วรรณคดีลำนำ เรื่อง กระเช้าของนางสีดา

การฝึ กทกั ษะการอา่ น

วรรณคดลี านา
“กระเช้าของนางสีดา”

สอนโดยคณุ ครูกิตตวิ ัฒนน ธนพฒั นนโยธนิ
โรงเรียนเทศบาลสวนสนุก

สังกดั สานกั การศึกษา เทศบาลนครขอนแก่น

เชา้ วันเสาร์ชาลีเปดิ คอมพวิ เตอรแ์ ล้วเขา้ สเู่ วบ็ ไซต์
“โลกวรรณคดีดอตคอม” ผมแกละโผลม่ าทกั ทายชาลี แล้วถามชาลีวา่
รู้จกั กระเชา้ สีดา พรายไม้ และพรายน้าหรอื ไม่ ชาลตี อบไมร่ จู้ ักเพราะ
ไมใ่ ช่คนสมยั โบราณ ดงั นนั ผมแกะจงึ เล่าเร่ืองกระเช้าสีดาใหช้ าลีฟัง
ซ่งึ มเี นอื เร่ืองย่อ ดังนี

พรายไมก้ บั พรายนา้ เป็นภตู พวกหนึ่ง มีตัวเลก็ จ๋ิวสวยงาม
สามารถส้าแดงฤทธ์ใิ หเ้ ราเหน็ ตวั เป็นรปู คน หรือรปู อะไรก็ไดท้ งั ให้ดี
หรือใหร้ า้ ยแก่มนุษยไ์ ด้ มนี ิสัยชอบเลน่ สนุก ร้องร้าทา้ เพลง ปกติจะ
ไมม่ ีใครเหน็ ตัว ยกเวน้ คนทท่ี า้ ความดเี หมอื นเดก็ หญงิ ขันทอง ก็จะ
มาปรากฏให้เหน็ รปู ร่างอันน่ารกั สนทนาปราศรยั เป็นท่ีสนทิ สนม

เด็กหญงิ ขันทอง นพกุล เช่อื ว่าพรายไม้มอี ยจู่ รงิ แตไ่ ม่มีใคร
เหน็ ไดเ้ ลย จึงคิดว่าถา้ ตนเป็นเดก็ ดี มวี ัฒนธรรมตามที่แม่สอน กจ็ ะ
มีโอกาสเหน็ พรายไม้สกั ครงั แม่สอนใหข้ ันทองเป็นคนโอบอ้อมอารี
รจู้ กั เกรงใจผอู้ ่นื ไม่หยบิ ฉวยของผู้อื่นกอ่ นทีเ่ จ้าของจะอนญุ าต
ประพฤติตัวเปน็ คนสุภาพ ไมโ่ ลภมาก ขนั ทองทา้ ตามแมส่ อนจนชนิ
เป็นนสิ ัย จงึ เปน็ ที่รกั ของแม่

