ข้อวินิจฉัยการพยาบาลข้อที่ 1-3

ขอ้ วนิ ิจฉัยการพยาบาลขอ้ ที่ 1

ไม่สขุ สบายเนื่องจากปวดขา



การพยาบาล

ใหข้ อ้ มูลในการปฏบิ ตั ติ น
เป็ นเรอื่ งทจี่ าเป็ นเพราะ
ผูส้ งู อายุ ตามหลกั การ
D-METHOD

การพยาบาล
D = Diagnosis

โรคทเี่ ป็ นอยสู่ าเหตอุ าการและการปฏบิ ตั ติ วั ทถี่ กู ตอ้ ง
โดยสาเหตเุ กดิ จากหลอดเลอื ดแดงตบี แคบลง ทาใหร้ ะบบ
การไหลเวยี นเลอื ดไปเลยี้ งบรเิ วณอวยั วะสว่ นปลายลดลง
สง่ ผลใหม้ อี าการปวดกลา้ มเนือ้ น่อง ผวิ หนังบรเิ วณนั้นมสี ี
ซดี มนั วาว ไม่มขี น ชพี จรทเี่ ทา้ เตน้ เบา หรอื จบั ไม่ไดเ้ มอื่
เทยี บกบั อกี ขา้ ง และมอี าการชาเทา้

การพยาบาล

M = Medicine

สรรพคณุ ขนาดวธิ ใี ชย้ าและอาการขา้ งเคยี งของยาที่
ผูส้ งู อายไุ ดร้ บั ซงึ่ ยาทผี่ ูส้ งู อายุ ไดร้ บั ไดแ้ ก่ ยาลดความดนั
โลหติ สงู Losartan นอกจากเป็ นการลดความดนั โลหติ สูง
ยงั เป็ นการลดปัจจยั เสยี่ งทที่ าใหเ้ กดิ หลอดเลอื ดแดงสว่ น
ปลายอดุ ตนั อกี ดว้ ย โดยมผี ลขา้ ง คอื วงิ เวยี น ออ่ นเพลยี
ปวดศรี ษะ ความดนั โลหติ ต่าขณะเปลยี่ นอิรยิ าบถ

การพยาบาล

E = Environment

การจดั การสงิ่ แวดลอ้ มทบี่ า้ นใหเ้ หมาะสมกบั ภาวะ
สขุ ภาพ เชน่ การจดั ของใหเ้ ป็ นระเบยี น ไม่กดี ขวาง
ทางเดนิ มแี สงสวา่ งเพยี งพอ เพอื่ ป้ องกนั อบุ ตั เิ หตทุ ี่
เป็ นปัจจยั ทที่ าใหม้ อี าการปวดขามากขนึ้

การพยาบาล

T = Treatment

การสงั เกตอาการตนเองผูป้ ่ วยทมี่ ปี ัญหาหลอด
เลอื ด ไดแ้ ก่ อาการปวด ผวิ หนังมสี ซี ดี และเย็น
ความรสู ้ กึ เป็ นเหน็บ กลา้ มเนือ้ ออ่ นแรง การคลา
ชพี จรไดเ้ บาลงหรอื คลาไม่ได ้ หากมอี าการ
ดงั กลา่ วใหร้ บี มาโรงพยาบาลทนั ที

การพยาบาล

H = Health

การสง่ เสรมิ และฟื้นฟูสภาพ ทงั้ ดา้ นรา่ งกาย
และจติ ใจการฝึ กทากจิ วตั รประจาวนั
ตลอดจนการป้ องกนั ภาวะแทรกซอ้ นตา่ งๆ
ไดแ้ ก่

