รายงานการฝึกงาน วิชาฝึกงานสัตวศาสตร์ 3 AG173798 ฟาร์มตาลด า บริษัทไทยฟู้ดส์โพลทรีย์ฟาร์ม จ ากัด ที่ตั้ง 300/2 หมู่ 12 ต.หนองอิรุณ อ.บ้านบึง จ.ชลบุรี เสนอ ผศ.ดร. ยุพิน ผาสุข จัดท าโดย นายเอกรัตน์ สาอุด 633030095-4 นางสาวเสาวลักษณ์ฐิตวาณิชย์ 633030131-6 นางสาวเยาวลักษณ์กรวยทอง 633030313-0 นางสาววริศรา เจาจาฤก 633030416-0 นางสาวกมลชนก จิตติพิมพ์ 633030531-0 นางสาวพาณินี สุทธิทิพย์ 633030545-9 นักศึกษาระดับปริญญาตรี ชั้นปีที่ 3 สาขาวิชาสัตวศาสตร์ คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
ก ค าน า รายงานการฝึกงานฉบับนี้ เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชาฝึกงานสัตวศาสตร์ 3 AG173798 ซึ่งมี วัตถุประสงค์เพื่อบันทึกผลของการปฏิบัติงานในฟาร์มไก่และโรงฟักไข่ เพื่อน าความรู้จากการศึกษาเรียนรู้นอก สถานที่มาประยุกต์ใช้และเพื่อให้ทราบถึงขั้นตอนวิธีการท างานของการท างานจริงนอกสถานศึกษา โดยมีเนื้อหา เกี่ยวกับระบบ Biosecurity ระบบการจัดการของฟาร์มไก่และโรงฟักไข่ และเพื่อให้เป็นไปตามเกณฑ์การส าเร็จ การศึกษาตามหลักสูตร คณะผู้จัดท าหวังเป็นอย่างยิ่งว่าข้อมูลในรายงานฉบับนี้จะเป็นประโยชน์ต่อผู้ที่สนใจไม่มากก็น้อย หากผิดพลาดประการณ์ใด ขออภัยมา ณ ที่นี้ด้วย คณะผู้จัดท า
ข สารบัญ เรื่อง หน้า ค าน า ก สารบัญ ข บุคลากรที่ส าคัญของฟาร์มตาลด า 1 อุปกรณ์ภายในโรงเรือน 1 กิจกรรมการฝึกงานที่ปฏิบัติ งานประจ าวัน 2 - การให้อาหาร 2 - การเดินกวนไก่และหว่านหิ นเกร็ด 3 - บันทึกอุณหภูมิและความชื้น 3 - การท าเอกสาร 4 งานประจ าสัปดาห์ - ช่างน ้าหนักไก่ 4 - วัดความเข้มแสง 5 - วัดแรงลม 5 - วัดความเร็วลม 6 - ตรวจความพร้อม 6 งานพิเศษ - เตรียมกรงไข่ 7 - ผ่าซาก 7 - การเก็บตัวอย่าง 8 - การท าวัคซีน 8 - ขายไก่กระเทย 8 โรงฟักเนินโมก งานประจ าวัน - แผนกคัดคุณภาพไข่ฟัก 9 - แผนกส่องไข่ลม 9
ค เรื่อง หน้า - แผนกคัดคุณภาพลูกไก่ 10 สิ่งที่ได้เรียนรู้เพิ่มเติม 1 1 -12 ปัญหาอุปสรรคและแนวทางแก้ไข 13
1 ฟาร์มตาลด า ฟาร์มตาลด า บริษัท ไทยฟู้ดส์ โพลทรีย์ฟาร์ม จ ากัด ที่ตั้ง 300 หมู่ 12 ต าบลหนองอิรุณ อ าเภอบ้านบึง จังหวัดชลบุรี 20220 บุคลากรที่ส าคัญของฟาร์มตาลด าประกอบด้วย 1. นายจเร โกสุม ต าแหน่งผู้จัดการอาวุโสฝ่ายผลิตไก่ตะวันออก 2. นายพรสันต์ เสลารัตน์ ต าแหน่งผู้จัดการฝ่ายผลิต 3. นายพิศิษฐ์ พรหมรักษา ต าแหน่งผู้จัดการฟาร์มตาลด า 4. นายวรปรัชญ์ ปัญญาจันทร์ ต าแหน่งสัตวบาล 5. นางสาวรัชนก