บทที่ 11

บทที่ 11

การทดสอบการร่ัว

ผลของการเรยี นรู
ทานจะไดเรียนรูเกี่ยวกบั การรว่ั ไหลทีเ่ กดิ ข้นึ ในระบบทำความเย็นและอุปกรณตา ง ๆ โดยใชมาตรฐาน

สำหรับควบคมุ และทดสอบการรั่วไหล ทีบ่ อกแหลงที่มาของการร่ัวท่ีพบมากทีส่ ุด โดยควบคุมมา ตรฐา นเพ่ือ
หลกี เลี่ยงการเกิดการรว่ั รวมท้งั วิธีการตรวจหารอยรวั่ โดยทางออมและทางตรง
วตั ถุประสงค

เม่อื รับการเรียนรูในบทน้แี ลวผู เรียนจะตองสามารถ
1. ทราบถึงการรัว่ ไหลที่ทกุ ๆ ความดันของระบบได
2. ทราบถึงขอกำหนดทางกฎหมายและมาตรฐานสำหรับความรั่วซึมได
3. ทราบถึงการรั่วทีพ่ บมากท่ีสดุ ได
4. เขาใจวิธกี ารทดสอบการรัว่ ได
5. ทราบถึงวิธีตรวจจับการร่วั ของสารทำความเย็นทางออ มได
6. ทราบถงึ วิธตี รวจจบั การร่วั ของสารทำความเย็นทางตรงได

การจัดการใชส ารทำความเย็นท่ตี ดิ ไฟไดอ ยางปลอดภัย 323

บทที่ 11 การทดสอบรอยร่วั

11.1 การรว่ั ไหลที่ทุก ๆ ความดันของระบบ

ความสำคัญของทกุ ๆ การตรวจสอบการร่วั ของสารทำความเย็น

ระบบ RACHP ถูกออกแบบมาใหไ มรว่ั ไหล สารทำความเย็น เชน R-12 เปน สารเฉื่อย ไมเปน พิษและ
ไมตดิ ไฟ สารทำความเยน็ นั้นยงั ราคาถูก ณ ปจ จุบนั น้ีควรหลกี เลยี่ งการรวั่ ของสารทำความเย็น โดยการ
ออกแบบระบบการติดตั้งและการซอมบำรงุ ท่ีดีดว ยเหตุผลตอไปนี้

• ดานสง่ิ แวดลอม: สารทำความเยน็ บางชนิดทำลายชนั้ โอโซนและทำใหเ กดิ เปลี่ยนแปลงสภาพภูมอิ ากาศ
• ดานความปลอดภัย: สารทำความเย็นทดแทนจำนวนมากข้ึนเปนสารไวไฟและหรือเปนพิษ
การร่วั ไหลท่ลี ดลงเพื่อชว ยลดความเส่ียงของการผสมสารไวไฟ
• ดานคาใชจ า ย: ตัวอยาง เชน ราคาสารทำความเยน็ แบบสงั เคราะห (uHFCs) (HFOs) ซง่ึ สูงมากถึง
สิบเทาของคาใชจายสารธรรมชาติ อัตราการรว่ั ไหลสูงยงั สง ผลตอคาบรกิ าร คา ใชจ า ยที่เกิดขึน้ บอยครง้ั
• ดานประสิทธภิ าพและการบริการ: กรณที ่ไี มมีการเรียกเกบ็ คาบริการท่ีไมส ูงมาก สงผลตอการ
บรกิ ารที่ไมดีนัก ซงึ่ ในทีส่ ุดคอมเพรสเซอรอาจเสยี หาย หากเก็บคา บริการของสารทำความเยน็ ในราคาท่ีต่ำมาก

การเพิ่มผลกระทบดานความปลอดภัย:สถานท่ีทำงานการใหความสนใจพ้ืนท,่ี โซน2, พนื้ ที่วาง

การเพ่ิม ราคา: การรว่ั ไหลของ การเพิ่มการเปลี่ยนแปลง
ความตองการดานบริการ สารทำความเย็น สภาพภมู อิ ากาศที่สง ผล
สารทำความเย็น ไฟฟา
กระทบ "โดยตรง"
การหยดุ งาน

การลดประสิทธภิ าพของระบบ

การเพมิ่ ในการใชพ ลังงาน
การเพ่ิมการปลอ ยกา ซเรือนกระจกท่ีโรงไฟฟา

การเพมิ่ การเปลี่ยนแปลงสภาพภมู อิ ากาศท่สี งผลกระทบ"ทางออ ม" 324

ภาพท่ี 11.1 ผลกระทบการรวั่ ของสารทำความเย็น

การจดั การใชสารทำความเยน็ ที่ติดไฟไดอ ยางปลอดภัย

ในทางเทคนคิ ความดนั ทุกระบบรว่ั เน่ืองจาก "ขอบกพรอ ง" ทมี่ อี ยใู นขอ ตอหรอื การเชอ่ื มตอขอตอดวย
การบดั กรแี ข็งหรือการเชื่อมรอยตอ การประกอบดวยขอตอเกลยี ว รอยรัว่ จะอธิบายไดง า ยทางกายภา พท่ีพบ
เห็นเปนชอ งโหว หลมุ หรอื ขอบกพรอง

อัตราของการรั่วสารทำความเยน็ อาจแตกตา งกันไป โดยเทียบเปนกิโลกรมั ตอวินาที เปนกรมั
(มิลลกิ รัม)ตอป การสูญเสียสารทำความเย็นขึ้นอยูกับขนาดของรอยรั่วและความดนั ของระบบที่จุดร่วั การร่ัว
บางสวนอาจมีขนาดเลก็ เกินไปกวาที่จะตรวจจบั ได แมวาจะมีเทคโนโลยตี รวจจับกต็ าม การรัว่ ทีเ่ ลก็ ที่สุดอาจ
กลายเปน ส่ิงทีต่ รวจพบไดข ้ึนอยกู ับอทิ ธิพลภายในหรอื ภายนอกท่มี ีอยู เชน ความเครียด หรือการสั่นสะเทือน
ความรอ นหรือสง่ิ แวดลอม เชน เกลยี วท่ีเอก็ ซแ พนชนั่ วาลว หรอื ฝาปด วาลว (ดบู ทที่ 7 สำหรับขอมูลเพิ่มเติม
เกี่ยวกบั การออกแบบระบบปด และสวนประกอบแตละชนิ้ )

