รูปแบบการเรียนการสอน
แบบ ACTIVE LEARNING
เสนอ
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ชวนพิศ รักษาพวก
จัดทำโดย
นางกาญจณศิริ อันภักดี รหัสนักศึกษา 655509101
รายงานนี้เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชาการจัดการเรียนการสอน
รหัสวิชา 5092103 หลักสูตรครุศาสตรมหาบัณฑิต
สาขาวิชาหลักสูตรและการสอน
ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2565
มหาวิทยาลัยราชภัฏชัยภูมิ
คำ
นำ
รายงานเล่มนี้จัดทำขึ้นเพื่อเป็นส่วนหนึ่งของรายงานเป็นส่วนหนึ่งของ
รายวิชาการจัดการเรียนการสอน (5092103) หลักสูตรครุศาสตรมหาบัณทิต
สาขาวิชาหลักสูตรและการสอน คณะครุศาสตร์ ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2565
มหาวิทยาลัยราชภัฏชัยภูมิ เพื่อศึกษารูปแบบการเรียนการสอนแบบ Active
Learning และได้ศึกษาอย่างเข้าใจ เพื่อเป็นประโยชน์กับการเรียน
ผู้จัดทำหวังว่า รายงานเล่มนี้จะเป็นประโยชน์กับผู้อ่าน หรือนักเรียน
นักศึกษา ที่กำลังหาข้อมูลเรื่องนี้อยู่ หากมีข้อแนะนำหรือข้อผิดพลาดประการใด
ผู้จัดทำขอน้อมรับไว้และขออภัยมา ณ ที่นี้ด้วย
นางกาญจณศิริ อันภักดี
ผู้จัดทำ
สารบัญ หน้า
1
2
เรื่อง 3
รูปแบบการเรียนการสอนแบบ Active Learning 4
ลักษณะของการจัดการเรียนการสอนแบบ Active Learning 5
บทบาทของอาจารย์ผู้สอน 6
ตัวอย่างเทคนิคการจัดการเรียนรู้แบบActive Learning
แนวทางการเรียนการสอนแบบ Active Learning
ประโยชน์การเรียนการสอนแบบ Active Learning
รูปแบบการเรียนการสอน
แบบ ACTIVE LEARNING
Active Learning เป็นกระบวนการจัดการเรียนรู้ตามแนวคิดการ
สร้างสรรค์ทางปัญญา (Constructivism) ที่เน้นกระบวนการเรียนรู้มากกว่า
เนื้อหาวิชา เพื่อช่วยให้ผู้เรียนสามารถเชื่อมโยงความรู้ หรือสร้างความรู้ให้เกิดขึ้น
ในตนเอง ด้วยการลงมือปฏิบัติจริงผ่านสื่อหรือกิจกรรมการเรียนรู้ ที่มีครูผู้สอน
เป็นผู้แนะนำ กระตุ้น หรืออำนวยความสะดวก ให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ขึ้น
โดยกระบวนการคิดขั้นสูง กล่าวคือ ผู้เรียนมีการวิเคราะห์ สังเคราะห์ และ
การประเมินค่าจากสิ่งที่ได้รับจากกิจกรรมการเรียนรู้ ทำให้การเรียนรู้เป็นไป
อย่างมีความหมายและนำไปใช้ในสถานการณ์อื่ นๆได้อย่างมีประสิทธิภาพ
(สถาพร พฤฑฒิกุล, 2558)
2
ลักษณะของการจัดการเรียนการ
สอนแบบ ACTIVE LEARNING
เป็นลักษณะดังนี้ (ไชยยศ เรืองสุวรรณ, 2553)
1. เป็นการเรียนการสอนที่พัฒนาศักยภาพทางสมอง ได้แก่ การคิด การแก้
ปัญหา และการนำความรู้ไปประยุกต์ใช้