ชุ่มสันเที๊ยะ ต าแหน่งสัตวบาล 6. นางสาววิไลภรณ์ อยู่เย็น ต าแหน่งหัวฝ่ายสถิติและข้อมูล 7. นายสัญญา ทาทอง ต าแหน่งหัวหน้าช่าง พื้นที่ฟาร์มมีทั้งหมด 71 ไร่ แบ่งออกเป็น โรงเรือนทั้งหมด 8 หลัง โรงเรือน A1-A4 และ โรงเรือน B5-B8 โดยโรงเรือน A1-B6 มีขนาด 14*120 เมตร และโรงเรือน B7-B8 มีขนาด 14*96 เมตร อุปกรณ์ภายในโรงเรือนประกอบด้วย 1. ประเภทอุปกรณ์ให้อาหารของไก่ตัวเมียแบบ Chain Feed จ านวน 9 loop 2. ประเภทอุปกรณ์ให้อาหารของไก่ตัวผู้ Pan Feeder จ านวน 120 Pan 3. ประเภทอุปกรณ์ให้น ้าแบบ Nipple จ านวน 1,600 หัว 4. พัดลมระบายอากาศจ านวน 14 ตัว 5. หลอดไฟจ านวน 160 หลอด 6. Cooling Pad จ านวน 75 ก้อน 8. ถังอาหารจ านวน 12 ถัง 9. Silo 7.5 ตัน 10. กรงไข่จ านวน 94 กรง
2 กิจกรรมการฝึกงานที่ปฏิบัติ งานประจ าวัน - การให้อาหาร 05.50 น เดินรางอาหารจับเวลาการกินอาหารของไก่ตัวผู้และไก่ตัวเมีย แบ่งการเดินรางออกเป็น เล้าฝูง A1-A4 และ เล้าฝูง B5-B8 ใส่อาหารไว้ตามแพนอาหารของตัวผู้ กรอกอาหารตามปริมาณที่ก าหนดในแต่ละวัน เดินรางอาหาร จับเวลาการกินอาหาร กรอกอาหาร เทอาหารใส่แพนตัวผู้
3 • เดินกวนไก่และการหว่านหินเกร็ด ในแต่ล่ะวันหลังจากให้อาหารจะแบ่งคนประจ าเล้า ท าการเดินกวนไก่เพื่อให้ไก่ตื่นตัวจะเดินไปตามแนวของ ข้างของผนังเดินบนสแลด เป็นการไล่ตัวเมียลงมาด้านล่างพื้นแกลบด้วยเพื่อที่จะได้ให้ไก่ตัวเมียได้ผสมพันธุ์กับ ตัวผู้รอบการเดินจะเดินตามรอบการหว่านหินเกร็ด หว่านหินเกร็ดเพื่อล่อให้ทั้งตัวผู้และตัวเมียมาอยู่ที่พื้นพื้น แกลบและหินเกร็ดยังเป็นตัวที่ช่วยเพิ่มความแข็งแรงให้เปลือกไข่อีกด้วย ตารางการหว่านหินเกร็ด เดินหว่านหินเกร็ด • จดบันทึกอุณหภูมิและความชื้น ท าการจดบันทึกและถ่ายรูปตู้ควบคุมหน้าเล้าทุกเช้าและบ่ายสองโมงของทุกวัน ถ่ายรูปอุณหภูมิและ ความชื้นเวลา 8 โมงเช้า บ่ายสองถ่ายรูป max , min ของอุณหภูมิ และถ่ายรูปค่าความชื้น indoor,outdoor ของเล้า ตู้ควบคุมอุณหภูมิ ( ในภาพแสดงค่าmaxของอุณหภูมิ)
4 • การท ารายงานประจ าวัน ท าการสรุปรายงานประจ าวันช่วยพี่สัตวบาล ค านวณอาหารที่ไก่กินในแต่ล่ะวันแล้วหักลบกับอาหารที่มีอยู่ ในแต่ล่ะล็อต บันทึกจ านวณไก่ตาย บันทึกวัคซีนที่ใช้และวิตามินที่ใช้ บันทึกอุณหภูมิและความชื้น ใบรายงานบันทึกข้อมูลแต่ล่ะเล้า งานประจ าสัปดาห์ - ชั่งน ้าหนักไก่ ช่วงอายุไก่รุ่น ชั่งน ้าหนักไก่ทุกสัปดาห์ ท าการชั่งก่อนเดินรางอาหาร โดยสุ่มชั่งตัวเมีย 5% และ ตัวผู้ 10% ของแต่ละห้อง แต่ละโรงเรือน บันทึกข้อมูลจ านวนน ้าหนักใน program excel ค านวณหาค่าเฉลี่ยน ้าหนัก, %uniform ควรอยู่ที่ 85%, %c.v. โดย %CV ต้องไม่เกิน 8%
