בס״ד נומער 4.8.2022 #383 רבי מרדכי יצחק26
פרייטאג פר׳ מצורע ז׳ ניסן תשפ״ב
סאמעט׳ס הודאה
© Moment Magazine טאג ה׳ ניסן
ירושלים30:
בין הזמנים
בלאנדזשעריי
ביים עצרת הספד אין24
בארא פארק להסתלקות
הגר״ח קנייבסקי זצ״ל
א סקווירער אינוואזיע25
אין וויליאמסבורג
מענדל אונגער אויף דער סצענע28: סטאנציע36
מיין עקסידענט אויפ׳ן פאליסעידס ר׳ משה אייזנבערג
24היימישקווארטאל 34טשיקאווענייעס 24אידישענייעס+ + 06נייעס
טרעידמארק ,קאּפירייטּ ,פעטענט 18 א זילבערנעם שבת קרוין02
יצחק עקשטיין הרב חיים שלמה בערגער
פרשת מצורע תשפ״ב 2
הרב חיים שלמה בערגערלענייתדעתי
א זילבערנעם קרוין
אויפ'ן שטריימל
אמיר ממשיך זיין מיט דעם בריוו פון ר' ש .לעבאוויטש איבערל
אויך .קענען דען רבי'ס און רבנים רעדן וועגן יעדער קלייניגקייט? ווען זיי
זאגן יא האט מען טענות ,און ווידער ווען זיי זאגן נישט ,זאגט מען אז אויב דעם ענין פון הויכע שטריימלעך .כ'האב פארגאנגענע וואך
אנגעהויבן צו ענטפערן ,אבער היות אז דאס פלאץ איז ענג
זיי זאגן נישט איז דאך א סימן אז ס'איז גוט. האב איך געמוזט ענדיגן איידער איך האב אדרעסירט דעם
יעדער מענטש דארף טאקע מעורר זיין .זיך און אנדערע .זיך נישט
אויפרייסן ,נישט מיט די קאר ,נישט מיט די הויז ,נישט מיט די שמחות .ביי די גאנצן בריוו.
אלע זאכן איז דאס טאקע נוגע .אויף דעם שטייט אויך והצנע לכת .דער ענין אט איז ווי דער בריוו איז ממשיך:
"אונזערע אנצוגן זענען נישט די זעלבע ווי הונדערט יאר צוריק ,אונזערע פון צניעות ,באשיידנקייט ,איז נוגע דא זייער שטארק .און די מצוה פון תוכחה
ברילן זענען נישט די זעלבע ,אונזערע הייזער ,קארס ,שמחות ,און סיי וואס פאר אנדערע איז אויך געזאגט געווארן אין דער תורה פאר יעדן איינעם .נישט
נאר פאר גדולי ישראל. איז נישט די זעלבע ,און דער זעלבער גורל איז מיט די שטריימלעך".
אמת טאקע ,און ווער זאגט אז דאס איז גוט .איך פלעג גיין איינקויפן
מיינע מלבושים ביי "ראטה קלאדינג" ,און עס איז זייער פיין געווען .איז
געקומען א תקופה וואס מען האט אנגעהויבן מאכן פון מענער קליידונג א
נו ,לאמיר צוריקגעבן דאס ווארט פאר'ן בריוו שרייבער: גאנצע עסק ,אזוי ווי ...די געשעפטן האבן געמוזט אנהייבן אויסזען שענער.
"טייל פון די קריטיק איבער די נייע שטריימלעך איז איבער די ווייל ,כ'מייןָ ,אן א פענסי ,מעבלירטע געשעפט ,קען איך דאך נישט איינקויפן
איבערגעטריבענע הוצאות". אן אנצוג ,אדער א בעקיטשע.
ריכטיג ,און מיר האבן עס טאקע דערמאנט ,ועוד חזון למועד. איי די רבנים זענען נישט מעורר קעגן דעם .ערשטנס ,מקום הניחו לך
"דאס איז געוויס א ריכטיגע טענה אין פאל ווען א מענטש שפענדט להתגדר .מען לאזט עפעס א מקום פאר אידן וועלכע זענען נישט דוקא
רבנים .פארוואס טאקע זאלן נישט מענטשן אזוי ווי אייך ,ר' ש .לעבאוויטש ,ריזיגע געלטער אויף א שטריימל .דאס איז אבער נישט וואר אין זייער אסאך
ארויסקומען מיט א רוף צו די אלע געשעפטן" :ביטע ברענגט נישט אריין קיין פעלער".
קאן זיין ,אבער אין פיל מער פעלער איז עס יא אמת. מאדערנקייט אין אונזער קאמיוניטי .אונזער ציבור דארף דאס נישט".
"אני הקטן האב לעצטנס געקויפט א הערליכן שטריימל ,מיט אן יא ,גדולי ישראל זענען מיד ,דערמוטשעט און ערשעפט פון אזויפיל טון
פאר אידישע קינדער .וואו שטייט אז פשוט'ע אידן ,וועלכע טראגן נישט דעם אויגפארכאפנדן קרוין ,וואס אלע באוואונדערן ,פאר דעם נישטיגן פרייז פון
טיטל גדולי ישראל ,טארן נישט עוסק זיין אין דעם תחום? טוט אייך אן דעם 1500דאלאר".
ערשטנס ,וואס איז די מעלה פון אן "אויגפארכאפנדן" קרוין? איז דאס דער קרוין און זייט עוסק אין דעם.
ווידער מיט ברילן ,דארף איך אפילו זאגן אז עס איז א פראבלעם? רוב ציל פון א שבת'דיגן מלבוש אז עס זאל פארכאפן אלעמענ'ס אויגן? הערנער,
היימישע ישיבות און מוסדות האבן טאקע תקנות ארום ברילן ,וואס מען מעג להבדיל ,זענען אויך "אויגפארכאפנד" .אויפ'ן קאפ פון דעם אויף וועמען זיי
טראגן און וואס נישט .פארוואס? טאקע פאר דער סיבה וואס איר שרייבט ,געהערן...
צווייטנס ,איך ווייס נישט וואס איר טוט און וויפיל איר פארדינט .אבער ווייל עס קוקט נישט אויס ווי אמאל .עס איז געווארן מער מאדערן און מען
פרובירט מיט אלע כוחות עס צו פארקויפן פאר אונזערע קינדער ,טאקע ביי מיר איז פופצן הונדערט דאלאר 'זייער' אסאך געלט .עס איז גארנישט
אזעלכע ברילן וואס פאסט נישט ,ווייל עס איז היינטיג און מאדערן .אט זעט נישטיג.
ווייטער שרייבט ער" :אויב עפעס איז דער מציאות פארקערט ,אז איר אז מען באמערקט טאקע און מען איז עוסק דערין.
די זעלבע איז נוגע די אנדערע זאכן וואס איר דערמאנט .הייזער ,שמחות ,שטריימלעך זענען ביליגער געווארן מיט די יארן און פון די איינציגע זאכן
קארס און די ליסטע גייט ווייטער .אלע ספרים רעדן פון מותרות און לוקסוס ,וואס דער פרייז פאלט .מיין טאטע האט מיר געזאגט אז זיין שטריימל ביי
אלע גדולי ישראל זענען מעורר וועגן דעם .אביסל בלייבט דאך פאר אונז זיין חתונה האט געקאסט פיר טויזנט דאלאר ,א מעשה פון צענדליגער יארן
3 פרשת מצורע תשפ״ב הרב
ארי׳ה לייב
˙˘פ"בı˜י‰ זמן- פ˙יח˙ ˘ערים באדנער
שליט״א
מלו„‡וערי‡יר˙ב‡ה[email protected]
א ישיבה קטנה וואו אונזער געטרייע און איבערגעגעבענע רבי'ס און מחנכים שאפן א ראש המוסד
אין וועלכע מיר צילן צו אויפבויען אייער בחור אין זיין, חסידישע ישיבה,ווארעמע
.ימי הבחרות און אים אוועקשטעלן אלס אן ערוואקסענעם מוצלח'דיגן ישיבה בחור
יח˘י˘ב˜הה˜˙וטנרהה
We give him the
Cheishek to grow.
Your son learns best under a strong, warm, connected relationship
with his mechanchim. That’s our way. We empower students by
increasing self-awareness of their strengths. Then, through
individualized learning, we monitor and promote academic
development.
2022/23 Admissions Now Open, For boys ages 13-15
Call 718-400-8364
וועד הישיבה
פרשת מצורע תשפ״ב 4
[email protected]
מוזן אוועקצאלן פאר דעם ,ווייל 'יעדער' טוט אזוי ,און ווייל אויב נישט איז צוריק .היינט קען מען באקומען א הערליכן מחותן שטריימל פאר א פיפטל
ער פשוט נישט צו דער זאך ,און ווייל אפילו גדולי ישראל גייען מיט דערמיט. דעם פרייז ,ווער רעדט נאך ווען מ'רעכנט אריין אינפלאציע".
לאמיר זען נאכדעם וויפיל גדולי ישראל וועלן שטיל בלייבן איבער דעם). איך קען נישט אייך און נישט אייער פאטער .איך האב שוין חתונה געהאט,
צו דעם איז מען אויפגעקומען מיט צוויי מהלכים .דאס ערשטע איז ,אז ב"ה ,נישט מער געדאכט ,מיט קרוב צו דרייסיג יאר צוריק .און מיין שטריימל
מען רייצט אן דעם מחותן אליינס .איר זענט דאך א באלעבאס ,איר זענט דאך האט נישט געקאסט נאנט צו פיר טויזנט דאלאר .און אפשר קענט איר מיר
א שיינער איד" ,איר" מוזט האבן א טייערן שטריימל .געענדיגט מיט די צייטן
וואס א מחותן שטריימל איז בהכרח ביליגער פון דעם חתן שטריימל .מאן ערקלערן וואס דאס מיינט א 'מחותן שטריימל'?
איז דא עפעס א מין שטריימל וואס לויט א גזירת הכתוב מעג מען דאס
יימר? פארוואס קען נישט א מחותן שטריימל זיין דוקא טייערער? נאר לייגן אויפ'ן קאפ פון א חתן און עפעס אן אנדערן מין וואס זעצט זיך נאר
ר' מחותן ,איר דארפט דאך ווייזן פאר אייערע חברים וואס איר קענט. ארויף אויפ'ן קאפ פון א מחותן? אין גמרא זעען מיר אז עס איז געווען ביי די
און אזוי האט מען אנגעהויבן פעדלען פאר דעם מחותן אליינס א טייערן מלכי בית דוד א קרוין וואס איז נאר ארויף אויפ'ן קאפ פון דעם ריכטיגן מלך.
שטריימל ,אין די הויכע אלפים (אויב איר האט געקויפט א מחותן שטריימל
פאר פופצן הונדערט ,זענט איר פון די נעבעכס .די ריכטיגע באלעבאטים צאלן אבער ביי א שטריימל האב איך נאכנישט געהערט אזוינס.
פון צען אלפים און העכער .)...און אז מען טרעפט שוין אן א מחותן וואס בס"ה איז יעדער שטריימל נישט מער פון א שטריימל און עס קען זיין
לאזט זיך אויסזעקלען ,ווייל ער האט זיך דערשראקן ,אדער געלאזט פארפירן א מחותן שטריימל אדער א חתן שטריימל .אלא מאי וואס דען? די סוחרים
זענען אויפגעקומען מיט נאך א מהלך וויאזוי צו מאכן געלט .מען האט
פון די מארקעטינג טאקטיקן ,מאכט מען עס שוין טאפלט.
ר' מחותן ,איר קויפט טאקע פאר אייער זון א ביליגן שטריימל ,ווייל ער אויסגעטראפן אזא מין מציאות ווי א מחותן שטריימל.
וויל עס דוקא אזוי פאר זיינע חברים פון ישיבה .אבער ווי קענט איר דאס טון בשעת ווען אמאל האט מען געקויפט א שטריימל פאר א חתן ,און
פאר אייער זון? ער גייט חתונה האבן מיט 'נאר' אזא ביליגן שטריימל? דעם מיט דעם איז ער געבליבן לאורך ימיו ושניו ,זענען די סוחרים שפעטער
ביליגן לאז ער טראגן ווען די חברים זעען ,און שפעטער וועט ער עס נוצן אויפגעקומען אז מ'קען דאך מאכן נאך געלט .עס טויג נישט אז א מענטש
פאר א רעגן שטריימל ,אבער איר מוזט אים קויפן א שענערן אויך .איר מוזט קויפט א שטריימל נאר איין מאל אין לעבן .האט מען אויסגעטראפן די המצאה
פון מחותן שטריימל .יא ,פאר'ן חתן דארפט איר קויפן א "חתן-שטריימל",
עס טון פאר אייער זון ,איר קענט אים נישט באקריוודען. פאר'ן פרייז פון( ...דאס האלט אין איין שטייגן .כהיום איז עס שוין אריבער
און דער נעבעכדיגער טאטע ,וואס האלט פאר א שמחה און דאס הארץ די זעקס אלפים ,און ווי איך ווער יעצט געוואויר קען עס שוין אנקומען ביז
איז אים פול מיט פרייד ,לאזט זיך פארפירן און צום סוף פארשווענדט ער צוועלף) ,אבער איר מחותן ,איר דארפט דאך אויך האבן א נייעם שטריימל.
באלד פופצן אלפים (אויב נישט מער) אויף שטריימלעך לכבוד דער שמחה.
איר קענט דאך נישט טראגן די אלטע שמאטע צו אייער קינד'ס חתונה.
און די סוחרים לאכן דעם גאנצן וועג צום באנק. האבן מיר ערצייגט א שטריימל ספעציעל פאר אייך ,ויקרא שמו בישראל:
נו ,האט זיך נישט געלוינט די טייערע מארקעטינג?
ר' ש ,.אמאל האט דער שטריימל 'אפשר' נישט געקאסט אזויפיל טייערער, מחותן שטריימל .נו ,אז איר זענט א מחותן מוזט איר דאך דאס קויפן.
אבער מען האט אים געטראגן פיל לענגער .דעם איינעם שטריימל וואס מען איז אבער אונטערגעקומען א נייע צרה .אז אין געוויסע ישיבות האבן זיך
האט געקויפט צו דער חתונה האט מען געטראגן פאר לאנגע יארן .היינט קלוגע ,גוטהארציגע בחורים איינגעפירט מיט א פעסטקייט אז מען קויפט
שטופט מען דיר א נייעם שטריימל יעדע פינף יאר .מאכט אליינס דעם חשבון. נאר ביליגע שטריימלעך ,כדי נישט אויסצורייסן די עלטערן פונקט אין אזא
אפילו אויב מ'האט יא געקויפט א נייעם שטריימל צו דער חתונה פון ערשטן צייט פון א שמחה .אוי ,דאס איז דאך א בראך ,מיר האבן דאך אריינגעלייגט
קינד ,האט מען עס אבער געטראגן צוואנציג יאר ביז אהין .צעטיילט די פיר אזויפיל כוחות אין די חתנים ,אפילו אריינגעפלאנצט אגענטן אין אלע ישיבות,
אלפים אויף צוואנציג יאר ,דערנאך רעכנט פיר מאל פופצן הונדערט (א נייעם
שטריימל יעדע פינף יאר ,אויב עס נעמט פינף )...און איר האט דעם חשבון. און דא גייט אונזער גאנצע ארבעט לטמיון.
(וכאן המקום טאקע אויפצוברענגען אויך די מכה שלא כתובה בתורה אז
יא ,דאס נעמט שוין אריין די אינפלאציע אויך. שטריימל סוחרים פארמאגן אגענטן אין יעדער ישיבה .דער טאטע שיקט
דער בריוו פירט אויס" :כ'מיין אז די אונטערשטע שורה ווענדט זיך אלעס דעם בחור אין ישיבה לערנען ,אבער דער שטריימל סוחר מאכט אים פאר א
וואו דער קאפ ליגט ,אינעם שטריימל אדער אונטער'ן שטריימל .אז א מענטש ביזנעסמאן ,שוין דארט אין ישיבה .איך גלייב נישט אז איר ווייסט דאס נישט,
צאלט משוגענע פרייזן פאר א שטריימל איז עס זיין אייגענער חסרון אבער אבער אויב נישט ,פרעגט אייך נאך וועט איר הערן וויאזוי דאס גייט צו ,און
האט נישט מיט'ן כלל .אז א מענטש זוכט זיך צו באפוצן מיט'ן שטריימל
איז עס ווייטער זיין אייגענער חסרון אבער האט נישט מיט שטריימל. ווי יעדער חתן באקומט פרעשור פון אזויפיל אגענטן אין ישיבה.
אז א מענטש קויפט א שיינעם שטריימל ,לויט ווי ס'איז דער היינטיגער אדרבא ר' ש ,.גייט אריין צו די אלע גדולי ישראל ,די וועלכע טראגן
אנגענומענער דרך הממוצע'דיגן סטאנדארט ,און האט אינזין צו באשיינען די סארט שטריימלעך און זאגן גארנישט דערוועגן ,און דערציילט זיי וואס
דעם שבת מיט א מלכות'דיגן בגד און באשיינען זיין צלם אלוקים ווי די גמרא מען טוט אלץ מיט זיי .ווי מען נוצט זיי פאר אן אדווערטייזמענט פאר דעם
שטריימל .פאר דעם מהות דערפון ,פאר דעם סוחר ,וגו' וכו' .דערציילט אים
וועגן די סוחרים אין די ישיבות .זאגט אים וויפיל געלט פשוט'ע ,ארעמע אידן
פרשת מצורע תשפ״ב 5
ברכת זאגט אז 'מאניה מכבדותא' ,בגדים טוען מכבד זיין דעם
מזל טוב מענטש ,איז נישט קיין שום עוולה אז זיין שטריימל האט
א הערליכן קרוין .אדרבה ,ס'איז מכבד דעם שבת און אזוי
לכבוד ידידינו היקר והחשוב, פירן זיך טאקע רוב רובם פון שלומי אמוני ישראל וקדוש
העומד לימינינו בכל עת ועונה,
יאמר להם".
הרב מיט דעם לעצטן פאראגראף זענט איר גערעכט ,ווען
איר רעדט פון דעם יחיד .איר האט אבער פארזען אז דער
שלמה יחיד לעבט אין א ציבור .און ווען עס ווערט א רייץ אינעם
שטיינמעץ ציבור ,וועט דער יחיד נאכגיין ,און מ'קען טאקע נישט
הי״ו האבן קיין טענות אויף אים.
ווען סוחרים מאכן מולטי-מיליאן-דאלארדיגע
בעל הפירמע המשובח מארקעטינג קאמפיינען צו רעקלאמירן זייערע שטריימלעך,
פאר כסדר שטייגנדע פרייזן ,מיט כסדר שטייגנדע הויכן,
לרגל שמחת הכנסת בנו וועט עס דער יחיד נאכגיין און ער איז נישט שולדיג.
