ทรงกิจ

แกK่นHเOกNษKตรAE3N9 AฉGบRับ. พJ.เิ3ศ9ษSU: 3PP7L5-M3E7N9T(2:535745)-3. 79 (2011). KHON KAEN AGR. J. 39 SUPPLMENT : 375-379 (203171)5.

การเจรญิ เติบโต และผลผลิต ของถว่ั ลสิ งท่ีปลูกแซมมนั สาํ ปะหลงั
โดยอาศัยนํ้าฝน ทีจ่ งั หวัดรอ ยเอด็

Growth and yield of peanut intercropping with cassava
under rainfed condition at Roi-Et province

กิรยิ า สังขท องวเิ ศษ1*, อนันต พลธาน1ี และสสมมโโภภชชนน ์ แกว้ ระหัน22
Kiriya Sungthongwises1*, Anan Polthanee1 and Somposh Kaewrahun2

บทคัดยอ: การปลูกมันสําปะหลังรวมกับถ่ัวลิสง เปนอีกแนวทางหนึ่งท่ีจะชวยเพิ่มรายไดใหกับเกษตรกรในเขตพ้ืนท่ีภาค
ตะวันออกเฉียงเหนือ จึงไดมีการศึกษาแบบแผนการปลูกมันสําปะหลังแซมดวยถั่วลิสงพันธุตาง ๆ ไดแก (1) การปลูกมัน
สาํ ปะหลังอยางเดยี ว (2) ปลูกมนั สาํ ปะหลัง แซมดวยถวั่ ลสิ งพนั ธไุ ทนาน 9 (3) ปลกู มันสําปะหลงั แซมดว ยถ่ัวลิสงพนั ธุ ขอนแกน
5 (4) ปลูกมันสําปะหลัง แซมดวยถ่ัวลิสงพันธุ ขอนแกน 6 (5) ปลูกมันสําปะหลัง แซมดวยถั่วลิสงพันธุ มข 60 (6) การปลูกถั่ว
ลสิ งพนั ธไุ ทนาน 9 อยางเดยี ว (7) การปลูกถัว่ ลิสงพนั ธุ ขอนแกน 5 อยา งเดียว (8) การปลูกถวั่ ลิสงพันธุ ขอนแกน 6 อยางเดียว (9)
การปลูกถ่ัวลิสงพันธุ มข 60 อยางเดียว ผลการศึกษาพบวา การปลูกถ่ัวลิสงสายพันธุตาง ๆ แซมมันสําปะหลัง ไมไดชวยเพิ่ม
ผลผลิตมันสําปะหลัง เม่ือเปรียบเทียบกับการปลูกมันสําปะหลังอยางเดียว แตจะเปนการเพ่ิมประสิทธิภาพการใชพ้ืนที่ และถ่ัว
ลสิ งพันธุ มข 60 มีแนวโนม การเจริญเตบิ โตดกี วาถ่ัวลิสง KK6 พนั ธุไทนาน 9 และพันธุ ขอนแกน 5 อยางไรก็ตาม ผลผลิตถั่วลิสง
อยูในเกณฑต่ําทั้งนี้เนื่องจากฝกถั่วลิสงไมติดเมล็ดและมีเมล็ดลีบจํานวนมาก ซ่ึงเกิดจากดินท่ีปลูกมีปริมาณแคลเซียมต่ําคาเฉลี่ย
75 mg/kg ซ่งึ ปริมาณแคลเซียมท่ีเพยี งพอควรมคี าอยูร ะหวา ง 600-800 mg/kg
คาํ สําคญั : ศักยภาพการใหผลผลิต การปลกู พืชแซม จังหวดั รอ ยเอด็
Abstract: Increasing an income of the cassava production system in Northeast region can be achieved by cassava-peanut
intercropping system. Therefore, comparisons of different cassava-peanut intercropping systems and sole cassava were carried
out in the experiment farm, Roi-Et Research and Training Center in 2009. Cassava-peanut intercropping systems included: (1)
sole cassava (2) cassava + Tainan 9 (3) cassava + Khon Kaen 5 (4) cassava + Khon Kaen 6 (5) cassava + KKU 60 (6) sole
Tainan 9 (7) sole Khon Kaen 5 (8) sole Khon Kaen 6 and (9) sole KKU 60. Peanut stovers were immediately incorporated into
the soil after harvesting. The objective of this study was to determine yield component of cassava and peanut grown in
1ภาควิชาพชื ศาสตรและทรพั ยากรการเกษตร สาขาพชื ไร คณะเกษตรศาสตร มหาวิทยาลยั ขอนแกน ขอนแกน 40002
1Department of Plant Science and Agricultural Resources (Agronomy Section), Faculty of Agriculture, Khon Kaen University,
Khon Kaen 40002
2งานบรกิ ารวชิ าการและวจิ ยั คณะเกษตรศาสตร มหาวิทยาลัยขอนแกน ขอนแกน 40002
2Academic and Research Service section, Faculty of Agriculture, Khon Kaen University, Khon Kaen 40002
*Corresponding author: [email protected]

