นก ตัวขี้วัดระบบนิเวศ ศูนย์ศึกษาและพัฒนาชุมชนนครนายก

ตัวช้ีวัดระบบนิเวศ

ศูนย์ศึกษาและพัฒนาชุมชนนครนายก

...พลว้ิ พลว้ิ ปลวิ ไหว สยายปีก
กรดี กราย ลมฉีก ฉวดั เฉวยี น
สกณุ า ใหญ่น้อย บนิ วนเวยี น
ผลดั เปลย่ี น ป้อนเหยอ่ื ใหล้ กู มนั
บา้ งกนิ พชื กนิ ผล กนิ ดอกหญา้
บา้ งกอ็ อก เป็นนกั ลา่ ดสู ขุ สนั ต์
เกดิ สมดุล ธรรมชาติ ในทุกวนั

วหิ คน้อย ประโยชน์นนั้ อนนั ตเ์ อย...

เมธาพนั ธ์ นลิ แกว้

สัตว์ เป็นส่ิงมีชีวิตที่สามารถเคล่ือนที่ได้ แต่สร้างสารอาหารเองไม่ได้อย่างพวกพืช จาเป็นต้องพึ่งพาการกินสิ่งมีชีวิตด้วยกันเป็นอาหารแ ละอาศัย
สิง่ แวดลอ้ มเพ่ือการดารงชีวติ เป็นสาคัญ ความหมาย “สัตว์ป่า” ในทางนิเวศวิทยา จึงหมายถึงสัตว์ท่ีมีการดารงชีวิตเป็นอิสระในถิ่นอาศัยที่มีปัจจัย
แวดลอ้ มจาเป็นในการดารงชีวติ ได้แก่ นา อาหาร ที่หลบซ่อนอาศัย และทีว่ ่างจาเป็น เหมาะสมกับสภาพการดารงชีวิตและการสืบพันธ์ุของสัตว์ป่า
นัน ๆ สัตว์ป่า จึงมีความสามารถปรับตัวตามสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงไปและมีการตอบสนองต่อการเปล่ียนแปลงสภาพแวดล้อมถิ่นอาศัยได้
รวดเรว็ ดังนนั สถานภาพของสัตว์ป่า จงึ ขึนอยู่กับคุณภาพปัจจัยแวดล้อมของถิ่นอาศยั และเป็นดชั นีบง่ ชีสภาพแวดล้อมและระบบนิเวศของสัตว์ป่า
โดยเฉพาะชนิดพนั ธุ์เด่นในสงั คมของถ่ินอาศัย ซงึ่ จดั เปน็ ชนิดพันธทุ์ ี่ประสบความสาเร็จในการดารงชวี ติ ในสภาพแวดลอ้ มของทอ้ งถน่ิ นัน ๆ ดีที่สุด

การดารงชีวิตจึงสัมพันธ์กับต้นไม้และสภาพสังคมพืช เป็นทังที่อยู่อาศัย
หากนิ และจับคู่ผสมพนั ธุ์ทารงั วางไข่ ซึ่งส่วนใหญ่มีพฤติกรรมการหากินตอน
กลางวนั มกี ารแสดงตวั เปิดเผย มเี สียงร้องดงั ในการติดตอ่ สื่อสารระหว่างกัน
ท าให้สามารถพบเหน็ ตัวหรอื ได้ยินเสียงรอ้ งไดโ้ ดยตรง

นกมีความผกู พนั ใกลช้ ิดกับต้นไม้ ซึ่งเป็นดชั นบี ง่ ชสี ภาพแวดล้อม

ระบบนิเวศนัน ๆทาให้นกมีความอ่อนไหว และความสามารถปรับตัวตาม
การเปล่ียนแปลงสภาพแวดล้อมได้เด่นชัดรวดเร็ว นกจึงเป็นตัวชีวัด
สภาพแวดล้อม และการเปลี่ยนแปลงสภาพแวดล้อมได้เหมาะสมดีกว่าสัตว์
จาพวกอ่ืน ๆ โดยเฉพาะชนดิ พนั ธุเ์ ดน่ ในทอ้ งถิน่

ข้อมลู จาก ฐานข้อมลู นก มหาวทิ ยาลยั แมโ่ จ้

นกกาเหว่า

นกในตระกลู นกคคั คู ตวั ผมู้ สี ีดา นกกาเหว่าเป็ นนกในวงศ์คัคคู (Cuculidae)
ล้วน ตาสีแดง ตัวเมียมีสีออก มีขนาดใกลเ้ คียงกับอีกา ลาตัวเพรียวยาว
นา้ ตาลลายจดุ ขาว ตาสีแดง หางยาวและแข็ง เท้าจับกิ่ง ไม้
มีลักษณะพิเศษต่างจากนกชนิดอื่ น คื อ
ห า ก ใ ค ร ม า ที่ ศ ูน ย์ ศึ ก ษ า แ ล ะ สามารถจับก่ิงไมไ้ ดร้ อบโดยใชน้ ้ิวหนา้ 2 นิ้ว
พัฒนาชมุ ชนนครนายก จะตอ้ งได้ และน้ิวหลัง 2 นิ้ว ตัวผมู้ ีสีดา ปากสีเขยี วเทา
ยินเสียงรอ้ ง “กาเวา้ กาเวา้ ” อย่าง สว่ นตวั เมียสนี า้ ตาลแก่ มีลายเป็ นจดุ ขาวทวั่ ตวั
แนน่ อน
ในประเทศไทย นกกาเหว่าเป็ นสตั วป์ ่ า
เจา้ สองตวั นถี้ ่ายไดบ้ ริเวณตน้ หู ค้มุ ครอง ตามพระราชบัญญัติสงวนและ
กระจงหลงั อาคารเหลืองอนิ เดยี
คมุ้ ครองสัตว์ป่ า พุทธศักราช 2535 จึงหา้ มล่า
พยายามล่า ห้ามค้า ห้ามนาเข้าหรือส่งออก
หา้ มครอบครอง หา้ มเพาะพันธ์ุ หา้ มเก็บหรือทา
อันตรายรัง การหา้ มการครอบครองและการคา้ มี
ผลไปถึงไขแ่ ละซาก

นกกระสาแดง

นกในวงศน์ กระสา เป็ นนกอพยพมาจากประเทศทางเหนือ เจา้

ตัวน้ีพบท่ ีศูนย์ศึกษาและพัฒนาชุมชนนครนายก บริเวณสระนา้ หนา้ อาคาร
กาสะลอง สระน้าน้ีมีนกน้าหลายชนิดแวะเวียนมาหากินตลอดปี แต่เจา้ น่ ี
น่าจะหายากกวา่ ตัวอ่ ืน