לעול התורה והמצוות יא ,די קאמפיינען ברענגען אז דער קאפ זאל ליגן אינעם
שטריימל ,און אין זיך אויספוצן און זיך אויספיינען פאר
דעם חבר .עס ברענגט אז דער זעלבער שטריימל וואס
ער האט געקויפט אינגאנצן געציילטע יאר צוריק ,ווייל
דאס איז דאן געווען 'אין סטייל' ,זאל יעצט אויסקוקן אלט
און אומבאלעבאטיש ,ווייל אינצווישן האט דער שטריימל
מאכער באשלאסן צו העכערן דעם שטריימל ,כדי דיר צו
קענען איינרעדן אז דו מוזט עס האבן ,ווייל דיינס איז אלט.
עס איז נישטא היינט קיין דרך הממוצע'דיגער
סטאנדארט ,ווייל דאס שטייגט יעדעס יאר ,כפי רוח
הסוחרים ,ווייל פאר זיי איז וויכטיג איר זאלט וואס
שנעלער קויפן א נייעם שטריימל .ממילא טוישן זיך כסדר
די סטאנדארטן .וואס איז פאראיאר געווען ממוצע'דיג איז
היינט אלט.
און זייט נישט ברוגז .מאניה מכבדותא מיינט
אויסדריקליך נישט אז יעדער סוחר וואס וועט באצאלן
גענוג געלט פאר מארקעטערס צו פעדלען זיין מלבוש וועט
עס יעצט ווערן עפעס וואס איז מכבד דעם שבת ,בפרט
ווען עס קומט אויפ'ן חשבון פון אידישע פרנסות און דער
אויסקוק פון אידישקייט בכלל .ואם כן אין לדבר סוף.
אפשר זאל מען מאכן א קאמפיין אז מען זאל צולייגן צום
שטריימל א זילבערנעם קרוין פאר נאך צוואנציג אלפים.
כ'מיין ,פארוואס נישט .מאניה מכבדותא .אז דער שטריימל
קאסט שוין איבער א צענער ,זאל שוין קאסטן נאך פופצן
אדער צוואנציג .ביסט דאך א באלעבאס ,זיי נישט קארג.
ס'איז דאך לכבוד שבת קודש .וקדוש יאמר לך פאר'ן מכבד
זיין דעם אויבערשטן .נו ,געגאנגען.
אה ,ב"ה ,ס'איז געלונגען .נאך צוואנציג אלפים אין
באנק אריין…
פרשת מצורע תשפ״ב 6
אייראפע זאל נעמען אין באטראכט צו גענצליך נאך מער פארשטערקערן דרוק אויף רוסלאנד, מלרוחסמלהאאנפיןדארבבובארטגיעשיכטאן
אפשטעלן גאז אימפארטירונגען פון רוסלאנד. און פארלאנגט אז דער אינטערנאציאנאלער
קרימינאלער געריכט זאל שיקן פראקורארן וועלכע רוסלאנד האט זיך טאקע צוריקגעצויגן פון
ראודסבןעמאסא,אלטראהיאוגאפקעליראטרלןןט זאלן אויספארשן און קלויבן באווייזן איבער די קיעוו ,אבער עס איז געקומען מיט א שווערן
פרייז פאר אוקראינע .אוקראינישע קרעפטן
אין דער זעלבער צייט וואס די רוסן ציען זיך רוסישע מלחמה פארברעכנס אין בוטשא. האבן זיך באגעגנט מיט שוידערליכע בילדער אין
צוריק פון די געגנטער ארום קיעוו ,האלטן זיי פרעזידענט ביידען ,וועלכער האט מיט א בוטשא ,א שטאט אין דער קיעווער אומגעגנט.
ווייטער באלאגערט מאריופאל ,אין וועלכע עס וואך צוויי צוריק באשולדיגט פוטין אלס 'מלחמה הונדערטער קערפער פון דערמארדעטע ציווילע
זענען פארכאפט ארום הונדערט דרייסיג טויזנט פארברעכער' ,האט ווידערהאלט זיין באשולדיגונג, בירגער אויסגעקוילעט אין די גאסן ,און באווייזן
זאגנדיג אז פוטין איז ברוטאל און דארף ווערן אז די רוסישע סאלדאטן זענען דארט באגאנגען
בירגער אן קיין וועג ארויס. געהאלטן פאראנטווארטליך פאר די שוידערליכע
די רוסן האבן אויך אנגעהויבן אטאקירן אדעס, רציחות פון אומשולדיגע בירגער וואס זיין שרעקליכע ברוטאליטעטן.
א שטאט אין דרום אוקראינע וועלכע זיי האבן רוסלאנד האט ערשט פרובירט אוועקצומאכן
מיליטער איז באגאנגען אין אוקראינע. די בילדער און ווידעאס ,זאגנדיג אז זיי זענען
דער אמעריקאנער אמבאסאדאר צו די יו- אדער פאלש אדער אונטערגעשטעלט און זאגאר
ען וועט פארלאנגען אז רוסלאנד זאל ווערן דורכגעפירט דורך אוקראינע ,אבער סאטעליט
סוספענדירט פון איר זיץ אויף דער מענטשן- בילדער וועלכע זענען געכאפט געווארן ווען די
רוסישע קרעפטן האבן זיך נאך געפונען אין שטאט
רעכטן קאמיסיע. האבן באשטעטיגט די אוקראינישע באשולדיגונג
דייטשלאנד'ס קריגס מיניסטער האט אין אז די רוסן זענען באגאנגען ערנסטע קרימינאלע
רעאקציע צו די נייעס פון בוטשא געזאגט אז פארלעצונגען פון אינטערנאציאנאלן מלחמה
שווערע רעגנס און מזרח אויסטראליע האבן געפירט צו שווערע פארפלייצונגען, געזעץ( .זע אנאליז +אין היינטיגן נומער).
פירנדיג צו עוואקואציע באפעלן פאר טויזנטער איינוואוינער וועלכע געפינען זיך
אין באטראפענע געגנטער .דאס איז שוין דאס צווייטע מאל דעם חודש וואס ריזיגע ביידען,דזייעטלרעעשנלאסגאינקרי,דן
געגנטער אין אויסטראליע ווערן פארפלייצט נאך שווערע רעגנס. מאנטאג האט אוקראינע'ס פרעזידענט
א העקער האט גע'גנב'עט איבער זעקס הונדערט מיליאן דאלאר אין קריפטא- וואלאדימיר זעלענסקי באזוכט אין בוטשא ,און
וואלוטע ,נוצנדיג שפיצלעך ארויסצובאקומען פעסווארדס פון מענטשן .דאס איז דער האט שפעטער אין טאג אין א רעקארדירטער
רעדע באשולדיגט וולאדימיר פוטין אלס מלחמה
גרעסטער קריפטא-וואלוטע שווינדל ביז היינט. פארברעכער און אין באגיין פעלקער-מארד קעגן
אמווייניגסטנס פערצן מענטשן זענען אומגעקומען נאכדעם וואס שווערע רעגנס
דעם אוקראינישן פאלק.
האבן געברענגט פארפלייצונגען און שווערע בלאטעס אין ריא דע זשעניירא ,בראזיל. זעלענסקי האט אויך געטאדלט די מערב וועלט
א מאסן שיסעריי אין קאליפארניע האט אומגעברענגט אמווייניגסטנס זעקס מענטשן. פאר'ן נישט ערלויבן אוקראינע זיך אנצושליסן
ארבעטער אין אן עמעזאן ווערהאוז אין ניו יארק האבן ארגאניזירט א יוניאן ,די אין נאטא ,זיי געבעטן צו טון וואס זיי קענען צו
ערשטע אזוינס אין די קאמפאני'ס היסטאריע.
פרשת מצורע תשפ״ב 7
לייבל ניימאןנייעס+ א טעלער נייעס ,א לעפל אנאליז
אורבאן ,וועלכער איז א פריינט מיט רוסלאנד'ס פרעזידענט פוטין ,האט ביז יעצט נישט געצילט .אויך לוויוו ,וועלכע האט ביז יעצט פארמיטן פון
דערקלערט אז אונגארן מוז פארבלייבן נייטראל אינעם שכנות'דיגן קריג ,א ווערן אטאקירט ,איז געטראפן געווארן אין א מיסיל אטאקע וואס האט חרוב
מעסעדזש וואס האט ווייזט אויס שטארק אויסגענומען צווישן אונגארישע געמאכט עטליכע הייזער און פארוואונדעט צענדליגער ציווילע איינוואוינער.
וויילער. מי ישפל ומי יארוינםג,אפרןא,קססעירטביאן,ע
אין סערביע ,נאך א שכן צום בלוטיגן שלאכט ,איז אויך ווידערערוועלט
געווארן א פוטין פריינט ,פרעזידעט אלעקסאנדער וואסעק ,וועלכער איז אוקראינע און רוסלאנד זענען פארוויקלט אין א בלוטיגער מלחמה אבער
געלאפן אויף א פרא-רוסישער און אנטי-אוקראינישער פלאטפארמע. איבער דער וועלט זענען פארגעקומען עטליכע בלוטלאזיגע אבער וויכטיגע
וואסעק האט טאקע געוואונען ווידערוויילונג ,אבער זיין שטיצע איז געווארן
געראנגלען איבער מאכט.
היפש אפגעשוואכט זינט די פארגאנגענע וואלן. אין פאקיסטאן האט דער פרעמיער מיניסטער אימראן קהאן באוויזן
און צום לעצט ,אין פראנקרייך וועט מען גיין צו דער ערשטער רונדע פון צו פארבלייבן טראץ א פרואוו אים ארויסצוזען פון זיין פאזיציע נאכדעם
פרעזידענטליכע וואלן דעם קומענדיגן זונטאג .אויב וועט קיין איין קאנדידאט וואס א שטימע אויפצולעזן זיין קאאליציע ,געפירט דורך מיטגלידער פון זיין
נישט באקומען די מערהייט פון די שטימען – א שטארק מעגליכע רעזולטאט אייגענער פארטיי ,איז בלאקירט געווארן אינעם פארלאמענט .קהאן האט
– וועט זיין א צווייטע רונדע פון די צוויי קאנדידאטן מיט די מערסטע געבעטן דעם פרעזידענט צו פאררופן פרישע וואלן וואו ער האפט צו קענען
שטימען צוויי וואכן שפעטער. געווינען א ברייטערע שטיצע ווי יעצט.
דער אמטירנדער פרעזידענט ,עמאנועל מאקראן ,באקומט די מערסטע אין אונגארן האט דער עקסטרעם-רעכטער פרעזידענט ,וויקטאר אורבאן,
שטיצע ,אבער איז לויט אנקעטעס ווייט פון א מאיאריטעט .זיין שטערקסטער געוואונען ווידערוויילונג צום פערטן מאל אין א צי ,טראץ דעם וואס זיינע
קעגנער אין דער אפאזיציע האבן זיך דאסמאל פאראייניגט אונטער איין
קעגנער איז די עקסטרעם רעכטע קאנדידאט ,מארין לא-פען.
קאנדידאט.
סופריםאקטאוארט,ט ראינכיטיעערר אורבאנ'ס פארטיי האט געוואונען 53פראצענט פון די שטימען בשעת די
אויך אין אמעריקע ווערן נייע פירער ערוועלט און אויסגעקליבן .אין די פאראייניגטע אפאזיציע פארטיי האט געוואונען בלויז 34פראצענט.
א וואלד פייער אין קאלאראדא האט שוין באוויזן צו צווינגען איבער א שניי-גליטש האט באדעקט חלקים פון א שטעטל
צוואנציג טויזנט מענטשן צו עוואקואירן זייערע היימען אין אנקארעדזש ,אלאסקע
פרשת מצורע תשפ״ב 8
שורות ווערן געשריבן וועט זי באשטעטיגט ווערן צו דער פאזיציע די וואך לעצטע צוויי וואכן האט דער סענאט פארהערט פרעזידענט ביידענ'ס ערשטן
פרייטאג. קאנדידאט צום סופרים קאורט ,וועלכע ער האט נאמינירט איבערצונעמען
ארויסגייענדן ריכטער ברייער'ס זיץ אויפ'ן העכסטן געריכט .ביידען האט
געוועזענלעויגפאוטועפראנרארקיןאנפגרעלעיסן פארשפראכן צו נאמינירן א שווארצע פרוי ,און זיין אויסוואל ,ריכטערין בראון
אין אלאסקע האט א געוועזענער גאווערנאר באשלאסן פרובירן זיך דזשעקסאן ,שטייט פאר א פולע אפשטימונג פונעם סענאט.
צוריקקערן צו פובליק סערוויס .פרוי סארא פעלין וועלכע האט געדינט פאר א קורצער צייט דעם פארגאנגענעם מאנטאג האט אויסגעזען אז
אלס גאווערנארין און איז געלאפן אלס קאנדידאט פאר וויצע פרעזידענט דזשעקסאנ'ס קאנדידאטור צום סופרים קאורט איז דערנאך .די 22מיטגלידער
אינאיינעם מיט סענאטאר דזשאן מעקעין פאר פערצן יאר צוריק ,האט אצינד אינעם סענאט יוסטיץ קאמיטע האבן געשטימט לויט פארטייאישע ליניעס,
דערקלערט איר קאנדידאטור פאר קאנגרעס אין א ספעציעלער רונדע וואלן 11קעגן ברענגען דזשעקסאן פאר אן אפשטימונג צום פולן סענאט און 11
צו ערזעצן פארשטארבענעם קאנגרעסמאן דאן יאנג .פעלינ'ס קאנדידאטור
האט באקומען א שטארקן שטופ ווען פרעזידענט טראמפ האט איר געגעבן אין שטיצע.
זיין אינדארסירונג . דעמאקראטן האבן פלאנירט צו ארויסלאזן די שאלה אויב די
קאנדידאטורשאפט זאל ווערן געברענגט צו א שטימע צום פולן סענאט ווי זיי
האבן געהאפט אז זיי וועלן קענען ברעכן דעם גלייך-אויף-גלייך ("טיי") מיט
דער הילף פון וויצע פרעזידענט העריס ,ווען דריי רעפובליקאנער סענאטארן
— ראמני ,מורקאוסקי ,און קאלינס — האבן געמאלדן אז זיי וועלן שטיצן
דזשעקסאן ,כמעט ווי פארזיכערנדיג איר געווינס .ווי עס זעט אויס בשעת די
שווערע רויך און פלאמען נאך א לופט אטאקע אין לוויוו ,אין מערב אוקראינע ,א שטאט וועלכע
האט אין מערסטנטייל באוויזן צו פארמיידן ערנסטע רוסישע אטאקעס ביז יעצט
בעז“ה
60% BOOKED9 פרשת מצורע תשפ״ב. . . ּיָך וְ קֵ רַ בְ תָּ נ וּ מַ לְ כֵּ נ ו ָא ַה ְב ָּת א ֹו ָתנ ּו ְו ָר ִצי adup media | 845.774.2387
ָת ָּבנ ּו ְור ֹו ַמ ְמ ָּת נ ּו ִמ ָּכ ל ַה ְל ׁש ֹו נ ֹו ת ְו ִק ַד ׁ ְש ָּתנ ּו ְּב ִמ ְצו ֶת
3 Day Weekend
Of Inspiration
For Couples
ז‘ אייר תשפ“ב-‘ה
������ �“��M AY 6 - 8 2 0 2 2
OVER 20 Presenters & from around Speak
Professionals the world with the
Professionals
Speakers will be available
for private discussions
SPECIAL Women's QA To
Program answer
featuring world Panels all your
renowned presenters questions!
RESERVE YOUR SPOT NOW Standards
347.460.9288WWW.KEIRAVTUNI.COM
פרשת מצורע תשפ״ב 10
דער בוטשער פון בוטשע
וועלט שאקירט נאך וואס אוקראינע באפרייט שטעט אין קיעוו ראיאן און אנטדעקן
מאסן רציחות אויף ציווילע איינוואוינער דורך רוסישע טרופן | די ענדע פון
דעם מאסן מערדער וולאדימיר פוטין?
דער אמעריקאנער פרעזידענט דזשאו ביידען וועלכע האבן מיט זייער דיפלאמאטיע געזאגט "יא ,איך האלט אז פוטין איז א
ווייסט שוין איינמאל וואס ער רעדט. איינמאל און נאכאמאל אז אזוינע ווערטער זאלן
מערדער" ,האט פרעזידענט
פוטין האט אין די לעצטערע טעג שטייענדיג נישט געזאגט ווערן. ביידען געענטפערט פאר א
איבער א חודש אריין אין דער בלוטיגער מלחמה אסאך איז שוין אריבער זינט דאן ,די רוסן רעפארטער בלויז וואכן אריין
געצייגט פאר דער וועלט אז טאקע אט דער טיטל האבן זיך אנגעבליך בארואיגט ,ביידען האט שוין אין זיין פרעזידענטשאפט ווען
מיט וואס ביידען האט אים באצייכנט א יאר אפגעהאלטן א סאמיט מיט פוטין ,און מ'האט יענער האט געדריקט ביידען צו דער וואנט מיט
צוריק — א "מערדער" ,און יא ,אויך א "בוטשער", שוין כמעט פארגעסן פון די ווערטער וואס ביידען דער דירעקטער פראגע אויב ער האלט אז פוטין
און אוודאי א "קריגס פארברעכער" — איז זיין
פאסיגסטער צונאמען .אויך איז שוין יעצט גאנץ האט געלאזט פאלן. איז א "מערדער".
קלאר אז דער קאלטבלוטיגער מערדער איז איינער אבער ביידען איז נישט שטיין געבליבן "איך האב מיר אסאך געטראפן מיט אים
וואס קען נישט פארבלייבן אלס א פירער פון א ביי דעם .איינמאל רוסלאנד האט אינוואדירט דורכאויס מיין צייט אלס וויצע פרעזידענט ,און
אוקראינע האט ביידען פון פריש אנגעהויבן גיסן איך האב אים איינמאל געזאגט אין פנים אריין
לאנד. ווערטער וועלכע האבן יעדע מאל באזונדער אז איך קוק אריין אין זיינע אויגן און איך זע אז
ווי עס שיינט האט יעצט פוטין א חשבון מיט אנגעמאכט א שטורעם אין דער פרעסע .ביידען ער האט נישט קיין זעל" ,האט דער פרעזידענט
האט באצייכנט פוטין אלס א "בוטשער" ,אלס
פרעזידענט מאקראן פון פראנקרייך... א "קריגס פארברעכער" ,און זיך ארויסגעכאפט צוגעלייגט.
