ท่าร าที่ ๓๓ อธิบายท่าร า : หน ั ขวากา ้ วเทา ้ ซา ้ ยไปขา ้ งหนา กระดก ้ เทา ้ ขวาส ่ งหลง ั เปล ี่ยนม ื อเป็ นท ่ าเหาะ ม ื อขวาม้วนจีบ ออกเป็ นต ้ ง ั วง ปลายน ิ ้ วแทงลงพ ้ ื น งอแขนระดบเอว ั ม ื อซา ้ ยต ้ ง ั วงแขนต ึ งระดบ ัไหล ่ ศ ี รษะเอ ี ยงขวาหันตัว ไปทางซ้ายช้า ๆ อธิบายท่าร า : หน ั ซา ้ ยกา ้ วเทา ้ ขวาไปขา ้ งหนา กระดก ้ เทา ้ ซา ้ ยส ่ งหลง ั เปล ี่ยนม ื อเป็ นท ่ าเหาะ ม ื อซ้ายม้วนจีบ ออกเป็ นต ้ ง ั วง ปลายน ิ ้ วแทงลงพ ้ ื น งอแขนระดบเอว ั ม ื อขวาต ้ ง ั วงแขนต ึ งระดบ ัไหล ่ ศ ี รษะเอ ี ยงซายหันตัว ้ ไปทางขวาช้า ๆ ท่าร าที่ ๓๔
ท่าร าที่ ๓๕ อธิบายท่าร า :กระโดด ๒ เท้า เปลี่ยนมือเป็นต้งัวงบน งอแขนท้งัสองมือ สนั่ปลายนิ้วมือเลก็นอ้ย บินเป็นวงกลม ลงมาตรงกลางดา้นล่างเวทีศีรษะเอียงซา้ยแลว้ กลับเป็ นหน้าตรง ท่าร าที่ ๓๖ อธิบายท่าร า :กา้ วเทา้ ขวาดา้ นข้าง กระดกเส้ี ยวขาซา้ ย มื อทา ท่าปี กนก ระดบั ศี รษะขยบั ปลายนิ้วมื อ จากน้ นั กา้ วไขวข้ าซา้ ยลงมาขา้งหน้า เขยง่ส้ นเทา้ ๒ ข้าง ศีรษะเอียงซ้าย มื อทา ปี กนกเช่นเดิ ม
การแสดงละคร ละครเป็ นการแสดงที่เป็ นเรื่องราวเป็ นศิลปะการแสดง ซึ่งแสดงให้ เห็นถึงวิถีชีวิต วัฒนธรรม ประเพณีของคนในชาติสร้างความสนุกสนาน ใหก ้ บ ั ผช ู ้ ม ช ่ วยใหม ้ น ุ ษยเ ์ ขา ้ใจช ี ว ิ ต และสามารถอยร ู ่ ่ วมกน ั อยา ่ งม ี ความส ุ ข ตว ั อย ่ างการแสดงละครพ ู ด เรื่อง นินทาสโมสร (๕ องก์) ของ ศร ี อย ุ ธยา นินทาสโมสรแปลจากละคร ชื่อ เดอะสคูลฟอร์สแคนดัล (The School for Scandal) ของริชาร์ด บรินสลีเชอริแดน
ชื่อตัวละคร ลักษณะของตัวละคร พระยาวัชรินทร์เดชะ อายุประมาณ ๕๐ ปี แต ่ ม ี ท ่ าทางกอ ้ ร ่ อกอ ้ ต ิ ก โกรธง ่ ายหายเร ็ ว ใจด ี แต ่ งตวัหน ุ ่ ม พระยาอมร ิ นทร ์ประส ิ ทธ ์ ิ วทย์ ิ อายุประมาณ ๕๐ ปี ท ่ าทางเป็ นผใ ู ้ หญ ่ เป็ นคนชอบ สนุก พูดเสียงดังแต ่ งตวัเร ี ยบง ่ าย ขน ุ เจร ิ ญชวนะก ิ จ อายุประมาณ ๓๐ ปี ทา ตวัเป็ นผใ ู ้ หญ ่ เป็ นคนฉลาด แกมโกง ต ่ อหนา ้ ผค ู ้ นจะทา ตวัเร ี ยบร ้ อย พดช้า ๆ ู แต ่ ลบัหลงัคนจะพด ู จาเร ็ ว ม ี ก ิ ร ิ ยาแปลก ๆ แต ่ งกาย ดว ้ ยเส ้ ื อหลวม ๆ น ุ ่ งผา ้ส ี เก ่ า ๆ ไม ่ สวม เครื่องประดับ ลักษณะของตัวละคร ต ั วละครผ ้ ู ชาย
