หนังสือe-book ทัศนธาตุในงานทัศนศิลป์_clone

โรงเรียนสาธิตบางเเก้ว

ทัศน์ธาตุ

ในงานทัศนศิลป์

ชั้นประถมศึกษาปีที่2

ป.2

ครูผู้สอน วิเชษฐ คชาชาญ
โรงเรียนสาธิตบางเเก้ว

ART

It is the supreme art of the
teacher to awaken joy in creative.

ทัศน์ธาตุ

ในงานทัศนศิลป์

การเรียนรู้เรื่องทัศนธาตุในงานทัศนศิลป์
ผู้วิจัยตระหนักถึงความสำคัญของการเรียนรู้ทัศนธาตุใน
งานทัศนศิลป์ของนักเรียน เนื่องจากนักเรียนส่วนใหญ่ยัง
ไม่มีความรู้ความเข้าใจเรื่องทัศนธาตุในงานทัศนศิลป์จึง
เป็นเหตุผลที่สนใจอยากจะศึกษาเรื่องนี้เพื่อให้นักเรียนได้
เข้าใจเทคนิคขององค์ประกอบงานทัศนธาตุในงานทัศน
ศิลป์มากขึ้นและให้ความรู้ขั้นตอนการวาดและการลงสี
รวมถึงพัฒนาไอเดียและสร้างแรงจูงใจในการสร้างผล
งานผู้วิจัยจึงมีความสนในสร้างสื่อการเรียนหนังสือ
อิเล็กทรอนิกส์หรือ E-Book เพื่อพัฒนาทักษะความรู้และ
ความสามรถของผู้เรียนให้มีประสิทธิภาพและนำไปปรับ
ใช้ในการเรียนรู้ในอนาคตได้อย่างต่อเนื่องและอยากจะ
ช่วยแก้ปัญหาการเรียนออนไลน์ในสถานการณ์โควิด19
ในตอนนี้ให้ผู้เรียนสามารถเรียนรู้เนื้อหาและทบทวนบท
เรียนได้ด้วยตัวเองตลอดเวลาและสามารถนำความรู้ไป
พัฒนาต่อยอดสร้างเป็นอาชีพเลี้ยงตนเองได้ในอนาคตดัง
นั้นการพัฒนาความรู้พื้นฐานเรื่องทัศนธาตุในงานทัศน
ศิลป์ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 จึงมีความสำคัญ
อย่างยิ่งเพื่อในการเรียนการสอนในสังคมไทยปัจจุบัน

ทัศน์ธาตุ

ในงานทัศนศิลป์

องค์ประกอบของทัศน์ธาตุ หน้า
> จุด,เส้น,สี,รูปร่าง-รูปทรง
ขนาด-สัดส่วน,ลักษณะพื้นผิว 1-10
ช่องว่าง,เเสงเงา

หลักการสร้างงานทัศนธาตุในงานทัศนศิลป์ 11-12
>เอกภพ
>ความสมดุล
>จุดเด่น
>ความกลมกลืน
>ความขัดเเย้ง

การวาดภาพพื้นฐานจากการศึกษา 13-14
ทัศนธาตุในงานทัศนศิลป์

ประโยชน์ของทัศนธาตุ 15-16
ในงานทัศนศิลป์

ทัศน์ธาตุในงาน 1
ทัศนศิลป์

ความหมายทัศน์ธาตุ

ทัศนธาตุทัศนธาตุ (Visual Elements) ในทางทัศนศิลป์หมายถึงส่วน
ประกอบของศิลปะที่เกี่ยวข้องกับการรับรู้ทางการเห็นของมนุษย์องค์
ประกอบของทัศนธาตุส่วนประกอบในภาษาอังกฤษใช้คำว่า“ Element”
(เอนลิเมนท์) หรือเรียกกันว่า“ ส่วนมูลฐาน” หมายถึงส่วนประกอบของ
การจัดภาพ (ELEMENT OF OMPOSITION) หรือองค์ประกอบของทัศน
ธาตุคำว่าทัศนธาตุคือสิ่งที่มองเห็นได้ (Visual Element) ซึ่งประกอบ
ด้วยสิ่งต่อไปนี้คือจุด (Dot) เส้น (Line) สี (Colour) รูปทรงรูปร่าง
(Shape-Form) ขนาดสัดส่วน (Size-Proportion) ลักษณะผิว (Texture)
แสงเงา (Light-Shade) และช่องว่าง (Space) เป็นต้น