"אסאך האבן מיך קריטיקירט פאר'ן רופן אז ער קען מער נישט בלייבן ביי דער מאכט אין די ווערטער פון ביידען האט דאן אנגעמאכט א
פוטין א 'קריגס-פארברעכער' און א 'בוטשער', שטורעם .רוסלאנד האט גאר שארף אראפגעריסן
אבער יעצט זעט יעדער מיט די אייגענע אויגן אז רוסלאנד. די ווערטער און געזאגט אז דאס קען פירן צו אן
אט דאס איז ער" ,האט ביידען געזאגט היינטיגן יעדער פון די קאמענטארן באזונדער האט אייביגן טויש אין די באציאונגען צווישן די צוויי
מאנטאג פאר דער פרעסע ,צולייגנדיג "איך האלט געברענגט אויסקלארונגען פונעם ווייסן הויז, לענדער ,און זיי האבן פארלאנגט אז ביידען זאל
אז ער דארף געשטעלט ווערן פאר א קרימינאלע פארדאמונגען פון רוסלאנד וועלכע האט באצייכנט צוריקציען פון זיינע ווערטער .ביידען האט נישט
ביידענ'ס ווערטער אלס עפעס וואס צינדט נאר געוואלט ,ער האט גע'טענה'ט אז לויט די באווייזן
געריכט פאר זיינע קריג פארברעכנס". אונטער די סיטואציע ,און אזוינע צווישן-די- וואס ער האט געזען און וואס שפיאנאזש האט
שורות אפטרייסלונגען פון דעם אזוי-געגארטן
רוסלאנד לאזט דזשענטלמען און שלום-ברענגער פראנקרייכ'ס געצייגט איז פוטין א קאלטבלוטיגער מערדער.
איבער דעם קיעוו אויך אין אמעריקע האט מען געהערט פון
מאקראן. רעפובליקאנער וועלכע האבן אראפגעריסן ביידען
ראיאן אבער ווי עס שיינט איז פוטין נישט דער פריינט פאר באצייכענען פוטין אלס 'מערדער' ,זיי האבן
פון טראמפ און שונא פון ביידען ,נאר מעגליך געהאלטן אז טראמפ'ס צוגאנג צו פוטין ווען ער
מיט עטליכע טעג צוריק ביי די פארהאנדלונגען ליבערשט פארקערט .ער האט געוואלט ווייזן פאר האט אים אפט גע'חנפ'עט און זיך אנטזאגט אים צו
אין טערקיי האט די רוסישע דעלעגאציע דער וועלט אז דער וועטעראן פאליטיקאנט און באצייכענען אלס מערדער איז געווען מער ריכטיג,
לאנגיעריגער עקספערט אויף אויסערן פאליטיק און ענליך האט מען געהערט פון אליאירטע פירער
פרשת מצורע תשפ״ב 11
מנחם גאלדאנאליז+
א צושמעטערטע שולע געביידע אין זיטאמיר ,אוקראינע וואס די רוסישע זעלנער האבן באמבאדירט
און לוהאנסק געגנטער ,אדער אנדערע שטעט. אמעריקע און מערב-וועלט לענדער זענען איינגעמאלדן פאר דער דעלעגאציע פון אוקראינע
און טראץ וואס עס שיינט אז זיי האבן גענצליך געבליבן פעסימיסטיש איבער די נייעס .אפילו אז רוסלאנד גייט אוועקציען אירע טרופן פון די
אויפגעגעבן אויף קיעוו ,דאך איז נישט גארנישט נאכדעם וואס מ'האט געזען אז די רוסן הייבן
זיכער און ס'איז מעגליך אז זיי וועלן זיך נאך זיך אייגנטליך אן אוועקציען פון קיעוו האט געגנטער ארום אוקראינע'ס הויפט שטאט.
אמעריקע און אוקראינע קלארגעשטעלט אז רוסלאנד האט עס אויך געמאלדן אין דער
צוריקקערן. ווי עס שיינט מאכט רוסלאנד בכלל נישט קיין עפנטליכקייט זאגנדיג אז זיי האבן סוקסעספול
דער באשלוס פון רוסלאנד איבערצולאזן דעם ריקצוג ווייל זיי ווילן ענדיגן די מלחמה ,נאר זיי פארענדיגט דעם ערשטן חלק פון דער
קיעוו ראיאן איז געווען א דראסטישער ,אבער ווילן זיך ארגאניזירן פון פריש און דורכפירן עפעס "ספעציעלער מיליטערישער אפעראציע" און
ווער עס האט נאר מיטגעהאלטן די דורכפעלער דראסטיש ,אדער פארכאפן כאטש די דאנעצק צוליב דעם דארפן זיי שוין נישט האבן די טרופן
פון רוסלאנד אין די לעצטערע טעג האט זיי זייער
אין די שטעט ארום קיעוו.
פרשת מצורע תשפ״ב 12
עס איז די ענדע פון דעם אמאליגן באדייט פון אין איין שטאט נאך דער צווייטער ,און זיך גוט פארשטאנען.
די צוויי ווערטער "וולאדימיר פוטין" .לויט ווי די באגעגנט צום ערשטן מאל מיט די חרבנות ,טויט אין די לעצטערע וואכן זעענדיג די שווערע
מלחמה גייט אין די לעצטערע וואכן וועלן די צוויי און פארניכטונג וואס די רוסן האבן איבערגעלאזט פארלוסטן וואס די רוסן האבן געליטן אויף כמעט
ווערטער באקומען א נייע משמעות אינגאנצן ,סיי יעדן פראנט ,און די שווערע פראבלעמען אין כמעט
אונטער זיך. יעדן הינזיכט וואס זייער מיליטער האט צוגעזען,
היינט און סיי אין די היסטאריע ביכער. די בילדער וועלכע האבן אנגעהויבן האבן מיליטערישע עקספערטן פאראויסגעשאצט
אויב זענען די ווערטער אמאל געווען ארויסקומען פון די שטעט אין דעם קיעוו ראיאן אז עס וועט זיין כמעט אוממעגליך פאר די רוסן
דער באדייט פון דעם פירער פון איינער פון וועלכע זענען נארוואס באפרייט געווארן פון די
די שטערקסטע מדינות ,האט עס פארלוירן רוסן האט שאקירט די וועלט .ס'איז באמת געווען צו קענען נעמען קיעוו.
איר משמעות .יעצט מיינט עס א פירער פון א שווער צו גלייבן די שאקירנדע סצענעס וועלכע אוקראינע'ס מיליטער האט זיך גאר שטארק
לאנד מיט א שוואכן מיליטער ,טאקע א ריזיגע באפעסטיגט אין דער שטאט ,און דאס זעלבע די
ארסענאל מיט נוקלעארע וואפן אבער נישט מער האבן זיך אנטדעקט פאר די אויגן. ציווילע איינוואוינער וועלכע האבן זיך געמאכט
פון דעם; ווער ווייסט צי זיינע קאמאנדירן ווייסן הויפטזעכליך איז די וועלט שאקירט געווארן קאמפסגרייט צו באשיצן די הויפטשטאט פון
פון די ברוטאלע רציחות וואס די רוסן האבן פאלן צו די רוסן .מען האט געזען שוין אין די
בכלל ווי אזוי מען באנוצט זיך דערמיט. דורכגעפירט אין דער שטאט בוטשע ,וואס לעצטע וואך צוויי אז רוסלאנד מאכט שוואכע
אויב זענען די ווערטער אמאל געווען דער לויט ווי עס שיינט האבן די רוסן דארט פשוט
באדייט פון א קלוגן געריבענעם פירער וועלכער געמארדעוועט ציווילע מענטשן אויף א מאסן פארשריט אין דער אומגעגנט פון קיעוו.
ווייסט ווי אזוי צו שטעלן זיין לאנד'ס אינטערעסן אויב דאס איז נישט גענוג געווען האט די
דאס ערשטע און קעמפן דערפאר עד הסוף, פארנעם אויף גאר ברוטאלע אופנים. אוקראינישע מיליטער אנגעהויבן צו אפשלאגן
האט עס פארלוירן אויך דעם משמעות .פוטין טראץ וואס מען ווייסט שוין עטליכע וואכן די רוסן און זיי פארטרייבן פון שטעטלעך ארום
ווערט באטראכט ווי א נארישער בעל גאווה אז די רוסישע מיליטער האלט זיך נישט אפ פון קיעוו וואו זיי האבן זיך שוין געהאט באקוועם
וועלכער האט געמאכט דעם גרעסטן טעות מיט'ן צילן אויף ציווילע געביידעס און אויף אנדערע געמאכט .שטעטל נאך שטעטל ,שאסיי נאך שאסיי
אינוואדירן אוקראינע לייגנדיג צו שאנד און צו ציווילע צילן ,זענען וועלטס לענדער שאקירט איז צוריק איינגענומען געווארן צווינגענדיג די
שפאט זיך ,זיין לאנד און זיין מיליטער .טויזנטער געווארן ביים אנטפלעקן אז רוסלאנד האט נישט רוסן זיך צוריקצוציען איבערלאזנדיג די שטעט
טויטע זעלנער ,א חרוב'ע מיליטער ,א רואינירטע קיין פראבלעם פשוט צו שעכטן ציווילע אין די חרוב ונחרב פול מיט חרוב'ע טרעקלעך און
עקאנאמיע פון וואס רוסלאנד וועט זיך נישט אזוי עקוויפמענט ,וואס ווייניגסטנס טייל פון זיי איז
שנעל ערהוילן ,אפגעהאקט און איזאלירט פון דער מאסן אויף גאר ברוטאלע אופנים. נאך געווען נוצבאר אין א געוויסן וועג און איז
וועלט .דאס ווארט 'קלוג' קלעבט עפעס מער די וועלט האט זיך געמוזט עפענען די אויגן צו
דעם שווארצן מציאות .אמת ,עס איז ,2022אבער אריין אין דינסט פאר אוקראינע'ס מיליטער.
נישט מיט 'פוטין'. רוסישע טרופן האבן נישט קיין שום פראבלעם דער שווערער מצב פאר רוסלאנד ארום קיעוו
אויב איז דער נאמען אמאל געווען סינאנים מיט צו הרג'ענען יונג און אלט ,פרויען און קינדער האט געצוואונגען זייער מיליטער זיך צו אנהייבן
א געריבענעם פארשוין ,טאקע א מערדער אבער אויף אלטע פארצייטישע אופנים ווי אין דער ארויסציען פון דער געגנט ,דורכ'ן מעלדן אז דער
מיט א מאס ,נאר ווען ער האט 'געמוזט' ...איז עס ערשטער חלק פון דער אפעראציע איז פארטיג…
היינט דער באדייט פון א נארישן ,איינגערעדטן, מיטלאלטער. ווארשיינליך וועלן די רוסן מאכן פרישע פלענער
קאלטבלוטיגן מערדער מיט בלוט-דורכגענעצטע מיר וועלן נישט ברענגען קיין גראפישע איבער וואו און וויאזוי צו פאראויסגיין מיט
הענט וועלכע האט גע'רצח'עט יונג און אלט אויף דעטאלן איבער די סצענעס וואס זענען דער מלחמה נאך די ביטערע און פארשעמענדע
א ברוטאלן פארנעם וואס מאדערנע היסטאריע פארשפרייט געווארן ארויס פון בוטשע ,אבער עס
האט נישט געזען ביי אן א.ג .ציוויליזירטע לאנד איז געווען גאר ברוטאל ,און חוץ וואס עס צייגט פארלוסטן ביז אהער.
אויף די אכזריות פון די רוסישע טרופן צייגט עס
זינט דעם צווייטן וועלט קריג. אויך וואספארא איינגעגעסענע רוצחים זיי זענען די שחיטה אויף
וועלט לענדער וועלן קיינמאל נישט פארגעסן ווען זיי האבן דורכגעפירט מערדערייען וואס א ציווילע אין בוטשע
די רציחות אין בוטשע און איבער אוקראינע ,און מענטש מיט געפילן וואלט אין זיין לעבן נישט
וולאדימיר פוטין וועט קיינמאל פארגעבן ווערן איינמאל די רוסן האבן פארלאזט אדער
געקענט טון. זענען פארטריבן געווארן פון א שטאט אדער
אויף זיינע רציחות. שטעטל האט די אוקראינישע מיליטער גלייך
עס לאזט זיך דעבאטירן ווי שנעל און ווי די ענדע פון פוטין? אריינמארשירט אהין און דערקלערט קאנטראל
אזוי עס וועט אים אפעקטירן אויף זיין בענקל אויף דער שטאט ,און צוריק ארויפגעצויגן די
אינדערהיים ,אבער דאס איז קלאר אז אין דער פאר פוטין האט אנגעהויבן זיין מארד מאשין אוקראינע פאן צום פרייד פון די פארבליבענע
אלוועלטליכער היסטאריע וועט זיין נאמען אין אוקראינע האבן אמעריקאנער סענאטארן
פארצייכנט ווערן מיט שאנדע און פארשעמונג, געווארנט פוטין אז אין פאל ער אינוואדירט איינוואוינער אין שטאט.
און זיין ראלע אין דעם מאסן מארד אין אוקראינע אוקראינע וועט דאס פירן צו זיין ענדע אלס אוקראינע'ס מיליטער האט דורכאויס
פארלאפענעם פרייטאג און שבת אריינמארשירט
וועט קיינמאל פארגעסן ווערן. פרעזידענט פון רוסלאנד.
און ווי דער פרעזידענט האט געזאגט" ,דער מאמענטאל איז נישט קלאר צי עס גייט טאקע
מאן טאר מער נישט פארבלייבן אין מאכט" . אזוי זיין ,אבער וואס עס איז יא קלאר איז אז
פרשת מצורע תשפ״ב 13 יכאשעיןשטדור'עב.ע
ערס גרינגער צו
מאַ כן פאַ ר די באַ ַאקט אין קאנטעינ
לעבאָ סטע! · געפ
Distributed by:
Yes Distributors
718.781.0194
פרשת מצורע תשפ״ב 14
אין בילד :א כינעזער איסטערן עירליין פליגער
פרשת מצורע תשפ״ב 15
אלעמענ'ס אויגן זענען נאך שמעון שטרייכער
טאקע געוואנדן קיין
אוקראינע וואו די ערד א נייער ׳באואינג 737׳
ברענט נאך מיט הייסע פליגער פונעם כינעזער
מלחמה פולווער ,אבער אין איסטערן עירליין האט
דער זעלבער צייט זענען דא נאך טיילן איבער אינמיטן א רוטינער רייזע
דער וועלט וואו עס פאסירן געשעענישן וואס אראפגעקראכט צו דער
וואלטן אין פרינדס-צייט געהאלטן געשפאנט
די וועלט .די וואך איז עס געווען דער פאטאלער ערד ,אומברענגענדיג
פליגער קראך וואס האט פאסירט אין די אלע 132מיטרייזנדע
כינעזער רוימען וועלכע האט אומגעברענגט
איבער הונדערט פאסאזשירן רח"ל.
פארגאנגענעם מאנטאג ,מערץ דעם '21סטן,
איז דער כינעזער איסטערן עירליין פליגער
5735געווען באשטימט זיך אויפצוהייבן פאר
איר טעגליכער דאמעסטישער רייזע פון דעם
קאנמינג אינטערנאציאנאלער לופטפעלד און
אפפליען קיין גוואנגזשאו ,א רייזע וואס נעמט
ביילייפיג א שעה מיט 50מינוט.
אום 11אזייגער אינדערפרי האט די
עירליין געעפנט דעם צוים ביים לופטפעלד
און דורכגעפירט 123רייזנדע צו אויפשטייגן
אויפ'ן פליגער ,וואס האט זיך געזאלט
הייבן א פערטל נאך איינס און לאנדן
אין גוואנגזשאו פינף מינוט נאך דרייע
נאכמיטאג ארטיגער זייגער.
אלעס איז געגאנגען צייטליך ווי
געפלאנט ,די פאסאזשירן זענען אויפגעשטיגן
אינאיינעם מיט נאך ניין פליגער מאנשאפט.
דער פליגער איז אריבער די נויטיגע פארזיכערונג
וואס מ'נעמט אונטער איידער מ'הייבט זיך
אין די רוימען וואו קליינע שוועריגקייט קען
פאראורזאכן ערנסטע קאטאסטראפעס.
א פערטל נאך איינס האט דער פליגער זיך
אנגעהויבן רוקן פון ארט און געמאכט דעם וועג
צום ראנוועי וואו עס האט זיך ביז געציילטע
מינוטן געהויבן אין דער לופטן צו דער
צופרידנהייט פון די פאסאזשירן איבער דעם
פינקטליכן סקעדזשול וואס איז נישט אזוי
בנמצא די טעג אין כינע ווען פילע פליגערס
ווערן אפגערופן.
ווי עס ווערט באריכטעט האט דער
ספעציפישער פליגער געזאלט האבן א צווייטע
נסיעה וואס זי האט געזאלט אונטערנעמען
אייניגע שעות פאר דער יעצטיגער רייזע אבער
ס'איז געווארן אפגערופן צוליב וואס א קלענערע
צאל פאסאזשירן האבן איינגעהאנדלט זיצן
דערויף .די וואס האבן געהאט טיקעטס דערויף
זענען ווארשיינליך בכלל נישט אויפגעברויזט
צוליב זייער אפגערופענעם פליגער וואס האט
זיי פשוט געראטעוועט דאס לעבן.
פרשת מצורע תשפ״ב 16
נישט געלאזט אזוי לייכט דערגרייכן אהין. צעשפליטערט דעם פליגער אויף פיצלעך און אופס ,עפעס
איבער 450לאקאלע פייערלייט זענען ליידער אומגעברענגט אלע רייזנדע דערויף וועלכע טויג נישט
געקומען ארויסהעלפן צו פארלעשן די שווערע
פייערן וואס האבן אויסגעבראכן אין רעזולטאט זענען אומגעקומען תיכף אויפ'ן ארט. די פילאטן אויפ'ן פליגער זענען געווען אין
דער קראך האט אויך פאראורזאכט א פייער נאכאנאנדע פארבינדונגען מיט די טראפיק
פון דעם קראך. אויפ'ן פלאץ וואו עס האט אראפגעקראכט און קאנטראלירער ווי געווענליך צו פארזיכערן אז
מ'האט לייכטערהייט אפגעפונען די פליגער
ברוכווארג ,ווי אויך פילע קערפער וואס זענען אנגעברענגט לייכטע שאדן אויפ'ן ארט. אלעס גייט ווי געשמירט.
אומגעקומען דורכ'ן קראך .טראץ וואס ס'איז ווי דערנעבנדיגע איינוואוינער האבן פארציילט געווען איז דאס שוין א גוטע שעה אריין אין
נישט געווען קיין ערווארטונגען צו טרעפן קיין האט זיך עס גערעדט פון גאר א שווערער קראך דער רייזע ווען דער זייגער האט געוויזן ,2:22דער
לעבעדיגע נאך אזא אינצידענט איז אבער געווארן וואס האט אויפגעטרייסלט דעם גאנצן שטילן פליגער איז שוין אריינגעפארן אין דעם גוואנגזשאו
אראפגעברענגט פארגעשריטענע געצייג און ראיאן וואס זענען בכלל נישט געוואוינט צו קיין ראיאן ,און דער פליגער איז יעצט געווען ביים
טרענירטע הינט צו זוכן אין פאל עמיצער איז הויכע גערודער .די שרעקליכע סצענע איז אויך העכסטן קלימאקס פון איבער 31טויזנט פיס
געווארן אפגעכאפט דורך א סעקיוריטי קאמערא
געבליבן ביים לעבן ,אבער אן ערפאלג. פון א דערנעבנדיגער פירמע וואס גיט זיך אפ שוועבנדיג צווישן די וואלקנס.