การทดสอบการร่วั คอื การควบคุมคุณภาพเพ่ือรับประกนั ความสมบูรณข องการตดิ ต้งั เคร่อื งทำความเย็น
การทดสอบการรั่วจะถูกระบเุ พ่อื ซอมแซมซง่ึ ประกอบดวยสารทำความเย็นในระบบ ควรมกี ารทดสอบการร่วั หรอื
เช็คแรงดนั ทุกครงั้ ที่ระบบทำความเยน็ อาจไดรบั การซอ มแซมโดยการเจาะเขา ไปในวงจรของสารทำความเย็นและ
ตองมีการเปลยี่ นช้นิ สว นและการเชอ่ื ม บทนีจ้ ะกลา วถึงการรว่ั ทอ่ี าจเกิดข้ึนในระบบ RACHP และวิธีการแกไข
จากนั้นจะอธบิ ายถงึ การรั่วทงั้ ทางตรงและทางออ มในการคน หา และใหคำแนะนำวาควรใชวิธีใดเหมาะสม

สง่ิ สำคญั ท่ีสดุ กอ นทส่ี ง มอบงานใหกบั ลูกคาก็คอื ระบบทป่ี ลอดภยั และมีประสทิ ธภิ าพ ซึ่งจะตอ งมีการ
ปด อยา งแนน หนา มีปรมิ าณสารทำความเย็นทีน่ อ ยท่ีสุดเทา ทีต่ องการ และไดรบั การต้งั คาและกำหนดคาตา ม
ขอ กำหนดของโรงงานผลติ และความคลาดเคลอ่ื น

11.2 ขอกำหนดทางกฎหมายและมาตรฐานสำหรบั ความรั่วซึม

ขอกำหนดแหง ชาติจะกำหนดใหช า งผูใ หบริการตองคนหาและซอมแซมรอยร่ัว ซงึ่ ไมควรเพม่ิ เติมสาร
ทำความเยน็ เพือ่ ใหระบบทำงานได เพราะจะทำใหเกิดอนั ตรายตอสิง่ แวดลอมและมโี อกาสเปนอนั ตรายเมื่อใช
สารทำความเย็นทีต่ ดิ ไฟ

11.2.1 มาตรฐานทใ่ี ช

ในอุตสาหกรรมทำความเยน็ สวนประกอบและระบบจะตอ งผานการทดสอบเพื่อตรวจสอบวา
การรวั่ ของสารทำความเย็นอยตู ่ำกวาท่รี ะบุไว

ความรดั กุมของระบบ RACHP สำหรบั การใชส ารทำความเยน็ ตามธรรมชาติไดอธิบา ยไวใน
มาตรฐานเชน EN 378 ภาคที่ 1-4 และในมาตรฐาน ISO 5149

การจดั การใชสารทำความเยน็ ทต่ี ดิ ไฟไดอยางปลอดภยั 325

11.2.2 ตวั อยางการตรวจสอบการรวั่ ของยุโรป
ในยโุ รปการทดสอบการร่ัวสามารถทำไดโดยผทู ่ีมีคุณสมบัตโิ ดยเฉพาะ เชน วิศวกรระบบทำ
ความเยน็ หรอื ชา งท่ีมฝี มือซึ่งไดร ับการฝกฝนทางเทคโนโลยี RACHP (ตามมาตรฐาน EN 13313) ที่ไดรับการ
รบั รองความสามารถดานสมรรถนะโดยการเขารว มการฝกอบรมหรอื มีคุณสมบัติความสามารถตา มร ะเบียบ
ยุโรป 2015/2067 ต้ังแตเ ดือนพฤศจิกายน 2558
คณุ สมบัติดานความสามารถทางเทคนิคที่ตองมคี วามเชี่ยวชาญในดา นพื้นฐานและข้ันตอนการ
ทดสอบตอ ไปนี้ ซ่งึ ระบุไวในบทนี้ (ดู VDMA 24243-3 สำหรบั "การรว่ั ของระบบทำความเยน็ และปม ความรอน"
และ EC 842/2006 สำหรับ "การตรวจสอบการร่ัวมาตรฐาน ขอ กำหนดสำหรบั เคร่อื งทำความเยน็ แบบเคลอ่ื นท่ี
เครือ่ งปรบั อากาศและอปุ กรณป ม ความรอ นทมี่ ีกาซเรอื นกระจกบางชนดิ ท่มี ีสารฟลูออรีน ") เทคโนโลยกี ารทดสอบ
การร่ัว เพอื่ ใชกบั สารทำความเยน็ ท่ีติดไฟได จะตองดำเนนิ การอยา งเหมาะสม

11.2.2.1 นยิ ามการรว่ั ตามขอบงั คบั ของกา ซ
สำหรับการใช F-Gas ระบบทำความเย็นจะรั่วไหล ถาไมส ามารถตรวจพบการร่ัวใชอัตรา
การรว่ั ไหลท่ยี อมรับได (ดตู าราง 11.1) ซง่ึ ไมมมี าตรฐานหรือขอบังคบั เฉพาะสำหรบั สารทำ ควา มเย็นตา ม
ธรรมชาติ แตตอ งปฏบิ ัตติ ามขอ กำหนดดา นลางน้ี หรือมปี ระสิทธิภาพสูงกวา
ตามขอบงั คับของ European F-Gas 514/2017 / EC อุปกรณที่ปดสนิทถือเปนอุปกรณ
ทชี่ ้ินสว นของกาซเรอื นกระจกทม่ี ีสารฟลอู อรีนทงั้ หมดถูกปดโดยการเช่อื ม หรือเช่ือมแบบถาวรท่คี ลา ยคลึงกัน
ซ่ึงอาจรวมถงึ วาลวหรือขอ ตอทอ่ี นุญาตใหมีการซอมแซมตามความเหมาะสม และมอี ตั ราการรั่วทท่ี ดสอบนอย
กวา 3 กรมั ตอ ปภายใตแ รงดนั อยา งนอ ย 1 ใน 4 ของความดันสงู สดุ ที่อนญุ าต

ตารางท่ี 11.1 อัตราการรั่วไหลที่ยอมรับได (กฎระเบียบปองกนั สภาพภูมิอากาศแหงชาตขิ องเยอรมนั
"ChemKlimaschutzV" ฉบับปรบั ปรงุ ที่ 14 กุมภาพนั ธ 2560)

อตั ราการรั่วไหลเฉพาะสำหรบั ระบบ RACHP แบบคงทภี่ ายใน EU หลังจากวนั ท่ี 30 มถิ นุ ายน 2551
คา ทำความเย็น 3%
< 10 กก. 2%
ระบบทีต่ ดิ ตง้ั ในสถานทีท่ ำงาน เทากบั 100 กก.
1%
โรงงานระบบปด > 100 กก. 1%
≥ 3 กก.

