คูมือการบร�หารความเสี่ยงและพัฒนากลยุทธองคกร
คูมือการบร�หารความเสี่ยง
และพัฒนากลยุทธองคกร
คูมือการบร�หารความเสี่ยงและพัฒนากลยุทธองคกร
คูมือฉบับนี้เพ�่อใชเปนแนวทางใหหนวยงานและพนักงานของบร�ษัทนำไปกำหนดว�ธีการปฏิบัติงาน การสื่อสารสรางความเขาใจ และพัฒนา
กระบวนการทำงาน ในการบรห� ารความเสย่ี ง หรอ� พฒั นาแนวทางการทำงานเพอ่� ใหเ กดิ ประสทิ ธภิ าพภายใตค วามเสย่ี งทค่ี วบคมุ ไดอ ยา งเหมาะสม
และสรางประสิทธิผลตองานและผูมีสวนไดเสียใหไดรับคุณคารวมกันและสรางการเติบโตรวมกันอยางยั่งยืน การบร�หารความเสี่ยงและการ
พัฒนากลยุทธองคกรจ�งตองมองการบร�หารจัดการที่เชื่อมโยงถึงกัน และพัฒนาใหเกิดคุณคารวมกันครอบคลุมในดานตางๆ
โดยแบงเปน 6 ดาน ดังนี้
ดานกลยุทธ
ดานการปฎิบัติงาน การบร�หารความเสี่ยง
ดานการเง�น และพัฒนากลยุทธองคกร
ดา นกฎหมาย ขอ บงั คบั
และกฎระเบียบ
ดานสังคม
และสิ�งแวดลอม
ดา นสภาวะแวดลอ ม
และภมู ทิ ศั นท างธรุ กจิ ทเ่ี กดิ ขน้� ใหม
2. ดานการปฎิบัติงาน 1. ดานกลยุทธ
กระบวนการปฏิบัติงานในดานตางๆ ที่ตองบร�หารจัดการใหมีประสิทธิภาพ ปจจัยดานตางๆ ที่อาจมีผลกระทบตอเปาหมายขององคกร ไดแก
และสามารถดำเนินงานไดตามปกติอยางตอเนื่อง ทั้งในดานขั้นตอนการปฏิบัติงาน • ความผันผวนของภาวะเศรษฐกิจ
การบร�หารทรัพยากรบุคคล และเทคโนโลยี ไดแก • ความผันผวนของทิศทางราคาวัตถุดิบ
• การจัดการดาน Supply Chain • ความเสี่ยงในการบร�หารและจัดหาวัตถุดิบ
• การบร�หารสินคาคงคลัง • การแขงขันในตลาด
• การบร�หารทรัพยากรบุคคล
• ความปลอดภัย ชีวอนามัย และคุณภาพในการทำงาน
• การตอตานการทุจร�ต
3. ดานการเง�น 4. ดานกฎหมาย ขอบังคับและกฎระเบียบ
ปจจัยดานตางๆ ที่อาจมีผลกระทบตอกระแสเง�นสด ปจจัยดานตางๆ ที่อาจสงผลกระทบตอการกำกับกิจการที่ดี
รายได ตนทุน และคาใชจาย ไดแก การกระทำการที่ผิดกฎหมายขอจำกัดและการปรับทิศทางธุรกิจ
• ความเสี่ยงและการพัฒนาคุณภาพในการบร�หารลูกหนี้ หร�อการดำเนินงาน ไดแก
• ความผันผวนของสภาพคลอง อัตราดอกเบี้ย • มาตรการปกปองการทุมตลาด
• การคุมครองผูบร�โภคและขอมูลสวนบุคคล
และอัตราแลกเปลี่ยน ในตลาดเง�น • มาตรการดานความปลอดภัยในการจัดการดานขนสงสินคา
• ความพอเพ�ยงของเง�นทุนหมุนเว�ยน • นโยบายในการสงเสร�มอ�ตสาหกรรมและการลงทุนของภาครัฐ
และเง�นทุนเพ�่อการเติบโตอยางยั่งยืน
5. ดานสังคมและสิ�งแวดลอม
ปจจัยดานตางๆที่เกี่ยวของกับประเด็นดาน “ESG” หร�อสิ�งแวดลอม
(Environmental) สังคม (Social) และบรรษัทภิบาล (Governance) ไดแก