ชื่อตัวละคร ลักษณะของตัวละคร นายบุญสม อายุประมาณ ๒๔ ปี ท ่ าทางเป็ นนกัเลง ม ี อารมณ ์ สน ุ กสนานเฮฮา แต ่ งกายส ี สันสดใส สวมแหวนสองถ ึ งสามวง ม ี แหวนเพชร ๑ วง หลวงพนก ิ จโกศล อายุประมาณ ๒๔ ปี ท ่ าทางโออ ้ วด แต ่ งกายหร ู หรา นายเสริม อายป ุ ระมาณเก ื อบ ๕๐ ปี ท ่ าทางพด ู จาเป็ นผห ู ้ ลกัผใ ู ้ หญ ่ เป็ นคน หัวโบราณ นายพา อายุประมาณ ๓๐ ปี ท ่ าทางเร ี ยบร ้ อยแต ่ งกายเร ี ยบร ้ อย จีนเหล็ง อายุประมาณ ๔๐ ปี ท ่ าทางเป็ นคนจ ี น พด ู ภาษาไทยแต ่ สา เน ี ยงเป็ นจีน แต ่ งตวัแบบคนจ ี น แต ่ จะสวมรองเทา ้ฝรั่ง อ้ายพูน อายุประมาณ ๒๕ ปี แต ่ งตวัทนัสมยั อา ้ ยจ ิ ้ ม อายุประมาณ ๒๐ ปี กวา ่ เป็ นคนเร ี ยบร ้ อย พด ู เร ื่อย ๆ แต ่ งตวเรียบ ๆ ั
ชื่อตัวละคร ลักษณะของตัวละคร คุณหญิง (ละม้าย) วัชรินทร์เดชะ อายุประมาณ ๒๐ ปี กวา ่ เป็ นคนชอบสน ุ กสนาน ในตอนตน ้ ชอบหยอกลอ ้ กบัสาม ี ภายหลงัจะเกรงใจสาม ี มากแต ่ งกาย หร ู หรา ใส ่ เพชรพลอย ท ่ านเสง ี่ยม อายุประมาณ ๔๐ ปี แต ่ ทา ตวัเป็ นสาว พด ู จาฉาดฉาน เขา ้ กบั ผค ู ้ นง ่ ายแต ่ งกายหร ู หรา นางสาวถวิล อายุประมาณ ๑๗-๑๘ ปี เป็ นคนส ุ ภาพ เร ี ยบร ้ อยไม ่ ชอบเขา ้ กบั พวกของท ่ านเสง ี่ยม แต ่ งกายด ี ค ุ ณช ้ นั อายุประมาณ ๓๐ ปี เศษ เป็ นคนพูดมาก ชอบท าตัวหรูหรา ทนัสมยัแต ่ งกายไม ่ ด ี ค ่ อนขา ้ งจน นางสาวแอบ อายุประมาณ ๑๖ หรือ ๑๗ ปี แต ่ งกายสวมเส ้ ื อม ี คอ ต ั วละครผ ้ ู หญ ิ ง
นายพา. ค ุ ณไม ่ ตอ ้ งว ิ ตกหรอกขอร ั บ ! ผมจัดการเสร็จแล้ว ผมเอา ความไปเล ่ าใหค ้ ุ ณหอมฟั งแลว ้ , สง ั่ ไวว ้ า ่ อยา ่ ใหบอกใคร ้ เป็ นอันขาด; ค ุ ณกท ็ ราบอยแ ู ่ ลว ้ วา ่ ในส ่ วนตว ั ค ุ ณหอมน ่ ะ ถา ้ใครเอาเร ื่องอะไรไปเล ่ าใหแ ้ กฟั งแลว ้ ยง ิ่สง ั่ ให้ปิ ด เหม ื อนยง ิ่ยใ ุ หป้ ระกาศ! องก์ที่ ๑ ฉาก : เฉล ี ยงในบา ้ นท ่ านเสง ี่ยม. (ท ่ านเสง ี่ยมกบ ั นายพานง ั่อยด ู ่ ว ้ ยกน ั .) ท่านเสงี่ยม. เออเร ื่องท ี่พด ู กน ัไวน ้ ่ ะจด ั การแลว ้ หร ื อ? ท่านเสงี่ยม. ถา ้ อยา ่ งน ้ น ั กด ็ี น ่ะซิ !
