กลอนดอกสร้อยรำพึงในป่าช้า..

กลอนดอกสรอ ยรําพงึ ในปา ชา

คํานํา

แบบเรยี นเลมน้ีสรางขึ้นเพื่อเปน เอกสารสาํ หรบั การศึกษา
เรอ่ื ง กลอนดอกสรอ ยรําพึงในปา ชา ประกอบดว ย ความเปน มาและ
ประวัตผิ แู ตง ลกั ษณะคาํ ประพันธ ตวั บทกลอนดอกสรอ ยรําพงึ ในปาชา
การวเิ คราะหคุณคา ทางวรรณคดี และแบบฝกหัดที่ ๑-๓

ผูจ ดั ทาํ หวงั เปนอยางย่ิงวา แบบเรียนเลม นี้ จะเปนประโยชนแกผู
ทไ่ี ดศ ึกษา

ดวงจันทร ขําคม
ผจู ดั ทํา

กลอนดอกสรอ ยราํ พงึ ในปา ชา

ความเปนมาและประวัติผูแตง

ความเปนมาของการแตงดอกสรอย
ประวัติผูแตงกลอนดอกสรอย

ลกั ษณะคาํ ประพันธข องกลอนดอกสรอ ย

ฉันทลักษณของกลอนดอกสรอย

การถอดคาํ ประพนั ธ

เน้ือความของกลอนดอกสรอย
คําศัพทที่ปรากฎในกลอนดอกสรอย

วิเคราะหค ณุ คา ทางวรรณคดี

คุณคาดานเนื้อหา
คุณคาดานวรรณศิลปุ
คุณคาดานสังคม

ความเปน มา

กลอนดอกสรอยรําพึงในปาชามีตนแบบ
มาจากกวีนิพนธ เรื่อง Elegy Written in
a Country Churchyard ของ ทอมัสเกรย
(Thomas gray) ซึ่งเปนกวีที่มีชื่อเสียง
มีชีวิตอยูในชวงกลางคริสตศตวรรษที่ 18

คําวา elegy คือ บทรอยกรองกาํ สรด เปนบทรอย
กรองท่ีรําพึงถึงความตายของมนุษยซึ่งแสดงสัจธรรมของ
ชีวิตวามนุษยทุกคนไมอาจหลีกหนีความตายไปได

กลอนดอกสรอยราํ พึงในปาชา มีจาํ นวนท้ังหมด
33 บท โดยมีการอธิบายเนื้อหา 30 บท และคาํ จารึก
ตอนทาย 3 บท

ตอมาทา นพระยาอนมุ านราชธน (เสถียรโกเศศ) ไดแปลจาก
ภาษาองั กฤษใหเ ปน ภาษาไทย และทานพระยาอุปกติ ศิลปสาร
(นิม่ กาญจนาชวี ะ) จึงไดนาํ มาแตง เปนกลอนดอกสรอ ยโดยยึด
เนือ้ หามาจากตน ฉบบั การแปลของทานเสถียรโกเศศ

สาเหตุทน่ี าํ มาแตง ใหเ ปนกลอนดอกสรอยเน่อื งจากตอ งการ
ดัดแปลงใหเขา กบั วัฒนธรรมและสังคมของไทย

พระยาอนมุ านราชธน พระยาอุปกิตศิลปสาร
(เสถียรโกเศศ) (นิ่ม กาญจนาชีวะ)

