ครบรอบ 80 ปี พระเทพรัตนากร

อายุวัฒนมงคล ครบ ๘๐ ปี (๖๐ พรรษา)

พระเทพรัตนากร (ประสาร เตชสีโล)
เจ้าอาวาสวัดเทพลีลา พระอารามหลวง, เจ้าคณะเขตบางกะปิ
วันจันทร์ ท่ี ๒๘ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๕



พระเทพรัตนากร (ดร. ประสาร เตชสีโล) 1

น.ธ.เอก, พธ.ม., ศศ.ม., พธ.ด. (กิตติมศักด์ิ)
เจ้าอาวาสวัดเทพลีลา, เจ้าคณะเขตบางกะปิ

พระราชปริยัติสุนทร (ดร. ประสาร เตชสีโล)

น.ธ.เอก, พธ.ม., ศศ.ม., พธ.ด. (กิตติมศักดิ์)
เจ้าอาวาสวัดเทพลีลา, เจ้าคณะเขตบางกะปิ
2

พระพิพัฒนปริยัติสุนทร (ดร. ประสาร เตชสีโล) 3

น.ธ.เอก, พธ.ม.
เจ้าอาวาสวัดเทพลีลา, เจ้าคณะเขตบางกะปิ

มุทิตากถา

ในวโรกาสท่ีพระเดชพระคุณพระเทพรัตนากร (ประสาร เตชสีโล) เจ้าอาวาสวัดเพลีลา เจ้าคณะ
เขตบางกะปิ เจริญอายุ ๘๐ ปี ในปีพุทธศักราช ๒๕๖๕ คณะศิษยานุศิษย์ ทั้งฝ่ายบรรพชิต ทั้งฝ่ายคฤหัสถ์
และคณะกรรมการวัดเทพลีลา ได้ประชุมตกลงกันที่จะจัดพิมพ์หนังสืออัตตชีวะประวัติข้ึนมาเล่มหน่ึง ถวายแด่
พระเดชพระคุณพระเทพรัตนากร เพื่อเป็นการแสดงออกถึงความกตัญญูกตเวทิตาธรรม ที่คณะศิษยานุศิษย์
มีต่อพระเดชพระคุณหลวงพ่อ อยู่เสมอมา
คณะศิษยานุศิษย์ และพุทธศาสนิกชนโดยท่ัวไป ที่มีโอกาสได้มานมัสการ และสนทนากับ
พระเดชพระคุณหลวงพ่อ ค�ำพูดหน่ึงที่มักจะได้ยินจากคนเหล่าน้ันอยู่เสมอ คือ พระเดชพระคุณหลวงพ่อ
มีอัธยาศัยดี มีเมตตาธรรม ค�ำกล่าวข้างต้นอาจถือได้ว่า ไม่เกินความจริง เพราะจากการท่ีเคยได้เข้าไป
ร่วมท�ำงานกับพระเดชพระคุณหลวงพ่ออย่างใกล้ชิตในช่วงหลายปีผ่านมา คุณธรรมท่ีว่าน้ี ยังคงอยู่ประจ�ำตัว
พระเดชพระคุณหลวงพ่ออยู่เสมอ หากวันไหนก็ตาม พระเดชพระคุณหลวงพ่อไม่มีกิจนิมนต์ หรือออกไป
ปฏิบัติศาสนกิจของนอกวัด พระเดชพระคุณหลวงพ่อจะออกต้อนรับปฏิสันถาร กับพระภิกษุสามเณร และ
พุทธศาสนิกชนโดยทั่วไป อย่างเป็นกันเองกับทุกคน หากใครมาขอความช่วยเหลือในเร่ืองอะไร หากเรื่องน้ัน
ไม่เกินวิสัย และพระเดชพระคุณหลวงพ่อสามารถช่วยเหลือได้ พระเดชพระคุณหลวงพ่อก็จะช่วยเหลือทันที
ท�ำให้มองเห็นถึงคุณธรรมทางด้าน “สังคหวัตถุธรรม” ท่ีมีอยู่ในหลวงพ่อได้เป็นอย่างดี
คุณธรรมอีกประการหนึ่ง ที่สังเกตเห็นและมีอยู่ในตัวพระเดชพระคุณหลวงพ่อ ก็คือ “สามัคคีธรรม”
หรือ “สังฆสามัคคี” ซ่ึงหมายถึง ความพร้อมเพรียงของหมู่สงฆ์ เพราะทุกครั้งในวัดเทพลีลาจะมีงานอะไร
หรือจะก่อสร้างศาสนสมบัติต่างๆ เป็นต้น พระเดชพระคุณหลวงพ่อจะเรียกประชุมคณะกรรมการ และ
เปดิ โอกาสใหท้ กุ ฝ่ายไดม้ ีสว่ นร่วมในการแสดงความคิดเหน็ อย่างเตม็ ท่ี โดยไมถ่ ือตนเองเปน็ ใหญ่ ท�ำความสัมพันธ์
ระหว่างวัดกับบ้าน มีความสามัคคีมากขึ้น อันเป็นผลดีต่อการจรรโลงพระพุทธศาสนา
การจัดท�ำหนังสือในครั้งนี้ ได้มอบหมายให้ พระมหาสกาย อินฺทปญฺโญ ป.ธ.๘ เลขานุการเจ้าคณะ
เขตบางกะปิ ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดเทพลีลา รองอาจารย์ใหญ่ส�ำนักเรียนวัดเทพลีลา เป็นผู้รวบรวมเรียบเรียง
ในวโรกาสที่วันนี้ เป็นวันที่พระเดชพระคุณหลวงพ่อ มีอายุครบ ๘๐ ปี คณะศิษยานุศิษย์ทั้งบรรพชิต
และคฤหัสถ์ ได้พร้อมใจกันจัดท�ำงานบุญใหญ่ให้แก่พระเดชพระคุณหลวงพ่อ และถือโอกาสอันเป็นมงคลน้ี
เป็นตัวแทน กล่าวค�ำอวยพรให้พระเดชพระคุณหลวงพ่อ โดยอ้างเอาคุณพระศรีรัตนตรัย และความมี
กตัญญูกตเวทิตาธรรม ของศิษยานุศิษย์ จงอ�ำนวยประโยชน์โสตถิผล ให้พระเดชพระคุณหลวงพ่อ มีสุขภาพ
พลานามัยแข็งแรง ปราศจากความเจ็บไข้ได้ป่วย มีความเจริญในธรรม ขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
สถิตอยู่เป็นร่มโพธิ์ทอง ของศิษยานุศิษย์ตลอดกาลนานเทอญ.