ท่านเสงี่ยม. ไม ่ ตอ ้ งมายอกน ั เองหรอกน ่ า ! นายพา. ไม ่ ตอ ้ งสงสย ั ละขอร ั บ. ตามที่ผมได้ทราบมาแล้ว คุณหอม ไดท ้ า ใหผ ้ ว ั เม ี ยแตกกน ั มาเส ี ยไดห ้ า ้ ค ู ่ แลว ้ , ท ี่พอตัดลูก ่ เส ี ยเพราะท ่ านผน ู ้้ ี ถ ึ งสามราย, ผห ู ้ ญ ิ งผช ู ้ ายท ี่ส ู ่ ขอ ตกลงกน ั แลว ้ ตอ ้ งเล ิ กไปเส ี ยเพราะปากค ุ ณหอมนบ ั ค ู ่ไม ่ถ้วน แต ่ ถ ึ งเก ่ งอยา ่ งน ้ น ั กย ็ ง ั ส ู ้ ตว ั ค ุ ณเองไม ่ได ้! ใคร ๆ ต้องยอม ท ้ ง ั น ้ น ั วา ่ ค ุ ณพยก ั หนา ้ กก ั เด ี ยวไดผ ้ ลกวา ่ คนอ ื่น ๆ พูดหลายคน บางทีถึงข้างโน้นเขาจะมีความจริงพูด คนกเ ็ ช ื่อค ุ ณมากกวา ่ ! นายพา. แต ่ ยง ั ม ี อยเ ู ่ ร ื่องหน่ึ งท ี่ค ุ ณใชใ้ หผ ้ มทา , แต ่ ยง ัไม ่ เขา ้ใจวา ่ คุณท าเพื่อประโยชน์อะไร ?
ท่านเสงี่ยม. เรื่องไหน ? เร ื่องเจา ้ ค ุ ณวช ั ร ิ นทร ์ กบ ั เม ี ยน ่ ะหรือ ? นายพา. นน ั่แหล ่ ะขอร ั บ เด ี ๋ ยวน ้ ี ตามท ี่ผมเขา ้ใจเร ื่องราวของพวก น ้ น ั อยก ู ่ ค ็ื อ, มีสองคนพี่น้องที่เจ้าคุณวัชร ิ นทร ์ ท ่ านเป็ นผ ู ้ อ ุ ปถม ั ภม ์ าต ้ ง ั แต ่ บ ิ ดาเขาเส ี ย ท ่ านขน ุ เจร ิ ญคนพ ี่เป็ นคนดี ใครได้ใครชม, พอ ่ บ ุญสมนอ ้ งชายน ่ ะส ุ ร ุ ่ ยส ุ ร ่ ายไม ่ ม ี คนด ี เขานบ ั ถ ื อขน ุ เจร ิ ญน ่ ะใครกแ ็ ลเห ็ นวา ่ ชอบกบ ั ค ุ ณและ ค ุ ณกช ็ อบเขามาก ส ่ วนนายบ ุญสมน ่ ะกร ็ ู ้ กน ั อยท ู ่ ว ั่วา ่ ร ั ก กบ ั แม ่ ถว ิ ลหลานสาวเจา ้ ค ุ ณวช ั ร ิ นทร ์ และแม ่ ถว ิ ลกร ็ั กกบ ั นายบุญสม ท่านเสงี่ยม. เออ, เออ ถูกละ !
นายพา. กน ็ น ั่แหละขอร ั บ ทา ใหผ ้ มฉงนใจวา ่ ทา ไมค ุ ณถ ึ งพยายามจะ ให้นายบ ุญสมกบ ั แม ่ ถว ิ ลแตกกน ั นก ั ท ี่จร ิ งขอประทานโทษ เถิดขอรับ, ขน ุ เจร ิ ญด ู กเ ็ป็ นคนสมควรท ี่ค ุ ณจะ- เอ้อท่านเสงี่ยม. ท ี่จร ิ งขน ุ เจร ิ ญร ั กแม ่ ถว ิ ล หร ื อเง ิ นของแม ่ ถว ิ ลอะไรอยา ่ งหน่ึ ง แต ่ เม ื่อเห ็ นวา ่ นอ ้ งชายไปแยง ่ เส ี ยแลว ้ จ ึ งไดท ้ า ไถลใหคนเข้าใจ ้ เสียทางอื่น, เพ ื่อจะใหฉ ้ น ั ช ่ วยใหส้ า เร ็ จประสงคเ ์ ขา ท่านเสงี่ยม. แกยง ัไม ่ เขา ้ใจเร ื่องราวตลอด ! ฉน ั ตอ ้ งขอเล ่ าใหฟ้ ั งวา ่ การท ี่ฉน ั กบ ั ขน ุ เจร ิ ญชอบกน ั สน ิ ทนก ั น ่ ะไม ่ใช ่ เพราะ ความชอบพอกน ั อยา ่ งท ี่แกน ึ กหรอก นายพา. อยา ่ งน ้ น ั หร ื อขอร ั บ ?