5 • วัดความเข้มแสง อายุไก่ (สัปดาห์) ความเข้มแสง (Lux) 1-4 30-70 5-22 <5 23-ปลด 30-100 วัด 5 จุด/ห้อง มีทั้งหมด 4 ห้อง ที่บริเวณใต้หลอดไฟ ระดับสายตาของไก่ วัดความเข็มแสง • วัดแรงดัน ตรวจวัดความดัน ด้วย digital Manometer จากหน้าเล้าที่ต าแหน่ง 15 เมตร 60 เมตร และ 105 เมตร ที่ ความสูง 50 cm. (หน่วยเป็นนิ้วน ้า) NEGATIVE pressure เฉลี่ย -0.11 inh2O
6 -วัดความเร็วลม ตรวจวัดความเร็วลมด้วย digital anemometer จากหน้าเล้าที่ต าแหน่ง 16 เมตร 20 เมตร 40 เมตร 64 เมตร 88 เมตร และ 112 เมตร (หน่วยเป็น ฟุต/นาที) ที่ความสูง 50 cm. • ตรวจความพร้อม โดยคัดไก่เพศเมีย มี 3 เกณฑ์ 1)หน้าอก มี 3 Score -Score 1 V shape ไก่ผอม จับเจอกระดูก -Score 2 V จับไปเจอเนื้ออกไม่โดนกระดูก -score 3 U ไก่อ้วน จับไปเจอเนื้ออกที่แน่น 2)กระดูกเชิงกรานขยาย น้อยกว่าหรือมากกว่า 1.5 นิ้ว 3)ขนปีกแท้และขนปีกเทียม โดยที่ขนปีกแท้ปลายมน และขนปีกเทียมปลายแหลม มีเกณฑ์ดังนี้ -ปีก -ลักษณะการเดิน -รูปร่าง -ขนาดและสีของหงอน การจับหน้าอก การจับกระดูกเชิงกราน
7 งานพิเศษ/งานที่ไม่ได้ท าทุกวัน - เตรียมกรงไข่ ในการเตรียมกรงไข่ จะเตรียมในช่วงไก่อายุ 21 สัปดาห์หรือก่อนการออกไข่ 2 สัปดาห์ โดยท าการแขวนแผง ไข่ไว้ด้านข้างกรงไข่เพื่อป้องกันไม่ให้ไก่ตื่นเมื่อถึงเวลาเก็บไข่ และมีขั้นตอนดังนี้ 1)ท าการจุ่มถาดรองกรงไข่และหญ้าเทียมในน ้ายาฆ่าเชื้อ 2)ใส่ถาดรองกรงไข่และหญ้าเทียม โดยกรงไข่ 1 กรงมี 24 ช่อง และใน 1 โรงเรือนมีประมาณ 93 กรงไข่ 3)ใส่แกลบให้เต็มช่อง เพื่อป้องกันการแตกของไข่ • ผ่าซาก ท าการผ่าซากเพื่อตรวจประเมินร่างกายของสัตว์, เพื่อหาสาเหตุการตาย,ตรวจสอบการท าวัคซีน, อวัยวะ ภายในเพื่อดูรอยโรค และความพร้อมในการให้ไข่
8 • การเก็บตัวอย่าง ท าการเก็บตัวอย่างเลือด โรงเรือนละ 20 tube 2 โรงเรือน เพื่อตรวจว่าหลังท าวัคซีนภูมิคุ้มกันเพิ่มหรือไม่ และเก็บ ตัวอย่าง cloacal swab โรงเรือนละ 25 tube เพื่อตรวจหาโรคในไก่ • ท าวัคซีน วัคซีน IBH_TF ฉีดบริเวณอกขวาของไก่ 0.2 ซีซี เพื่อกระตุ้นให้มีการสร้างภูมิคุ้มกัน วัคซีน PRo vac 4 บริเวณอกซ้ายของไก่ 0.5 ซีซี เพื่อป้องกันโรค Infectious bursal disease (IBD), Newcastle disease (ND), Infectious Bronchitis (IB) วัคซีนNd clone 30 ผสมกับ poulvac ib qx ด้วยวิธีการหยอดตาเพื่อป้องกันโรค Newcastle disease (ND) • ขายไก่กระเทย