ลักษณะของนกกระสาแดงนั้น ตัวผู้
และตวั เมียมลี กั ษณะคลา้ ยกนั ปากยาว คอ
ยาว ขายาว สีตอนบนเป็ นสีน้าตาลดา
ตอนล่างเป็ นสีนา้ ตาลเหลือง มีลายดาจาก
มุมปากเป็ นทางไปตลอดคอ และจาก
ดา้ นขา้ งจนถึงอก ซ่ึงมีทงั้ สองขา้ ง ใตค้ าง
ค่อนขา้ งขาว มขี นประดบั หรือขนสรอ้ ย ซึ่ง
มสี ีนา้ ตาลดาและมีลกั ษณะเป็ นเสน้ เล็กยาว
แหลมหอ้ ยจากหนา้ อกในฤดผู สมพนั ธ์ุ

ในประเทศไทยนกกระสาแดง เป็ นสตั วป์ ่ า
คมุ้ ครอง ตามพระราชบัญญัติสงวนและคมุ้ ครองสัตว์

ป่ า พทุ ธศักราช 2535

นกกินปลีอกเหลือง

เป็ นนกจับคอนขนาดเล็ก ในวงศ์นกกินปลี ตัวผมู้ ีสีสันสดใส
ทอ้ งมีสีเหลือง ใตค้ างมีสีนา้ เงินแดง ส่วนตัวเมียจะมีสีนา้ ตาล
ออกเขียว ชอบกินนา้ หวานจากดอกไมเ้ ป็ นอาหารและอาจกิน
พวกแมลง หรือสตั วข์ นาดเล็กดว้ ย

จดุ เดน่ ของนกชนดิ น้ี คือ มีจงอยปากยาวโคง้ ท่ีภายในกลวง
เป็ นทอ่ และมีลน้ิ ขนาดยาวอยใู่ นนน้ั ใชส้ าหรบั ดดู กินนา้ หวานจาก
ดอกไมเ้ ป็ นอาหารหลัก บางครั้งอาจจะกินแมลงดว้ ย และนาไป
เลี้ยงดลู กู อ่อน สามารถบินไดด้ ว้ ยความรวดเร็ว จึงมีลักษณะ
คลา้ ยกบั นกฮมั มงิ เบิรด์ (Trochilidae) ท่ีพบในทวีปอเมริกา ความ
คลา้ ยคลึงกนั เกิดจากวิวัฒนาการเบนเขา้ ซึ่งเกิดจากวิถีชวี ิตการ
กินนา้ หวานที่คลา้ ยคลึงกนั เจา้ ตัวน้ีเป็ นตัวผสู้ ดุ หล่อในฐานคน
รกั ษแ์ มธ่ รณี ของศนู ยศ์ ึกษาและพฒั นาชมุ ชนนครนายก

ในประเทศไทย ถือเป็ นสตั วป์ ่ าคมุ้ ครอง
ตามพระราชบญั ญตั สิ งวนและคมุ้ ครองสตั วป์ ่ า พทุ ธศักราช 2535

นกกาน้าเลก็

เป็ นนกในวงศน์ กกาน้าที่มีขนาดเล็กที่สดุ เท่าท่ีเคยพบ
ในประเทศไทย ตวั ผแู้ ละตวั เมยี มลี กั ษณะเหมอื นกนั ขนตามลาตวั มีสดี า

เหลือบนา้ เงนิ ตรงปี กมีสีนา้ ตาลปน บริเวณรอบตามีจดุ สีขาวขนาดเล็ก ใต้
คางมีสีครีม ชอบอาศัยอย่ตู ามหนองบึง แม่นา้ ลาคลอง ทอ้ งนา ส่วนใหญ่
ชอบอย่ตู ามลาพัง บางคร้ังอาจพบอย่รู วมกันเป็ นฝูงบา้ ง ชอบดานา้ ไล่จับ
ปลาเป็ นอาหาร เมือ่ ขน้ึ จากนา้ มกั จะยืนกางปี กตากแดดใหข้ นแหง้

เจา้ ตัวน้ีพบท่ีสระนา้ หนา้ อาคารกาสะลองของศนู ยศ์ ึกษาและพัฒนาชมุ ชน
นครนายก ดาผดุ ดาว่ายอยตู่ วั เดียว เขา้ ไปถ่ายรปู ใกลๆ้ ยากมาก

นกตัวเล็กท่ีเสียงเจ้ือยแจ้วน่ารัก เจา้ ตวั ในภาพนก้ี าลงั คาบวสั ดเุ พื่อนาไปทารงั

มาก เสียงก้องใส ดัง “วิด วิด” ลักษณะ ถ่ายไดบ้ ริเวณสวนหย่อมหนา้ อาคารกาสะลอง

ศนู ยศ์ ึกษาและพฒั นาชมุ ชนนครนายก
หนา้ ผากและกระหมอ่ มนา้ ตาลแดง ค้ิวและหนา้

ขาวแกม้ เทา ลาตัวดา้ นบนเขียวคล้า ลาตัว

ดา้ นล่างขาว บางครั้งใตค้ อเป็ นสีดาโดยเฉพาะ

ขณะรอ้ ง คลา้ ยกระจิบคอดา แต่กน้ ขาวตลอด

ไมม่ สี เี หลืองแซม นกกระจิบธรรมดา

นกกระเต็นน้อยธรรมดา นกชนดิ นเี้ ป็ นนกขนาดเล็ก ยาว 16–18 เซนตเิ มตร ปี กสน้ั กวา่ 8 เซนติเมตร หางสนั้ นกวยั เล็กมีอก
สีหม่นออกขาวเทา มีปากล่างสีแดง ขาและเทา้ สีดา และจะค่อยๆ แดงขน้ึ เรื่อยๆ เมื่ออายมุ ากขน้ึ ชอบ
เ ป็ น น ก อ พ ย พ ลั ก ษ ณ ะ สี สั น กินปลา และสตั วเ์ ลื้อยคลานขนาดเล็กเป็ นอาหาร เจา้ ตวั น้ีบินชนกระจกท่ีอาคารรวงผึ้งสลบไป ก่อนจะ
สวยงามมาก มีหัวและหนา้ ผากสี ไดร้ บั การปฐมพยาบาลและปลอ่ ยคืนอิสรภาพตอ่ ไป
ฟ้ าอมเขียว สดใส มีจดุ สีฟ้ าอ่อน
เล็กๆ เป็ นแนวขวางถ่ีๆ หลายแนว นกกระเต็นนอ้ ยธรรมดา
คอสีขาว อกสีน้าตาลแดง แก้ม
และขนคลมุ หสู ีนา้ ตาลแดง ปี กสีฟ้ า
อมเขยี ว มีจดุ สีฟ้ าอ่อนตรงแนวปี ก
หลังและตะโพกสีฟ้ าสดใสมากขา
และนวิ้ เทา้ เล็ก สแี ดงสดใส

