07 บทเรียนสำเร็จรูป บทวิเคราะห์กัณฑ์ชูชก เล่ม 2

บทเรยี นสำเรจ็ รปู วชิ าการพินจิ วรรณคดีมรดก รหัสวชิ า ท๓๒๔๐๔/หน้า ๑
เรื่อง บทวเิ คราะหม์ หาเวสสนั ดรชาดก กณั ฑช์ ูชก เล่ม ๒

บทเรียนสำเรจ็ รปู
วชิ าการพนิ จิ วรรณคดีมรดก รหสั วชิ า ท๓๒๒๐๔
เรอ่ื ง การพนิ จิ มหาเวสสนั ดรชาดก กณั ฑช์ ชู ก เล่ม ๒

มาตรฐาน/ตวั ชว้ี ดั

ท๕.๑ ม.๔-๖/๑ วิเคราะห์และวจิ ารณว์ รรณคดีและวรรณกรรมตามหลักการวิจารณ์
เบือ้ งตน้

ท๕.๑ ม.๔-–๖/๒ วเิ คราะหล์ ักษณะเด่นของวรรณคดเี ช่ือมโยงกับการเรยี นร้ทู าง
ประวตั ศิ าสตร์และวถิ ชี วี ิตของสงั คมในอดตี

ท๕.๑ ม.๔-๖/๓ วเิ คราะหแ์ ละประเมนิ คุณคา่ ด้านวรรณศลิ ปข์ องวรรณคดแี ละวรรณกรรม
ในฐานะที่เป็นมรดกทางวัฒนธรรมของชาติ

ท๕.๑ ม.๔-๖/๔ สงั เคราะหข์ ้อคดิ จากวรรณคดแี ละวรรณกรรมเพอื่ นำไปประยกุ ต์ใช้
ในชีวิตจรงิ

ท๕.๑ ม.๔-๖/๖ ทอ่ งจำและบอกคุณค่าบทอาขยานตามท่ีกำหนดและบทร้อยกรองทม่ี ี
คุณคา่ ตามความสนใจและนำไปใช้อ้างองิ

สาระการเรยี นรแู้ กนกลาง

๑. หลกั การวเิ คราะหแ์ ละวิจารณว์ รรณคดแี ละวรรณกรรมเบอ้ื งตน้
- จดุ ม่งุ หมายการแต่งวรรณคดีและวรรณกรรม
- การพจิ ารณารปู แบบของวรรณคดีและวรรณกรรม
- การพจิ ารณาเนื้อหาและกลวิธใี นวรรณคดีและวรรณกรรม
- การวเิ คราะหแ์ ละการวิจารณว์ รรณคดีและวรรณกรรม

๒. การวิเคราะหล์ กั ษณะเดน่ ของวรรณคดแี ละวรรณกรรมเกย่ี วกับเหตกุ ารณ์
ประวตั ิศาสตร์และวิถีชวี ติ ของสงั คมในอดีต

๓. การวเิ คราะห์และประเมนิ คุณค่าวรรณคดีและวรรณกรรม
- ดา้ นวรรณศิลป์
- ดา้ นสงั คมและวฒั นธรรม

๔. การสงั เคราะห์วรรณคดแี ละวรรณกรรม

บทเรยี นสำเร็จรปู วชิ าการพินจิ วรรณคดีมรดก รหัสวชิ า ท๓๒๔๐๔/หนา้ ๒
เรือ่ ง บทวเิ คราะห์มหาเวสสันดรชาดก กัณฑช์ ชู ก เล่ม ๒

กรอบที่ ๑
แนวคิดของมหาเวสสนั ดรชาดก กณั ฑช์ ชู ก

มหาเวสสนั ดรชาดกกัณฑ์ชชู ก กล่าวถงึ ชูชกไดน้ างอมติ ตดาเปน็ ภรรยา และนางพราหมณี
กอ่ เหตุวุ่นวาย นางอมิตตดาจงึ ใหช้ ชู กไปขอสองกุมาร ชูชกลวงพรานเจตบุตร เพือ่ ผ่านด่านไปหา
พระเวสสันดรได้สำเร็จ เปน็ กณั ฑ์ท่กี ล่าวถึงชูชกเพ่อื ให้พระเวสสนั ดรได้โอกาสบ าเพญ็ บุตรทานบารมี
แนวคดิ หรือสาระสำคญั ของกัณฑ์น้มี ีดังตอ่ ไปน้ี

๑. ความอจิ ฉารษิ ยา

ความอจิ ฉารษิ ยา ทำใหเ้ กดิ ความเดอื ดรอ้ นแก่ตนเองและแกส่ งั คม ความอจิ ฉารษิ ยา

ไดแ้ ก่ ความไม่อยากให้ผอู้ น่ื ไดด้ กี ว่าตน หรอื เมื่อเหน็ ใครไดด้ ีกวา่ กอ็ ุบายหาทางตดั รอนความดี
ความเจริญของเขา ความอจิ ฉาริษยาเป็นกิเลศอยา่ งหนง่ึ ทกี่ ่อใหเ้ กดิ การปองรา้ ยผู้อ่ืน เป็นเสมือนไฟ
ที่ทำใหเ้ กิดความโกรธ ความไม่พอใจ และเปน็ เหตใุ ห้ตนเองเกิดความกลัดกลุ้มเป็นความเดอื ดรอ้ น
แกต่ นเอง

ผทู้ ่มี คี วามอจิ ฉารษิ ยาผูอ้ ืน่ ก็จะแสดงออกดว้ ยการขตู่ วาด แสดงความไมพ่ อใจจนถึง
ทำร้ายรา่ งกายกม็ ี

ถ้าคนเราตดั ความอจิ ฉาริษยาออกไดด้ ว้ ยการอบรมจติ ใจของตนให้มีมุทติ าจติ
คือมใี จพลอยยินดเี ม่อื ผู้อน่ื ไดด้ ีมีความสขุ และมีหริ โิ อตตปั ปะ คอื มีความละอายและกลวั ตอ่ การทำ
บาป ก็จะทำใหต้ นเองเกดิ สขุ ดงั เช่นพวกพราหมณ์ทงั้ หลายเมอ่ื เห็น นางอมิตตดารปู้ ฏิบัตชิ ูชก
เฒา่ ชรา ก็เกดิ ความอิจฉารษิ ยาพากันโกรธตเี มียของตน

ฝา่ ยนางพราหมณก์ เ็ ห็นว่านางอมติ ตดาเปน็ เหตใุ ห้ตนได้รบั ความเดอื ดรอ้ นจงึ พากันมา
ด่าว่าและตบตีนางอมติ ตดา ทำใหท้ ง้ั หมู่บ้านวนุ่ วายโกลาหลไมม่ ีความสงบสุขดงั แตก่ อ่ น เหตทุ ้งั น้ี
ก็เพราะความอจิ ฉารษิ ยาน่นั เอง

๒. ความรกั

ความรกั ทำใหเ้ กดิ ทุกข์ ดังเชน่ ความรักของชชู กทมี่ ตี ่อนางอมิตตดาเปน็ รกั ทมี่ ีทุกข์

เพราะนางอมิตตดาออ้ นวอนแกมบงั คับชูชกไดไ้ ปขอสองกุมาร ชชู กรักนางอมิตตดาและรู้ว่าทางไปน้ัน
ไกลแสนไกลและได้รบั ความยากลำบากมาก แตด่ ้วยความรักชชู กก็ยนิ ยอม จึงเปน็ ความรกั ทท่ี ำให้
เกดิ ทุกข์การพนิ ิจมหาเวสสนั ดรชาดก กณั ฑช์ ูชกมหาเวสสนั ดรชาดก กณั ฑ์ชูชก เป็นกณั ฑท์ มี่ ีคุณคา่
ทางวรรณคดี สำนวนโวหารไพเราะ คารมคมคายดีนัก กวีสามารถรอ้ ยกรองเรือ่ งราวใหเ้ กดิ ความ
ประทบั ใจด้วยอรรถรสของถอ้ ยคำ กณั ฑช์ ชู กจึงมีค่าหลายประการคือ

บทเรียนสำเร็จรูปวชิ าการพินจิ วรรณคดมี รดก รหัสวชิ า ท๓๒๔๐๔/หนา้ ๓
เรอ่ื ง บทวเิ คราะห์มหาเวสสันดรชาดก กณั ฑช์ ูชก เลม่ ๒

อา่ นเข้าใจแล้วไปตอบคำถามกัน..คะ่

คำถามกรอบที่ ๑
กำหนดให้ :

ก. ความอจิ ฉารษิ ยา
ข. ความรัก

คำแนะนำ : ให้เลือกข้อทถ่ี กู ตอ้ ง

ต่อไปนี้เกยี่ วขอ้ งกบั ข้อใด
ขอ้ ๑ นางอมติ ตดาอ้อนวอนแกมบงั คบั ชชู กได้ไปขอสองกุมาร ชชู กรวู้ า่ ทางไปน้ัน
ไกลแสนไกลและได้รับความยากลำบากมาก แต่ก็ทำตาม
ขอ้ ๒ ความไมอ่ ยากให้ผู้อน่ื ไดด้ ีกว่าตน หรือเมอ่ื เหน็ ใครไดด้ กี ว่าก็อบุ ายหาทางตดั รอน
ความดีความเจริญของเขา
ขอ้ ๓ พวกพราหมณ์ท้ังหลายเมอื่ เห็น นางอมติ ตดารปู้ ฏบิ ตั ชิ ูชกเฒา่ ชรา ก็เกดิ
ความโกรธและทบุ ตีเมียของตน

ตรวจคำตอบจากเฉลยหน้าถัดไป..ค่ะ

บทเรยี นสำเร็จรูปวชิ าการพินจิ วรรณคดมี รดก รหัสวชิ า ท๓๒๔๐๔/หน้า ๔
เรอื่ ง บทวเิ คราะหม์ หาเวสสนั ดรชาดก กัณฑช์ ูชก เลม่ ๒

เฉลยคำถามกรอบท่ี ๑ ขอ้ ๓ ก
คำแนะนำ : ให้เลอื กข้อทถี่ ูกต้อง

ข้อ ๑ ข ขอ้ ๒ ก

ตอบถูก เก่งมาก..ค่ะ

กรอบที่ ๒

คณุ คา่ ดา้ นเนอ้ื หา : การดำเนินเรอ่ื ง

๑. ตวั ละคร ท่ีมีอิทธิพลตอ่ การดำเนนิ ชวี ิตของตวั เอกในเรื่อง คอื

๑. นางอมติ ตดา
๒. ชชู ก

๒. ปมขดั แยง้ ปมขดั แย้งที่สำคญั มคี วามเข้มขน้ รุนแรง ที่ทำใหก้ ารดำเนนิ เรื่อง

สนุกสนานชวนตดิ ตามมี ๓ ประการคือ

ปมขดั แยง้ ประการแรก

ได้แกช่ ูชกนำเงินไปฝากบดิ ามารดาของนางอมิตตดาท้ังสองนำเงนิ ออกไปใช้หมดจนต้องยก
นางอมติ ตดาใหแ้ ก่ชูชก

ปมขดั แยง้ ประการสอง

นางอมติ ตดาปรนนิบตั ิต่อชชู กเป็นอย่างดี ทำให้สามีของนางพราหมณีโกรธแค้นถึงกับทุบตีเมีย
ของตน เกดิ ความวุ่นวายไปทงั้ หมู่บ้าน เป็นเหตใุ ห้นางพราหมณีด่าทอและทบุ ตนี างอมติ ตดาที่ท่าน้ำ

ปมขดั แยง้ ประการทส่ี าม

เปน็ ความขัดแยง้ ของชชู กกับพรานเจตบุตรกอ่ นทพี่ รานเจตบุตรจะอนุญาตใหช้ ูชกเขา้ ไปพบ
พระเวสสันดร

ปมเหล่านีก้ อ่ ใหเ้ กดิ ความสนใจแก่ผอู้ า่ น การดำเนนิ เรื่องเป็นไปตามลำดบั ขนั้ ตอน
กัณฑช์ ชู กเปน็ โครงเรอ่ื งยอ่ ยทอี่ ยใู่ นโครงเรอื่ งใหญข่ องมหาเวสสันดรชาดกเพื่อเป็นการสนับสนุน
โครงเร่ืองใหญ่ คือการบำเพญ็ ทานบารมีของพระเวสสันดรให้เด่นชัดขึ้น

บทเรยี นสำเรจ็ รูปวชิ าการพินจิ วรรณคดีมรดก รหสั วชิ า ท๓๒๔๐๔/หนา้ ๕
เร่ือง บทวิเคราะหม์ หาเวสสันดรชาดก กัณฑช์ ูชก เลม่ ๒

คำถามกรอบที่ ๒
คำแนะนำ : ตอบคำถามให้ไดใ้ จความ

ขอ้ ๑ ที่มีอทิ ธพิ ลต่อการดำเนินชวี ิตของตวั เอกในเรือ่ ง คอื ใคร
................................................................................................................................................................