คณะศิษยานุศิษย์
ทั้งฝ่ายบรรพชิตและคฤหัสถ์

๒๘ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๕

สารบัญ ๘
๑๖
มุทิตากถา ๑๗
ประวัติวัดเทพลีลา ๑๘
ล�ำดับเจ้าอาวาสวัดเทพลีลา ๓๖
เจ้าอาวาสวัดเทพลีลาองค์ปัจจุบัน ๔๕
แผนผังวัดเทพลีลา ๕๓
ประวัติพระเทพรัตนากร ๖๑
วิทยาฐานะ ๖๗
งานปกครอง ๗๐
สมณศักดิ์ ๗๑
คณะผู้บริหารวัดเทพลีลา พระอารามหลวง ๗๒
ภาพถ่ายรูปหมู่คณะผู้บริหารวัดเทพลีลา ๗๓
ภาพถ่ายรูปหมู่คณะสงฆ์และสามเณรวัดเทพลีลา ๗๓
ต้ังฐานานุกรมหลวงพ่อพระเทพรัตนากร ๘๖
งานการศึกษา ๘๘
โรงเรียนพระปริยัติธรรม ๘๙
โครงสร้างผู้บริหารส�ำนักเรียนวัดเทพลีลา ๙๐
คณะครูสอนพระปริยัติธรรม แผนกธรรม ปี ๒๕๖๕ ๙๓
คณะครูสอนพระปริยัติธรรม แผนกธรรมศึกษา ปี ๒๕๖๕ ๑๐๑
คณะครูสอนพระปริยัติธรรม แผนกบาลี ปี ๒๕๖๕ ๑๐๒
คณะครูสอนพระปริยัติธรรม แผนกบาลีศึกษา ปี ๒๕๖๕ ๑๐๓
งานการศึกษาสงเคราะห์ ๑๐๔
งานการตั้งทุนการศึกษา ๑๐๘
งานเพ่ิมทุนการศึกษา ๑๑๒
งานมอบทุนการศึกษา ๑๑๕
งานเผยแผ่ ๑๑๖
อบรมพระนวกะ ๑๑๘
บวชเนกขัมมะ ๑๒๐
บรรพชาสามเณรฤดูร้อน ๑๓๖
ส�ำนักเรียนวัดเทพลีลากับรางวัลการศึกษา ๑๔๘
งานสาธารณูปการ ๑๖๑
งานบูรณปฏิสังขรณ์ถาวรวัตถุ ภายในวัด ๑๗๓
งานสาธารณูปการ การก่อสร้างถาวรวัตถุภายในวัด ๑๘๐
งานสาธารณสงเคราะห์ ๑๘๒
พระบรมวงศานุวงศ์ ๑๘๓
เตชสีลมหาเถรปฺปวตฺติคาถา ๑๘๔
ประวัติเตชสีลมหาเถระ
กลอนประวัติเตชสีลมหาเถระ
เจ้าภาพตาลปัตร และ เจ้าภาพเคร่ืองไทยธรรม ๘๐ ปี

ประวัติวัดเทพลีลา



วัดเทพลีลา เป็นวัดอารามหลวงช้ันตรี ชนิดสามัญ สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย ชาวบ้านเรียก
อย่างสามัญว่า วัดตึก ตั้งอยู่ริมคลองแสนแสบ เลขท่ี ๔๘ ถนนรามค�ำแหง ซอยรามค�ำแหง ๓๙ แขวงหัวหมาก
เขตบางกะปิ กรุงเทพมหานครมีเน้ือที่ท้ังหมด ๔๕ ไร่ ๘๐ ตารางวาเป็นท่ีธรณีสงฆ์อยู่ท่ีแขวงหัวหมาก
เขตบางกะปิ กับแขวงวังทองหลาง เขตวังทองหลาง ซึ่งบนเน้ือที่ดังกล่าวจัดแบ่งเป็นที่ตั้งของโรงเรียน
วัดเทพลีลา โรงเรียนเทพลีลา มหาวิทยาลัยรามคําแหง (บางส่วน) และท่ีอยู่อาศัยของประชาชน ปัจจุบันเน้ือท่ี
ที่เป็นที่ต้ังของวัดมี ๑๐ ไร่เศษ มีอาณาจักรเขตดังน้ี