פון די וויכטיגסטע טיילן וואס מ'האט געזוכט מיטאמאל האבן די טראפיק קאנטראלירער
מיט ליכט זענען די צוויי 'שווארצע קעסטלעך' מיט'ן אויפגראבן מינעראלן. פארלוירן די פארבינדונגען מיט די פילאטן .א
אינעם פליגער .צוליב דעם שווערן וועטער און רויטע לעמפל האט זיך אנגעצונדן נאכ'ן פרובירן
הויפנס רעגן איז די זוכעריי פארשווערט געווארן זהויכלעףניאושןן צו הערן פון די פליגער מאנשאפט איבער וואס
און האט נישט געקענט פארזעצן ווי נארמאל .דער עס קומט פאר אויפ'ן פליגער אבער עס איז נישט
ארט פונעם קראך איז געווארן איבערגעפילט מיט באלד האט מען אין איילעניש אלארמירט נאך
וואסער ,וואס דאס האט פארלאנגט צו ברענגען הילף .ס'האט גענומען איבער א שעה ,ביז נאנט געקומען קיין ענטפער אויסער שווייגעניש.
וואסער פאמפס צו אויסליידיגן דאס ארט .ווי צו פיר אזייגער ,ווען די ערשטע רעטונגס לייט גענוי וואס עס האט זיך אפגעשפילט אויפ'ן
אויך האבן די שווערע וועטערס געברענגט זארג זענען אנגעקומען אויף דער סצענע און געזען דעם פליגער אין יענע מינוטן איז נאכנישט קלאר און
אז דאס קען צופירן צו זאמד גליטשעריי אין אזא חורבן .די שווערע סיטואציע און פייער אויסברוך איז אונטער אויספארשונג אבער וואס די טראפיק
האט גערופן פאר נאך און מער רעטונגס לייט צו קאנטראלירער האבן געקענט מיטהאלטן איז
בערגיגן מצב. ווי זיי שטייען געציילטע סקונדעס פאר א גאר
דער שווערער מצב ארום און ארום האט קומען פון אלע ארומיגע געגנטער. שווערער קאטאסטראפע .דער פליגער האט
צוגעברענגט אז מ'האט געפונען דאס ערשטע ווען די נאכט איז צוגעפאלן זענען שוין אזויפיל
שווארצע קעסטל ערשט מיט צוויי טאג שפעטער. ווי 117רעטונגס לייט געווען אויף דער סצענע און אנגעהויבן ווילדערהייט אראפפאלן.
די פילע ברוכווארג זענען מער ווייניגער אזויפיל ווי ביז 650זענען געווען אונטערוועגנס אין ווינציגער ווי א מינוט האט דער פליגער
קאנצענטרירט אין א קליינער שטרעקע פון 100 צו אנקומען צו דעם בערגיגן ראיאן וואס האט אראפגעקראכט די גאנצע 31,000פיס אראפ צו די
פיס אבער עס זענען דאך געפאלן שטיקער ארום
און ארום .ביי איין פאל האט מען אפגעפונען א בערגיגע ערד אין טענג קאונטי.
דער הילכיגער קראך האט געוויס
דאס ערשטע שווארצע קעסטל אפגעפינען מער פראגעס ווי ענטפערס .רעטונגס לייט קומען אן אויפ׳ן שטח
פרשת מצורע תשפ״ב 17
א קא-פילאט האט בייזוויליג אראפגעקראכט אן אין כינע האט מען שוין לאנגע יארן נישט שטיקל ברוכווארג פון דעם געקראכטן פליגער
עירבאס פליגער מיט 150פאסאזשירן אריין אין די געליטן פון קיין פליגער קראך .אין 2010איז זעקס מייל אוועק פון דער סצענע.
פראנצוזישע אלּפן בערג ,און אלע רייזנדע אויפ'ן פארגעקומען א שווערער פאל ווען א פליגער האט
געמאכט א נישט ריכטיגע לאנדונג אין א שווערן מער פראגעס ווי
פליגער זענען געשטארבן. וועטער ווען די זע-קראפט איז געווען גאר ענטפערס
אבער אפילו דארט איז דער פליגער אנגעקומען שוואך ,און ביי יענעם עקסידענט זענען 44פון
צו פליען אויף אראפ ביי א שנעלקייט פון דריי- די 96פאסאזשירן געשטארבן .אבער דא רעדט זיך דער פאקט אז דער פליגער איז געווען א
פיר טויזנט פיס פער מינוט .פארגלייך דאס צום עס פון א ריכטיגער מיסטעריע און א טויט קלאפ נייער פארגעשריטענער פליגער האט פארוואנדלט
יעצטיגן פאל ווען דער פליגער האט געטראסקעט אנדערש ווי אין יענער פאל וואס האט געהאט די גאנצע געשיכטע אלס איין שטיק מיסטעריע
אויף אראפ ביי א שנעלקייט פון 31,000פיס פער אן קיין שום ערקלערונג וואס זאל פארשטיין
מינוט – די הייך פון א 50-שטאקיגע געביידע מער ערקלערונג. געבן דער אורזאך פון דעם פאטאלן קראך .די
יעדע סעקונדע .ממילא איז עס דא גאר ,גאר אן דער יעצטיגער פליגער איז בלויז זיבן רעדע איז פון א 'באואינג '737וואס האט גאר
אנדערע מעשה ,און זייער אן עקסטרעמער פאל. יאר אין דינסט און ווי די ציווילע אוויאציע א גוטן רעקארד און האט נישט געברענגט קיין
פליגער מבינים געבן צו פארשטיין אז בכלל אדמיניסטראציע פון כינע האט איבערגעגעבן
איז נישט דער סדר אז א פליגער זאל גיין מיט'ן איז די רעדע פון א פליגער וואס איז פולשטענדיג שוועריגקייטן אין דער פארגאנגענהייט.
קאפ אראפ אפילו ווען אלע מאטארן פארלעשן אריבער אלע אונטערזוכונגען און האט נישט ס'איז נישט ווי דער ' 737מעקס' וואס איז
זיך .א פליגער איז אויסגעשטעלט צו שווימען און געקומען אויסגעשטאט מיט נייע אויטאמאטישע
געוויזן קיין שום פעלערן. מאנעוורע אייגנשאפטן וואס איז אנגעבליך געווען
נישט צו גיין מיט'ן נאז אראפ ("דייוון"). דער מציאות אז דער פליגער האט זיך גענומען דער אורזאך פאר צוויי שווערע פליגער קראכן
א בייזוויליגער קראך איז נאטירליך געווען פליען מיט'ן קאפ אראפ ווי די בילדער צייגן ,איז אין די לעצטע עטליכע יאר .אבער ווען די רעדע
איינע פון די ערשטע זאכן וואס איז ארויפגעקומען אויך עפעס וואס ברענגט הארבע פראגעס .דאס איז פון די פריערדיגע 737ווערסיע איז דערווייל
אויפ'ן געדאנק ,אבער עס איז האלב אוועקגעפאלן איז נישט עפעס וואס מ'זעט אפילו ביי א פליגער נישט דא קיין שום ערקלערונג אויף דעם שווערן
צוליב וואס די פילאטן האבן גאר א גוטן רעקארד
און ס'איז דא זייער א שוואכער פארדאכט אז קראך. אינצידענט.
אזוינס זאל קענען האבן פאסירט .אויף דעם ביזדערווייל זענען דא צוויי הויפט טעאריעס דער שעף דירעקטאר פון באואינג האט
פליגער זענען געווען דריי פילאטן ,וואס איז איינס וואס געבן א מעגליכע ערקלערונג איבער דעם זיך געלאזט הערן איבער דעם שווערן פאל און
פליגער קראך .עס קען האבן געקומען פון א ארויסגעברענגט דעם ווייטאג וואס באואינג פילט
מער ווי ס'פארלאנגט זיך פאר אזא פליגער. פעלערהאפטיגקייט אין דעם האריזאנטאלן מיט די באטראפענע און האט פארשפראכן אז
כינע האט איינגעלאנדט די אמעריקאנער וויידל פונעם פליגער וואס איז געשטעלט צו זיין פירמע וועט מיטארבעטן מיט די טעכנישע
אוויאציע עקספערטן צו קומען ארויסהעלפן עקספערטן וואס וועלן אונטערנעמען אן
מיט דער אויספארשונג .אינדערצווישן האט סטאביליזירן די ריכטונג פון דעם פליגער. אויספארשונג איבער וואס ס'איז געווען דער
'טשיינע איסטערן' און צוויי שוועסטער פירמעס די אנדערע טעאריע ,פון וואס ס'איז נישט אזוי
צייטווייליג אפגעשטעלט זייער פלאטע פון מער אורזאך פונעם קראך.
ווי 200באואינג .737-800- געשמאק צו קלערן ,איז א בייזוויליגער קראך.
ווי פארשער ברענגען ארויף האט מען שוין
געהאט מיט עטליכע יארן צוריק אין 2015ווען
רעטונגס לייט ארבעטן אונטער שווערע אומשטענדן
פרשת מצורע תשפ״ב 18
יצחק עקשטיין לאמיר
עפענען א ביזנעס
אינאיינעם57
"" ּפטרעעטיעדנמטא"רק"" ,קא ּפירייט",
זיכער אז דער שידוך גייט ווערן ,דאן פארוואס כמעט נישט ווערד .איידיעס וואלגערן זיך אין עצטע וואך האבן מיר געשריבןל
שעמט איר זיך עס אנצוטראגן? איר דארפט דאך מענטשנ'ס מוחות ווי שוועמלעך נאך א רעגן .דער
סך הכל ארויסזאגן דעם נאמען און אויטאמאטיש קונץ איז צו ברענגען א חלום צום טיש און עס איבער אן איידיע פון א רענצל
וועט זיין א לחיים א וואך דערויף .אלא מאי ,דער פארוואנדלען אין א מציאות און האפנטליך אויך מיט לעדלעך וואס זאל דינען
קונץ און שוועריגקייט פון אויספירן א שידוך ליגט ווי א נאכט-קעסטל און האלטן
בכלל נישט אינעם געדאנק ,נאר אינעם אנטראגן, אין א גאלד גרוב. אלעס מסודר .אצינד דארף מען
געהערט אמאל פון א שדכן אז מענטשן האלטן אדרעסירן די שוועריגקייט פון
דערפאר האלט ער זיך נישט ביים טיילן. אין איין קומען צו אים מיט גוטע איידיעס פון מאכן א ביזנעס פון אזא פראדוקט ,עפעס מיט
די זעלבע איז מיט יעדער נייער ערפינדונג שידוכים ,און שטעלן זיך פאר אז דאס איז עפעס וואס יעדער וואס קומט ארויס מיט א נייעם
וואס קומט אמאל אן צום מארקעט .עס האט וואס גייט ווערן אויסגעפירט ווי נאר מען גייט סארט פראדוקט מוטשעט זיך ,נעמליך ,וויאזוי
געווענליך אריינגענומען דאס פלאנירן ,דאס עס אנטראגן ,דערפאר ווילן זיי אים געבן די קען מען פארזיכערן אז עס גייט נישט מארגן
דיזיינען ,דאס באשטעלן ,דאס פאבריצירן, איידיע פונעם שידוך נאר אויב זיי באקומען 50 קומען א קאנקורענט און נאכמאכן די זעלבע זאך.
טרעפן דיסטריביוטערס ,די מארקעטינג חלק ,ביז פראצענט פון די שדכנות געלט .אויף וואס ער ווען עס פאלט ביי אן איידיע פאר סיי וועלכן
ענדליך זעט מען די פירות פון אלע ארבעט און איז קיינמאל נישט מסכים ,און העכסטנס וועט מענטש נעמט עס גאר אסאך צייט ביז מען זעט
הארעוואניע ווען עס קומט אן אויף די פאליצעס. ער זיין גרייט צו געבן פאר א שידוך איידיע פינף עס אויסגעפירט אין דער ווירקליכקייט מן הכח
דאן קומט א גרויסע קאמפאני און מאכט עס נאך, פראצענט .זיין טענה איז ,אויב זענט איר אזוי אל הפועל .יעדער ווייסט אז אן איידיע אליין איז
ביזנעס לאמיר עפענען א ביזנעס אינאיינעם | יצחק עקשטיין
פרשת מצורע תשפ״ב 19
אויסשליסליכער בעל הבית דערפון. אין פאל עס איז עמיצן נוגע זאל מען זיך אוודאי און בעט נאך ביליגער אויך ,און די גאנצע ביטערע
א "קאפירייט" רעכט ווערט רעגיסטרירט נישט פארלאזן אויף אונזערע ווערטער נאר גיין הארעוואניע גייט אין מיסט.
אינעם אפיס פון ,USPTOאון דאס בלייבט אויסשמועסן מיט א מומחה .קודם לאמיר זען אין
אייער רעכט פאר אייער גאנץ לעבן ,דערנאך נאך אויב עס וואלט אזוי געווען ,וואלטן דאך
קורצן די חילוקים פון די דריי סארטן. מענטשן קיינמאל ארויסגעקומען מיט זייערע
זיבעציג יאר פאר אייערע יורשים. א "טרעידמארק" (אין אידיש :האנדלס- געדאנקען צו אינוועסטירן דערין .און די
אויב אייער איידיע איז געבויט אויף א שטעמפל) באשיצט געווענליך נעמען ,סלאגאנען, אמעריקאנער רעגירונג ,אזוי אויך אלע מדינות
קאנצעפט וואס איז שוין דא ,נאר עס מאכט אדער לאגאס .אין קורצע ווערטער ,עס באשיצט פון פרייע האנדל ,ווילן דאך אז מענטשן זאלן יא
עס בעסער ,קען מען נישט ארויסנעמען דערויף א ברענד אידענטיפיקאציע ,צי זאל עס זיין א אויפקומען מיט איידיעס און נייע זאכן ,און נישט
א "קאפירייט" .למשל ,אז איר ווילט צולייגן צו ווארט ,א דיזיין ,אדער א סיבמבאל וואס צייגט זיך אפהאלטן אויס מורא אז זייער הארעוואניע
פאטעטא טשיפס עפעס א סארט פלעיוואר, פאר מענטשן אז דאס איז אייער ביזנעס אדער און אינוועסטירונג וועט גיין אין מיסט ווייל א
וויבאלד דער יסוד איז פאטעטא טשיפס ,קענט צווייטער גייט עס נאכמאכן און ארויסנעמען
פראדוקט. געלט אנשטאט די ערפינדער ,און דאס וועט
איר עס נישט מאכן פאר א "קאפירייט". א גוטן ביישפיל וואס מ'קען נוצן און איז אפהאלטן די מסחר וועלט פון בליען און זיך
דער פשוט'סטער וועג צו פארשטיין דעם באוואוסט איז "קאקא קאלע" וואס אט דעם אויסברייטערן ווי עס דארף צו זיין ,דערפאר
חילוק ווען עס איז שייך א "טרעידמארק" און ווען נאמען קען קיינער נישט נוצן ,ווייל עס איז זענען איינגעשטעלט געווארן פארשידענע געזעצן
א "קאפירייט" ,איז די מאס (״סייז״) .א "קאפירייט" באשיצט אונטער די "טרעידמארק" געזעצן .עס וואס באשיצן די ערפינדער ,אז מען זאל זיי נישט
איז פאר א גאנצע ארבעט ,ווי ביכער ,לידער אדער באלאנגט אויסשליסליך צו דער פירמע וואס קענען סתם נאכמאכן און דערביי באגראבן זייער
קאמפיוטער פראגראמען .ווידער א "טרעידמארק"
איז פאר א לאגא ,א פראזע ,אדער א דיזיין וואס פראדוצירט דעם געטראנק. הארעוואניע.
אנדערש ווי "פעטענטס" וואס לויפט אפ ,זענען אזוי ווי מען פארשטייט אז יעדע ביזנעס האט
אידענטיפיצירט א ביזנעס אדער ברענד. "טרעידמארקס" עפעס וואס לויפט קיינמאל נישט היינט צוטאגס אינשורענס אויף יעדע סארט זאך
וואס קען ברענגען שאדן פאר דער פירמע .דאס
״ּפעטענט״ אפ און מוז נישט ווערן רעגיסטרירט. זעלבע דארף יעדע פירמע וויסן אז איינע פון די
פונדעסטוועגן ,אפילו מען מוז נישט ,איז וויכטיגסטע און ערשטע זאכן ביים עפענען און
א "פעטענט" (פאטענט) איז א ספעציעלע אבער א געראטענע זאך יא צו רעגיסטרירן פלאנירן א ספעציעלע ערפידונג אדער נייע חידוש,
לייסענס וואס מען באקומט פון א רעגירונגס א "טרעידמארק" ביים .USPTOדאס גיט א איז צו האבן אינשורענס אויף די רעכטן פון זייערע
אפיס אונטער'ן נאמען "יו-עס פעטענט ענד שטיקל אויבערהאנט פאר'ן פראדוקט ,וויבאלד פראדוקטן ,וואס איז פונקט אזוי וויכטיג ווי די
טרעידמארק אפיס" ( )USPTOוואס שענקט דיר עס איז דא א קראנטע באווייז אז איר זענט אנדערע סארט אינשורענס אויב נישט וויכטיגער.
די אויסשליסליכע רעכטן צו מאכן ,נוצן ,אדער דער אויסשליסליכער אייגנטימער פון דעם זאכן אויף וואס מען דארף האבן די סארט
פארקויפן אן ערפידונג פאר א באשטימטער צייט "טרעידמארק" .אז אייער "טרעידמארק" איז באשיצונג איז ביי כמעט יעדע חפץ ,פון ביכער ביז
רעגיסטרירט קען עס א צווייטער נישט נוצן ,און מאשינען ,שטוב זאכן ביז קאמפיוטער פראגראמען.
אפשניט. אין פאל איינער פרובירט עס יא נוצן קען מען די געזעצן אונטער וועלכע קאטעגאריעס זיי
א "ּפעטענט" באשיצט נייע ערפינדונגען ,ווי פאלן אריין ,זענען געווענליך איינגעטיילט און
למשל א נייע מעדיצין .אדער דעם נייעם סארט יענעם קלאגן אין געריכט. פאלן אריין אונטער די דריי זאכן :טרעידמארק,
רענצל וואס מיר האבן געשריבן פאריגע וואך. פאר'ן רעגיסטרירן א "טרעידמארק" איז גוט
אויף סתם א לופטיגע איידיע קען מען נישט נאכצוזוכן אויב קיינער נוצט טאקע נישט עפעס קאפירייט ,פאטענט רעכט.