ขอ้ ๒ ปมขัดแยง้ ปมขดั แยง้ ท่สี ำคญั มีความเขม้ ข้นรุนแรง ทีท่ ำให้การดำเนินเร่ือง
สนกุ สนานชวนติดตามมี ๓ ประการคอื

ปมขดั แยง้ ประการที่ ๑

ได้แกช่ ูชกนำเงินไปฝากบดิ ามารดาของนางอมติ ตดาทัง้ สองนำเงนิ ออกไปใชห้ มดจนตอ้ งยก
นางอมติ ตดาใหแ้ ก่ชชู ก

ปมขดั แยง้ ประการที่ ๒

................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................

ปมขดั แยง้ ประการท่ี ๓

................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................

ตรวจคำตอบจากเฉลยหน้าถัดไป..ค่ะ

บทเรียนสำเร็จรปู วิชาการพินจิ วรรณคดีมรดก รหสั วชิ า ท๓๒๔๐๔/หนา้ ๖
เรื่อง บทวิเคราะห์มหาเวสสันดรชาดก กณั ฑช์ ูชก เล่ม ๒

เฉลยคำถามกรอบที่ ๒
คำแนะนำ : ตอบคำถามให้ไดใ้ จความ

ขอ้ ๑ ท่ีมอี ทิ ธพิ ลตอ่ การดำเนินชีวิตของตวั เอกในเรอื่ ง คอื ใคร
................น..า..ง..อ..ม...ติ ..ต...ด...า.....แ..ล...ะ..ช..ูช..ก.............................................................................................................

ขอ้ ๒ ปมขัดแยง้ ปมขดั แยง้ ท่สี ำคัญมีความเขม้ ขน้ รุนแรง ที่ทำใหก้ ารดำเนนิ เรือ่ ง
สนกุ สนานชวนตดิ ตามมี ๓ ประการคือ

ปมขดั แยง้ ประการท่ี ๑

ไดแ้ กช่ ชู กนำเงินไปฝากบดิ ามารดาของนางอมติ ตดาท้ังสองนำเงินออกไปใชห้ มดจนตอ้ งยก
นางอมติ ตดาใหแ้ กช่ ชู ก

ปมขดั แยง้ ประการที่ ๒

.................น..า..ง..อ...ม..ติ...ต..ด...า..ป..ร..น...น..บิ...ตั ..ติ...่อ..ช..ูช..ก...อ..ย...า่ ..ง..ด..ี..ท...ำ..ใ.ห...้ส..า..ม...ขี ..อ..ง..น...า..ง..พ..ร..า..ห...ม..ณ....โี.ก...ร..ธ..แ...ค..น้...ถ..ึง..ก..บั...ท...บุ ..ต...ีเ.ม..ยี...
...ข..อ...ง..ต..น....เ..ก..ดิ...ค..ว...า..ม..ว..นุ่..ว...า..ย..ไ..ป..ท...ง้ั ..ห..ม...่บู ..้า..น....เ..ป..็น...เ.ห..ต...ุใ..ห..น้...า..ง..พ..ร..า..ห...ม..ณ....ดี ..า่..ท...อ..แ...ล..ะ..ท...ุบ..ต...นี..า..ง..อ...ม..ติ...ต..ด...า..ท..ี่ท...่า..น...้ำ.

ปมขดั แยง้ ประการท่ี ๓

......พ......ร....ะ....เ..ว....ส......ส..เ..ันป......ด็น....คร......ว....า....ม....ข....ัด......แ....ย......ง้....ข....อ....ง....ช....ชู....ก......ก....บั......พ......ร....า....น....เ..จ......ต....บ......ตุ ....ร....ก......อ่ ....น....ท......พ่ี......ร....า....น....เ..จ....ต......บ......ตุ ....ร....จ....ะ....อ....น......ุญ......า....ต......ใ....ห....ช้....ูช....ก......เ..ข....า้....ไ....ป......พ....บ........

ตอบถูก เกง่ มาก..ค่ะ

บทเรียนสำเรจ็ รปู วิชาการพินจิ วรรณคดีมรดก รหัสวชิ า ท๓๒๔๐๔/หน้า ๗
เร่อื ง บทวเิ คราะหม์ หาเวสสันดรชาดก กณั ฑช์ ูชก เล่ม ๒

กรอบที่ ๓
ฉากของเรอื่ ง

กณั ฑช์ ชู ก มฉี ากสำคัญ คอื
๑. ฉากบา้ นของชชู ก เปน็ การบรรยายบา้ นชชู กได้ละเอียดและให้ความร้แู ก่ผู้อา่ นเกยี่ วกบั
บ้านไทยไดอ้ ยา่ งดี
๒. ฉากชชู กเขา้ เมอื งสพี ี เปน็ การบรรยายฉากตอนชูชกหลงทางเข้าเมอื งสีพี
๓. ฉากฝงู สนุ ขั ของนายพรานเจตบตุ ร เป็นการบรรยายฉากฝูงสุนขั ของนายพรานเจตบตุ ร
ไดช้ ัดเจนใช้ถอ้ ยคำบรรยายไดไ้ พเราะ ให้อารมณแ์ ก่ผู้อา่ น ทำใหเ้ รือ่ งน่าสนใจยงิ่ ขนึ้

ตวั ละครในเรอื่ ง

กวไี ด้สร้างตวั ละครในกัณฑ์ชชู กไว้อยา่ งละเอียด ไมว่ า่ จะเป็นตัวชชู ก นางอมติ ตดา
และนายพรานเจตบตุ ร มบี ุคลกิ ภาพจติ ใจและลักษณะนิสยั ทน่ี า่ สนใจทง้ั สน้ิ นางอมติ ตดานนั้ เลา่ ก็เปน็
ดรุณแี รกรุ่นได้ชชู กซึ่งแกก่ ว่ากนั มากเปน็ สามสี ่วนชูชกเปน็ โคแกล่ มิ้ หญ้าอ่อน

“ละลนละลานแลบชวิ หาหหู างระเหิดหัน เฒา่ กม็ จี ติ เกษมสันตโ์ สมนัสยวนยิ่ง”
สว่ นพรานเจตบตุ รก็มีความจงรกั ภกั ดีตอ่ พระเวสสันดร การวาดภาพตวั ละครนับว่ามีความ
เหมาะสมเปน็ ท่ีน่าสนใจมาก

คำถามกรอบที่ ๓
คำแนะนำ : เตมิ คำลงในช่องว่างใหไ้ ดใ้ จความ

ขอ้ ๑ ฉากสำคัญของกัณฑช์ ูชก คือ
๑. ..........................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
๒. ฉากชชู กเข้าเมอื งสพี ี เป็นการบรรยายฉากตอนชชู กหลงทางเข้าเมอื งสพี ี
๓. ..........................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
ขอ้ ๓ “ละลนละลานแลบชวิ หาหหู างระเหดิ หัน เฒา่ ก็มจี ติ เกษมสันต์โสมนสั ยวนย่งิ ”
เปน็ การบรรยายภาพตวั ละครตัวใด
...............................................................................................................................................................

บทเรียนสำเรจ็ รปู วิชาการพนิ จิ วรรณคดมี รดก รหสั วชิ า ท๓๒๔๐๔/หนา้ ๘
เรื่อง บทวเิ คราะห์มหาเวสสันดรชาดก กณั ฑช์ ชู ก เล่ม ๒

เฉลยคำถามกรอบท่ี ๓
คำแนะนำ : เติมคำลงในช่องว่างใหไ้ ดใ้ จความ

ขอ้ ๑ ฉากสำคญั ของกัณฑช์ ูชก คือ
๑. .ฉ..า..ก...บ..า้..น...ข..อ..ง..ช..ูช..ก....เ..ป..น็...ก..า..ร..บ...ร.ร..ย...า..ย..บ...า้..น..ช..ูช..ก...ไ..ด..ล้...ะ..เ.อ..ยี...ด..แ...ล..ะ..ใ..ห..ค้...ว..า..ม...ร..แู้ ..ก..่ผ...อู้..า่..น...เ.ก...่ีย..ว..ก...ับ....
...บ...้า..น..ไ..ท..ย...ไ..ด..้อ..ย...่า..ง..ด...ี ..............................................................................................................................
๒. ฉากชชู กเข้าเมอื งสพี ี เปน็ การบรรยายฉากตอนชชู กหลงทางเขา้ เมอื งสพี ี
๓. ฉ...า..ก..ฝ...งู..ส..ุน...ขั ..ข..อ..ง..น...า..ย..พ...ร..า..น..เ..จ..ต..บ...ตุ..ร......เ.ป..น็...ก..า..ร..บ...ร..ร..ย..า..ย...ฉ..า..ก...ฝ..ูง..ส...ุน..ขั..ข..อ...ง..น..า..ย...พ..ร..า..น................
...เ..จ..ต..บ...ตุ..ร......ไ.ด...ช้..ัด...เ.จ..น..ใ..ช..้ถ...้อ..ย...ค..ำ..บ...ร.ร..ย...า..ย..ไ..ด...ไ้ .พ...เ.ร..า..ะ....ใ..ห..้อ...า..ร..ม..ณ...์แ...ก..ผ่...ู้อ..่า..น....ท...ำ..ใ..ห..้เ..ร..ื่อ..ง..น..า่..ส...น..ใ..จ..ย..ิง่..ข...นึ้ .........
ขอ้ ๓ “ละลนละลานแลบชวิ หาหหู างระเหดิ หัน เฒ่าก็มีจติ เกษมสนั ต์โสมนัสยวนยงิ่ ”
เปน็ การบรรยายภาพตวั ละครตัวใด
.................ร..า่..ย..ท...่ีย..ก...ม..า..เ..ป..น็...ก..า..ร..บ...ร..ร..ย..า..ย..ภ...า..พ.....“..ช..ชู ..ก..”......ต..วั..ล...ะ..ค..ร..เ..อ..ก..ข...อ..ง..เ.ร..อ่ื...ง..........................................

ตอบถกู เก่งมาก..ไปศกึ ษากรอบต่อไป..ค่ะ

บทเรยี นสำเรจ็ รูปวิชาการพินจิ วรรณคดีมรดก รหัสวชิ า ท๓๒๔๐๔/หน้า ๙
เรื่อง บทวเิ คราะห์มหาเวสสันดรชาดก กัณฑช์ ชู ก เล่ม ๒

กรอบท่ี ๔
การบรรยายหรอื พรรณนา

มีการพรรณนานา บรรยายภาพสรา้ งความกระจา่ งชดั เจนก่อให้เกดิ จนิ ตภาพภาพเด่นชดั
โดดเดน่ เชน่

๑. การบรรยายภาพชชู กทวงเงนิ ที่ฝากไว้ บรรยายภาพชูชกใช้ถอ้ ยคำท่แี สดงทา่ ทาง

เป็นหว่ งเงนิ ทองทฝ่ี ากไว้ แสดงภาพใหเ้ ห็นปากคอส่นั ดงั บรรยายไวว้ า่
“ส่วนออเฒา่ ยังไมท่ นั ที่จะน่งั กน้ กระทง่ั ฟาก ก็ทวงวา่ ทองของเราท่เี อามาฝากแกท่ า่ นไว้

เอามาใหใ้ ห้ทันที เอามาประเด๋ียวเด๋ยี วนขี้ มขี มนั ”

๒. การพรรณนาความดขี องนางอมติ ตดา ใชถ้ ้อยคำสน้ั กะทดั รดั ไดใ้ จความดี

กอ่ ใหเ้ กิดจินตภาพไดด้ ี ดงั รา่ ยวา่
“เวลาเช้าเจ้ากท็ ำ เวลาค่ำเจา้ กม็ ใิ ห้เตอื น ทั้งการเรือนเจา้ ก็มใิ หว้ ่า ทง้ั ฟืนเจา้ กห็ กั ผกั เจา้

กห็ า เฝา้ ปฏิบัตเิ ฒ่าชรา ทกุ วนั แลเวลานั้นแล”

๓. การบรรยายภาพของพรานเจตบตุ ร ทำให้เหน็ บคุ ลกิ ภาพของพรานเจตบตุ รเดน่ ชัด

ว่าเป็นผู้มใี จคอเหย้ี มโหด ดรุ า้ ย และนา่ กลัว ดังรา่ ยว่า
“ทง้ั น้ำใจเพ่ือนกเ็ หย้ี มห้าวหาญหักห้างนอนเนาเนินชำนาญป่า ลทุ โฺ ธ เมาะมดิ ลทุ ทฺ โก

กวดเก่งการหยาบชา้ ทารณุ หนุ หันกักขฬะลว้ นรา้ ยกาจ แตเ่ พ่อื นฆา่ เสียซ่ึงมฤคชาตินมี่ ใิ ช่นอ้ ย ทงั้ น้ำใจ
ก็ไม่ระทดถดถอยทนสู้ตาย ศัตรสู สู้ ิ้นไมร่ ะคายเคืองสะดงุ้ ทง้ั รูปรา่ งก็ใหญเ่ ยยี่ มทรงสูงสดุ ทหารเห็น
สมตัว ทง้ั น้ำใจกม็ ทุ ะลุกกุ ะ ไมค่ ิดกลวั แกล้วกล้าาหน้าขมึงทึง ทัง้ อกไหลก่ ผ็ ายผึ่งผงา่ นโงเง้อื มเข้ือม
ขยัน ทง้ั คิ้วกเ็ ขียวเข้มขน้ ซ้ายขวา หนว่ ยตาเปน็ เขมน้ มงุ่ มะเมยี งมอง ทัง้ ไฝแลหนวดดงั ลวดทองทะลมุ ุ
มะไม่คดิ ใคร”