แนะนาการป้ องกนั ไม่ใหห้ ลอดเลอื ดหดตวั ไดแ้ ก่

การลดความเครยี ด การงดสบู บุหรี่

การหลกี เลยี่ งไม่ใหข้ า
สมั ผสั กบั อากาศทเี่ ย็น

การสง่ เสรมิ ระบบไหลเวยี นเลอื ด ไดแ้ ก่

การไม่น่ังไขวห่ า้ ง และการออกกาลงั กายแบบ Buerger-Allen
exercises โดยใหผ้ ูส้ งู อายุนอนหงายวางปลายขาบนเบาะสงู 45-
90 องศา นาน 2-3 นาที หรอื จนกวา่ ขาจะมสี ขี าวซดี จากน้ันให ้
ผูส้ งู อายลุ กุ ขนึ้ น่ังหอ้ ยขาสบาย ๆ ทขี่ อบเตยี งกระดกเทา้ ขนึ้ ลง หมุน
เทา้ เขา้ ออกจากลาตวั ทาขา้ งละ 3 ครงั้ หรอื จนกวา่ ขาจะเปลยี่ นเป็ น
สแี ดงทา้ ยสดุ จงึ นอนหงายราบ 5- 10 นาที ผูป้ ่ วยควรออกกาลงั ขา
วนั ละ 3-4 ครงั้ ครง้ั ละ 6 รอบหรอื เทา่ ทผี่ ูส้ งู อายทุ นได ้

นอนหงายวางปลายขาบนเบาะสงู 45-90 องศา กระดกเทา้ ขนึ้ ลง ทาขา้ งละ 3 ครง้ั

นาน 2-3 นาที ลกุ ขนึ้ น่ังหอ้ ยขาสบาย ๆ ทขี่ อบเตยี ง

หมนุ เทา้ เขา้ ออกจากลาตวั ทาขา้ งละ 3 ครง้ั นอนหงายราบ 5- 10 นาที

แนะนาการประคบดว้ ยความรอ้ น
ทบี่ รเิ วณขอ้ ทปี่ วดเพอื่ ใหก้ ลา้ มเนือ้ คลายตวั และหลงั การประคบดแู ล
และแนะนาใหผ้ ูป้ ่ วยไดม้ กี ารบรหิ ารกลา้ มเนือ้

การสง่ เสรมิ อนื่ ๆ
ใหก้ าลงั ใจแกผ่ ูส้ งู อายุ การดแู ลความสะอาดของรา่ งกาย การจดั ทา่
การจดั สงิ่ แวดลอ้ มใหม้ อี ากาศถา่ ยเทสะดวก มแี สงไฟ และอณุ หภมู ทิ ี่
เหมาะสม จะเป็ นสงิ่ ทสี่ ง่ เสรมิ ใหผ้ ูส้ งู อายสุ กึ ผ่อนคลายและมกี าร
พกั ผ่อนอยา่ งเพยี งพอซงึ่ จะชว่ ยลดความปวดของผูส้ ูงอายลุ งได ้

สง่ เสรมิ ใหญ้ าติ / สมาชกิ ในครอบครวั เขา้ มามบี ทบาทในการจดั การ
ความปวดของผูส้ งู อายุ

การทญี่ าติ / สมาชกิ ในครอบครวั ใหก้ าลงั ใจผูส้ งู อายจุ ะชว่ ยใหผ้ ูส้ งู อายลุ ด
ความเครยี ดลง ทาใหล้ ดปัจจยั กระตนุ้ ความปวด

การพยาบาล

O = Outpatient referral

การตดิ ตอ่ ขอความชว่ ยเหลอื จากสถานพยาบาล
ใกลบ้ า้ นในกรณีฉุกเฉินและการส่งตอ่ ผูป้ ่ วย
สามารถโทรเบอร ์ 1669

การพยาบาล

D = Diet preparing

การเลอื กรบั ประทานอาหารทเี่ หมาะสมกบั โรค
โดยรบั ประทานอาหารทมี่ ไี ขมนั ต่า และ
อาหารทสี่ ง่ เสรมิ ใหเ้ ซลลเ์ นือ้ เยอื่ ของรา่ งกายมี
ความสมบรู ณแ์ ข็งแรง ไดแ้ ก่ อาหารทมี่ ี
โปรตนี สงั กะสี วติ ามนิ เอ บแี ละซี

โปรตนี

สงั กะสี วติ ามนิ เอ

วติ ามนิ บี วติ ามนิ ซี
บล็อกโคลี่ ผกั คะนา้ มะละกอ มะเขอื
เทศ

การพยาบาล

5. ถา้ อาการทเี่ ป็ นอยสู่ ง่ ผลถงึ การใช ้
ชวี ติ ประจาวนั ทาใหค้ ณุ ภาพชวี ติ แย่ลง แนะนา
พบแพทยเ์ ฉพาะทางเพอื่ เขา้ รบั การผ่าตดั