ประวัติผแู ตง

พระยาอุปกติ ศิลปะสาร (น่ิม กาญจนชีวะ) 
เกิดเมอื่ วนั ท่ี 10 พฤษภาคม 2422 ศกึ ษาพระธรรมวินัยจนสอบ
ไดเปรยี ญ 6 ประโยค พ.ศ. 2443 ไดเ ขา สอบไลว ิชาครใู น
โรงเรยี นฝกหดั อาจารยสายวลีสณั ฐาคารและไดสอนทีโ่ รงเรยี น
สวนกุหลาบ โรงเรียนฝก หัดอาจารยบ านสมเดจ็ เจาพระยา ภายหลัง
เขา รบั ราชการในกระทรวงธรรมกา (กระทรวศึกษาธิการ) พนกั งาน
กรมราชบณั ฑิตย ปลัดกรมตําราหวั หนา การพมิ พ
แบบเรียนกรมวิชาการ หัวหนาแผนกอภิธานสยาม ไดเลอ่ื นยศ
จนเปนอาํ มาตยเ อกพระยาอปุ กติ ศลิ ปสาร และ เปน อาจารยพิเศษ
คณะอัษรศาสตรจ ฬุ าลงกรณมหาวิทยาลยั ทา นเปนผูเสนอใหใ ช
คําวา“สวัสดี” ในการทักทายกัน นามแฝง ในการเขียนบทความ
ไดแก อ.น.ก. อนกึ คาํ ชูชพี อนุ กิ า สามเณรนมิ่ พระมหานม่ิ
ม.ห.ม.ทา นถงึ แกอ นิจกรรมเม่ือวันที่ 19 พฤษภาคม 2484
และมอบศพใหแ กการศกึ ษาวชิ าแพทยนบั วาทา นเปน ครอู ยางแทจรงิ

ลกั ษณะคาํ ประพันธ

ฉันทลกั ษณ

๑ บท มี ๔ บาท มี ๒ วรรค ใน ๑ วรรค จะมี ๗-๙ พยางค
ยกเวนวรรคท่ีแรกจะมี ๔ พยางค และพยางคท ี่ ๒ จะมคี าํ วา เอย สว นวรรค
สดุ ทา ยของบทจะลงทายดวยคาํ วา เอย เสมอ

กลอนดอกสรอ ย

สัมผัสบังคับ

พยางคสุดทายของวรรคที่ ๑ บังคับใหสัมผัสกับพยางคท่ี ๓ ของวรรคท่ี ๒
(บางคร้ังผอนผันใหสัมผัสกับพยางคที่๑,๒,๔, หรือ ๕ ของวรรคท่ี ๒ ก็ได)
พยางคสุดทายของวรรคที่ ๒ บังคับใหสัมผัสกับพยางคสุดทายของวรรคท่ี ๓
พยางคสุดทายของวรรคท่ี ๓ บังคับใหสัมผัสกับพยางคท่ี ๓ ของวรรคท่ี ๔
(บางคร้ังผอนผันใหสัมผัสกับพยางคท่ี ๑,๒,๔ หรือ ๕ ของวรรคที่ ๔ ก็ได)
พยางคสุดทายของวรรคสุดทายในบทท่ี ๑ บังคับสัมผัสกับพยางคสุดทายของ
วรรคท่ี ๒ ในบทถัดไป

แบบฝกท่ี 1

กลอนดอกสรอ ยรําพึงในปาชามีตนแบบมาจากเรื่องอะไร

1. .....................................................................................................
.....................................................................................................
.....................................................................................................

2. ใครเปน ผแู ตง กลอนกอดสรอยรําพงึ ในปา ชา
.....................................................................................................
.....................................................................................................
.....................................................................................................

3. กลอนดอกสรอ ยราํ พงึ ในปาชาแตงดว ยฉันทลกั ษณแ บบใด
.....................................................................................................
.....................................................................................................
.....................................................................................................
สาเหตุการแตงกลอนดอกสรอยราํ พึงในปา ชา คอื อะไร

4. .....................................................................................................
.....................................................................................................
.....................................................................................................

กลอนดอกสรอ ยรําพงึ ในปาชา

๑. วงั เอย วงั เวงหงางเหงง ! ยา่ํ คา่ํ ระฆงั ขาน
ฝูงววั ควายผา ยลาทวิ ากาล คอยคอยผานทอ งทุงมุง ถิ่นตน
ชาวนาเหน่ือยออ นตางจรกลบั ตะวนั ลับอบั แสงทุกแหง หน
ทง้ิ ทุงใหม ืดมวั ท่ัวมณฑล และทง้ิ ตนตูเปลย่ี วอยูเดยี ว เอย.