อ่านเขา้ ใจแล้ว..ไปตอบคำถามกัน..คะ่

บทเรยี นสำเร็จรปู วชิ าการพินจิ วรรณคดมี รดก รหัสวชิ า ท๓๒๔๐๔/หน้า ๑๐
เรอ่ื ง บทวิเคราะหม์ หาเวสสันดรชาดก กณั ฑช์ ูชก เลม่ ๒

คำถามกรอบที่ ๔
กำหนดให้ :

ก. การบรรยายภาพชูชกทวงเงินท่ีฝากไว้
ข. การพรรณนาความดขี องนางอมติ ตดา
ค. การบรรยายภาพของพรานเจตบุตร

คำแนะนำ : ให้เลือกข้อทถ่ี ูกต้อง

ตอ่ ไปนี้มีการพรรณนานา บรรยายภาพสร้างความกระจา่ งชัดเจนกอ่ ใหเ้ กิดจนิ ตภาพภาพ
เดน่ ชัด โดดเด่น

ขอ้ ๑ “เวลาเช้าเจา้ กท็ ำ เวลาค่ำเจ้าก็มใิ ห้เตอื น ทง้ั การเรือนเจ้ากม็ ใิ หว้ า่ ทง้ั ฟนื เจา้ ก็หกั
ผกั เจ้าก็หา เฝา้ ปฏบิ ัติเฒ่าชรา ทกุ วันแลเวลาน้ันแล”

ขอ้ ๒ “...ท้ังน้ำใจเพื่อนก็เห้ียมหา้ วหาญหกั หา้ งนอนเนาเนนิ ชำนาญปา่ ลทุ โฺ ธ เมาะมดิ ลุททฺ
โกกวดเกง่ การหยาบช้าทารณุ หุนหนั กักขฬะลว้ นรา้ ยกาจ แตเ่ พอ่ื นฆ่าเสยี ซง่ึ มฤคชาตนิ ่ีมิใช่น้อย
ท้ังน้ำใจก็ไมร่ ะทดถดถอยทนสู้ตาย ศัตรูสสู้ ิ้นไม่ระคายเคอื งสะดงุ้ ...”

ขอ้ ๓ “สว่ นออเฒา่ ยังไมท่ นั ที่จะนั่งกน้ กระทัง่ ฟาก ก็ทวงวา่ ทองของเราที่เอามาฝากแกท่ า่ น
ไว้ เอามาใหใ้ หท้ นั ที เอามาประเดย๋ี วเดย๋ี วนขี้ มขี มนั ”

ตรวจคำตอบจากเฉลยหน้าถัดไป..ค่ะ

บทเรียนสำเรจ็ รูปวิชาการพนิ จิ วรรณคดีมรดก รหัสวชิ า ท๓๒๔๐๔/หน้า ๑๑
เรอ่ื ง บทวเิ คราะห์มหาเวสสันดรชาดก กัณฑช์ ูชก เล่ม ๒

เฉลยคำถามกรอบที่ ๔ ขอ้ ๓ ก
คำแนะนำ : ให้เลือกข้อทถ่ี ูกตอ้ ง

ขอ้ ๑ ข ขอ้ ๒ ค

ตอบถกู เก่งมาก..คะ่

กรอบท่ี ๕
การใหอ้ ารมณ์

กณั ฑ์ชชู กให้อารมณ์แกผ่ อู้ ่านท้งั อารมณค์ รึกครนื้ ชืน่ ชมขบขัน หวาดกลวั หมน่ หมอง
เศรา้ โศกการบรรบยายตวั ละครใหอ้ ารมณก์ ระทบใจผู้อา่ นโดยใช้ถ้อยคำบรรยายสรา้ งจนิ ตภาพได้
เดน่ ชัด เช่นอารมณก์ ลวั ใหภ้ าพความตกใจกลัวของตัวละครกระทบอารมณผ์ อู้ า่ น เชน่

๑. อารมณต์ กใจกลวั

พราหมณส์ องเฒา่ ตกใจกลัวเมอื่ ชชู กทวงถามเงิน
“สองผัวเมียกจ็ วบจนจวนเจียนจะเจอะตัว ตกใจอยรู่ ะรวั ตวั นสี่ ั่นอยู่รกิ ๆ ทำแตต่ านนั้ ปริบ ๆ
ปรบั ทกุ ขก์ ันหนา้ ขาว”
เม่อื ชูชกถูกพรานเจตบตุ รขตู่ ะคอก
“เฒ่ากต็ นื่ ตกอกใจหายตะครน่ั ครา้ ว ตวั น้นั ส่นั อยู่ทา้ ว ๆ แทบจะพลดั ตก เฒ่าจงึ เอาอกเขา้
แอบอิงกบั กิ่งไมใ้ ห้ถนดั ยกแต่มือข้นึ ปอ้ งปดั โบกไมเ้ ท้า”

๒. อารมณเ์ ศรา้ กวใี ชถ้ ้อยคำใหเ้ กิดอารมณเ์ ศรา้ หม่นหมองและสงสารชูชกเมือ่ ชชู กจะ

จากเรอื นทีเ่ คยอยู่และจากนางอมิตตดา ใช้ถ้อยคำได้ดี
“เฒา่ ก็ลงจากเคหะพะว้าพะวงั เหลียวแลดเู รือนรงั ทเ่ี คยอยู่ โอโ้ ออ๋ กกูในครั้งนี้ นมี่ นั จะเป็น

คนหรือเป็นผมี ริ เู้ ลย โอ้เรอื นกูเอ๋ยทีเ่ คยอยู่ นจี่ ะเปน็ เรอื นกูหรือเรือนเขา ย่ิงคดิ กย็ ง่ิ สรอ้ ยเศร้าโศก
สลดระทดถอย หันหน้าหันหลงั ยับย้ังอย่บู ่อย ๆ ถอยไปแล้วก็ถอยมา ดนู ี่นา่ เวทนานา่ ลำบาก”

บทเรยี นสำเร็จรูปวิชาการพนิ จิ วรรณคดมี รดก รหัสวชิ า ท๓๒๔๐๔/หน้า ๑๒
เรือ่ ง บทวเิ คราะห์มหาเวสสนั ดรชาดก กณั ฑช์ ชู ก เลม่ ๒

๓. อารมณข์ นั เป็นอารมณค์ รึกครืน้ รืน่ เรงิ กณั ฑช์ ชู กใหภ้ าพชูชกทีม่ คี วามขบขนั

อยู่หลายตอน เชน่

๓.๑ ตอนชชู กเขา้ เมอื งสพี เี พอ่ื สบื ขา่ วคราวของเพระเวสสนั ดร ชาวเมอื งสพี โี กรธ

ขับไล่ชูชก ท่าทางของชชู กใหอ้ ารมณข์ นั แกผ่ ู้อ่านได้ดี ดงั รา่ ยวา่
“เฒ่ากร็ ้องว่าออเจา้ อยา่ เข้ามามิใชก่ าร ช้างมา้ ทไี่ หนกไู ดไ้ ปทานจริง ๆ หรือฟ้าผา่

เขาก็เหวยี่ งวง่ิ ทิ้งถูกทีแ่ ขง้ ขา ผวาหกล้มลงนอนกล้ิง เฒ่ากล็ ุกขึน้ ร้องวา่ มึงจะลองหรอื เอาจริง
หรือวา่ ทง้ิ ทางท่จี ะหยอกเลน่ ถ้าจะเล่นก็เลน่ กัน ถา้ ใครดใี ครขยนั ก็สรรเขา้ มาทีละคน เฒ่ากว็ ิง่
ระเหระหนหันไม้เท้าจ้อง ทำท่าทางตีพลองแผละสามเสา้ แลว้ ร้องทา้ วา่ ออเจา้ จัดกนั เขา้ มาที่ดี ๆ
จะเลน่ กนั ทางกระบองกระบตี่ ไี ม้สั้นไมย้ าว หรอื จะซัดสามเส้าสอบกนั ดว้ ยมวยหมัด อนั กนู ถ้ี ึงแก่
กแ็ กห่ ัด หดั กันดูสกั ต้ัง หรอื จะเล่นกนั ทางเสโลโลต่ ้ังดาบเดยี่ วดกี ็เขา้ มา ปากออเฒา่ นน้ั กล้าวา่
ไม่กลวั แตอ่ า้ ยใจนน้ั สัน่ ระรวั ตวั กส็ ัน่ อยู่จรงิ ๆ อา้ ยตีนพาว่งิ รง้ั ไมอ่ ยู่ เฒา่ ก็คอยมองดเู ดนิ ขวะไขว่
คะเนได้คะเนเสียพอหมายมั่น เฒา่ ก็ผละผลนุ ผลนั ผลุดวงิ่ ออกวงนอก ผินหน้ามาแลว้ ก็แลบล้ินหลอก
บอกวา่ กขู ีค้ รา้ นอยู่ เขาแลน่ ไล่สะพรั่งพรูพรวดเดยี วก็เขา้ ป่า”

๓.๒ คำแสดงคำลวงของชชู ก ทำใหพ้ รานเจตบตุ รนงั่ ไหวก้ ลกั พริกกลักขิงคดิ วา่ เปน็

สารตราของพระเจ้ากรงุ สญชยั การบรรยายภาพและคำพดู ของชูชกสรา้ งอารมณข์ ันไดม้ ากท่พี ราน
เจตบุตรเสียรชู้ ูชก แสดงใหเ้ หน็ ถึงคนโงย่ ่อมเป็นเหยอื่ ของคนฉลาด

“ตาแกก็กลบั กลักพริกกลักงาว่ากลักใสส่ าสน์ ตราพระราชสีห์ เจตบตุ รกย็ นิ ดยี กขน้ึ
ทนู หวั เฒา่ กร็ อ้ งสำทบั วา่ รบั แตค่ ่อย ๆ ของมนั หนกั กลักนม้ี ใิ ชช่ ่ัวอยา่ เหวี่ยงวางลงใหร้ าบ เจตบตุ รก็
ปผู า้ ลงกราบ ๆ นึกวา่ จรงิ ไหว้กลกั พรกิ กลักขงิ ไม่สงสัยเฒา่ กน็ กึ ว่าเอาใหส้ าแก่ใจอ้ายคนรา้ ย มนั ขู่
มนั วา่ มนั ด่ากนู ้มี ากมาย เอาให้มันไหว้ใหจ้ งหนักหนา”

คำถามกรอบท่ี ๕
กำหนดให้ :

ก. อารมณ์ตกใจกลัว
ข. อารมณเ์ ศร้า
ค. อารมณ์ขัน

คำแนะนำ : ให้เลอื กข้อทถี่ ูกตอ้ ง

ร่ายท่ียกมาแสดงอารมณอ์ ยา่ งไร
ขอ้ ๑ “ตาแกกก็ ลบั กลกั พริกกลักงาว่ากลกั ใสส่ าส์นตราพระราชสีห์ เจตบุตรก็ยนิ ดียกข้ึน
ทูนหวั เฒ่าก็รอ้ งสำทบั วา่ รบั แต่ค่อย ๆ ของมันหนัก กลักนี้มใิ ช่ช่ัวอย่าเหว่ียงวางลงใหร้ าบ เจตบตุ รก็

บทเรียนสำเรจ็ รูปวิชาการพินจิ วรรณคดีมรดก รหัสวชิ า ท๓๒๔๐๔/หนา้ ๑๓
เร่อื ง บทวเิ คราะห์มหาเวสสนั ดรชาดก กณั ฑช์ ชู ก เล่ม ๒

ปผู ้าลงกราบ ๆ นึกว่าจรงิ ไหวก้ ลกั พริกกลักขิงไมส่ งสัยเฒา่ กน็ กึ วา่ เอาให้สาแก่ใจอา้ ยคนร้าย มนั ขู่
มันวา่ มันด่ากูน้มี ากมาย เอาให้มนั ไหวใ้ ห้จงหนักหนา”

ขอ้ ๒ “เฒา่ ก็ลงจากเคหะพะวา้ พะวงั เหลียวแลดูเรือนรงั ทเ่ี คยอยู่ โอโ้ อ๋อกกใู นครง้ั นี้ นมี่ ัน
จะเป็นคนหรือเปน็ ผมี ริ เู้ ลย โอ้เรอื นกเู อ๋ยทีเ่ คยอยู่ นีจ่ ะเปน็ เรือนกูหรือเรือนเขา ย่ิงคดิ ก็ยิง่ สรอ้ ยเศร้า
โศกสลดระทดถอย หันหน้าหนั หลงั ยบั ย้งั อยู่บอ่ ย ๆ ถอยไปแล้วกถ็ อยมา ดนู นี่ า่ เวทนานา่ ลำบาก”