ทิศเหนือ ติดโรงเรียนวัดเทพลีลา ทิศใต้ ติดซอยรามค�ำแหง ๓๙
ทิศตะวันออก ติดมหาวิทยาลัยรามค�ำแหง ทิศตะวันออก ติดคลองแสนแสบ

8

วัดเทพลีลา เดิมเป็นวัดราษฎร์ เป็นวัดเล็ก ๆ ทั้งในกรุงและเมือง ๔๐,๐๐๐ ยกไปตีเมืองเขมร
สร้างโดยเจ้าพระยาบดินทรเดชา (สิงห์ สิงหเสนี) โปรดให้องค์ศิวะองค์ด้วงด้วยแล้วให้ไปช่วยพวกกบฏ
และเหล่าทหารท่ีไปราชการศึกสงครามกับเวียดนาม ให้ถึงเมืองไซ่ง่อน ให้เจ้าพระยาคลังซ่ึงว่าท่ีสมุห
เม่ือปีมะเส็ง พุทธศักราช ๒๓๗๖ โดยปฐมเหตุ พระกลาโหม เป็นแม่ทัพเรือรบมีช่ือคุมไพร่พล
แหง่ การสร้างคอื พระบาทสมเด็จพระน่ังเกลา้ เจา้ อยู่หัว ๑๐,๐๐๐ ยกไปตีเมืองบันทายมาศ ให้เข้าทางคลอง
รัชกาลที่ ๓ ทรงขัดเคืองญวนที่คอยให้ท้ายลาวและ ขุดใหม่ ไปบรรจบทัพพระยาบดินทรเดชาที่เมือง
เขมร จึงโปรดเกล้าฯ ให้ท่านเจ้าพระยาบดินทรเดชา ไซ่ง่อน ให้พระมหาเทพ (ป้อม) พระราชรินทร์ (ข�ำ)
(สิงห์ สิงหเสนี) เป็นแม่ทัพไปปราบญวนและเขมร ขึ้นไปตีเมืองแง่อานคือเมืองล่าน�้ำ ซึ่งขึ้นแก่ญวน
ในพระราชพงศาวดารกล่าวว่า ให้เกณฑ์คนหัวเมืองลาวฝ่ายตะวันออกไปเป็นไพร่พล
ทหารด้วย
“โปรดเกล้าฯ ให้เจ้าพระยาบดินทรเดชา
และเจ้าพระยาพระคลังไปรบญวน ก อ ง ทั พ ไ ด ้ ย ก จ า ก ก รุ ง เ ท พ ม ห า น ค ร
ณ วันเสาร์เดือน ๑ ขึ้น ๑๒ ค่�ำ วันเดียวกันท้ัง ๓ ทัพ
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงขัดเคือง รุ่งข้ึน ณ วันอาทิตย์ เดือน ๑ ข้ึน ๑๓ ค�่ำ เกิดแผ่นดิน
ญวนอยู่ จึงทรงพระราชด�ำริว่า ครั้งองค์จันเขมรเป็น ไหวๆ ครงั้ นน้ั มากกวา่ เดอื น ๑๐ ฝา่ ยกรงุ เทพมหานคร
กบฏหนีไป ญวนก็รับไว้ แล้วกลับแต่งขุนนางพาอุมา ก็ขาดทางพระราชไมตรีกับญวนต้ังแต่นั้นมาแล้ว
ตงั้ บา้ นตงั้ เมอื งอยา่ งเกา่ ทำ� เหมอื นเมอื งเขมรเหมอื นกนั ทรงพระราชด�ำริว่าเมืองหัวพันทั้งหกที่ขึ้นกับญวน
มีแต่คิดเกียดกันเขตแดนฝ่ายไทย ข่มข่ียกตัวขึ้นเป็น ใกล้เมืองหลวงพระบาง ยังไม่มีกองทัพไปตี จึงสั่งให้
ดึกวองเด่ ให้องเลโบมีหนังสือมาว่า ให้ที่กรุงลงชื่อ กรมมหาดไทยมีตราข้ึนไปเกณฑ์ทัพแพร่หัวเมืองไทย
ไปในราชสาสน์ ว่าพระเจ้ากรุงเวียดนามดึกวองเด่ ฝา่ ยเหนอื ดว้ ย ใหไ้ ด้ ๔,๐๐๐ โปรดใหเ้ จา้ พระยาธรรมา
ฝ่ายท่ีกรุงเห็นแก่ไมตรีก็ท�ำให้ ตามชอบใจ ภายหลัง (สมบุญ) เป็นแม่ทัพยกข้ึนไปพร้อมกันกับเจ้าเมือง
ก็ให้เลโบมีหนังสือมาอีกว่า ให้เอาตราหลวงส�ำหรับ หลวงพระบาง ถึงเมืองหลวงพระบาง ณ เดือน ๓
แผ่นดินประทับส�ำเนาพระราชศาสตร์ออกไป แรม ๙ ค่�ำ ปีมะเส็งเบญจศก พักคอยกองพัพหัว
ด้วยยกตัวขึ้นเป็นใหญ่ดังนี้ จะเป็นไมตรีกันอย่างไรได้ เมืองอยู่”
จึงให้เจ้าพระยาบดินทรเดชาเป็นแม่ทัพบกคุมไพร่พล