องค์ประกอบของทัศน์ธาตุ

จุด

๑. จุด (Dot) หมายถึงรอยลักษณะกลม
หรือรอยจากการจิ้มกดกระแทกด้วยวัสดุ
ต่าง ๆ ถ้าจุดหลายร้อยหลายพันจุดเรียง
ต่อเนื่องกันไปในทิศทางเดียวกันจนกลาย
เป็นเส้นจุดเป็นมวลทั้งเล็กและใหญ่ขึ้นอยู่
กับวัสดุอะไรที่จุดลงไปเช่นถ้าจุดด้วย
ปลายดินสอสีไม้ที่แหลมจุดจะเล็กมากถ้า
นำปลายพู่กันจุ่มสีจุดลงไปจุดก็จะใหญ่
ตามขนาดลดหลั่นกันไปอย่างไรก็ตามจุด
เป็นการระบุตำแหน่งจุดเป็นการเริ่มต้น
ของการสร้างสรรค์งานจิตรกรรมจุด
สามารถเรียงต่อกันให้มีน้ำหนักอ่อนแก่
ให้มีแสงเงาสร้างเป็นภาพได้สวยงาม

2

จุด

การจุดสีสร้างภาพก็เป็นอีกเทคนิคหนึ่งที่ช่วยให้ผลงานดูโดด
เด่นได้อีกหนึ่งรูปแบบ แต่ต้องใช้ความอดทนและต้องมีสมาธิสูง
ในการทำงาน สำหรับวัสดุที่ใช้ในการจุดนั้นควรเป็นวัสดุปลาย
เล็กๆ เช่น คอดตอลบัส ไม้เสียบลูกชิ้นปลายตัด กิ่งไม้ ด้าม
ตะเกียบ ด้ามพู่กัน ปากกาหรืออะไรก็ได้ที่เล็กและไม่แหลมมากขอ
ให้เป็นหน้าตัด ใช้จุ่มสี แต้มลงบนภาพที่เราได้ร่างเอาไว้ ส่วนสีที่ใช้
ก็เป็นสีโปสเตอร์ เวลาผสมสีควรจะผสมให้ข้น อย่าใสจนเกินไป
เดี๋ยวเวลานำวัสดุไปจุ่มสี สีจะไม่จับติดวัสดุ ทำให้ไม่มีเนื้อสีที่จะติด
กับกระดาษขาว

สร้างสรรค์ผลงานจากทัศน์ธาตุ จุด

เส้น 1.เส้นตรง 3

๒. เส้น (Line) เป็นมูลฐานสำคัญอันแรก 2.เส้นเเนวนอน
ของศิลปะทุกแขนงเส้นจะมีลีลาที่สื่อความ 3.เส้นเเนวเฉียง
มั่นคงราบเรียบสงบนิ่งหวั่นไหวอ่อนโยน 4.เส้นหยัก
นิ่มนวลหวาดหวั่น ฯลฯ ได้หากน้ำเส้นมา 5.เส้นคดก้นหอย
ร้อยเรียงต่อกันจะได้ภาพตามจิตนาการซึ่ง