376 แกน่ เกษตร 39 ฉบบั พเิ ศษ : 375-379 (2554).
intercropping systems, land use efficiency and economic return for cassava-peanut intercropping systems and sole cassava.
Cassava-peanut intercropping systems did not increase cassava yield, compared with sole cassava. However, cassava-peanut
intercropping systems could increase Land Equivalent Ratio (LER). Peanut variety KKU 60 had a tendency to have better
growth than varieties KK6, Tainan 9 and KK5 under both intercrop and sole crop conditions. However, peanut yield was very
low due to the increased in undeveloped and unfilled pods. This was attributed to low calcium content of the soil (75 ppm)
which adequate calcium should be between 600-800 mg/kg.
Key words: yield potential, intercropping, Roi-Et province

บทนํา วธิ กี ารศึกษา

มันสําปะหลัง (Manihot esculenta (L.) ทําการทดลองท่ีสถานีทดลองและฝกอบรม
Crantz) เปนพืชหัวชนิดหน่ึง ท่ีมีความสําคัญทาง เกษตรกรรมรอยเอ็ด จังหวัดรอยเอ็ด ระหวางเดือน
เศรษฐกิจ สามารถเจริญเติบโตไดดีในดินรวนปนทราย กรกฎาคม 2552 ถึงเดือนมิถุนายน 2553 วางแผนการ
สภาพดินท่ีไมมีนํ้าขัง และมีการระบายอากาศดี มัน ทดลองแบบ Randomised Completely Block Design
สําปะหลังเปนพืชปลูกท่ีมีความตองการปริมาณธาตุ (RCBD) จํานวน 4 ซ้ํา ประกอบดวยทรีทเมนตตาง ๆ
อาหาร และปริมาณน้ําฝนตํ่า ไมตองการการเอาใจใส คือ (1) การปลูกมันสําปะหลังพันธุ KU 50 อยางเดียว
ดูแลมากนัก ผลตอบแทนตอไรสูงในกรณีที่ราคามัน (2) ปลูกมันสําปะหลังพันธุ KU 50 แซมดวยถ่ัวลิสง
สําปะหลังไมตก และมีตนทุนการผลิตต่ํากวาพืชชนิด พันธไุ ทนาน 9 (3) ปลูกมันสําปะหลังพันธุ KU 50 แซม
อื่น ๆ จึงทําใหเกษตรกรรายยอยในภาค ดวยถั่วลิสงพันธุขอนแกน 5 (4) ปลูกมันสําปะหลัง
ตะวันออกเฉียงเหนือนิยมปลูก (CIAT, 1993) แตถาใน พันธุ KU 50 แซมดวยถ่ัวลิสงพันธุขอนแกน 6 (5) ปลูก
กรณีท่ีราคามันสําปะหลังตก หรือมีราคาแปรปรวนท่ี มันสําปะหลังพันธุเกษตรศาสตร 50 แซมดวยถ่ัวลิสง
อยูในเกณฑตํ่า การนําพืชตระกูลถั่ว เชน ถ่ัวลิสง ที่มี พันธุ มข 60 (KKU 60) โดยใชระยะปลูกมันสําปะหลัง
อายสุ นั้ ปลกู แซมระหวา งแถวกอ นท่ใี บมันสําปะหลังจะ 100 x 100 เซนติเมตร และระยะปลูกถ่ัวลิสง 40 x 20
โตคลุมพ้ืนท่ี นอกจากจะเปนการเพ่ิมรายไดใหกับ เซนติเมตร (6) การปลูกถั่วลิสงพันธุไทนาน 9 อยาง
เกษตรกรแลวยงั ชวยลดการชะลางพังทลายของหนาดิน เดียว (7) การปลูกถั่วลิสงพันธุขอนแกน 5 อยางเดียว
ในระหวางแถว เพิ่มความอุดมสมบูรณใหกับดิน และ (8) การปลูกถั่วลิสงพันธุขอนแกน 6 อยางเดียว (9) การ
เพิ่มประสิทธิภาพการใชพ้ืนท่ีเพาะปลูกทางการเกษตร ปลูกถ่ัวลิสงพันธุ มข 60 (KKU 60) อยา งเดียว วิเคราะห
ทําใหเกษตรกรมีรายไดเพ่ิมข้ึน นอกจากน้ีการปลูกมัน ความแปรปรวนของขอมูลลักษณะการเจริญเติบโต
สําปะหลังแซมดวยถ่ัวลิสงแลวไถกลบซากถ่ัวลงดินยัง องคประกอบผลผลิต และผลผลิตของมันสําปะหลัง
เปนการเพิ่มธาตุอาหารใหกับดิน เมื่อมีการยอยสลาย และถั่วลิสง ตลอดจนเปรียบเทียบประสิทธิภาพการใช
เ ศ ษ ซ า ก พื ช ต ร ะ กู ล ถั่ ว ที่ ป ลู ก แ ซ ม มั น สํ า ป ะ ห ลั ง พ้ืนท่ีดินโดย Land quivalent ratio (Mead and Willey,
(McCallum et al., 2004) และการปลูกมันสําปะหลัง 1980)
แซมดวยถั่วลิสงจะชวยเพิ่มประสิทธิภาพการใชพื้น
ท่ีดินได 35-63 เปอรเซ็นต (Ikeorgu and Oduruke, ผลการศึกษาและวจิ ารณ
1990)