๒. ยามเอย ยามนี้ ปถพีมดื มัวทว่ั สถาน

อากาศเยน็ เยอื กหนาวคราววิกาล สงัดปานปาใหญไ รส าํ เนียง

มีกแ็ ตเสยี งจังหรีดกระกรีดกรงิ่ ! เรไรหริ่ง! รองขรมระงมเสียงคอกควายววั รวั

เกราะเปาะแปะ!เพยี ง รูวาเสียงเกราะแวว แผว แผว เอย

๓. นกเอย นกแสก จับจองรอ งแจก เพียงแถกขวญั
อยูบ นยอดหอระฆงั บังแสงจนั ทร มเี ถาวลั ยร ุงรังถึงหลังคา
เหมือนมนั ฟอ งดวงจนั ทรใ หผันดู คนมาสูซอ งพักมันรักษา
ถอื เปน ท่รี โหฐานนมนานมา ใหเ ส่อื มผาสกุ สันตของมัน เอย.

กลอนดอกสรอ ยรําพึงในปาชา

๔. ตน เอยตนไทร สงู ใหญร ากยอยหอ ยระยา
และตน โพธิพ์ ุมแจแผฉายา มีเนินหญา ใตต นเกลื่อนกลน ไป
ลว นรางคนในเขตประเทศนี้ ดษุ ณนี อนราย ณ ภายใต
แหงหลมุ ลกึ ลานสลดระทดใจ เราย่งิ ใกลหลมุ นั้นทกุ วัน เอย..

๕. หมดเอยหมดหว ง หมดดวงวญิ ญาณลาญสลาย

ถงึ ลมเชาชวยชน่ื รืน่ สบาย เตอื นนกแอนลมผายแผดสาํ เนียง

อยูต ามโรงมุงฟางขางขา งนั้น ทง้ั ไกข ันแขง ดุเหวาระเรา เสียง

โอเ หมอื นปลกุ รา งกายนอนรายเรียง พน สําเนียงทจี่ ะปลุกใหลุก เอย.

๖. ทอดเอย ทอดทิ้ง ยามหนาวผงิ ไฟลอ มอยูพรอมหนา ทิ้งเพ่อื นยาก

แมเหยา หาขา วปลา ทุกเวลาเชา เย็นเปน นริ ันดร

ทิ้งทั้งหนนู อ ยนอ ยรอยรอยรบั เห็นพอ กลับปลม้ื เปรมเกษมสันต

เขา กอดคอฉอเลาะเสนาะกรรณ สารพันทอดทิ้งทุกสิง่ เอย..

กลอนดอกสรอยราํ พึงในปา ชา

๗. กองเอย กองขา ว กองสูงราวโรงนายิ่งนาใครเ
กิดเพราะการเกบ็ เก่ยี วดว ยเคยี วใคร ใครเลาไถคราดพ้นื ฟนแผน ดนิ
เชาก็ขบั โคกระบือถือคันไถ สําราญใจตามเขตประเทศถ่ิน
ยดึ หางยามยกั ไปตามใจจินต หางยามผินตามใจเพราะใคร เอย.

๘. ตัวเอยตัวทะยาน อยาบนั ดาลดลใจใหใฝฝ น
ดูถกู กจิ ชาวนาสารพัน และความครอบครองกันอันชนื่ บาน
เขาเปนสุขเรียบเรียบเงียบสงัด มีปวตั ต์เิ ปนไปไมวิตถาร
ขออยาไดเ ยย เยาะพดู เราะราน ดูหม่นิ การเปนอยเู พ่ือนตู เอย

๙. สกุลเอยสกุล สงู ชกั จูงจิตฟูชูศกั ด์ิศรี
อาํ นาจนําความสงาอา อนิ ทรีย ความงามนาํ ใหม ไี มตรกี นั
ความร่ํารวยอวยสุขใหท ุกอยาง เหลาน้ตี างรอตายทําลายขนั ธ
วิถแี หงเกยี รติยศท้ังหมดนัน้ แตล วนผันมาประจบหลมุ ศพ เอย.

กลอนดอกสรอ ยราํ พึงในปา ชา

๑๐.ตวั เอย ตวั หย่ิง เจาอยาชงิ ตซิ ากวา ยากไร

เห็นจมดนิ นาสลดระทดใจ ท่รี ะลึกสิ่งไรก็ไมมี

ไมเ หมือนอยางบางศพญาติตบแตง เคร่อื งแสดงเกียรตยิ ศเลศิ ประเสรฐิ ศรี

สรา งสานการบุญหนนุ พลี เปนอนุสาวรียส งา เอย.