ขอ้ ๓ “เฒา่ ก็รอ้ งวา่ ออเจ้าอยา่ เข้ามามิใชก่ าร ช้างมา้ ทไี่ หนกูได้ไปทานจริง ๆ หรอื ฟา้ ผ่า
เขากเ็ หวีย่ งวงิ่ ทงิ้ ถูกทีแ่ ขง้ ขา...แตอ่ ้ายใจนั้นสน่ั ระรวั ตัวก็สน่ั อยูจ่ รงิ ๆ อ้ายตีนพาวง่ิ รงั้ ไม่อยู่ เฒ่าก็
คอยมองดูเดินขวะไขว่ คะเนไดค้ ะเนเสียพอหมายมนั่ เฒา่ กผ็ ละผลนุ ผลนั ผลดุ ว่ิงออกวงนอก ผินหนา้
มาแล้วก็แลบลนิ้ หลอก บอกวา่ กูข้คี รา้ นอยู่ เขาแล่นไลส่ ะพรั่งพรพู รวดเดยี วกเ็ ข้าปา่ ”

ขอ้ ๔ “สองผวั เมยี กจ็ วบจนจวนเจียนจะเจอะตวั ตกใจอยรู่ ะรวั ตวั นสี่ น่ั อยรู่ กิ ๆ ทำแตต่ านั้น
ปรบิ ๆ ปรับทุกข์กนั หน้าขาว”

ขอ้ ๕ “เฒ่ากต็ ื่นตกอกใจหายตะครนั่ ครา้ ว ตวั นนั้ ส่ันอยู่ท้าว ๆ แทบจะพลัดตก
เฒ่าจึงเอาอกเขา้ แอบอิงกับกงิ่ ไมใ้ ห้ถนัด ยกแต่มือข้นึ ป้องปดั โบกไมเ้ ท้า”

เฉลยคำถามกรอบท่ี ๕ ข้อ ๓ ค ข้อ ๔ ก ขอ้ ๕ ก
คำแนะนำ : ให้เลอื กข้อทถี่ กู ต้อง

ข้อ ๑ ค ขอ้ ๒ ข

ตอบถูกหมดเลย เก่งมาก..คะ่

บทเรยี นสำเรจ็ รปู วิชาการพนิ จิ วรรณคดีมรดก รหัสวชิ า ท๓๒๔๐๔/หน้า ๑๔
เรอื่ ง บทวเิ คราะหม์ หาเวสสันดรชาดก กณั ฑช์ ูชก เลม่ ๒

กรอบท่ี ๖

กวโี วหาร

กวโี วหารในกัณฑช์ ชู กมีความไพเราะมาก ดเี ดน่ ในการใช้ค าเปรยี บเทียบใหเ้ กิดจนิ ตภาพ
และสรา้ งความประทบั ใจไดด้ ี สำนวนภาษาดี ดงั เชน่

๑. การใชอ้ ปุ มาโวหาร เปน็ โวหารความเปรียบเทยี บ เชน่

“เสมือนเกวียนหกั ลงกับทข่ี องนนั้ มนั จะหนไี ปไหน”
เป็นสำนวนเปรยี บเทยี บที่นางพราหมณีมารดาของนางอมติ ตดาเปรียบเทยี บให้ชชู กฟงั วา่
การท่นี างใชเ้ งนิ ทองของชูชกหมดไปน้ันกค็ งมไิ ด้สญู หายไปไหน จะไดน้ างอมิตตดาเป็นภรรยา
“ดงั ว่าต้นโพธ์ิแลตน้ ไทร เป็นที่อาศยั แกม่ หาชนอนั เดนิ หนเม่อื ยามรอ้ น”
หมายความวา่ พระวเสสสนั ดรเป็นทอ่ี าศยั ช่วยเหลือแก่คนที่เดอื ดร้อนเหมอื นกบั ต้นโพธ์ติ น้
ไทรเป็นท่อี าศัยของคนเดนิ ทาง
“ทำเสแสรง้ ซนซอกดงั หน่งึ วา่ นกยางกรอกซอกซมึ เซาเทา้ สอื่ แส่ซ้ำสบั ปลา”
มีความเปรียบเทยี บว่าตอ่ หนา้ ท่ีทำนิง่ เฉยไมม่ ีพิษอะไร แตถ่ ้ามีโอกาสก็ทำร้าย เชน่ เดยี วกบั
นกยางกรอกท่ียืนซมึ คอยจับปลาเป็นอาหาร

๒. การใชโ้ วหารอปุ ลกั ษณ์ เป็นการเปรียบเทยี บทมี่ ไิ ดบ้ ่งว่าเปน็ การเปรยี บเทยี บโดยตรง

แต่อา่ นแลว้ เขา้ ใจเช่น
“จะเลี้ยงไวก้ ับเอวอยู่ หรอื จะให้เปน็ ค่เู คียงหมอน หรือจะใหน้ อนท่ีปลายตนี ”
หมายความว่าจะเลย้ี งไวเ้ ปน็ ลูกหรอื เปน็ ภรรยาหรือเปน็ ทาสคอยรับใช้
“อ้ายเสือเฒ่าจำศีลใครเลยจะไมร่ เู้ ล่ห”์
หมายความว่าเคยเปน็ เสือร้ายมาก่อนหากินไม่ไดแ้ ลว้ จงึ เสแสร้งจำศีลมสี ัตย์

ยงั ไวใ้ จไมไ่ ด้

๓. การใชโ้ วหารสทั พจน์ เป็นการกล่าวเลยี นเสียงธรรมชาติหรอื ใช้ถ้อยคำใหเ้ หน็ ท่าทาง

ทำใหเ้ หน็ จรงิ จังเชน่
“ไดย้ ินแตเ่ สยี งศัพท์ปืนตงึ ผงึ โผงผาง เสียงดงั กะกิกกกั ชักสายพาดขน้ึ กบั ไก ธชมี ไิ วใ้ จ

ด้วยเคหาเกา่ คร่ำครา่ ซวนโซเซ ออ่ นโอเ้ อเ้ อียงโอนเอน”

บทเรยี นสำเร็จรูปวชิ าการพนิ จิ วรรณคดีมรดก รหัสวชิ า ท๓๒๔๐๔/หน้า ๑๕
เรือ่ ง บทวิเคราะห์มหาเวสสนั ดรชาดก กัณฑช์ ูชก เลม่ ๒

คำถามกรอบท่ี ๖

กำหนดให้ :

ก. การใชอ้ ุปมาโวหาร
ข. การใชโ้ วหารอปุ ลกั ษณ์
ค. การใชโ้ วหารสทั พจน์

คำแนะนำ : ให้เลือกข้อทถี่ กู ต้อง

ร่ายที่ยกมาแสดงกวีโวหารอยา่ งไร
ขอ้ ๑ “ได้ยนิ แตเ่ สียงศพั ทป์ นื ตึงผงึ โผงผาง เสียงดงั กะกกิ กกั ชักสายพาดข้ึนกับไก
ธชีมิไว้ใจดว้ ยเคหาเกา่ คร่ำครา่ ซวนโซเซ อ่อนโอ้เอเ้ อยี งโอนเอน”
ขอ้ ๒ “เสมอื นเกวียนหกั ลงกับทข่ี องนัน้ มนั จะหนไี ปไหน”
ขอ้ ๓ “อา้ ยเสอื เฒา่ จำศีลใครเลยจะไมร่ ้เู ลห่ ”์
ขอ้ ๔ “จะเลีย้ งไว้กบั เอวอยู่ หรือจะให้เปน็ คเู่ คียงหมอน หรือจะใหน้ อนท่ีปลายตีน”
ขอ้ ๕ “ทำเสแสรง้ ซนซอกดงั หน่ึงวา่ นกยางกรอกซอกซมึ เซาเทา้ ส่ือแส่ซ้ำสับปลา”
ขอ้ ๖ “ดังวา่ ต้นโพธแ์ิ ลตน้ ไทร เป็นท่อี าศัยแกม่ หาชนอนั เดนิ หนเม่ือยามรอ้ น”

เฉลยคำถามกรอบที่ ๖ ข้อ ๓ ข ขอ้ ๔ ข ขอ้ ๕ ก ขอ้ ๖ ก
คำแนะนำ : ใหเ้ ลอื กข้อทถี่ กู ต้อง

ขอ้ ๑ ค ขอ้ ๒ ก

ตอบถกู หมดเลย เก่งมาก..คะ่

บทเรียนสำเรจ็ รปู วิชาการพินจิ วรรณคดมี รดก รหสั วชิ า ท๓๒๔๐๔/หน้า ๑๖
เรอ่ื ง บทวิเคราะห์มหาเวสสันดรชาดก กัณฑช์ ชู ก เลม่ ๒

กรอบที่ ๗

การใชถ้ อ้ ยคำ

การใชถ้ อ้ ยคำในกัณฑช์ ูชกใชค้ ำที่เหมาะสมกับเนื้อเร่อื งและสถานการณข์ องตวั ละคร
ตวั ละครในกณั ฑ์นเ้ี ป็นชาวบ้านและเปน็ พราหมณจ์ งึ ใช้ถอ้ ยคำพ้ืน ๆ งา่ ย ๆ และคำทเี่ กยี่ วกบั พธิ ี
พราหมณ์ ผิดกบั กัณฑท์ านกัณฑ์ซึ่งมีเน้อื เรอ่ื งเกี่ยวกับพระมหากษัตรยิ ์ การใชถ้ อ้ ยคำในสองกัณฑน์ ้ี
จึงต่างกนั การใชถ้ อ้ ยค าในกัณฑ์ชชู กจงึ เหมาะสมกับตวั ละคร ดงั เช่น

๑. พราหมณช์ าวบา้ นโกรธภรรยาจงึ บรภิ าษภรรยาของตนวา่

“เอ็งเอย๋ กระไรเลยประมาทเราชา่ งไมเ่ กรงกลัว นเี่ อง็ สำคัญว่ากเู ป็นผัวหรือเป็นข้า หรอื วา่
เอ็งช่วยกมู าสักก่ีช่งั เอง็ เอย๋ กระไรเลยจะคิดดูมงั่ กเ็ ป็นไร”

๒. นางพราหมณถี กู สามตี ตี า่ งกพ็ ากนั โกรธแคน้ นางอมติ ตดา

“อย่าเลยนะเราจะไปซ่มุ ซอ่ นอยู่ที่ทา่ น้ำ ออี มิตตดามนั มาเวลาเยน็ เราเล่นเสียใหย้ ังค่ำร่ำ
เอาเสียใหส้ น้ิ ตำราจะประดังแดกด่าว่ามันเสียให้เจบ็ แม่เสือจะลองเล็บเล่นแลว้ ในวนั น้ี”

คำถามกรอบที่ ๗
คำแนะนำ : ตอบคำถามให้ไดใ้ จความ

ขอ้ ๑ “เอง็ เอ๋ย กระไรเลยประมาทเราชา่ งไมเ่ กรงกลัว นเี่ อ็งสำคญั ว่ากูเปน็ ผวั หรอื เปน็ ขา้
หรือวา่ เอง็ ช่วยกูมาสกั กี่ช่ังเอง็ เอ๋ย กระไรเลยจะคิดดูมงั่ กเ็ ป็นไร” รา่ ยท่ียกมาเปน็ คำพดู ของใคร
..............................................................................................................................................................

ขอ้ ๒ “อย่าเลยนะเราจะไปซ่มุ ซอ่ นอยู่ท่ีทา่ นำ้ อีอมิตตดามันมาเวลาเยน็ เราเล่นเสยี ใหย้ งั
คำ่ รำ่ เอาเสียใหส้ ิน้ ตำราจะประดงั แดกด่าว่ามันเสียใหเ้ จ็บ แม่เสือจะลองเล็บเล่นแล้วในวนั นี้” ร่ายท่ี
ยกมาเป็นคำพูดของใคร
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................

ตรวจคำตอบหนา้ ถดั ไป..ค่ะ

บทเรยี นสำเรจ็ รูปวชิ าการพินจิ วรรณคดมี รดก รหสั วชิ า ท๓๒๔๐๔/หนา้ ๑๗
เร่อื ง บทวเิ คราะหม์ หาเวสสนั ดรชาดก กัณฑช์ ชู ก เล่ม ๒

เฉลยคำถามกรอบที่ ๗
คำแนะนำ : ใตอบคำถามใหไ้ ด้ใจความ

ขอ้ ๑ “เอง็ เอ๋ย กระไรเลยประมาทเราชา่ งไมเ่ กรงกลัว นเ่ี อง็ สำคัญวา่ กเู ป็นผวั หรือเปน็ ข้า
หรือว่าเอง็ ชว่ ยกมู าสกั กช่ี ง่ั เอง็ เอ๋ย กระไรเลยจะคิดดมู ง่ั กเ็ ปน็ ไร” ร่ายทีย่ กมาเป็นคำพดู ของใคร
...............ร..่า..ย...ท..ี่ย...ก..ม...า..เ.ป..็น...ค..ำ..พ...ูด...ข..อ..ง..พ...ร..า..ห...ม..ณ....ช์ ..า..ว..บ..า้..น...โ.ก...ร..ธ..ภ...ร..ร..ย..า..จ..งึ..บ...ร..ภิ ..า..ษ...ภ...ร.ร..ย...า..ข..อ..ง..ต...น..................

