น้ำลำไยใบเตยเพื่อสุขภาพ

โครงงานการงานอาชีพ น้ำลำไยใบเตยเพื่อสุขภาพ จัดทำโดย 1. ด.ช.ปัณณวิชญ์ ม่วงแก้ว 2. ด.ช.อาร์วีเจโรม อบาตาวิลล่าเฮอโมซ่า 3. ด.ญ.อัญชิสา ปั่นสุข ครูที่ปรึกษาการจัดทำโครงงาน นางสาวภัทราภรณ์ กาญจนาพิทักษ์ และคณะครูชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนบ้านบางกะปิ สำนักงานเขตบางกะปิ กรุงเทพมหานคร

หัวข้อโครงงาน น้ำลำไยใบเตยเพื่อสุขภาพ ผู้จัดทำโรงงาน 1. ด.ช.ปัณณวิชญ์ ม่วงแก้ว 2. ด.ช.อาร์วีเจโรม อบาตาวิลล่าเฮอโมซ่า 3. ด.ญ.อัญชิสา ปั่นสุข ครูที่ปรึกษาหลัก นางสาวภัทราภรณ์ กาญจนาพิทักษ์ ครูที่ปรึกษาร่วม คณะครูสายชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 วิชา การงานอาชีพ โรงเรียน บ้างบางกะปิ บทคัดย่อ โครงงานเรื่องน้ำลำไยใบเตยเพื่อสุขภาพ จัดทำขึ้นโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อเพื่อศึกษาสรรพคุณ และวิธีทำน้ำ ลำไยใบเตยเพื่อสุขภาพ่วา มีวิธีการทำอย่างไร ใช้อะไรในการทำบ้าง และช่วยลดปริมาณลำไยและใบเตยในชุมชน การนำลำไยและใบเตยมาใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุด ซึ่งเป็นการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ได้รับความสนใจและเป็นที่ นิยมในปัจจุบัน สามารถนำมาประยุกต์เข้ากับชีวิตประจำวัน ตลอดจนสามารถพัฒนาสู่การทำเป็นอาชีพเพื่อสร้าง รายได้ในอนาคตได้อีกด้วย จากการศึกษาค้นคว้าการทำโครงงานพบว่ามีข้อมูลที่น่าสนใจคือช่วยเพิ่มความสดชื่น ให้แก่ร่างกาย ช่วยการบำรุงผิว และเป็นสารต่อต้านอนุมูลอิสระ และยังมีวิตามินบี12 ที่มีส่วนช่วยในการบำรุง ประสาทและสมอง และที่สำคัญคือสามารถนำพืชผักมาแปรรูปทำเป็นเครื่องดื่มที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพได้ นอกจากนี้ยังเป็นการสร้างความสามัคคี และฝึกทักษะแก่คนในกลุ่มอีกด้วย

กิตติกรรมประกาศ โครงงานเรื่องน้ำลำไยใบเตยเพื่อสุขภาพนี้สำเร็จลุล่วงไปด้วยดีเพราะได้รับความอนุเคราะห์และความ ช่วยเหลือจากครูภัทราภรณ์ กาญจนาพิทักษ์ และคณะครูสายชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 ที่ให้คำปรึกษาในการทำ โครงงาน นอกจากนี้ยังได้รับความอนุเคราะห์จากผู้ปกครองที่ให้การแนะนำและช่วยเหลือในการทำโครงงานนี้ สำเร็จไปได้ด้วยดี คณะผู้จัดทำมีความซาบซึ้งในความกรุณาของทกุท่านที่ได้กล่าวมาข้างต้นนั้น รวมทั้งผู้ที่ได้มีส่วน สนับสนุนที่ไม่อาจกล่าวได้ทั้งหมด ตลอดจนแหล่งความรู้ต่าง ๆ ที่เราได้นำมาประกอบการทำโครงงาน ทางคณะ ผู้จัดทำจึงขอขอบพระคุณทุก ๆ ท่านเป็นอย่างสูงด้วยความจริงใจ ที่ได้ให้ความสนับสนุนโครงงานนี้จนสำเร็จลุล่วง ไปได้ด้วยดี คณะผู้จัดทำ