ภาพจะสะท้องความรู้สึกอารมณ์ของผู้
เขียนได้เส้นเกิดจากการขูดขีดเขียนด้วย
วัสดุต่างๆดังนั้นการวาดภาพจึงเริ่มด้วย
การรู้จักเส้นในลีลาต่างกันเนื่องด้วยเส้นมี
ผลต่อความรู้สึกอย่างมาก เช่น เส้นตรงให้
ความรู้สึกแข็งแรงมั่นคงเส้นโค้งให้ความ
รู้สึกอ่อนช้อยนุ่มนวลร่าเริงมีชีวิตชีวาและ
เคลื่อนไหวเส้นประให้ความรู้สึกเคลื่อนไหว
เป็นช่วง ๆ ไม่ต่อเนื่องกันขาด ๆ ไม่สมบูรณ์
ไม่เด็ดขาดดูลึกลับเส้นเฉียงให้ความรู้สึก
เคลื่อนไหวไม่มั่นคง ฯลฯ เป็นต้นเมื่อนำเส้น
ต่างๆเหล่านี้มาประกอบกันจะทำให้เกิดเป็น
ภาพขึ้นและภาพที่สวย ๆ คงไม่ได้เกิดจาก
เส้นอย่างเดียว แต่ต้องอาศัยองค์ประกอบ
อีกหลายอย่างเช่นสีค่าน้ำหนักอ่อนแก่
ความกลมกลืนความแตกต่างการสร้างจุด
เด่นจุดสนใจ ฯลฯ ส่วนเส้นที่เกิดจาการวาด
ระบายด้วยสีไม้นั้นไม่ได้แตกต่างจากความ
ชำนาญในการใช้ดินสอ Drawing แต่จะเพิ่ม
เน้นความคมชัดและความเด่นของภาพด้วย

เส้นและสีให้สวยงาม

6.เส้นโค้ง

เส้น 4

เส้นเเต่ละชนิดสามารถนำมาสร้างเป็นภาพผลงานได้
โดยการนำเส้นเเต่ละเเบบมารวมกัน ไม่ว่าจะเป็เส้นตรง
เส้นโค้ง เส้นเฉียง ก็สามารถนำมาสร้างภาพได้เช่นกัน

สร้างสรรค์ผลงานจากทัศน์ธาตุเส้น

สี 5

๓. สี (Colour) เป็นส่วนประกอบที่มีความสำคัญอีกประการหนึ่งของการ
สร้างสรรค์งานศิลปะช่วยให้งานศิลปะน่าสนใจมีชีวิตสีมีอิทธิพลต่อความ
รู้สึกและอารมณ์ของมนุษย์เป็นอย่างมากความสำคัญของสีมีไม่น้อยกว่า
เส้นแสงเงาหรือน้ำหนักอ่อน-แก่เพราะสีช่วยเพิ่มคุณค่าความงามการลงสี

ในภาพจะเกี่ยวข้องสัมพันธ์กับการให้น้ำหนักอ่อนแก่ต้องเน้นให้คุณค่า
ของสีคือการให้สีใดสีหนึ่งเกิดประโยชน์และมีหน้าที่ในการแสดงความโดด
เด่นโดยการทำให้สีนั้น ๆ มีค่าความเข้มเปลี่ยนแปลงไปจากเดิมคือให้เข้ม

มากขึ้นหรือให้จางลงการกำหนดค่าความเข้มดังกล่าวต้องเป็นไปตาม
ลำดับความอ่อนแก่ของสีซึ่งโดยหลักทฤษฎีสีแต่ละสีมีระยะความเข้มที่
แตกต่างกันเห็นได้ชัดคือประมาณ ๗-๙ ระยะความเข้มค่าความเข้มของสี
มี ๒ ประเภทคือค่าความเข้มของสีหลายสีที่รวมกันในภาพซึ่งเรียงจากสี
อ่อนไปหาสีแก่หรือสีจางไปหาสีเข้มอีกประเภทหนึ่งคือค่าน้ำหนักอ่อน-แก่
ของสีสีเดียวโดยกระจายความเข้มให้เจือจางลงตามลำดับส่วนการให้สีที่
กลมกลืนสีตัดกันหรือสีที่โดดเด่นย่อมขึ้นอยู่กับจินตนาการความต้องการ