ารยอยสลาย และถั่วลิสง ตลอดจนเปรียบเทียบประสิทธิภาพการใช 377
น สํ า ป ะ ห ลั ง พื้นท่ีดินโดย Land quivalent ratio (Mead and Willey,
มันสําปะหลัง KH1O9N8K0A) EN AGR. J. 39 SUPPLMENT : 375-379 (2011). จากดินท่ีปลูกมีปริมาณแคลเซียมต่ําคาเฉลี่ย 75 mg/kg

พการใชพ้ืน การเจริญเติบโต และผผลลกผาลรศิตึกมษันาสแําลปะะวหจิ ลารงั ณ
d Oduruke, การเจริญเกตาบิ รโปตลแูกลมะันผสลําผปละิตหมลันังสแาํ ซปมะดหวลยังถั่วลิสง ไมทํา
ใกหารนเจ้ํารหญิ นเกัตาบิตรโนปตลจแูกําลมนะันผวสนลําผหปลัวะิตตหมอลันตังสแนําซปแมะลดหะวลนยงั ถํ้า่ัวหลนิสักงสไดมตทอํา
ใหหัวนม้ําันหสนํากั ปาตระนปหลจลูกําัมงนันมวีสคนําวหปาัวะมตหแอลตังแนกซตแมาลดงะวทนยาถํ้างั่วหสลนิสถักงิตสไิ ดมเมตทื่อํา จซาง่ึ กปดรินมทาณี่ปแลคูกลมเซีปยีรมิ ทาณ่ีเพแียคงลพเอซคียวมรตม่ําีคคาาอเฉยูรละี่ยห7ว5างm6g0/k0g-
ใหเปหัวรนมีย้ําบันหเสทนํียาักบปตกะนับหจกลําังนรปมวีลคนูกวหมาัวันมตสแอําตปนกะตหแาลงังะทเนพา้ําียงหงสอนถยักิาตสงิ เดเดมตีย่ือว 8จซ0างึ่ 0กปดรmินมgทา/ณkี่ปgแลค(ูกPลมuเซีtปnยีรaมmิ ทาณe่เี พtแียaคงl.ลพ, เอ1ซ9คีย9วม1ร)ตมํ่าจีคคึงาาสอเฉงยผูรลละ่ียกห7รว5ะาทงmบ6g0/ตk0อg-
หเปชัวนรมียเดบันียเสทวํียกาบปั กผะับลหกลาังรรปมทีลคดูกวลมาอันมงสขแําอตปงกะอตหนาลันงังตทเพ าพียงลงสอธถยานิาตงีิ เใเดนมียื่ปอว 8ปซ0่งึร0ปิมราmณิมgาผ/ณkลgแผค(ลPลิตuเทซtn่ีไยaมดmรทับe่ีเพt ดียaังl.แพ, สอ1ด9ค9งว1ใร)นมจีคTึงาaสอbงยleผูรละกห3รวะาแทงลบ6ะ0ตถ0อ่ัว-
พเปช.ศนรีย.เด2บ5ียเท4ว1ียกบแั ตกผจับละกเปารรนปทกลดาูกรลเมพอันง่ิมสขปําอรปงะะอสหนิทลันธังิภตเาพ พียกลงาอธรยาในาชงี พเใดนื้ ียปทวี่ 8ปล0ิสร0ิมงอาmณาgศผ/ัยkลนgผํ้า(ลฝPิตนuทtเnพ่ีไaียดmงรอับeยtาดaงังlเ.แด, สีย1วด99งจ1ใึง)นสจงTึงผaสลbงกleผรละก3ทรบะแใทลนบะทตถาอั่วง
พเ(ชP.oศนl.tเhด2a5ียn4วe1eกแับeตtผจaละl.ก,เปา1รน9ท9ก8ดา)รลเ(พอTงิ่มaขbปlอรeงะ1อสนaิทnันธdิภต2า พ) กลาธราปในชลี พใูกนื้มันปท่ี ปลิสบริมงตอาอณากศผาัยรลนอผ้ําอลฝกิตนดทเพอ่ีไียกดงรกอับายราดสงังเรแดาสียงวดเขงจ็มใึงนสแงTลผaะลbกกleารระพ3ทัฒบนแใลนาขะทถอาั่วง
พส(Pํา.oศปl.tะh2หa5nล4e1ังeอแeยตtา จงaเะlด.,เปยี 1วน99แก8ลา)ระเ(กพTา่ิมaรbปปlลรeะกู 1สแaซิทnมธdิดภ2วาพ)ยถกั่วารลปใิสชลงพพูกื้นมันันทธุี่ เลขิสบ็มงตไออปากเศปาัยรนนอฝ้ําอกฝกนเดพเพอรียกางะกอกายารารสงยเรืดดาตียงวัวเขจ็อมึงงสแเงขลผ็มะลตกกอารรงะพอทาัฒบศนัยในคาขวทอาามง
ตส(Pาํ oงปltะๆhหaกnลันeงั eอมeยีผtา ลงaเlทด.,ําีย1ใว9ห9แผ8ลล)ะผ(กTลาaริตbปหlลeัวกู ส1แดaซตnมอdดไ2วร)ย แถกล่ัวาะรลปนิสล้ํางหพูกมนั ันักธุ เลขตบ็มงตขไอปอกงเปาเซรนอลฝอลกก โเดพดอรยกาเะฉกกพาารารสะยครืดวาตงาัวเมขช็อมื้นงแเทขล่ี็มระะตกดอาับรงพอผาัฒิวศดนัยินคาขว4อา-ม5ง