นกจาบฝน แตกต่างจากนกจาบฝนปี กแดงท่ี
ลาตัวเพรี ยวและหางยาวกว่า
นกจาบฝนหรอื นกลารค์ เล็กนอ้ ย ขนหางค่นู อกขาว ลายที่
อกบางและจางกว่า
เป็ นนกเกาะคอน ส่วนใหญ่อาศัย จะพบนกชนิดนี้ไดท้ ี่ศนู ย์ศึกษาและ
อย่แู ถบแอฟริกา ชอบหากินบนพ้ืนดิน พฒั นาชมุ ชนนครนายกในชว่ งตน้ ปี
เป็ นกล่มุ เล็ก ปากหนาและค่อนขา้ ง
สน้ั ขนลาตวั นา้ ตาลดามีลายจากขอบ เจ้าตัวนี้พบบริเวณสวนผลไม้
ขนสีน้าตาลอ่อน ค้ิวยาวสีขาวแกม ของฐานคนรกั ษป์ ่ า
น้าตาลอ่อน หน้าและขนคลุมหูสี
นา้ ตาลเรียบไม่มีลาย ขณะบินเห็นขน
ปี กบินตอนหนา้ สนี า้ ตาลแดงเขม้

นกชนิดนี้ชอบอาศัยตามท้องนา ท่งุ หญ้า ป่ าโปร่ง และ
บริเวณใกลแ้ หล่งกสิกรรม หรือหมบู่ า้ น มกั หากินอย่ตู ามลาพัง
แต่อย่เู ป็ นค่ใู นช่วงฤดผู สมพนั ธ์ุ ชอบเกาะอย่นู ่ิงบนก่ิงไม้ และลง
หากนิ ตามพนื้ ดนิ ชอบรอ้ งเสยี งดงั “ตา้ ตา้ ” กนิ สตั วเ์ ลอ้ื ยคลาน
ตวั เล็กๆ ตามท่งุ หญา้ เป็ นอาหาร เจา้ ตวั น้ีเป็ นขาประจาบริเวณ
ตน้ ไมใ้ หญร่ ิมสระหนา้ อาคารกาสะลอง และลานจอดรถของศนู ย์
ศึกษาและพฒั นาชมุ ชนนครนายก

นกตะขาบท่งุ

นกตะขาบท่งุ เป็ นนกประจาถ่ิน ที่มีสีสันสวยงาม

โดยเฉพาะเม่ือกางปี ก ตัวผแู้ ละตัวเมียมีลักษณะเหมือนกัน ขนบน
กระหมอ่ มมีสีเขยี วแกมฟ้ า เหลือง และนา้ ตาล บริเวณคอ ไหล่ อก
และหลงั เป็ นสนี า้ ตาลแกมเขยี ว ปี กสนี า้ เงนิ แกมมว่ ง หางมีสีฟ้ าคาด
ดว้ ยแถบสีนา้ เงิน บริเวณใตท้ อ้ งและปี กเมื่อบินจะเห็นสีฟ้ าสดแกม
เขยี ว ปากหนาเรียวปลายแหลม และคอสนั้

นกปรอดหวั สีเขม่า เป็ นนกปรอดอีก

ชนดิ ท่ีมีสีสนั สวยงาม หัวดา้ นบนดามีหงอนสน้ั
เป็ นสนั แกม้ และคางเทาแกมขาว ลาตวั ดา้ นบน
นา้ ตาลแกมเทา ลาตัวดา้ นล่างเทา ตะโพกขาว
เป็ นจดุ เด่นขณะบิน มีภาวะขนสองแบบคือก้น
แดงและกน้ เหลือง หรือบางตวั อาจเป็ นสีสม้

นกปรอดหวั สีเขมา่

เจา้ ตวั น้ีพบบริเวณสายไฟฟ้ าขา้ งลาดจอดรถอาคารกาสะลอง
ในศนู ยศ์ ึกษาและพฒั นาชมุ ชน

นกกระเบ้ืองผา

นกกระเบ้ืองผา เป็ นนกอพยพนอกฤดผู สม

พันธ์ใุ นประเทศไทย ตัวผมู้ ีแถบคาดตาสีดา โดย
ชนิดย่อย pandoo มีสีนา้ เงินทัว่ ตัว ส่วนชนิดย่อย
philippensis มีสีน้าตาลแดงจากอกถึงใตห้ าง ตัว
เมียลาตวั เป็ นสีนา้ ตาล ดา้ นล่างของลาตัวมีลายสี
น้าตาลเขม้ ส่วนดา้ นบนเป็ นสีน้าตาลอมฟ้ า แต่
ในชว่ งนอกฤดผู สมพนั ธ์ุ ขนนกของทง้ั สองเพศจะมี
ลายเกร็ดสีขาวดาประปรายทัว่ ตัว และมีมากใน
บริเวณใตท้ อ้ ง สว่ น madoci ซ่ึงเป็ นชนดิ ย่อยประจา
ถิ่นภาคใตจ้ ะมสี เี หมอื นกบั pandoo แตเ่ ขม้ กว่า

เจา้ ตัวนี้พบบริเวณอาคารกาสะลอง เป็ น
ขนชดุ นอกฤดผู สมพนั ธ์ุ

นกแกก๊

นกแกก๊ เป็ นนกเงือกชนิดหน่ึง เป็ นนกประจาถ่ินที่พบไดน้ อ้ ยทัว่ ทกุ ภาค ครอบครวั นมี้ กั จะมาหากนิ บริเวณตน้ ไทรใหญ่ขา้ ง
จั ด เ ป็ น สั ต ว์ ป่ า คุ้ ม ค ร อ ง ต า ม อาคารอานวยการ โดยจะมาในช่วงลกู ไทรสกุ
สีลาตวั ส่วนใหญ่เป็ นสีดา โดยมีสีขาว พ ร ะ ร า ช บั ญ ญั ติ ส ง ว น แ ล ะ คุ้ม ค ร อ ง เป็ นนกที่รอ้ งเสียงดังมาก วันไหนที่พ่ีๆ เขามา
พาดท่ีใบหนา้ และมีสีขาวบริเวณอก สตั วป์ ่ า พทุ ธศกั ราช 2535 วันนนั้ แทบไม่อยากทางานเลย ในภาพน้ีถ่ายไดท้ ี่
ตอนล่างและส่วนทอ้ งทั้งหมด ขณะที่ ยอดมะพรา้ วหลงั อาคารอานวยการ
บินจะเห็นขอบปี กดา้ นทา้ ยเป็ นสีขาว
ปากและโหนกแข็งเป็ นสีงาชา้ ง มีลาย
แตม้ สีดาเล็กนอ้ ย ตัวผจู้ ะมีโหนกแข็ง
กว่าตัวเมีย ขณะท่ีตัวเมียจะมีลาย
แตม้ สดี าที่ปาก