THANK YOU

ขอ้ วนิ ิจฉยั การพยาบาลขอ้ ที่ 2
แบบแผนการนอนไม่มปี ระสทิ ธภิ าพ
เนื่องจากรปู แบบการนอนไม่เหมาะสม



การพยาบาล

สง่ เสรมิ และใหค้ วามรเู ้ กยี่ วกบั การปฏบิ ตั ิ
ตามสขุ อนามยั การนอนหลบั และฝึ กให ้
มพี ฤตกิ รรมทสี่ ง่ เสรมิ การนอนหลบั
ดงั นี้

การพยาบาล

เขา้ นอนและตนื่ นอนตรงเวลาทกุ วนั เพอื่ ใหเ้ กดิ ความเคยชนิ
โดยนอนและตนื่ เมอื่ ถงึ เวลากาหนด ควรลงบนั ทกึ ตารางเวลา
นอนทกุ วนั อย่างสม่าเสมอ
ลกุ จากเตยี งทนั ทเี มอื่ ตนื่ การสมั ผสั แสงแดดตอนเชา้ และออก
กาลงั กายเบาๆ หลงั ตนื่ นอน 10-15 นาที กอ่ นทากจิ กรรมอนื่ จะ
ชว่ ยใหส้ มองและรา่ งกายตนื่ ตวั สามารถปฏบิ ตั กิ จิ กรรมตา่ งๆ ไดด้ ี

การพยาบาล

จดั กจิ กรรมผ่อนคลายเป็ นประจาชว่ ง 1-2 ชว่ั โมงกอ่ นนอน เชน่
อาบน้าอนุ่ อา่ นหนังสอื เบาๆ 10 นาที หรอื ฝึ กผ่อนคลาย
กลา้ มเนือ้ เพอื่ ใหร้ า่ งกายอย่ใู นสภาพผ่อนคลาย และมสี มาธดิ ี
ขนึ้ หลกี เลยี่ งการทางาน หรอื กจิ กรรมทตี่ งึ เครยี ดกอ่ นเขา้ นอน
หากมเี รอื่ งทตี่ อ้ งคดิ หรอื มคี วามเครยี ดกงั วลง่าย แนะนาใหใ้ ช ้
เวลาชว่ งสนั้ ๆ หลงั อาหารมอื้ เย็น จดลาดบั เรอื่ งหรอื เหตกุ ารณ์
ตา่ งๆ ทเี่ กดิ ขนึ้ ตงั้ แตเ่ ชา้ และวางแผนจดั การแตล่ ะเรอื่ งอยา่ ง
ครา่ วๆ สนั้ ๆ ใหป้ ฏบิ ตั ทิ กุ วนั จนเกดิ ความเคยชนิ

การพยาบาล

ออกกาลงั กายอยา่ งสม่าเสมอทกุ วนั อย่างนอ้ ยวนั ละ 30 นาที
ชว่ งเชา้ ตรู่ หรอื ตอนเย็น จะชว่ ยลดความตงึ เครยี ดทางรา่ งกาย
และอารมณ์ ชว่ ยใหห้ ลบั เรว็ ตนื่ เรว็ แตไ่ ม่ควรปฏบิ ตั ชิ ว่ งใกลเ้ ขา้
นอน เพราะจะรบกวนการนอนหลบั ได ้

ควรใชเ้ ตยี งนอนสาหรบั นอนตอนกลางคนื เทา่ นั้น ไม่ควรนอน
เลน่ บนเตยี งหรอื ทากจิ กรรมอยา่ งอนื่ เชน่ ทางาน ดโู ทรทศั นห์ รอื
อา่ นหนังสอื ใชเ้ วลาบนเตยี งนอนใหน้ อ้ ยทสี่ ดุ ในแตล่ ะคนื

การพยาบาล

จดั หอ้ งนอนใหม้ ดื เงยี บ สบาย ปลอดภยั มอี ากาศถา่ ยเท
สะดวก ปรบั อณุ หภมู ทิ พี่ อดี จะชว่ ยใหน้ อนหลบั ไดด้ ี ไม่ควรมี
นาฬกิ าบอกเวลาในหอ้ งนอนหรอื เฝ้ าดนู าฬกิ าเวลานอน