คำนำ การจัดทำโครงงานนี้ เป็นส่วนหนึ่งของวิชาการงานอาชีพ โดยคณะผู้จัดทำได้จัดทำโครงงานเรื่องน้ำลำไย ใบเตยเพื่อสุขภาพเพื่อศึกษาสรรพคุณ และวิธีทำน้ำลำไยใบเตยเพื่อสุขภาพว่า มีวิธีการทำอย่างไร ใช้อะไรในการทำ บ้าง และช่วยลดปริมาณลำไยและใบเตยในชุมชน การนำลำไยและใบเตยมาใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุด และนำเสนอ แก่ผู้ที่สนใจในการทำน้ำสมุนไพรเพื่อสุขภาพ รวมถึงยังสามารถนำความรู้ที่ได้จากการศึกษาไปประยุกต์ใช้ใน ชีวิตประจำวัน และพัฒนาสู่อาชีพเพื่อการสร้างรายได้อีกด้วย หากโครงงานนี้มีข้อผิดพลาดประการใด ทางคณะผู้จัดทำขออภัยไว้ ณ ที่นี้และจะดำเนินการพัฒนา ผลงานให้ดีขึ้นไป คณะผู้จัดทำ

สารบัญ เรื่อง หน้า บทที่ 1 ที่มาและความสำคัญของโครงงาน 1 บทที่ 2 เอกสารและทฤษฎีที่เกี่ยวข้อง 2 บทที่ 3 วิธีการดำเนินโครงงาน 5 บทที่ 4 ผลการดำเนินโครงงาน 6 บทที่ 5 สรุปผลและข้อเสนอแนะ 7 ภาคผนวก 8

1 บทที่ 1 ที่มาและความสำคัญของโครงงาน ความเป็นมาและความสำคัญของโครงงาน ปัจจุบันเครื่องดื่มหลากหลายประเภทได้รับความนิยมสูงมากขึ้น เช่น น้ำผลไม้ น้ำอัดลมหลากสี น้ำชาจีน ชาเขียว ทั้งแต่งแต้มรสชาติ กลิ่นและสีให้แปลกใหม่ ซึ่งหาซื้อได้ง่ายตามร้านสะดวกซื้อ และเด็กมักสนุกที่จะเลือก หยิบได้ตามความต้องการ ขณะที่อิทธิพลจากโฆษณามีผลกระตุ้นให้เด็กอยากรู้ อยากลองชิมมากขึ้นซึ่งอาจติดใจจน กลายเป็นเครื่องดื่มแทนน้ำเปล่า ทำให้เด็กเริ่มติดรสหวาน และกินบ่อยเป็นประจำจนกลายเป็นเด็กอ้วนได้ง่าย พ่อ แม่ หรือผู้ปกครองคงไม่สามารถปิดกั้นไม่ให้เด็กเลือกดื่มเครื่องดื่มเหล่านี้ได้ แต่ควรแนะนำให้เลือกสรรสิ่งที่มี ประโยชน์ และมีคุณค่าทางสารอาหารที่เหมาะสมกับเด็ก ดังนั้น เครื่องดื่มที่สามารถทำได้ง่าย ราคาไม่แพงสามารถนำพืชผักผลดอกต่าง ๆ ที่มีอยู่แถวบ้านนำมาทำเป็น เครื่องดื่มที่มีประโยชน์สามารถรักษาโรคได้ในบางตัว และมีผลดีต่อสุขภาพร่างกายเราเอง ไม่มีสารเคมีปนเปื้อน ปลอดภัย สะอาด และสามารถเก็บไว้ได้นานกว่าเครื่องดื่มที่มีสารสีผสมอาหารผสมอยู่ วัตถุประสงค์ของโครงงาน 1. เพื่อเพื่อศึกษาสรรพคุณลำไยและใบเตย 2. เพื่อศึกษาขั้นตอนในการทำเครื่องดื่มเพื่อสุขภาพจากลำไยและใบเตย 3. เพื่อให้รู้คุณค่าสมุนไพรไทย 4. เพื่อนำเครื่องดื่มมาทำอาชีพเสริมให้มีรายได้ ขอบเขตของโครงงาน ศึกษาค้นคว้าเครื่องดื่มที่ดีต่อสุขภาพและนำมาเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับเครื่องดื่มที่เป็นสมุนไพรเพื่อพัฒนา สู่อาชีพเป็นการสร้างรายได้ ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ 1. ได้รับความรู้และประโยชน์จากน้ำลำไยใบเตยเพื่อสุขภาพ 2. เป็นแนวทางในการเสริมสร้างสุขภาพที่ดี 3. เป็นแนวทางในการพัฒนาสู่อาชีพเพื่อสร้างรายได้