อัตราการร่ัวอางอิงถึงความดันอ่ิมตวั ของสารทำความเย็นที่อณุ หภมู ิหอง ซ่งึ ใชก บั ขอตอ
ของระบบทำความเย็น การสูญเสยี สารทำความเย็นท่ีกำหนดซง่ึ ไดรบั อนญุ าตจะมีความสำคัญกวาในทุก ๆ
กรณี เน่ืองจากจำนวนขอ ตออาจแตกตางกันออกไปจากระบบหนง่ึ ไปยังอีกระบบหนึ่ง อัตราการรั่วทกี่ ลาวมา
ขา งตนใชกบั "การทำงานปกติ" ของระบบ

การจดั การใชสารทำความเยน็ ทต่ี ดิ ไฟไดอยางปลอดภยั 326

11.3 การรว่ั ท่ีพบมากทสี่ ุด

แมวาแตล ะระบบจะแตกตางกนั แตก็มีบางสวนทเี่ สย่ี งตอการร่ัวไหล ท่สี ามารถประหยัดเวลาใน การ
ตรวจสอบขอ ตอ ท่ัวไปเหลานกี้ อน รายการตอ ไปน้แี สดงตัวอยา งของแหลงที่มาของการรัว่ เหตผุ ลที่ระบบไม
แนน และตวั เลือกที่ไดร ับการแกไ ข

การเชื่อมตอทอและชิ้นสว นทเ่ี ปนทองเหลืองภายในวงจรของสารทำความเยน็ ทำใหเกิดความหนาแนน
ท่ีดโี ดยเฉพาะ

"รายงานการวิเคราะหการร่วั ไหลของสารทำความเยน็ " ที่แนบมากบั ภาคผนวก 11.1 ของเอกสารฉบับ
นี้จะตอ งใหค ำแนะนำสำหรับการระบุจดุ ที่มกี ารร่ัวของสารทำความเย็นและใหมาตรการการตรวจสอบเพ่ือ
เพ่มิ ประสทิ ธภิ าพและการปรับปรงุ ระบบ

ตารางที่ 11.2 การรว่ั ทพี่ บมากท่ีสดุ และมาตรการทอี่ าจเกดิ ข้ึนเพ่ือหลกี เลย่ี งการรัว่

แหลงทม่ี าของการรั่ว มาตรฐานเพ่อื หลีกเลีย่ งการร่ัว

รวั่ ทข่ี อตอบานแฟลร



• แฟลรอตุ สาหกรรมทผ่ี ลิตเพื่อทำบัดกรีแข็ง
• แฟลรอตุ สาหกรรมทีผ่ ลติ โดยใชต อ แบบขันอดั

• การปฏิบตั ิที่ไมถูกตอง (การขัดทอไมเพียงพอ • ลดการใชงานใหเหลอื นอ ยทส่ี ดุ
และใชน้ำมันสำหรับการลกุ เปนไฟ):
• ใชการเช่ือมตอ ดวยชนิดเปลวไฟท่ีผลิตใน
• การขยายตัว/การหดตวั ของความรอ นตามเวลา อุตสาหกรรม (เชน Euro-Flare)
• ขนาดของนอ็ ตและเปลวไฟไมถกู ตอง • ตรวจสอบใหแนใจวา ไดต ดิ ตงั้ ทองแดงไวอ ยาง
ถกู ตอง
• แรงบดิ สงู เกนิ ไปหรอื กระชบั มากเกนิ ไป

• เปล่ยี นการเช่อื มดว ยทองแดงกบั การเชอ่ื มตอกบั
ใด ๆ

• ตรวจดูคราบน้ำมนั

การจัดการใชสารทำความเยน็ ที่ติดไฟไดอยา งปลอดภยั 327

แหลงทีม่ าของการรวั่ มาตรฐานเพือ่ หลกี เลย่ี งการรว่ั

รัว่ ทข่ี อตอทางกลและหนาแปลน 

• ขอตอ ท่เี ตรยี มไวอ ยางไมถ กู ตอ ง • ลดการใชงานใหเหลอื นอยท่ีสุด
• ไมส ม่ำเสมอ • เปล่ยี นปะเก็นกับเปลีย่ นแกนตัวกรองอยเู สมอ
• แรงบิดทีไ่ มถกู ตอ ง • ใสปะเกน็ บนใบปะหนา และทำความสะอาด

ร่วั ทซี่ ลี เพลา คราบสกปรกเกา ออกกอนใสอ นั ใหม
• ไมแนะนำใหใชกบั ไฮโดรคารบอน

ร่ัวทวี่ าลว เปดปด และบอลวาลว
• ตรวจสอบจดุ ออ นทเ่ี กิดขึ้นเปน ประจำ
• การติดตัง้ กอ ใหเสียหายหรอื เกดิ การชำรดุ
• ไมไ ดใ สฝาครอบไวห ลงั จากทำงานเสรจ็ 

รวั่ ทว่ี าลวลูกศร • เพอื่ ระบบความปลอดภัย ภายในระบบไมควร
ตดิ ตง้ั วาลวลูกศร
• ขนั วาลวไมแนนหรือไมเ พยี งพอ
• ใสแกนไสว าลวไมด ี • ลดการใชงานหรือหลีกเลย่ี งการใชวาลว ลกู ศร
• ไมมซี ลี หรอื ซีลท่ปี ด ไมใ หเสียหาย • ใชไ ดอะแฟรมวาลวเปดปดขนาด ¼ นิ้ว SAE เพอ่ื

เช่อื มตอ (HANSA HKV)
• แนะนำใหใ ชแ ฟลรน ัตทองแดงเชื่อมปด ดวย (เชน

¼” SAE)

การจัดการใชส ารทำความเย็นทีต่ ิดไฟไดอ ยางปลอดภยั 328

แหลง ทม่ี าของการรวั่ มาตรฐานเพอื่ หลกี เลี่ยงการรว่ั
รัว่ ทว่ี าลวระบายแรงดัน,ขอ ตอแบบหลอมละลาย,รอยแตกวาลว


• กา ร แปร ผันของอุณหภูมิ/ ควา มดัน จะลด • เมื่อหลกี เลีย่ งการใชขอตอ
ความสัมพนั ธระหวา งแกนบัดกรีและปลกั๊ ตาง ๆ • อยาขนั ใหแนนหลังจากปลอ ยสารทำความเย็น
ดวยความดนั สงู

• เปลย่ี นวาลวปลอยความดนั ถา รวั่
• ตรวจสอบรอยรวั่ ของวาลวระบายความรอน
เสมอ

• ทดสอบรอยรว่ั และรอยราวของรอยร่วั เสมอ

รว่ั ทค่ี อนเดนเซอร • ตรวจสอบมาตรวดั ระดบั ของขอตอ เม่อื มีรอยรั่ว



• จากการกดั กรอ น • เปล่ียนพดั ลมถา ไมส มดุล
• เกิดความเสียหายทางกล • ตรวจสอบฟนท่ีมคี ราบนำ้ มัน
• ระบบบำบดั น้ำเสียหรือไมถ ูกตอ ง (สำหรบั