2. เป็นการเรียนการสอนที่เปิดโอกาสให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในกระบวนการเรียนรู้
สูงสุด
3. ผู้เรียนสร้างองค์ความรู้และจัดกระบวนการเรียนรู้ด้วยตนเอง
4. ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการเรียนการสอนทั้งในด้านการสร้างองค์ความรู้ การสร้าง
ปฏิสัมพันธ์ ร่วมกัน ร่วมมือกันมากกว่าการแข่งขัน
5. ผู้เรียนเรียนรู้ความรับผิดชอบร่วมกัน การมีวินัยในการทํางาน และการแบ่ง
หน้าที่ความรับผิดชอบ
6. เป็นกระบวนการสร้างสถานการณ์ให้ผู้เรียนอ่าน พูด ฟัง คิดอย่างลุ่มลึก
ผู้เรียนจะเป็นผู้จัดระบบการเรียนรู้ด้วยตนเอง
7. เป็นกิจกรรมการเรียนการสอนที่เน้นทักษะการคิดขั้นสูง
8. เป็นกิจกรรมที่เปิดโอกาสให้ผู้เรียนบูรณาการข้อมูลข่าวสาร หรือสารสนเทศ
และหลักการ ความคิดรวบยอด
9. ผู้สอนจะเป็นผู้อำนวยความสะดวกในการจัดการเรียนรู้ เพื่อให้ผู้เรียนเป็นผู้ปฏิบัติ
ด้วยตนเอง
10. ความรู้เกิดจากประสบการณ์ การสร้างองค์ความรู้ และการสรุปทบทวนของ
ผู้เรียน
3
บทบาทของอาจารย์ผู้สอน
ในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามแนวทางของ Active Learningดังนี้(ณัชนัน แก้วชัย
เจริญกิจ, 2550)
จัดให้ผู้เรียนเป็นศูนย์กลางของการเรียนการสอน กิจกรรมต้องสะท้อนความต้องการ
ในการพัฒนาผู้เรียนและเน้นการนำไปใช้ประโยชน์ในชีวิตจริงของผู้เรียน
1. สร้างบรรยากาศของการมีส่วนร่วม และการเจรจาโต้ตอบที่ส่งเสริมให้ผู้เรียน
มีปฏิสัมพันธ์ที่ดีกับผู้สอนและเพื่อนในชั้นเรียน
2. จัดกิจกรรมการเรียนการสอนให้เป็นพลวัต ส่งเสริมให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในทุกกิจกรรม
รวมทั้งกระตุ้นให้ผู้เรียนประสบความสำเร็จในการเรียนรู้
3. จัดสภาพการเรียนรู้แบบร่วมมือ ส่งเสริมให้เกิดการร่วมมือในกลุ่มผู้เรียน
4. จัดกิจกรรมการเรียนการสอนให้ท้าทาย และให้โอกาสผู้เรียนได้รับวิธีการสอนที่หลากหลาย
5. วางแผนเกี่ยวกับเวลาในจัดการเรียนการสอนอย่างชัดเจน ทั้งในส่วนของเนื้อหา และ
กิจกรรม
6. ครูผู้สอนต้องใจกว้าง ยอมรับในความสามารถในการแสดงออก และความคิดเของผู้เรียน
4
ตัวอย่างเทคนิคการจัดการ
เรียนรู้แบบ AC
TIVE LEARNING
การจัดการเรียนรู้แบบ Active Learning สามารถสร้างให้เกิดขึ้นได้ทั้งในห้องเรียน
และนอกห้องเรียน รวมทั้งสามารถใช้ได้กับนักเรียนทุกระดับ ทั้งการเรียนรู้เป็นรายบุคคล
การเรียนรู้แบบกลุ่มเล็ก และการเรียนรู้แบบกลุ่มใหญ่ McKinney (2008) ได้เสนอตัวอย่าง
รูปแบบหรือเทคนิค การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่จะช่วยให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้แบบ Active