๑๑. ทีเ่ อยท่รี ะลึก ถงึ อธกึ งามลบในภพพน้ื
กไ็ มชวนชีพท่ดี ับใหกลบั คนื เสยี งชมชื่นเชดิ ชคู ุณผูต าย
เสียงประกาศเกยี รตเิ อกิ เกริกล่นั จะกระเทอื นถึงกรรณนน้ั อยา หมาย
ลว นเปน คณุ แกผ ยู ังไมวางวาย ชูเกยี รติญาติไปภายภาคหนา เอย.

๑๒. รางเอย รางกาย ยามตายจมพื้นดาษดื่นหลาม
อยา ดูถูกถ่นิ นี้วาที่ทราม อาจขึ้นชื่อลือนามในกอนไกล
อาจจะเปนเจดยี ม พี ระศพ แหง จอมภพจักรพรรดิกษัตรยิ ใหญ
ประเสริฐดว ยสัตตรตั นจ รสั ชยั ณ สมัยกอ นกาลบุราณ เอย.

กลอนดอกสรอ ยราํ พึงในปาชา

๑๓.ความเอยความร ู   เปนเคร่ืองชชู ที้ างสวางไสว
หมดโอกาสท่จี ะช้ตี อ นี้ไป        ละหว งใยอยากรลู งสูด ิน
อันความยากหากใหไรศกึ ษา     ยนปญญาความรอู ยแู คถ่นิ
หมดทุกขขลกุ แตกจิ คดิ หากนิ     กระแสวิญญาณงนั เพียงนน้ั เอย.

๑๔.ดวงเอยดวงมณี   มักจะล้ีลบั อยใู นภผู า
หรือใตทอ งหองสมทุ รสดุ สายตา  ก็เสอ่ื มซาส้นิ ชมนิยมชน
บปุ ผชาตชิ สู แี ละมกี ลิน่         อยใู นถ่นิ ทีไ่ กลเชนไพรสณฑ
ไมมใี ครไดเ ชยเลยสกั คน      ยอมบานหลน เปลา ดายมากมาย เอย.

๑๕. ซากเอย ซากศพ อาจเปน ซากนักรบผกู ลา หาญ
เชนชาวบานบางระจันขันรําบาญ กับหมมู านมาประทุษอยุธยา
ไมเ ชนนนั้ ทา นกวเี ชนศรปี ราชญ นอนอนาถเลห ใบไรภ าษา
หรือผูกูบา นเมอื งเรอื งปญญา อาจจะมานอนจมถมดิน เอย

กลอนดอกสรอยราํ พงึ ในปา ชา

๑๖. คณุ เอยคณุ เหลอื ผเู อือ้ เฟอ เกือ้ ชาติซง่ึ อาจหาญ
แนวนับถอื ซ่อื สตั ยตอ รฐั บาล ไมเ ห็นการสว นตวั ไมกลวั ตาย
แสวงชอบกอบคณุ อดุ หนุนชาติ กษตั ริยศ าสนแ มช วี ิตปลดิ วาย
ไวปวัตนแ กชาติญาตินิกาย ไดอ านภายหลังลือระบอื เอย.

๑๗. ชาวเอย ชาวนา วาสนาก้นั ไวไมว ติ ถาร
ไมช ั่วลนดีลน พนประมาณ สองประการนแ้ี หละขวางทางคระไล
คอื ไมล ยุ เลอื นงั่ บรรลังกร าช นําพินาศนรชนพนนิสัย
แตป ด ทางกรณุ าอันพาไป ยังคุณใหญย ่ิงเลิศประเสรฐิ เอย.

๑๘. มักเอย มักใหญ กน แตใ ฝฝน ฟงุ ตามมงุ หมาย
อําพรางความจริงใจไมแพรง พราย ไมค วรอายก็ตองอายหมายปดบัง
มงุ แตโปรยเครอ่ื งปรุงจรุงกล่ิน คือความฟมู ฟายสินล้นิ โอหงั
ลงในเพลงิ เกยี รติศกั ดป์ิ ระจกั ษด ัง เปลวเพลงิ ปลงั่ หอมกลบตลบ เอย.