คอนเดนเซอรท ่รี ะบายความรอ นดวยนำ้ )
• จากการส่ันสะเทือน
• การเชือ่ มตอ กับทออดั และทอลิควิดทีไ่ มถูกตอ ง

รัว่ ทอี่ ีแวปปอเรเตอร
• การกดั กรอน • เปลย่ี นพดั ลมถาไมส มดุล
• เกดิ ความเสียหายเชงิ กล • ตรวจสอบทอ ระบายนำ้ ทิ้งกับคราบน้ำมนั
• การส่ันสะเทือน • เลือกและปรับระบบละลายน้ำแขง็ ไดอยาง

ถกู ตอ ง
• ตรวจสอบตามความรูส ึกของเคร่ืองแลกเปล่ียน

ความรอ นเม่อื มีการติดตง้ั การละลายนำ้ แขง็

การจัดการใชส ารทำความเยน็ ทตี่ ิดไฟไดอยา งปลอดภยั 329

แหลงท่มี าของการร่ัว มาตรฐานเพื่อหลีกเลี่ยงการรวั่

รว่ั ทท่ี อ โคง งอในอีแวปปอเรเตอรและคอนเดนเซอร 

• การกัดกรอ น (เชน บรรยากาศท่ีอณุ หภมู สิ ูง) • ตรวจสอบครบนำ้ มนั
• เกิดความเสียหายเชิงกล • เมื่อใชสารเคมที ำความสะอาดแลวแนใ จวา ลาง
• ความเสียหายทเ่ี กิดจากความรอน
ออกมาจนหมด
รั่วทวี่ าลวกันกลับ Line-tap

• แหลงทมี่ าของการรั่ว
• วาลว กนั กลบั Line-tap ใชสำหรบั การใชง าน
รัว่ ทสี่ วิตชค วบคุมแรงดนั ชว่ั คราวเทานัน้

• การสัน่ สะเทอื น • ถอดวาลว ออกหลังจากใชง านและปด
• ตัวสวิตชท ร่ี องรับไมดีหรือไมอยกู บั ท่ี • ใชค ีมเจาะไดอยา งถกู ตอง
• การเชือ่ มตอ แฟลรบ นสวติ ชแ รงดนั ไมถูกตอ ง
• ความดันท่ีขอตอตรงทีข่ นั 

รว่ั ทว่ี าลว โซลนิ อยด • ใชส วติ ชค วบคกู ันถาเปน ไปได
• ใชข อ ตอ ความดนั แบบยดื หยุน
• พิจารณาการทำงานของไฮดรอลกิ สเหลว (เชน • ใชก ารเช่ือมตอ สัญญาณไฟฟา
ขนาดท่ีเลือกไมถูกตอ ง) • เปลี่ยนทอ ทองแดงและทอแคปทิ้วท่ใี ชเปนขอตอ

แรงดนั
• ขนาดเสนผานศนู ยก ลางนอ ยสดุ ท่ี 4 มม.
• ทดสอบการทำงานของสวติ ชอ ยเู สมอ



• ตรวจดูคราบน้ำมัน
• ตรวจสอบใหแ นใจวาซลี มคี วามเหมาะสมและ

พอดีกบั ตัววาลว
• ปด ระบบน้ำมันกอนติดตง้ั
• ตดิ ตง้ั อุปกรณดักไอนำ้ ไวขา งหนาวาลว เพอ่ื

หลกี เลีย่ งการปนเปอนของน้ำมัน (ถา ม)ี

การจัดการใชสารทำความเย็นที่ติดไฟไดอยางปลอดภยั 330

แหลง ทีม่ าของการรว่ั มาตรฐานเพอ่ื หลีกเล่ยี งการรว่ั

รวั่ ท่ที อ ขนาดเลก็ 

• เนือ่ งจากการยดึ ทไ่ี มป ลอดภัย 
• การสน่ั สะเทอื น
• การกดั กรอ น 
• ขนาดเสน ผา นศุนยก ลางทอท่เี ล็กทส่ี ุด
• ถาเปนไปไดใหเ ปล่ยี นทอ ที่มีชนิดเคลือบดว ย
ร่ัวท่ียางโอริงและปะเกน็ พลาสตกิ

• สวมใสเพ่ือใหแ ขง็ แรง • ตรวจดคู ราบนำ้
• การรัว่ ซึมหลังจากติดตง้ั เครอื่ งทำความเย็น

รว่ั ทท่ี อของตัวระบายน้ำ
• ตรวจสอบการติดกระจกและกระจกไมช ำรดุ
• การกดั กรอ น • ตรวจดูคราบน้ำมัน
• ตรวจสอบการทำงานที่ความดันสงู สดุ (PS) เพอ่ื
รว่ั ที่กระจกมองสารทำความเย็น
การทดสอบความแข็งแรง

การจัดการใชสารทำความเยน็ ท่ตี ิดไฟไดอยางปลอดภยั 331

หนา แปลน
ควรขันยดึ หนาแปลนใหเทากัน โดยใชก ฎ "ตรงกนั ขา ม" จนกระท่ังหนา แปลนยดึ ตดิ ไดอยา งถูกตอง

และการใชประแจแรงบิดโดยเปนอสิ ระจากจำนวนของสกรู (ตวั อยางของสกรู 8 ตัว รปู ดา นลาง)
ประแจแรงบดิ เปนเครอ่ื งมือขันสกรแู บบใชมอื และใชเพื่อกำหนดแรงขันสกรอู ยางถกู ตอง ชวยให

ผปู ฏิบตั งิ านสามารถวดั แรงหมนุ ทใี่ ชกับสกรเู พือ่ ใหส ามารถตรวจสอบกับขอ กำหนดของผผู ลิตหนาแปลน
ลำดับของการขนั สกรู
ขันสกรู 1 เบาๆ นี่คือหนง่ึ ในปจ จยั ท่ีสำคัญทสี่ ดุ ของกระบวนการนี้ ดภู าพตามข้ันตอนดา นลา ง:
• เลือ่ น 180 องศาและขันสกรตู วั ท่ี 2
• เลอ่ื นอีก 90 องศารอบหนา แปลนขนั สกรตู ัวที่ 3
• เลอื่ นอกี 180 องศาหนาแปลนขนั สกรตู วั ที่ 4

ตอจากนน้ั นขนั สกรูจนกวาจะเสรจ็ สิน้

1

85

43

67
2

ภายใน 24 ชัว่ โมง 10% ของแรงบดิ จะหายไปในสลักเกลียวหลังจากที่แปลนมกี ารขยับ เมอื่ มีแรง