แแแสสสพพพ111กกกดดดตตหหหสแแแเเเคคคจจจ((กส(สกสก((((รรรดดดAAA11TTT)))ํํํวววาาาาาาตตตวววาานนนวววาาาํดดดํํััันนัััวววาาา99ีีี aaaยยยรรรนนนyyyงงปรรรมมมยยยาาาไไไตตตแแแปปป88วววธธธbbbเเเoooวววมมมปปปถถถะมมมวววจจจกกกๆๆ66สสสหหหอออุุุโโโooolllะะะมมมไไไ่ัั่ั่วววแแแห))eeeนนนรรรลลลััับบบมมมไไไlllนนนวววงงงกกหหหทททลลลaaaีีีตตตญิญิญิแแแูููลกกกรรรีีีหหหผผผ333นนนใใใมมมทท มมมัันนิิิสสสนนนกกกaaaลลลนนนงั)))นนนมมมเเเลลลัััััันนนวววผผผแแแนนน่่ีีแแnnnตตตคคคงงงอตตตาาาััั งงงซซซัััวววนนนมมตตตรรรตตตลลลลลdddสสพพพสสส้ํ้ํํ้นนนาาาบบบิิิ ยวววาาาทททะะะโโโึึ่่ึ่งงงีีอออผผหหหอออะะะผผผสสสดดางงงMMMํํํััันนนาาาโโโาาาสสสยยย่ีี่่ี999นนนลลจจจนนนงมมมตตตลลลตตตกกกปปปนนนํํํงงาาามมมธธธะะะaaaเอออํํําาาททใใปปปีีีิิิัััแแแตตตํ้ํ้้ํมมมนนนนนนาาาดผผผััักกกะะะแแแkkkุุุแแแเเเนนนดดดหหหหหลลลํํกกกมมมKKKาาียะะะกกกiiiทททหหหแแแลลลลลลตตตnnnคคคซซซวววใใเเวะะะนนน็็็บบบัััหหหนนหหหKKKะะะหหาาาาาลลลกกกกกกdddหหนนนลลลึึ่ึ่่ใใใงงงงงงัััผผผรรรกกกแเเเeeeสสสลลลงงง666ััั็็นนงงงตตตหหหรรรอออกกกถถถผผหหหสสส,,,เเเลลลลหหหรรรััังงงํํําาาววะะะจจจาาางงง่ี่่ีีืืืยยยลลผผผอออโโโ222แแแัััถถถวววผผผวววะปปปเเเัััวววกกกงงงาารรรววว000ดดดพพพทททลลลผผลลลเเเมมมกตตติิิตตตลลลแแแมมะะะปปปขขขััับบบ000ิิิมมมญญญยยยผผผลละะะีีียยยาบบบิิิอออิิิตตตหหหหหีีกก888(((อออนนนกกกกกกีีีเเเพพพรคคคลลลิิตตงงงลลลเเเตตตถถถ)))ฉฉฉาาตตตงงงลลลปาาางงงาาาตตตออออออิิิตตตวววหหััันนนํํําาารร่ว่ััวัว่นนนสสสพพพรรรรรร ััังงงนนนอออิิิลาาาตตตตตตบบบยยยงงงแแััลลลธธธววศศศปปปทททูููงงงมมมาาาํ้ํํ้้คคคกูผผผาาานนนาาาํํ่่่าาแแแขขสสิิิุุุสสสโโโึึึกกกสสสะะะลลลมมมี่่ีี่ปปปงงงทททหหหแแแแปปปลลลลลลงง+++ตตตงงงดดษษษถถถุุุดดดเเเูููกกกขขขตตตซลลลี่่ีี่สสสขขดดดะะะใใในนนรรรผผผตตไไไ่ััั่่าาาวววถถถ...ูููกกกบบบกกกัันนมุุุดดดตตตนนนะะะีีียยยขขขััั กกกดดดออลลลลลลั่่ั่ัววว666แแแตตตด)))กกกาาากกวววํํ้้ํ้าาาอออิิิไไอออสสสดดดิิิสสสตตตลลล000มมมซซซหหหาาาวาาออองงงรราาาีีีกกกิิิกกกสสสดดดขขขงงงหหหงงงรรใใใลลลยมมมบบบจจจนนนMMMาาาพพพกกกหหหแแใใวววอออถงงงตตตํํําาาััั เเเวววดดดผผผัััรรรกกกชชนนนััลลดดดนนนััังงงาาาั่วนนนผผผอออaaaเเเวววสสสปปปลลลสสสปปพพพถถถกกกััั่ืื่่ืะะอออบบบsssลลลลทททหหหธธธยยยoooผผผดดดลลล่่ัั่ัวววนนดดดจจงงงิีีีสยยยาาาผผผถถถุุุาาาnnnััั(((วววมมมลลลูููลลลมมมจจรรรกกกงงงตตตตตตํํ้้าางลลลTTTงงง่ัั่่ัวววััอออยยิิิสสสิิิหหาาาeeeปปปตตตพแแแขขขสสสอออิิิตตตอออแแแลลลaaaจจจtttกกยยยงงงมมมซซซนนbbbัหหหลลลหหหถถถลลลิิิสสสไไไาาา666aaaาาาาาlllััันนนูููิิิมมมมมมัักกกตตตกกกกกธััััััววววววะะะlllรรรรร000งงงงงงeee...ุิิิีีี เเซขต็มนงขไตปอิเมงเปตเซนรลฝจลกึง เโเปพดนรยผาเะฉลกโพาดารยะยตคืดรวตงาัวทมข่ีทชอํา้ืนงใเหทขผี่็มรละตผดอลับงิตอผถาิวศ่ัวดัลยินคิสวง4าต-ม5ํ่า
(เเจจ19รร8ิิญญ6เเ)ตติิบบทโโ่ีแตตสโโดดดงใยยหเเฉฉเหพพ็นาาะะวแแามสสีกงงาแแรดดแดดขงรรขะะันหหกววาารงงใกกชาาปรรจปปจลลัยููกกกถถา่่ััววร (เซตBนงoขoตtอิเeม,งต1เซ9ร8ล2จล)ึง เโปดนยผเฉลโพดายะตครวงาทมี่ทชํา้ืนใหทผ่ีรละผดลับิตผถิว่ัวดลินิสง4ต-5่ํา
