ทรัพยากรการท่องเที่ยววัดเขาทอง

50

บรเิ วณสระชลาลัยธัญญผลประสิทธิ์จะพบอนสุ าวรีย์ของพระมหาผัน ธัญญผล ใหช้ าวบา้ นได้กราบ
ไหว้ และระลึกถงึ ทา่ น

ภาพท่ี 17 อนุสาวรีย์พระมหาผัน ธัญญผล
ที่มา: วัดเขาทอง, 2565

8. มณฑป

ในบรเิ วณลานวดั เดิมเป็นที่ประดษิ ฐานรปู หล่อหลวงพอ่ เดมิ ทไ่ี ดจ้ ากวัดหนองโพ แต่ปัจจบุ นั รูป
หล่อหลวงพอ่ เดมิ ได้ถูกย้ายไปทกี่ ุฏแิ ทน และต่อมา เมอ่ื ประมาณปี พ.ศ. 2500 ณ ทต่ี รงนี้ไดม้ ีการสรา้ งเป็น
มณฑปครอบของเก่าไว้ ให้เป็นท่ีประดิษฐานพระพุทธรูปปูนป้ันปิดทองทั้งองค์ ในการจัดสร้างสิ้นเงิน
ประมาณ 30,000 บาทเศษ

ภาพท่ี 18 มณฑป วัดเขาทอง รศ. ดร.พชั ราภา สิงหธ์ นสารและคณะ
ท่ีมา: วัดเขาทอง, 2565

วัดเขาทอง

51

9. สระแกว้

สระแกว้ เป็นหนองน้าขนาดใหญ่ เคยเป็นทางชา้ งมาลงกินน้า มปี ระวตั ิว่า พระเจา้ อ่ทู องไดย้ ้าย
มาจากเมืองสุโขทัยจะเสด็จไปยังท่ีตั้งกรุงใหม่ ณ กรุงศรีอยุธยาได้เสด็จโดยทางบกและได้บรร ทุก
พระพุทธรูปซ่ึงเคยเป็นพระประธานในอุโบสถหลังแรก มาบนหลังช้างกับกองทัพน้ีด้วยคร้ันเสด็จมาถึง
ณ หมบู่ า้ นเขาทองและพักแรมใต้ตน้ มะเดอื่ ทางทิศใต้ของหนองใหญ่ แล้วจึงไดอ้ ัญเชญิ พระพุทธรูปลงจาก
หลังชา้ งเม่ืออัญเชิญพระพุทธรปู ลงเรยี บรอ้ ยแล้ว ก็ให้พวกควาญชา้ งท้ังหลายนาชา้ งไปกินน้าท่หี นองใหญ่
(ปจั จุบันน้ีหนองใหญ่ได้ทาการบูรณะเปน็ ทเี่ ก็บนา้ ไวใ้ ช้ในหน้าแล้ง และได้เปล่ยี นนามใหม่เป็นสระแก้ว ซึ่ง
อยทู่ างด้านทิศตะวนั ตกของวดั ) ในเวลากลางคืนจะมีช้างปา่ เดนิ มากนิ นา้ ในหนองนีเ้ ป็นประจา จงึ มีประวัติ
ว่าทางทิศใต้ของวดั เป็นทางช้างในตอนกลางคืน ตอ่ มา ประมาณปี พ.ศ. 2521 ได้ทาการขดุ เปน็ สระขนาด
ใหญ่ของชมุ ชนล้อมรอบ ทที่ าการองคก์ ารบรหิ ารส่วนตาบลเขาทอง และยงั คงไดอ้ าศยั ใชน้ ้าสระนี้มาจนถึง
ปัจจุบัน

ภาพที่ 19 สระแก้ว รศ. ดร.พชั ราภา สิงหธ์ นสารและคณะ
ท่ีมา: วัดเขาทอง, 2565

วัดเขาทอง

52

10. ศาลาธรรมวงศ์

ศาลานถ้ี ูกสรา้ งข้ึนปี พ.ศ. 2555 โดยพระครูนิภาธรรมวงศ์ (อรยิ วโส) เจ้าอาวาสรูปปัจจบุ ัน
เพื่อใช้เป็นห้องประชุม ลักษณะช้ันเดียว ก่ออิฐถือปูน โครงสร้างเหล็ก หลังคามุงกระเบ้ือง ขนาดกว้าง
6 เมตร ยาว 12 เมตร