2 บทที่ 2 เอกสารและทฤษฎีที่เกี่ยวข้อง ความหมายของเครื่องดื่มเพื่อสุขภาพ เครื่องดื่มเพื่อสุขภาพ คือ สมุนไพรที่ได้จากผัก ผลไม้ ธัญพืช คนมักใช้กินเป็นอาหารในชีวิตประจำวัน เพราะเป็นแหล่งโปรตีน วิตามินและแร่ธาตุรวมทั้งสารอื่น ๆ ซึ่งล้วนแต่มีความจำเป็นต่อร่างกายที่จะนำไปสู่สุขภาพ ที่ดี ปัจจุบันนี้เครื่องดื่มประเภทน้ำสมุนไพรได้เข้ามามีบทบาทในชีวิตประจำวันมากขึ้น ได้จากการนำ ส่วนประกอบต่าง ๆ ของพืช ได้แก่ ใบ ดอก ผล ลำต้น และราก นำมาแปรรูปให้ตรงกับความต้องการของเรา เช่น ผัก ผลไม้กินทุกวันบางครั้งจะเบื่อในรสชาติ หรือบางคนไม่ชอบกินผักผลไม้บางชนิด เราก็สามารถนำมาทำเป็น เครื่องดื่มในรูปของน้ำผลไม้ น้ำผัก/ธัญพืช ถ้ามีเหลือมาก ๆ อาจนำมาตากแห้ง หรืออบแห้งเป็นชาสมุนไพรก็ได้ยิ่ง ในฤดูร้อนเครื่องดื่มจะมีความหมายมาก เพราะช่วยลดอาการกระหายน้ำ ลดอาการเหนื่อยเพลีย เนื่องจากเหงื่อ ออกมาก ดังนั้นควรทำไว้ดื่มกินเอง จะช่วยประหยัด สะอาด ถูกสุขลักษณะ และควรดื่มทันทีหลังปรุงเสร็จ เพื่อให้ ได้คุณค่าทางอาหารและทางยามากกว่าปล่อยทิ้งไว้นานแล้วดื่ม เพราะจะทำให้คุณค่าลดลง การดื่มน้ำสมุนไพรจะ ได้ทังกลิ่นและรสตามธรรมชาติของสมุนไพรนั้น ๆ และยังมีคุณค่าทางยาอีกด้วย เช่น น้ำลำไย ช่วยเพิ่มความสดชื่น ให้แก่ร่างกาย ช่วยการบำรุงผิว และเป็นสารต่อต้านอนุมูลอิสระ และยังมีวิตามินบี12 ที่มีส่วนช่วยในการบำรุง ประสาทและสมองอีกด้วย เครื่องดื่มนี้เป็นได้ทั้งอาหารและให้คุณค่า จึงอาจกล่าวได้ว่าน้ำสมุนไพรจึงเป็นยาช่วย บำรุง ปกป้องรักษา สภาพสภาวะสมดุลทำให้มีสุขภาพที่ดี การดื่มน้ำสมุนไพรไม่ว่าจะเป็นน้ำผลไม้ น้ำผัก/ธัญพืชหรือชาสมุนไพร สักกี่คนจะรู้ว่าเมื่อดื่มน้ำสมุนไพร แล้วร่างกายกระชุ่มกระชวย มีชีวิตชีวา คลายเครียดและยังช่วยลดสารพิษ ซึ่งคุณค่าอันมากมายเหล่านี้ทุกคนล้วน หาได้ไม่ยาก และถ้าหากต้องใช้เครื่องดื่ม ไม่ว่าจะในชีวิตประจำวัน งานเลี้ยง ประชุมต่าง ๆ ก็ให้นึกถึงน้ำสมุนไพร จะทำให้ผู้ดื่มมีสุขภาพที่ดีขึ้น ประโยชน์ที่ได้รับจากน้ำอัญชันมะนาวเพื่อสุขภาพ ข้อมูลของลำไย ลำไย (ชื่อวิทยาศาสตร์: Dimocarpus longan, มักเขียนผิดเป็น ลำใย) มีชื่อเรียกทางพื้นบ้านภาคเหนือว่า "บ่า ลำไย" ชื่อภาษาอังกฤษว่า Longan อยู่ในวงศ์ Sapindaceae เป็นพืชไม้ผลเขตร้อนและกึ่งร้อน เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง ลำต้นสีน้ำตาล ออกดอกเป็นช่อ สีขาวครีม ผลทรงกลมเป็นช่อ ผลดิบเปลือกสีน้ำตาลอมเขียว ผลสุกสีน้ำตาลล้วน เนื้อลำไยสีขาวหรือชมพูอ่อน เมล็ดสีดำเป็นมัน เนื้อล่อนเม็ด