สอนโดยคณุ ครกู ติ ตวิ ัฒนน ธนพฒั นนโยธนิ

โรงเรยี นเทศบาลสวนสนุก
สงั กัดสานกั การศึกษา เทศบาลนครขอนแก่น

ค่้าคืนเดอื นหงาย ถิ่นของพายไมส้ วา่ งแจ้ง พวกพรายไม้มา
ประชมุ กัน ครนั ไดเ้ วลาเลน่ สนกุ นางพรายนา้ ก็แจกกระเชา้ แก่พวก
พรายไมต้ วั ละใบ พรายไมต้ วั สดุ ทา้ ยเสนอให้เลน่ แขง่ กันเกบ็ ของใส่
กระเชา้ พรายไมต้ วั อ่ืนๆ เห็นดว้ ย เป็นกฬี าที่แสดงความวอ่ งไวอนั
สนุกและรางวลั ของผู้ชนะ คอื ได้จับคเู่ ตน้ ร้ากบั นางพรายนา้
เจา้ ของกระเช้าผู้สดุ สวย ขนั ทองออกจากบา้ น เดนิ พลางมองหาพวก
พรายไม้ พลางเม่ือมาถงึ พวกพรายไม้กลับกันหมดแลว้ แตย่ ังมี
กระเช้าเลก็ ๆ กลิงเกลือ่ นอยู่ ขนั ทองร้สู กึ แปลกใจวา่ ใครเอากระเชา้
เหล่านีมาจากไหน และย่งิ ประหยาดใจมากขนึ ที่เห็นกระเช้าลอยขนึ
เองทลี ะใบ แล้วลอยไปรวมกองกันท่ีแห่งหนงึ่ ขันทองคิดว่า
น่าจะเปน็ พรายไม้ ด้วยนิสยั ชอบช่วยเหลอื ผู้อน่ื ขนั ทองจงึ เดนิ ไป
ชว่ ยเกบ็ กระเชา้ ตามดนิ แลว้ นา้ ไปรวมท่กี องจนหมด

นางพรายนา้ ชอบใจความอารีและความสจุ รติ ของขันทองมาก
ทนั ใดนัน ขันทองรู้สกึ ว่ามมี อื นอ้ ยๆ เอาอะไรมาปา้ ยทีต่ า จากนนั ก็
มองเห็นตัวพรายนา้ ตัวเลก็ ขนาดเทา่ ตกุ๊ ตา และแตง่ ตัวเหมือนขันทอง
ทกุ อยา่ ง ขันทองดใี จมาก นางพรายนา้ ชมขันทองว่าเป็นคนดี มีน้าใจ
อารี และสุจรติ ทังยงั เล่าว่าตนไม่ไดเ้ ป็นพรายไม้ แต่เป็นพรายน้า
เพราะพรายไม้เป็นผู้ชาย สว่ นพรายน้าเปน็ ผู้หญิง

สอนโดยคณุ ครกู ิตติวัฒนน ธนพฒั นนโยธนิ

โรงเรียนเทศบาลสวนสนุก
สังกดั สานักการศกึ ษา เทศบาลนครขอนแก่น

ขันทองชมว่ากระเช้าน่ารักมาก และสงสัยวา่ กระเช้านีท้าด้วย
อะไร พรายนา้ จึงบอกวา่ มันเปน็ ผลของไม้เถาชนิดหนงึ่ ทมี่ ีรูปเป็น
กระเช้า และเลา่ ทม่ี าของกระเชา้ สีดาให้ฟงั วา่ “เดมิ เป็นกระเชา้ ของ
นางสีดา เม่อื นางสีดาถกู ทศกัณฐ์อ้มุ เอาตัวเหาะไป กระเช้าจงึ หลดุ ลง
มากลางป่า กระเชา้ สดี านีเป็นของวเิ ศษ เทวดา เจา้ ปา่ เสียดายกลัว
จะหายไป จึงชว่ ยให้ออกรากงอกเป็นเถา แลว้ มผี ลสืบตลอดมาจนถงึ
ปจั จบุ นั เพอ่ื ระลกึ ถงึ นางสดี า”

ขนั ทองขอกระเชา้ ไปเลน่ พรายน้าอนุญาตใหห้ ยบิ ไดต้ ามความ
พอใจ แม้ขันทองจะต้องการหลายใบ แตเ่ กรงใจหยบิ มาเพยี งใบ
เดียว ทา้ ใหพ้ รายน้ารูส้ กึ เอ็ดดขู นั ทองมากขึน จงึ หยิบกระเชา้ ส่งให้
ขนั ทองจนเตม็ สองมอื นอ้ ยๆ และเอ่ยปากชมความดงี ามของขนั ทอง
พร้อมกับอนญุ าตใหข้ นั ทองมาท่นี ีใ่ นคืนเดือนหงาย จะไดเ้ ห็นพวก
พรายไม้มาประชุมและเล่นรืน่ เรงิ เมอ่ื พูดจบ พรายนา้ กย็ กมอื มาเชด็
ตาของขันทอง ท้าให้ขันทองมองไมเ่ ห็นพรายน้าอีกต่อไป