9

ซุ้มประตูพระวิหารมีลายปูนปั้นรูปสิงห์ซ่ึงเป็นตราต�ำแหน่งสมุหนายก

วิหารเก่า ท่ีมีลักษณะเป็นสถาปัตยกรรมสมัยรัชกาลท่ี ๓ ซ่ึงผสมผสานศิลปะจีน
หน้าบันประดับกระเบื้องถ้วย คล้ายกับสถาปัตยกรรมท่ีวัดจักรวรรดิราชาวาส

ซึ่งเจ้าพระยาบดินทรเดชา (สิงห์ สิงหเสนี) ปฏิสังขรณ์เช่นเดียวกัน
10

ตามต�ำนานกล่าวว่า เม่ือเดินทัพมาจาก ให้ทางราชการกระทรวงศึกษาธิการ ซึ่งให้สร้างเป็น
กรงุ เทพมหานคร และไดพ้ กั ทพั อยทู่ ร่ี มิ คลองแสนแสบ โรงเรียนบดินทรเดชา (สิงห์ สิงหเสนี) ในปัจจุบันนี้
แม่ทัพนายกองและพลทหารที่พักอยู่ริมคลองแสนแสบ
เม่ือตกเย็นทหารได้ลงอาบน�้ำในล�ำคลองนี้ ขณะท่ี หลังจากเสร็จศึกสงครามแล้วเจ้าพระยา
ลงอาบนำ�้ มที หารนายหนงึ่ ทพี่ บพระพทุ ธรปู ยนื ปางลลี า บดินทรเดชา (สิงห์ สิงหเสนี) จึงได้กลับมาสร้าง
แบบสมัยสุโขทัย มีส่วนสูง ๑ เมตร ๒๐ เซนติเมตร วัดในบริเวณน้ัน แล้วอัญเชิญพระพุทธรูปปางลีลา
ทหารนายนั้นจึงน�ำไปมอบให้เจ้าพระยาบดินทรเดชา องค์น้ัน เป็นพระประธานในพระอุโบสถ และ
ท่านจึงส่ังให้อัญเชิญพระพุทธรูปไว้ท่ีริมฝั่งคลอง ตงั้ ชอ่ื วา่ “วดั เทพลลี า” แตช่ าวบา้ นนยิ มเรยี กวา่ วดั ตกึ
ใต้ต้นไม้ก่อน เมื่อเสร็จศึกสงครามแล้วจึงจะกลับ การก่อสร้างวัดเทพลีลาในคราวน้ัน เจ้าพระยา
มาสร้างวัดตรงสถานที่น้ี รุ่งข้ึนต้องเคลื่อนทัพ บดนิ ทรเดชา ไดส้ รา้ งพระอโุ บสถหลงั หนง่ึ จงึ เปน็ ทมี่ า
ไปยังเมืองไซ่ง่อน สวนช้างและม้าภัคพลอยู่ตรง ของชอื่ วดั ทช่ี าวบา้ นเรยี ก ดว้ ยพระอโุ บสถเปน็ แบบตกึ
ส ถ า น ที่ ซึ่ ง เ ป ็ น ท่ี ต้ั ง ข อ ง โ ร ง เ รี ย น บ ดิ น ท ร เ ด ช า และสร้างเสนาสนะส�ำหรับพระสงฆ์จ�ำพรรษา
(สิงห์ สิงหเสนี) ซ่ึงคุณหญิงเจือ นครราลเสนี คราวนั้นเป็นเพียงวัดเล็ก ๆ ส�ำหรับชายทุ่งบางกะปิ
(เจือ สิงหเสนี) ทายาทของท่านเจ้าพระยาฯ ได้บริจาค พอให้ชาวบ้านละแวกน้ีได้บ�ำเพ็ญกุศลบารมี

ในสมยั รชั กาลที่ ๕ ไดป้ รากฏนามวดั เทพลลี า
ในประวตั ศิ าสตรใ์ นงานพระเมรพุ มิ าน ถวายพระเพลงิ
พระบรมศพสมเด็จพระบรมโอสาธิราช เจ้าฟ้ามหา
วชิรุณหิศ สยามมหน้ากุฎราชกุมาร พ.ศ. ๒๔๔๓
ด้วยปรากฏนามพระอธิการปิ่น วัดเทพจรลินลา
สดับปกรณ์พระบรมศพ วันท่ี ๒๔ มกราคม
รัตนโกสินทร์ศก ๑๑๙ พุทธศักราช ๒๔๔๓