ลเลจิิสสรงงิญแแเซซติมมบมมโตัันนโสสดํําายปปเะะฉหหพลลาะัังงกกแััสบบงกกแาารรดปปดลลรููกกะถถหัั่่วววลลาิิสสงกงงเเาพพรีียยปงงลออูกยยถาาั่วงง (เซBนooตtิเeม, ต19ร82จ)ึงเปนผลโดยตรงท่ีทําใหผลผลิตถั่วลิสงต่ํา
เลเดดิสีียยงววแออซยยมาางงมไไันรรสกกํา็็ตตปาามมะหลกกังาากรรททับดดกลลารออปงงดดลัังงูกกกถลลั่วาาลววิสพพงบบเพววาาียถถงั่่ัววอลลยิิสสาง (Boote, 1982)
เกกดรรียะะวททอบบยแแางลลไงงรแแกลล็ตะะามถถึึงงแแกมมารววทาาจจดะะลไไอมมงสสดังกผผลากกวรรพะะบททวบบาตตถ่ัวออลกกิสาารรง สรปุ
เเกจจระญิญิ ทเเตตบบิบิ แโโลตตงททแาางงลลละํําาถตตึงนน แแแมลลวะะาใใจบบะไแแมตตสพพงบบผววลาา สสกภภราาะววทะะบแแตลลงงอททกีี่่ถถา่ั่ัววร สรุป
ลเจิสรงิญไเดตรบิ ับโนตท้ันาสงงลผําลตกนรแะลทะบใตบอแอตงพคบปวราะสกภอาบวผะลแผลลงทิต่ีถั่ว การปลูกมันสําสประุปหลังแซมดวยถั่วลิสงสาย
ลิสงงไเดปรนับอนยั้นาสงมงผาลกกโระดทยบทตําอใหองผคลปผรละิตกอฝบกผทลี่ไผดลริตับถมั่วี มมมมมใใใกกกเเพใใใพพแแแ44อ4ออจจนนนหหห888ซซซยยยััันนนขขขวววนันันั รร...าาากกกผผผ222าาามมมญิิญสสสธธธ666งงงาาาลลลกกกมมมขขุขุุเเเํํําาาไไไ000เเรรรปปปตตผผผปปปาาาอออรรรััันนนปปปแแแอออิบิบลลลรรรกกกะะะนนนสสสลลลซซซรรริิิตตตปปปโโหหห็็็ตตตแแแกกูกกกููํํํเเเาาามมมตตมมมซซซาาาลลลลลลกกกปปปาาพพพมมมไไมมมััันนน็็นน็ูููรรััังงงนนนกกกะะะืืชืชชดดถถถััันนนเเเสสสปปตตตถถถพพพหหหดดแแแ666่่่ัััวววสสสํํําาาลล่ั่ัั่ วววซซซีีียยย,,,ีีตตตลลลลลปปปแแํํําาาููกกมมมงงงลลลาาามมมัััิิิสสสงงงปปปลละะะอออมมมมมขขขิิิใใใสสสงงงหหหะะะะะจจจยยยนนนััลลล...นนเเเใใงงงหหหะะะปปปลลลาาา666าําําํ พพพหหสสพพพงงงตตต000ัััดดดงงงนนนลลลเเเ้ื้ื้ืผผนนนํําาอออลลล,,,ัััดดดบบบััันนนัังงงพพพปปขขขลลงงงดดดทททมมมีีียยยธธธืืืชชชเเเรรรผผอออะะลลลวววมมมีีี่ี่่ีีแแแนนนุุุ วูููววดดดทททลลนนนหหงงงนนน่่ืืื่อออแแแี้ี้ี้ าาา ััั งงง่ีี่่ีติไไติไแแแแแแลลทททเเเ333ลลลวววมมมปปปกกกไไลลลกกก...ัังงโโโะะะังั้้งง้ั 666ดดเเเรรรลลลนนนะะะแแพพพหหหนนนกกก,,,คคีีียยยกกกาาาซซาาาืืืชชชมมมมมม555บบบ111ออ วววาาารรรมมหหหาาากกก222นนเเเรรรแแแเเเปปปทททะะะ...ดดพพพาาาลลลศศศลลล222ขขลลลสสสรรรีีียยยววััั333กกกีีีึึึกกะะะยยยาาูููกกกใใใบบบมมมยย,,,งงไไไษษษงงงหหหแแแถถถทททถถกกกดดทททอออ222าาาลลลััั่่่วววผผผ่ั่ัััับบบขขีีวว่่่ีีีจจจ777นนนแแแยยยะะะลลลลลลลนะึะน้้ะึ...กกกบบบ าาา333าาาพพพิิิสสสผผผใใใิิสสาาาไไนนน444งงงบบบืืืชชชชชชงงงรรรลลลปปงงเเเพพพแแแแปปปแปปป999ดดดิิิตตตแแแสสซซซผผผััันนนีีีลลลลลลสสสลลยยยทททาานนนมมมููููููกกกกกกธธธะะะวววยยูููงงงํํําาาุุุ
ลิักสษงณเปะนไมอตยิดางเมมลา็ดกแลโะดมยีเทมําลใ็ดหลีผบลจําผนลวิตนฝมกากท่ีไดซรึ่งัเบกมิดี เจรญิ เติบโตไดดี และใหผลผลิตไดค อนขา งดีข้ึนไป
ลักษณะไมติดเมล็ดและมีเมล็ดลีบจํานวนมาก ซ่ึงเกิด คคาํําขขออบบคคุณุณ
คาํ ขอบคณุ

