เชื่อมโยงการเรียนรู้ระหว่างนาฏศิลป์ และการละครกับสาระการเรียนรู้ อื่นๆ (ศ ๓.๑ ม.๒/๕) หน่วยการเรียนรู้ที่ ๑๑ ตัวชี้วัด
ผังสาระการเรียนรู้ ความสัมพันธ์ของนาฏศิลป์ กับกลุ่มสาระการเรียนรู้อื่น ๆ นาฏศิลป์ กับกลุ่มสาระ การเรียนรู้ภาษาไทย นาฏศิลป์ กับกลุ่มสาระการเรียนรู้ สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม นาฏศิลป์ กับกลุ่มสาระการ เรียนรู้สุขศึกษาและพลศึกษา นาฏศิลป์ กับกลุ่มสาระ การเรียนรู้ศิลปะ : ทัศนศิลป์ นาฏศิลป์ กับกลุ่มสาระ การเรียนรู้คณิตศาสตร์ นาฏศิลป์ กับกลุ่มสาระ การเรียนรู้วิทยาศาสตร์ นาฏศิลป์ กับกลุ่มสาระการเรียนรู้ การงานอาชีพและเทคโนโลยี นาฏศิลป์ กับกลุ่มสาระ การเรียนรู้ภาษาต่างประเทศ บูรณาการ นาฏศิลป์
กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เป็นวิชาที่เกี่ยวกับการคำนวณ ซึ่งสามารถนำมา บูรณาการกับการแสดงนาฏศิลป์ได้ เช่น การนับจังหวะในการแสดง การนับ จำนวนผู้แสดง การนับแถวเพื่อ แปรแถว การเรียนการสอนนาฏศิลป์สามารถบูรณาการกับกลุ่มสาระการเรียนรู้อื่น ๆ ได้ดังนี้ ๑. นาฏศิลป์กับกลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ การแสดงระบา ตารีกีปัส จะนา วิชาคณิตศาสตร ์ เขา ้ มาใชใ้ นการแปรแถว และการนับจังหวะ เพื่อให้การแสดงมีความพร้อมเพรียง
๒. นาฏศิลป์กับกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย เป็นวิชาที่เกี่ยวข้องกับหลักภาษาและวรรณคดีจึงมีความ สัมพันธ์กับวิชานาฏศิลป์โดยเฉพาะวรรณคดีต่าง ๆ เพราะในการแสดงนาฏศิลป์มีระบำและ รำหลายชุดที่มาจากเนื้อร้องหรือเนื้อเรื่องในวรรณคดีดังนี้ ชื่อชุดการแสดง วรรณคดีเรื่อง/ตอน การแสดง ระบำไก่ เรื่องพระลอ ตอน พระลอตามไก่ ระบำพรหมมาสตร์ เรื่องรามเกียรติ์ ตอน ศึกพรหมมาสตร์ ที่มา : ส านักการสังคีต กรมศิลปากร
ชื่อชุดการแสดง วรรณคดีเรื่อง/ตอน การแสดง ระบำย่องหงิด เรื่องอุณรุท ตอน ศุภลักษณ์วาดรูป รำหนุมาน จับนางเบญกาย เรื่องรามเกียรติ์ ตอน นางลอย รำรจนาเสี่ยงพวงมาลัย เรื่องสังข์ทอง ตอน รจนาเลือกคู่ ที่มา : ส านักการสังคีต กรมศิลปากร ที่มา : ส านักการสังคีต กรมศิลปากร ที่มา : ส านักการสังคีต กรมศิลปากร
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ มีความเกี่ยวข้องกับการแสดงนาฏศิลป์ในเรื่องของการ นำเทคโนโลยีด้าน แสง สี เสียง มาใช้ในการจัดการแสดง ทำให้การแสดงมีความสวยงามเพราะ ในกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์จะมีความเกี่ยวข้องในด้านแสง วัตถุ หลักการของแสง การหักเหของแสงที่สามารถนำมาใช้ในการแสดงนาฏศิลป์ เช่น การใช้หลักการสะท้อนของแสง มาใช้บนเวที ทำให้ชุดผู้แสดงสวยงาม ฉากมีความงดงาม ซึ่งจะทำให้การแสดง เป็นที่ชื่นชอบประทับใจต่อผู้ชม ๓. นาฏศิลป์กับกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ การแสดงโขนนงั่ราวที่มีฉากแสง สีเสียง สวยงาม เรื่อง : รามเกียรต์ิ ที่มาของภาพ : อาจารย์สุรัตน์ จงดา (วิทยาลัยนาฏศิลป)