และแนวการเขียนภาพของผู้สร้างสรรค์

วรรณะร้อน ให้ความรู้สึกอบอุ่น มีพลัง สนุกสนาน
เร่งเร้าอารมณ์ ดึงดูดความสนใจ ตื่นเต้น
วรรณะร้อนจะประกอบไปด้วยสีต่าง ๆ ดังต่อไปนี้
•สีแดง ให้ความรู้สึก เร่าร้อน รุนแรง สะเทือนอารมณ์
•สีส้มเหลือง ให้ความรู้สึก ร่าเริงมีชีวิตชีวา
•สีส้ม ให้ความรู้สึก มิตรภาพ ผู้หญิง หวังดี ความจริง
บอบบาง ละเอียดอ่อน โรแมนติก ความรัก
•สีส้มแดง ให้ความรู้สึก ความปรารถนา เรื่องทางเพศ
ความแข็งกร้าว การครอบครอง
•สีม่วงแดง ให้ความรู้สึก

วรรณะเย็น โดยภาพรวมจะให้ความรู้สึก เย็นสบาย
ผ่อนคลาย สงบ ลึกลับ สุภาพ เยือกเย็น
วรรณะเย็นจะปะกอบไปด้วยสีต่าง ๆ ดังต่อไปนี้
•สีเขียวเหลือง ให้ความรู้สึก หึงหวง ขี้คลาด คลื่นไส้
•สีเขียว ให้ความรู้สึก เป็นธรรมชาติ ผ่อนคลาย สงบ
เรียบง่าย อุดมสมบูรณ์
•สีเขียวน้ำเงิน ให้ความรู้สึก
•สีน้ำเงิน ให้ความรู้สึก สุขุม เยือกเย็น หนักแน่น
•สีม่วงน้ำเงิน ให้ความรู้สึก ซ่อนเร้น ลึกลับ
•สีฟ้า ให้ความรู้สึก เยือกเย็น มั่นคง มีพลัง สงบ

สี 6

ตัวอย่างผล
งานการใช้
สีโทนร้อน

ตัวอย่างผล
งานการใช้
สีโทนเย็น

เทคนิคการระบายสีให้สวย??

กาสรวรยะงบตาาลมยอคสดีวทีภ่รถารูกพะบขั้ลนางยตนไ้อปำนหในเนเัทลกิะศสใมทห่้าำไเงดสเ้ดผมียลอวงกาันนที่

รูปร่าง ขนาด 7
รูปทรง สัดส่วน

๔. รูปร่างรูปทรง (Shape-Form) ๕. ขนาดสัดส่วน (Size-Proportion)
รูปร่าง (Shape) หมายถึงพื้นที่ ขนาดหมายถึงลักษณะของรูปที่
ภายในเสขอบเขตหรือพื้นที่ที่มี กำหนดสังเกตได้ว่าใหญ่เล็กสั้นยาว
บริเวณรอบนอกหรือเส้นรอบ หนักเบาเท่านั้นเท่านี้เช่นขนาดใหญ่
นอกของวัตถุเป็นภาพ ๒ มิติมี ขนาดยาวไม่ได้ขนาดเป็นต้น
ความกว้างกับความยาวรูปร่างจึง •สัดส่วน หมายถึง ความสัมพันธ์
มีลักษณะแบน ๆ เช่นเงาตกทอด ของสัดส่วนขนาดความกว้างความ
ของวัตถุจะเห็นเพียงพื้นที่ของ ยาวความสูงความลึกของสิ่งต่าง ๆ
วัตถุไม่มีความหนาเห็นเพียงเส้น ว่ามีความพอดีเหมาะสมด้วยการ
รอบนอกของวัตถุเท่านั้น ฯลฯ เปรียบเทียบความสัมพันธ์ของคน
•รูปทรง (Form) หมายถึง สัตว์พืชวัตถุสิ่งของเป็นต้น
ปริมาตรภายในของเส้นขอบมี
ลักษณะเป็นโครงสร้างที่ปรากฏ
แสดงให้เห็นความกว้างความยาว
และความหนาหรือความลึก
อย่างชัดเจนทั้งสามด้านทำให้เกิด
ภาพลวงตาในลักษณะ ๓ มิติรูป
ทรงเป็นภาพที่ต่อเนื่องมาจากรูป
ร่างรูปร่างรูปทรง