มากระทำเมอื่ เวลาผา นไปโอกาสทีห่ นาแปลนจะรวั่ ไหลไดมากขนึ้ กญุ แจสำคัญในการลดผลกระทบเหลานี้

ในข้ันตอนการตดิ ตัง้ คอื การทำใหห นา แปลนแนบเขา ดวยกันอยา งชา ๆ โดยใชเสน คูขนานสีฟาอยา งนอย
4 คร้งั และตามลำดับการขนั ตามเสนฟา ทถ่ี ูกตองดงั รปู น้ี ไมเ พยี งแตใหหนา แปลนเชอ่ื มตอที่ดขี นึ้ ก็ยังชวยลด

การร่ัวไหลทอ่ี าจเกิดขน้ึ ซ่งึ ลดคา ใชจายการบำรงุ รักษาอยางตอ เนอ่ื งและเพิม่ ความปลอดภัย

สิง่ สำคญั ทจ่ี ะตอ งทราบวาความหนาหนาแปลนมคี วามสำคัญ วสั ดุท่หี นาขน้ึ จะทำใหหนาแปลน
สูงขึน้ สงผลใหส ญู เสยี แรงบิด

การจัดการใชส ารทำความเย็นท่ตี ิดไฟไดอยา งปลอดภัย 332

11.4 การทดสอบการร่วั

การทดสอบการรั่วเปนหน่ึงในงานทที่ าทายทส่ี ดุ ทตี่ อ งเผชิญกบั ผูปฏิบัติงานทมี่ ีทักษะ ไมมวี ธิ ีใดเหมาะ
กบั ทกุ สถานการณ มวี ิธีการทดสอบการรัว่ หลายวิธี แตใ นทุกกรณผี ปู ฏบิ ัตงิ านตอ งตดั สนิ ใจเกย่ี วกับวิธีการท่ีใช
และประเภทของอปุ กรณท ่ีจำเปนในการหารอยรั่ว วธิ ีการตองใชอ ปุ กรณป ระเภทตาง ๆ และมอี ปุ กรณทดสอบ
ทเ่ี หมาะสมอยา งนอ ยคร่ึงหนง่ึ ของงานภาพท่ี 11.2 แสดงแผนภาพข้นั ตอนการปฏิบตั งิ านการทดสอบการรั่ว

การบำรงุ รักษา บริการ/ซอ มแซม รื้อถอน/การจดั การ

การตรวจรอยร่ัว ความตองการจดั การสาร ตรวจเช็คเครือ่ งมอื
ตรวจระบบ ใช ทำความเย็น/ซอ มไฟฟา ที่จำเปน ตอนนี้
ร่วั หรือไม ไม ตรวจเชค็ พ้นื ท่ีการทำงาน
ใช และระบบวาปลอดภยั

ตรวจเชค็ เครื่องมือ
ทจี่ ำเปนตอนนี้

ตรวจเช็คพน้ื ทก่ี ารทำงาน
และระบบวาปลอดภยั

เขา ถึงวงจร ใช ตอ งการปด เขาถงึ วงจร
ระบบหรือไม
เติมสารทำความเยน็ ที่ดูดกลับ เติมสารทำความเยน็ ที่ดดู กลบั
ไม
แทรกในวงจร ดำเนินการซอมแซม ลา งดวยไนโตรเจน

ดำเนนิ การซอ มแซม

การซลี ในวงจร ไม
ตรวจสอบความแนน หนา
ทดสอบความดนั /ความแขง็ แรง

ตรวจสอบระบบ ไม
รั่วหรอื ไม

ใช
เติมสารทำความเย็น

ตรวจสอบรอยร่วั

ตรวจสอบระบบ
รั่วหรือไม

ตรวจเช็คปกติ

ออกจากสถานทป่ี ฏิบัติงาน การบง ชี้สถานการณก ารรวั่
การบงช้ีกจิ กรรม

ภาพท่ี 11.2 แผนภมู กิ ารทำงานสำหรับการตรวจรอยรั่วภาคสนาม

การจัดการใชส ารทำความเยน็ ที่ติดไฟไดอ ยางปลอดภยั 333

สวนตอไปนจี้ ะอธิบายถึงวิธกี ารที่แตกตา งกันและใหคำแนะนำในการทดสอบวา เหมาะสมกับสภาวะ
และระบบทีแ่ ตกตา งกันอยา งไร ความแตกตา งระหวาง:

• วธิ กี ารทดสอบการร่ัวโดยทางออ ม: มีการวิเคราะหพ ารามเิ ตอรของระบบเพอื่ ใชงานตามปกติ
• วิธีการทดสอบการร่ัวทางตรง: คนทมี่ ีทกั ษะสามารถคนหารอยร่วั

ขน้ั ตอนการตรวจสอบการร่วั ของสารทำความเย็น (ระบบการปฏบิ ัติงาน)

การตรวจจบั สารทำความเยน็ ทางออม (การรว่ั ) การตรวจจบั สารทำความเย็นทางตรง (การรั่ว)

วิธกี ารตรวจ
สารทำความเยน็

1.วิธกี ารตรวจเชค็ 2.การตรวจเช็ค 3.การตรวจเช็คอปุ กรณ 4.การตรวจเช็คระบบ 5.การทดสอบความ 6.จดสมดุ บนั ทกึ 7.การตรวจสอบการ
จากสมดุ บนั ทึก อปุ กรณแ ละระบบ และระบบความปลอดภัย สารทำความเยน็ หนาแนน ของการร่วั ซอมแซมอกี ครง้ั
ดวยสายตา
ดวยสายตา ดวยสายตา