โโคครรงงกกาารรววิจิจัยัยไไดดรรับับททุนนุ สสนนบบัั สสนนุนนุ ปปรระะเเภภทท
นนกกัั ววิิจจยยัั ใใหหโมมค รคคงกณณาะะรเเวกกิจษษัยตตไรรดศศราาบั สสทตตุนรรส นปปับรระะสจจนําาํ นุปปงง บบปปปรรระะะมมเภาาณณท
พนพัก..ศศว..จิ ยั ใหม2255ค55ณ22ะเกษตรจจศาาากกสตร ปรคคะณณจะะําเเปกกง ษษบตตปรรรศศะาามสสาตตณรร
พมมหห.ศาา.ววิิททยยาาลลััยย2ขข5ออ5นน2 แแกกนน จแแาลลกะะไไดดรร ับับกกคาาณรรสสะนนเกบบัั ษสสตนนรศนุนุ าพพสนนืื้้ ตททร่ีี่
ททมหาาํํ กกาาาวรริทททยดดาลยัออขงงจจอาานกกแสสกถถน าานนีทที แดดลลละออไงงดแแร ลลับะะกฝฝากก รออสบบนรรบั มมสนนุ พ้นื ท่ี
ทเเกกําษษกตตารรกกทรรดรรลมมอรรงออ จยยาเเกออสดด็็ ถจจาัังงนหหที ววดััดดลรรออองยยแเเลออะ็็ดดฝก อบรม
เกษตรกรรมรอยเอ็ด จังหวัดรอยเอ็ด
เอกสารอางอิง
เอกสารอางอิง

