เรือง คำ พยางค์ ป4 ครูกิตติวัฒน์

พยางค์ หมายถงึ เสียงท่เี ปล่งออกคร้งั หนง่ึ ๆ
โดยเสียงน้ันจะมีความหมายหรือไมม่ ีความหมายกไ็ ด้

โดยเสียงทีเ่ ปลง่ ออกมา ๑ คร้งั เรียกวา่ ๑ พยางค์
ถ้าเปลง่ เสียงออกมา ๒ ครัง้ เรยี กวา่ ๒ พยางค์
เชน่ เรยี น อ่านวา่ เรยี น (๑ พยางค์)
ขยัน อา่ นวา่ ขะ-หยนั (๒ พยางค์)
ภาษาไทย อ่านวา่ พา-สา-ไท (๓ พยางค์)
ประวตั ศิ าสตร์ อา่ นวา่ ประ-หวดั -ต-ิ สาด (๔ พยางค์)

องคป์ ระกอบของพยางค์

พยางคห์ นงึ่ จะประกอบด้วยเสยี งอยา่ งนอ้ ย ๓ เสียง คอื
๑. เสยี งพยญั ชนะต้น
๒. เสียงสระ
๓. เสยี งวรรณยกุ ต์

บางพยางคอ์ าจมเี สยี งพยัญชนะทา้ ยเพิ่มอกี ๑ เสยี ง
ซึ่งเรยี กวา่ “ตัวสะกด”

๑. เสยี งพยัญชนะต้น คอื เสียงที่เปล่งออกมาก่อน บางคาจะ
เป็นเสียงพยัญชนะเด่ยี ว บางคาจะเปน็ เสยี งพยญั ชนะควบกล้ากไ็ ด้

เชน่ เขียน (พยัญชนะตน้ คอื ข)
กราบ (พยญั ชนะตน้ คือ กร) เปน็ ตน้
๒. เสียงสระ คอื เสียงที่เปลง่ ตามตดิ มากับเสยี งพยญั ชนะ
เช่น งา (เสยี งสระ อา)
ชล (เสยี งสระ โอะ)
เสีย (เสยี งสระ เอีย) เปน็ ตน้

๓. เสยี งวรรณยกุ ต์ คอื เสียงทีเ่ ปลง่ ออกมาพรอ้ มกบั
เสียงสระ เพอื่ ให้มรี ะดับเสยี งสูงตา่ ตา่ งกันไป

เชน่ ใหญ่ (เสยี งวรรณยุกต์ เอก)
เพ่ือ (เสยี งวรรณยุกต์ โท) เปน็ ตน้

“พยางค์”อา่ นว่า พะ-ยาง

ประกอบดว้ ย

๑. เสียงพยญั ชนะตน้ คอื พ
๒. เสียงสระ คอื สระอะ (พะ) และสระอา (ยาง)
๓. เสยี งวรรณยกุ ต์ คอื เสยี งตรี (พะ) และเสียงสามญั (ยาง)

เสียงพยัญชนะทา้ ยพยางค์ คือ ยาง ซงึ่ ตรงกับมาตราตวั สะกด แม่ กง

ในภาษาไทย

คา หมายถงึ เสียงทีเ่ ปลง่ ออกมาแล้วมีความหมาย
อาจเป็นเสยี งที่เปลง่ ออกมาครัง้ เดยี วหรอื หลายครงั้ ก็ได้

เช่น อ่าน เปน็ คา ๑ คา ๑ พยางค์
นกั เรยี น เปน็ คา ๑ คา ๒ พยางค์
นกั ศึกษา เป็นคา ๑ คา ๓ พยางค์
นกั วชิ าการ เป็นคา ๑ คา ๔ พยางค์

องค์ประกอบของคา

คาหนงึ่ ๆ จะต้องประกอบดว้ ย
๑. เสียง
๒. แบบสร้าง
๓. ความหมาย

๑. เสียง คาหนง่ึ อาจมีเสียงเดยี วหรอื หลายเสียงกไ็ ด้

คาเสยี งเดยี วเรียกวา่ คาพยางคเ์ ดียว คาหลายเสยี งเรยี กว่า
คาหลายพยางค์

คาพยางค์เดยี ว

เช่น กนิ นอน เดนิ น้า ไฟ ฯลฯ

คาหลายพยางค์

เช่น บิดา นาฬิกา กระฉบั กระเฉง ฯลฯ

๒. แบบสร้าง คาประกอบดว้ ยพยางค์ และพยางค์หน่งึ ๆ

อาจมสี ว่ นประกอบ ๓ สว่ น ๔ ส่วน ๕ สว่ น กไ็ ด้ ดงั นี้

๑. การประสม ๓ สว่ น คอื การประสมพยางคด์ ว้ ย
พยัญชนะตน้ สระ วรรณยุกต์ เชน่ จ่า

๒. การประสม ๔ ส่วน คือ การประสมพยางค์ด้วย
พยญั ชนะตน้ สระ วรรณยกุ ต์ ตวั สะกด เช่น เกดิ