การตรวจสอบ การตรวจสอบ การตรวจสอบ การตรวจระบบ การตรวจสอบ การปรบั ปรงุ จำเปน ตอ ง
และวิเคราะห ทางเทคนคิ การตรวจจับสาร รายละเอียด ตรวจสอบอีก
ของ -เสยี ง ตามเง่ือนไข การเปลย่ี นสาร ทำความเย็น ของรายงานผล ครั้งภายใน
ทำความเยน็ การตรวจสอบ 30 วัน
-บนั ทกึ การ -การ -อุปกรณด า น -อปุ กรณตรวจ การรัว่ สามารถเปน วนั
บรกิ ารและ ส่ันสะเทือน ความปลอดภัย -กระจกมอง จับแบบ เดียวกนั ไดตาม
บำรงุ รักษา อิเล็กทรอนกิ ส เวลาที่
-การกัดกรอ น -อุปกรณ -ตัวบงช้รี ะดับ ชนดิ เคลือ่ น ท่ีได เหมาะสม
-การตรวจสอบ ตรวจจบั ความ สารทำความ การตรวจจบั การ
บันทึก -การรว่ั ของ ดัน(ความดัน เยน็ ร่วั 5 กรัม/ป
น้ำมัน สงู /ต่ำ) และตรวจสอบ
*การตรวจสอบ การตรวจสอบ เอกสารการสอบ
รายงานการ -การเสียหาย -เกจวดั ระบบความดนั เทยี บ
ขนสงสารทำ ของวสั ดุ
ความเย็น -เซ็นเซอร -การทำงาน -OFDN และสาร
(การเติม การ -อปุ กรณชำรดุ ของความดนั ทำใหเ กดิ ฟอง
เปลี่ยน) -สายตอ ตาง ๆ
-กระจกมอง อุปกรณ -การตรวจสอบ
*การตรวจสอบ -เสยี งที่ผดิ ปกติ -การทำงานท่ี รงั สี UV
ขอ มลู ของ การตรวจสอบ อณุ หภมู ติ า ง
ระบบบ -เสยี งจากการ ชุดวาลว -ระบบวาลว
การทำงาน การทวนสอบ
-การออกแบบ -อุปกรณดาน -การสน่ั สะเทอื น
และการทำงาน ท่ีทำใหเกดิ ความปลอดภยั กรณีการลด
ความเสี่ยงสาร ประสิทธภิ าพ -การเปลี่ยนตัว
ทำความเยน็ รั่ว -อุปกรณ ของระบบทำ กรอง
ตรวจจับความ ความเย็น
ดนั -อุปกรณค วาม
ปลอดภัยอ่ืน ๆ

จำเปน ตอ งซอ มกรณี 334
ตรวจพบรอยร่ัว

ภาพที่ 11.3 แผนภมู กิ ารทำงานสำหรบั การตรวจรอยร่วั ภาคสนาม

การจดั การใชสารทำความเย็นทีต่ ิดไฟไดอยางปลอดภัย

11.4.1 หลักการทดสอบโดยใชเทคโนโลยี

• ทดสอบรอยรัว่ หลังจากทดสอบแรงดัน (หลงั จากการผลิต การตดิ ตั้งหรือซอมแซมสวนประกอบ
ของวงจรทำความเย็น)

• ทดสอบทศิ ทางการทำงาน เชน เดียวกับทศิ ทางการเดินเครอ่ื ง
• ทดสอบความดนั เทา กบั ความดนั สูงสุดทอ่ี นญุ าต ถาเปนไปได
• ทดสอบรอยร่ัวท่ีสำคัญกอนทำการทดสอบการรัว่
• ตัวอยา งที่ตอ งผา นการทดสอบตอ งมคี วามสะอาด
• ถาใชส ว นผสมของกา ซทดสอบระบบท่ีตองผานการทดสอบ จะตองเต็มไปดวยสวนผสมของกา ซ
ทดสอบที่เปนเน้ือเดียวกนั ปฏิบัติตามขอควรระวังเกี่ยวกบั ความปลอดภัยในการทำงานเมื่อปฏิบัตติ าม
ขอกำหนดในการทำงานและการทำงานน้นั ตองเปน มติ รตอ สงิ่ แวดลอมหลงั จากการทดสอบ (ถาม)ี
• การทดสอบการรั่วเบ้ืองตนในรูปแบบของการทดสอบสำหรับการรัว่ ทีด่ ี โดยมอี ุปกรณตรวจจบั การ
รว่ั ตอ งทำท่ีความดันสูงสุดท่ีไดร ับอนุญาตถาเปนไปได น่ีเปนเรอ่ื งสำคัญเปน พเิ ศษสำหรับช้นิ สวนของร ะบบทำ
ความเยน็ ซึ่งจะไมส ามารถเขา แกไ ขไดใ นภายหลงั
• ตรวจการประกอบอปุ กรณตรวจจบั การรว่ั กอนท่ีจะมขี น้ั ตอนการตรวจสอบการร่วั
• ประเมินความถูกตองของการตรวจจับการร่ัวและการตรวจสอบการร่วั
• ควรคำนึงถึงสิ่งอำนวยความสะดวกของการปฏบิ ตั งิ าน

11.4.1.1 ขอ ควรระวังเพ่อื ความปลอดภยั
 ถา เปนไปไดมีจำเปนตองปด อาคาร/พ้ืนที่ เพ่อื การปฏิบัตงิ าน
 วางเครือ่ งหมายเตือนบรเิ วณทป่ี ฏบิ ตั ิงาน
 ไมอนญุ าตใหบ ุคคลทีไ่ มไ ดรบั อนญุ าตเขาสูพ้ืนทปี่ ฏิบตั ิงาน
 มีแผนฉุกเฉนิ ในกรณที เี่ กดิ อบุ ตั เิ หตุ

ภาพท่ี 11.4 เคร่ืองหมายความปลอดภยั ณ สถานทที่ ดสอบแรงดัน
ไมอ นญุ าตใหใ ชว ิธกี ารตรวจสอบการรว่ั กับสารทำความเยน็ ที่ตดิ ไฟ ควรตรวจสอบจากคมู อื ผผู ลิตกอ น

การจดั การใชสารทำความเย็นทตี่ ิดไฟไดอ ยางปลอดภยั 335

11.5 วิธีตรวจหาการรัว่ ไหลของสารทำความเยน็ แบบทางออ ม

การตรวจสอบการร่ัวของสารทำความเยน็ โดยทางออมจะข้นึ อยกู บั การบำรุงรักษาและการบำรุงรักษา
ทดี่ ี เงื่อนไขการตรวจสอบและพารามเิ ตอรลักษณะการมองเห็นและเสยี งรบกวนท่ีปลอยออกมาจากระบบ RAC
มักเปนขอบงชแ้ี รกหากมีการขาดสารทำความเยน็ ซ่ึงจะนำไปสกู ารตดั สนิ ใจวาตองใชวธิ ีการตรวจสอบการรั่ว
ทางตรงตอ ไปหรอื ไม