11

จากนั้นวัดเทพลีลาได้รับการอุปถัมภ์จาก บาลไี วยากรณเ์ พยี งชนั้ เดยี วมนี กั เรยี นประมาณ๓๐รปู
ทายกทายิกา และปกครองดูแลจากเจ้าอาวาสเร่ือย โดยมพี ระมหาวริ ตั น์ อภริ ตโน ป.ธ. ๗ เปน็ อาจารยส์ อน
มาจนกระท่ังได้มีจนได้เข้าไปงัดอุโบสถ ขโมยเอา โดยได้อาศัยศาลาเฉลิมพระเกียรติ ชั้น ๒ เป็นสถานที่
พระพุทธรูปปางลีลาซ่ึงเจ้าพระยาเดชาได้สร้าง ท�ำการเรียนการสอนแห่งแรก การเรียนการสอน
พระอุโบสถแล้วอัญเชิญมาประดิษฐานไว้ พระครู ได้พัฒนามาโดยล�ำดับ ด้วยความพร้อมท้ังในด้าน
สุวรรณสุทธิกร (ทองสุข สีลวณฺโณ) เจ้าอาวาส บุคลากรทางการศึกษา งบประมาณ วัสดุ อุปกรณ์
ในสมยั น้นั จึงไดจ้ ดั สร้างพระพทุ ธรูปปางลีลาองค์ใหม่ ทางการศึกษา และวิถีแห่งการจัดการศึกษาท่ี
ข้ึนมาแทนโดยเลียนแบบองค์เดิม พร้อมท้ังสร้าง เหมาะสม จึงท�ำให้ส�ำนักศาสนศึกษาวัดเทพลีลา
อุโบสถหลังใหม่ข้ึนมา ครั้นแล้วเสร็จพระบาทสมเด็จ ประสบผลส�ำเร็จอย่างดี โดยเฉพาะแผนกบาลี
พระเจา้ อยหู่ วั จงึ ไดม้ พี ระบรมราชโองการโปรดเกลา้ ฯ มีเพิ่มมากขึ้นทุกปี ในปี พ.ศ. ๒๕๔๔ วัดเทพลีลา
พระราชทานวิสุงคามสีมา ตามประกาศส�ำนักนายก จึงได้ขอจัดต้ังเป็นส�ำนักเรียนอย่างเป็นทางการ ในปี
รัฐมนตรี ลงวันที่ ๔ มกราคม พ.ศ. ๒๕๒๙ และ พ.ศ. ๒๕๔๕ มหาเถรสมาคมได้มีอนุมัติให้วัดเทพลีลา
ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่มท่ี ๑๐๓ ตอนท่ี ๑ เป็นส�ำนักเรียนตามมติมหาเถรสมาคม
ลงวันที่ ๒๓ มกราคม พ.ศ. ๒๕๒๙ ต่อมา
สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี คร้ังท่ี ๑๘/๒๕๔๕ เป็นมติที่ ๒๗๒/ ๒๕๔๕
ไดเ้ สดจ็ พระราชดำ� เนนิ ทรงเปน็ ประธาน ในพธิ ตี ดั หวาย และได้รับความเมตตาจากพระประคุณสมเด็จ
ลูกนิมิตพระอุโบสถหลังใหม่ของวัดเทพลีลา เม่ือ พระมหารัชมังคลาจารย์ (ช่วง วรปญโญ ป.ธ. ๙)
วันศุกร์ที่ ๑ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๒๙ เวลา ๑๐.๐๐ น. แม่กองบาลีสนามหลวง มามอบตราต้ังส�ำนักเรียน
อยา่ งเปน็ ทางการ เมอื่ วนั ที่ ๒๙ มถิ นุ ายน พ.ศ. ๒๕๔๕
ในปี พ.ศ. ๒๕๔๐ วัดเทพลีลาจึงได้จัดให้มี ต่อมาก็ได้เปิดบาลีศึกษาให้ฆราวาสมีโอกาสได้ศึกษา
การจัดการเรียนการสอนพระปริยัติธรรมแผนกบาลี ภาษาบาลี ตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๕๕๔ เป็นต้นมา
ข้ึนอย่างเป็นทางการ ซึ่งคร้ังน้ันได้เปิดสอนเฉพาะชั้น

12 ป้ายวัดเทพลีลา พระอารามหลวง

ใ น ช ่ ว ง ท่ี พ ร ะ ร า ช ป ริ ยั ติ สุ น ท ร ค ร อ ง ส�ำคัญของวัดเทพลีลาเช่นกัน ด้วยว่าพระบาทสมเด็จ
พระอารามมาต้ังแต่ปี พ.ศ. ๒๕๓๗ วัดเทพลีลา ได้รับ พระเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ยกฐานะ
การพัฒนามาอย่างต่อเน่ืองจนมีความเจริญรุ่งเรือง วัดเทพลีลา ข้ึน “เป็นพระอารามหลวงช้ันตรี
ในทุก ๆ ด้าน จนกระทั่ง พ.ศ. ๒๕๔๙ ซ่ึงเป็นปีท่ี ชนิดสามัญ” ตามประกาศในราชกิจจานุเบกษา ฉบับ
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงครองสิริราชสมบัติ ประกาศท่ัวไป เล่มที่ ๑๒๓ ลงวันที่ ๑๙ กันยายน
ครบ ๖๐ ปี นับเป็นมหามงคลวโรกาสอันส�ำคัญย่ิง พ.ศ. ๒๕๔๙ ความว่า
ของคนไทยทั้งประเทศ และนับว่าเป็นเหตุการณ์

เลม ๑๒๓ ตอนที่ ๙๖ ง หนา ๙ ๑๙ กนั ยายน ๒๕๔๙
ราชกจิ จานุเบกษา

ประกาศสาํ นกั งานพระพุทธศาสนาแหงชาติ

เรือ่ ง ยกวัดราษฎรเปนพระอารามหลวง

ดวยทรงพระกรุณาโปรดเกลา ฯ ใหยก วัดเทพลีลา แขวงหัวหมาก เขตบางกะป กรุงเทพมหานคร
เปน พระอารามหลวง ช้นั ตรี ชนดิ สามญั ตั้งแตว นั ท่ี ๒๓ มิถนุ ายน ๒๕๔๙ เปนตนไป

ประกาศ ณ วันที่ ๑๓ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๔๙
สุวจั น ลปิ ตพลั ลภ

รองนายกรฐั มนตรี ปฏิบัติราชการแทน
นายกรัฐมนตรี

13

อนุสาวรีย์เจ้าพระยาบดินทรเดชา
14

สมเด็จพระพุฒาจารย์
(เก่ียว อุปเสโณ)

อดีตเจ้าอาวาสวัดสระเกศราชวรมหาวิหาร
ในพิธีเปิดอนุสาวรีย์เจ้าพระยาบดินทรเดชา

15

ล�ำดับเจ้าอาวาสวัดเทพลีลา

พระอธิการปิ่น
พระอาจารย์แดง
พระอาจารย์ต่วน
พระอาจารย์เปล่ง จ่ันสุวรรณ์
พระมหาสนิท พฺรหฺมสิริ ป.ธ.๖
(พระราชปัญญาภรณ์ อดีตรองเจ้าอาวาสวัดมหาธาตุ)
พระอาจารย์แฉล้ม ทีจะเอ่ียม (ลาสิกขา)
พระครูโสภณสมาอาจารย์ (ผ่อง) (ลาสิกขา)

พระครูสุวรรณสุทธิกร
(ทองสุข สีลวณฺโณ)
16

เจ้าอาวาสวัดเทพลีลาองค์ปัจจุบัน

พระเทพรัตนากร
น.ธ.เอก, พธ.ม., ศศ.ม., พธ.ด. (กิตติมศักด์ิ)

(ดร. ประสาร เตชสีโล)
เจ้าอาวาสวัดเทพลีลา เจ้าคณะเขตบางกะปิ

พ.ศ.๒๕๓๗ - ปัจจุบัน

17

แผนผังวัดเทพลีลา

๑. ศาลาค�ำนวน และศาลาเกตุหิรัญ ๑๒๑๑๑๑๗๙๖๕๐๘...... พระอุโบสถ (หลังใหม่) ๓๓๓๓๔๓๔๓๔๓๓๔๓๓๔๔๔๓๕๖๔๙๑๓๕๐๖๑๘๔๐๗๒๒................. กุฏิอินทราภรณ์ ๓
๓๔๗๘๒๖๕....... (ศาลา ๑) พระอุโบสถ (หลังเก่า) กุฏิจนฺทโภ (แพ้ว แป้นน้อย)
ศาลาเอ่ียมเจริญ (ศาลา ๒) หอระฆัง ๕๕ กุฏิอินทราภรณ์ ๒
ศาลาปัญญาเนรมิต (ศาลา ๓) ศาลาปัญญาเนรมิตดี กุฏิฐิตวํโส
ศาลาสิงหเสนีย์ (ศาลา ๔) ศาลาการเปรียญ กุฏิอินทราภรณ์ ๑
ศาลามาเหลน (ศาลา ๕) อาคารปฏิบัติธรรม แห่งที่ กุฏิปัญญาเนรมิตดี
ศาลาสุขสบาย (ศาลา ๖) พระครูสมุห์ทองโกย ถิรธมฺโม กุฏิเขียวชอุ่ม
ศาลาสุขสมบูรณ์ (ศาลา ๗) ๒๒๒๒๒๒๒๒๒ ๖๑๒๕๘๙๓๔๗......... (ท่ีจะเอี่ยม) พ.ศ. ๒๕๕๙ กุฏิสืบสายไทย
๑๑๙.๑๐ .. ศาลาศรีนาคร จุดรับสังฆทาน กุฏิพิพัฒนปริยัติสุนทร ๑ กุฏิเทพสามัคคี (กุฏิ ๓ ขั้น)
(ศาลา ๘) คุณอยู่ท่ีนี่ กุฏิพิพัฒนปริยัติสุนทร ๒ กุฏิเจ้าอาวาส (กุฏิพลอยเจริญ)
ศาลาปุ่นเอม-กรรณสูต (ศาลา ๙) กุฏิพิพัฒนปริยัติสุนทร ๓ สถานที่จ�ำหน่ายสังฆทานของวัด
ศาลาพิพัฒนปริยัติสุนทร (ศาลา ๑๐) กุฏิพิพัฒนปริยัติสุนทร ๔ วิหารหลวงพ่อโสธร
ศาลาอนุวัตร-วรรณวิภา อนุรักติพันธุ์ เมรุ วิหารพระประจ�ำวัน
๑๑๑๒๔๓ ... (ศาลา ๑๑) ส�ำนักงานกลางวัดเทพลีลา ศาลาท่าน�้ำวัดเทพลีลา
ศาลาหอสมุดกาญจนาภิเษก ส�ำนักงานเลขานุการ ท่าเรือวัดเทพ
โรงเรียนปริยัติธรรม กุฏิอินทราภรณ์ ๔ ทีจะเอี่ยม อนุเสาวรีย์พระยาบดินทรเดชา
ศาลาโอฬารสกุล กุฏิยอดสุวรรณ ศาลาคุณผ่องจิตร์ กรรณสูต
และครอบครัว (ศาลา ๑๒)
18

พระอุโบสถหลังใหม่

19

พระประธานภายในพระอุโบสถ มีพระพุทธรูปหล่อด้วยทองเหลืองปางมารวิชัย
ประดิษฐานเป็นพระประธานในพระอุโบสถศิลปะงดงาม

พระเทพเทพินบดินทรเดชา
20

พระอุโบสถหลังเดิม

พระอุโบสถหลังใหม่

21

พระอุโบสถหลังเดิม สันนิษฐานว่า สร้างตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ ๓ โดยเจ้าพระยาบดินทรเดชา หลังจาก
เสร็จราชการสงครามที่เวียดนามแล้ว ภายหลังได้ทรุดโทรมตามกาลเวลา จึงได้มีการปฏิสังขรณ์มาจนถึง
ทุกวันน้ี ลักษณะเป็นพระอุโบสถแบบพระราชนิยมในรัชกาลท่ี ๓ หลังคาลดหลั่น ๒ ชั้น ช่อฟ้าเป็นรูปนกเจ่า
ไม่มีใบระกา หน้าบันเป็นลายปูนปั้นเครือเถาประดับด้วยถ้วยกระเบื้องแบบจีน บนกรอบประตูหน้าต่างเป็น
รูปสิงห์และรูปหงส์

พระอุโบสถหลังเดิม
22

พระอุโบสถหลังใหม่ สร้างแทนพระอุโบสถหลังเดิม เมื่อ พ.ศ. ๒๕๒๙ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ
สยามบรมราชกมุ ารี ได้เสด็จพระราชดำ� เนินทรงเปน็ ประธาน ในพธิ ตี ดั หวายลกู นิมติ เม่อื วนั ศุกร์ที่ ๑ สงิ หาคม ๒๕๒๙
ลกั ษณะเปน็ อาคารทรงไทยประเพณหี ลงั คาลดลนั่ ๒ ชน้ั ประดบั ดว้ ยชอ่ ฟา้ ใบระกา หางหงส์ นาคสะดงุ้
หลังคามุงด้วยกระเบื้องเผา หน้าบันเป็นลายปูนปั้นรูปเทพนม ด้านหน้าและด้านหลังมีพระพุทธรูปปางลีลา
อันต้องกับนามวัด

บรรยากาศภายในพระอุโบสถหลังใหม่

23

สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
ทรงตัดหวายลูกนิมิตพระอุโบสถวัดเทพลีลา วันที่ ๑ สิงหาคม ๒๕๒๙

24

สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
ทรงตัดหวายลูกนิมิตพระอุโบสถวัดเทพลีลา วันท่ี ๑ สิงหาคม ๒๕๒๙
25

ภาพซุ้มประตูวัดเทพลีลาในอดีต
26

ภาพท่าน้�ำริมคลองแสนแสบวัดเทพลีลาในอดีต

27

ศาลาการเปรียญเก่า
28

ภาพเก่ากุฏิทีจะเอ่ียม

29

ภาพบริเวณด้านรอบนอกพระอุโบสถหลังใหม่ และ รอบ ๆ บริเวณวัดเทพลีลา
30

คุณหญิงนครราชเสนี (เจือ สิงหเสนี)
ผู้เป็นทายาทได้มอบท่ีดินสร้างวัดเทพลีลา

31

ภาพวิถีการด�ำเนินชีวิตของชาวบ้านแถวคลองแสนแสบ
กับการท�ำบุญที่วัดเทพลีลา (วัดตึก) ในอดีต

32

ภาพบรรยากาศภายในวัดเทพลีลา ณ ปัจจุบัน

33

ภาพบรรยากาศภายในวัดเทพลีลา ณ ปัจจุบัน
34

35

ประวัติพระเทพรัตนากร
(ประสาร เตชสีโล)

สถานะเดิม
ช่ือ ประสาร นามสกุล อุทิศ เกิดวันท่ี ๑๐ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๘๕ บ้านเลขที่ ๓๙ หมู่ท่ี ๓
ต�ำบลศีรษะกระบือ อ�ำเภอองครักษ์ จังหวัดนครนายก บิดาช่ือนายเสริญ มารดาชื่อ นางเจียน

บรรพชา
วันท่ี ๑๖ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๙๘ วัดอรุณรังสี ต�ำบลบางลูกเสืออ�ำเภอองครักษ์ จังหวัดนครนายก

36

อุปสมบท
วันที่ ๑๓ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๐๕ พระครูอโศกนิธิกร วัดราษฎร์ศรัทธาธรรม อ�ำเภอองครักษ์
จังหวัดนครนายก เป็นพระอุปัชฌาย์ พระอธิการสังวาล วัดอารีราษฎร์ อ�ำเภอองครักษ์ จังหวัดนครนายก
เปน็ พระกรรมวาจาจารย์ พระโชติ วดั ราษฎรศ์ รทั ธาธรรม อำ� เภอองครกั ษ์ จงั หวดั นครนายก เปน็ พระอนสุ าวนาจารย์

37

ภาพเก่ามาเล่าใหม่ จากอดีตสู่ปัจจุบัน พระเทพรัตนากร
แห่งทุ่งบางกะปิ

เจ้าอาวาสวัดเทพลีลา

เจ้าคณะเขตบางกะปิ

38

39 “ตลอดชีวิตของหลวงพ่อพระเทพรัตนากร ท่านได้ทุ่มเทงานในด้านการบำ�รุงรักษาวัด
และได้จัดกิจกรรมเกี่ยวกับศาสนสมบัติของวัด ได้เป็นอย่างดี”

หลวงพ่อเทพ หรือ พระเทพรัตนากร พระผู้เต็มเปี่ยมไปด้วย อัตถจริยา
ด้วยการทำ�ตนให้เป็นประโยชน์ต่อผู้อื่น และส่วนรวม และเป็นผู้ที่มีความเมตตาสูง
40

หนังสือสุทธิส�ำหรับพระภิกษุและสามเณร
(พระเทพรัตนากร)

41

หนังสือสุทธิส�ำหรับพระภิกษุและสามเณร
(พระเทพรัตนากร)

42

หนังสอื สทุ ธิสำ�หรับพระภกิ ษุและสามเณร
(พระเทพรตั นากร)
43

วิทยฐานะ

พ.ศ. ๒๔๙๘ ส�ำเร็จการศึกษาช้ันประถมศึกษาปีที่ ๔ โรงเรียนอารีราษฎร์ จังหวัดนครนายก
พ.ศ. ๒๕๐๕ สอบได้ น.ธ. เอก วัดเทพลีลา กรุงเทพมหานคร
พ.ศ. ๒๕๔๑ ได้รับพระราชทานปริญญาบัตรพุทธศาสตรมหาบัณฑิตกิตติมศักดิ์ (พธ.ม.)
สาขาสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
พ.ศ. ๒๕๔๑ ได้รับพระราชทานรางวัลเสมาธรรมจักร จากสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ
สยามบรมราชกุมารี (ในฐานะผู้ท�ำคุณประโยชน์ต่อพระพุทธศาสนา)
พ.ศ. ๒๕๕๒ ได้รับพระราชทานปริญญาบัตร พุทธศาสตร์ดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ (พธ.ด.)
สาขาบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

44

45 สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ (สมณศักดิ์ ปัจจุบัน) (อัมพร อมฺพโร) สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก
เสด็จมาเป็นประธานในงานบ�ำเพ็ญกุศลอุทิศถวายอดีตเจ้าอาวาสวัดเทพลีลา (ภาพในอดีต)

สมเด็จพระพุฒาจารย์ (เกี่ยว อุปเสโณ) อดีตเจ้าอาวาสวัดสระเกศราชวรมหาวิหาร
ในงานบ�ำเพ็ญกุศลอุทิศถวายอดีตเจ้าอาวาสวัดเทพลีลา (ภาพในอดีต)

สมเด็จพระมหาวีรวงศ์ (มานิต ถาวโร) อดีตเจ้าอาวาสวัดสัมพันธวงศาราม วรวิหาร
ในงานบ�ำเพ็ญกุศลอุทิศถวายอดีตเจ้าอาวาสวัดเทพลีลา (ภาพในอดีต)

46

สมเด็จพระพุทธชินวงศ์ (สมศักด์ิ อุปสโม) อดีตเจ้าอาวาสวัดพิชยญาติการามวรวิหาร
ในงานบ�ำเพ็ญกุศลอุทิศถวายอดีตเจ้าอาวาสวัดเทพลีลา (ภาพในอดีต)

สมเด็จพระพุฒาจารย์ (สนิท ชวนปญฺโญ) วัดไตรมิตรวิทยารามวรวิหาร
ในงานบ�ำเพ็ญกุศลอุทิศถวายอดีตเจ้าอาวาสวัดเทพลีลา (ภาพในอดีต)

47

ได้รับความเมตตาจาก
สมเด็จพระราชาคณะ
และ พระเถระผู้ใหญ่
48