• ผลกระทบจากการขาดแคลนน้ำ (Water Scarcity)
ที่มีตอกระบวนการผลิตหร�อบร�การ
• คาใชจายที่เพ�มข�้นจากการเก็บภาษีภาคอ�ตสาหกรรม
หร�อธุรกิจที่ปลอยกาซคารบอนไดออกไซด (Carbon Tax)
• การผลิตที่มีความเสี่ยงเร�่องสิ�งแวดลอมที่สรางผลกระทบตอชุมชนโดยรอบ
• การละเมิดสิทธิมนุษยชนในหวงโซอ�ปทาน
• การเปลี่ยนแปลงโครงสรางประชากร (Aging Society)
• การไมเปดเผยขอมูลที่มีนัยสำคัญ ซึ่งเปนประเด็นที่เปนความคาดหวัง
ของผูมีสวนไดเสีย
• ความบกพรองในมาตรการกำกับดูแลภายในองคกร
6. ดานสภาวะแวดลอม และภูมิทัศนทางธุรกิจ
ที่เกิดข�้นใหม (Emerging Risks)
ปจจัยดานตางๆ ที่อาจเกิดข�้นทั้งในปจจ�บันและอนาคต ที่สงผลใหเกิดการเปลี่ยนแปลง
รปู แบบทางธรุ กจิ หรอ� กระทบตอ ความสามารถในการดำเนนิ ธรุ กจิ ในรปู แบบปจ จบ� นั ไดแ ก
• ความเสี่ยงดานเทคโนโลยีที่อาจทำใหเกิดการเปลี่ยนแปลง
รูปแบบทางธุรกิจ (Disruptive Technology)
• ความเสี่ยงดานความปลอดภัยทางเทคโนโลยีสารสนเทศ (Cyber Security)
• ความเสี่ยงดานการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมการใชสินคา (Behavior Changes)
• ความเสี่ยงในดานการเปลี่ยนแปลงทางดานสภาพภูมิอากาศ (Climate Changes)
• ความเสี่ยงดานการเปลี่ยนแปลงทางหวงโซธุรกิจ (Supply Chain Disruption)
คูมือการบร�หารความเสี่ยงและพัฒนากลยุทธองคกร
กระบวนการบร�หารความเสี่ยงและการพัฒนากลยุทธขององคกร
เพ�่อใหแนวทางในการบร�หารเปนไปในทิศทางเดียวกัน
จ�งกำหนดขั้นตอนการบร�หารแบงเปน 4 ขั้นตอน ดังนี้
1 การระบุความเสี่ยง
การระบุโอกาส
การระบุความเสี่ยง การกำหนดคาชี้วัด และประเมินผลกระทบ
หร�อโอกาสในการดำเนินธุรกิจ และโอกาสในการเกิดความเสี่ยง
การสรางแผนที่ความเสี่ยง และการกำหนดมาตรการ
2 ตอบสนองตอความเสี่ยง
การว�เคราะหโอกาสและอ�ปสรรค ในการพัฒนากลยุทธ
การประเมินความเสี่ยง การกำหนดดัชนีชี้วัดความเสี่ยง
หร�อว�เคราะหโอกาสและอ�ปสรรค หร�อชี้วัดผลการดำเนินงานที่สำคัญ ทั้งที่เปนดัชนีชี้นำ
และดัชนีชี้ตาม
ในการพัฒนากลยุทธ การลดความเสี่ยง
การแบงปนความเสี่ยง
3 การยอมรับความเสี่ยง
การหลีกเลี่ยงความเสี่ยง
การกำหนดมาตรการ การกำหนดแผนการบร�หารตามขั้นตอนและกรอบเวลา
และการจัดการ การบร�หารการเปลี่ยนแปลง
การบร�หารเหตุการณ
4 การบร�หารความตอเนื่อง
การติดตาม ทบทวน ปรับปรุง การกำหนดหนาที่และผูรับผิดชอบ
และการรายงาน การประเมินผลและการทดสอบ
การกำหนดขั้นตอนและว�ธีการสื่อสาร
คูมือการบร�หารความเสี่ยงและพัฒนากลยุทธองคกร