๓. บทเพลงไทยเดิม กำรขับร้องบทเพลงไทยเดิมมีศัพท์สังคีตที่ใช้ในกำรร้องหรือ กำรบรรเลงทำงดนตรีไทยที่ควรรู้จักเช ่ น ตับ หมำยถ ึ ง เพลงท ี่ม ี ลก ั ษณะเป็ นช ุ ด หลำยเพลงต ่ อเน ื่องกน ั โดย เร ี ยงร ้ อยสอดคลอ ้ งกน ั ม ี อต ั รำจง ั หวะเด ี ยวกน ั หร ื อต ่ ำงกนเล็กน้อย ั เถา หมำยถ ึ ง เพลงท ี่ม ี อต ั รำจง ั หวะต ้ ง ั แต ่ สำมช ้ น ั สองช ้ น ั และช ้ น ั เด ี ยว โดยเร ิ่มบรรเลงสำมช ้ น ั ก ่ อน ต ่ อดว ้ ยสองช ้ น ั และจบลงดว ้ ยช ้ นเดียว ั
จังหวะ หมำยถ ึ งกำรจด ั เร ี ยงของเส ี ยง ซ่ึ งม ี ควำมส ้ น ั ยำวต ่ ำงกน ั คลอ หมำยถ ึ งกำรร ้ องโดยม ี ดนตร ี บรรเลงประกอบไปพร ้ อม ๆ กน ั เช ่ น ซอสำมสำยส ี คลอไปกบ ั กำรร ้ อง ในระดบ ั เส ี ยงและทำ นองเด ี ยวกน ั เอื้อน หมำยถึง ช ่ วงกำรร ้ องดำ เน ิ นทำ นองโดยไม ่ ม ี คำ ร ้ องใชแ ้ ต ่เสียงออ อือเออเอย สำมำรถใชท ้ ้ ง ั ตน ้ เพลงกลำงเพลงและทำ ้ ยเพลงแลว ้ แต ่ ลก ั ษณะของเพลง
ตัวอย่างบทเพลงไทยเดิม
๔. บทเพลงประสานเสียง ๒ แนว กำรร้องเพลงประสำนเสียง หรือคอรัส คือ กำรขับร้องเพลงที่ใช้ ทำ นองเพลงต ้ ง ั แต ่ ๒ ทำ นองเพลงข ้ึ นไป โดยกำรร ้ องตอ ้ งม ี กำรสอดประสำนเสียง ท ี่เหมำะสมกน ั ในแต ่ ละทำ นอง บทเพลงประสำนเส ี ยงจะม ี ทำ นองหลก ั และ ทำ นองประสำน ซ่ึ งม ี ว ิ ธ ี กำรขบ ั ร ้ องในร ู ปแบบต ่ ำง ๆ ดง ั น ้ ี การขับร้องเพลงประสานเสียง ที่มา: www.school.obec.go.th/mwnesaan Escellence Fair 2007 sec03.html
เป็ นกำรร ้ องวนทำ นองมำข ้ึ นตน ้ ใหม ่ หมำยถ ึ งแต ่ ละกล ุ ่ มข ้ึ นไม ่ พร ้ อมกน ั ดง ั น ้ น ั กำรจบกจ ็ ะไม ่ พร ้ อมกน ั อำจกำ หนดวำ ่ ๓-๔ เที่ยว (จำกต้นจนจบ)โดยใช้ เพลงเด ี ยวกน ั ทำ นองเด ี ยวกน ั เช ่ น เพลง Row Row Your Boat ๔.๑ การร้องแบบราวด์ (Round)
๔.๒ การร้องแบบแคนนอน (Cannon) เป็ นกำรร ้ องคนละเน ้ ื อร ้ องและทำ นองแต ่ ร ้ องพร ้ อมกน ั เช ่ น เพลงชื่นชีวิต ของสุนทรำภรณ์
สร ุ ป เพลงประสำนเสียง ๒ แนว ในข ้ น ั แรกของกำรฝึ กควรใชก ้ ำรขบ ั ร ้ อง แบบรำวดห ์ ร ื อแบบแคนนอน ซ่ึ งใชเ ้ป็ นพ ้ ื นฐำนในกำรร ้ องเพลงประสำนเส ียงได้
๕. บทเพลงร ู ปแบบ ABA บทเพลงรูปแบบ ABA เป็ นเพลงท ี่แบ ่ งออกเป็ น ๓ ส ่ วน ท ่ อน A กล ุ ่ มทำ นองท ี่๑ ท ่ อน B กล ุ ่ มทำ นองท ี่๒ จะม ี ทำ นองท ี่แตกต ่ ำงจำกกล ุ ่มท ำนองที่ ๑ ท ่ อน A กล ุ ่ มทำ นองท ี่๓ จะม ี กำรซ ้ ำ ทำ นองในกล ุ ่ มท ี่๑ อ ี กคร ้ ั ง แต ่ ทำ นองน ้ น ั ไม ่ จำ เป็ นตอ ้ งเหม ื อนกน ั