กลอนดอกสรอยรําพึงในปาชา

๑๙. หางเอย หา งไกล หา งจากพวกมกั ใหญฝ ก ใฝหา
แตส่งิ ซง่ึ เหลวไหลใสอาตมา ความมักนอยชาวนาไมน อมไป
เพอ่ื นรักษาความสราญฐานวเิ วก รมเช้อื เฉกหุบเขาลําเนาไศล
สันโดษดับฟุงซา นทะยานใจ ตามวสิ ัยชาวนาเย็นกวา เอย.

๒๐. ศพเอย ศพไพร ไมมใี ครขนึ้ ช่ือระบอื ขาน
ไมเ กรงใครนินทาวาประจาน ไมม ีการจารกึ บันทกึ คณุ
ถึงบางทีมบี า งเปน อยางเลิศ กไ็ มฉูดฉาดเชดิ ประเสรฐิ สุนทร
พอเตอื นใจไดบ า งในทางบุญ เปน เครื่องหนุนนําเหตุสังเวช เอย.

๒๑. ศพเอยศพสูง เปนเครอื่ งจูงจติ ใหเลอ่ื มใสศานต
จารกึ คําสาํ นวนชวนสักการ ผิดกบั ฐานชาวนาคนสามญั
ซึ่งอยางดกี ็มกี วีเถอ่ื น จากรกึ ชอื่ ปเ ดือนวันดบั ขนั ธ
อุทศิ สิ่งซึ่งสรางตามทางธรรม ของผนู ้ันผูน้ีแกผ ี เอย.

กลอนดอกสรอ ยราํ พงึ ในปา ชา

๒๒. หว งเอยหวงอะไร ไมย ่ิงใหญเทาหวงดวงชวี ติ
แมคนลมื สง่ิ ใดไดสนทิ ก็ยงั คิดขน้ึ ไดเม่ือใกลตาย
ใครจะยอมละทิง้ ซงึ่ สงิ่ สุข เคยเปนทกุ ขห วงใยเสยี ไดง าย
ใครจะยอมละแดนแสนสบาย โดยไมช ายตาใฝอ าลยั เอย.

๒๓. ดวงเอยดวงจิต ลมื สนทิ กิจการงานท้ังหลาย
ยอ มละชีพเคยสขุ สนกุ สบาย เคยเสียดายเคยวติ กเคยปกครอง
ละท้งิ ถน่ิ ท่ีสาํ ราญเบกิ บานจติ ซึ่งเคยคดิ ใฝเฝา เปนเจาของ
หมดวิตกหมดเสียดายหมดหมายปอง ไมผ นิ หลงั เหลียวมองดวยซ้ํา เอย.

๒๔. ดวงเอย ดวงวิญญาณ เม่อื ยามลาญละพรากไปจากขันธ
ปองแตใหญาตมิ ติ รสนทิ กนั คลาวน้าํ ตาตางบรรณาการไป
ธรรมดาพาคะนงึ ไปถงึ หลุม หรือท่ีชุมเพลงิ เผาเฝารองไห
คิดถงึ กาลกอนเกายง่ิ เศรา ใจ ตามวสิ ยั ธรรมดาเกิดมา เอย.

กลอนดอกสรอยรําพึงในปาชา

๒๕. ทานเอย ทานสุภาพ ผูใครท ราบสนใจศพไรศกั ดิ์
รูเ รื่องราวจากปายจดลายลักษณ บางทจี กั ราํ พงึ คิดถึงตน
มามวยมรณนอนคอู ยูอยา งน้ี คงจะมผี ูสังเกตในเหตผุ ล
ปลงสังเวชวาบเสียวเห่ียวกมล เหมอื นกบั ตนทานบางกระมัง เอย.