การพยาบาล

เมอื่ เขา้ นอนนาน 15-30 นาที แลว้ ยงั ไม่หลบั ใหล้ กุ ขนึ้ จากทนี่ อน
แลว้ ทากจิ กรรมซงึ่ ใหค้ วามเพลดิ เพลนิ เชน่ ฟังเพลงหรอื อา่ น
หนังสอื และกลบั มานอนใหม่เมอื่ รสู ้ กึ ง่วงนอนเทา่ น้ัน หลกี เลยี่ ง
การดทู วี ี ฟังขา่ ว เพราะจะเรา้ ความรสู ้ กึ ตนื่ ตวั ในขณะทอี่ ยาก
หลบั อย่านอนอยบู่ นเตยี งโดยไม่หลบั จนถงึ เชา้ เพราะจะกระตนุ้
ใหเ้ กดิ ความวติ กกงั วล

การพยาบาล

ไม่ควรงบี หลบั ในตอนกลางวนั เพราะสง่ ผลใหน้ อนหลบั ยาก
หรอื ตนื่ บอ่ ยในเวลากลางคนื ถา้ จาเป็ นตอ้ งนอนไม่ควรนอน
นานกวา่ 30 นาที

หลกี เลยี่ งการใชส้ ารหรอื ยากระตนุ้ ประสาท ไม่ดมื่ เครอื่ งดมื่ ทมี่ ี
แอลกอฮอล ์ เพอื่ ชว่ ยใหห้ ลบั ไม่ควรดมื่ คาเฟอนี เกนิ วนั ละ 2 ครง้ั
หลกี เลยี่ งการดมื่ ชาหรอื กาแฟหลงั เทยี่ งวนั

การพยาบาล

ไม่รบั ประทานอาหารมอื้ เย็นมากเกนิ หรอื ดมื่ น้ามากกอ่ นเขา้ นอน
แตไ่ ม่ควรปลอ่ ยใหห้ วิ กอ่ นเวลานอน อาหารมอื้ เย็นควรเป็ นอาหาร
มอื้ เบาๆ หลกี เลยี่ งอาหารประเภทเนือ้ หรอื โปรตนี มากๆ
แนะนาใหผ้ ูป้ ่ วยกาหนดปรมิ าณน้าทจี่ ะดมื่ ในแตล่ ะวนั เชน่ 2
ขวด และเมอื่ มอี าการคอแหง้ ใหจ้ บิ นา้ ครงั้ ละนอ้ ยๆ แตบ่ อ่ ยครงั้
และหลกี เลยี่ งการดมื่ น้ากอ่ นนอน เพอื่ ป้ องกนั ไม่ใหเ้ กดิ การลกุ
ตนื่ เขา้ หอ้ งน้าตอนกลางคนื บอ่ ยครง้ั จนหลบั ไดย้ าก

การพยาบาล

ฝึ กการผ่อนคลายเพอื่ ลดการตนื่ ตวั และลดความเครยี ด เชน่
การฝึ กหายใจ การฝึ กคลายกลา้ มเนือ้

แนะนาใหผ้ ูส้ งู อายฟุ ังเพลงเสยี งธรรมชาติ หรอื ฟังสงิ่ ทชี่ อบ เชน่
ฟังธรรมะ เพอื่ ใหร้ สู ้ กึ ผ่อนคลายและหลบั ไดง้ ่ายขนึ้



Thank you

ขอ้ วนิ ิจฉยั การพยาบาลขอ้ ที่ 3
เสยี่ งตอ่ การพลดั ตกหกลม้ เนื่องจากการเสอื่ มสภาพของ
กลา้ มเนือ้ และกระดกู ลดลง



การพยาบาล

ประยกุ ตใ์ ชก้ ารป้ องกนั การพลดั ตกหก
ลม้ ตามหลกั 12 ป. (วารสารพยาบาล
กระทรวงสาธารณสขุ , 2561) ให ้
เหมาะสมกบั ผูส้ งู อายุ ดงั นี้