ท่านเสงี่ยม. พท ุ โธ ่ ! ไม ่ ร ู ้ เลยวา ่ แกจะโง ่ไดถ ้ึ งเพ ี ยงน ้ ี ! แกทายไม ่ ถ ู ก เท ี ยวหร ื อวา ่ ฉน ั น ่ ะม ี ความสนใจท ี่ฉน ั อายจนช ้ น ั แกกย ็ ง ั ไม ่ไดบ ้ อก? เอาเถอะไหน ๆ กไ็ ดช ้ อบกน ั มามาก ฉันจะ สารภาพใหว ้ า ่ ฉน ั น ่ ะ-ฮือ - พูดยากนัก- ใจฉน ั น ่ ะผกพัน ู อยท ู ่ ี่พอ ่ บ ุญสม นายพา. ถา ้ อยา ่ งน ้ น ั กย ็ ง ิ่ประหลาดหนก ั ข ้ึ น วา ่ ทา ไมคณจึง ุ ร้อนอกร้อนใจอยากให้ขุนเจริญได้ส าเร็จตามประสงค์นัก ? นายพา. เข้าใจละขอรับ ! นายบุญสมหน้าตาเขาดีจริง, แต ่ อยา ่ งไร ขน ุ เจร ิ ญจ ึ งเก ิ ดมาสน ิ ทกบ ั ค ุ ณไดม ้ ากมายนก ั
ท่านเสงี่ยม. อ ๋ อเพ ื่อประโยชนซ ์ ่ึ งกน ั และกน ั ฉน ั ร ู ้ ด ี เท ี ยววา ขุนเจริญ ่ น ่ ะเป็ นคนฉลาดโกง, เห ็ นแต ่ กบ ั ตว ั เท ่ าน ้ น ั แหละ นน ั่แหละถา ้ จะใหพ ้ ด ู กน ั ส ้ น ั ๆ กแ ็ปลวา ่ ลบ ั ลมคมในหรือจะ วา ่ ขา ้ งนอกสดใสขา ้ งในเป็ นโพรงกไ็ ด. ้ แต ่ อ ี ตาพระยา วช ั ร ิ นทร ์ กบ ั คนอ ื่น ๆ โดยมากที่รู้จักขุนเจริญละกเ ็ป็ น เขา ้ใจเส ี ยวา ่ เป็ นคนหน ุ ่ มท ี่อยา ่ งเยย ี่มอยค ู ่ นหนึ่งเทียว, ท ้ ง ั ระมด ั ระวง ั และร ู ้ จก ั เจ ี ยมตว ั , ท ้ ง ัใจกด ็ี นายพา. จริง ! ผมเคยได้ยินเจ้าคุณวัชรินทร์ชมขุนเจริญนักวา ่ หา คนดีเหมือนยากในเมืองไทย.
ท่านเสงี่ยม. จริงซิ ! ตม ้ ตาเจา ้ ค ุ ณน ้ น ั เส ี ยออกส ุ กจนเอาใจช ่ วยใน เรื่องหลานสาวเต็มที่แล้ว. ส ่ วนพอ ่ บ ุญสมจะหาใครช ่ วย พด ู แกใ้ หส้ ก ั คนกแ ็ สนจะยาก! (นางสาวแอบเข้ามา) แอบ. ท ่ านขน ุ เจร ิ ญมาหาค ุ ณนายเจา ้ ค ่ ะ! ท่านเสงี่ยม. เช ิ ญท ่ านเขา ้ มาซ ิ. (นางสาวแอบออกไป) มาเวลาน ้ ี เสมอ กไ็ ม ่ น ่ าประหลาดหรอก ท ี่คนพากน ั พด ู วา ่ ม ี อะไร ๆ เก ี่ยวขอ ้ งกบ ั ตว ั ฉน ั (ขุนเจริญเข้ามา) เช ิ ญนง ั่ส ิ คะ พอ ่ พา กา ลง ั ลอ ้ ด ิ ฉน ั อยเ ู ่ ท ี ยววา ่ ค ุ ณกบ ั ด ิ ฉน ั สน ิ ทกน ั นก ั แต ่ ด ิ ฉน ั ได ้ อธ ิ บายใหเ ้ ขาเขา ้ใจตามความจร ิ งแลว ้ พอ ่ พาละไวใ้ จ ได้เทียว !