ขอ้ ๒ “อย่าเลยนะเราจะไปซมุ่ ซ่อนอยูท่ ีท่ ่าน้ำ อีอมิตตดามนั มาเวลาเย็น เราเล่นเสยี ให้ยงั
ค่ำร่ำเอาเสียให้สิ้นตำราจะประดงั แดกด่าวา่ มันเสียใหเ้ จ็บ แมเ่ สือจะลองเลบ็ เล่นแลว้ ในวันนี”้ ร่ายที่
ยกมาเป็นคำพูดของใคร
...............ร..่า..ย...ท..่ยี...ก..ม...า..เ.ป..น็...ค..ำ..พ...ดู...ข..อ..ง..น...า..ง..พ..ร..า..ห...ม...ณ...ีถ..กู...ส..า..ม...ีด..่า...ท..อ......ท..บุ...ต..ีต...า่..ง..ก...็พ..า..ก...ัน..โ..ก..ร..ธ...แ..ค..น้...น..า..ง.........
.อ...ม..ิต...ต...ด..า..แ...ล..ะ..น..ัด...ห..ม...า..ย...จ..ะ..พ..า..ก...ัน..ไ..ป..ต...่อ..ว..า่..น...า..ง..อ..ม...ติ ..ต...ด..า...ท..ที่...่า..น..้ำ..ย...า..ม..เ.ย...น็..................................................

ตอบถูกหมดเลย เก่งมาก..ค่ะ

บทเรียนสำเรจ็ รปู วิชาการพนิ จิ วรรณคดมี รดก รหสั วชิ า ท๓๒๔๐๔/หนา้ ๑๘
เรื่อง บทวิเคราะหม์ หาเวสสันดรชาดก กัณฑช์ ชู ก เลม่ ๒

กรอบท่ี ๘
การเลน่ คำสมั ผสั อกั ษร

กัณฑช์ ูชกแพรวพราวไปดว้ ยการาเลน่ คำสมั ผสั อักษร มจี ังหวะของคำ ทำให้เกิด
เสยี งเสนาะเหมาะแกก่ ารใช้เทศนเ์ ปน็ ทว่ งท านองในเทศนม์ หาชาติ เป็นกัณฑ์ทีด่ ีเด่นมาก เช่น

๑. ใชค้ ำสมั ผัสอกั ษร ทำให้ไพเราะเม่ือนางพราหมณเี ขา้ รุมล้อมดา่ วา่ นางอมติ ตดา

“เอ็งกเ็ ขา้ ขา้ งซ้ายกกู ็เขา้ ข้างขวา เอง็ ลอ้ มข้างหน้ากลู ้อมขา้ งหลงั ทำละลา้ ละลงั แลน่ ละลกุ
ละลน กตุ หู ลาเมาะ โกตูหลา ชาตา เป็นโกลาหลละลนละลานไลเ่ ล้ยี วลอ้ มเข้าแหโ่ หมโห่ห้อมหมุ้ อยู่
วะววู่ าม”

๒. เลอื กเสยี งของคำและจังหวะของคำ เช่น เมอ่ื นางอมติ ตดาจัดเสบยี งให้ชชู ก

“ข้าวเหนียวขา้ วเจ้า ขา้ วเมา่ ขา้ วพอง เป็นของเดินป่า ถัว่ งาสาคู ขา้ วตู ขา้ วตาก
หลาก ๆ ไม่น้อย ทใี่ ส่น้ำอ้อย อรอ่ ยดลี ำ้ นำ้ ผึ้งหวานฉ่ำ นำ้ ตาลหวานเฉ่อื ยเหนด็ เหนอื่ ยแกร้ ้อน ผอ่ น
ลงถุงไถ้ ยดั ใส่ย่ามละวา้ หนกั หนาซบั ซ้อน ท่ไี หนกนิ ก่อนผ่อนไว้ขา้ งบน ทไี่ หนเมอ่ื จน จะกินกลางทาง
จัดไวข้ ้างล่าง ตา่ ง ๆ สารพดั ”

๓. เลน่ คำใหเ้ กดิ ภาพพจนด์ ว้ ยเสยี งของคำ เช่น เมอื ่นายพรานเจตบตุ รว่า

“ครงั เคราครคุ ระขน้ึ รำไรอกย่นขนเขยี วขนึ้ ขนแขง็ เผา้ ผมกย็ งุ่ ยงิ่ หยกั หยกิ ยะหยอง
แหยง หนวดแดงงอหงกิ เงยี้ วดดู งั เขยี้ วงะโงง้ อน ผา้ ประเจยี ดประจงจดั จบี ซอ้ นสวมเศยี รแสรง้ ตะแบง
บดิ โพกผกู พนั สกั กระสนั สามรวด รดั กระหมวดกระหมดุ กระหมดิ ฉดุ ชดิ ชกั ชายนอ้ ยหอ้ ยหูกระตา่ ย”

๔. เลน่ คำสมั ผสั อกั ษรในการบรรยายไดเ้ กดิ ภาพเดน่ ชดั ดงั เชน่ บรรยายภาพ

ฝงู สนุ ขั ของนายพรานเจตบตุ รวา่
“บา้ งกว็ ง่ิ แซงเสยี ดซุกซอ่ นสนี น้ั ตา่ ง ๆ พรรณดอกด าเดน่ แดงดา่ งดาษดน่ื ไปทง้ั ไพร บา้ งก็

เหา่ หอนแหโ้ หมไลเ่ ลยี้ วลอ้ มเขา้ เปน็ วง”

อา่ นเขา้ ใจแล้วไปตอบคำถามกัน..คะ่

บทเรียนสำเรจ็ รปู วิชาการพินจิ วรรณคดีมรดก รหสั วชิ า ท๓๒๔๐๔/หน้า ๑๙
เรอ่ื ง บทวิเคราะหม์ หาเวสสนั ดรชาดก กัณฑช์ ูชก เลม่ ๒

คำถามกรอบท่ี ๘
กำหนดให้ :

ก. ใชค้ ำสัมผสั อกั ษร
ข. เลอื กเสียงของคำและจงั หวะของคำ
ค. เล่นคำให้เกิดภาพพจน์ด้วยเสียงของคำ
ง. เล่นคำสมั ผสั อักษรในการบรรยายได้เกดิ ภาพเดน่ ชัด

คำแนะนำ : ให้เลอื กข้อถกู ทีส่ ดุ

ร่ายทย่ี กมาในข้อต่อไปนี้มกี ารเล่นคำสมั ผัสอักษรอย่างไร
ขอ้ ๑ “ครงั เคราครคุ ระขึ้นรำไรอกยน่ ขนเขยี วข้ึนขนแขง็ เผา้ ผมก็ยุ่งยง่ิ หยกั หยกิ ยะหยอง
แหยง หนวดแดงงอหงกิ เงย้ี วดดู ังเข้ยี วงะโง้งอน ผ้าประเจยี ดประจงจดั จีบซอ้ นสวมเศยี รแสรง้ ตะแบง
บดิ โพกผกู พนั สกั กระสันสามรวด รัดกระหมวดกระหมุดกระหมิดฉดุ ชิดชกั ชายน้อยหอ้ ยหูกระตา่ ย”
ขอ้ ๒ “บา้ งกว็ ิง่ แซงเสยี ดซกุ ซอ่ นสีนนั้ ต่าง ๆ พรรณดอกด าเดน่ แดงดา่ งดาษดนื่ ไปทงั้ ไพร
บ้างกเ็ ห่าหอนแห้โหมไลเ่ ลย้ี วล้อมเขา้ เปน็ วง”
ขอ้ ๓ “เอ็งก็เข้าข้างซ้ายกกู ็เข้าขา้ งขวา เอง็ ลอ้ มข้างหน้ากูล้อมขา้ งหลังทำละลา้ ละลงั แล่น
ละลกุ ละลน กตุ ูหลาเมาะ โกตหู ลา ชาตา เป็นโกลาหลละลนละลานไล่เลี้ยวลอ้ มเข้าแห่โหมโหห่ อ้ ม
หมุ้ อย่วู ะววู่ าม”
ขอ้ ๔ ““ข้าวเหนยี วข้าวเจ้า ขา้ วเมา่ ข้าวพอง เปน็ ของเดนิ ปา่ ถัว่ งาสาคู ข้าวตู ข้าวตาก
หลาก ๆ ไม่นอ้ ย ทใ่ี สน่ ้ำออ้ ย อรอ่ ยดีล้ำ นำ้ ผึง้ หวานฉำ่ น้ำตาลหวานเฉ่ือยเหนด็ เหนอื่ ยแกร้ ้อน ผอ่ น
ลงถงุ ไถ้ ยดั ใส่ยา่ มละว้า หนกั หนาซบั ซอ้ น ทไี่ หนกินกอ่ นผ่อนไวข้ ้างบน ที่ไหนเมื่อจน จะกินกลางทาง
จดั ไวข้ ้างล่าง ตา่ ง ๆ สารพดั ”

ตรวจคำตอบจากเฉลยหนา้ ถัดไปกนั ..คะ่

บทเรียนสำเรจ็ รูปวชิ าการพนิ จิ วรรณคดีมรดก รหัสวชิ า ท๓๒๔๐๔/หน้า ๒๐
เรอื่ ง บทวเิ คราะห์มหาเวสสนั ดรชาดก กัณฑช์ ชู ก เลม่ ๒

เฉลยคำถามกรอบที่ ๘ ขอ้ ๓ ก ข้อ ๔ ข
คำแนะนำ : ใหเ้ ลือกข้อทถี่ ูกตอ้ ง

ข้อ ๑ ค ขอ้ ๒ ง

ตอบถูกหมดเลย เก่งมาก..ค่ะ

กรอบที่ ๙

ดา้ นคณุ คา่ ดา้ นสงั คม : สภาพชวี ิตและสังคมไทยในสมยั โบราณ

๑. สภาพชวี ติ ของชนบทมคี วามรจู้ กั คนุ้ เคยกนั

เปน็ สังคมชนบทอยู่กันอย่างสงบสขุ พง่ึ พาอาศยั ซงึ่ กนั และกัน ดงั ท่ีถูกชชู กฝากเงินไว้กบั
บิดามารดาของนางอมติ ตา การทำสง่ิ ใดกร็ ้กู นั ทว่ั ทัง้ หมูบ่ า้ น มกี ารไปมาหาสู่กัน เป็นสภาพชีวติ
ของสงั คมไทย เมอื่ นางอมติ ตดามาอยู่กับชชู กและปรนนบิ ตั ชิ ชู กดว้ ยความเป็นแม่ศรีเรือน จึงเป็นท่ี
เลื่องลอื กันในหมู่บา้ น พราหมณท์ ง้ั หลายกโ็ กรธและทุบตภี รรยาของตนท่ีไมร่ ูจ้ ักปรนนบิ ตั ิ
เชน่ นางอมิตตดา เมอื่ นางพราหมณีถูกสามีตีต่างก็สอบถามกันท้งั หมูบ่ า้ น

“บา้ งกเ็ ท่ยี วเสือกสนส่ือข่าวกนั ว่าขา้ งเราน้ีมนั เป็นกระนั้น ข้างทา่ นมนั เป็นกระน้ี หรือ
ข้างเอง็ มนั ดีสงบอยู่ แตข่ ้างกนู ้มี นั เป็นกระน้ัน”

สภาพสังคมในสมยั กวีทแี่ ตง่ กนั ฑช์ ูชกน้ันจงึ ไม่แตกต่างกบั สภาพสังคมชนบทในปจั จบุ นั
ที่คนในชนบทมคี วามร้จู กั มกั คุน้ มีความสมั พันธ์ฉันเพอ่ื นอย่างดี

๒. ฐานะของสตรใี นสมัยโบราณ

จะแตกต่างจากฐานะของสตรใี นสมยั ปจั จบุ นั แต่กอ่ นสตรเี ปน็ เสมอื นสมบตั ขิ องสามี
จะทำอะไรกไ็ ด้ จะนำไปซื้อไปขาย ไปเฆยี่ นไปตกี ไ็ ด้ ดงั ทีน่ างพราหมณท์ งั้ หลายถูกสามีตีดังรา่ ยว่า

“ครน้ั ว่าผัวเขาตเี ตือนเขาตัง้ ใจจะใหด้ ีกลับเดอื ดโดดโลดหนลี งจากเรอื น ไปหาเหลา่ พวก
เพ่ือนทกุ วันถว้ นหนา้ ” ปจั จบุ นั ฐานะของสตรไี ด้เปลยี่ นไปจากสมยั ก่อนแล้ว