ป.เปลยี่ น ปัจจยั ดา้ นเครอื่ งแตง่ กายทที่ าใหผ้ ูส้ งู อายสุ ะดดุ

ลม้ ไดง้ ่าย คอื การใสเ่ สอื้ ผา้ ทมี่ ขี นาดหลวมทที่ าใหม้ กี ารสะดดุ
หรอื เกยี่ วดงึ ได ้ ดงั นั้นผูส้ งู อายใุ สก่ างเกงยาวเกนิ ไปควรปรบั
ระดบั ของกางเกงใหส้ น้ั ลงและควรใหเ้ ลยพน้ ขอ้ เทา้ ขนึ้ ไป ใน
สว่ นของรองเทา้ ควรเปลยี่ นใหม่รวมถงึ เมอื่ รองเทา้ ชารดุ แลว้
โดยเฉพาะรองเทา้ หคู บี ไม่ควรนามาซอ่ มใหม่จงึ จะสามารถ
ป้ องกนั การหกลม้ ได ้ รองเทา้ ควรมดี อกยางและพนื้ รองเทา้
ควรมคี วามหนาไม่นอ้ ยกวา่ 0.75 ชม. เนื่องจากจะทาใหพ้ นื้
รองเทา้ เกาะตดิ พนื้ ไดด้ ี ซงึ่ ถา้ พนื้ รองเทา้ หนานอ้ ยกวา่ 0.75
ซม. จะมโี อกาสหกลม้ เป็ น 1.79 ของรองเทา้ ทมี่ คี วามหนา
ของรองเทา้ มากกวา่

ป. ปรบั การปรบั ในทนี่ ีห้ มายถงึ การปรบั สภาพแวดลอ้ ม

บรเิ วณบา้ นและภายในตวั บา้ น คอื

รอบๆ บรเิ วณบา้ นจะตอ้ งใหม้ สี งิ่ กดี ขวางทางเดนิ นอ้ ยทสี่ ดุ และควรเป็ นบา้ นชน้ั เดยี ว

กรณีบา้ น 2 ชน้ั ควรจดั ใหผ้ ูส้ งู อายุอยู่ชนั้ ลา่ ง

ภายในบา้ นจะตอ้ งปรบั การจดั วางอปุ กรณต์ า่ ง ๆ ใหก้ ดี ขวางทางเดนิ ของผูส้ งู อายใุ หน้ อ้ ย

ทสี่ ดุ ไม่วางของบรเิ วณบนั ได และบนั ไดควรจะปรบั ใหม้ รี าวจบั ยดึ ทมี่ น่ั คง ในสว่ นของพนื้ ทลี่ นื่
ถา้ เป็ นไปไดจ้ ะตอ้ งปรบั พนื้ ผวิ ของพนื้ ใหม้ คี วามหยาบและมลี วดลายนอ้ ยทสี่ ดุ รวมถงึ สผี นัง
บา้ นควรมสี ที ชี่ ดั เจนและแยกจากสขี องพนื้ บา้ น ในสว่ นของพนื้ ทมี่ คี วามตา่ งระดบั ควรทา
เครอื่ งหมายใหส้ งั เกตไดช้ ดั เจน สแี ดง เขยี ว และเหลอื ง จะเป็ นสที ผี่ ูส้ งู อายมุ องเห็นไดช้ ดั เจน
และหลกี เลยี่ งไม่ใชเ้ สอื้ ผา้ เกา่ มาเป็ นผา้ เชด็ เทา้ เนื่องจากจะมคี วามลนื่ จงึ ทาใหผ้ ูส้ งู อายุสะดดุ
ไดง้ ่าย



หอ้ งนา้

- ควรกวา้ งอยา่ งนอ้ ย 1.5-2 เมตร
- ประตหู อ้ งน้าควรเป็ นประตแู บบเปิ ดออกหรอื บานเลอื่ นและ

ไม่มธี รณีประตู
- พนื้ หอ้ งนา้ ไม่ลนื่ หรอื มวี สั ดกุ นั ลนื่ บรเิ วณพนื้ ทอี่ าบน้าและ