3 สรรพคุณของลำไย 1. น้ำลำไยช่วยเพิ่มความสดชื่นให้แก่ร่างกาย 2. ลําไยเป็นผลไม้ที่ให้พลังงานสูงมาก เนื่องจากมีน้ำตาลหรือคาร์โบไฮเดรตในปริมาณมาก 3. ช่วยการบำรุงผิว และเป็นสารต่อต้านอนุมูลอิสระ 4. มีวิตามินบี12 ที่มีส่วนช่วยในการบำรุงประสาทและสมอง 5. มีส่วนช่วยในเรื่องของกระดูกและฟันให้แข็งแรง 6. มีส่วนช่วยบรรเทาอาการปวดจากข้ออักเสบได้ 7. ช่วยให้เส้นประสาทและกล้ามเนื้อทำงานได้อย่างเป็นปกติ 8. มีช่วยให้มีสติปัญญา จิตใจร่าเริงแจ่มใสได้ โดยการส่งออกซิเจนไปเลี้ยงที่สมอง 9. ช่วยป้องกันอาการอ่อนเพลียของร่างกาย 10. ช่วยให้หลับสบายและช่วยในการเจริญอาหาร ข้อมูลของใบเตย เตย หรือ เตยหอม ชื่อสามัญ Pandan leaves, Fragrant pandan, Pandom wangi เตย ชื่อ วิทยาศาสตร์ Pandanus amaryllifolius Roxb. (ชื่อพ้องวิทยาศาสตร์ Pandanus odorus Ridl.) จัดอยู่ในวงศ์ เตยทะเล (PANDANACEAE) สมุนไพรเตย มีชื่อท้องถิ่นอื่น ๆ ว่า ใบส้มม่า (ระนอง), ส้มตะเลงเครง (ตาก), ส้มปู (แม่ฮ่องสอน), ส้มพอดี ผักเก็งเค็ง (ภาคเหนือ) เป็นต้น ต้นเตยหอม จัดเป็นไม้ยืนต้นพุ่มเล็ก ขึ้นเป็นกอ มีใบเป็นใบ เดี่ยวเรียงสลับเวียนเป็นเกลียวจนถึงยอดใบ ลักษณะของใบเป็นทางยาว สีเขียวเป็นมัน ใบค่อนข้างแข็ง มีขอบใบ เรียบ เราสามารถนำใบเตยมาใช้ได้ทั้งใบสดและใบแห้ง ในใบเตยจะมีกลิ่นหอมของน้ำมันหอมระเหย (Fragrant