ข ุ นเจร ิ ญ. ผมไม ่ สงสย ั เลย, เพราะไดท ้ ราบอยแ ู ่ ลว ้ วา ่ นายพาเป็นผู้มี ความเฉล ี ยวฉลาดและช ่ างสง ั เกตสง ั กา ท่านเสงี่ยม. เถอะน ่ าไม ่ ตอ ้ งมว ั ยอกน ั หรอก! น ี่แน ่ บอกด ิ ฉน ั หน ่ อย เถอะวา ่ ไดพ ้ บแม ่ ถว ิ ลหร ื อพอ ่ บ ุญสมบา ้ งไหมหมน ู ่ ้ ี ? ข ุ นเจร ิ ญ. ในสองสามวน ั น ี่ยง ัไม ่ไดพ ้ บเลยท ้ ง ั สองคน แต ่ ผมทราบ วา ่ ค ู ่ น ้ น ั ไม ่ไดพ ้ บกน ั นานแลว ้. เร ื่องอะไรต ่ าง ๆ ของคุณ ท ี่ค ุ ณจด ั การใหเ ้ป่ าห ู แม ่ ถว ิ ลเร ื่องพอ ่ บ ุญสมน ่ ะ ด ู เหม ื อน จะมีผลบ้างแล้ว ท่านเสงี่ยม. พอ ่ พาไดย ้ น ิไหมล ่ ะ? น ี่เป็ นอน ั นบ ั วา ่ สา เร ็ จได้เพราะแก แต ่ อยา ่ งไรกน ั เร ื่องหน ้ ี ส ิ นของนอ ้ งชายค ุ ณน ่ ะ?
ข ุ นเจร ิ ญ. มากข ้ึ นท ุ กท ี เป็ นภ ู เขาเลากาแลว ้ ! ผมยง ัไม ่ เคยไดเห็น ้ ใครใชเ ้ ง ิ นส ุ ร ุ ่ ยส ุ ร ่ ายเหม ื อนเจา ้ นอ ้ งชายผมคนน ้ ี เลย ท่านเสงี่ยม. พท ุ โธ ่ ! น ่ าสงสาร! ข ุ นเจร ิ ญ. จริงขอรับ ! ถ ึ งจะชว ั่อยา ่ งไรกอ ็ ดสงสารไม ่ได ้ ผมละช ่ าง อยากเส ี ยจร ิ ง ๆ ท ี่จะช ่ วยสงเคราะห ์ เพราะผมเห ็ นวา ่ คน ท ี่ไม ่โอบออ ้ มอาร ี ช ่ วยเก ้ ื อกล ู พ ี่นอ ้ งแลว ้ เป็ นไม ่ ควรนบ ั ถ ื อ เลยถ ึ งนอ ้ งจะไม ่ ด ี อยา ่ งไร ท่านเสงี่ยม. (พูดสอด) อ ุ ๊ ยหมน ั่ ไส้! มาทา พด ู หร ู หราราวกบ ัไม ่ไดอ ้ ย ู ่ ในหม ู ่ กน ั เองอยา ่ งน ้ น ั แหละ!
ข ุ นเจร ิ ญ. จริง ! ผมเผลอตัวไป ! ทา ๆ มน ั กเ ็ คยตว ัไปบา ้ ง พด ู อยา ่ งน ้ ี ตอ ้ งเกบ ็ ไวพ ้ ด ู กบ ั เจา ้ ค ุ ณวช ั ร ิ นทร ์ ! แต ่ ท ี่จร ิง การที่เรา ค ิ ดจะช ่ วยแม ่ ถว ิ ลใหพ ้ น ้ จากคนอยา ่ งนอ ้ งผมน ่ ะ ตอ ้ งนบ ั เป็ นการทา บ ุญอยา ่ งหน่ึ งเหม ื อนกน ั ส ่ วนพอ ่ บ ุญสมเองกเ ็ หม ื อนกน ั , ต้องอาศัยผู้หญิงที่มีความคิดดี ๆ อยา ่ งตว ั ค ุ ณช ่ วยชก ั จ ู งจ ึ งจะกลบ ั ตว ั เป็ นคนด ีได ้ นายพา. ผมเห็นจะต้องลาคุณไปเสียทีจะได้ไปเขียน หนง ั ส ื อท ี่ค ุ ณส ่ งใหเ ้ ข ี ยน ท ่ านขน ุ ผมลากอน ่