ภาพที่ 20 ศาลาธรรมวงศ์ วัดเขาทอง
ที่มา: วัดเขาทอง, 2565

11. ศาลาสนั ตธิ รรม 1-2

ศาลาสันติธรรม หรือศาลาธรรมสังเวช ถูกสรา้ งข้นึ เมื่อปี พ.ศ.2557 มีลักษณะเป็นทรงไทย
ประยุกตส์ ามสขุ ช้ันเดยี ว ก่ออฐิ ถือปูน โครงหลังคาเหลก็ มงุ ด้วยกระเบ้ือง ขนาดกวา้ ง เมตร ยาว 18 เมตร
ทงั้ 2 หลงั เพอื่ ใชท้ าบญุ งานศพ เน่อื งจากสังคมท้องถิน่ ของคนเขาทองได้มกี ารเปล่ียนแปลงไปจากเดิมคือ
เมอ่ื ในอดีต เวลามคี นเสยี ชีวิต มกั จะนาศพตั้งไว้ที่บา้ นเพื่อจดั งานจนครบกาหนด จึงจะเคล่ือนมาฌาปนกิจ
ทวี่ ดั แตป่ จั จุบันชาวบา้ นนิยมทีจ่ ะนามาทาพธิ ตี ั้งแต่รดน้าศพจนกระทั่งฌาปนกิจทว่ี ัดทงั้ หมด

วัดเขาทอง รศ. ดร.พชั ราภา สิงหธ์ นสารและคณะ

53

ภาพท่ี 21 ศาลาสันติธรรม วัดเขาทอง รศ. ดร.พชั ราภา สิงหธ์ นสารและคณะ
ที่มา: วัดเขาทอง, 2565

วัดเขาทอง

54

12. หลวงพอ่ ทนั ใจ

หลวงพอ่ ทันใจถูกสรา้ งข้นึ ในปี พ.ศ. 2550 หล่อด้วยปนู หนา้ ตกั 9 ศอก พร้อมฐานปูน
โดยทาการสร้างข้ึนเสรจ็ ภายในวนั เดยี ว คอื เร่มิ ทาพิธีตอนเช้า และเทจนเสรจ็ ชว่ งบ่าย เช่นเดียวกบั การ
สร้างพระทนั ใจท่ีวดั อ่นื ๆ หลวงพอ่ องค์นท้ี ่วี ัดจงึ เรยี กว่า “หลวงพอ่ ทนั ใจ”

ภาพที่ 22 หลวงพ่อทันใจ วัดเขาทอง
ที่มา: วัดเขาทอง, 2565

13. กุฎสิ มยั หลวงพอ่ เดมิ

กุฎทิ ีห่ ลวงพอ่ เดิมมามสี ่วนร่วมในการสรา้ งกับพระครูนริ ันดรศ์ ลี คุณนั้น เดิมสร้างดว้ ยไมใ้ ต้ถุน
สูงมี 3 หลังติดกัน ปัจจุบันไดม้ ีการบูรณะ ต่อเติมเป็นครึ่งปูนคร่ึงไม้ ชั้นบนยังคงเป็นกุฏิ แต่ชั้นล่าง ด้าน
ซ้ายมือหอ้ งแรกได้ทาเป็นห้องสาหรบั การกระจายเสียงวทิ ยุชมุ ชน ตาบลเขาทอง ด้านขวามอื สุดท้ายเป็น
สานักงานสมาคมฌาปนกิจสงเคราะหว์ ดั เขาทอง

วดั เขาทอง รศ. ดร.พชั ราภา สิงหธ์ นสารและคณะ

55

ภาพที่ 23 กุฎิสมัยหลวงพ่อเดิม วัดเขาทอง
ท่ีมา: วัดเขาทอง, 2565

วัดเขาทอง รศ. ดร.พชั ราภา สิงหธ์ นสารและคณะ

56

เอกสำรอ้ำงอิง

ประเทือง เหมอื นเตย. 2539. การวิเคราะห์สังคม และวฒั นธรรมชาวบ้าน ตาบลเขาทอง อาเภอพยุหะครี ี.
หน้า 3

พระวรเศรษฐ์ ธมฺมวิริโย (วัฒนะสกุลรักษ์). 2558. หลักพุทธธรรมกับการส่งเสริมอัตลักษณ์ประเพณี
สงกรานต์ของชุมชนเขาทอง อาเภอพยุหะคีรี จังหวัดนครสวรรค์. วิทยานิพนธ์ หลักสูตรปรญิ ญา
พทุ ธศาสตรมหาบณั ฑติ สาขาวิชาพระพุทธศาสนา บัณฑิตวทิ ยาลัย มหาวทิ ยาลยั มหาจฬุ าลงกรณ
ราชวิทยาลยั .