เงอ่ื นไขขอ ใดขอหนง่ึ ตอไปนอ้ี าจเปนขอ สนั นษิ ฐานเกี่ยวกับการสูญเสียสารทำความเย็น:
• ปรากฏการณการกัดกรอ น
• การกอตวั ของน้ำแข็ง
• การส่ันสะเทือน
• เสยี งผิดปกติ
• การรวั่ ไหลของน้ำมันและฟลม น้ำมนั บนชิ้นสวนตา ง ๆ
• ความเสียหายของชิน้ สวนหรอื วสั ดุท่อี าจเกิดข้ึนได
• ความเสียหายท่ีสวิตช ความปลอดภัยสวิตชแรงดัน เกจและการเชื่อมตอเซ็นเซอร
การดำเนนิ งานการวดั จะตองตรงกับคาที่คาดไวทง้ั นขี้ น้ึ อยกู ับชนดิ ของระบบ ในบางกรณีระบบควบคุม
จะใหสัญญาณวา มกี ารขาดสารทำความเยน็ เง่อื นไขตอ ไปน้อี าจบง บอกถึงการร่ัวของสารทำความเย็น:
• ความสามารถในการระบายความรอ นไมเ พยี งพอ เชน เครือ่ งทำความเย็นหรือเคร่ืองปรับอากาศไม
สามารถใหค วามเยน็ เพยี งพอ
• อณุ หภมู ไิ มถ ึงตามท่ีกำหนด
• ความดันไมถ งึ ตามทกี่ ำหนด
• คอมเพรสเซอรไ มเ ปนไปตามคาท่รี ะบไุ วของผูผลิต
• ระดบั นำ้ ยาทำความเยน็ แสดงคา ไมเพยี งพอ
• เกจวัดแสดงการสูญเสียสารทำความเย็นโดยมฟี องสบู
• การเปด ใชง านระบบเตอื นสารทำความเยน็ แบบคงที่
• ระบบควบคุมอิเลก็ ทรอนิกสแ สดงระดับสารทำความเยน็
หากสงสยั วามีการรวั่ ของสารทำความเย็นควรดำเนินการทดสอบความอยา งรัดกมุ และตรวจสอบการ
รวั่ ทางตรงในระยะเวลาอันสั้น

การจดั การใชสารทำความเย็นทตี่ ิดไฟไดอยางปลอดภัย 336

11.6 วธิ ตี รวจจับการรัว่ ของสารทำความเยน็ ทางตรง

การทดสอบทั้งหมดควรเปน แบบคร้ังเดียวและไมท ำลายและไมมีผลกระทบตอสิง่ แวดลอมและ
ผปู ฏิบตั ิงาน ข้ันตอนการทดสอบท้ังหมดที่อธิบายไวมีไวสำหรับข้ันตอนการทดสอบภาคสนา ม โดยท่ัวไป
ทดสอบโดยวิศวกรทำความเยน็ และชางเทคนิคท่มี ที ักษะ

ตารางที่ 11.3 วิธีการทดสอบการรวั่ ภาคสนาม

วิธกี ารคน หาร่ัวทางตรง การทดสอบ: ทดสอบ การประเมินแบบสั้น การจดั ประเภท ไม ตอ งมี ดีเยย่ี ม
ระดบั กลาง การทดสอบ แนะนำ

1 การทดสอบฟองสบูเหลวดว ย ทดสอบการร่ัว การทำงาน ขัน้ ตอนการตรวจจับร่ัวหยาบ ๆ การทดสอบเบื้องตน X
ความดันสารทำความเยน็ (สารทำความเยน็ )

2 แรงดนั จากไนโตรเจน OFDN ทดสอบที่แรงดัน ไนโตรเจน OFDN ข้ันตอนการตรวจจับการรวั่ ท่ี การทดสอบเบื้องตน X
และน้ำสบู (ใชฟ องสบทู ดสอบ) 10 ถึง 12 บาร รัดกมุ แมน ยำกวา ตวั เลอื กท่ี 1 การทดสอบข้นั สดุ ทาย

กเ็ พยี งพอ อุปกรณข องวงจร,

เคร่ืองตรวจจบั กาซ Sniffer, การตรวจจบั กาซ
การจับการนำความรอ น; จับ การทำงาน ดว ยเทคโนโลยอี นั ลำ้ สมัยการ โดยท่วั ไปและการ
3 อิเล็กตรอน อินฟาเรด, ฮเี ลียม ทดสอบการร่วั (สารทำความเยน็ ตรวจจบั การร่ัวทีด่ ี รว่ั ไหล (ไมมี PPE) X

(≤ 3 กรัม / ป - 5 ppm)

4 การทดสอบแรงดันสุญญากาศ การทดสอบความแนน การทดสอบความหนาแนน การทดสอบข้ันกลาง X
(ทดสอบทีแ่ รงดนั สูงข้นึ ) ระหวา งการใช RACHP ท่วั ไป และเบ้อื งตน

5 การทดสอบความดัน การทดสอบ ไนโตรเจน OFDN ขั้นตอนการตรวจจับ การทดสอบขนั้ กลาง X
ความหนาแนน การร่วั แบบหยาบ และเบอื้ งตน X

6 N2/H2 สรางระบบความดันกา ซ การทดสอบความแนน กาซไนโตรเจน ตรวจจบั รอยร่วั และหยาบ การทดสอบข้นั กลาง X
และเครอ่ื งตรวจจับกาซ แรงดนั ทดสอบที่ 5 N2/H2 การทดสอบขนั้ สดุ ทา ย XX
บาร
(ไฮโดรเจน 5%,
95% ไนโตรเจน)

7 การตรวจจบั กา ซอัลตราโซนกิ ทดสอบการร่วั การทำงาน ขนั้ ตอนการตรวจจับการร่ัว การทดสอบเบ้อื งตน X
(สารทำความเย็น)

9 การทดสอบแรงดนั ระบบดวย ความดัน (ความแรง) ไนโตรเจน OFDN การทดสอบความสมบูรณของ ตามขัน้ ตอนการ
ไนโตรเจน OFDN การทดสอบ PS x 1.1 วงจรทำความเยน็ ทดสอบ EN378 และ
เชน. สวนประกอบของ
วงจรทำความเย็นได ISO5149
ซอมแซม/เปลยี่ นใหม

10 ระบบตรวจจับสารทำความเยน็ ระบบตรวจสอบการร่ัว การทำงาน การตดิ ตัง้ ซปุ เปอรมารเกต็ , การตรวจหากาซ
แบบคงท่ี ของสารทำความเย็น (สารทำความเย็น) กระจาย RAC วงจรติดตงั้ , โดยท่ัวไป
มาตรการดานความปลอดภัย
แบบคงที่
เพิม่ เตมิ สำหรับ A3

11 การตรวจจับดวยสารเรอื งแสง ทดสอบการรัว่ ตองเตมิ สารเติม ขน้ั ตอนเพิ่มเตมิ ตรวจพบรอย การทดสอบเบอื้ งตน X
และแสงอัลตราไวโอเลต แตงลงในวงจรทำ รัว่ ที่มนี ำ้ มนั รว่ั เทา นั้น

ความเย็นดวย

การจดั การใชสารทำความเยน็ ที่ติดไฟไดอยางปลอดภัย 337

11.6.1 การทดสอบฟองสบู (นำ้ สบ)ู

การทดสอบฟองสบูเ ปน วธิ ีการทดสอบการรว่ั ท่งี ายที่สุด วธิ ีการนี้อาจยงุ ยากและใชเวลา ในการทำ
ความสะอาด