ארויסנעמען א "פאטענט" ,נאר עס מוז ווערן
אראפגעשריבן ,מיט א פינקטליכע סקיצע ,אז עס ענליכס דערצו און פארמיידן פראבלעמען. טרעידמארק
גייט ווערן עפעס א חפץ. קאּפירייט די אלע סארט געזעצן מיט וואס דאס איז
אין גמרא שפראך ,אויב עס איז דא א "דבר פארבינדן איז שווער גרינטליך צו פארשטיין מיט
שלא בא לעולם" וואס א מענטש טראכט צו א "קאפירייט" (דרוק-רעכט) באשיצט די דעטאלן אויב מען איז נישט אויסגעקאכט אין
אינוועסטירן דערין ,אבער ער האט מורא אריגינעלע ארבעט וואס מען האט געמאכט ,ווי די "סוגיות דטרעידמארקס" ,ווי עס זענען דא
אנצוהייבן ווייל איינער גייט אים אפשר אויסכאפן, למשל מאלערייען ,ארטיקלען און ביכער ,ניגונים, אזויפיל טעכנישע איינצלהייטן און פארשידענע
קען ער זיך באשיצן מיט א "פאטענט" וואס וועט פלעיס ,וכדו' .א ביישפיל איז ר' יום טוב ערליכ'ס געזעצן ביי יעדע באזונדער .מיר זענען אויך נישט
אים געבן די אויסשליסליכע רעכטן אויף זיין ניגונים ,וואס זענען זיינע אייגענע ווערק ,און איז צופיל באהאוונט דערין ,אבער מיר וועלן פרובירן
באשיצט אונטער די געזעצן פון "קאפירייט" עס אויסשמועסן אביסל אויבנאויפיגע אינפארמאציע
ערפינדונג ,ווי אויסגעשמועסט ווייטער. צו קאפירן און פארקויפן אן רשות פון דעם וואס וואס מיר האבן געהערט און געליינט וועגן דעם
נישט אלע "פעטענטס" זענען די זעלבע. צו געבן א שמעק וואס עס איז אלץ פארמישט אין
עס זענען דא דריי סארטן ,געוואנדן לויט דער האט די רעכטן דערויף. דעם און אין וואס מען דארף אריינקוקן .אבער
ווען אייער ביזנעס האט שוין א ספעציעלן
סיטואציע. פראדוקט און עס האט א "קאּפירייט" ,וואס איז
"יוטיליטי" :א "יוטיליטי פעטענט" איז אלץ אריינגערעכנט אין דעם? עס באשטעטיגט
אז דאס באלאנגט צו אייך און איר זענט דער
[email protected] • 845.637.5637
פרשת מצורע תשפ״ב 20
נאטירליכער נאמען פון דעם פראדוקט אין דער עס קאסט א לאנג-טערמיניגע "פאטענט" .עס גילטיג פאר 20יאר און איז געמאכט צו באשיצן
וועלט און אפילו א "טרעידמארק" קען עס נישט גיט די צייט צו נאכפארשן און אויספרובירן דעם מאשינען ,פראדוקטן און סיסטעמען פון ווערן
נאכגעמאכט .דאס איז מער דער מעכאנישער חלק
אוועקנעמען. פראדוקט.
אזוי אויך קען מען נישט לייגן א טרעידמארק ווי אזוי א מאשין ארבעט ,למשל.
אויף באקאנטע ווערטער פון סקאנדאלן וכדו', קען מען לייגן דיזיין :א "דיזיין פעטענט" איז די רעכט
למשל דאס ווארט "וואטערגעיט" וואס איז דער א טרעידמארק אויף דעם דיזיין פון א פראדוקט ,וויאזוי עס קוקט
נאמען פונעם סקאנדאל וואס האט געפלאגט אויף יעדע פראזע
פרעזידענט ניקסאן און אים געברענגט צו אדער סלאגאן? אויס.
רעזיגנירן .אויך קען מען נישט לייגן א טרעידמארק געווענליך דארף יעדע פראדוקט ביידע ,סיי די
אויף נעמען פון באוואוסטע מענטשן אן זייער דער ענטפער איז יא ,אבער מיט פיל תנאים. "יוטיליטי" און סיי די "דעזיין" .למשל ביי אונזער
צושטימונג ,און אויך נישט אויף סיי וועלכע זאך מ'קען נישט נעמען למשל דאס ווארט "גוט רענצל ,דער חלק פונעם מעכאניזם ווי אזוי דער
עס האט מיט אמעריקאנער פרעזידענטן אדער די מארגן" און עס "טרעידמארקן" פאר מיין ביזנעס רענצל איז געבויט פאדערט די "יוטיליטי פעטענט",
און קיינער גייט עס נישט קענען נוצן ,דאס זעלבע און דער חלק פונעם דיזיין און אויסשטעל פונעם
אמעריקאנער רעגירונג. איז מיט יעדע ווארט וואס ווערט באנוצט דורך
אין אמעריקע איז דער געזעץ אז א מענטשן אין טאג טעגליכן לעבן ביים רעדן און רענצל דארף א "דעזיין פעטענט".
"טרעידמארק" האלט פאר אייביג ,אבער עס איז שמועסן .אבער איך קען לייגן א "טרעידמארק" א "פעטענט" באשיצט דעם פראדוקט ערגעץ
בעסער צו רעגיסטרירן מיט דער אגענטור יעדע אויפ'ן ווארט "גוט מארגן" אלס א נאמען פון א צווישן צען און צוואנציג יאר ,געוואנדן אין
צען יאר צו זיכער מאכן אז ס'איז אויף אייער קאווע געשעפט ,און דאן גייט עס קיין צווייטער פארשידענע פאקטארן ,אז נאר דער פאטענט
נאמען .אפילו איר באנייט עס נישט ,איז אייער נישט קענען נוצן פאר א געשעפט .יעדער וועט
טרעידמארק אפיציעל באשיצט פאר אייך לויט'ן אבער לעגאל ווייטער קענען נוצן דאס ווארט גוט האלטער זאל מעגן פארדינען געלט דערפון.
געזעץ ,אבער דאס רעגיסטרירן פארזיכערט אייך מארגן ,אזוי אויך וועט מען עס מעגן שרייבן אין ווען דער "פאטענט" לויפט אפ ,עס
רעקלאמעס וכדו' ,וויבאלד עס איז א ווארט וואס "עקספייערט" ,דאן קען עס יעדער נאכמאכן.
עס אויף א שטערקערן פארנעם. צומאל זענען דא פארשידענע לעגאלע וועגן צו
יעדער נוצט. מאכן א "קאפירייט" אויף נאך א צאל יארן עס
דער כלל איז ,דער סלאגן אדער פראזע מוז צו נאכאמאל באשיצן ,אבער די מעגליכקייטן
זיין ספעציעל אויסגעשטעלט פאר די ביזנעס און זענען זייער באגרעניצט און עס איז זייער שווער
אז מיר ווייסן שוין וויאזוי מען דארף באשיצן מאכן סענס אז עס קומט דארט צו נוצן .מ'קען
א נייעם פראדוקט ,לאמיר צוריקגיין צום רענצל. נישט טרעידמארקן א ווארט סתם ווייל איך גלייך דורכצופירן.
דער יונגערמאן וואס האט זיך אריינגעלייגט עס און וויל עס נוצן .למשל ,אויב האט איר א צו ארויסנעמען די סארט "פעטענטס" קאסט
אין דעם געדאנק ,האט שוין אריינגעגעבן צו געשעפט פון בייקס קענט איר נישט טרעידמארקן צווישן פינף און דרייסיג טויזנט דאלאר ,ווייל
באקומען א "פראוויזשאנעל פעטענט" אויף דעם מ'דארף עס גוט אהערשטעלן אז עס זאל דעקן
נייעם רענצל אויסשטעל .דאס מיינט אז אויב גייט דאס ווארט "בייק". אלעס וואס מ'קען נאר טראכטן אז דער פראדוקט
די אגענטור באשטעטיגן אז מיר זענען די ערשטע די גרויסע טעכנאלאגיע פירמע "עפל" האט גייט אהערשטעלן און אז קיינער זאל נישט קענען
מיט דעם געדאנק ,גייען מיר האבן אין די הענט די געקענט לייגן א טרעידמארק אויף די נעמען פאר
אויסשליסליכע רעכטן אויף דעם רענצל געדאנק, זייערע קאמפיוטערס און מאשינען .ווידער אויב נאכמאכן קיין שום חלק דערפון.
און מען גייט אריינגעבן צו באקומען די "יוטיליטי" אן "עפל פארם" אדער סיי וועלכע "עפל פרוכט אבער אזוי ווי ביים האבן איידיעס איז נאך
קאמפאני" וואלט געוואלט "טרעידמארקן" דאס אפטמאל א פראגע צייכן אויב עס לוינט זיך צו
און "דיזיין" פאטענטן דערויף. ווארט "עפל" וואלטן זיי נישט געקענט ,ווייל דאס אינוועסטירן אזויפיל דערין ,ווען אין דער זעלבער
דא קומט אריין דער בענעפיט אז מען האט די צייט וויל מען זיך באשיצן אז קיינער זאל עס
רעכטן אויף א פראדוקט .דער ערשטער אויסוואל איז די וועלטס נאמען פאר דעם פראדוקט. נישט נאכמאכן אפילו בשעת מען מאכט בלויז די
איז עס צו פראדוצירן אליין .עפענען אן אייגענע פון דער אנדערער זייט" ,מייקראסאפט" ,אדער מינימאלע פארשונג דערויף ,איז דא נאך אן אופן
פאבריק ,אינוועסטירן מיליאנען דאלארן און טון סיי וועלכע אנדערע פירמע ,גייט נישט קענען נוצן פון פארזיכערן א "פעטענט" ,און דאס איז די
אלעס ,פון דיזיינען ביז מארקעטן ,טרעפן פירמעס דאס ווארט "עפל" פאר זייערע טעכנאלאגישע
פאר יעדע שריט אינעם פראצעדור ,וואס גייט פראדוקטן .ווידער עפל פירמעס וואס האנדלען נעקסטע אין דער רייע:
בעזר השם ברענגען שיינע רווחים ,ווייל מען איז מיט "עפל" פרוכט ,זיי זענען יא בארעכטיגט און "פראוויזשאנעל פעטענט" :די
מעגן ווייטער רופן זייערע פירמעס מיט וועלכן "ּפראוויזשאנעל (צייטווייליגע) פאטענט" איז נאר
דער אויסשליסליכער פארקויפער דערפון. נאמען "עפל" זיי ווילן ,ווייל דאס איז דער א קורץ-טערמיניגע פאטענט ,מיט דער זעלבער
דער צווייטער אויסוואל איז פיל גרינגער און באשיצונג ווי די "יוטיליטי" און "דיזיין" סארט,
געשמאקער .וויבאלד מען האט אין די הענט
די רעכטן פון א פיינעם געדאנק פון א העכסט אבער איז גילטיג נאר פאר צוועלף חדשים.
פראקטישן רענצל ,קען מען עס אנטראגן פאר דאס צו באקומען קאסט פיל ביליגער ,צווישן
פינף הונדערט און פופצן הונדערט דאלאר ,און
גיט די שאנס צו נאכגיין און זיכער מאכן אויב
עס לוינט זיך צו אינוועסטירן דאס געלט וואס
ביזנעס לאמיר עפענען א ביזנעס אינאיינעם | יצחק עקשטיין
פרשת מצורע תשפ״ב 21
אין דער קומענדיגער פסח אויסגאבע וועט דאן וועלן זיי טון אלע ארבעט און מארקעטינג, פירמעס וואס האבן די מעגליכקייטן צו פראדוצירן
מען בעזר השם אריבערגיין צום נעקסטן שטאפל וואס וועט פארשפארן די אלע ארבעט און קאפ דעם אייטעם ,למשל אן עקזיסטירנדע רענצל
און זיך רוקן פאראויס צו זען אין וועלכע ביזנעס ווייטאג פון עפענען און פירן א ביזנעס ,און מען פירמע ,און זיי זאלן זיך אפגעבן מיט די אלע
עס לוינט זיך צו אינוועסטירן הלכה למעשה און וועט יעדן חודש באקומען א טשעקל לויט וויפיל דעטאלן און אויספירן דעם געדאנק מן הכח אל
אלע דעטאלן ארום ,לקיים מה שנאמר "לאמיר רענצלעך עס האבן זיך פארקויפט איבער דער הפועל ,ווען דער בעה"ב פון דעם איידיע וועט
באקומען א "ראיעלטי" קאמישאן ,דהיינו א
עפענען א ביזנעס אינאיינעם". וועלט. באשטימטן סכום פאר יעדן רענצל וואס ווערט
צום ווידערזען בקרוב! לוינט זיך צו אינוועסטירן דערין? אויב יא ,זאל פארקויפט ,לויט ווי עס וועט ווערן אפגעמאכט
איר קענט זיך פארבינדן דורך מען אליין אויפשטעלן א ביזנעס דערפון ,אדער
טעקסט אדער וואויסמעיל אויף ענדערש עס פארקויפן פאר א רענצל קאמפאני אינעם קאנטראקט צווישן זיי.
845.637.5637אדער אין אימעיל אויף און אויב עס וועט ווערן ווילד פאפולער קענען די אין אנדערע ווערטער ,איינמאל מען האט א
גוטע איידיע מיט די רעכטן דערויף ,קען מען
[email protected] פראצענטן ברענגען שיינע פארדינסטן? טרעפן פירמעס וואס זענען אין דעם פעלד שוין
יארן לאנג און מאכן מיט זיי א קאנטראקט ,וואס
פסח תשפ“ב Be Seen.
DeadlinePRE-PESACH
ThisEDITION
ThursdayArtwork deadline:
Monday, April 4, 5:00 PM
April 7On Newsstands:
3:00 PMWednesday, April 6
MEGA
PESACH EDITION
Artwork deadline:
Thursday, April 7, 3:00 PM
On Newsstands:
Tuesday, April 12
RESERVE YOUR PESACH ADS TODAY
and be seen in the most popular Yiddish-
speaking weekly family magazine.
[email protected]
פרשת מצורע תשפ״ב 22
שמורה מצות וועכטער ארעסטירט
פאר טראמפ ביי אידישע שולע
מעגליך אז בשעת איר ליינט די שורות האט איר נאכנישט די פאליציי אין קאלאמבוס ,אוהייא ,האט ארעסטירט
איינגעקויפט קיין מצות אויף יו"ט פסח הבעל"ט ,אבער דער א וועכטער ביי די 'קאלאמבוס תורה אקאדעמיע' ,צוליב
וואס ס'איז אויפגעדעקט געווארן אז ער האט געפלאנט
געוועזענער (צוקונפטיגער?) פרעזידענט טראמפ איז שוין
פארזארגט מיט מצות. א מאסן שיסעריי אטאקע אויף די פריוואטע אידישע
סקול.
הרב יצחק מינקאוויטש שליט"א ,א שליח חב"ד פון דרום-
מערב פלארידא ,איז אנוועזנד געווען ביי א פריוואטע זיצונג דער 24יעריגער וועכטער ,מיטן נאמען טאמעס
אין טראמפ'ס מאר-א-לאגא רעזארט ,און ווען טראמפ האט דעוועלין ,האט געשריבן אויף זיין סאושל מידיא אקאונט
אים געפרעגט צי ער האט עפעס א פראגע צו פרעגן האט ער פארשידענע מעסעדזשעס איבער זיין שוידערליכע פלאן,
געענטפערט אז ער האט אים געברענגט א מתנה ,א שאכטל
באגלייט מיט א בילד פון זיין רעוואלווער.
שמורה מצות. שאקירטע ליינער וועלכע האבן געזען די
טראמפ האט עס איבערגענומען מיט קענטיגע הנאה ,און מעסעדזשעס האבן עס גלייך איבערגעגעבן פאר די
האט באטראכט די מצות מיט וואונדער ,דערנאך האט ער זיך פאליציי ,וואס האבן ב"ה גענומען צייטליכע שריט ,און
אנגערופן :דו זעסט אויס צו זיין תמימות'דיג! דאן האט ער אפגעהאלטן פון אויספירן זיינע בייזוויליגע פלענער.
זיך געוואנדן צו די סיקרעט סערוויס און געבעטן אז זיי זאלן אין אנדערע נייעס ווערט באריכטעט אז די רעגירונג
איבערקוקן די מתנה צי ס'איז פארזיכערט ,און האט זיך דערביי אין וואשינגטאן האט באשטעטיגט צו העכערן די
געלטער וואס איז געווידמעט צו באשיצן בתי מדרשים
באדאנקט פאר אים אין דער עפנטליכקייט. און אידישע צענטערן איבער אמעריקע .ס'ווערט
הרב מינקאוויטש האט ביי יענער געלעגנהייט פארטיילט געהעכערט פון די ביז איצטיגע 250מיליאן צו 360
מצות פאר נאך א צאל פערזענליכקייטן און פאליטיקאנטן . מיליאן דאלאר ,וואס איז א דראסטישע שפרינג ,און
ווערט ווארעם באגריסט דורך אידישע גרופעס אין
אמעריקע .
23 פרשת מצורע תשפ״ב
[email protected]אידישע
שמואל קעניגזאהןנייעס+
גע׳גנב׳עטע אידישע
מאלערייען אין מוזעאום
א מאלעריי מוזעאום אין גלאסא ,סקאטלאנד ,האט צוריק געעפנט אירע
טויערן צום ערשטן מאל אין מער ווי זעקס יאר צייט ,נאכן אדורכגיין
א מאסיווע רענאוואציע עס איבערצופרישן און פארגרעסערן ,און האט
אפגעקאסט די פאנטאסטישע סומע פון 91מיליאן דאלאר.
אין די צייט וואס די מוזעאום איז פון פריש געעפנט געווארן ,קומען אפיר
פארשידענע באשולדיגונגען אז פארשידענע מאלערייען אין די מוזעאום זענען
גע'גנב'עטע ווערק וואס די נאציס ימ"ש האבן גערויבט פון אידן ביי די צווייטע
וועלטס-קריג .
אפגעשטעלט כשר׳ע
עסן חלוקה אין
פלארידע
אידן אין דיענע ביטש ,פלארידא ,זענען שטארק אויפגעברויזט,
צוליב וואס א כשר'ע עסן חלוקה וואס גייט שוין אן א צירקע צוויי
יאר זינט די אנהייב פון קאוויד ,19איז פלוצלינג פון איין טאג
אויפ'ן צווייטן אפגעשטעלט געווארן מיט לעכערליכע אויסריידן.
די ריזן חלוקה האט וועכנטליך מחיה נפשות געווען אזויפיל
ווי פופצן הונדערט אידישע משפחות ,צווישן זיי 4000קינדער
בליעה"ר ,וועלכע האבן זיך דערקוויקט מיט די נארהאפטיגע פרישע
מאכלים ,וואס איז אין אסאך פעלער געווען ממש די ברויט פון
שטוב.
די חלוקה איז האסטיג אפגעשטעלט געווארן ,מיט אן אויסרייד
אז די וועירהאוז וואו די עסן איז פארטיילט געווארן קומט נישט
נאך די זיכערהייט מאסנאמען ,און דעריבער איז צוגענומען געווארן
די לעגאלע ערלויבעניש [פערמיט] צו קענען דארט פונקציאנירן .