นกจบั แมลงคอแดง

จ ุด เ ด่ น ข อ ง น ก จับ แ ม ล ง ข ณ ะ ที่ น ก บิ น ห นี จ ะ เ ห็ น สี ข า ว ท่ี
หางกระพริบตัดกับสีดา ดา้ นใต้
คอแดงคือขนหางดา้ นบนเป็ นสี ขนหางครึ่งนอกเป็ นสีเทาเขม้
ดาราวๆ ครึ่งหนึ่งของขอบ ปากและขาสดี าสนทิ
หางเป็ นสีขาวยาวไปจนถึงโคน
หาง ขนสีขาวน้จี ะเห็นไดช้ ดั เม่ือ เ จ้า ตั ว น้ี พ บ ที่ ต้น ลี ล า ว ดี
นกคลี่หางออกและกระดกหาง บ ริ เ ว ณ ริ ม ส ร ะ ห น้า อ า ค า ร
ขน้ึ -ลงในลกั ษณะท่ีทาใหห้ ลาย กาสะลอง
คนตอ้ งนึกถึงนกกางเขนบา้ น
(Oriental Magpie Robin)

นกจบั แมลงคอแดง

นกปากห่าง

นกปากห่างหรือนกกระสาปากห่าง เป็ นนกเจา้ ประจาของศนู ย์

ศึกษาและพัฒนาชมุ ชนนครนายก สังเกตที่ปากจะประกบกันไม่สนิท ซึ่ง
เป็ นที่มาของช่ือ ชอบกินหอยเป็ นอาหาร เจา้ ตัวในภาพนี้ถ่ายไดบ้ ริเวณ
สระนา้ หนา้ อาคารกาสะลอง กาลงั คาบหอยแลว้ นาขน้ึ มากินบนบก

นกชนิดนี้ตัวผู้และตัวเมียคล้ายกัน มีขายาว คอยาว ปากใหญ่
ส่วนกลางของปากห่างออกเพ่ือคาบหอยโขง่ ซึ่งกลมล่ืนได้ ขนตามตัวมีสี
ขาวมอ ๆ หางมีสีดาแกมนา้ เงิน ขนปลายปี กมีสีดา นกปากห่างมีลาตัว
ยาว 32 นวิ้

นกปากห่างชอบอย่รู วมกันเป็ นฝูง ทารังบนตน้ ไมด้ ว้ ยเรียวไมแ้ บบ
นกยางหรือรงั กา ออกไขค่ รง้ั ละ 2-4 ฟอง ตวั ผแู้ ละตวั เมียจะผลดั กนั กกไข่
ในการผสมพันธ์ุ เวลาตัวผขู้ ึ้นทับตัวเมียนัน้ นกตัวผจู้ ะใช้เทา้ จับขอบปี ก
หนา้ ของตัวเมียไวแ้ น่น ท้ังสองตัวจะกระพือปี กช่วยการทรงตัว ตัวผจู้ ะ
แกวง่ ปากของมนั ใหก้ ระทบกบั ปากของตวั เมยี อย่ตู ลอดเวลาที่ทาการทบั

นกปรอทเหลอื งหวั จกุ

นกปรอดเหลืองหวั จกุ เป็ นนกขนาดเล็ก หนึ่ง

ในนกปรอดหลายชนดิ ที่พบในศนู ยฯ์ เสียงรอ้ งเพราะมาก เจา้
ตวั ในภาพพบที่บริเวณตน้ หกู ระจงหลงั อาคารเหลอื งอินเดยี

ลักษณะเด่น คือ มีหัวดามีหงอนยาว หัวและคอสีดา ตาสี
เหลืองอ่อนหรือสีครีม ตัวไม่เต็มวัยจะเป็ นสีเทา ขนลาตัวบน
นา้ ตาลแกมเขยี ว ลาตวั ดา้ นล่างเหลือง หางเหลือง ปลายหาง
แกมดา มีคอสีแดง พบในภาคกลาง ตะวันออกเฉียงเหนือ
ตอนล่าง และตะวันออก มกั ส่งเสียงรอ้ งตลอดเวลา เสียงร้อง
ส้ัน แหลมเร็ว “วิด-วิด-ตี้-วิด” พบเป็ นค่หู รือฝูงเล็กๆ หากิน
ตามพ่มุ ไม้ และยอดไมต้ ่างๆ ทั้งในระดับความสงู และระดับ
ปานกลาง

นกปรอดสวน

นกปรอดสวน หรือ นกปลอดสวยนั้น ลักษณะ
โดยทวั่ ไปก็คือ เป็ นนกท่มี ีหเู ป็ นลายขดี สีเทา ปี กเป็ นสี
นา้ ตาลอ่อนจนถึงเขม้ หนา้ อกมีสีเทา ขนจะข้ึนปก
คลมุ ทง้ั ตวั จนถึงโคนหาง ตวั ผจู้ ะมีตาสีเทา แตต่ วั เมยี
สีของตาจะอ่อนกว่า บางตัวจะมีตาเป็ นสีนา้ ตาลสี
เดียวกับสีขน นกชนิดน้ีอาศัยอย่ใู นป่ าหลากหลาย
รปู แบบไม่ว่าจะเป็ นป่ าเบญจพรรณ ป่ าละเมาะ หรือ
พ้ืนที่ทางการเกษตรทัว่ ไป มองหาไดง้ า่ ยทกุ ถ่ินฐาน
ของประเทศไทย

เป็ นนกที่พบไดง้ ่ายตามสวนทัว่ ไป ชอบกินผลไม้
เป็ นอาหาร เจา้ ตัวน้ีพบท่ีตน้ เงาะบริเวณสวนผลไม้
ขา้ งอาคารเหลืองอินเดยี

นกเอ้ียง

นกในตระกลู นกเอ้ียง ทัว่ โลกมีประมาณ 112 ชนิด

ในประเทศไทยพบ 16 ชนดิ และท่ีศนู ยศ์ ึกษาและพฒั นาชมุ ชน
นครนายก พบ 6 ชนดิ ไดแ้ ก่ นกเอี้ยงสาลิกา นกเอ้ียงหงอน
นกก้ิงโครงหัวสีนวล นกก้ิงโครงคอดา นกเอ้ียงด่าง
และนกขนุ ทอง

นกเอ้ียงสาลกิ า

นกเอ้ียงคนู่ ถี้ า่ ยไดท้ ่ีสนามฟุตบอลของศนู ยศ์ ึกษา
และพฒั นาชมุ ชนนครนายก

นกเอี้ยงสาลิกาเป็ นนกท่ีพบเห็นไดง้ า่ ยในเขตเมืองหรือชมุ ชนของมนษุ ย์ มีความยาวประมาณ 25-26 เซนติเมตร ขาเรียวเล็ก
นวิ้ ตนี แขง็ แรง หวั และคอสดี า ปากและหนงั รอบตาสีเหลอื ง ลาตวั สีนา้ ตาล ขอบปี กและปลายหางสีขาว หนา้ อก, ทอ้ ง และกน้ สนี า้ ตาล
อ่อน ตวั ผแู้ ละตวั เมยี คลา้ ยคลึงกนั หากนิ อยตู่ ามพื้นดนิ ปะปนกบั นกชนดิ อื่น ๆ มกั เดนิ สลบั ว่ิงกระโดด มคี วามปราดเปรียว ชอบจิกตี
ตอ่ สกู้ นั เองหรือทะเลาะวิวาทกบั นกชนดิ อื่น ๆ