9 ( โรงฟักเนินโมก) งานประจ าวัน แผนกคัดคุณภาพไข่ฟัก เวลาเริ่มงาน 05.00-13.00น.เริ่มขนไข่ลงจากรถ(ยกทีละ 5 ถาดและซ้อนตะกร้า 8 ชั้น) ขนเข้าห้องรมควัน จากนั้นรมควัน 20 นาที ด้วยฟอร์มาลินกับด่างทับทิม เมื่อเสร็จเรียบร้อย พนักงานจะเข็นไข่ออกไปไว้ห้อง เย็น เพื่อคัดไข่ที่ผิดปกติออก เช่น ไข่บุบ ไข่ผิดรูป ไข่ร้าว เป็นต้น จากนั้นน าไข่ที่ปกติใส่ถาดและยกใส่รถตู้ ฟักไว้รอเข้าห้องฟัก เมื่อท างานเสร็จเรียบร้อย ให้ท าความสะอาดอุปกรณ์และพื้นทุกครั้ง แผนกส่องไข่ลม เวลาเริ่มงาน 05.00-12.00น. น าไข่ออกมาจากตู้ฟักครั้งล่ะคันในหนึ่งคันจะมี32ถาด ดึงถาดที่8นับจากชั้น ด้านล่างของรถมาชั่งน ้าหนักเพื่อหาน ้าหนักที่ศูนย์เสียไป หลังจากนั้นจะน าถาดตู้ฟักมาเรียงวางลงบน สายพานถาดไข่จะขยับไปยังช่องถาดที่ตรงกับช่องไฟ ไข่จะโปร่งเเสงจะเป็นไข่ลมที่ต้องคัดออกเเละมี ไข่เน่าที่ต้องคัดออกเช่นกันจากนั้นจะขยับถาดไปยังเครื่องย้ายไข่เครื่องจะดึงไข่ขึ้นวางลงบนถาดตู้เกิดน า เรียงทั้งหมด13ชั้น เมื่อครบเเล้วจะน าเข้าตู้เกิด ท าจนครบทั้งหมด 24 คันพอเสร็จเเล้วจะท าความสะอาด บริเวณพื้นที่ที่ท างานอุปกรณ์ทั้งหมดเเละล้างตู้ฟักที่น าไข่ออกมา
10 แผนกคัดคุณภาพลูกไก่ เวลาเริ่มงาน 04.00-14.00น. ลูกไก่ที่มาจากห้องโกยจะถูกน ามาทางสายพาน มาถึง chick go round พนักงานจะคัดแยกลูกไก่ที่ผิดปกติออกเช่น สะดือด า ล าไส้อักเสบ พิการ และน าลูกไก่ปกติใส่กล่อง พลาสติก และกล่องกระดาษ ตั้งละ 10 กล่อง หลังจากนั้น พนักงานประจ าโต๊ะวัคซีนจะน าลูกไก่แต่ละตั้ง ไปคัดแยกลูกไก่ที่ผิดปกติออกอีกครั้ง เมื่อคัดเสร็จแล้ว พนักงานอีกคนจะน ากล่องที่คัดแล้วไปคัดแยกเพศ โดยที่เพศผู้ แผงปีกล่างสั้นกว่าแผงบน หรือแผงปีกบน-ล่างเท่ากัน เพศเมียแผงปีกล่างยาวกว่าแผงปีกบน และพนักงานที่มีหน้าที่ท าวัคซีน จะหยิบลูกไก่มา 2 ตัว หันหน้าใส่เครื่อง แล้วเครื่องจะแทงเข็มโดย อัตโนมัติ เป็นวัคซีนเชื้อตาย Gallimune ND (1000 ds) 0.1 ซีซี ต่อตัว และวัคซีนเชื้อเป็น Poulvac Magniplex (2000 ds) 2 ขวด Poulvac Procerta HVT-ND (4000 ds) 1 ขวด ผสมกับ Pro cell 800 ml (4000ds) (ส าหรับกล่องพลาสติก) 0.2 ซีซี ต่อตัว หากเป็นกล่องกระดาษ จะน าวัคซีนเชื้อเป็นผสม กับ Nobilis diluent CA 800 ml (4000ds) หลังจากนั้นแยกเพศผู้ใส่กล่องพลาสติกสีเหลือง เพศเมียใส่ กล่องพลาสติกสีขาว (กล่องพลาสติกจ านวน 80 ตัว,กล่องกระดาษจ านวน 102 ตัว) เสร็จแล้วจะ ตรวจสอบโดยพนักงงาน และจะน าลูกไก่ไปพ่นสเปรย์วัคซีน Newcastle-Bronchitis vaccine 10 ขวด/ 250 กล่อง