ถั่วลิสง มหาวทิ ยาลัยขอนแกน และไดรับการสนบั สนุนพ้ืนท่ี แกน่ เกษตร 39 ฉบบั พเิ ศษ : 375-379 (2554).
ตอการ ทาํ การทดลองจากสถานที ดลองและฝกอบรม

ลงท่ีถั่ว 37เก8ษตรกรรมรอยเอด็ จังหวัดรอยเอ็ด
ผลิตถ่ัว
ไดรับมี Ayoola, O.T. and Eเอ.AกสMารaอkาinงdอeงิ . 2008. Influence of McCallum, M.H., J.A. Kirkegaard, T W. Green, H.P.
ซึ่งเกิด BBBMCICCMIIMAAkkkoooIIIyyeeeaaaAAAoooooooossstttTTTooooorrreeegggnnnll...,,,aauuu,,,111KKK,,,,,SSS999...OO...JJJ99944iiiCCaaaCaiaica2aiacca22w1w11h1t1htw1htJJJnnnnnnhhh......CCCannaannnnnnn333y6y69694y94444..EEEaaaiiiTTtttttteeesss111ddddddpppddd...944994ttt44111eeeeee...sss...ssshhh,,,..999oooGGGCCCrrrrrrsss--333-.....pppaaarrrcccccc111DDDaaa888gggSSS...eeerrraavvvaaayyy...gggrrrrrrvvv666ooo222aaammmCCCnnuuu...sssooooooaaaiiirrraaa888aaaddd...eeeeeesssddbbboooEEEppppppaaaooo---nnn...aaaaaauuulllGGGtttuuupppppplllcccddd...vvvdddvvvrrriiicccEEooonnnoooiiirrrwwwLLLooo,,,LLLaaaaaatttnnnooowwwddd..pppiiipppCCClll...SSSeeeAAiiigggvvvpppwww...)))PPPnnnuuutttiiiiiippp...ooo......iiihhheeecccAAAhhhuuuOOOrrrllltttttteeePPPlllrrraaaaaaIIIoooyyyhhhnnnMMtttuuufffgggIIIaaa...llltttssseeegggaaaoooeeeIIImmmiiiooorrr...oooaaa...oooararraaarrrOOOrrroooAAAfffaaannnfff,,,mmmkknnnrrrNNNbbbnnnTTTnnnmmmeeeddduuupppaaaiidddgggiiicccrrrooouuuaaannlllaaauuunnnttteeeooorrraaaaaadddmmmnnnttt...cccddAAArrroooaaadddSSSssspppyyyrrreeeuuuaaaccceennneeeiiisssyyyiiiccceeennnnnnJJJeeessseeekkk..aaaccccccuuuiiidddsss...sssnnnnnneeevvvJJJaaaeeeoootttiii22aaaJJJuuutttooo...lllnnntttaaasssooo(((vvv...00yyycccaaacccuuuyyy///cccAAA111fffaaaAAAVVVooo00mmmllloooeeerrrsssrrr999---www88nnnoootttRRRnnngggooopppaaaaaaeee999999ccc..aaannncccrrrssspppiiieeeeeecccmmm:::000aaalllzzziiieeettt333aaaIIeeeppphhhcccsss......eee777nnnnnssstttnnnaaa555oooiiiuuusss111hhh888ssstttffIII...uaaauu---rrriiilllrrrll999eeennn444nnnttt888tttvvvaaatttuu:::uuuTTT888ccc000ttttttaaafffee444eeerrriiirrr666gggooorrr...---:::nnoooeeeeeerrr444ooommm...rrrrrrcccccnnnaaaooo111ppp222666rrreessssssaaawww---iiiooo333iii777iiicccnnnpppzzz555ootttaaahhhgggeeesss---ff:::lll PMPMPPPMMPMuouuooceecetlttllnatCnnCtatahhhdddaaaaaaaam,mm,,llnnnllRRRuu,e,,eeemeem...,,,POAhpeReMlAmAAfCehhpeReAPPAOpORlMClfACAAmAAAfMm,,,DDDaaarrr,,afaffteeetteeeAAAaaaooooroorrneguggneneggguugggtattfaaff...nn...MMaaaaaaeeepppnnnHHHiiiBBBlwmlwlwmmcdsrrccddrsrrrsrrr...nuunncccnknnkksss:::iiiiiiiiiddd,,,tttrrr........///ccccccicsicicsstutuurrrueuueeeeeooo,,,HHSSS///eeeaaa..aaawwwuuuuuuuuuPPPwt,wwtt,,hhqqqtttRRRpppnnnrrr...lll...lllllllll..eeeitriitrruuuiiieEeeEEooo,,ttttttcttcctwwwK.KK..WWWnmnnmaaaaaaooouuuuuuuuuWWWllliiirrryyyJJ...nnnllltnttnnvvvpppSSSworrwwoorrrr...rrr..,,,eleelaaaAAAeeeeeeAaAaagggaaa..aaalll...sss...rJrrJJSSSiiinnn...eeelllllleeennniiicocconnnohoohh...414411..eeeWWWtttaaasssmmmJJJrrrdddnntttLLLOOOyyyuouuoo464466nnnKK...pppoooeeeKKKooorrrrrr...tttiii2e22eeeeeaaarrrJpJpppfppffuuu::::::iintnnttllleeecccnonnooDDDaarrccct0tt00...rrrllllllppprrr222a2aa22ppp,,,llleeekkrrraaaiiinnoootlttllnnn000llliiinnnllloooaaa9l99ll111yuuyyuaaattteeiiinnnuunnnaoaaoo4o44ooiiinnnvvvgggRpRRppooo999n7nn77.r.rr.ggooogggalallooofff.w..wwdddgggieiieepppfff---d-dd--aaeeerr:1::11eeem2mm22IIIp3pp33222rrruuu,,,aaaiiiyyiiiaaEEEtttmmmsss999I,II,,666nnnPPPnnne0ee00111rrrnnneeerriii...,,,aaaxxx888iii55gggacaagccggdd......777888dddpppeee:::YYYJJJeeennnTTTppp000,nn,n...,,MMM......vvvrrr...rrr8d88ddpppdddaaaeee...FFF...2u2uuoooiiiTTeeeeeeMMMu5uu55eeeeeedddrrraaa0t0tt...vvvtttTTTdddiiilrllrr/-//--uuuJJJvvvnnnWWm1mm1AAAeeeidiiddnnneee999...hhh...nnnrrraaagggdddDDD11,n,,nneee111nnneeennneeennn..ppp..wwwlTllnTTnnccc.........snssnngggtEttEEaaaGGrrraaaccciiiaaauuueeeKKKtttcccuuunnnoooaaaxxxDDDsssoooaaagggyyyrrbbbrrrsssdddlllmmmssshhhpppeelllnnnoooeeennnsss,,,oooaaapppeeoooeeecsccssuuuoooppp...oooaaalllvvvaaannrrrnnneeelllsssi/ii//111nnnrrriiiaaaiii...ssslalaal,,pppeeennn,,,mmm999ddd-t--ttKKKfffHHtttuuu111999cccyyyfeffeeEEEaaarrr999mmmooo8.88.rrriniinneeePePeeooo999...eeefff...sssAAAtttnnn///..lmllmm111aaa...pppdddaaa...lll...
444.