ขนาดและสัดส่วน
ที่ต่างกันจะทำให้ภาพ
มีความสมบูรณ์มากขึ้น

8

ลักษณะ ๖. ลักษณะผิว (Texture) หมายถึงลักษณะของผิวภาพเมื่อได้สัมผัสหรือ
ผิว มองดูแล้วรู้สึกได้ว่าลื่นเป็นมันหยาบกระด้างละเอียดนุ่มนวลแข็งขรุขระ
และเรียบซึ่งจะช่วยให้ภาพนั้นดูเด่นชัดขึ้นและเพื่อสร้างความรู้สึกให้เกิดขึ้น
และมีความแปลกแตกต่างขัดแย้งกันในภาพลักษณะของผิวต่าง ๆ ย่อมมี
ความแตกต่างกันฉะนั้นการระบายสีที่เหมือนจริงจะต้องเริ่มจากการใช้จุด
เส้นหรือการแลเงาซึ่งจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องฝึกการเขียนเส้นฝึกการลง
น้ำหนักให้ชัดเจน

ผิวหยาบ ผิวระด้าง ผิวขรุขระ

ช่องว่าง ๗. ช่องว่างหรือช่องไฟ (Space) หมายถึงพื้นที่ว่างที่เกิดขึ้นภายใน
ภาพเช่นภาพทิวทัศน์ภาพหนึ่งอาจมีท้องฟ้าที่สดใสมีพระอาทิตย์มี
ต้นไม้ใบหญ้ามีดอกไม้มีนกบินต่างๆเหล่านี้จะต้องอยู่บนพื้นที่ที่เป็น
ตำแหน่งเฉพาะของสิ่งที่เป็นจริงตามธรรมชาติและในตำแหน่งของ
สิ่งต่างๆจะมีช่องว่างช่องไฟที่พอเหมาะพอดีจึงจะเกิดความสวยงาม
เช่นเดียวกันบริเวณว่างมี ๒ ชนิดคือบริเวณว่างนอกรูปและบริเวณ
ว่างในรูปการจัดบริเวณว่างให้เหมาะสมจึงขึ้นอยู่กับความสัมพันธ์

ตัวอย่างผลงานการสร้าช่องว่าง

เเสงเงา 9

๘. แสงและเงา (Light And Shadow) คือปรากฏการณ์ทางธรรมชาติที่
แสดงให้เห็นด้วยการรับรู้ในเรื่องของรูปร่างรูปทรงปริมาตรหรือมิติขึ้น
เช่นวัตถุชิ้นหนึ่งได้รับแสงสว่างจากจุดกำเนิดใด ๆ ก็ตามรูปวัตถุนั้นจะ
สว่างและส่วนอีกหนึ่งจะมืดเรียกว่า“ เงา” หรือค่าน้ำหนักอ่อนแก่จะ
ช่วยให้เกิดความกลมกลืนความโค้งความเว้านูนตื้นการให้แสงเงาหรือ
น้ำหนักอ่อนแก่ของวัตถุจะมีมากมากหรือน้อยย่อมขึ้นอยู่กับแสงสว่างที่
สองมากระทบวัตถุนั้นถ้าแสงสว่างน้อยเพียงสลัว ๆ เงาของวัตถุจะน้อย
ถ้าแสงสว่างมากเงาของวัตถุก็จะเข้มชัดมากขึ้นตามลำดับฉะนั้นในการ
เขียนภาพระบายสีจะต้องรู้จักการลงน้ำหนักอ่อนแก่ให้ได้ใกล้เคียงกับ
แสงที่ตกกระทบลงบนวัตถุและน้ำหนักที่มองเห็นจึงจะทำให้ภาพดู
เหมือนจริงนอกจากการลงน้ำหนักจะแสดงถึงความงามตามธรรมชาติ
และเหมือนจริงแล้วยังแสดงถึงความงามอันเกิดจากการลงน้ำหนักให้
ประสานกันอย่างอิสระ