บทเรียนสำเรจ็ รูปวชิ าการพินจิ วรรณคดีมรดก รหัสวชิ า ท๓๒๔๐๔/หนา้ ๒๑
เรอ่ื ง บทวเิ คราะหม์ หาเวสสันดรชาดก กัณฑช์ ูชก เล่ม ๒

๓. หนา้ ทข่ี องภรรยาตอ่ ครอบครวั

สมัยก่อนถอื วา่ ชายเปน็ ฝ่ายหาเลีย้ งครอบครวั ภรรยามีหนา้ ทด่ี ูแลงานในครอบครวั
ดังทีน่ างอมติ ตดาทำหนา้ ท่ีเปน็ ภรรยาปรนนิบตั สิ ามี

“เจา้ ก็หงุ หาตักตำทุกค่ำเช้าไม่ขวยเขินละอายเพอื่ น เวลาเชา้ เจา้ ก็ทำ เวลาค่ำแล้วก็มใิ ห้
เตือนทัง้ การเรือนเจ้ากม็ ใิ ห้วา่ ”

ปัจจุบนั สงั คมเปลีย่ นไป ผหู้ ญิงจะทำงานนอกบ้านเพือ่ หาเงินช่วยครอบครัวอกี แรงหนง่ึ
หน้าที่ของผหู้ ญิงต่อครอบครวั จงึ ลดน้อยลงแตย่ งั ถอื วา่ เปน็ หนา้ ท่ใี นการดแู ลครอบครัวอยู่ และผชู้ าย
ก็มบี ทบาทและหน้าทช่ี ว่ ยดแู ลครอบครวั และท างานบา้ นมากข้ึน มิใช่เป็นหน้าทข่ี องผหู้ ญิงฝ่ายเดียว

๔. หนา้ ทข่ี องผชู้ ายตอ่ ครอบครวั

สมยั ก่อนถือว่าเปน็ การสรา้ งบา้ นซ่อมแซมบา้ นเป็นหนา้ ท่ีของผู้ชายดงั เชน่ ร่ายว่า
“ธชมี ไิ วใ้ จด้วยเคหาเก่าคร่ำครา่ ซวนโซเซ อ่อนโอเ้ อ้เอยี งโอนเอน กลัวเครนครนื โครมลง”
ชูชกก็ทำหนา้ ทซี่ ่อมแซมบา้ นเรือนของตน ปจั จบุ นั หนา้ ท่ีในการซอ่ มแซมบา้ นเรือนก็ยังเปน็
หน้าทีข่ องผชู้ ายอยู่ เพราะเปน็ ผมู้ รี า่ งกายแข็งแรงกว่าผหู้ ญิง

ทำความเข้าใจแล้วไปตอบคำถามกัน..ค่ะ

บทเรยี นสำเร็จรปู วชิ าการพินจิ วรรณคดมี รดก รหัสวชิ า ท๓๒๔๐๔/หน้า ๒๒
เรอ่ื ง บทวิเคราะหม์ หาเวสสันดรชาดก กณั ฑช์ ชู ก เล่ม ๒

คำถามกรอบท่ี ๙
กำหนดให้ :

ก. สภาพชีวิตของชนบทมีความรจู้ ักคนุ้ เคยกัน
ข. ฐานะของสตรใี นสมัยโบราณ
ค. หนา้ ท่ขี องภรรยาตอ่ ครอบครวั
ง. หนา้ ที่ของผูช้ ายตอ่ ครอบครวั

คำแนะนำ : ใหเ้ ลอื กขอ้ ถกู ท่สี ุด

ร่ายทยี่ กมาสภาพชวี ิตและสงั คมไทยในสมัยโบราณอยา่ งไร
ขอ้ ๑ “เจ้ากห็ งุ หาตกั ตำทกุ คำ่ เชา้ ไมข่ วยเขินละอายเพ่ือน เวลาเชา้ เจ้ากท็ ำ เวลาคำ่ แล้วก็
มใิ หเ้ ตือนท้งั การเรือนเจ้ากม็ ใิ ห้วา่ ”
ขอ้ ๒ “ธชมี ิไวใ้ จดว้ ยเคหาเกา่ ครำ่ ครา่ ซวนโซเซ ออ่ นโอ้เอเ้ อียงโอนเอน กลวั เครนครนื
โครมลง”
ขอ้ ๓ “บ้างกเ็ ท่ยี วเสอื กสนส่ือข่าวกัน ว่าขา้ งเรานีม้ ันเป็นกระนั้น ข้างทา่ นมันเป็นกระน้ี หรือ
ข้างเอง็ มันดสี งบอยู่ แตข่ า้ งกนู ีม้ นั เป็นกระนน้ั ”
ขอ้ ๔ “ครน้ั ว่าผัวเขาตีเตือนเขาตั้งใจจะใหด้ ีกลับเดอื ดโดดโลดหนีลงจากเรอื น ไปหาเหล่า
พวกเพ่ือนทกุ วนั ถ้วนหนา้ ”

ตรวจคำตอบจากเฉลยหน้าถัดไปกนั ..คะ่

บทเรยี นสำเรจ็ รูปวชิ าการพินจิ วรรณคดมี รดก รหสั วชิ า ท๓๒๔๐๔/หน้า ๒๓
เร่อื ง บทวิเคราะห์มหาเวสสนั ดรชาดก กัณฑช์ ชู ก เล่ม ๒

เฉลยคำถามกรอบท่ี ๙
คำแนะนำ : ใหเ้ ลอื กข้อทถ่ี กู ตอ้ ง

ข้อ ๑ ค ขอ้ ๒ ง ขอ้ ๓ ก ข้อ ๔ ข

ตอบถกู หมดเลย เก่งมาก..ค่ะ

กรอบที่ ๑๐

ดา้ นคณุ คา่ ดา้ นสงั คม : สภาพชวี ติ และสงั คมไทยในสมยั โบราณ (ตอ่ )

๕. การตดั สนิ อรรถคดี

มีการกำหนดโทษประหารชวี ติ เจ็ดชวั่ โคตร นบั แต่ญาตชิ น้ั เหนอื ข้นึ ไปไดแ้ ก่ พ่อแม่ ปู่ยา่
และทวด และชน้ั ทตี่ ่ำลงมาไดแ้ ก่ ลูก หลาน และแหลน ดังทชี่ ชู กกล่าวแก่พรานเจตบตุ รว่า

“ถ้าใครฆา่ กูให้สน้ิ ชวี ิตชวี าวาตม์ ทั้งเจด็ ชวั่ โคตรประยุรญาติยับสนิ้ ทั้งนน้ั เอส ธมโฺ ม
สนนตฺ โน อนั นน้ี ก่ี เ็ ทย่ี งธรรมท์ างบรุ าณราช”

๖. การแตง่ งาน

สมัยกอ่ นแมใ้ นปจั จบุ นั กย็ ังยดึ ถือปฏบิ ตั ิกนั เปน็ ประเพณีสบื ทอดกนั มา เมือ่ ฝ่ายชาย
จัดเถ้าแกส่ ูข่ อหญงิ ต่อผูป้ กครองแล้ว จะกำหนดกองทุนสนิ สอดขนั หมาก ผา้ ไหว้ และเรอื นหอ
ฝา่ ยชายจะตอ้ งปลกู เรอื นหอให้เสรจ็ ก่อนวนั แตง่ งานสว่ นกองทุนสนิ สอดก็จะยกใหเ้ ป็นเงนิ กองทนุ ใน
การประกอบอาชพี ดงั ท่พี วกพราหมณ์บรภิ าษภรรยาของตนว่า

“เอ็งเอย๋ กระไรเลยจะคิดดูมงั่ กเ็ ป็นไร กวา่ กจู ะไดม้ งึ มาเปน็ เมียทัง้ ทุนกส็ ้ินสนิ สอดก็สู้เสยี
เสร็จสน้ิ นีท่ กุ อย่างทง้ั เครื่องขนั หมากหอหา้ งกูกห็ ามานี่เสรจ็ สรรพ”

บทเรยี นสำเรจ็ รปู วชิ าการพินจิ วรรณคดีมรดก รหสั วชิ า ท๓๒๔๐๔/หน้า ๒๔
เร่อื ง บทวเิ คราะห์มหาเวสสนั ดรชาดก กณั ฑช์ ชู ก เลม่ ๒

๗. การครองเรอื น

สมยั ก่อนการครองยึดเรอื นฝา่ ยภรรยาจะเคารพสามี ไมใ่ ชส้ ามใี หท้ ำงานต่างทาส
ปจั จบุ ันสงั คมเปล่ียนไป การครองเรอื นจะยึดหลักการเคารพนับถือซึ่งกันและกนั ดังท่ีนางอมิตตดา
กล่าวแกช่ ูชกว่า

“อันญาติกาของกนู ีไ้ ม่เคยจะเป็นเหมือนเชน่ วา่ ตัวเปน็ ภรยิ าทา่ นนะหรือจะหาญใช้สามเี ล่น
ต่างทาส ใหผ้ ิดบรุ าณราษฎรแ์ ต่ก่อนเกา่ ”

๘. การเลน่ นกั ขตั ฤกษใ์ นยามตรษุ สงกรานต์

ในสมยั โบราณทีเ่ ป็นประเพณปี ฏิบัติกันมา จะทำบญุ เล่นรน่ื เริง แตง่ ตวั ดว้ ยเสื้อผา้ อาภรณ์
ใหม่ ดงั ทนี่ างอมิตตดาวา่

“ถึงยามตรษุ ยามสงกรานต์ ฝงู ชนชาวบ้านทา่ นทัง้ หลาย เขาแต่งตวั กนั เฉิดฉาย
ท้งั ชายหญิงกกู ็จะแตง่ ขน้ึ บ้างให้เพราพร้ิงเพรดิ พรอ้ มละมอ่ มหมดอยู่สดสวย แลว้ กกู จ็ ะรา่ เรงิ สำรวย
ระแรเ่ ล่นใหส้ ำราญ ทไี่ หนมีมโหระทกึ ฉงิ่ ฉบั ขบั ขานประสานซอ กูกจ็ ะวนเวยี นเข้าไปเลียนล้อเลน่ ตา
ใหต้ ิดใจ”

อา่ นเข้าใจแล้วไปตอบคำถามกัน..คะ่

บทเรยี นสำเร็จรูปวชิ าการพนิ จิ วรรณคดีมรดก รหสั วชิ า ท๓๒๔๐๔/หน้า ๒๕
เรื่อง บทวิเคราะห์มหาเวสสันดรชาดก กัณฑช์ ูชก เลม่ ๒

คำถามกรอบท่ี ๑๐
กำหนดให้ :

ก. การตัดสินอรรถคดี
ข. การแตง่ งาน
ค. การครองเรอื น
ง. การเลน่ นกั ขัตฤกษใ์ นยามตรษุ สงกรานต์

คำแนะนำ : ใหเ้ ลือกข้อถกู ท่ีสดุ

รา่ ยทย่ี กมาสะท้อนสภาพชวี ติ และสังคมไทยในสมัยโบราณอยา่ งไร
ขอ้ ๑ “ถงึ ยามตรษุ ยามสงกรานต์ ฝูงชนชาวบา้ นท่านทง้ั หลาย เขาแต่งตวั กันเฉดิ ฉาย
ท้ังชายหญิงกกู ็จะแตง่ ขึ้นบา้ งให้เพราพรง้ิ เพริดพร้อมละมอ่ มหมดอยู่สดสวย แลว้ กกู จ็ ะร่าเรงิ สำรวย
ระแรเ่ ลน่ ให้สำราญ ทไ่ี หนมมี โหระทึกฉงิ่ ฉับขับขานประสานซอ กูก็จะวนเวยี นเข้าไปเลยี นล้อเลน่ ตา
ให้ติดใจ”
ขอ้ ๒ “เอง็ เอ๋ย กระไรเลยจะคดิ ดูมงั่ ก็เปน็ ไร กว่ากจู ะไดม้ งึ มาเป็นเมยี ทง้ั ทนุ กส็ ้นิ สนิ สอดก็
สเู้ สียเสร็จสิ้นนี่ทกุ อยา่ งทงั้ เคร่ืองขันหมากหอหา้ งกูก็หามานี่เสรจ็ สรรพ”
ขอ้ ๓ “อันญาติกาของกูน้ไี มเ่ คยจะเปน็ เหมือนเชน่ ว่า ตวั เปน็ ภริยาทา่ นนะหรอื จะหาญใช้
สามเี ล่นต่างทาส ใหผ้ ิดบรุ าณราษฎร์แต่กอ่ นเก่า”
ขอ้ ๔ “ถ้าใครฆา่ กใู ห้สนิ้ ชวี ิตชวี าวาตม์ ท้ังเจด็ ชวั่ โคตรประยรุ ญาตยิ บั ส้นิ ทง้ั นน้ั เอส ธมโฺ ม
สนนฺตโน อันนี้นีก่ เ็ ท่ยี งธรรมท์ างบุราณราช”

ตรวจคำตอบจากเฉลยหน้าถัดไปกนั ..ค่ะ

บทเรยี นสำเร็จรูปวิชาการพนิ จิ วรรณคดีมรดก รหัสวชิ า ท๓๒๔๐๔/หนา้ ๒๖
เร่ือง บทวิเคราะห์มหาเวสสันดรชาดก กณั ฑช์ ชู ก เลม่ ๒