Table 1 Above and below ground biomass of cassava cv. KU 50 intercroepapneudt.whtimthl.doifnfeJraennutavryar5ie,t2ie0s1o1f. peanut.
Table 1 Above and below ground bbiioommaaDDD(((sskkkSSSssrrr774gggyyyttt115ooeee///rrr99mmm7wwwffaaaiiiccttt)))...aassssaavvDDD(((aaLLLkkkrrreee111ccgggyyyaaavv939///vvvrrr888www..aaaeeeKKiiitttsss)))...UU 50 iiRRRnn(((122wwwkkkooot,t,,266eegggeeeooo12r2riii///tttgggrrrcc033dddaaahhhrriiirrroobaattt)))yyyppppeedd wwiinnnttuuuhhmmmddRRRbbbii111ffeeeoooff440rrroooee///ppptttrreelllaaannnnntttttvvaarriieettiiRRRee(((wwwssooogggooo000eeeoo///tttrrr...iiiff662ooogggfff116ppooorrrhhheeettteettt)))sss///aahhhnnuutt..
TTarbelaetm1enAt bove and below ground 50 Root fresh
Treatment RR(((488oowwwkkk,,,oo222gggeeett633iii///gggffrrr777rraaahhheeiiibaattt)))sshh
T1.reactamsseanvta cv. KU 50 745154973 111399882 112,,,726212403abab 111401 000...623106 548,,,922863577abab
21.. ccaassssaavvaa ccvv.. KKUU 5500 + Tainan 9
213... cccaaassssssaaavvvaaa cccvvv... KKKUUU 555000 ++ TKaKin5an 9
234... cccaaassssssaaavvvaaa cccvvv... KKKUUU 555000 +++ TKKaKKin65an 9 465554783 121391812 112,,7,23211400abab 11210 00..42306 547,,,929864571abab
MM***FCCCF555F443===ee......---VVVaatttssseeenniiiccccccsss(((gggss%%%aaaaaatttnnnssssssiinn)))ssssssiiifffaaaaaaiiittvvvvvvccchhaaaaaaaaaeennnccccccsstttvvvvvvlllaa......yyymmKKKKKKdddeeUUUUUUiiifffccfff555555ooeee000000llrrruueee++++++mmnnnKKKKKKtttnn(((KKKKKKPPPffUUUoo665<<<ll000ll666oo...000000ww555ee)))dd 1155556688nnn666554..sss2211183822 1111121288nnn666119..sss0033312122 122222,22,,,7,,22233332***99911..4330000011aaaaaab 1144111111nnn..121211sss3344 3300000066nnn......34343..3sss6600000066 577777,11,,,9,,22992998***43343..5881001033aaaaaab
by the18c.o2m2 mon le1tt8e.r02are not sig2n3.i3fi1cantly differe1n4t.3b4y DMRT at P36.660.05. 19.83
by the common letter are not significantly different by DMRT at P  0.05.
Means in the same column followed by the common letter are not significantly different by DMRT at P  0.05.

KHON KAEN AGR. J. 39 SUPPLMENT : 375-379 (2011). 379

Table 2 Land equivalent ratio (LER) of cassava cv. KU 50 planted as sole crop and intercropped with peanuts.
LER
Plantation systems

1. cassava cv. KU 50 1
2. cassava cv. KU 50 + Tainan 9 0.88
3. cassava cv. KU 50 + KK5 1.11
4. cassava cv. KU 50 + KK6 1.52
5. cassava cv. KU 50 + KKU 60 2.67

Table 3 Yield components of peanut intercropped with cassava cv. KU 50 and as sole crops.

Treatment Total dry weight Pod weight/plant Pod Kernel yield
(kg/rai) (g) number/plant (kg/rai)

1. cassava + Tainan 9 148 bcd 0.27 0.53 b 3.13 bcd
2. cassava + KK5 117 d 0.32 0.67 b 4.40 bc
3. cassava + KK6 142 bcd 0.44 1.16 b 0.91 d
4. cassava + KKU 60 173 b 0.52 1.18 b 5.02 b
5. Tainan 9 140 bcd 0.44 0.84 b 8.63 a
6. Khon Kaen 5 123 cd 0.33 0.84 b 11.52 a
7. Khon Kaen 6 164 bc 0.21 0.25 b 1.63 cd
8. KKU 60 230 a 1.43 3.67 a 2.80 bcd

F-test ** ns * **

CV (%) 16.06 44.66 33.18 36.85

* = significantly different (P<0.05)

** = significantly different (P<0.01)

Means in the same column followed by common letter are not significantly different by DMRT at P  0.05.

or P  0.01, corresponding to significance level