปี 2175 เสด็จขึ้นครองราชสมบัติเมื่อวันที่ - 15 ตุลาคม 2199เป็นพระมหากษัตริย์ลำ ดับที่ 27 แห่งกรุง ศรีอยุธยา ขณะทรงมีพระชนมายุ 25 พรรษาหลังจาก ประทับที่กรุงศรีอยุธยาได้ 10 ปี พระองค์ทรงโปรดเกล้าฯ ให้สร้างเมืองลพบุรีขึ้นเป็นราชธานีแห่งที่ 2 ในปี 2209 และ เสด็จไปประทับทุกๆปีครั้งละเป็นเวลานานหลายเดือนจน กระทั่งเสด็จสวรรคตในปี 2231 พระชนมายุได้56พรรษา รวมเวลาที่ทรงครองราชสมบัติ 32 ปี การครองราชย์
มืมือ มื อ มื งเก่ก่า ก่ า ก่ ลพบุรี เ ออกญาวิไชเยนทร์ เจ้าพระยาวิไชเยนทร์ หรือ คอนสแตนติน ฟอลคอน เป็นนักผจญภัยชาวกรีกผู้กลายมาเป็นสมุหนายกในรัชสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราชแห่งกรุงศรีอยุธยา ฟอลคอนเกิดที่แคว้นเซฟาโลเนีย (ประเทศกรีซ) เมื่อ พ.ศ. 2190 ในพ.ศ. 2218 เดินทางมายังกรุงศรีอยุธยาใน ฐานะพ่อค้า ในเวลาไม่กี่ปีและเข้ารับราชการในราชสำ นัก สมเด็จพระนารายณ์มหาราช ในตำ แหน่งล่าม บั้นปลาย ชีวิตเมื่อพระเพทราชากุมอำ นาจการสำ เร็จราชการแผ่น ดินแล้วก็จับกุมพระยาวิชเยนทร์และผู้ติดตามรวมถึง ราชนิกุลองค์ต่าง ๆ และนำ ไปประหารชีวิตในวันที่ 5 มิถุนายน พ.ศ. 2231 ในวัยเพียง 40 ปี
มืมือ มื อ มื งเก่ก่า ก่ า ก่ เ ลพบุรี YOUR LOGO ท้าวทองกีบม้า ท้าวทองกีบม้า มีชื่อตัวว่า มารี กีมาร์ เป็นภริยาของ เจ้าพระยาวิไชเยนทร์ เธอมีชื่อเสียงจากการปฏิบัติหน้าที่ หัวหน้าห้องเครื่องต้นวิเสทในราช สำ นัก ตำ แหน่ง "ท้าวทองกีบม้า" ว่ากัน ว่านางได้ประดิษฐ์ขนมไทยที่ได้รับ อิทธิพลจากอาหารโปรตุเกสมีทอง หยิบ,ทองหยอด, ฝอยทอง,ทองม้วน และหม้อแกงเป็นอาทิ ท้าวทองกีบม้า เป็นคริสตังเชื้อ สายโปรตุเกส, เบงกอล และญี่ปุ่น เป็นธิดาคนโตของฟานิก กียูมาร์ มารีได้สมรสกับพระยาวิไชเยน ทร์ (คอนสแตนติน ฟอลคอน) ขุนนางชาวกรีกอันเป็นที่ โปรดปรานของสมเด็จพระ นารายณ์มหาราช ขณะนั้นที่นาง มีอายุได้ 16 ปี
มืมือ มื อ มื งเก่ก่า ก่ า ก่ เจ้าพระยาโกษาธิบดี นามเดิม ปาน เป็นขุนนางในอาณาจักรอยุธยาสมัย สมเด็จพระนารายณ์มหาราช เป็นเอกอัครราชทูตคนสำ คัญที่เดินทางไป เจริญสัมพันธไมตรีกับราชสำ นักฝรั่งเศสเมื่อ พ.ศ. 2229 ปานเป็นบุตรของ เจ้าแม่วัดดุสิต พระนมของสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ปานได้บรรดาศักดิ์ ออกพระวิสุทธสุนทร และได้รับแต่งตั้งเป็นทูตออกไป เจริญสัมพันธไมตรีกับฝรั่งเศส การเสียชีวิต ใน พ.ศ. 2239 ปานถูกลงอาญาอยู่บ่อยครั้งเนื่องด้วยเป็นที่ นิยมในหมู่ราษฎรมีครั้งหนึ่งพระเพทราชากริ้วมาก ใช้พระแสงตัดปลาย จมูกของปานบางแหล่งว่าที่ถูกตัดจมูกเพราะเขาถูกกล่าวหาว่าจงรักภักดี ต่อฝรั่งเศสและสมเด็จพระนารายณ์ บางแหล่งว่าเขาตัดสินใจฆ่าตัวตายใน พ.ศ. 2243 บางคนว่าเขาใช้มีดแทงตัวตาย บางคนว่าเขาถูกโบยด้วยเชือก จนตาย ลพบุรี เ “หม่อมปาน” ข้าราชการผู้รักชาติยิ่ง
มืมือ มื อ มื งเก่ก่า ก่ า ก่ ลพบุรี เ บรรณานุกรม หนังสือ ที่นี่ลพบุรี รูปที่3 พระปรางสามยอด https://images.app.goo.gl/vGrUQBzJ1vvGsx3AA รูป4 วัดพระศรีรัตนมหาธาตุhttps://images.app.goo.gl/3Evw3X2DJjRKgJmf7 รูปที่5ศาลพระกาฬ https://images.app.goo.gl/dUWnTahjZqqdqFF69 รูปที่6 บ้านวิเยนทร์ https://images.app.goo.gl/h7zzoxkCgPUGmEaN8
มืมือ มื อ มื งเก่ก่า ก่ า ก่ ลพบุรี เ
Thank you ข้อมูลผูจัดทำ นางสาววิลาสินี สุนทรสุข เลขที่23 4/5 เกิด2กันยายน 2551 ศึกษาอยู่โรงเรียนวิทยาศาสตร์จุฬาภรณราชวิทยาลัย ลพบุรี