เป็ นนกมีขนาดเล็ก ตัวผแู้ ละตัวเมียมีลักษณะเหมือนกัน ตัวเต็มวัย
บริเวณหัว คอ คอหอย และอกตอนบนมีสีดา มีลายแถบสีขาวที่
หนา้ ผาก และดา้ นขา้ งของหวั ดา้ นบนลาตวั สีออกดา ตะโพก และช่วงไหล่
มีลายพาดสีขาว ดา้ นลา่ งลาตวั สีขาว ขนปี กดา้ นลา่ งสีขาว ตาสีขาวแกม
เทา วงรอบเบา้ ตาสีสม้ ปากยาวมีสีเหลืองแต่โคนปากมีสีแดงแกมส้ม
ปลายสีขาว น้วิ สีเหลือง ตวั ไม่เต็มวัยมีสีนา้ ตาลแทนที่บริเวณท่ีเป็ นสีดา
ในตวั เต็มวยั

นกเอ้ียงด่าง

อยใู่ นวงศน์ กเอ้ียง พบไดท้ วั่ ไปในประเทศไทยยกเวน้
ภาคใตแ้ ละภาคอีสาน ลักษณะคลา้ ยนกก้ิงโครงคอดา
โคนปากสีแดง ปลายสีเหลือง ปี กสีดา ลาตัวสีขาว
แกม้ สขี าว เจา้ ตวั นถี้ ่ายไดบ้ ริเวณสนามฟุตบอล

นกเอ้ียงหงอน เป็ นนกประจาถิ่น พบบ่อย
มาก ขนลาตัวดา ตาน้าตาล
อยู่ในวงศ์นกเอี้ยง พบได้ แดงเขม้ เกือบดา ปากเหลือง
ทัว่ ไปในประเทศไทยลักษณะเด่น หน้าผากมีหงอนยาวเด่นชัด
ของเจา้ เอี้ยงหงอนคือทรงผมสดุ ปี กมีแถบขาวเห็นเป็ นวงใหญ่
เท่ บริเวณโคนปากและหนา้ ผาก ขณะบิน ก้นขาว แขง้ และตีน
ซ่ึงเป็ นเอกลักษณ์และเป็ นที่มา เหลือง นกวัยอ่อน หงอนส้ัน
ของช่ือนกเอ้ียงหงอนนนั่ เอง เจา้ ขนลาตวั แกมนา้ ตาล
ตัวน้ีถ่ายไดบ้ ริเวณสวนหย่อม
หนา้ ศนู ยฯ์

นกก้ิงโครงหัวสีนวลหรือนก
เอ้ียงหวั หงอก อย่ใู นวงศ์นกเอ้ียง

และนกกิ้งโครง ลักษณะคลา้ ยนกเอี้ยง
สาลิกา แต่หัวมีสีขาวนวล ลาตัวสี
นา้ ตาลปนขาว ในศนู ยศ์ ึกษาและพฒั นา

นกก้งิ โครงหวั สนี วล ชมุ ชนนครนายก เจา้ ตวั นถ้ี า่ ยไดบ้ ริเวณ
ริมถนน ใกลก้ บั สวนขนนุ ของศนู ยฯ์

หัวและอกเทาแกมขาวนวล แถบตา
ดา ตาขาวแกมเหลืองอ่อน ปากเหลือง-
สม้ เหลือง โคนปากเทา ลาตัวดา้ นบน
เทาแกมนา้ ตาล ลาตัวดา้ นล่างนา้ ตาล
อ่อนอมม่วง ปี กดามีแถบขาว หางดา
ตะโพกและปลายหางนา้ ตาลออ่ น

นกก้งิ โครงคอดา

นกกิ้งโครงคอดาหรือนกเอี้ยงโมง เป็ นนกในวงศ์
นกเอ้ียงและนกกิ้งโครง เป็ นนกท่ีร้องเสียงดังจน
บางครั้งน่าราคาญ เจา้ ตัวนี้ถ่ายบริเวณต้นไมข้ อบ
สนามฟุตบอล

นกกิ้งโครงคอดาเป็ นนกท่ีมีรปู ร่างอว้ นป้ อมและ มีขนาด
ใหญ่กว่านกชนิดอื่นในวงศเ์ ดียวกนั มีขนาดความยาวประมาณ
27 เซนตเิ มตร ตวั ผแู้ ละตวั เมียมีลกั ษณะคลา้ ยกนั มปี ากสดี า หวั
สขี าว มีหนงั รอบตาสีเหลือง คอสดี า ปี กและลาตวั ดา้ นบนสีเทา้ มี
แถบสีขาวพาดขวาง 4-5 เสน้ อก, ทอ้ ง, กน้ , สะโพกและปลาย
หางสีขาว ในประเทศไทยพบไดแ้ ทบทกุ ภาคยกเวน้ ทางตอนใต้
ของภาคใต้ ในต่างประเทศพบไดใ้ นประเทศอินเดีย, พม่า, ลาว,
เวียดนาม, กมั พชู า และภาคใตข้ องจีน

นกกิ้งโครงคอดาเป็ นหน่ึงของนกในวงศ์น้ีท่ีสามารถเลียนเสียง
มนษุ ยไ์ ด้ จึงมีการนามาเลี้ยงเป็ นสตั วเ์ ล้ียง และถือเป็ นสัตวป์ ่ าคมุ้ ครอง
ตามพระราชบญั ญตั สิ งวนและคมุ้ ครองสตั วป์ ่ า พทุ ธศกั ราช 2535

นกขนุ ทอง

เป็ นนกในวงศ์นกเอี้ยงและนกก้ิงโครง มีความยาวเฉล่ีย
ประมาณ 29 เซนติเมตรลาตวั ป้ อมสีดา หางส้ัน ปี กแหลมยาว
เทา้ แข็งแรง มีเหนียง คือ แผ่นหนงั สีเหลืองอมสม้ คลุมทัว่ ทา้ ย
ทอยและเหนยี งสเี หลอื งแดงสดใตต้ า ขนสีดาเหลือบเขยี ว มีเงาสี
ม่วงบริเวนหัวและคอ มีสีขาวแซมใตป้ ี ก ปากสีแดงสม้ ขาสี
เหลอื งสด ทง้ั ตวั ผแู้ ละตวั เมยี มลี กั ษณะคลา้ ยกนั

ครอบครัวน้มี กั จะมีท่ีศนู ยศ์ ึกษาและพัฒนาชมุ ชนนครนายก
ในชว่ งท่ลี กู ไทรสกุ โดยวนั ใดท่ีมาจะสง่ เสยี งเจ๊ียวจ๊าวมาก นกใน
ภาพถ่ายที่บริเวณยอดไมห้ ลังเรือนระกา ฐานหนึ่งงานบ้าน
พอเพียง