เฉลยคำถามกรอบที่ ๑๐ ขอ้ ๓ ค ข้อ ๔ ก
คำแนะนำ : ให้เลือกข้อทถี่ ูกต้อง

ข้อ ๑ ง ขอ้ ๒ ข

ตอบถกู หมดเลย เก่งมาก..คะ่

กรอบที่ ๑๑
ความเขา้ ใจธรรมชาตขิ องมนษุ ย์

มนุษย์ไมว่ า่ ในสมยั ในย่อมมีคนมั่งมี ยากจน คนโลภอยากไดไ้ มส่ ิน้ สดุ เช่นชชู กมีอยูม่ าก
คนอยา่ งบิดามารดาของนางอมติ ตดานำความลำบากมาสู่ลกู กม็ อี ย่มู ใิ ชน่ ้อย ฉะน้ันความโลภ
ความโกรธ ความหลง ความเห็นแกต่ ัว มอี ยู่ทวั่ ทกุ ตัวคนเพราะเปน็ ธรรมชาตขิ องของมนุษย์
มีอยทู่ กุ ยคุ ทกุ สมยั กณั ฑช์ ชู กชใี้ หผ้ ้อู ่านเขา้ ใจธรรมชาตขิ องมนษุ ย์ คอื

๑. ความโลภยอ่ มทำใหเ้ กดิ ความเดอื ดรอ้ นในภายหลงั

ดังเชน่ บดิ ามารดาของนางอมิตตดามีความโลภใช้เงนิ ของชชู กทำให้เกดิ หนีส้ นิ เป็นเหตใุ ห้
ได้รบั ความเดือนร้อนฉะน้ัน ผ้ใู ดก็ตามจะได้รับความสขุ ตอ้ งยึดม่นั ในหลักธรรมแหง่ ผคู้ รองเรอื น
ไดแ้ ก่ รกั ษาทรพั ย์ให้ม่ันคง ร้จู กั จับจ่ายทรพั ยใ์ นการบรโิ ภค ไมก่ ่อหนี้ และหม่ันประกอบการงาน
ท่ปี ราศจากโทษ

๒. ความอาฆาตพยาบาทยอ่ มทำใหเ้ กดิ ความเดอื ดรอ้ นวนุ่ วาย

ดังเช่นนางพราหมณโี กรธนางอมติ ตดา จึงทำใหห้ มูบ่ า้ นทเี่ คยสงบสขุ เกดิ ความว่นุ วาย
เพราะความไมร่ ู้จักหน้าท่กี ารงานของตน และมคี วามโกรธเป็นอารมณ์

บทเรยี นสำเรจ็ รปู วิชาการพนิ จิ วรรณคดีมรดก รหสั วชิ า ท๓๒๔๐๔/หน้า ๒๗
เรือ่ ง บทวเิ คราะห์มหาเวสสันดรชาดก กณั ฑช์ ชู ก เลม่ ๒

คำถามกรอบท่ี ๑๑
คำแนะนำ : ตอบคำถามใหไ้ ดใ้ จความ

ขอ้ ๑ จงยกตวั อย่างเหตุการณ์ “ความอาฆาตพยาบาทยอ่ มทำให้เกิดความเดอื ดรอ้ น
วนุ่ วาย” จากกณั ฑ์ชูชกมาพอเขา้ ใจ
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................

ขอ้ ๒ จงยกตัวอยา่ งเหตกุ ารณ์ “ความโลภย่อมทำใหเ้ กิดความเดอื ดร้อนในภายหลงั ”
จากกณั ฑช์ ชู กมาพอเข้าใจ
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................

ตรวจคำตอบจากเฉลยหนา้ ถัดไป..คะ่

บทเรยี นสำเร็จรูปวิชาการพินจิ วรรณคดมี รดก รหัสวชิ า ท๓๒๔๐๔/หนา้ ๒๘
เร่อื ง บทวิเคราะห์มหาเวสสนั ดรชาดก กัณฑช์ ูชก เล่ม ๒

เฉลยคำถามกรอบที่ ๑๑
คำแนะนำ : ตอบคำถามให้ไดใ้ จความ

ขอ้ ๑ จงยกตัวอย่างเหตุการณ์ “ความอาฆาตพยาบาทยอ่ มทำใหเ้ กดิ ความเดือดร้อน
วุ่นวาย” จากกัณฑ์ชชู กมาพอเข้าใจ
..............ต..ัว...อ..ย..า่..ง..เ..ห..ต...ุก..า..ร..ณ....์ ..“.ค...ว..า..ม...อ..า..ฆ...า..ต..พ...ย...า..บ..า..ท...ย..่อ...ม..ท...ำ..ใ.ห...เ้ .ก...ิด..ค...ว..า..ม...เ.ด...ือ..ด..ร..อ้...น..ว..ุน่...ว..า..ย..”....จ..า..ก.....
ก...ัณ...ฑ...ช์..ูช..ก......เ..ช..น่ ....น..า..ง..พ...ร..า..ห..ม...ณ...ีโ..ก..ร..ธ...น..า..ง..อ..ม...ิต..ต...ด...า...จ..ึง..ท...ำ..ใ..ห..้ห...ม..ู่บ...้า..น..ท...่เี .ค...ย..ส...ง..บ..ส..ขุ...เ.ก..ดิ...ค...ว..า..ม..ว..ุ่น...ว..า..ย.....
เ..พ..ร..า..ะ..ค...ว..า..ม..ไ..ม...ร่ ..จู้ ..กั ..ห...น..า้..ท...่กี ..า..ร..ง..า..น...ข..อ..ง..ต...น....แ..ล...ะ.ม...ีค...ว..า..ม..โ..ก..ร..ธ..เ..ป..น็...อ..า..ร..ม..ณ....์...........................................

ขอ้ ๒ จงยกตัวอยา่ งเหตกุ ารณ์ “ความโลภย่อมทำใหเ้ กิดความเดือดร้อนในภายหลัง”
จากกณั ฑ์ชชู กมาพอเข้าใจ
..............ต..ัว...อ..ย..า่..ง..เ..ห..ต...กุ..า..ร..ณ....์..ต..ัว..อ...ย..า่..ง..เ.ห...ต...กุ ..า..ร..ณ...์..“..ค...ว..า..ม..โ..ล..ภ...ย..่อ...ม..ท...ำ..ใ..ห..เ้..ก..ิด...ค..ว..า..ม...เ.ด...ือ..ด...ร..้อ..น..ใ..น..........
ภ...า..ย...ห..ล...ัง..”.....จ..า..ก...ก..ัณ....ฑ..์ช...ูช..ก....เ.ช..่น......บ..ดิ...า..ม...า..ร..ด..า..ข..อ...ง..น..า..ง..อ..ม...ิต..ต...ด...า..ม..คี...ว..า..ม..โ..ล..ภ...ใ..ช..เ้.ง..ิน...ข..อ..ง..ช..ูช..ก...ท..ำ..ใ..ห...้ .....
เ..ก..ดิ...ห..น...้สี ..ิน..เ..ป..น็...เ.ห...ต..ุใ..ห..ไ้..ด...ร้ ..บั ..ค...ว..า..ม..เ.ด...ือ..น...ร..อ้ ..น..........................................................................................

ตอบถกู หมดเลย เกง่ มาก..คะ่

บทเรยี นสำเรจ็ รปู วชิ าการพนิ จิ วรรณคดีมรดก รหัสวชิ า ท๓๒๔๐๔/หน้า ๒๙
เรื่อง บทวิเคราะหม์ หาเวสสนั ดรชาดก กัณฑช์ ชู ก เล่ม ๒

กรอบท่ี ๑๒
ความรทู้ ไ่ี ดร้ บั จากกณั ฑช์ ชู ก

กัณฑช์ ชู กให้ความรแู้ กผ่ ้อู า่ นหลายประการ คือ

๑. ความรเู้ กย่ี วกบั เรอื นไทย

เม่อื ชชู กจะจากเรอื นไดซ้ ่อมแซมเรือนของตนทำใหผ้ ูอ้ า่ นมคี วามร้เู ก่ียวกับ
ลักษณะของเรอื นไทย และการพรรณนาใช้ถอ้ ยคำเกีย่ วกบั ศัพทท์ ี่เป็นองคป์ ระกอบของเรอื นไทย เช่น
ตอม่อ รา รอด ตง กบทู ปั้นลม อกไก่ เสยี บหนู ไมข้ า้ งควาย จากหลบ กลอน เปน็ ตน้ การวางคำ
กเ็ ป็นจงั หวะเกดิ ความไพเราะ ดงั เช่น

“โยใ้ หต้ รงกรานไมย้ ัน ค้ำจนั ทนั จุนจอ้ งไว้ เกลากลอนใสซ่ ีกครุคระ มงุ จะ จะจากหา่ ง ๆ
และข้างล่างโลง่ ตลอดฟา้ ข้นึ หลงั คาครอบจากหลบ ก้งโคง้ กบกดซีกกรอบผา่ ไมค้ รอบครอ่มอกไก่
ไมข้ ้างควายแขวะเปน็ รู สอดเสียบหนูแนน่ ขันขดั ป้นั ลมดดั หายหักห้อย กบทยู ้อยยกแครกคราก
จวั่ จดั จากใหห้ ายห่าง ฝาหน้าตา่ งแต่งให้มิด ล่องถนุ ปดิ ปกซี่ฟาก ตงรอครากเครียดรงึ รดั เตาหม้อ
ขัดค้ำขงึ ขงั ”

๒. ความรเู้ กย่ี วกบั ขนมไทย

นางอมติ ตดาจดั เสบียงใหแ้ กช่ ชู กเปน็ อาหารขนมไทยหลายอย่าง ปจั จบุ นั ขนม
เหล่านีห้ ารับประทานได้ค่อนข้างยากเพราะไมม่ ีผูท้ ำขาย เช่น

“ท้งั ขนมแขง็ เปน็ ก้อนกัด งาตดั ข้าวตอกค่ัวถ่ัวงาและแดกงา สงฺกุฬานิ เมาะ ขุทเฺ ทน
ปีสติ ฺวา กตปฺ ูเว ขนมราเรเรฉ่ ำ่ ท้งั ขนมเทียนทำทวั่ ทุกส่ิง มธปุ ิณฑฺ ิกา เมาะ สกขฺ รมธุก โยเชตวฺ า
อกี ท้งั ขนมผงิ หนิ ฝนทอง เปน็ เสบียงของค้างไวไ้ ดน้ าน ๆ ใส่น้ำผึง้ น้ำตาลเตมิ น้ำออ้ ยเหลว สกุ ตาโย
การะทำใหเ้ รว็ ๆ ล้วนแตห่ ลาก ๆ สตตฺ ภุ ตตฺ ท้ังข้าวตขู า้ วตากแต่งใหต้ ่าง ๆ”

๓. ความรู้เกย่ี วกบั ประเพณพี ราหมณ์

เมื่อจะจากกันไปทใ่ี ดจะต้องกระทำประทกั ษณิ สามรอบ ถอื วา่ ผอู้ ยกู่ ไ็ ม่มีภัย
ผู้ไปกไ็ ม่มีเหตุ ดงั ที่ชชู กทำแกน่ างอมิตตดาดงั รา่ ยว่า

“เฒ่าก็ยงั อมิตตดาดรุณเรศ ใหน้ ั่งในทักษณิ ประเทศสืบสายสำเนยี น แลว้ กระทำ
ประทกั ษิณวนเวยี งวนได้สามรอบ ตามฉบบั ระบอบไสยศาสตร์เพท วา่ ทั้งผ้อู ยูก่ ็จะไมม่ ภี ยั ท้ังผ้ไู ป
ก็จะไม่มีเหตุ หากจะให้เจริญสุขสวสั ดว์ิ เิ ศษทงั้ สองขา้ ง เปน็ จารีตเยี่ยงอยา่ งวา่ เกิดคุณ”

นอกจากนั้นยงั มพี ิธบี ูชาไฟเพอื่ ทำใหเ้ กิดความบรสิ ทุ ธิ์ เปน็ ต้น

บทเรยี นสำเรจ็ รูปวิชาการพนิ จิ วรรณคดีมรดก รหสั วชิ า ท๓๒๔๐๔/หนา้ ๓๐
เรอื่ ง บทวิเคราะห์มหาเวสสันดรชาดก กัณฑช์ ชู ก เล่ม ๒

๔. ความรเู้ กย่ี วกบั ความเชอื่ ถอื และลางสงั หรณ์

เชน่ ความเชอื่ วา่ การหมนิ่ ประมาทบรภิ าษสมณพราหมณาจารย์จะทำใหไ้ ดส้ ามีแก่
ดงั ท่นี างพราหมณีบริภาษนางอมิตตดาว่า