פרשת מצורע תשפ״ב 24
זעט איר אן אייגנארטיגע נייעסל פאר היימיש קווארטאל?
[email protected]
718.928.3347 ext. 9898
עזריאל בוים
בארא פארק
חסידישע הספידים נאך שר התורה הגר״ח זצ״ל
שמואל דוד אויסגעפירט" :איך מיין אז דאס דער גרויסער ציבור וואס האט ווען כ'האב געזען די גאסן באהאנגען
איז די ערשטע מאל וואס רבי חיים איז אין איבערגעפילט דעם ריזיגן זאל איז מיר געווען מיט פלאקאטן אז עס וועט פארקומען א
אמעריקע ,דא ביים הספד .אחים בהספידא אן איבערראשונג .רבי חיים לכל ,אידן פון אלע גרויסארטיגע מעמד הספידים נאכ'ן גרויסן גאון
שיכטן און קרייזן שפירן א נאנטקייט צום גרויסן ישראל וקדושו רבי חיים זצ"ל ,האב איך באלד
דהתם קאמינא". זיכער געמאכט פון פאראויס אז כ'וועל קענען
הגרש״ד איז געגאנגען פון איין מעשה צום גאון. דארט זיין כאטש עטליכע מינוט .נאך אלעמען
ווען כ'בין אריינגעקומען אין זאל איז איז געווען א גרויסע התעוררות אנצופילן דעם
צווייטן מיט אן אויסטערלישן געשמאק .ער חלל אינעם עולם התורה דורכ'ן מוסיף זיין
פארציילט אלעס פונעם כלי ראשון ,און דאס הגאון רבי שמואל דוד הכהן פריעדמאן בלימוד התורה ,אבער את חטאי אני מזכיר,
געט צו צום געשמאק .אינמיטן דרשה ,ווען ער שליט"א געשטאנען אויפ'ן בימה און דערציילט אז כ'האב מיר נאכנישט צוגעכאפט דערצו ,און
רעדט פון די טויזנטער בריוו ,דערמאנט ער אז ערשטהאנטיגע מעשיות .אלעס דערציילט ער ממילא האב איך געוואלט האבן כאטש עטוואס
"אין בארא פארק איז דא א איד וואס איז יעצט מיט נעמען און אלע דעטאלן און שפארט נישט א משהו שטיקל קשר מיט'ן גאון ,דורכ'ן זיך
דא אינעם זאל ,וואס האט העכער 3000בריוון קיין אינפארמאציע איבער סיי ווער עס ווערט
פון רבי חיים" (ער אליין ,)...ארויסברענגענדיג באטייליגן ביים הספד.
אז אין דער היסטאריע איז נישט געווען אזא נאר דערמאנט אינעם מעשה. די הספידים זענען פארגעקומען אין די בית
גדול בישראל וואס זאל האבן געשריבן אזויפיל "איך בין אמאל געזעסן ביי רבי חיים ,ווען א יעקב זאל ביי 45און .15ס'האט מיר דערמאנט
פון די גרויסע מעמד וואס איז אויך פארגעקומען
בריוו. איד פון אמעריקע האט אים געזאגט ,אז אויב אין דעם בית יעקב זאל פאר רבי שלום מרדכי
ער דערמאנט עטליכע מעשיות וועלכע דער דער רבי קומט קיין אמעריקע געט ער דעם
רובאשקין.
גרויסער גאון האט געזאגט פאר איינעם אזוי רבי'ן א מיליאן דאלאר!" אבער רבי חיים האט
און פאר א צווייטן דאס פארקערטע ,אפילו ביי אים אפגעזאגט מיט א פשטות ,צוליב וואס ער
הייקעלע נושאים ווי געזונט וכדו' ,און דער גאון
גייט נישט ארויס פון ארץ ישראל .האט רבי
האט געזאגט פאר רש"ד אז דאס וואס קומט
אים אריין אין מחשבה דאס זאגט ער.
כ'בין נישט צו לאנג געבליבן ווייל ס'איז ערב
פסח ביי מיר אין שטוב (אה ביי דיר אויך?).
דורכאויס דער נאכט האבן אויפגעטראטן
רבנים גאונים שליט"א ,אריינגערעכנט הרה״ג
רבי מרדכי שיף שליט"א; הגאון רבי בנציון
שטראסער ,אב"ד נייטרא ב.פ ,.און הגאון רבי
שלום בער סורוצקין שליט"א ,ראש ישיבת
עטרת שלמה אין ארץ ישראל .ביים סוף האט
געדארפט אויפטרעטן דער סקולענער רבי
שליט"א ,וועלכער איז מחמת א חולשה נישט
אנגעקומען למעשה.
איי רבי חיים רבי חיים ,האסט אונז
איבערגעלאזט און דער חלל פילט זיך ביז טיף
אין אמעריקע אריין ,טראץ וואס דו ביסט
קיינמאל נישט דא געווען .מיר פארגעסן נישט
פון דיר און פארגעס ביטע נישט פון אונז ,לא
בעלמא הדין ולא בעלמא דאתי .
ביי דער דרשת הספד פון הגאון רבי שמואל דוד הכהן פריעדמאן שליט״א
פרשת מצורע תשפ״ב 25
היימיש קווארטאל
עזריאל בוים יקותיאל זיידענפעלד
לינדען וויליאמסבורג
מ׳קומט שוין קיין לינדען א סקווירער אינוואזיע
מאכן א דינער… אין וויליאמסבורג
דעם פארגאנגענעם מוצאי שבת וועט פארצייכנט ווערן בקורות לעצטע מיטוואך אויפדערנאכט האב איך געליינט מיט
ימי לינדען ,ווען עס איז פארגעקומען דער ערשטער דינער לטובת אן אינטערעסע דעם פרישן ״מ ָאמענט״ ,און איך זע ווי מיין
ארגאניזאציע נישט בשייכות צום שטאט ,און ווייזט אויף די וואוקס קאלעגע דא אין ׳היימיש קווארטאל׳ ר' מענדל פעלדמאן
האט געשילדערט א באזוך פון סאטמארער בחורים אין
פונעם נייעם אוועקגעשטעלטן שטעטל. שיכון סקווירא ,מיט'ן ציל צו טרענירן די סקווירא בחורים
דער דינער איז געווען פאר 'צדקת רבי מאיר בעל הנס — כולל וואס עס מיינט גיין נאך געלט .דער באריכט איז געווען
חיבת ירושלים' ,וואס איז פארגעקומען אינעם היכל הישיבה פון זאפטיג געשריבן ,און אויך אינטערעסאנט ,סאטמארער
צעהלים ,א פרישע הערליכע גרויסע בנין ,וואס האט א ריזיגע היכל
בחורים טרענירן סקווירער בחורים .עס הערט זיך
גאר פאסיג פאר גרויסע מעמדים. זיסלעך...
אז אן ארגאניזאציע מאכט א דינער אין לינדען האט דאס
ארויפגערוקט לינדען אויף דער ליסטע פון אוועקגעשטעלטע ווייניג האב איך געקלערט ווי שנעל עס וועט זיך
היימישע שטעט ,אזש מען קומט זיי בעטן געלט ...צו א קליינע צאל שפירן אויף די אייגענע הויט.
מענטשן קומט מען נישט נאך געלט... בלויז אייניגע שעות דערויף איז וויליאמסבורג
ביים דינער האט מען ,צווישן די אנדערע נואמי הכבוד ,מכבד פארפלייצט געווארן מיט סקווירער בחורים .עס איז נישט
געווען דעם מייסד השכונה ,דער קאסאנער רבי שליט"א זאל געווען קיין מנינים צענטער איבער דער שטאט וואס
אויפטרעטן מיט אמרי קודש און סיפורי צדיקים .ערב די דינער איז האט נישט געהאט מאסן סקווירער בחורים וועלכע זענען
ארויסגעקומען א היסטארישע בריוו מבית כ"ק מרן אדמו"ר מבאבוב
געגאנגען נאך געלט .אזש עס האט זיך געדאכט אז די
שליט"א וועלכע איז גע'חתמ'עט דורך בנו הגדול הגה"צ רבי חיים גאנצע סקווירא ישיבה ,הקטנים עם הגדולים ,האט זיך
שלום שליט"א ,וואו דער רב -דער נשיא הכולל ,טוט באגריסן תושבי אראפגעלאזט קיין ברוקלין און מחליט געווען אז היינט
השכונה ,און בעט מען זאל זיך שיין משתתף זיין ביים ערשטן דינער.
איז זייער טאג.
אין דער זעלבער וואך האט דער צאל איינוואוינער דערגרייכט די טרענירונג האט געהאט א באלדיגע און זאפארטיגע
עטוואס די געגנט פון גאנצע 400משפחות! לעצטע וואך אליין האבן אפעקט ,זיי האבן געוואלט צייגן פאר די סאטמארער אידן
קרוב צו א מנין משפחות זיך אריינגעצויגן אין שטאט אריין. ווי גוט זייערע בחורים קענען טרענירן.
אויך די היימישע עקאנאמיע וואקסט .אין די לעצטע וואך האט אין א שמועס מיט א בחור'ל וועמען איך האב
זיך געעפנט א נייע ביזנעס גערופן 'גרעיז' ,וועלכע געט זיך אפ מיט אפגעשטעלט אויספרעגן איבער דער איבערקערעניש,
די גרויסע גראז און בלומען פארנט און הינטער די הייזער .די ביזנעס האט ער זיך גראדע אנגעגעבן אלס א תלמיד פון סקווירא
ישיבה קטנה דא אין שטאט ,און לויט זיינע ווערטער
איז א גוטע ,ווארום רוב תושבי העיר קומען פון צעקוועטשטע איז דער מאסן צדקה גיין צו שאפן געלט פאר די אידן
בעיסמענטס אין סיטי ,פון וואו זאלן זיי וויסן וויאזוי מען געט זיך אן פון אוקראינע פאר וועמען סקווירער חסידים האבן זיך
עצה מיט גרויסע שטחים ארום און ארום די הויז . אנגעגארטלט צו העלפן אין די לעצטערע טעג .
פרשת מצורע תשפ״ב 26
ישעי' ווייס מענדל פעלדמאן
אנטווערפן שיכון סקווירא
א שטאטישער הספד ויעלו לציון מושיעים
אויפ׳ן שר התורה
דעם זונטאג ב' ניסן איז אויסגעפאלן די די פיר און פופציגסטע הילולא
א גרויסע עצרת איז פאררופן געווארן דורך דער מחזיקי פון כ"ק אדמו״ר הרה״ק מסקווירא זי״ע ,מחולל ומוליד צדיק כביר פונעם
הדת קהילה ,וואו עס איז געגעבן געווארן א הספד אויפ'ן הייליגן סקווירער שטעטל .טויזנטער זענען ארויף פוקד זיין דעם ציון הקדוש
שר התורה הגה"ק רבי חיים קנייבסקי זצ"ל ,און אויף די בעצם יומא דהילולא ,און פארנאכטס האט בנו יחידו וממלא מקומו כ"ק דער
שווערע מצב וואס עס הערשט אויף די וועלט ,בפרט אין
אוקראינע און אין ארצינו הקדושה ,וואו אונזערע אידישע סקווירער רבי שליט"א אפגעראכטן דעם שולחן הטהור.
ברידער גייען אדורך עטוואס טונקעלערע צייטן. ס'איז אינטערעסאנט צו אבזערווירן יעדעס יאר ,ווי אויפ'ן יארצייט
די כינוסים וואס די קהילה פאררופט פלעגן אמאל קומען אהער כלערליי אידן פון אלע סארטן און מינים ,להיפקד בדבר ישועה
פארקומען אינעם גרויסן היסטארישן שטאטישן 'אסטן ורחמים .פנימ'ער וואס מ'זעט קיינמאל נישט אין שטעטל באווייזן זיך ביום
שול' ,וואס שטייט נאך אויף אירע יסודות זינט פאר די היארצייט .אין ליכט פון די פילצאליגע געסט וואס ווילן געוויס וויסן וואו
צווייטע וועלט קריג ,און איז גענוג גרויס אריינצונעמען אהין איז די בית החיים ,האט א בארימטער כלל-טוער פארעפנטליכט א
אין זיך טויזנטער באטייליגער ,כהיום האלט מען אינמיטן ליסטע פון אלע גאסן אז סיי וואו עמיצער געפינט זיך אין שטעטל זאל ער
איבערבויען און פארשענערן דעם היסטארישן בית השם, קענען זען די דירעקציעס אנצוקומען צום בית החיים .
וואו מען אינוועסטירט גרויסע געלטער אז עס זאל קענען
דינען די קהילה לשם ולתפארת .ומהאי טעמא פראוועט אברהם גרינוואלד
מען די אלע מעמדים און עצרת'ן אינעם זכרון משה זאל,
וואס געפינט זיך א גאס נעבן דעם גרויסן שול. קרית יואל
ביים מעמד זעלבסט האבן זיך משתתף געווען פילע
רבנים און תלמידי חכמים ,דער מרא דאתרא האט רבי מרדכי יצחק׳ס
אויפגעטרעטן ,און מיט א צעבראכענעם קול האט ער הודאה טאג
פארשטיין געגעבן פאר'ן ציבור צוהערער איבער וואס כלל
ישראל האט פארלוירן. 'ה' ניסן' פארנעמט ביי הרה״ח ר׳ מרדכי יצחק סאמעט שליט"א
אויך איז געקומען פון לאנדאן הבירה הגאון ר' א"ד א גרויסע זאך ,עס איז דעם הייליגן אפטא רב זי"ע'ס יומא
דונער וואס האט אויך געהאלטן א דרשה און מיטגעוויינט
מיט כלל ישראל'ס אבלות ,און צוגעענדיגט מיט א תפילה דהילולא ,וועלכע רבי מרדכי יצחק האט אלע יארן געפראוועט,
צום אויבערשטן אז די צרות זאלן זיך שוין ענדיגן ,און נאך איידער אריינגיין אין תפיסה ,און טאקע אין דעם טאג איז
ווי מען ענדיגט אלע דרשות שוין כמעט צוויי טויזנט יאר ליידער געווען די ביטערע פרימארגן ,ווען קרית יואל האט זיך
דערוועקט צו צענדליגער עף-בי-איי אגענטן ,ביי יענע איבערפאל
'בביאת משיח צדקינו במהרה' .
ווען רבי מרדכי יצחק האט געהאט די לעצטע פרייע מינוטן,
איידער'ן ווערן פארכאפט פאר די קומענדיגע צוואנציג יאר.
אלע יארן אין תפיסה האט ר׳ מרדכי יצחק געפראוועט דעם
הייליגן טאג און געדאוונט אז בזכותו פונעם גרויסן בעל הילולא
זאל ער ארויסגענומען ווערן פון תפיסה .ער האט געהאט די
הרגשה אז ס'איז הא בהא תליא ,אז ער איז פארכאפט געווארן
אין דעם טאג ,וואס דעמאלט איז שוין געשריבן געווארן אויבן
אין הימל זיין יום השחרור .ר׳ מרדכי יצחק פראוועט אין דעם
טאג זיין יום הודאה להשי"ת ,וועלכער האט אים ארויסגענומען
מאפילה לאורה נאך אזעלכע ביטערע יארן און רעכט אפ לחיימ'ס
אין די שולן להודות ולהלל על כל החסד אשר עשה עמו .
פרשת מצורע תשפ״ב 27
שמואל ראנד
לאנדאן
אכטונג ,איר וועטער :פון הייס צו קאלט
ריזיקירט
א טיקעט! מ'האט שוין אריינגעטרעטן אין דעם חודש האביב ,אין די פרילינג סעזאן ,עס איז שוין
חודש ניסן אויף דער וועלט ,און די ישיבות און כוללים פראווען בין הזמנים ,אבער דער
מאטאריסטן אין די היימישע געגנטער אין ענגלישער וועטער האלט נאך אינמיטן דעם ווינטער סעזאן ,אפשר א רמז פון הימל אז די
לאנדאן קוקן ארויס יעדן טאג אויף פרישע
באגרעניצונגען וואס די לאקאלע באערדע בחורים זאלן ווייטער בלייבן ביי דער גמרא.
שטעלן ארויף אויף די גאסן ,מיטן ציל צו אין די טעג פון יו"ט פורים העעל"ט האט דער וועטער הערליך מיטגעשפילט ,און פאר
רעדוצירן די אויטאס פון די גאסן וואס איז
א משך פון צוויי וואכן איז געווען א הערליכע וועטער ,מיט טעמפעראטורן גרייכנדיג
נישט איינקלאנג מיט די גרינע סטאנדארטן ,און 77די גראד ,אבער מיטאמאל האט דער רבוש"ע משנה עיתים געווען און א ווינטערדיגע
אזוי ראטעווען די וועלט פון "באלדיגן געפאר". פראסט האט זיך אראפגעלאזט אויף די ענגלישע באדן ,באגלייט מיט שניי און ווינטן אין
געוויסע געגנטער ,וואס ווען נישט וואס מ'זאל ווען רוקן דעם זייגער וואלט זיך געקענט
אין די לעצטערע יארן האבן זיי גענידערט
די גאנצע געגנט פון א 30מייל-פער-שטונדע דאכטן אז מ'האלט יעצט חצי טבת.
אין געוויסע געגנטער אין צפון ענגלאנד זענען פארלאפענעם דאנערשטאג רעקארדירט
צו א 20מפ"ש זאנע ,וואס מאכט עס אלץ
שווערער און מער קאמפליצירט צו נוצן די געווארן עטליכע אינטשעס שניי ,מיט טעמפעראטורן אזוי נידריג ווי ,25און מערערע
עקסידענטן זענען באריכטעט געווארן אויף די ענגלישע שאסייען .
גאסן.
אין די יעצטיגע טעג הערשט א פרישע א שניי באדעקטע פעטערבאראו ,א שטאט אין מזרח ענגלאנד פארלאפענעם דאנערשטאג
אויפוואכונג ביים ציבור איבער א קאמערא
וועלכע איז אינסטאלירט געווארן אויף די
קלעפטאן קאמאן גאס ,אינדרויסן פון ביהמ"ד
45וואס אויב פארט מען שוין ביי 22מפ"ש
וועט אייך א קוויטל מיט א פדיון נאכפאלגן
אין פאסט מיט א טאג צוויי שפעטער" .אפשר
זאל מען מאכן א מאה שערימ'דיגע אקציע און
אפשניידן די קאמערא דראטן אינמיטן דער
נאכט" ,זאגט מיר אן ארץ ישראל'דיגער אידל
וועלכער איז דא צוגאסט.
ווער ווייסט צי אין די קומענדיגע יארן וועט
מען ברויכן אנהויבן נוצן בלויז ביציקלעך ,אדער
רייטן אויף אן אייזל ,און אזוי אנקומען אין
ביהמ"ד צום דאווענען ...