นกอีวาบตกั๊ แตน

เป็ นนกในตระกลู นกคัคคู นกชนิดน้ีเป็ นนกที่ชอบแอบ
วางไขใ่ หน้ กชนิดอื่นเล้ียงเชน่ เดยี วกบั นกกาเหว่า เจา้ ตวั น้ี
พบบริเวณตน้ หูกระจงขา้ งสระน้าหลังอาคารเหลือง
อินเดยี

อีวาบตกั๊ แตนเป็ นนกคัคคทู ี่ค่อนขา้ งเล็ก ยาวประมาณ
21-23 ซ.ม. นกตวั ผทู้ โ่ี ตเต็มที่แลว้ มสี ีเทา-นา้ ตาลดา้ นบน
และสสี ม้ ดา้ นลา่ ง มหี ัว คอ และอกดา้ นบนเป็ นสีเทา ปลาย
ขนหางมีสีขาว ขาและเท้ามีสีเหลือง ตามีสีแดง ปาก
ดา้ นบนสีแดงและดา้ นล่างสีเหลือง ตัวเมียท่ีโตเต็มท่ีแลว้
บางคร้ังคลา้ ยกบั ตวั ผู้ ตวั ผมู้ เี สียงหวีดหวิวท่ีฟังดลู ะหอ้ ย
โหยหวน ซ่ึงรวมการร้องเป็ นชดุ วลีมีสามโนต้ ท่ีสงู ข้ึน
เรื่อยๆ และชดุ เสียงเป็ น 11-12 โนต้ ที่ตา่ ลงเร่ือยๆ

นกยางควาย

นกยางควายเป็ นนกยางชนิดหน่ึง ชอบหากินตามท่งุ หญา้
โดยจะกินแมลงและสัตว์ขนาดเล็กเป็ นอาหาร เจา้ ตัวน้ีถ่ายได้
บริเวณสวนผลไม้

เป็ นนกยางสีขาว ตวั ผแู้ ละตวั เมียมีลกั ษณะเหมือนกัน ขนทัว่ ตวั สี
ขาว ขากรรไกรค่อนขา้ งใหญ่และขาส้นั มีความยาวจากปลายปากจรด
ปลายหางเพียง 51 เซนติเมตรเท่านน้ั แตใ่ นฤดผู สมพนั ธจ์ุ ะมีขนประดบั
เป็ นเสน้ ยาวๆ ท่ีหัว คอ และหลังเป็ นสีเหลืองสม้ พน้ ฤดผู สมพันธข์ุ น
ประดบั ดังกล่าวจะผลดั ออกหมด นยั นต์ าและปากเป็ นสีเหลือง แต่รอบ
ตาสีออกเขียวอ่อน เท้าสีดา ในช่วงน้ีเมื่อจับคู่แล้วนกทั้งสองเพศ
จะชว่ ยกนั ทารังโดยตวั ผหู้ าวสั ดซุ ่ึงก็คือก่ิงไมแ้ หง้ ที่อาจจะหามาเองหรือ
ขโมยเอาจากรังใกลๆ้ ตัวเมียสรา้ งรัง เม่ือวางไข่แลว้ จะช่วยกันกกไข่
และหาอาหารมาป้ อนลกู

เป็ นสตั วป์ ่ าคมุ้ ครองตามพระราชบญั ญตั สิ งวนและคมุ้ ครองสตั วป์ ่ า พทุ ธศกั ราช 2535

เป็ นนกขายาว ลยุ นา้ ยาวประมาณ 35 ซม. ตัวขนาดนกเขาใหญ่ ปี ก
และหลงั มีสีนา้ ตาลอ่อนมีแววสีม่วง ๆ แตห่ ัว อก และคอหรือด้านหนา้ คอ
เป็ นสดี า มีแถบสขี าว ๆ ท่ีเห็นชดั เจนในระหว่าง ๆ ตงั้ แตท่ อ้ งไปจนถึงหาง

บางพนั ธจ์ุ ะขน้ึ ไปขา้ ง ๆ คอจนเกือบถึงยอด รวมทงั้ บริเวณหู ปี กยาว
จนเกือบคลมุ หาง หางสนั้ มีสดี า สดุ ดว้ ยสีนา้ ตาลและขาว หรือดา มีต่ิงเน้ือ
สีแดงพาดทางดา้ นหนา้ จากขอบตาหนึ่งไปอีกขอบตาหนึ่ง ปากแดงปลาย
ดา ขายาวมีสีเหลือง ตีนมี 4 นว้ิ นวิ้ หลงั เป็ นต่ิงเล็ก อย่สู งู กว่านว้ิ อ่ืน เกาะ
ก่ิงไมไ้ ม่ได้ มีพังผืดตอนโคนน้ิวเล็กนอ้ ย เมื่อกาลังบิน ปี กมีแถบสีขาวเห็น
ไดช้ ดั ทงั้ บนลา่ ง

นกกระแตแตแ้ วด้

เป็ นเจ้าถ่ินอีกตัวของศูนย์ศึกษาและพัฒนาชุมชน
นครนายก โดยจะมีผัวเมียคู่ประจา ที่คอยทาหน้าที่
ทาลายความสงบดว้ ยเสยี งรอ้ งอันดงั และไดท้ ารังวางไข่
บริเวณสนามฟุตบอลเป็ นประจาทกุ ปี

นกแซงแซวหางปลา เป็ นนกท่ี ตัวผแู้ ละตัวเมียมีลักษณะเหมือนกัน
ขนาดความยาวลาตัวประมาณ 28
ชอบกนิ แมลงเป็ นอาหาร เจา้ ตวั น้ีพบบริเวณ เซนติเมตร ขนทัว่ ลาตัวมีสีดาเหลือบน้า
สวนขนุนหนา้ โรงอาหารเก่า และจะพบตัว เงิน ปลายหางเป็ นแฉกคลา้ ยหางปลา
อ่ืน ๆ ไดบ้ ริเวณฐานคนรกั ษป์ ่ า ตะเพียน ปากบนขบปากล่าง ปากสีดา ขา
สีดา เทา้ สีดา ตาแดงที่ม่านตา แต่ตาดา
เป็ นสีดา

พบในอิหร่าน อินเดีย จีน ไตห้ วัน ชวา
อินโดจีน และในประเทศไทยเป็ นนกประจา
ถ่ิน พบทัว่ ไปเกือบทกุ ภาค ยกเวน้ ภาคใต้
ตั้งแต่ชุมพรลงไป ซึ่งจะพบว่าเป็ นนก
อพยพมาในชว่ งฤดหู นาว

นกแซงแซวหางปลา

นกเคา้ หรอื นกฮกู

เป็ นนกนักล่าที่หากินในเวลากลางคืน ดวงตากลมโตทาให้
มองเห็นไดด้ ี ขนมลี กั ษณะนมิ่ และเบา ทาใหไ้ มม่ เี สียงในขณะบิน เจา้ ตวั นี้
ถ่ายไดบ้ ริเวณลานร่มไมช้ ายตะวัน ในศนู ย์ศึกษาและพัฒนาชมุ ชน
นครนายก