การแสดงเป็ นช ุ ดเป็ นตอน การแสดงเป็ นช ุ ดเป็ นตอน หมายถึง การแสดงที่มีที่มาจาก บทละคร เช ่ น การแสดงร าฉ ุ ยฉายวน ั ทอง เป็ นการแสดงที่น ามาจาก บทละครพันทางเรื่องขุนช้างขุนแผน ตอนวันทองห้ามทัพ เรื่องราวม ี ดง ั น ้ ี ขุนแผนโกรธแค้นที่พระไวยหลงรักนางสร้อยฟ้า จึงให้ พลายช ุ มพลบ ุ ตรชายซ่ึ งเก ิ ดจากนางแกว ้ ก ิ ร ิ ยา ปลอมเป็ นมอญยกทพ ั มาตี กรุงศรีอยุธยา ขุนแผนจะได้ไปออกรบแล้วแกล้งท าเป็ นแพ้ ให้พลายชุมพล จับได้พระพน ั วษาจ ึ งร ั บสง ั่ใหพ ้ ระไวยยกกองทพ ัไปต ่ อส ู ้ เพ ื่อเอาตัวขุนแผน คืนมา นางวันทองซึ่งตายไปเป็ นเปรตสงสารลูกจะต้องไปตาย จึงแปลงกาย เป็ นหญิงสาวมาห้ามทัพไว้และเตือนให้ระวัง
การแต่งกายที่ใช้ในการแสดง บทร ้ องทใี ่ ช ้ในการแสดงร าฉ ุ ยฉายวน ั ทอง ฉุยฉายเอย เสร ็ จจา แลงแปลงกายเย ้ อ ื งกรายมาในป่ า โอ้พระไวย สายใจอีกสักเมื่อไรจึงจะมา แลลอดสอดหา เด ิ นไปคอยท ่ าทางโนน ้ เอย แม ่ ศร ี เอยแม ่ ศร ี สาวหงส ์ เย ้ อ ื งยา ่ งมากลางดงเหม ื อนหน่ึ งหงส ์ เหมราช ผิวเจ้างามเมื่อยามพิศงามจริตเมื่อยามผาด อ ่ อนระทวยนวยนาดล ี ลาศมาเอย ด้านหน้า ด้านหลัง
ท่าออก ท ่ าร าฉ ุ ยฉายวน ั ทอง อธิบายท่าร า : ทา ท ่ าร าสอดสร ้ อยมาลา ซอยเทา ้ วง ิ่มาหนา ้ เวท ี ม ื อซา ้ ยต ้ งวงบน ั มือขวาจีบหงายชายพก อธิบายท่าร า : หันมาด้านซ้าย ถอนเทา ้ ซา ้ ยเอ ี ยงขวากา ้ ว เทา ้ ขวาทา ท ่ าสอดสร ้ อยมาลา ม ื อขวาต ้ งัวงบน ม ื อซา ้ ย จีบหงายชายพก เอียงซ้าย อธิบายท่ าร า : หมุนตัวไป ด้านขวา กระทุ้งเท้าซ้ายแล้ว กระดกเท ้ า จากน ้ันม ื อซ ้ าย ปล ่ อยจ ี บแลว ้โบกม ื อขวา แบหงาย เอียงขวา
อธิบายท่าร า :ถอยเท้าขวา มือซ้าย ต ้ งัวงบน ม ื อขวาจ ี บหงายระดบัเด ี ยวกนั เอ ี ยงซา ้ ย พร ้ อมกบั ประเทา ้ ซา ้ ยยกข ้ึ น อธิบายท่าร า :วางเท้าซ้ายด้านหน้า ม ื อขวาต ้ งัวงบน ม ื อซา ้ ยจ ี บส ่ งหลง ั เอียงขวา ฉ ุ ยฉาย เอย อธิบายท่าร า : (ซ ้ า ) กา ้ วขวา เลก ็ นอ ้ ย ม ื อซา ้ ยต ้ งัวงบน มือขวาจีบหงายชายพก เอียงซ้าย ประเท้าซ้ายซอยเท้า มาด้านซ้าย อธิบายท่าร า :กา ้ วซา ้ ยเลกน้อย ็ ม ื อขวาต ้ งัวงบน มือซ้ายจีบ หงายชายพก เอียงขวา ประเท้าขวา ซอยเท้าแล้วหันมา ด้านหน้า
อธิบายท่าร า :ถอยเทา ้ ซา ้ ยกา ้ ว เทา ้ ขวาเอ ี ยงขวา ม ื อท ้ งัสองต ้ งวงั ระดบัชายพก พร ้ อมกบัยอ ่ ตวั อธิบายท่าร า : มือซ้ายจีบคว ่า ปล ่ อยเป็ นวงบัวบานย ื ดตัวข ้ึ น พร ้ อมกบักา ้ วเทา ้ ซ ้ าย เอ ี ยงซ้าย หมุนตัวทางขวารอบตัวเอง หันมาด้านหน้า เสร็จจ าแลง แปลงกาย อธิบายท่าร า :ถอยเท้าซ้าย ม ื อซา ้ ยต ้ งัวงกลางหงายม ื อ ม ื อขวาจ ี บควา่ เอ ี ยงซา ้ ยขยนเท้า ั่ ในลักษณะย ่าเท้าถี่ ๆ มือซ้าย ต ้ งัวง ม ื อขวามว ้ นจ ี บปล ่ อยเป็ น หงายมือ เอียงขวา อธิบายท่าร า :กา ้ วเทาซ้าย ้ ม ื อขวาช ้ ี ดา ้ นหนา ้ ม ือซ้าย จ ี บส ่ งหลงัเอ ี ยงซา ้ ย เยื้องกราย มาในป่ า