Learning ได้ดี ได้แก่
1.การเรียนรู้แบบแลกเปลี่ยนความคิด (Think-Pair-Share)
2. การเรียนรู้แบบร่วมมือ (Collaborative learning group)
3. การเรียนรู้แบบทบทวนโดยผู้เรียน (Student-led review sessions)
4. การเรียนรู้แบบใช้เกม (Games)
5. การเรียนรู้แบบวิเคราะห์วีดีโอ (Analysis or reactions to videos)
6. การเรียนรู้แบบโต้วาที (Student debates)
7. การเรียนรู้แบบผู้เรียนสร้างแบบทดสอบ (Student generated exam questions)
8. การเรียนรู้แบบกระบวนการวิจัย (Mini-research proposals or project)
9. การเรียนรู้แบบกรณีศึกษา (Analyze case studies)
10. การเรียนรู้แบบการเขียนบันทึก (Keeping journals or logs)
11. การเรียนรู้แบบการเขียนจดหมายข่าว (Write and produce a newsletter)
12. การเรียนรู้แบบแผนผังความคิด (Concept mapping)
5
แนวทางการเรียนการสอน
แบบ ACTIVE LEARNING
1. ปรับวิธีวิเคราะห์พื้นที่ออกแบบ นักศึกษาเสนอเลือกโจทย์ หรือประเด็น
ที่สนใจ
2. ปรับวิธีการสอน > นักศึกษามีส่วนในการ comment หรือให้คะแนน >
นักศึกษาไปทัศนศึกษา เพื่อให้เกิดประสบการณ์จากการมองและสัมผัส > กระตุ้น
ให้เกิดการอภิปราย และนำเสนอหน้าห้องเรียน
3. เพิ่มความน่าสนใจในการสอน อาจารย์ลดการพูดอธิบายที่เยิ่นเย้อ
4. เปลี่ยนวิธีการประเมิน ไม่เน้นการประเมินจาก paper Work อย่างเดียว
6
ประโยชน์การเรียนการสอน
แบบ ACTIV
E LEARNING
1. ผู้เรียนได้เรียนรู้อย่างมีความสุข
2. ผู้เรียนได้คิดแก้ปัญหา วิเคราะห์ สังเคราะห์ ประเมิน
3. ผู้เรียนฝึกการทำงานเป็นทีม
4. ผู้เรียนเห็นความเชื่อมโยงเป็นองค์รวม
5. ผู้เรียนเกิดแรงบันดาลใจอยากเรียนรู้ต่อเนื่อง
ห้องเรียนที่มีการเรียนการสอนแบบ Active Learning จะช่วยให้เกิดการเรียนรู้
การแก้ปัญหาด้วยความรู้ ด้วยศักยภาพของชุมชน และด้วยการสังเคราะห์ Innovation
โดยสรุป
การจัดการเรียนรู้ที่เน้นบทบาทและการมีส่วนร่วมของผู้เรียน โดยการนำเอาวิธี
การสอน เทคนิคการสอนที่หลากหลายมาใช้ออกแบบแผนการจัดการเรียนรู้และกิจกรรม
กระตุ้น ให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในชั้นเรียน ส่งเสริมปฏิสัมพันธ์ระหว่างผู้เรียนกับผู้เรียน
และ ผู้เรียนกับผู้สอน เป็นการจัดการเรียนรู้ที่มุ่งเน้นพัฒนากระบวนการเรียนรู้ ส่งเสริมให้
ผู้เรียนประยุกต์ใช้ทักษะและเชื่อมโยงองค์ความรู้นำไปปฏิบัติเพื่อแก้ไขปัญหาหรือประกอบ
อาชีพในอนาคต และถือเป็นการจัดการเรียนรู้ประเภทหนึ่งที่ส่งเสริมให้ผู้เรียนมี
คุณลักษณะสอดคล้องกับการเปลี่ยนแปลงในยุคปัจจุบัน