วลัยลักษณ์ ทรงศิริ. 2544. สัญลักษณ์ที่ปรากฏในพิธีกรรมเลี้ยงผี “งานปี” บ้านเขาทอง อาเภอพยุหะ
คีรี จังหวัดนครสวรรค์. สืบค้นจาก https://lek-prapai.org/home/view.php?id=802 เมื่อ
วันที่ 18 พฤษภาคม 2565

วัดเขาทอ.ง สืบค้นจาก https://www.lovethailand.org/ travel/th/23นครสวรรค์/5924วัดเขาทอง.
html เมื่อวันที่ 17 เมษายน 2565

วัดเขาทอง อ.พยุหะคีรี จ.นครสวรรค์. สืบคน้ จาก https://www.facebook.com/thong22 เมือ่ วันที่ 18
พฤษภาคม 2565

วัดทั่วราชอาณาจักร ตามระเบียบ การปกครองคณะสงฆ์ พ.ศ. 2525 เลม่ 1
วิกิภาษาไทย. อาเภอพยุหะคีรี ประวัติศาสตร์และภูมิศาสตร์. สืบค้นจาก https://hmong.in.th/

wiki/Phayuha_ Khiri_District เมอ่ื วันที่ 17 เมษายน 2565
หนังสอื อนุสรณ์ งานผกู พทั ธสีมา วัดเขาทอง ตาบลเขาทอง อาเภอพยุหะคีรี จงั หวัดนครสวรรค์ วันที่ 12-20

เมษายน พ.ศ.2527
องค์การบริหารส่วนตาบลเขาทอง อาเภอพยหุ ะคีรี จังหวดั นครสวรรค์. สืบค้นจาก https://www.khao-

thong.go.th/history.php เมอ่ื วนั ท่ี 17 เมษายน 2565
อเน ก น าวิกมู ล . สืบ ค้น จาก https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=pfbid02HB5vn

Zw1yngthcmrHYn5d9Taj1HwMK15EzaeWAeD8tMfkNr3FZwN9sCoB57hcxDCl&id=100
004550862256 เมอ่ื วนั ท่ี 28 กรกฎาคม 2564
อาเภอพยหุ ะคีรี สบื ค้น 17 เมษายน 2565 จาก https://hmong.in.th/wiki/Phayuha_ Khiri_District

วดั เขาทอง รศ. ดร.พชั ราภา สิงหธ์ นสารและคณะ

57

ขอขอบคณุ

องค์การบริหารส่วนตาบลเขาทอง อาเภอพยหุ ะคีรี จังหวัดนครสวรรค์
วดั เขาทอง ตาบลเขาทอง อาเภอพยุหะครี ี จงั หวดั นครสวรรค์
พระครนู ภิ าธรรมวงศ์ (ประเทือง เพช็ รผ์ ง้ึ ), เจ้าคณะอาเภอพยหุ ะคีรี จงั หวดั นครสวรรค์
เจา้ อธกิ ารอุเทน ปรมิ ตุ ฺโต, เจ้าคณะตาบลเขาทอง อาเภอพยหุ ะคีรี จังหวัดนครสวรรค์
นายอรา่ ม พกุ สขุ , ผู้อานวยการกองสวสั ดกิ ารและสงั คม องคก์ ารบริหารสว่ นตาบลเขาทอง อาเภอพยุหะคีรี

จงั หวดั นครสวรรค์
ว่าท่ีร้อยตรีหญิงขญานันท์ สิงห์ประเสริฐ, ผู้ช่วยเจ้าพนักงานธุรการ องค์การบริหารส่วนตาบลเขาทอง

อาเภอพยหุ ะครี ี จังหวดั นครสวรรค์
นางโตย๋ กล่นิ ด้วง, คนทรงพอ่ ศรีเมอื ง ตาบลเขาทอง อาเภอพยุหะคีรี จงั หวัดนครสวรรค์
นางสาวสมจติ ร ไล้ทองคา, คนทรงพ่อโรง พ่อไฟ ตาบลเขาทอง อาเภอพยหุ ะคีรี จังหวดั นครสวรรค์
นายล้วน โตเกิด, ผ้ใู หญ่บา้ นหมูท่ ่ี 4 ตาบลเขาทอง อาเภอพยหุ ะคีรี จงั หวดั นครสวรรค์

วดั เขาทอง รศ. ดร.พชั ราภา สิงหธ์ นสารและคณะ

58

จดั ทาโดย รองศาสตราจารย์ ดร.พชั ราภา สงิ ห์ธนสาร และคณะ

ไดร้ ับทนุ สนับสนนุ จากสานกั งานคณะกรรมการส่งเสรมิ วิทยาศาสตร์ วิจยั และนวัตกรรม (สกสว.)
ประจาปงี บประมาณ 2565

วดั เขาทอง รศ. ดร.พชั ราภา สิงหธ์ นสารและคณะ