นกเคา้ หรือ นกฮกู มีรปู ใบหนา้ คลา้ ยแมว อันเป็ นที่มาของชื่อสามญั จับ
สัตวเ์ ล็ก ๆ กินเป็ นอาหาร เช่น คา้ งคาว หนู, งู สัตวเ์ ล้ือยคลานและสัตวค์ ร่ึง
บกครึ่งนา้ เล็ก ๆ ในขณะที่บางชนดิ ท่ีมีขนาดใหญ่อาจจบั ปลาหรือปูกินไดด้ ว้ ย
จดั เป็ นนกลา่ เหยื่อจาพวกหนึ่งเหมือนเหย่ียว, อินทรี และแรง้ ที่หากินในเวลา
กลางวัน ส่วนนกเคา้ แมวนั้นมักหากินในเวลากลางคืน ทาใหม้ ีเล็บโค้งแหลม
และมปี ากงมุ้ แหลมสาหรบั จบั สตั วก์ นิ

เหตทุ ี่หากินในเวลากลางคืน เป็ นเพราะนกเคา้ ไม่อาจสกู้ ับนกล่าเหย่ือใน
เวลากลางวันอย่างเหยี่ยวหรืออินทรีได้ บางคร้ังยังถกู นกที่มีขนาดเล็กกว่า
อยา่ งนกเอ้ยี งหรือนกกิ้งโครงไลจ่ กิ ตอี ีกตา่ งหาก

นกบง้ั รอกใหญ่

เป็ นนกสวยงามอีกชนิด อย่ใู นตระกลู นกคัคคเู ช่นเดียวกับนก
กระปูดและกาเหว่า นกชนิดน้ีบินไม่ค่อยเก่ง แต่จะชานาญใน
การปี นป่ ายตามก่งิ ไม้ เจา้ ตวั นถี้ า่ ยทีฐ่ านคนรกั ษแ์ มโ่ พสพ

ลาตัวมีขนาดยาว 53-59 ซม. ปากหนาสั้นสีเทา มีหนงั รอบ
ดวงตาสีแดง หัวและขนคลมุ หลังสีเทา ลาตัวดา้ นบน สีเทาเขม้
หางสีเทายาวกวา่ ลาตวั ขนหางแตล่ ะเสน้ ยาวไมเ่ ท่ากนั และมีแถบสี
ขาวท่ีปลายขนหางทกุ เสน้ ลาตัวดา้ นล่าง คอ อกและทอ้ งสีเทา
อ่อน กน้ สเี ทาเขม้ แขง้ และตีนสีเทา ขณะบินมองแถบสีขาวเป็ นลาย
บงั้ ทใ่ี ตข้ นหาง ถ่ินอาศัย ป่ าชายเลน และป่ าบนเกาะในทะเล

ไกป่ ่ า

ไก่ป่ าเป็ นนกป่ าชนิดหนึ่ง ท่ีศูนย์ศึกษาและพัฒนาชุมชน

นครนายก จะมไี กป่ ่ ามาหากนิ เป็ นประจาและในฤดผู สมพันธเ์ุ จา้ ตวั นก้ี ็
จะพาเมียสาวของมนั มาวางไขท่ ่ีนี่อีกดว้ ย ในภาพนถี้ ่ายบริเวณหลัง
เรือนระกา และสระนา้ ขา้ งอาคารอานวยการ

ไกป่ ่ า หรอื ไกเ่ ถื่อน (ช่ือวิทยาศาสตร:์ Gallus gallus) อย่ใู นวงศ์

ไก่ฟ้ าและนกกระทา (Phasianidae) จัดเป็ นนกมีขนาดเล็กถึงขนาด
กลาง ขนาดลาตวั 46-73 เซนตเิ มตร พบการกระจายอยใู่ นเขตศนู ย์
สตู รโดยมีการกระจายต้ังแต่ประเทศอินเดียจนถึงเวียดนาม และ
ประเทศจีนตอนใต้ จนไปถึงเกาะต่าง ๆ ในประเทศอินโดนีเซีย
จดั เป็ นไกส่ ายพนั ธด์ุ ง้ั เดมิ และเป็ นตน้ ตระกลู ของไกบ่ า้ นท่ีเล้ียงกนั เป็ น
สตั วเ์ ศรษฐกจิ ในปัจจบุ นั นี้

นกกะรางหวั ขวาน

นกกะรางหวั ขวาน (ชื่อวิทยาศาสตร:์ Upupa epops) เป็ นนก
ขนาดกลาง มีสีสวย มีลกั ษณะเด่นท่ีจาง่ายคือมีหงอน (หวั ขวาน)
คลา้ ยหมวกของพวกอินเดียแดง พบท่ัวท้ังทวีปแอฟริกาและ
ยเู รเชียพรอ้ มทงั้ ท่วั ประเทศไทย ชื่อสกลุ ภาษาละตินว่า Upupa
คลา้ ยกบั ชื่อภาษาองั กฤษว่า "hoopoe“ (อ่านว่า ฮพู )ู โดยเป็ นช่ือ
เลียนเสียงรอ้ งของนก นกกะรางหวั ขวานเป็ นนกประจาชาติของ
ประเทศอิสราเอล เป็ นสัตว์ป่ าค้มุ ครองในประเทศไทย ตาม
พระราชบญั ญตั ิสงวนและคมุ้ ครองสตั วป์ ่ า พทุ ธศกั ราช 2535

เจา้ ตวั นพี้ บทีร่ ิมสระนา้ หนา้ อาคารกาสะลอง ลงมาหาอาหารกนิ บนพ้ืน
หญา้ ซึ่งอาหารโปรดคือพวกหนอนต่างๆ ที่อย่ใู นดิน หรือแมลงตัว
เล็กๆ โดยจะใชป้ ากทยี่ าวเรียวแทงลงดนิ เพอื่ หาอาหาร

นกกวกั น ก ก วัก ( ช่ื อ วิ ท ย า ศ า ส ต ร์:
Amaurornis phoenicurus) เป็ นนกน้า
เจา้ ตัวน้ีพบในสระนา้ หนา้ ในวงศ์นกอัญชัน (Rallidae) ที่อยู่
อาคารกาสะลอง หากิน กระจายไปทั่วเอเชียใต้และเอเชีย
แ ม ล ง แ ล ะ พื ช น้ า อ ย่ ูต า ม อาคเนย์ มีสีเทาเขม้ เหมือนกระดาน
ลาพงั ชนวน ลาตวั สน้ั มีใบหนา้ อก และ
ท้องขาว ขาและน้ิวยาว อาศัยอยู่
ตามหนองน้า มกั ออกหากินในช่วง
ฟ้ าสางหรือพลบค่า เดินหากินบน
ใบพืชน้า เช่น บัว จอก แหน ในฤด ู
ผสมพนั ธค์ ือฤดฝู นหลงั เริ่มฝนตก
ก็จะร้องเสียงดัง "กวัก ๆ" เป็ น
เสียงต่าซ้า ๆ ในประเทศไทย เป็ น
สั ต ว์ ป่ า คุ้ ม ค ร อ ง ต า ม
พระราชบญั ญตั ิสงวนและคมุ้ ครอง
สตั วป์ ่ าพทุ ธศกั ราช 2535