11 สิ่งที่ได้เรียนรู้เพิ่มเติม กาท าวัคซีน วัคซีนที่ใช้ - Nobilis ND Clone 30 : เชื้อเป็น วัคซีนป้องกันโรคนิวคาสเซิลในไก่ (ใช้ภายใน2ชม.) อุณหภูมิเก็บรักษา : 2-8 องศาเซลเซียส - Poulvac IB QX : เชื้อเป็น วัคซีนป้องกันโรคหลอดลมอักเสบติดต่อ ผสมวัคซีนหยอดตา : Poulvac IB QX ใช้1ขวด ( ขวดละ 2000 Ds.) อัตราการใช้และวิธีการผสมวัคซีน : Nobilis ND Clone 30 ใช้2ขวด ( ขวดละ 1000 Ds.) ต่อน ้ากลั่น1 ขวด ( 60ml ) ผสมแล้วเอียงขวดไปมา เบาๆ ห้ามเขย่า น ้ากลั่น 30 ml ต่อ วัคซีน 1000 Ds. วัคซีน 2500 Ds. ต่อ น ้า กลั่น78 ml - วิธีการเช็คว่าไก่ได้รับวัคซีนที่หยอดตาแล้ว : ให้เช็คที่ปลายลิ้น ปลายลิ้นจะมีสีฟ้าอ่อนๆ ติดอยู่ (สีของน ้ากลั่น) รูป Nobilis ND Clone 30, Poulvac IB QX และ น ้ากลั่น การก าจัดสัตว์พาหะ : สารเคมีที่ใช้คือ ราคูมีนแบบผง ใส่ตามจุดควบคุมสัตว์พาหะตามบริเวณต่างๆ ดังนี้ โรงเรือน A1-B8 , บ้านพัก , โรงครัว , ป้อมยาม รูปราคูมีนแบบผงและจุดก าจัดสัตว์พาหะ
12 ( โรงฟักเนินโมก) ห้องรมควัน อุปกรณ์ที่ใช้ในการรมควัน : ฟอร์มาลีน 1600 ซีซี, ด่างทับทิม 800 กรัม, ถังรมควัน, อุปกรณ์ PPE ด่างทับทิม ฟอร์มาลีน การค านวณปริมาณสารที่ใช้: ค านวนตามขนาดของพื้นที่ เมื่อเตรียมอุปกรณ์ในการรมควันเสร็จแล้ว จะท าการรมควัน 20 นาที เมื่อครบ 20 นาทีจะท าการเปิดพัดลมเพื่อดูด ควันออก 20 นาที ตู้ฟักไข่ PAS REFORM ระบบ SINGLE STAGE อุณหภูมิ 100.4 - 97.7 F ความชื้น 65 - 45 %RH ระดับ CO2 0.4 % กลับไข่ทุกชั่วโมง สลับซ้ายขวาเอียง 45 การระบายอากาศ 0-100 % แรงดันตู้แซมเบอร์เป็นบวก(อุณหภูมิตู้แซมเบอร์ 22-28 C)
13 ปัญหาอุปสรรคและแนวทางแก้ไข (ฟาร์มตาลด า) ปัญหาอุปสรรค แนวทางแก้ไข 1. บริเวณบ้านพัก มีแมลงวันเยอะ ใช้แผ่นกาวดักแมลงวัน วางตามบริเวณที่มี แมลงวันเยอะ 2. สื่อสารกับพนักงานไม่ค่อยเข้าใจ เนื่องจากพนักงานส่วนมาก เป็นชาวกัมพูชา พยายามสื่อสารกับพนักงาน 3. พัดลมในห้องพักไม่เพียงพอต่อจ านวนคนอาศัย แจ้งเรื่องกับผู้จัดการ แล้วผู้จัดการจะจัดหามา ให้ ปัญหาอุปสรรคและแนวทางแก้ไข (โรงฟักเนินโมก) ปัญหาอุปสรรค แนวทางแก้ไข 1.แต่ละแผนกเริ่มงานค่อนข้างเช้า ปรับเวลานอนให้เร็วขึ้น เพราะต้องตื่นเช้าไป ท างาน 2. ภายในห้องพักไม่มีผ้าห่มให้ เตรียมผ้าห่มมาเองให้เรียบร้อย 3. ระยะทางในการเดินทางจากโรงฟักไปซื้อของค่อนข้าง ไกล ควรเผื่อเวลาไว้เพื่อไม่ให้เสียเวลา