ตว ั อย ่ างบทเพลงร ู ปแบบ ABA
ที่มา: www.wichai.net/thaisong/main.htm
๖. บทเพลงประกอบการเต้นร า เอกสำรประกอบกำรสอน ลีลำศ ๑ ของหน ่ วยศ ึ กษำน ิ เทศก ์ สำ นก ั พัฒนำกำรพลศึกษำสุขภำพและนันทนำกำร กรมพลศึกษำ ให้ควำมหมำย กำรล ี ลำศวำ ่ “ค ื อศ ิ ลปะและก ี ฬำชน ิ ดหน่ึ งท ี่สร ้ ำงควำมสน ุ กร ื่นเริง สร้ำง ควำมแขง ็ แกร ่ งทำงดำ ้ นร ่ ำงกำยใหแ ้ ก ่ ผเ ู ้ ตน ้ โดยกำรเคล ื่อนไหวส ่ วนต ่ ำง ๆ ของร ่ ำงกำยไปตำมจง ั หวะเส ี ยงเพลงอยำ ่ งถ ู กตอ ้ งตำมแบบแผน” ดง ั น ้ น ั กำรล ี ลำศจ ึ งเป็ นก ิ จกรรมท ี่ตอ ้ งเขำ ้ใจจง ั หวะดนตร ี และซำบซ ้ึ งกบเสียงและ ั ท ่ วงทำ นองเพลงเพ ื่อเคล ื่อนไหวร ่ ำงกำยใหถ ้ ู กตอ ้ งตำมจง ั หวะน ้น ๆ ด้วย ั จง ั หวะในกำรล ี ลำศตำมมำตรฐำนสำกลน ิ ยม แบ ่ งเป็ น ๒ ร ู ปแบบ ดง ั น ้ ี
๑. กำรล ี ลำศแบบบอลร ู ม ม ี ดว ้ ยกน ั ๕ แบบ ไดแ ้ ก ่ วอลตซ ์(waltz) แทงโก (tango) สโลว์ฟอกซ์ทรอต (slow foxtrot) เวียนนิสวอลตซ์ (viennese waltz) และควิกสเตป (quick step) ๒. กำรลีลำศแบบละติน-อเมร ิ กน ั ม ี ๕ จง ั หวะไดแ ้ ก ่ ชะ ชะ ชำ (Cha Cha Cha) แซมบำ (samba) คิวบันรุมบำ (cuban rumba) ปำโซโดเบล (paso doble) และไจว์ฟ (jive) นอกจำกลีลำศตำมมำตรฐำนสำกลนิยมแล้ว ยังมีจังหวะลีลำศที่ ไม ่ เป็ นมำตรฐำน เป็ นล ี ลำศท ี่พฒ ั นำมำจำกกำรเตน ้ ร ำพ ้ ื นเม ื องในแต ่ ละทอ ้ งถ ิ่น เช ่ น จง ั หวะแมมโบ (mambo) ทวิสต์ (twist) ซัลซำ (salsa) มำเร็งเก (marengue) ร็อกแอนด์โรล (rock and roll) สว ิ ง หร ื อของไทยเช ่ น ตะล ุ ง
ตัวอย่างบทเพลงประกอบการเต้นร า
ผง ั สร ุ ปสาระส าคญ ั เครื่องหมายและสัญลักษณ์ที่ส าคัญ ได้แก่ บรรทัด ๕ เส้น เส้นน้อย เส้นกั้นห้อง ตัวโน้ต ตัวหยุด กญุแจประจ าหลกัเคร ื่องหมายกา กบัจังหวะ • โน้ตบทเพลงไทย บันทึกด้วยอักษรไทยแทนการออกเสียง ของโน้ตสากล • การอ ่ านโน ้ ตสากลจะอ ่ านเส ี ยงตวัโน ้ ตตามกญุแจประจ าหลัก การขับร้องมีทั้งการขับร้องเดี่ยว การขับร้องประกอบดนตรี และการขับร ้ องเพลงหม ู่การขับร ้ องเพลงไทยและ เพลงสากลต้องค านึงถึงการหายใจ การออกเสียง การเอื้อน การใส่อารมร์เพลง อักขรวิธีและมารยาทในการขับร้องเพลง เสียงร้องและเสียงของ เครื่องดนตรีในบทเพลง จากวัฒนธรรมต่าง ๆ การร้องเพลงประกอบดนตรีช่วยสร้าง บรรยากาศและอารมณ์ร่วมในเพลง การร้องและบรรเลง เครื่องดนตรีประกอบการร้อง การอ่านตัวโน้ต บทเพลงไทยและสากล เครื่องหมายและ สัญลักษณ์ทางดนตรี เพลงไทย เพลงสากล และการปฏิบัติ ตามตัวโน้ต