4 screw pine) โดยกลิ่นหอมของใบเตยนั้นมากจากสารเคมีที่ชื่อว่า 2-acetyl-1-pyrroline ซึ่งเป็นกลิ่นเดียวกันกับที่ ได้ใน ข้าวหอมมะลิ ขนมปังขาว และดอกชมนาด สรรพคุณใบเตย 1. ช่วยบำรุงหัวใจให้ชุ่มชื่น และช่วยลดอัตราการเต้นของหัวใจ 2. การดื่มน้ำใบเตยจะช่วยดับกระหายคลายร้อนได้เป็นอย่างดี เพราะใบเตยมีกลิ่นหอมเย็น ดื่มแล้วจึงรู้สึก สดชื่น ผ่อนคลาย 3. รสหวานเย็นของใบเตยช่วยชูกำลังได้ 4. การดื่มน้ำใบเตยช่วยแก้อาการอ่อนเพลียของร่างกายได้ 5. ช่วยปรับสมดุลในร่างกาย ผู้ที่มีธาตุเจ้าเรือนเป็นธาตุไฟนั้น การรับประทานอาหารที่ปรุงจากใบเตยจะ ช่วยทำให้รู้สึกเย็นสบายสดชื่นได้ 6. ช่วยรักษาโรคเบาหวาน 7. ช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด ซึ่งตามตำรับยาไทยได้มีการนำใบเตยหอม 32 ใบ, ใบของต้นสัก 9 ใบ นำมาหั่นตากแดด แล้วนำมาชงเป็นชาดื่มอย่างน้อย 1 เดือน หรือจะใช้รากประมาณ 1 กำมือนำมาต้มกับน้ำดื่มเช้า เย็นก็ได้เหมือนกัน (ใบ, ราก) 8. ช่วยลดความดันโลหิต (สารสกัดน้ำจากใบเตย) 9. ช่วยป้องกันการแข็งตัวของหลอดเลือด 10. ช่วยบรรเทาอาการอาการและดับพิษไข้ได้

5 บทที่ 3 วิธีการดำเนินโครงงาน ในการจัดทำโครงงานเรื่องน้ำลำไยใบเตยเพื่อสุขภาพ โดยใช้ลำไยและใบเตยมาแปรรูปเพื่อทำน้ำลำไย ใบเตยเพื่อสุขภาพ เนื่องจากลำไยและใบเตยมีสรรพคุณทางยารักษาโรคต่าง ๆ ได้หลายโรค ซึ่งมีวิธีการดำเนินงาน ดังนี้ ส่วนผสมของน้ำลำไยใบเตยเพื่อสุขภาพ 1. ลำไยแห้ง 500 กรัม 2. น้ำสะอาด 20 ลิตร 3. น้ำตาลทรายแดง 1.5 กิโลกรัม 4. ใบเตยแห้ง 30 กรัม 5. เกลือป่น 2 ช้อนชา ขั้นตอนการทำน้ำลำไยใบเตยเพื่อสุขภาพ 1. ใส่น้ำสะอาด 20 ลิตร ต้มน้ำให้เดือด จากนั้นใส่ลำไยอบแห้ง 500 กรัม น้ำตาลทรายแดง 1.5 กิโลกรัม และใบเตยอบแห้ง 30 กรัม 2. คนให้ทั่ว (คนตลอดเวลา) เมื่อน้ำลำไยหอมจากใบเตย (ให้จักใบเตยทิ้ง) ใส่เกลือป่น แล้วต้มนาน 15 นาที แล้วชิมรสชาติ 3.เติมน้ำแข็ง ตารางปฏิบัติกิจกรรมโคงงาน สัปดาห์ที่ กิจกรรมที่ปฏิบัติ สถานที่ ผู้รับผิดชอบ 1 เลือกหัวข้อเรื่องการทำโครงงานและนำเสนอครู พร้อมทั้งเหตุผลในการนำเสนอครูพร้อมทั้งแสดง ความคิดเห็นและให้เหตุผล ห้องเรียนป.3 นักเรียน และครูที่ปรึกษา 2 ประชุมในกลุ่มให้ทุกคนเตรียม อุปกรณ์ต่างๆ ห้องเรียนป.3 นักเรียน และครูที่ปรึกษา 3 ลงมือปฏิบัติจริง โดยสมาชิกในกลุ่มช่วยกัน ปฏิบัติ โรงอาหาร นักเรียน และครูที่ปรึกษา 4 เสนอโครงงานหน้าชั้นเรียนและสรุปประเมินผล ห้องเรียนป.3 นักเรียน