๔. นาฏศิลป์กับกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม แต่ละสาระมีส่วนเกี่ยวข้อง ที่นำมาบูรณาการกับนาฏศิลป์ได้ ดังนี้ การแสดงบางประเภทมี ความเกี่ยวข้องทางศาสนา จึงมี การสร้างสรรค์การแสดงที่แสดง ถึงความเคารพ นอบน้อมใน พระพุทธศาสนา เช่น การแสดง ระบำดอกบัว ระบ าดอกบัว สาระศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม
การแสดงนาฏศิลป์ส่วนใหญ่จะสะท้อนวัฒนธรรม ประเพณี คติความเชื่อของคนในสังคม เช่น ฟ้อนผีมดผีเม็ง แสดงถึงความเชื่อเรื่องผีบรรพบุรุษของคนไทยภาคเหนือ เซิ้งกระติบข้าว แสดงถึงวัฒนธรรมด้านการรับประทานอาหารของคนไทยภาค ตะวันออกเฉียงเหนือ นอกจากนี้ยังสอดแทรกในละครต่าง ๆ เพื่อนำเสนอข้อคิดถ่ายทอด ให้เห็นถึงสังคม และลักษณะของผู้คนให้นำไปปรับใช้ได้ เซิ้งกระติบขา ้ ว สาระหน้าที่พลเมือง วัฒนธรรม และการด าเนินชีวิต ในสังคม
การแสดงนาฏศิลป์เกี่ยวข้องกับเศรษฐศาสตร์ในการจัดการแสดงต่าง ๆ โดยจะต้องมี การคำนวณเกี่ยวกับรายรับ-รายจ่ายการบริหารจัดการทรัพยากรที่จะใช้ในการแสดงให้ได้อย่าง เหมาะสม คุ้มค่า เช่น การแสดงนาฏศิลป์จะมี การตัดชุดหรือเช่าชุดเครื่องแต่งกาย การจ้าง นักแสดงหรือค่าเช่าสถานที่แสดง ซึ่งต้อง คำนวณค่าใช้จ่ายให้เหมาะสมกับงบประมาณที่มี การแสดงระบ าเทพบันเทิง ที่ตอ ้ งมีการคา นวณค่าใชจ ้่ายในการแสดง สาระ เศรษฐศาสตร์
วิชาประวัติศาสตร์ เป็นวิชาที่เกี่ยวกับเวลาและยุคสมัยทางประวัติศาสตร์ของมนุษย์ตั้งแต่ อดีตจนถึงปัจจุบัน วัฒนธรรม ภูมิปัญญาไทยและอารยธรรมต่าง ๆ ซึ่งมีความเกี่ยวข้องกับ นาฏศิลป์ด้วย เพราะการแสดงนาฏศิลป์บางการแสดงจะถ่ายทอดเรื่องราวของชาติในอดีต หรือบางการแสดงแสดงถึงภูมิปัญญาของคนไทย เช่น การแสดงระบำโบราณคดี แสดงถึง ประวัติศาสตร์ของชาติในสมัยต่าง ๆ สะท้อนวัฒนธรรมความเป็นอยู่ การแต่งกาย การแสดง ระบำในน้ำมีปลาในนามีข้าว แสดงถึงสมัยสุโขทัยที่บ้านเมืองอุดมสมบูรณ์ ประชาชนมีความสุข หรือการแสดงพื้นเมืองต่าง ๆ ก็สะท้อน วัฒนธรรมและภูมิปัญญาของคนในท้องถิ่นนั้น ระบา ในน้า มีปลาในนามีขา ้ ว สาระ ประวัติศาสตร์
ในสาระภูมิศาสตร์จะเป็นวิชาที่เกี่ยวกับลักษณะทางกายภาพ ภูมิประเทศ ภูมิอากาศ สิ่งแวดล้อมต่าง ๆ ที่มีความเกี่ยวข้องกับมนุษย์และยังเกี่ยวข้องกับนาฏศิลป์นำมาบูรณาการ ด้วยกันได้ เพราะการแสดงบางชุดจะถ่ายทอดถึงลักษณะภูมิประเทศ ภูมิอากาศของคน ในชาติหรือท้องถิ่นนั้น ๆ เช่น การแสดงระบำชาวนาแสดงถึงอาชีพทำนา สะท้อนให้เห็น ลักษณะภูมิประเทศของภาคกลางที่เป็นที่ราบลุ่ม เหมาะแก่การทำนา จึงเกิดระบำชาวนาขึ้น การแสดงระบำตารีกีปัสเป็นการแสดง ที่เฉลิมฉลองชาวประมงที่กลับเข้าฝั่ง อย่างปลอดภัย สะท้อนถึงลักษณะ ภูมิประเทศของภาคใต้ที่ติดกับทะเล เหมาะแก่การประกอบอาชีพประมง ระบ าชาวนา สาระ ภูมิศาสตร์