อธิบายท่าร า :วง ิ่ซอยเทาเฉียง ้ ไปทางขวา เทา ้ ขวาอย ู ่ ดา ้ นหนา ้ ยอ ่ แลว ้ ยด ื ตวั โอ้พระไวย สายใจ อธิบายท่าร า :วง ิ่ซอยเทา ้ ข ้ึ น กา ้ วเทา ้ ซา ้ ย ม ื อซา ้ ยจ ี บควา ่ เอ ี ยงซา ้ ยกา ้ วเทา ้ ขวา ปล ่ อยจ ี บ มือโบกเหลื่อมด้านหน้า เอียงขวา วง ิ่ ไปทางซา ้ ยรอบตวัเอง ซ ้ า ท ่ าเด ิ มอ ี กต ้ ง ั แต ่ “โอ้พระไวย” อ ี กคร ้ ั งแต ่ ว ิ่งไปทางซา ้ ยและเปล ี่ยนท ่ าสลบ ั ขา ้ ง อีกสักเมื่อไร จึงจะมา อธิบายท่าร า : เบี่ยงตัวด้านซ้าย ถอยเท้าซ้าย เอ ี ยงซา ้ ย ม ื อท ้ งสองั จ ี บควา่ ปล ่ อยจ ี บแตะท ี่หน้าขา เหลื่อมเท้าขวา อธิบายท่าร า : เหลื่อมเท้าขวา ม ื อท ้ งัสองแตะท ี่อกเอ ี ยงขวา สะดุดเท้าถอยหลัง
อธิบายท่าร า :ถอยเท้าซ้าย ม ื อซา ้ ยแบหงาย ม ื อขวาต ้ งั วงบน เอียงซ้าย มือซ้ายป้อง หน้า มือขวาแบหงาย เอียง ขวา หมุนตัวไปทางซ้าย อธิบายท่าร า : มือซ้ายจีบ ส ่ งหลงัม ื อขวาจ ี บหงาย ชายพก พร ้ อมกบักา ้ วไขว ้ เท้าซ้าย เอียงซ้าย แลลอด สอดหา อธิบายท่าร า : มือซ้าย จีบหงายชายพก มือขวา จีบคว ่าด้านข้าง แล้วปล ่ อย เป็ นวงด้านหน้า เอียงขวา เดินไป คอยท่า อธิบายท่าร า : มือขวา จ ี บควา่ ปล ่ อยจ ี บเป็ น วงด้านข้าง เอียงซ้าย
อธิบายท่าร า :วง ิ่ซอยเทา ้ เฉ ี ยงไปทางขวา ม ื อซา ้ ยจ ี บส ่ งหลงัม ื อขวาช ้ ี ยอ ่ แลว ้ ยด ื ตวัข ้ึ น ซ ้ า ท ่ าเด ิ มอ ี กต ้ ง ั แต ่ “แลลอดสอดหา” อีกครั้ง แต ่ เปล ี่ยนช ้ ี ทางซา ้ ย ทางโน้นเอย อธิบายท่าร า : มือขวา จีบหงายแขนตึง ด้านหน้า ม ื อซา ้ ยต ้ งัวงบน เอ ี ยงซ้าย แขนซ้ายงอ เอียงขวา แขนขวาตึง เอียงซ้ายตาม จังหวะ อธิบายท่าร า :กา ้ วไขว ้ เท้าขวา มือซ้ายจีบปรกข้าง ม ื อขวาต ้ งัวงบน เอ ี ยงขวา เปล ี่ยนเป็ นม ื อซา ้ ยต ้ งวงบนั มือขวาจีบปรกข้าง เอียงซ้าย พร ้ อมกบักระดกเทา ้ ซา ้ ย แม่ศรีเอย แม่ศรีสาวหงส์