เเสงเงา 10

ลักษณะของแสงเงาแบ่งออกเป็น 6 ค่า
1. แสงสว่างที่สุด (HIGH LIGHT) เป็นบริเวณที่วัตถุกระทบแสงโดยตรง
ทำให้ส่วนนั้นมีน้ำหนักอ่อนที่สุด
2. แสงสว่าง (LIGHT) เป็นบริเวณที่ไม่ถูกแสงโดยตรง แต่มีบางส่วนที่
ได้รับอิทธิพลจากแสง
3. เงา (DARK) เป็นบริเวณที่ได้รับอิทธิพลของแสงน้อย ซึ่งเงาบริเวณนี้
จะต้องแรเงาให้มีน้ำหนักเข้มกว่าบริเวณแสงสว่างพอประมาณ พอที่จะ
แยกแสงและเงาออกจากกันได้
4. เงามืด (DARKEST) เป็นบริเวณที่ไม่ได้รับอิทธิพลของแสงจึงต้อง
แรเงาด้วยน้ำหนักที่เข้มกว่าบริเวณอื่นๆ ทั้งหมดของวัตถุ
5. แสงสะท้อน (REFLECTED LIGHT) เป็นบริเวณของวัตถุที่ไม่ได้
กระทบแสงโดยตรง หากอยู่ในตำแหน่งที่เป็นเงาแต่ถูกแสงสะท้อนจาก
วัตถุที่อยู่ใกล้ๆ กันมากระทบ น้ำหนักของบริเวณนี้จะอ่อนกว่าบริเวณที่
เป็นเงา ค่าของแสงสะท้อนจะให้ความรู้สึกในภาพมีมิติ
6. เงาตกทอด (CAST SHADOW) เป็นบริเวณที่เงาของวัตถุนั้นๆ ทอด
ไปตามพื้นที่รองรับวัตถุ โดยจะมีน้ำหนักแก่กว่าบริเวณแสงสะท้อน
ขนาดและรูปร่างของเงาตกทอดจะขึ้นอยู่กับทิศทางของแสง รูปร่างของ
วัตถุและพื้น

11หลักการสร้างงานทัศนธาตุในงานทัศนศิลป์

เอกภพ

๑. เอกภาพ (Unity) ความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันความสอดคล้องกลมกลืนกัน
เป็นหน่วยเดียวกันไม่สามารถแบ่งแยกได้โดยการจัดระเบียบของรูปทรงจังหวะ
ลีลาเนื้อหาให้เกิดดุลยภาพอารมณ์ความรู้สึกมีความชัดเจนสื่อความหมายได้ง่าย
เอกภาพเกิดจากการนำเอารูปร่างรูปทรงมาประสานสัมพันธ์กันให้เกิดเอกภาพได้

ความสมดุล

๒. ความสมดุล (Balance) ความเท่ากันเสมอกันมีน้ำหนักและแรงปะทะเท่ากันมี
ความกลมกลืนพอเหมาะพอดีการนำเอาส่วนประกอบศิลปะมาจัดให้เกิดน้ำหนัก
แสงเงาเท่ากันทั้งสองข้างซ้ายขวาเท่ากันโดยมีแกนสมมติแบ่งให้ซ้ายขวาหน้าหลัง
บนล่างเท่ากันการเท่ากันไม่อาจเท่ากันจริง แต่อาจเท่ากันในความรู้สึกของตาที่
มองเห็น

จุดเด่น

๓. จุดเด่น (Dominance) หมายถึงจุดสนใจหรือประธานของงานศิลปะจุดเด่น
เป็นส่วนสำคัญที่เด่นที่สุดในงานศิลปะทุกประเภทจุดเด่นจะชัดเจนสะดุดตามี
พลังดึงดูดความสนใจหลักการทำให้เกิดจุดเด่น

ความกลมกลืน

๔.ความกลมกลืน (Harmony) เข้ากันได้ดีไม่ขัดแย้งกันขององค์ประกอบศิลป์
เช่นเส้นรูปร่างรูปทรงขนาดสัดส่วนสีผิวประกอบเข้าด้วยกันเกิดการประสาน
สัมพันธ์กลมกลืนเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันความกลมกลืน

ความขัดเเย้ง

๕. ความขัดแย้ง (Contrast) ความไม่ลงลอยกันเข้ากันไม่ได้ไม่ประสานสัมพันธ์
ขององค์ประกอบศิลป์ทำให้เกิดความแตกต่างในเรื่องทิศทางของเส้นรูปร่างรูป
ทรงขนาดของสิ่งต่าง ๆ ศิลปินจะต้องนำเอาความขัดแย้งขององค์ประกอบมา
จัดให้เกิดความกลมกลืนงานศิลปะ

12

หลักการสร้างสรรค์งานทัศนศิลป์ โดยเน้น ความเป็นเอกภพ
ความสมดุล จุดเด่นของภาพ ความกลมกลืนเเละความขัดเเย้ง ทำให้ได้
องค์ประกอบภาพที่สวยงามและสมบูรณ์มากยิ่งขึ้น

การวาดภาพพื้นฐานจากการศึกษา 13
ทัศนธาตุในงานทัศนศิลป์



H o w t o ว า ด ภ า พ ทิ ว ทั ศ น์
ว า ด ภ า พ ทิ ว ทั ศ น์ จ า ก อ ง ค์ ป ร ะ ก อ บ ข อ ง ทั ศ น ธ า ตุ
ซึ่ง ป ร ะ ก อ บ ด้ ว ย สิ่ ง ต่ อ ไ ป นี้ คื อ จุด ( D o t ) เ ส้ น ( L i n e ) สี ( C o l o u r ) รู ป
ท ร ง รู ป ร่ า ง ( S h a p e - F o r m ) ข น า ด สั ด ส่ ว น ( S i z e - P r o p o r t i o n )
ลั ก ษ ณ ะ ผิ ว ( T e x t u r e ) แ ส ง เ ง า ( L i g h t - S h a d e ) แ ล ะ ช่อ ง ว่า ง ( S p a c e )
จ า ก ก า ร เ รี ย น รู้ ก ร ะ บ ว น ก า ร ทั้ ง ห ม ด ส า ม า ร ถ นำ ม า ส ร้ า ง ส ร ร ค์ เ ป็ น ผ ล
ง า น ไ ด้ อ ย่ า ง ส ว ย ง า ม แ ล ะ ถูก ต้ อ ง

How to ลาก
เส้นวาดสัตว์ 14

จ า ก ก ร ะ บ ว น ก า ร ศึ ก ษ า ง า น ทั ศ น ธ า ตุใ น ง า น ทั ศ น ศิ ล ป์ ไ ด้ เ รี ย น รู้
อ ง ค์ ป ร ะ ก อ บ ข อ ง ก า ร ใ ช้เ เ ล ะ นำ ม า ส ร้ า ง ส ร ร ค์ เ ป็ น ผ ล ง า น ภ า พ ว า ด