๒๖. บางเอยบางที อาจจะมผี ูเ ฒาเลา ขยาย
ราํ พันความเปนไปเมอื่ ใกลตาย จนตราบวายชีวาตมอ นาถใจ
"อนิจจา! เหน็ เขาเมอ่ื เชา ตรู ออกจากหมูบานเดินสูเนินใหญ
ฝา นาํ้ คางกลางนามุงคลาไคล ผิงแดดในยามเชาหนาหนาว เอย

๒๗. "ตนเอย ตนกรา ง อยทู ข่ี างเนินใหญพ มุ ใบหนา
มรี ากเขนิ เผนิ พนพสธุ า กลางวันเขาเคยมาผอ นอารมณ
นอนเหยียดหยัดดดั กายภายใตต น ฟง คํารนวารมี ข่ี รม
กระแสชลไหลเชีย่ วเปน เกลยี วกลม เขาเคยชมลาํ ธารสาํ ราญ เอย

กลอนดอกสรอ ยรําพงึ ในปา ชา

๒๘. "ปาเอย ปาละเมาะ ยงั อยเู ยาะเยย ใหถ ดั ไปนั่น
เขาเดนิ มาปา นไ้ี มก่วี ัน ปากรําพนั จติ รําพงึ คะนึงใน
บดั เดีย๋ วดสู ลดระทดจติ เหมอื นสิน้ คดิ ขัดหาท่ีอาศัย
หรือคลายคนทกุ ขถมระทมใจ หรอื คูรกั รา งไมอาลัย เอย.

๒๙. "ตอ เอยตอ มา ณ เวลาวนั ใหมม ไิ ดเ ห็น
ท้งั กลางนากลางเนนิ เผอญิ เปน ใตตน กรางวา งเวน เชน เมื่อวาน
เหน็ คนหน่งึ เดนิ ไปใจวาเขา แตไมเขากลางนามาสถาน
ทีเ่ ขาเคยพักผอ นแตกอนกาล ทั้งไมผ า นปาเลาผดิ เขา เอย

๓๐. ถดั เอย ถดั มา เห็นเขาพาศพไปใจสลด
เสียงประโคมคร้นื ครั่นนารนั ทด ญาตทิ ั้งหมดตามมาโศกาลัย
ทาํ การศพตบแตง ทร่ี ะลึก มบี ันทึกถอ ยคาํ ประจําไว
อยูท่ีดงหนามนั้นถัดน่ันไป ความอยางไรเชญิ ทานไปอา น เอย

กลอนดอกสครําจอ ายรรึกาํ พงึ ในปาชา

"ท่ีเอยท่ีน้ี อนสุ าวรียศรสี ถาน
แหงชายไมประจักษศ ักด์ิศฤงคาร แมสกลุ คณุ สารต่าํ ปานไร
ขอจงอยา ข้ึงเครยี ดรังเกียจเขา ขอจงเคารพงามตามวสิ ัย
มจั จุราชรับพาเขาคลาไคล ท้ิงรางไวทวงเคารพผูพบ เอย.

นํา้ เอย นํา้ ใจ ซ่ึงเนาในรางกายผตู ายนี้
ลว นสภุ าพผอ งใสดวยไมตรี อกี โอบออมอารมี ีในคน
คุณนน้ี ําชาํ รว ยอวยสนอง บําเหนจ็ มองมูนมากวบิ ากผล
คือหว งใยยว่ั หยดั อสั สุชล จากฝูงคนผใู ฝอาลัย เอย.

แตเ อยแตนี้ เปน หมดทใี่ ฝจติ ริษยา
เปนหมดทอ่ี ุปถัมภค ดิ นาํ พา เปน นับวา "อโหสกิ รรม" กัน
เขาจะมดี ชี ว่ั ตดิ ตวั ไป เปน วสิ ยั กรรมแตงและแสรง สรร
เรารูไดแตป วัตนป จ จบุ นั ซง่ึ ท้ิงอยคู ูก ันกบั นาม เอย.

แบบฝกที่ 2
สรุปคําประพนั ธ

คุณคา ทางวรรณคดี

คุณคา ดา นเน้ือหา ชว ยใหเ ปนความสาํ คญั ของการศึกษาวรรณคดี
โดยอาศยั การดาํ เนนิ เร่อื งหรือแนวคดิ เปนเครอื่ งมอื ในการวเิ คราะห
วรรณคดี เพื่อใหเกดิ ความเขา ใจทีล่ ึกซง้ึ การดําเนินเร่อื งในเน้อื หา
เปน สว นทที่ ําใหผอู า นเขาใจเร่อื งราวทั้งหมด ท้งั สอดแทรกแนวคิด
และกลวธิ ใี นการดําเนินเรื่องใหผ อู านไดใ ชม ุมมองความคิด
พิจารณาเรอื่ งนน้ั ๆ โดยผอู านอาจมีทศั นะตอ เรือ่ งแตกตางกันไป 
ทง้ั นขี้ ึ้นอยูกบั ประสบการณแ ละความสนใจของผูอา น ซ่งึ เปน สง่ิ ทดี่ ที ่ี
จะทําใหเ กดิ การพฒั นาความคดิ และเสริมสรางจินตนาการ
ชวยยกระดบั ความคิดและจติ ใจของผูอ า นใหส ูงขึ้น การวิเคราะห
คุณคาดา นเนอ้ื หา  สามารถวิเคราะหในประเด็นตางๆ