פרשת מצורע תשפ״ב 28
מענדל אונגער
אויף דער סצענע
מיין עקסידענט אויפ׳ן פאליסעידס
די אנדערע זייט שאסיי האב איך געזען א אויטא ,ווען די קאר הייבט אן צו זיך רייבן אויף געווענליך בין איך אויף דער סצענע פון
צווייטע אויטא שרעקליך צע'מזיק'ט .אזוי בין דער ערד מיט א משונה'דיגער שנעלקייט .איך פאסירונגען ביי אנדערע ,ווי מיר רייזן ארום צו
זע פונקען פייער שפריצן פון אלע זייטן ,אבער ערטער וואס איז ווערד צו באצייכענען און מיר
איך דארט געזעסן ווען די הארץ קלאפעניש
וואלט רואיג געקענט זיין א וועקער-זייגער. מיין אויטא שטעלט זיך נישט אפ ...עס פליט אן ברענגען א באריכט דערוועגן.
אפשטעל... אבער דאסמאל בין איך טאקע געווען
נאכ'ן זיצן אין אויטא פאר צוויי מינוט אויפ'ן וועג צו וויילן ביי א סצענע פון א
פארלוירן און שאקירט קלאפט איינער אויפ'ן קיין גרויסע מחשבה האב איך נישט געהאט וויכטיגער פאסירונג ,אבער פון דעם האט
דאן ...איך בין געווען פארלוירן און נישט זיך ארויסגעשיילט אן אנדערע דראמאטישע
פענסטער פון מיין קאר ,און יענער מיט א פאסירונג וואס האט מיך באטראפן אויפ'ן וועג
דערשראקענע געזיכט שרייט מיט באנומענע געוואוסט וואס דא קומט פאר ...אבער דאס
קולות" :אר יו אקעי? אר יו אקעי?" איך צייג בילד פון מיין זון איז מיר אריינגעשפרונגען אהיימפארנדיג פונעם מעמד.
אים מיט'ן קאפ אז יא .דער מענטש האט מיר אין קאפ" ...וואס וועט זיין .איך האב א קינד. געפארן בין איך קיין בארא פארק זיך צו
אויסגעזען מער דערשראקן פאר זיך ווי איידער וואס העט זיין דא?" עס הערט זיך אפשר ווי באטייליגן ביים הספד אויפ'ן גאון הגאונים
מיין וואוילזיין .ענדליך בין איך ארויסגעקומען אן איבערגעטריבענע דראמא ,אבער נאכ'ן זען דער שר התורה רבי חיים קנייבסקי זי״ע .זיך
פאר עטליכע סעקונדעס אז די אויטא שטעלט צוגעהערט צו די הארציגע ווערטער פון די
פונעם אויטא ,אבער שטארק פארזיכטיג זיך נישט אפ און פליט ארויס פון קאנטראל, בעלי דרשנים ,און ספעציעל פון די שטוינענדע
וויבאלד ס'איז געווען אויף דער זייט פון שאסיי, האב איך בלויז געקענט טראכטן פון מיין זיסן
און חלילה אויב א דורכפארנדע קאר באמערקט לעכטיגן זון זאל זיין געזונט .חוץ פון דעם איז געשיכטעס וואס הגאון רבי שמואל דוד
אלעס געווען פארלאשן .די מחשבות האבן נישט פריעדמאן שליט״א האט זעלבסט בייגעוואוינט
נישט אז דא זענען דא מענטשן...
פונקציאנירט. ביים גאון אין שטוב.
איך האב געזען וויאזוי אן אנדערע אויטא דאן זענען מיר צוגעפארן צו א שמחה פון א
ביז יעצט האבן זיך שוין אפגעשטעלט פליט פארביי ,און טראסקעט אריין אינדערזייט חבר און דערנאך זיך ארויסגעלאזט אויפ'ן וועג
עטליכע אויטאס צו מיטהאלטן דעם פון שאסיי ,בעת מיין אויטא איז ב״ה געקומען
אהיים .די רייזע איז געווען א רואיגע ,שוין
ספעקטאקל" .ר' איד" ,הער איך פלוצלינג וויאזוי צו א גענצליכן אפשטעל. געווען צוועלף אזייגער און קיין סאך אויטאס
א אידל קומט צו מיר אויפן זייט פון די שאסיי ווען נישט עס זאל זיך אריינרייבן אין די האבן דאן נישט גערייזט אויף די ניו יארקער
ווענט פון א שאסיי וואס לויפט איבער די
וואו איך האב זיך אנגעלאנט אויף א קליינע גדר, פאליסעידס שאסיי ,וואלט די אויטא חלילה שאסייען ,אבער מנהג איז דאך א מנהג ,איז
"וויאזוי פילסטו? איז אלעס בסדר? נעם אראפ געקענט ווייטער פליען אריין אין וואלד אריין, געווען א קליינע טראפיק אנשטויס אויפ'ן וועג
מיין נומער ,איך בין עדות אז דער אויטא וואס זיך אראפקוילערן און ווער ווייסט וואס ...אבער ארויף צום וואשינגטאן בריק .מ'קען דאך נישט
איז אריינגעפארן אין דיר פארט שוין אזוי אהין דער באשעפער האט צוגעברענגט אז דאס זאל
און צוריק פון איין זייט שאסיי ביז די צווייטע פאסירן נישט ווייט פונעם אווער-פעס ,און דאס אוועקגיין פון דער מסורה...
פאר עטליכע מייל .און מיט א שנעלקייט"... ענדליך זענען מיר ארויפגעפארן אויפ'ן
איך בין דאך געווען פארלוירן ווי נאר .און זאל אפהאלטן א קאטאסטראפע ח״ו. פאליסעידס פארקוועי ,וואס פירט ארויף
איך בין געווען אין שאק .אבער לעבן האב צו אפסטעיט ניו יארק און צו די מאנסי
קוים וואס איך האב געקענט דריקן די קנעפלעך איך געוואלט .האב איך זאפארט פארלאשן דעם געגנטער .דער פאליסעידס איז ,ווי באקאנט,
פונעם טעלעפאן ,אלע נומערן געדריקט נאר אויטא ,וויבאלד איך האב געזען רויך ארום .אויך א רואיגע שאסיי און א געשמאקע צייט זיך צו
נישט די ריכטיגע ,ביז ענדליך האב איך אים האב איך זאפארט אויפגעמאכט די טיר צו זען אויסלופטערן .קיין אויטאס ,קיין פייפעריי ,קיין
געגעבן דעם טעלעפאן ער זאל אריינלייגן די אויב עס עפנט זיך טאקע .און יא ,ב״ה עס האט ווילדע שאסיי ענדערונגען .עס איז כאילו עפעס
אזא סארט ענטפער פאר'ן עף-די-אר וואס איז
נומער .זאל זיין צו זכות פאר יענעם גוטן איד. זיך אויפגעמאכט.
פאליציי איז אנגעקומען ,און איך האב כ'בין פארבליבן אינעם אויטא פאר די ווי א ראולער קאוסטער.
קומענדיגע צוויי מינוט ממש אן מאכט .אריבער פאר איך מיר אזוי רואיג .אלעס קלאפט ב״ה.
אנגעהויבן צו קעקעצן .איך בין נאך געווען
אונטער טראומא פונעם עקסידענט .ער פרעגט פלוצלינג פיל איך א שטארקע זעץ אין מיין
29 פרשת מצורע תשפ״ב
זייענדיג דארט א שעה קומט דער פאליציאנט ער האט אנגעצונדן גרויסע לעמפ אויפ'ן מיר וויאזוי איך פיל" .גוט ,גוט" ,זאג איך אים.
צו צו מיר און זאגט מיר :דער אנדערער אויטא שאסיי ,אזוי אז די אויטאס זאלן פארשטייטערן דיין לייסענס און רעגיסטראציע .איך האב
האט אריינגעזעצט אין דיין רעדל ,פון וואס עס
זייער געלויף .עס זענען אנגעקומען איין ארויסגענומען מיין קרעדיט קארד און אים עס
האט זיך אראפגעבראכן ,און דיין אויטא איז פאליציאנט נאכ'ן צווייטן ,ביז עס האט געגעבן .ער פרעגט מיר אויב ער קען עס האלטן
געפארן אויפ'ן שאסיי רייבנדיג די אייזן אויף שוין געהאלטן ביי זעקס אויטאס .די גאנצע
דער ערד .לכאורה איז דער אנדערער אויטא פארקער האט זיך אפגעשטעלט ,און איך שטיי פאר זיך ...כ'האב זיך געכאפט און אים געגעבן
געפארן זיבעציג-אכציג מייל א שעה ,און אזוי דארט אויפ'ן גראז אינדערזייט פון די שאסיי, מיין לייסענס.
אריינגעשמעטערט אין דעם נערוו צענטער פון
אן אויטא – די רעדל ,צו זיין פינקטליכער ,דאס אריינקוקנדיג אין דער לופטן. רעגיסטראציע בעט ער מיר .גיי זוך
פון יעדע דריטע אויטא האט זיך רעגיסטראציע אין אזא פאניק .ס'איז דא שוואכע
הינטערשטע רעדל". ארויסגעהערט די זעלבע פראגע" ,דארפסט
איך האב נאך אפילו נישט געקוקט די הילף?" דאס זענען געווען גוטע אידן וואס האבן שאנסן עס צו געפינען ערגעץ אין אויטא
שאדן צום קאר .נישט דאס האט מיך יעצט געזען א אידן שטיין דארט און האבן געוואלט פארווארפן צווישן אנדערע פאפירן (איר זענט
נישט דער איינציגסטער)" .ס'גוט ,ס'גוט" ,האט
אינטערעסירט. ארויסהעלפן. מיר דער פאליציאנט געזאגט נאכ'ן זען וויאזוי
ענדליך איז אנגעקומען א שלעפער טראק,
מיין אויטא ווערט א פאפיר הויפן.
און איך האב זיך שוין עטוואס אריענטירט
נאך אנדערטהאלבן שעה שטיין דארט .איך מיין קאר נאכ'ן עקסידענט
האב אנגעקלונגען א גוטן חבר מיינעם ר' זונדל
קעניג פון "היי-טעק" אין מאנסי ,און ער האט
זיך אפגעגעבן מיט געטריישאפט פון דא און
ווייטער .ער האט גערעדט צום מאטאריסט
פונעם שלעפער טרעקל און אים משכנע געווען
צו קומען קיין מאנסי און עס אראפלייגן ביי זיין
אויטא שאפ אנשטאט עס פירן צו זייער שאפ
ווייס איך וואו ערגעץ אין ניו דזשערזי.
איך האב גערופן א נאנטן חבר וואס איז אויך
געווען ביי דער שמחה אין בארא פארק און
געבעטן אויב ער קען זיך אפשטעלן און מיך
אהיימנעמען .אבער די פאליציי האט בשום אופן
נישט געלאזט אז די אויטא זאל זיך אפשטעלן
דארט אויפ'ן שאסיי ,נאר צופארן ווייטער ביז די
גאז סטאנציע ,וואס געפינט זיך פאר דעם פיפטן
עקזיט ארויס ...כ'בין ארויף אויפ'ן שלעפער
טרעקל ,און טאקע צוגעפארן ,דארט האט מיך
דער חבר שוין אפגעווארט ,און ענדליך האב איך
געקענט עטוואס אפאטעמען.
"ס'האט געפעלט א האר אז איר זאלט שוין
יעצט רעדן וואספארא פיינער מענטש איך
בין געווען" ,האב איך זיך אנגערופן צו זיי די
ערשטע זאך… דער עולם אין אויטא האט זיך
פיין צעלאכט.
וויצן אין א זייט געלייגט ,דאנק איך ברבים
דעם גרויסן באשעפער פון דער וועלט ,פון אלע
וועלטן און פון דער גאנצער בריאה .די געשיכטע
וואלט זיך געקענט ענדיגן גאנץ אנדערש ,און א
צווייטער וואלט געדארפט שרייבן די 'סצענע'
אפטיילונג ח״ו ...אבער מיט הילף פונעם מלך חי
וקים זענען מיר דא ,האפנטליך ביז .120שבת
האב איך געבענטשט גומל לויט'ן הוראה פונעם
דיין .
פרשת מצורע תשפ״ב 30
משה גלויבער
ארץ ישראל
בין הזמנים בלאנדזשעריי
אהין מען פארט און וואס דער ציל איז .מיטטיילן האט ארויסגעשיקט א העליקאפטער העכער בין הזמנים האט זיך אנגעהויבן און צוזאמען
פאר די באטייליגטע דעם זייגער ווען מען האפט דעם שטח ביז דער פילאט האט אויפגעכאפט דערמיט די פילע פעלער וואס עס מאכט זיך אז
צו אנקומען צום ציל .די רייזנדע זאלן פארן בלויז די גרופע פון דער הייך .און דאן האט מען זיי
מענטשן בלאנדזשען איבער ערטער וואס זיי
מיט גוטע שטארקע שיך .מיטנעמען א מאפע ארויסגעראטעוועט און אהיימגעברענגט. קענען נישט דורכאויס דעם יאר ,און צוליב וואס
פון דעם וועג .פאר'ן ארויסגיין זיך שמירן מיט לאור דעם האבן די אינסטאנצן ווידערהאלט זיי קומען אהין אן בלויז אין בין הזמנים הייבן זיי
זון-שוץ מאטעריאל .און אנפילן די טעלעפאן
די פארשידענע מאסנאמען וואס זיי שלאגן אן צו בלאנדזשען.
באטעריע. פ ָאר פאר מענטשן וואס נעמען זיך אונטער א די וואך מאנטאג נאכט זענען א גרופע פון
מיר וועלן זיך ערלויבן צוצושרייבן צו די בחורים געפארן מיט ביציקלעך אין א שטראז
פארשריפטן :איידער מען פארט ארויס זאל מען לענגערער אויספלוג .די ערשטע זאך איז צו וואס פירט פון ירושלים קיין בית שמש ,דורך
לייגן צדקה אין פושקע; מיטנעמען א תהלימ'ל קענען גוט די וועגן .עס זאל זיין פאסיג פאר פארשידענע אומוועגן .אבער אינמיטן זייער וועג
אונטערוועגנס; זאגן ערליך תפילת הדרך .און אין האבן זיי פארלוירן דעם פארזעצונג פון וועג און
פאל מען פארלירט זיך זאל מען דאווענען צום די יארגאנג פון די מיטרייזנדע .מיטנעמען נישט געוואוסט וואו אהין זיי דארפן גיין ,רעכטס
באשעפער אז ער זאל ארויספירן פון פלאנטע ר. פיר ליטער וואסער פער שפאצירער .האלטן אדער לינקס ,פאראויס אדער צוריק .די פאליציי
א וואכזאם אויג אויף אלע מיטרייזנדע און
מיטטיילן פאר אלע באטייליגטע פונקטליך וואו
מעמנעדנלדלאונאוגנעגרער
ממאאננססיי
חתונה זאל ווערט אויסגעליידיגט
נאך פייער אלארם צעפייפט זיך
און חתן-כלה זענען געווען געצוואונגען געווען אנגעפילט מיט רויך... פאריגע וואך האט אן אומאנגענעמער
ארויסצוגיין צוליב עטליכע נארישע שטיק, דער זינגער ר' ליפא שמעלצער האט באלד אינצידענט פאסירט אין 'עטרת טשארנא'
האט דער זינגער ארויסגעברענגט אין זיינע
ארויסגעשיקט א מעסעדזש וואו ער בעט חתונה זאל אין די מאנסי געגנט ,ווען
ווערטער. זיך אז מ'זאל אויפהערן מיט די פייער שטיק עטליכע פון דעם חתנ'ס חברים האבן
נאך עטליכע מינוט האבן די פייער ביי חתונות" .ס'איז צייט זיך צו אויסלערנען געוואלט מאכן פרייליך דעם ציבור און האבן
באאמטע צוריק אריינגעלאזט דעם ציבור אז די אלע זאכן ,די פייערס וואס מ׳מאכט,
ווייטער טאנצן און זיך פרייען בשמחת געשאסן פייערווערק...
מ'מיינט אז ס׳איז די טובה פון חתן כלה, אבער די אויטאמאטישע פייער סיגנאלן
חתן וכלה ,און האבן ארויסגעצייגט אבער עס איז נישט קיין טובה". האבן זיך צעפיפן ,און אלע האבן געדארפט
פארשטענדעניש מיט'ן גאנץ שנעל פארלאזן די זאל צוליב וואס די פייערלייט
אויסקלארן די סיטואציע . דא האט זיך עס טאקע קלאר אנגעזען,
ווען דער גאנצער זאל מיט זיידעס-באבעס איז געווען אויפ'ן וועג און דער זאל איז
31 פרשת מצורע תשפ״ב
.יעדע וואך
ביי
אייער
.טיר
NEW! Month-to-month
Subscription Plan
now availbile
Williamsburg ⁄ Boro Park ⁄ Monsey ⁄ Monroe ⁄ New Square ⁄ Lakewood
Subscribe and Save!
www.SubscribeToMoment.com
{call or text} 718.928.3347 ext. 2 {email} [email protected]
פרשת מצורע תשפ״ב 32
בילדער :א בליק
דומה למלאך כלילת יופי
פרומער ארטיסט ישראל סאריאנא האט אפגעמאלן די הימל'דיגע נייע פראכטפולע ארון קודש אין ביהמ"ד קראלי אין בארא פארק,
צורה פון שר התורה הגר"ח קנייבסקי זצ"ל. אין ענליכן שניט ווי דער באקאנטער ארון קודש אין די חורבה שול
אין ירושלים.
נייע ארון קודש אין ביהמ״ד קראלי בארא פארק
וחי אחיך עמך
חסידי פאפא מיט א לפרנס קאמפיין צו שטיצן היימישע
געשעפטן אין די טעג פאר פסח.
ארון קודש אין די חורבה שול אין ירושלים
תורת משה
כ״ק ראב"ד ירושלים שליט"א אויפטרעטנדיג מיט א שיעור אין
ק"ק צאנז בהשתתפות כ"ק אדמו"ר מצאנז שליט"א.
33 פרשת מצורע תשפ״ב
בילדער :א בליק
עוללים שואלים הילולא דאבא
כ"ק אדמו"ר רמ"מ מוויזניץ שליט"א ביים מנחם אבל זיין דעם האחים כ"ק האדמורי"ם מסקולען שליט"א פראווען די יארצייט
צוויי יעריגן זון פון הקדוש ר' אבישי דוד יחזקאל הי"ד וועלכער איז פון אביהם הגה"ק מסקולען זי"ע.
אומגעקומען פאריגע וואך אין דער ביטערער טעראר אטאקע אין
בני ברק.
הדרן עלך חורף תשפ״ב ירושלים
כ"ק אדמו"ר מצאנז קלויזענבורג שליט"א טרעט אויף מיט א די פרישע בלעכן איבער די ירושלימ'ער געסלעך ווארטן צו ווערן
דרשת סיום הזמן פאר תלמידי ישיבת צאנז קלויזענבורג . אנגעהאנגען מיט די ירושלימ'ער מודעות און ליפלעטן...
כינוס נדיבים נאה
כ"ק אדמו"ר מוויזניץ שליט"א אנקומענדיג צו אן עלעגאנטע
מסיבה דורך איגוד מוסדות וויזניץ פאר די תומכי המוסדות.