ไ ด้ ถูก ต้ อ ง เ เ ล ะ เ ป็ น ขั้ น ต อ น

15

ประโยชน์ของทัศนธาตุในงานทัศนศิลป์

ประโยชน์จากการเรียนรู้ทัศนธาตุในงานทัศน
ศิลป์ประโยชน์จากการเรียนรู้ทัศนธาตุในงาน
ทัศนศิลป์สามารถรู้และเข้าใจเกี่ยวกับรูปร่าง
รูปทรงและจำแนกทัศนธาตุของสิ่งต่างๆใน

ธรรมชาติสิ่งแวดล้อมและงานทัศนศิลป์มี
ทักษะพื้นฐานการใช้วัสดุอุปกรณ์ในการสร้าง
งานวาดภาพระบายสีโดยใช้จุดเส้นรูปร่างรูป

ทรงสีน้ำหนักอ่อน-แก่พื้นที่ว่างและพื้นผิว
ถ่ายทอดความคิดความรู้สึกจากเรื่องราว
เหตุการณ์ชีวิตจริงสร้างงานทัศนศิลป์ตามที่
ตนชื่นชอบสามารถแสดงเหตุผลและวิธีการใน
การปรับปรุงงานของตนเองและช่วยทำให้
สมองดีเพราะมีจินตนาการเด็กที่ทำงานศิลปะ
บ่อยๆจะเป็นผู้มีความคิดริเริ่มช่างสังเกตช่าง
จดจำรู้จักคิดวางแผนการทำงานมีความ
ละเอียดรอบคอบประณีตบรรจงพิถีพิถันมอง
เห็นในสิ่งที่คนอื่นอาจมองไม่เห็นได้ช่วยให้มี
ความคิดแปลกใหม่และคิดได้หลากหลาย

16

1. มีความเข้าใจเกี่ยวกับการจัดวางตามหลักการจัด
องค์ประกอบศิลป์ออกแบบสร้างสรรค์ผลงานทาง
ศิลปะให้มีความสมบูรณ์สวยงามผู้สร้างสรรค์จะ
ต้องรู้จักเลือกสรรเอาส่วนประกอบต่างๆที่เป็นทัศน
ธาตุ ได้แก่ จุดเส้นรูปร่างรูปทรงพื้นที่ว่างน้ำหนัก
อ่อน-แก่พื้นผิวและสีนำมารวมเข้าด้วยกัน

2. วิเคราะห์จำแนกธาตุทางทัศนศิลป์หลักการ
และกฎเกณฑ์ขององค์ประกอบศิลป์โดยอาศัย
พื้นฐานทางด้านการจัดองค์ประกอบศิลป์เป็น
แนวทางในการจัดวางให้มีความเป็นเอกภาพมี
ความสมดุล

3. เข้าใจพื้นฐานในการสร้างสรรค์ผลงานทัศน
ธาตุในงานทัศนศิลป์สามารถพิจารณาการใช้
องค์ประกอบศิลป์แต่ละประเภทได้สรุปได้ว่า
ประโยชน์จากการเรียนรู้ทัศนธาตุในงานทัศน
ศิลป์ก็คือมีความเข้าใจพื้นฐานในองค์ประกอบ
ศิลป์และสามารถสร้างสรรค์ผลงานทัศนศิลป์
ผ่านการถ่ายทอดความคิดความรู้สึกจากเรื่อง
ราวเหตุการณ์ชีวิตจริงพร้อมทั้งสามารถแสดง
เหตุผลและวิธีการในการปรับปรุงงานของ
ตนเองได้อย่างมีประสิทธิภาพ

เเหล่งอ้างอิง

จุดในงานทัศนธาตุ.สืบค้นจาก http: //wpp.co.thy.

ฉัตรชัยอรรถปักษ์. (2552). องค์ประกอบศิลปะกรุงเทพมหานคร: สำนัก
พิมพ์วิทยพัฒน์.

สุชาติเถาทองและคณะ. (2551). ทัศนศิลป์ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1.
กรุงเทพมหานคร: บริษัท อักษรเจริญทัศน์อจท. จำกัด.