นกแซงแซวหางบ่วงใหญ่

นกแซงแซวหางบ่วงใหญ่ (องั กฤษ: Greater Racket-tailed Drongo)
เป็ นนกประจาถิ่นของประเทศในแถบเอเชีย เชน่ ประเทศอินเดีย ประเทศ
ศรีลงั กา ประเทศบังคลาเทศ ประเทศจีนในตอนใต้ ประเทศอินโดนีเซีย
หม่เู กาะนิโคบาร์ หม่เู กาะอันดามัน ประเทศสิงคโปร์ หม่เู กาะเล็กๆใกล้
เกาะบอรเ์ นยี ว
ในประเทศไทยเป็ นนกประจาถ่ินท่ีสามารถพบไดท้ ัว่ ไป เช่น อทุ ยาน
แห่งชาติเขาใหญ่ อทุ ยานแห่งชาติแก่งกระจาน ในเขตเมือง เช่น สวน
ผลไมใ้ นจังหวัดนนทบรุ ี พทุ ธมณฑล จังหวัดนครปฐม[2] เป็ นสัตวป์ ่ า
คมุ้ ครอง ตามพระราชบัญญัติสงวนและคมุ้ ครองสัตวป์ ่ า พทุ ธศักราช
2535

นกแซงแซวหางบ่วงใหญ่ ตัวนี้เกาะอยู่บนตน้ หกู ระจง
ดา้ นหลงั อาคารเหลืองอินเดีย เฝ้ ารอที่จะจบั แมลงเล็กๆ กินเป็ น
อาหาร

นกเ ขา ชวา หรื อ นกเ ขา เล็ ก หรื อ นกเ ขา แขก (ชื่อ
วิทยาศาสตร์: Geopeliastriata เป็ นภาษาละติน แปลว่า "รอยไถ" หรือ
"ลาย" มีความหมายว่า "นกเขาท่ีมีลาย") เป็ นนกขนาดเล็กชนิดหน่ึง ใน
วงศน์ กพิราบและนกเขา (Columbidae)

นกเขาชวามรี ปู รา่ งเหมือนกบั นกชนดิ อื่น ๆ ในวงศเ์ ดียวกนั นี้
มีขนปกคลมุ ตัวสีนา้ ตาลหัวสีเทา หรือมีสีท่ีหัวเป็ นสีนา้ เงนิ ดา้ นขา้ งคอมี
แถบสีดาสลับกับแถบขาวเป็ นลายตามขวาง ดา้ นหลังสีเขม้ มีขีดขวาง
คลา้ ยกับลายของมา้ ลายในต่างประเทศ อันเป็ นท่ีมาของชื่อสามัญใน
ภาษาองั กฤษ (zebra dove) ดา้ นทอ้ งสจี าง ใตล้ าตวั เป็ นสีขาวมีขดี ขวางเล็ก
ขอบทา้ ยของขนหางสีขาว ขนาดเม่ือโตเต็มท่ีไมเ่ กิน 8-9 นว้ิ

นกเขาชวา

นกชนดิ น้พี บเห็นไดท้ วั่ ไปที่ศนู ยศ์ ึกษาและพัฒนาชมุ ชน
นครนายก เป็ นนกท่ีไม่ค่อยต่ืนกลัวคน คนุ้ เคยกับคน
เจา้ ตวั นพี้ บที่ถนนหลงั อาคารเหลอื งอินเดยี

กจิ กรรมการทาบา้ นนก

นกแซงแซวหางบ่วงใหญ่ (อังกฤษ: Greater Racket-tailed Drongo)
เป็ นนกประจาถิ่นของประเทศในแถบเอเชยี เชน่ ประเทศอินเดีย ประเทศ
ศรีลงั กา ประเทศบังคลาเทศ ประเทศจีนในตอนใต้ ประเทศอินโดนีเซีย
หม่เู กาะนิโคบาร์ หม่เู กาะอันดามัน ประเทศสิงคโปร์ หม่เู กาะเล็กๆใกล้
เกาะบอรเ์ นยี ว
ในประเทศไทยเป็ นนกประจาถ่ินท่ีสามารถพบไดท้ ัว่ ไป เช่น อทุ ยาน
แห่งชาติเขาใหญ่ อทุ ยานแห่งชาติแก่งกระจาน ในเขตเมือง เช่น สวน
ผลไมใ้ นจังหวัดนนทบรุ ี พทุ ธมณฑล จังหวัดนครปฐม[2] เป็ นสัตวป์ ่ า
คมุ้ ครอง ตามพระราชบัญญัติสงวนและคมุ้ ครองสัตวป์ ่ า พทุ ธศักราช
2535

นกแซงแซวหางบ่วงใหญ่ ตัวนี้เกาะอยู่บนตน้ หกู ระจง
ดา้ นหลงั อาคารเหลืองอินเดีย เฝ้ ารอท่ีจะจบั แมลงเล็กๆ กินเป็ น
อาหาร

ชอื่ เอกสาร นกกับตวั ชว้ี ดั ระบบนิเวศ ศนู ย์ศึกษาและพฒั นาชมุ ชนนครนายก
ประเภทเอกสาร เอกสารวิชาการ
ลกั ษณะเอกสาร Electronic Book
ที่ปรึกษา นางประภา ปานนิตยกลุ ผู้อานวยการศนู ย์ศึกษาและพฒั นาชมุ ชนนครนายก
นางสาวอรวีย์ แสงทอง ผู้ชว่ ยผ้อู านวยการฯ
ทมี่ าของข้อมูล
https://th.wikipedia.org/wiki
ผู้ออกแบบปกหน้า/หลัง https://birds.mju.ac.th/Default.aspx
ถ่ายภาพ/รวบรวมภาพ http://www.zoothailand.org/
ปีทพ่ี ิมพ์ http://www.lowernorthernbird.com/
แหลง่ เผยแพร่
นางสาวสฑุ ามาศ อัมรินทร์ นกั ทรพั ยากรบคุ คล
นายเมธาพันธ์ นิลแก้ว นกั ทรัพยากรบุคคลปฏบิ ตั ิการ
พ.ศ. 2564
กรมการพฒั นาชุมชน

ศนู ย์ศกึ ษาและพัฒนาชมุ ชนนครนายก
สถาบนั การพฒั นาชมุ ชน
กรมการพฒั นาชมุ ชน
กระทรวงมหาดไทย