6 บทที่ 4 ผลการดำเนินโครงงาน พบว่าการศึกษาโครงงานเรื่องลำไยใบเตยเพื่อสุขภาพ สามารถช่วยเพิ่มความสดชื่นให้แก่ร่างกาย ช่วยการ บำรุงผิว และเป็นสารต่อต้านอนุมูลอิสระ และยังมีวิตามินบี12 ที่มีส่วนช่วยในการบำรุงประสาทและสมอง จึง เหมาะกับผู้ที่ทำงานหรือเรียนหนัก ๆ นอกจากนี้ยังสามารถมีช่วยให้มีสติปัญญา จิตใจร่าเริงแจ่มใสได้ โดยการส่ง ออกซิเจนไปเลี้ยงที่สมอง ช่วยป้องกันอาการอ่อนเพลียของร่างกาย และช่วยให้หลับสบายและช่วยในการเจริญ อาหาร น้ำลำไยใบเตยเพื่อสุขภาพที่ได้มีกลิ่นหอมและรสชาติน่าดื่มสีของน้ำสมุนไพรเข้มข้น ซึ่งสามารถสรุปผล การทดลองได้ดังนี้1) การทำน้ำลำไยใบเตยเพื่อสุขภาพนี้ทำได้ง่ายไม่ซับซ้อน 2) สมุนไพรที่ใช้ในการทำน้ำลำไย ใบเตยเพื่อสุขภาพต่างให้กลิ่นหอม และมีรสชาติน่าดื่มและสามารถให้ประโยชน์ได้จริง

7 บทที่ 5 สรุปผล และข้อเสนอแนะ สรุปผล น้ำจากลำไยและใบเตยดีมากว่าน้ำที่ซื้อตามซุปเปอร์แต่งกลิ่น แต่งสี แต่งรสมีสารปนเปื้อนจากเคมีไม่ ปลอดภัยกับสุขภาพหรืออาจมีผลข้างเคียง น้ำลำไยใบเตยดีต่อสุขภาพ กลิ่นหอม และยังมีสรรพคุณที่สามารถรักษา โรคได้หลายโรคอีกด้วย ข้อเสนอแนะ 1. ควรมีการศึกษาเปรียบเทียบสมุนไพร ผัก ผลไม้ชนิดอื่น ๆ 2. สามารถนำลำไยและใบเตยมาทำเป็นอาหารเพื่อใช้ในการบำรุงร่างกาย 3. สามารถนำลำไยและใบเตยไปใช้ประโยชน์ในด้านอื่นได้อีกมากมาย

8 ภาคผนวก

9 ขั้นตอนและการดำเนินโครงงานน้ำลำไยใบเตยเพื่อสุขภาพ