คณุ คาทางวรรณคดี

คณุ คา ดานวรรณศิลป  วรรณคดที ไ่ี ดร ับยกยอ งวาดเี ดน ตอ งมกี ลวธิ ี
การประพนั ธท ่ีดเี ย่ียม และใหคาํ เหมาะสมกับลักษณะหนาที่ของคาํ
ถกู ตองตรงความหมาย  เหมาะสมกบั เนอ้ื เร่อื งและมีเสยี งเสนาะ 
ซ่ึงผูอา นจะเกดิ จนิ ตนาการตามเนอ้ื เรอ่ื งได  จะตอ งเขา ใจสํานวน
โวหารและภาพพจน  เสมอื นไดย นิ เสยี ง ไดเหน็ ภาพเกดิ อารมณ
สะเทือนใจ มีความรูสึกคลอ ยตาม

คณุ คา ดานสังคมและสะทอ นวถิ ไี ทย  วรรณคดีเปนวัฒนธรรมทาง
ภาษาที่แสดงใหเ ห็นถงึ ความเจรญิ รงุ เรอื งในอดตี บอกเลา เร่อื งราว
ดานชวี ิตความเปนอยูขนบธรรมเนยี มประเพณี สภาพสงั คมหรือความ
รสู ึกนึกคดิ ของคนในสังคม  ซ่ึงเปน ลักษณะประจาํ ชาตทิ ี่แสดงออกมา
ทางวรรณคดดี วยภาษาทง่ี ดงามไพเราะ ทาํ ใหผูอา นเกิดความรสู ึกเปน
ชาตริ ว มกนั   เพราะตางรูสึกวา ไดเ ปนเจา ของขนบธรรมเนียมประเพณี
และภาษาเดียวกนั

คณุ คาทางวรรณคดี

ขอคิดที่สามารถนําไปประยุกตใชใ นชวี ติ ประจําวนั การอานวรรณคด ี
ผอู านจะไดร บั ขอคดิ ตา ง ๆ ท่สี ามารถนาํ ไปประยุกตใชใ นชวี ิตประจําวนั ได 
ไมวาจะเปน คติธรรม คําสอนตางๆ โดยกวีนาํ เสนอผา น ฉาก ตัวละคร 
หรือบทสนทนา อนั เปน ลักษณะเฉพาะของแตละเรือ่ ง

แบบฝก หดั ท่ี 4

ใหน กั เรียนเขียนขอ คดิ ที่ไดจ ากเรื่อง
กลอนดอกสรอยรําพึงในปา ชา

...................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
.........................................................................................................................................

............................................................................................................................

บรรณานกุ รม

ศกึ ษาธกิ าร,กระทรวง. ๒๕๕๖. วรรณคดวี จิ กั ษ ๒. กรงุ เทพฯ: สกสค.ลาดพราว.
....

ภาทพิ ย ศรีสทุ ธ์.ิ ๒๕๔๔. กลอนดอกสรอยราํ พงึ ในปา ชา . เขา ถึงไดจ าก:
...........www.st.ac.th/bhatips/tip49/thai_elegy_m249.html

(สบื คนเมือ่ คนเมื่อวนั ที่ ๑ กนั ยายน ๒๕๖๓).

 ม.ป.ป. กลอนดอกสรอย. เขา ถึงไดจาก:
..........https://sites.google.com/site/khwamruphasathai/kha-praphanth-
.........1/klxn-dxk-srxyl.(สืบคน เมอ่ื คน เมือ่ วนั ท่ี ๑ กันยายน ๒๕๖๓).