פרשת מצורע תשפ״ב 34
גרעסערע שטיקלעך מייקרא פלאסטיק וועלכע מען טרעפט אין די אלוועלטליכע וואסערן בלוט איז וואסער
דער פראבלעם פון מיקרא-פלאסטיק איז נישט קיין
נייע ,און פארשער האבן שוין לאנג אנגעוויזן אז די
פיצעלע שטיקלעך פלאסטיק קענען געפינען ווערן אין
יעדן ווינקל פון דער וועלט.
די שטיקלעך קענען קומען פון גרעסערע שטיקלעך
פלאסטיק וועלכע זענען צעשטיקלט געווארן ביז זיי
זענען געווארן גאר פיצל ,אבער עס קען אויך קומען פון
פארשידענע פראדוקטן אין וועלכע מען לייגט צומאל
אריין די פלאסטיק אלס א חלק פון די אינגרעדיענטן ,א
שטייגער ווי געוויסע סארטן ציין-פוץ.
אצינד זאגט א פרישע מעדיצינישע שטודיע אז זיי
האבן דורכגעפירט א שטודיע צו זען אויב מען קען טרעפן
די מיקראסקאפישע שטיקלעך פלאסטיק אין די בלוט
שטראם פון מענטשן .די פארשער האבן געזוכט פאר
פלאסטיק שטיקלעך וועלכע זענען צווישן 700און 500
טויזנט 'נענא-מעטער' גרויס (די ברייט פון א מענטשליכע
הארל איז אומגעפער 140נענא-מעטער) און זיי זענען
ערשטוינט געווארן צו טרעפן אז 17פון די 22מענטשן
אין דער שטודיע האבן געהאט כאטש עפעס מיקרא-
פלאסטיק אין זייער בלוט-שטראם.
די שטודיע פירט אויס אז מען ווייסט נאכנישט די
קאנסעקווענצן וואס די פלאסטיק ברענגט אויף א מענטש,
און דאס וועט פארלאנגען ווייטערדיגע פארשונגען.
די גרעסטע
שיעור מאסקע
א ריזיגע מאסקע וועלכע איז ערצייגט געווארן דורך א מעדיצינישער פירמע
פון טאיוואן ,איז דערקלערט געווארן 'גרעסטע מאסקע אויף דער וועלט' .די
מאסקע פארמאגט א לענג פון 27פיס מיט דריי אינטשעס ,און איז 15פיס
מיט ניין אינטשעס ברייט.
ווי די פירמע זאגט איז די מאסקע אומגעפער 50מאל גרעסער ווי א
געווענליכע מאסקע ,און זיי האבן שוין אין פלאן דאס צו פראדוצירן זינט
2020צו ברענגען אויפמערקזאמקייט איבער דעם געפאר פון קאוויד.
בעסער שפעט ווי קיינמאל?
די קוילן פאוער פלענט וואו די אינצידנט האט פאסירט
א פארשטייער פון דער פירמע\שטעלט א שטאלצער אהער די מאסקע
פרשת מצורע תשפ״ב 35
[email protected]אין אנדערע נייעס
פינחס האפפמאן
מערקווירדיגע אינצידענטן ,טשיקאווע אנעקדאטן
וואוילע מאסקיטאס
די ענווייראמענטאלע פראטעקשאן אגענטור פון אמעריקע האט
געגעבן די גרינע ליכט פאר א ביאלאגישע-טעכנאלאגיע פירמע,
ארויסצולאזן עטליכע ביליאן גענעטיש-מאדיפיצירטע מאסקיטאס אין
קאליפארניע און אין פלארידע.
דער ציל פון דער אונטערנעמונג איז צו אדרעסירן די פארשידענע
קרענק וועלכע מאסקיטאס טראגן ארום — און קענען דאס ווייטער געבן
צו די מענטשן וואס זיי בייסן .די מאסקיטאס וועלכע די פירמע גרייט זיך
ארויסצולאזן וועלן אלע זיין זכרים וועלכע בייסן נישט (נאר די נקיבה
מאסקיטא בייסט) און וועלן זיין גענעטיש מאדיפיצירט אז די אייעלעך
פון די מאסקיטאס זאלן אויך נאר זיין זכרים ,אזוי אז מיט דער צייט
וועט די באפעלקערונג פון בייסיגע מאסקיטאס דראסטיש אראפגיין.
געוויסע סייענטיסטן האבן אויסגעדריקט זארג איבער דעם געדאנק
זאגנדיג אז איינמאל די מאסקיטאס ווערן ארויסגעלאזט דאן "קענען זיי
נישט ווערן צוריקגערופן" און עס איז נישט מעגליך צו וויסן וואס עס
קענען זיין די קאנסעקווענצן פון דעם פראגראם.
אן 'אעדעס אעגיפטי' מאסקיטא ,פון די סארט וועלכע וועלן ווערן ארויסגעלאזט
פרשת מצורע תשפ״ב 36
זלמן שפירא [email protected]
מיינונגען און אנאליזן אויף נייעס פון פארגאנגענער וואך
ר' משה אייזנבערג
בעל מנגן
מיט די וואס פיטערן דיסאינפארמאציע. נאכ'ן קריטיקירן די סאציאלע-
לכאורה איז זייער חשבון אז ס׳איז א מידיע פלאטפארמע טוויטער אויף
גרעסערער געפאר צו האבן א מציאות וואו זייער איבערגעטריבענעם צענזור ,האט
דאס פאלק האט נישט קיין צוטריט צו אפענע אילאן מאסק ,דער וועלטס רייכסטער
דעבאטעס ,און דאס איז זיי וויכטיגער ווי מאן ,היינט אינוועסטירט אזויפיל
פארמיידן דיסאינפארמאציע וואס קומט מיט ווי 2.9ביליאן דאלאר אין דער פירמע
א פרייז אז אין דער זעלבער צייט פארשטאפט אפקויפנדיג 9.2פראצענט פון די שעירס,
מען די מיילער פון סיי ווער עס גייט נישט אין וואס מאכט אים אצינד דער גרעסטער
שעיר-האלטער אין דער פירמע .וואס
שפאן און האלט "אנדערש". איז דיין בליק אויף צענזור דורך גרויסע
וויכטיג צו געדענקען אז עקסטרעם אויף מידיע פירמעס ,זאל מען יעדן לאזן רעדן
ביידע זייטן איז נישט גוט ,אבער היות די ככל העולה על רוחו אדער איז יא וויכטיג
אלגעמיינע מידיע פיטערט דעם פאלק מיט
צענזור און איבערזיכט?
לינקע אידעאלאגיע ,מיין איך אז די רעכטע צי מ׳זאל לאזן יעדן רעדן כפי עולה על
זענען גערעכט ,און מ׳דארף לאזן דעם רוחו? אוודאי נישט! ווערטער וואס ברענגען
עולם פראקטיצירן זייערע ערשטע- צו אקטן פון פארברעכן אדער טעראר איז
אמענדמענט רעכטן און ווי ווייניגער
צענזורירן .מובן מאליו אז סכנה׳דיגע געוויס א סכנה.
פארשוינען וואס שפייען האס און איך בין נישט דער גרעסטער בקי אין דעם
רייצן אן יוגנטליכע מיט שנאה קעגן נושא פון פרייהייט פון ווארט והמסתעף ,אבער
דער מערב וועלט ,דארף מען נישט לויט וויפיל איך פארשטיי איז די דעבאטע בערך
צושטעלן קיין פלאטפארמעס. ווי פאלגנד :דער רעכטער קאנסערוואטיווער
טאמער וועט איינער יעצט פרעגן, לאגער האלט אז מ׳דארף לאזן דעם עולם
אז פונקט ווי מ'דארף פארשווייגן נוצן זייערע ערשטע-אמענדמענט רעכטן פון
טעראר און רופן פאר געוואלדטאטן פרייהייט פון ווארט ,און מ'טאר עס נישט
זאל מען אויך פארשווייגן פרעזידענט באגרעניצן כמעט אין קיין שום פאל ,און די
טראמפ ,ווייל ער איז אויך א סכנה, לינקע פילן זיך דערפון באדראעט ווייל צומאל
אזא איינעם זוך איך נישט צו
אדרעסירן און איך וועל לאזן א שטעלט עס אין געפאר זייער אגענדע.
צווייטן אים ענטפערן. איך וועל מודה זיין אז איך פארשטיי נישט
גענוי פארוואס די רעכטע וועלן פארדאמען
צענזור אין יעדן פאל ,און זענען נישט באזארגט
פרשת מצורע תשפ״ב 37
א סימבאלישע שנעלקע אין נאז אז ס'איז אנדערע די מידיע גלייכט צו פייערן יעדעס מאל א
צייטן און ס'איז דא א נייע שעריף וואס גייט מאכן יאכט שיף פון איינעם פון די רוסישע אליגארכן
ארדענונג ,און אויב ווייסן זיי וואס ס'איז גוט פאר זיי, איז קאנפיסיקירט געווארן דורך א מערב-וועלט
זאלן זיי זיך שנעל אויפוועקן און טון וואס נאר אימער
ס'איז אין זייערע הענט אפצושטעלן די אומשולדיגע לאנד .מיין שאלה ,איז דאס יושר צוצונעמען
פארמעגנס פון פריוואטע מענטשן אן קיין
בלוט פארגיסונג.
לאמיר נישט פארגעסן אז מיר אלע ווילן די וועלט יושר'דיגן געריכט פראצעס .מער פון דעם ,לו
זאל זיך פירן אויף א דעמאקראטישן (נישט ליבעראלן) יצוייר אז קיין איין רוסישער אליגארך וועט
סיסטעם .איז ממה נפשך ,אויב איז רוסלאנד מער נישט האבן קיין יאכט ,כ'מיין ,מ'קען אנגיין
״דעמאקראטיש״ און דער עולם האט געוועלט פאר מיט א רייך און לוקסוריעז לעבן אפילו ווען
פוטין און ער איז דער שליח ציבור ,דארף ער טון מ'האט נישט קיין הנאה-שיף… איז דאס בכלל א
וואס זיינע משלחים ווילן ,און אויב קענען זיי לייגן קאנסעקווענץ וואס קען עפעס ארויסהעלפן אז
גענוג פרעשור אויף אים וועט ער מוזן פאלגן. איינער וועט זיך דערפון צעקראצן?
אויב איז ער א דיקטאטאר און טוט כאוות נפשו צי ס׳איז ״יושר״ צוצונעמען פארמעגנס פון
און קיינער קען אים גארנישט איינטיילן וואס צו טון, פריוואטע מענטשן אן קיין יושר׳דיגע געריכט
איז דאך זיכער א גרויסער פראבלעם ,און די מערב פראצעס ,איז דאך דא דער אלטער כלל אז "המטרה
וועלט דארף זיך נישט לאזן ליידן פון אזא מציאות. מקדש את האמצעים" – דער ציל הייליגט די מיטלען,
אז ער וויל פירן א קאמוניסטישן רעזשים ביי זיך און אויב קען דאס לייגן דרוק אויף די רייכע אליגארכן
אינדערהיים איז איין זאך ,אבער אויב מאכט ער אן וואס האבן א נאנטשאפט מיט'ן רוסישן פרעזידענט
ביטערע ליידן פאר אנדערע ,טאר מען נישט זיצן מיט פוטין אז זיי זאלן מוזן לייגן פרעשור אויף דער
רוסישער רעגירונג אפצושטעלן אזא בלוטיגע און
פארלייגטע הענט.
איז צוריק צו דער שאלה ,וואס האט איר געפרעגט? אומגערעכטע מלחמה ,מיין איך אז ס'איז יושר.
ווייל איך געדענק שוין נישט… כ'האף כ'האב עס בעצם ליידן די אליגארכן גרויסע עקאנאמישע
פארענטפערט ערגעצוואו אין מיין לאנגן מאנאלאג… שאדנס און ס׳איז לטובתם אז די מלחמה זאל זיך
אפשטעלן .דאס אוועקנעמען זייערע יאכט שיפן איז
נישט די פולע וואג פון די סאנקציעס און מער ווי
נאמען "קולות" .אלס א פאפולערער חתונה זינגער, איך האב לעצטנס געמאכט אן אויפפאסונג ווי
איז אינטערעסאנט צו הערן אייער בליק .זעט מען די אפילו דער יונגווארג קומט אלץ נענטער צו שפירן
ערשיינונג אויך ביי חתונות ,און אויב דער ענטפער איז דעם טעם פון א היימישן חסידישן ניגון ווי איידער
יא ,וואס וואלט איר געזאגט איז דער גורם דערפאר? מער פארגעשריטענע נגינה .א ביישפיל דערויף איז
די עכט חסידישע ניגונים האבן נשמה און רוחניות אין זיך די 'שטענדיג' קאלעקשאן וואס איז ארויסגעקומען
און זענען דעריבער נצחיות .די ניגונים וועפן נישט אויס און פאר פורים מיט א רייע בארימטע זינגער דארונטער ר'
אלעזר ליפא שמעלצער און איז געווען אנגעפאקט מיט
ס׳איז משפיע אמת'ע שמחה אויפ'ן מענטש. רעכט געשמאקע חסידישע ניגונים און אפילו הייליגע
ווידער די היינטיגע סארט ניגונים זענען ווי קענדיס. נוסחאות פון דאווענען און די ימים נוראים .דעם
יונגע מוחות כאפן זיך צו צו דעם ,אבער אפילו זיי ווערן פארלאפענעם פורים האט זיך עס גוט אנגעזען איבער
שנעל נמאס און דארפן האלטן אין איין טוישן .קענדיס זענען די גאסן פון היימישע געגנטער ,ווען פילע גרופעס און
נישט טריפה אבער גוט נאר מיט א מאס און מ׳דארף וויסן מאבילס האבן געזונגען דייקא ניגונים מיט א חסידישן
קוועטש .אין וויליאמסבורג האב איך אפילו געזען
וויפיל און ווען צו נעמען. ווי א גוטער איד באצאלט פאר א טראק ארומצופארן
ס׳איז א לענגערער שמועס ,און אויב וועל איך נישט לעבעדיג מאכן די גאסן מיט חסידישע מוזיק .אויך
ארויסקומען גענוג קלאר קען עס שיקן אן אומריכטיגן איז דא לעצטנס אן אויפוואכונג דערוועגן אונטער'ן
מעסעדזש ,וועט מען דארפן איבערלאזן דעם נושא פאר אן
אנדערער געלעגנהייט בע״ה.
פרשת מצורע תשפ״ב 38
נישט מער ווי א קליינע פראצענט פון די הוצאות .וויפיל דער פרייז פון מצות שטייט ביי 33דאלאר א פונט,
לאזן זיך אידן קאסטן פאר א מהודר'דיגן אתרוג? מצה איז א וואס באדייט אז אויסצורישן א פאמיליע מיט קינדער
מצות עשה דאורייתא ,און ס'איז א וויכטיגערע הוצאה ווי רוב מיט מצות אויף פסח וועט קאסטן מינימום א דריי-פיר
הונדערט דאלאר .ווי יאר יערליך הערט מען מענטשן זיך
הוצאות החג. אפרעדן דערוועגן .קודם ,וואו קויפט איר אייערע מצות?
אויב איז וואר אז די מצה בעקערייען טרייבן ארויף און האלט איר אז דער פרייז איז בארעכטיגט נעמענדיג
די פרייזן פשוט ווייל מ׳מוז צוקומען צו זיי איז עס נישט אין באטראכט די האנט-ארבעט וואס ווערט געמאכט
אויסגעהאלטן און גייט אריין בגדר מייקרי השער .אבער ווי
איר דערמאנט אליין ,אז מ'רעכנט צוזאם הוצאות וואס די דוקא דורך היימישע אידן לשם מצות מצוה און די
בעקערייען האבן צו קענען צושטעלן די אלע הידורים גלייב גרויסע קאסטן צוצושטעלן די אלע הידורים ,אדער
זענען די פרייזן טאקע איבערגעטריבן און בעקערייען
איך נישט אז מ'רעדט דא פון עפעס אויסערגעווענליך. נוצן אויס דעם פאקט אז מ'דארף צוקומען צו זיי?
אויב איז וואר אז מצה בעקערייען פארדינען שווערע מאך א חשבון וויפיל דאס אריינברענגען דעם פסח קאסט,
געלטער וואלטן דאך אנדערע געקענט עפענען אייגענע אריינגערעכנט אלע הוצאות פון מצות און וויין ,פיש (פאר
בעקערייען און בעטן ביליגער .אין אנדערע ווערטער ,איך ווער ס'עסט) און פלייש ,קליידער און שיך און פארשידענע
גלייב אז די כללים פון "סופליי און דימענד" זענען גילטיג אויך הויזווארג געברויכן ,און ס'וועט אויסקומען אז די מצות זענען
ביים היימישן ציבור ,און אויך ביי מצות.
ברכת מזל טוב
לכבוד ידידינו היקר והחשוב ,עושה ומעשה בכל עת,
הרב יעקב אליעזר שישא הי״ו
לרגל שמחת אירוסי הבת למזל טוב
ברכת מזל טוב
לכבוד ידידינו היקר והחשוב ,ברוך הכשרון ,צנא מלא ספרא
הר״ר משה יאקאב הי״ו
לרגל שמחת הולדת הבת למזל טוב
39 פרשת מצורע תשפ״ב
SFOHRMPIREASASACHFETY TIPS
1. APPLIANCES. Keep all appliances away from the edge of the counter. Leave ample space
around appliances to allow air to circulate and minimize buildup of heat.
2. BASIC CLEANING. when cleaning for Peach, take care when using chemical cleaning
agents. Avoid direct contact with skin or eyes, and ensure they are kept out of reach of
children. If contact does occur, wash immediately with cold running water.
3. KASHERING. Never allow children near boiling water. Use appropriate protective clothing,
when kashering. Always pour boiling water away from yourself.
4. BEDIKAS CHOMETZ. when searching for Chometz, keep the candle away from any
flammable objects such as curtains, furniture, tablecloths, clothing etc. Make sure the candle
is completely extinguished before placing aside.
5. BURNING CHOMETZ. Only use one of the authorized Burning Chometz sites.
While the fire is burning, do not add flammable materials to cause the fire to flare up.
6. LOCK YOUR HOMES. Due to the increase in house break-ins, be extra caution if being
away for Yom Tuv, make sure all doors and windows are locked.
PLEASE MAKE SURE YOU HAVE WORKING SMOKE ALARMS
AND CARBON MONOXIDE DETECTORS IN YOUR HOME
@CWSPshmira @CATSKILLSshmira @SISPshmira @LASPshmira @QBSPshmira @CHSPshmira @FCSPshmira
EKISHE FABRI PURE SILKh u g e s e l e c t i o n O F 1 0 0 % P U R E f i n eFINE HAND SE
LECTED TISH B TISH BEKITCHES
CS SUPER
THE LARGEST
SELECTION
OF STYLES,
AND FABRICS!
The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Moment Plus 383
- 1 - 40
Pages: