เล่มที่ 3 การต่อเซลล์ไฟฟ้าแบบอนุกรม และแบบขนาน

Scie
nce
ไฟฟ้าน่ารู้

วิชาวิทยาศาสตร์และ

เทคโนโลยี

ชุดการเรียนรู้



เรื่อง แรงไฟฟ้าและวงจรไฟฟ้า





เล่มที่ 3



การต่อเซลล์ไฟฟ้าแบบอนุกรม และ

แบบขนาน

ครูมยุเรศ จิโน
ครูชำนาญการโรงเรียนบ้านเชียงดาว
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาป
ระถมศึกษาเชียงใหม่เขต 3

คำชี้แจงการใช้ชุดการเรียนรู้

ชุดการเรียนรู้เล่ม 3 เรื่องการต่อเซลล์ไฟฟ้าแบบอนุกรมและแบบ

ขนาน เล่มนี้เป็นส่วนหนึ่งของชุดการเรียนรู้เรื่องแรงไฟฟ้าและวงจร

ไฟฟ้า ในระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 เพื่อใช้ประกอบการแก้ปัญหา

และพัฒนาการสอน เรื่อง แรงไฟไฟ้าและวงจรไฟฟ้า ซึ่งประกอบด้วย

เนื้อหา ดังต่อไปนี้ ความรู้ สนุกกับการทดลองและแบบฝึกหัดพัฒนาสมอง

สารบัญ

แรงไฟฟ้าและวงจรไฟฟ้า

เรื่อง
1.การต่อเซลล์ใช้ไฟฟ้าแบบอนุกรม
2.การต่อเซลล์ใช้ไฟฟ้าแบบขนาน
3.สนุกกับการทดลอง
4.แบบฝึกทดสอบสมอง
5.แบบทดสอบก่อนเรียน-หลังเรียน

มาตรฐาน ว 2.3
ตัวชี้วัด

ป.6/3 ออกแบบการทดลองและทดลองด้วยวิธีที่เหมาะสมในการ

อธิบายวิธีการและผลของการต่อเซลล์ไฟฟ้าแบบอนุกรม
ป.6/4 ตระหนักถึงประโยชน์ของความรู้ของการต่อเซลล์ไฟฟ้าแบบ

อนุกรมโดยบอกประโยชน์และการประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน

สาระน่ารู้ การต่อเซลล์ไฟฟ้า

KRUNONG แบบอนุกรมและขนาน

SCIENCE

เซลล์ไฟฟ้า คือ แหล่งกำเนิดไฟฟ้าชนิดหนึ่ง ตัวอย่างของเซลล์ไฟฟ้า

ที่เราพบเห็นได้บ่อยที่สุด นั่นก็คือ ถ่านไฟฉาย เราจะสามารถพบเห็นบ่อย

มาก

เมื่อเราต่อวงจรไฟฟ้าจะเกิดกระแส

ไฟฟ้าไหลออกจาก ขั้วบวกไปยังขั้วลบ


ของเซลล์ไฟฟ้า

การต่อเซลล์ไฟฟ้าแบบอนุกรม

บางครั้ง การต่อวงจรไฟฟ้าโดยใช้เซลล์ไฟฟ้าเพียงเซลล์เดียวอาจ

ทำให้ได้พลังงานไฟฟ้าไม่เพียงพอต่อการใช้ เราจึงมีการต่อเซลล์ไฟฟ้า

หลายๆเซลล์ เข้าด้วยกันเพื่อให้เกิดพลังงานไฟฟ้ามากขึ้น หน่วยจะ

สามารถต่อหันขั้วบวกและลบของเซลล์ไฟฟ้าทั้งหมดไปในทิศทางเดียวกัน

และเชื่อมต่อเซลล์ไฟฟ้าทั้งหมดเป็นเส้นทางเดียวกัน การต่อเซลล์ไฟฟ้า

ลักษณะนี้เรา เรียกกันว่า การต่อเซลล์ไฟฟ้าแบบอนุกรม

รูปการต่อเซลล์ไฟฟ้าแบบอนุกรม
จัดทำโดย นางมยุเรศ จิโน
และแผนภาพของวงจรไฟฟ้า

1

การต่อเซลล์ไฟฟ้า

KRUNONG แบบอนุกรมและขนาน

SCIENCE

การต่อเซลล์ไฟฟ้าแบบขนาน

การต่อเซลล์แบบขนาน เป็นการต่อขั้วบวกของเซลล์แต่ละเซลล์เข้า

ด้วยกัน และต่อขั้วลบของแต่ละเซลล์เข้าด้วยกัน แล้วจึงนำไปต่อกับวงจร

การต่อเซลล์แบบนี้ทำให้แรงเคลื่อนไฟฟ้ารวมเท่ากับเซลล์เดียว แต่ความ

ต้านทานภายในลดลง จึงเหมาะสำหรับใช้งานที่ต้องการกระแสไฟฟ้าน้อย

แต่ใช้เป็นระยะเวลานานๆ มากกว่าการใช้เซลล์ไฟฟ้าเพียงเซลล์เดียว​

รูปการต่อเซลล์ไฟฟ้าแบบขนาน

2 จัดทำโดย นางมยุเรศ จิโน

การต่อเซลล์ไฟฟ้า

KRUNONG แบบอนุกรมและขนาน

SCIENCE

ถ้าเราใช้ถ่านไฟฉายหนึ่งก้อนถ้าเราจะสร้างไฟฉายสำหรับใช้

งานในตอนกลางคืนความสว่างของหลอดไฟที่นักเรียนเห็นจาก

การทดลองจะมีมากพอไหมนะ

ไฟฉาย เป็นเครื่องใช้ไฟฟ้าที่นักเรียนพบเห็นในชีวิตประจำวัน

ที่ใช้ประโยชน์จากการต่อเซลล์ไฟฟ้าแบบอนุกรม โดยใช้ถ่านไฟฉาย

หลายก้อนเพื่อให้หลอดไฟสว่างมากเพียงพอที่ตัวเราต้องการ

ที่มา https://kru-it.com/design-and-technology-m1/electrical-and-electronic/

นอกจากไฟฉายแล้ว เรายังสามารถพบเห็นการต่อเซลล์ไฟฟ้า

แบบอนุกรมได้ในเครื่องใช้ไฟฟ้าอื่น เช่น รีโหมด นาฬิกาปลุก

เป็นต้น

3 จัดทำโดย นางมยุเรศ จิโน

การต่อเซลล์ไฟฟ้า

KRUNONG แบบอนุกรมและขนาน

SCIENCE

การต่อเซลไฟฟ้าแบบอนุกรม และแบบขนาน

การต่อเซลไฟฟ้าแบบอนุกรม(Serial Configuration)
เป็นการนำเซลล์ไฟฟ้ามาต่อในวงจรไฟฟ้าโดยให้ขั้วบวกของก้อนแรกต่อ

เข้ากับขั้วลบของก้อนที่ 2 เรียงกันไปเรื่อยๆการต่อเซลล์ไฟฟ้าแบบอนุกรม

ทำให้กระแสไฟฟ้าเดินทางในทิศทางเดียวทำให้หลอดไฟสว่างกว่าแบบ

ขนาน เพราะความต่างศักย์ในวงจรเพิ่มขึ้นแต่อายุการใช้งานน้อยกว่าถ่าน

หมดเร็ว

การต่อเซลไฟฟ้าแบบขนาน
เป็นการนำเซลล์ไฟฟ้ามาวางขนานกัน โดยขั้วบวกแต่ละก้อนต่อเข้าด้วยกัน

และขั้วลบแต่ละก้อนต่อเข้าด้วยกันแล้วจึงต่อเข้ากับวงจรไฟฟ้า การต่อเซลล์

ไฟฟ้าแบบขนานทำให้ค่าความต่างศักย์เท่าเดิมจึงทำให้หลอดไฟสว่างน้อย

กว่าการต่อเซลล์ไฟฟ้าแบบอนุกรมแต่อายุการใช้งานยาวนานกว่า

4 จัดทำโดย นางมยุเรศ จิโน

สนุกกับการทดลอง การต่อเซลล์ไฟฟ้า

KRUNONG แบบอนุกรมและขนาน

SCIENCE

การทดลอง เรื่อง การต่อวงจรไฟฟ้าเมื่อมีเซลล์ไฟฟ้ามากกว่า 1 เซลล์
จุดประสงค์ ศึกษาการต่อวงจรไฟฟ้ามากกว่า 1 เซลล์ในวงจรไฟฟ้า

วัสดุอุปกรณ์และสารเคมี
1. หลอดไฟพร้อมฐาน 1 ชุด
2. สายไฟพร้อมหัวหนีบปากจระเข้
3. ถ่านไฟฉาย 3 ก้อน พร้อมรางถ่าน

วิธีการทดลอง
1.ให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 3-4 คนช่วยกันเขียนแผนภาพวงจร


ไฟฟ้าที่ใช้ถ่าย 2 ก้อน ในวงจรไฟฟ้ามามากกว่า1แบบ
2.ทดลองต่อวงจรไฟฟ้าตามแผนภาพวงจรไฟฟ้าที่นักเรียนเขียนขึ้น


สังเกตความสว่างของหลอดไฟ
3. เลือกการต่อวงจรไฟฟ้าแบบที่ทำให้หลอดไฟสว่างมากที่สุด
4. เพิ่มจำนวนถ่าน ไฟฉายในวงจรที่เลือกมาเป็น3ก้อนโดยต่อถ่านไฟ


ฉานก้อนที่สามในลักษณะเดียวกับถ่านไฟฉายอีกสองก้อน สังเกตความสว่าง

ของหลอดไฟ

5 จัดทำโดย นางมยุเรศ จิโน

สนุกกับการทดลอง การต่อเซลล์ไฟฟ้า

KRUNONG แบบอนุกรมและขนาน

SCIENCE

จงตอบคำถามต่อไปนี้
1. การต่อวงจรไฟฟ้าที่ทำให้หลอดไฟสว่างมากที่สุดมีลักษณะอย่างไร


และเราเรียกการต่อวงจรไฟฟ้าแบบนี้ว่าอย่างไร
2. หากเพิ่มจำนวนถ่านไฟฉาย 4 ก้อน นักเรียนคิดว่าความสว่างของ


หลอดไฟจะเป็นอย่างไร
3. นักเรียนคิดว่าเราสามารถนำการต่อวงจรไฟฟ้าแบบนี้ไปใช้


ประโยชน์ได้อย่างไร และในชีวิตประจำวัน เราพบการต่อวงจรไฟฟ้าแบบ

นี้ได้ในอุปกรณ์ไฟฟ้าใดบ้าง

6 จัดทำโดย นางมยุเรศ จิโน

แบบฝึกหัดพัฒนาสมอง การต่อเซลล์ไฟฟ้า

KRUNONG แบบอนุกรมและขนาน

SCIENCE

จงตอบคำถามต่อไปนี้
1. ในวงจรไฟฟ้า กระแสไฟฟ้าจะมีทิศทางการเคลื่อนที่อย่างไร

2. ถ้าต้องการนำเซลล์ไฟฟ้า 2 เซลล์ มาต่อกันเพื่อให้ได้พลังงานไฟฟ้ามา

ขึ้น จะทำได้อย่างไร

3. จงวาดรูปแผนภาพวงจรไฟฟ้าของการต่อหลอดไฟแบบอนุกรมและขนาน

แผนภาพวงจรแบบอนุกรม แผนภาพวงจรแบบขนาน

4. หลอดไฟที่ให้แสงสว่างตามจุดต่าง ๆ ภายในบ้านของเรา มีการต่อวงจร

ไฟฟ้าใน ลักษณะใด และเพราะเหตุใด

5. ในชีวิตประจำวันของนักเรียน ครบเครื่องใช้ไฟฟ้าที่มีการต่อเซลล์ไฟฟ้า

แบบอนุกรมชนิดใดบ้าง และเหตุใดเครื่องใช้ไฟฟ้านั้นจึงต้องต่อเซลล์

ไฟฟ้าแบบอนุกรม

7 จัดทำโดย นางมยุเรศ จิโน

แบบทดสอบก่อนเรียน-หลังเรียน การต่อเซลล์ไฟฟ้า

เล่มที่ 3 การต่อเซลล์ไฟฟ้า แบบอนุกรมและขนาน KRUNONG แบบอนุกรมและขนาน

SCIENCE

คำชี้แจง ให้นักเรียนเลือกคำตอบที่ถูกที่สุดเพียงหนึ่งคำตอบ
1.ในการต่อวงจรไฟฟ้าของหลอดไฟ 1 หลอดเข้ากับถ่านไฟฉาย ถ้าใช้จำนวนถ่าน

ไฟฉายต่อกันแบบอนุกรมมากเกินไป จะเกิดเหตุการณ์ใด

ก. หลอดไฟฟ้าจะสว่างมากขึ้นเป็นเวลานาน
ข. หลอดไฟจะสว่างน้อยลง
ค. เกิดการระเบิด
ง. ไส้หลอดไฟร้อนจนขาด
2. นรงค์ต้องการต่อวงจรไฟฟ้าให้มีความสว่างของหลอดไฟเพิ่มขึ้น จะต้องจัดสิ่งใด

ให้แตกต่างกัน
ก. จำนวนหลอดไฟ
ข. ขนาดของหลอดไฟ
ค. จำนวนเซลล์ไฟฟ้า
ง. ความยาวของสาย
3.แผนภาพวงจรไฟฟ้าในข้อใดแสดงการต่อเซลล์ไฟฟ้าแบบอนุกรม
ก. ข.