“หรอื วา่ เจ้าอมติ ตดานไี้ ซรไ้ ดป้ ระมาทบรภิ าษสมณพราหมณ์ พฺรหฺมจรยิ ปรายเน อนั เพญ็
เพิม่ พยายามประพฤติพรตพรหมจรรย์ สีลวนฺเต พหสุ สฺ เุ ต ท้ังท่านผู้ทรงศลี ขนั ธเ์ ป็นพหสู ตู สนิ้ กเิ ลศ
แล้วในสันดาน กรรมอันนน้ั จงึ ตามต้านติดตัวไดผ้ วั แก่”

ส่วนลางสังหรณ์เมอ่ื จะจากเรอื นให้มลี างน้ำตาไหล ตัวสน่ั วงิ เวียน หน้ามดื เหง่อื กาฬไหล
เปน็ นมิ ิตลางบอกเหตุ ดังร่ายว่า

“หากเปน็ นมิ ิตลางล้วนแต่อปั รยี ์ ท้ังเหงือ่ กาฬก็ไหลระร่ลี งโซมกาย ส่อเหตใุ ห้เหน็ วา่ จะไป
ตายมิไดก้ ลับ”

ความเชอื่ ในเรอื่ งเทพเจ้าเปน็ ผบู้ ันดาลสิง่ ต่าง ๆ ใหแ้ กม่ นุษย์ แม้ในปัจจบุ นั ความเช่ือเหล่านี้
กย็ งั มอี ยู่ในหมู่คนไทย จึงมกี ารบนบานศาลกลา่ วเพือ่ ขอพรแกเ่ ทพเจ้าใหด้ ลบันดาลให้ในสิ่งดีงาม
ดังในกัณฑ์ชชู กบรรยายเทพเจ้าไว้ว่า

“ฝ่ายเทพเจ้าเข้าดลใจให้ออเฒา่ ลว่ งเข้าพงไพรพนสั พรหา”
เม่ือนางอมิตตดาจะใหช้ ูชกไปขอชาลีและกัณหาเทพเจ้าก็ดลบันดาลใจใหน้ างอมติ ตดา
รจู้ ักกรุงสีพี ดงั ร่ายวา่
“เทพเจ้าจึงบนั ดาลดลใจนางอมติ ตดาให้รจู้ กั กรงุ พระพารารตั นพิเชต ทง้ั เนื้อหน่อนาม
นเรศรร์ าชวรวงศ์”

๕. ความรเู้ กยี่ วกบั คตธิ รรมเชงิ สอนสตรสี มยั กอ่ น

ดังที่ชชู กไดก้ ล่าวสอนนางอมติ ตดาเกี่ยวกบั ความประพฤตขิ องกุลสตรวี ่า
“แมจ่ งอยู่กบั เหย้าเฝา้ อยแู่ ตก่ บั เรอื นอยา่ เทีย่ วพูดจาคบเพ่ือนจะเสียตวั อันชาตเิ ช่นชายช่วั
มันมกั จะหยอกเอนิ ถ้ามันจะเดนิ กรดี กรายเกรน่ิ กระแอมแอบเขา้ เกี้ยวพาน แม่อย่าไดส้ ามานยด์ ้วย
วาจา มันจะตามถ้อยคำเขา้ มาประสมประสาน เกลือกเยียวมนั สาธารณ์เจ้าอดสู”

อ่านเข้าใจแล้วไปตอบคำถาม..ค่ะ

บทเรียนสำเรจ็ รูปวิชาการพินจิ วรรณคดมี รดก รหสั วชิ า ท๓๒๔๐๔/หนา้ ๓๑
เรอ่ื ง บทวเิ คราะห์มหาเวสสันดรชาดก กัณฑช์ ูชก เลม่ ๒

คำถามกรอบที่ ๑๒
กำหนดให้ :

ก. ความรู้เกย่ี วกับเรอื นไทย
ข. ความรู้เกี่ยวกับขนมไทย
ค. ความรเู้ กย่ี วกบั ประเพณีพราหมณ์
ง. ความรู้เก่ยี วกบั ความเชือ่ ถือและลางสังหรณ์
จ. ความรู้เก่ียวกับคตธิ รรมเชิงสอนสตรสี มัยก่อน

คำแนะนำ : ให้เลือกข้อถกู ที่สดุ

รา่ ยท่ียกมาใหค้ วามรเู้ กีย่ วกบั อะไร
ขอ้ ๑ “...แม่จงอยู่กบั เหย้าเฝ้าอยู่แต่กบั เรอื นอยา่ เทย่ี วพดู จาคบเพอ่ื นจะเสียตัว
อันชาติเชน่ ชายช่ัวมันมักจะหยอกเอนิ ถา้ มันจะเดินกรีดกรายเกร่ินกระแอมแอบเข้าเกี้ยวพาน
แม่อย่าได้สามานยด์ ว้ ยวาจา ...”
ขอ้ ๒ “... ใหน้ งั่ ในทกั ษิณประเทศสืบสายสำเนยี น แล้วกระทำประทกั ษิณวนเวียงวนได้
สามรอบ ตามฉบับระบอบไสยศาสตร์เพท … หากจะใหเ้ จรญิ สุขสวัสด์ิวเิ ศษท้งั สองข้าง เปน็ จารีต
เยี่ยงอยา่ งว่าเกดิ คณุ ”
ขอ้ ๓ “โยใ้ หต้ รงกรานไม้ยัน คำ้ จนั ทนั จนุ จอ้ งไว้ เกลากลอนใสซ่ ีกครคุ ระ ... ข้นึ หลังคา
ครอบจากหลบ กง้ โคง้ กบกดซกี กรอบผา่ ไม้ครอบครอม่ อกไก่ ไม้ข้างควายแขวะเปน็ รู สอดเสยี บหนู
แน่นขนั ขัด ป้นั ลมดดั หายหักห้อย กบทูย้อยยกแครกคราก จวั่ จัดจากให้หายหา่ ง ฝาหนา้ ตา่ งแตง่ ให้
มดิ ล่องถนุ ปดิ ปกซฟี่ าก ตงรอครากเครียดรงึ รัด เตาหม้อขัดค้ำขงึ ขงั ”
ขอ้ ๔ “ทั้งขนมแขง็ เป็นก้อนกดั งาตัดข้าวตอกคว่ั ถ่ัวงาและแดกงา ... ขนมราเรเรฉ่ ำ่ ทงั้
ขนมเทยี นทำทว่ั ทกุ สงิ่ ... อีกทัง้ ขนมผิงหินฝนทอง เปน็ เสบียงของคา้ งไวไ้ ดน้ าน ๆ ใสน่ ้ำผึง้ นำ้ ตาล
เติมนำ้ ออ้ ยเหลว สุกตาโย การะทำให้เรว็ ๆ ลว้ นแต่หลาก ๆ ... ท้ังขา้ วตขู ้าวตากแตง่ ใหต้ า่ ง ๆ”
ขอ้ ๕ “หรอื วา่ เจ้าอมติ ตดานี้ไซร้ไดป้ ระมาทบริภาษสมณพราหมณ์ พรฺ หมฺ จรยิ ปรายเน
อนั เพ็ญเพิม่ พยายามประพฤตพิ รตพรหมจรรย์ สลี วนเฺ ต พหุสสฺ ุเต ทง้ั ทา่ นผทู้ รงศีลขนั ธ์เป็นพหสู ูตสิ้น
กิเลศแล้วในสันดาน กรรมอนั นั้นจึงตามต้านตดิ ตัวไดผ้ ัวแก”่

บทเรยี นสำเรจ็ รูปวิชาการพนิ จิ วรรณคดีมรดก รหสั วชิ า ท๓๒๔๐๔/หน้า ๓๒
เร่ือง บทวเิ คราะหม์ หาเวสสนั ดรชาดก กัณฑช์ ชู ก เลม่ ๒

เฉลยคำถามกรอบที่ ๑๒ ข้อ ๓ ก ขอ้ ๔ ข ขอ้ ๕ ง
คำแนะนำ : ให้เลือกข้อทถี่ กู ต้อง

ข้อ ๑ จ ข้อ ๒ ค

ตอบถูกหมดเลย เกง่ มาก..คะ่

กรอบท่ี ๑๓

ความรเู้ กยี่ วกบั ดา้ นภาษา

กัณฑ์ชชู กใหค้ วามรู้เกี่ยวกบั สุภาษติ สำนวน ๆ ได้แก่

๑. ดา้ นสภุ าษติ มสี ุภาษติ ตา่ ง ๆ ท่นี ำมาจากสภุ าษิตโบราณ เช่น

สุภาษติ พระร่วง เปน็ ตน้ วา่
“แม่จะมารกั เหาน่หี รอื กว่าผม จะมารักลมนี่หรือกวา่ น้ำ จะมารกั ถ้ำนี่หรอื กว่าเรือน จะมา

รกั เดอื นน่หี รือกวา่ ตะวนั ”
“เราคิดวา่ จะอาสาเจ้าจนตัวตายตามสภุ าษติ ”
“อยา่ หา้ วนักมนั มักแตกต่อไมค่ ิด”

๒. ดา้ นสำนวน มสี ำนวนไทยทนี่ า่ ศกึ ษาหลายสำนวน เชน่

“ภตู เฝา้ ทรพั ย”์
ทีม่ าของสำนวนน้มี าจากคนสมยั ก่อนนยิ มซอ่ นทรัพย์ดว้ ยการใสต่ มุ่ ฝังดนิ และเชื่อกัน
วา่ เมือ่ ตายแลว้ จะหว่ งทรพั ย์ วญิ ญาณดแู ลทรัพยส์ นิ ของตนไมไ่ ปผดุ ไปเกดิ
“จรงิ หนอเขาว่ามเี งนิ มที องแล้วพดู ได้ มีไม้มไี ล่ปลกู เรือนงาม”
หมายความวา่ คนมเี งินมีทองย่อมทำงานสำเรจ็ ผล เชน่ เดยี วกับคนมีไมบ้ รบิ รู ณ์ยอ่ มปลกู
บา้ นได้งาม
“อีสุกกอ่ นหา่ ม”
มากจากคำว่าชิงสุกกอ่ นหา่ ม หมายความว่า ผลไม้ย่อมหา่ มก่อนแล้วจงึ สุกจงึ เปรยี บเทยี บ
ว่าการกระทำทย่ี ังไม่ถึงเวลา

บทเรียนสำเรจ็ รูปวิชาการพินจิ วรรณคดีมรดก รหสั วชิ า ท๓๒๔๐๔/หน้า ๓๓
เร่ือง บทวิเคราะหม์ หาเวสสนั ดรชาดก กณั ฑช์ ชู ก เล่ม ๒

คำถามกรอบท่ี ๑๓
กำหนดให้ :

ก. ดา้ นสุภาษติ
ข. ดา้ นสำนวน

คำแนะนำ : ใหเ้ ลอื กขอ้ ถกู ที่สดุ

รา่ ยท่ยี กมาใหค้ วามรดู้ า้ นภาษาดา้ นใด
ขอ้ ๑ “จรงิ หนอเขาวา่ มีเงินมีทองแลว้ พูดได้ มไี มม้ ไี ล่ปลกู เรือนงาม”
ขอ้ ๒ “แม่จะมารกั เหานห่ี รอื กวา่ ผม จะมารักลมนหี่ รอื กวา่ นำ้ จะมารักถำ้ น่ีหรอื กว่าเรอื น
จะมารกั เดอื นนห่ี รอื กวา่ ตะวนั ”
ขอ้ ๓ “เราคิดวา่ จะอาสาเจา้ จนตัวตายตามสุภาษติ ”
ขอ้ ๔ “อสี ุกก่อนหา่ ม”
ขอ้ ๕ “อย่าห้าวนกั มนั มกั แตกต่อไม่คดิ ”

ตรวจคำตอบจากเฉลยหนา้ ถัดไป..ค่ะ

บทเรียนสำเรจ็ รูปวิชาการพนิ จิ วรรณคดีมรดก รหัสวชิ า ท๓๒๔๐๔/หน้า ๓๔
เรือ่ ง บทวิเคราะหม์ หาเวสสนั ดรชาดก กัณฑช์ ูชก เล่ม ๒

เฉลยคำถามกรอบที่ ๑๓ ข้อ ๓ ก ข้อ ๔ ข ขอ้ ๕ ก
คำแนะนำ : ใหเ้ ลอื กข้อทถ่ี กู ต้อง

ขอ้ ๑ ข ขอ้ ๒ ก

ตอบถูกหมดเลย เกง่ มาก..คะ่
จบแลว้ ..ขอบใจมากท่ีต้งั ใจทำนะคะ

บทเรยี นสำเร็จรปู วิชาการพินจิ วรรณคดมี รดก รหัสวชิ า ท๓๒๔๐๔/หน้า ๓๕
เรอ่ื ง บทวเิ คราะหม์ หาเวสสนั ดรชาดก กัณฑช์ ชู ก เลม่ ๒

บทเรียนสำเรจ็ รูปวชิ าการพินจิ วรรณคดีมรดก รหสั วชิ า ท๓๒๔๐๔/หน้า ๓๖
เรื่อง บทวเิ คราะห์มหาเวสสันดรชาดก กณั ฑช์ ูชก เลม่ ๒