อธิบายท่าร า :ถอยเท้าซ้าย มือซ้าย ท าเป็ นวงหงาย มือขวาจีบคว ่า เอ ี ยงซา ้ ยขยนั่เทา ้ในลกัษณะ ยา่ เทา ้ ถ ี่ๆ ม ื อซา ้ ยต ้ งัวง ม ื อขวา มว ้ นจ ี บปล ่ อยเป็ นวงหงาย เอียงขวา อธิบายท่าร า :กา ้ วเทาซ้าย ้ ม ื อขวาช ้ ี ดา ้ นหน ้ า ม ือซ้าย จ ี บส ่ งหลงัเอ ี ยงซา ้ ย เยื้องย่าง มากลางดง อธิบายท่าร า : หันทางขวา มือ ท ้ งัสองจ ี บส ่ งหลงั ยกเท้าซ้าย ด้านหน้า เอียงซ้าย อธิบายท่าร า :วาง เทา ้ ซา ้ ย ม ื อท ้ งัสอง ต ้ งัวงบน วง ิ่ทางซา ้ ย รอบตัวเอง มาด้านขวา เหมือนหนึ่งหงส์ เหมราช
อธิบายท่าร า :ถอยเทา ้ ขวา ม ื อขวาจ ี บหงาย ม ื อซา ้ ยต ้ งัวง เอียงขวา ประเทา ้ ซ ้ ายยกข ้ึ นวางลงดา ้ นหนา ้ มือซ้ายแบหงาย มือขวาต ้ งัวง เอียงซ้ายกา ้ วเทา ้ ขวา เอ ี ยงขวากา ้ วเทา ้ และพล ิ กม ื อตามจงหวะั อธิบายท่าร า :กา ้ วเทา ้ ซา ้ ย เปล ี่ยนเป็ น ต ้ งัวงซา ้ ยอ ี กคร ้ังกา ้ วเทา ้ ซา ้ ยกาวเท้าขวา ้ กระดกเทา ้ ขวา ม ื อขวาต ้ งัวงบวับาน มือซ้ายวงข้างสะโพก เอียงซ้าย
อธิบายท่าร า : เท้าซ้ายกา ้ ว ไขว ้ ม ื อท ้ งัสองจ ี บดานข้าง ้ น ้ า หนกัตวัอยท ู ่ ี่เท้าหน้า ผิวเจ้างาม เมื่อยามพิศ อธิบายท่าร า : ม ื อท ้ งสองั เปลี่ยนเป็ นวงกลาง น ้ า หนกัอยท ู ่ ี่เทาหลัง ้ อธิบายท่าร า : เหลื่อมเท้าซ้าย ม ื อซา ้ ยต ้ งัวงระดบัสะโพก ม ื อขวาจบัสไบ วง ิ่ทางซาย ้ รอบตัวเอง อธิบายท่าร า :กา ้ วเทา ้ ซาย ้ ม ื อท ้ งัสองจ ี บล ่ อแกว ้ ทางซา ้ ย ปล ่ อยจ ี บ กา ้ ว เทา ้ ขวาจ ี บล ่ อแกว ้ ทางขวา ปล ่ อยจ ี บ งามจริตเมื่อยามผาด อ่อนระทวยนวยนาด
อธิบายท่าร า :ถอยเทา ้ ขวา ม ื อซา ้ ยต ้ งัวงบน ม ื อขวาจีบหงาย ระดบัเด ี ยวกนัเอ ี ยงซา ้ ยพร ้ อมกบั ประเทา ้ ซา ้ ยยกข ้ึ น ลีลาศ มาเอย อธิบายท่าร า :วางเท้าซ้ายด้านหน้า มือขวา ต ้ งัวงบน ม ื อซา ้ ยจ ี บส ่ งหลงัเอ ี ยงขวา
เป็ นการแสดงท ี่ม ี ผแ ู ้สดงต ้ ง ั แต ่ ๒ คน ข ้ึ นไป เนน ้ ความพร ้ อมเพร ี ยงของทาร า ่ การแสดง เป็ นช ุ ดเป็ นตอน การแสดง เป็ นหม ่ ู เป็ นการแสดงซึ่งเป็ นการแสดงเพื่อ แสดงถ ึ งความสามารถในการร ่ ายร า ผู้แสดงจะต้องมีความสามารถใน การแสดง การแสดง เดี่ยว เป็ นการแสดงที่เป็ นเรื่องราว สะท้อนถึง ว ิ ถ ี ช ี ว ิ ต วฒ ั นธรรม ประเพณ ี ต ่ าง ๆ สร้าง ความสน ุ กสนานใหก ้ บ ั ผช ู ้ ม การแสดง ละคร การแสดง นาฏศ ิ ลป์ ผง ั สร ุ ปสาระส าคญ ั คือ การแสดงที่มาจากบทละครเป็ น การแสดงท ี่เก ี่ยวขอ ้ งกบ ั เร ื่องราวใน บทละคร