ค. ง.

8 จัดทำโดย นางมยุเรศ จิโน

แบบทดสอบก่อนเรียน-หลังเรียน การต่อเซลล์ไฟฟ้า

เล่มที่ 3 การต่อเซลล์ไฟฟ้า แบบอนุกรมและขนาน KRUNONG แบบอนุกรมและขนาน

SCIENCE

3.จากรูป แทนหลอดไฟ ข้อใดต่อไปนี้ไม่ถูกต้อง

ก. หลอด A เสีย ไฟดับทั้งวงจร
ข. หลอด C ดับ ไฟในวงจรยังสว่างอยู่
ค. หลอด C และ D เสีย ไม่มีผลต่อไฟดวงอื่น
ง. หลอด B ดับ A และ C ยังคงสว่างอยู่
5.

ภาพใดหลอดไฟฟ้าจะสว่างที่สุด
ก. ภาพที่ 1 ข. ภาพที่ 2 ค. ภาพที่ 3 ง. ภาพที่ 2,3

6.การต่อไฟฟ้าแบบอนุกรมมีข้อดียังไง
ก. ปลอดภัย
ข. ไฟฟ้าในวงจรเดินไม่สะดวก
ค. ต้องใช้อุปกรณ์ในการต่อน้อย
ง. ช่วยทำให้ในวงจรมีกระแสไฟฟ้าเพิ่มมากขึ้น

7.ข้อใดถูกต้อง เมื่อต่อเซล์ไฟฟ้าแบบอนุกรมเรียบร้อยแล้ว ทำให้หลอดไฟสว่าง
ก. แรงดันไม่เพียงพอ
ข. หลอดไฟมีคุณภาพสูง
ค. สายไฟที่ใช้มีความยาวดี
ง. มีกระแสไฟฟ้าในปริมาณที่มากพอไหลในวงจรไฟฟ้า

9 จัดทำโดย นางมยุเรศ จิโน

แบบทดสอบก่อนเรียน-หลังเรียน การต่อเซลล์ไฟฟ้า

เล่มที่ 3 การต่อเซลล์ไฟฟ้า แบบอนุกรมและขนาน KRUNONG แบบอนุกรมและขนาน

SCIENCE

8.การต่อเซลล์ไฟฟ้าในกระบอกไฟฉายส่วนมากเป็นการต่อเซลล์ไฟฟ้าแบบใด
ก. การต่อวงจรอย่างง่าย
ข. การจองวงจรแบบปิด
ค. การต่อเซลล์ไฟฟ้าแบบขนาน
ง. การต่อเซลล์ไฟฟ้าแบบอนุกรม

9.ข้อใดกล่าวถึงการต่อเซลล์แบบอนุกรมได้ถูกต้อง
ก. หลอดไฟสว่างน้อยกว่ากว่าแบบขนานแต่อายุการใช้งานนานกว่าแบบขนาน
ข. หลอดไฟน้อยสว่างกว่าแบบขนาน และอายุการใช้งานน้อยกว่าแบบขนาน
ค. หลอดไฟสว่างมากกว่าแบบขนาน และอายุการใช้งานนานกว่าแบบขนาน
ง. หลอดไฟสว่างมากกว่าแบบขนาน แต่อายุการใช้งานน้อยกว่าถ่านหมดเร็ว

10.ข้อใดกล่าวถึงการต่อเซลล์แบบขนานได้ถูกต้อง
ก. หลอดไฟสว่างน้อยกว่าการต่อเซลล์ไฟฟ้าแบบอนุกรมแต่อายุการใช้งาน


ยาวนานกว่า
ข. หลอดไฟสว่างน้อยกว่าการต่อเซลล์ไฟฟ้าแบบอนุกรมแต่อายุการใช้งานน้อย


กว่า
ค. หลอดไฟสว่างมากกว่าการต่อเซลล์ไฟฟ้าแบบอนุกรม และอายุการใช้งาน


ยาวนานกว่า
ง. หลอดไฟสว่างมากกว่าการต่อเซลล์ไฟฟ้าแบบอนุกรมแต่อายุการใช้งานน้อย


กว่า

10 จัดทำโดย นางมยุเรศ จิโน