พนื้ เรยี บเสมอกนั
- ควรใชโ้ ถสว้ มชนิดน่ังราบหรอื น่ังหอ้ ยขา
- มรี าวจบั ในหอ้ งนา้ ขนาดเสน้ ผ่านศนู ยก์ ลาง 4 เซนตเิ มตร
- มที นี่ ่ังสาหรบั อาบน้าสงู จากพนื้ 40-45 เซนตเิ มตร
- กอ๊ กนา้ และลกู บดิ หรอื มอื จบั ประตเู ป็ นแบบกา้ นโยก



หอ้ งครวั

- โตะ๊ ควรสงู จากพนื้ อยา่ งนอ้ ย 80 เซนตเิ มตร
- ตแู้ ขวนทงิ้ ควรอย่สู งู จากพนื้ ในระดบั 150-168 เซนตเิ มตร
- ควรมแี สงสวา่ งเพยี งพอทง้ั แสงสวา่ งจากธรรมชาตแิ ละไฟฟ้ า
- ปลกั๊ ไฟบรเิ วณโตะ๊ ควรสงู จากพนื้ 90 เซนตเิ มตร
- จดั วางสงิ่ ของเครอื่ งใชใ้ หง้ ่ายตอ่ การหยบิ ใช ้



หอ้ งนอน

- หอ้ งนอนผูส้ งู อายคุ วรอย่ใู กลห้ อ้ งน้า
- เตยี งหรอื ทนี่ อนมคี วามยาวไม่นอ้ ยกวา่ 180 เซนตเิ มตร
- ความสงู จากพนื้ ถงึ ระดบั ขอ้ พบั เขา่ 40-45 เซนตเิ มตร เพอื่ ให ้
ลกุ ขนึ้ ไดส้ ะดวกและมพี นื้ ทวี่ า่ งรอบเตยี งอย่างนอ้ ย 30 เซนตเิ มตร
- มกี ารระบายอากาศทดี่ แี ละแสงสวา่ งเพยี งพอ

- หนา้ ตา่ งมองเห็นทวิ ทศั นจ์ ากภายนอก
- สวทิ ซไ์ ฟควรอยใู่ กลเ้ ตยี งนอนในระยะทเี่ ออื้ มถงึ สงู จากพนื้ ไม่เกนิ
90 เซนตเิ มตร



หอ้ งน่ังเลน่

- มกี ารจดั สงิ่ ของอย่างเป็ นระเบยี บ
- ไม่มสี งิ่ กดี ขวางสงิ่ ของหรอื ขยะบรเิ วณพนื้
- มกี ารระบายอากาศทดี่ แี ละแสงสวา่ งเพยี งพอ
- เกา้ อคี้ วรสงู จากพนื้ ในระดบั 40-45 เซนตเิ มตร และมพี นัก
พงิ ทมี่ น่ั คงแข็งแรง



ป. ปลกุ ในทนี่ ีค้ อื ปลกุ ใหร้ า่ งกายของผูส้ อู ายไุ ดม้ คี วาม

กระฉับกระเฉง/แข็งแรงขนึ้ อกี ครงั้ ไดแ้ ก่ การออกกาลงั กายโดยการฝึ ก
รว่ มกบั จงั หวะดนตรี จะทาใหผ้ ูส้ งู อายมุ กี ลา้ มเนือ้ และกระดกู ทแี่ ข็งแรง
จะสง่ ผลใหก้ ารทรงตวั ดขี นึ้ เชน่ การออกกาลงั กายแบบไทเกก๊ ครง้ั ละ
30 นาที อย่างนอ้ ย 3 วนั ตอ่ สปั ดาห ์ พบวา่ จานวนครงั้ ของการพลดั
ตกหกลม้ ลดลง

ควรเปลยี่ นท่าชา้ ๆ เพอื่ ป้ องกนั ภาวะความดนั ตกในทา่ ยนื หนา้
มดื วงิ เวยี นขณะลกุ น่ังหรอื ยนื ทกุ ครง้ั หากการเดนิ หรอื ทรงตวั
ไม่มน่ั คงควรใชอ้ ปุ กรณช์ ว่ ยเดนิ เชน่ ไมเ้ ทา้ โครงเหล็กชว่ ย
เดนิ เป็ นตน้

คลปิ วดิ โี อ