๕. นาฏศิลป์กับกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี การแสดงระบ าดาวดึงส์มีการออกแบบ ชุดแต่งกายแบบยน ื เคร ื่อง ปักลวดลายผา ้ ที่งดงาม มีเคร ื่องแต่งกายงดงามดุจเทวดา นางฟ้ า ในกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี เป็นวิชาที่เกี่ยวกับการประดิษฐ์ชิ้นงาน การออกแบบงาน รวมถึงเทคโนโลยีด้านคอมพิวเตอร์ระบบการสื่อสารรับส่งข้อมูลต่าง ๆ ซึ่งมีความเกี่ยวข้องกับการแสดง นาฏศิลป์ คือ การออกแบบเสื้อผ้าเครื่องแต่งกายในการ แสดง การปักตกแต่งลวดลายผ้าที่นำมาตัดเย็บ การ ตัดเย็บเสื้อผ้า ชุดที่ใช้ในการแสดง การประดิษฐ์ อุปกรณ์ประกอบการแสดงหรือการนำเทคโนโลยี ด้านคอมพิวเตอร์มาใช้ออกแบบเวทีและฉาก ต่าง ๆ ทำให้การแสดงมีความงดงาม สมบูรณ์มากขึ้น
กลุ่มสาระการเรียนรู้สุขศึกษาและพลศึกษา มีความเกี่ยวข้องกับการแสดงนาฏศิลป์ คือ การเคลื่อนไหวร่างกายประกอบการแสดง ด้วยท่วงท่าต่าง ๆ ซึ่งต้องมีการดัดแขน ขา มือ และนิ้วมือ การอบอุ่นร่างกายเพื่อเตรียมความพร้อมก่อนเริ่มแสดง เช่น การแสดงโขน นอกจากจะมีความงดงาม อ่อนช้อยแล้ว บางชุด การแสดงจะมีการต่อตัวจึงต้องใช้ทักษะด้านพลศึกษา ในด้านความยืดหยุ่นของร่างกาย การฝึกความทนทาน ของร่างกาย เพื่อให้สามารถทำการแสดงได้อย่าง แข็งแรง และสวยงาม รวมถึงการจัดกิจกรรม นันทนาการ โดยการเคลื่อนไหวร่างกายประกอบเพลง ก็สามารถนำกลุ่มสาระการเรียนรู้สุขศึกษาและพลศึกษา มาบูรณาการกับนาฏศิลป์ได้ ๖. นาฏศิลป์กับกลุ่มสาระการเรียนรู้สุขศึกษาและพลศึกษา การแสดงโขนที่ตอ ้ งใชท ้ กัษะการต่อตวั ที่มาของภาพ : อาจารย์สุรัตน์ จงดา (วิทยาลัยนาฏศิลป)
กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาต่างประเทศ สามารถนำมาบูรณาการกับนาฏศิลป์ได้โดยการ ใช้ภาษาต่างประเทศในการพูด การเขียน เช่น ในการแสดงนาฏศิลป์บางครั้งมีผู้ชมชาวต่างชาติ จึงต้องมีพิธีกรบรรยายเป็นภาษาต่างประเทศ เพื่อเผยแพร่ศิลปวัฒนธรรมไทยให้ชาวต่างชาติ ได้เข้าใจมากขึ้น หรือในการเรียนการสอนนาฏศิลป์ อาจบูรณาการโดยสอดแทรกคำภาษาอังกฤษ ที่เกี่ยวข้องกับการแสดง ทำให้ผู้เรียนมีความรู้ด้านภาษาต่างประเทศเพิ่มมากขึ้น เช่น costume (คอส' ทูม) เครื่องแต่งกาย ชุดแสดงละคร dance (ดานซฺ) ระบำ ฟ้อนรำ scene (ซีน) ฉาก ๗. นาฏศิลป์กับกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาต่างประเทศ
กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ : ทัศนศิลป์ เป็นกลุ่มสาระในกลุ่มเดียวกับนาฏศิลป์ ซึ่งจะอยู่ คู่กันมาตลอด เพราะในการแสดงนาฏศิลป์นั้น ในด้านทัศนศิลป์จะมีความเกี่ยวข้องอย่างมากใน การสร้างฉาก เขียนลวดลายเครื่องแต่งกาย เป็นลวดลายไทย โดยนำความรู้ด้านจิตรกรรม ประติมากรรม สถาปัตยกรรมมาเกี่ยวข้องในการ แสดงด้วย เพราะเป็นกลุ่มสาระที่ทำให้การแสดง นาฏศิลป์มีความวิจิตรงดงาม เช่น การแสดงโขน ผู้แสดงต้องสวมศีรษะโขน ในทางทัศนศิลป์จะมี การแต่งลวดลายไทย เขียนใบหน้าโขนโดยใช้ ลายเส้นที่เป็นลายไทยต่าง ๆ ทำให้ศีรษะโขน มีความสวยงาม ๘. นาฏศิลป์กับกลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ : ทัศนศิลป์ ศีรษะโขนที่มีการตกแต่งลวดลายไทย โดยใช ้ ศิลปะด ้ านทัศนศิลป์
ผังสรุปสาระส าคัญ