สอนโดยคุณครกู ติ ตวิ ัฒนน ธนพฒั นนโยธนิ

โรงเรยี นเทศบาลสวนสนุก
สงั กดั สานักการศกึ ษา เทศบาลนครขอนแกน่

ขนั ทองหวิ กระเช้าเตม็ สองมอื กลับบ้านและเลา่ เร่ืองให้แมฟ่ งั
แมด่ ใี จที่ลกู เปน็ คนพเิ ศษได้เหน็ พรายน้า แลว้ ขอดูกระเช้า แมบ่ อก
วา่ เคยเห็นกระเชา้ แบบนีแล้ว แต่ไม่ได้เรียกช่ือนี ตอ่ มาแมข่ องขนั
ทองนา้ เรอื่ ง กระเชา้ สีดาไปเล่าให้เพ่อื นบ้านฟงั แตน่ นั มาผลของไม้
เถาชนิดนกี เ็ รียกกันว่า “กระเช้าสดี า”

เมือ่ ผมแกละเล่าจบ ชาลียมิ อย่างมคี วามสขุ พลอยดใี จไปกับขนั
ทองด้วย ทงั ยังอยากเปน็ เหมอื นขันทองจะไดม้ โี อกาสเหน็ พรายน้า
แสนสวย ผมแกละดใี จมากที่วรรณคดเี ร่ืองนที ้าให้ชาลีรู้สกึ ดี

สอนโดยคณุ ครูกติ ตวิ ัฒนน ธนพฒั นนโยธนิ

โรงเรยี นเทศบาลสวนสนุก
สังกัดสานักการศกึ ษา เทศบาลนครขอนแก่น

แบบฝึ กหดั

ค้าชแี จง : ให้นักเรยี นอา่ นเนอื เร่ือง “กระเช้าของนางสดี า” แลว้ ท้า
แบบฝึกหดั ที่กา้ หนดใหโ้ ดยเขยี นโจทยพ์ ร้อมตอบค้าถามลงในสมุด

๑. ในวนั เสาร์ หลงั จากทชี่ ่วยพอ่ แม่ทา้ งานบา้ น และทบทวน
บทเรียนแล้ว ชาลีท้าอะไรตอ่

๒. การที่ชาลีไดพ้ บกบั ผมแกละ และได้เข้าสโู่ ลกของวรรณคดี
นกั เรยี นคิดวา่ ชาลีได้ประโยชน์หรือโทษมากกวา่ กนั เพราะอะไร

๓. การโผลม่ าทกั ทายชาลีของผมแกละในวนั นี ผมแกละถามชาลีว่า
ร้จู กั สิง่ ใดบา้ ง

๔. จากค้าตอบในข้อ ๓ ชาลีบอกวา่ การท่ีเขาไม่รจู้ ัก เปน็ เพราะ
อะไร

๕. พรายไมแ้ ละพรายนา้ เปน็ อะไร
๖. พรายไม้ เปน็ เพศชาย ทอ่ี ย่ตู ามตน้ ไม้ในปา่ แล้วพรายน้า

เป็นเพศอะไร และอาศัยอยู่ทใ่ี ด
๗. พรายไมแ้ ละพรายน้า ชอบส่ิงใดเหมือนกนั
๘. ผมแกละบอกกบั ชาลีวา่ ชาลอี าจจะได้เห็นพรายไม้ และพราย

นา้ หากเขาท้าตัวเหมือนใคร
๙. เพราะเหตุใด เดก็ หญงิ ขนั ทองจึงเป็นที่รกั ของแม่
๑๐. นางพรายนา้ ปรากฏรูปร่างใหเ้ ด็กหญงิ ขนั ทองเห็นเพราะชอบใน

สิง่ ใดของขันทอง

สอนโดยคณุ ครูกิตติวัฒนน ธนพฒั นนโยธนิ

โรงเรียนเทศบาลสวนสนุก
สังกดั สานักการศกึ ษา เทศบาลนครขอนแก่น