๓. การประสม ๔ สว่ นพเิ ศษ คือ การประสมพยางค์ด้วย
พยญั ชนะตน้ สระ วรรณยกุ ต์ ตวั การันต์ เชน่ เล่ห์

๔. การประสมห ๕ สว่ น คอื การประสมพยางค์ดว้ ย
พยญั ชนะตน้ สระ วรรณยุกต์ ตวั สะกด ตวั การันต์ เชน่ สิงห์

๓. ความหมาย คาจะตอ้ งมคี วามหมายอยา่ งใดอย่างหนงึ่

หรอื หลายอย่างก็ได้ เชน่ ขนั มคี วามหมายตา่ งกนั สดุ แต่ทาหน้าทใี่ ด
ขน้ึ อย่กู บั รปู และประโยค เช่น

ขันใบนี้ ทาหนา้ ที่นาม แปลวา่ ภาชนะใสส่ ิง่ ของ
ไกข่ นั ทาหนา้ ทีก่ รยิ า แปลวา่ ร้อง
เขาขันเชือก ทาหนา้ ทก่ี ริยา แปลวา่ ทาให้แน่น
เขาทางานแข็งขนั ทาหน้าท่ีวิเศษณ์ แปลวา่ ขยนั ไมย่ อ่ ท้อ
เขาพูดนา่ ขัน ทาหนา้ ที่วเิ ศษณ์ แปลว่า ชวนหวั เราะ

สรุป

พยางค์ คอื เสยี งทีเ่ ปลง่ ออกมาครงั้ หนึ่ง

จะมคี วามหมายหรือไม่มีความหมายกไ็ ด้

คา คอื เสียงทเ่ี ปลง่ ออกมาครง้ั หนง่ึ จะกพ่ี ยางค์

กต็ ามถา้ ได้ความจึงจะเรียกวา่ “คา”

แบบฝึกหัด
พยาเงรคื่อ์ ง, คา

คาชแี้ จง ขอ้ ๑ ให้นกั เรยี นเขยี นคาอา่ นและบอกจานวนพยางค์จากคาทก่ี าหนดให้

ใหถ้ กู ต้อง (ใหน้ ักเรยี นทาลงในสมุด)
ตัวอย่าง เกษตรกร อ่านวา่ กะ – เสด – ตะ – กอน มี ๔ พยางค์

๑. ปศสุ ตั ว์ อา่ นว่า................................................... ม…ี ……......พยางค์
๒. มาตรฐาน อ่านวา่ ................................................... ม…ี ……......พยางค์
๓. พัฒนา อ่านว่า................................................... ม…ี ……......พยางค์
๔. ผลิตภณั ฑ์ อ่านว่า................................................... ม…ี ……......พยางค์
๕. วฒั นธรรม อา่ นวา่ ................................................... ม…ี ……......พยางค์
๖. เศรษฐกจิ อ่านว่า................................................... ม…ี ……......พยางค์
๗. อตุ สาหกรรม อา่ นว่า............................................ ม…ี ……......พยางค์
๘. ทรัพยากร อา่ นว่า................................................... ม…ี ……......พยางค์
๙. ธรรมชาติ อ่านว่า................................................... ม…ี ……......พยางค์
๑๐. โบราณคดี อา่ นว่า................................................... ม…ี ……......พยางค์

คาชแี้ จง ข้อ ๒ ให้นกั เรียนบอกจานวนคาและพยางค์จากข้อความทีก่ าหนดใหต้ ่อไปนี้
ให้ถกู ตอ้ ง (ใหน้ ักเรยี นทาลงในสมุด)
ตวั อย่าง ครูสอนหนงั สือ มี ๓ คา ๔ พยางค์

๑. เอกลกั ษณข์ องชาติไทย ม…ี .........…...คา...............พยางค์
๒. สามัคคีคือพลัง ม…ี .........…...คา...............พยางค์
๓. หน่ึงตาบลหนง่ึ ผลติ ภัณฑ์ ม…ี .........…...คา...............พยางค์
๔. การไหวเ้ ปน็ วฒั นธรรมท่ีดีงาม ม…ี .........…...คา...............พยางค์
๕. ภาษาไทยเปน็ มรดกของชาติ ม…ี .........…...คา...............พยางค์
๖. คนไทยร้รู กั ษภ์ าษาไทย ม…ี .........…...คา...............พยางค์
๗. ฉนั ชอบวชิ าภาษาไทย ม…ี .........…...คา...............พยางค์
๘. นักเรยี นต้องขยนั อา่ นหนงั สอื ม…ี .........…...คา...............พยางค์
๙. ธรรมชาติสรา้ งโลก ม…ี .........…...คา...............พยางค์
๑๐. วิทยากรบรรยายสนกุ ม…ี .........…...คา...............พยางค์

อย่าลืมทบทวน
เตรียมสอบนะครับ