สารละลายแบบสบูมีจำหนายในทองตลาดมีหลายประเภท ชางบางคนผลิตสารละลายแบบน้ำสบูของ
ตวั เอง คนทซ่ี ้อื อาจมแี ปรงทาหรือผา dabber (ตัวดูดซบั ทยี่ ึดกับลวดแข็งภายในฝา) บางยหี่ อ อาจใชว ธิ ีพนเพื่อ
ครอบคลมุ พ้นื ที่ขนาดใหญข องทอ ไดอ ยา งรวดเร็วในระยะเวลาสั้นๆ

การเตรียมการ

• ใชเพ่อื ตรวจสอบการเช่ือมตอ ทถ่ี งั กาซอดั กอนการใชงาน
• นำ้ สบู - สารละลายฟองสบู - แปรงหรอื พนบนขอตอหรือทอ ที่คาดวา จะเกดิ การร่วั ซึม
• กาซทเี่ กิดจากการรว่ั ทำใหเกิดฟองสบูที่ระบตุ ำแหนง ของรอยร่วั
• การใชส ารละลายกับการร่ัวทส่ี งสยั วา เปนระยะเวลาหน่งึ อาจทำใหไดผลลัพธท่ีดขี ้ึนสำหรับการร่ัวที่มี

ขนาดเลก็
• ถา ใชว ิธีแกปญหาในการทดสอบสาร ควรมีการเติมแตงเพ่ือลดจุดเยือกแข็ง (เชน การประยุกตใชใน

ทอ ซักช่ัน)
• การแกปญ หาบางอยางมีความหนาแนนต่ำ เพื่อใหม ีความไวตอการรั่วที่มขี นาดเลก็ มาก
• วธิ ีการทดสอบทด่ี สี ดุ ถา ระบบอยภู ายใตความดันทไี่ มเหมาะสม ถาระบบกำลงั ถกู ทดสอบดวย ความ

ดนั สารทำความเยน็ และสวนหนงึ่ ของระบบหรอื สวนทำงาน ดว ยแรงดนั ต่ำหรือในระบบสญุ ญากาศ

ภาพที่ 11.5 สเปรยP ERKOL"ฟองสบ"ู 1 ลิตร ทใ่ี ชในตลาด (ซาย) การประยุกตใ ช" ฟองสบแู กปญหา" (ขวา)

การจัดการใชส ารทำความเยน็ ท่ีติดไฟไดอ ยา งปลอดภัย 338

11.6.2 ระบบความดนั ไนโตรเจน OFDN และนำ้ สบู (การทดสอบฟองสบ)ู

หากระบบไมไดร ับแรงดนั เพียงพอสำหรบั การทดสอบการรว่ั (เชนดานแรงดันต่ำ) สารทำความเยน็ จาก
ระบบจะถูกอดั แรงดันดวยไนโตรเจน OFDN เพ่อื เพม่ิ ความดนั ทำใหก ารทดสอบเปนไปไดมากขึน้ และใชเวลา
นอยลง - ใชว ิธีนบี้ ง บอกถึงรอยรัว่

ในบางกรณไี นโตรเจนจะสามารถตรวจจบั การรั่วได

ดูบทท่ี 5 สำหรับขอ มูลเพ่มิ เตมิ เกย่ี วกับไนโตรเจน OFDN

11.6.3 เคร่ืองตรวจจับกา ซอเิ ล็กทรอนิกส

เครอื่ งตรวจจับกาซอิเล็กทรอนิกสท ่ีเรยี กวา สนฟิ เฟอร (sniffers) เปน วิธที ี่เรว็ และนาเช่ือถือท่ีสุดใน
การคนหาการร่ัวท่ีมองไมเ หน็ หรือระบุพนื้ ท่ที ่ีมีรอยร่ัวอยูเ ปน จดุ เร่ิมตน อุปกรณน้เี ชอ่ื ถือได ทนั สมัย มคี วามไว
ตอชวงการรวั่ ทีม่ ขี นาดเล็กถึง 3 กรัมตอ ป (หรอื ความเขม ขน ของกา ซ 5 ppm ในอากาศ) หากสามารถระบุ
พื้นทีท่ ั่วไปของการรัว่ ซึม (ความเขม ขน สูงของสารทำความเย็น) ใชเ ปน ข้นั ตอนท่ี 2 จากการทดสอบฟองสบู
สามารถใชเพอื่ ยนื ยนั จุดรว่ั ทแ่ี นน อน

การตรวจกล่นิ ของสนิฟเฟอร Sniffers ทำงานอยา งไร ?
สนิฟเฟอร Sniffers จะใชเ ทคโนโลยีการนำความรอ น (TCD) โดยเครอ่ื งตรวจจบั จะมีสว นประกอบ

เปน หวั เซนเซอรว ัดท่ีสรา งการแผรังสีดวยไฟฟาในจุดที่มสี ารทำความเย็น สญั ญาณไฟฟาจ ะถูกแปลงใน
อปุ กรณทัง้ ภาพหรือเสียง

มีหลายประเภทของสนิฟเฟอร Sniffers ตรวจกลิน่ :
• ใช TCD และเปนท่ีนยิ มใชม ากทีส่ ดุ
• เซนเซอรต รวจจบั อเิ ล็กตรอน / เซมคิ อนดกั เตอร
• ตรวจจับกา ซไนโตรเจน (H2) และไนโตรเจน (N2) ผสมกาซทดสอบ
• กาซฮีเลยี ม (He)
• เครอ่ื งตรวจจับกาซอลั ตราโซนกิ
• เครอ่ื งตรวจจบั กาซอินฟราเรด

เคร่อื งตรวจจับกา ซอิเลก็ ทรอนิกสต องไดร บั การออกแบบมาเพือ่ ตรวจจับสารทำความเย็นปร ะเภทใด
ประเภทหน่ึงหรือแบบทใ่ี ชไ ดห ลายประเภท เชน HFC, HFCF หรอื HC

การจดั การใชส ารทำความเย็นท่ตี ิดไฟไดอ ยา งปลอดภัย 339

เครือ่ งตรวจจบั การร่วั ของอิเล็กทรอนิกสทุกชนดิ ไมปลอดภัยสำหรบั การใชง านกับสารทำ
ความเยน็ ทตี่ ดิ ไฟได เซ็นเซอรอ าจทำงานทีอ่ ุณหภมู ิสูงมาก หากเซน็ เซอรสัมผัสกับกา ซท่ตี ิดไฟไดอาจจ ะเกิด
การเผาไหมข น้ึ ได
โปรดตรวจสอบคูมือการใชงานของผูผลิตเพื่อดวู า ไดรับการออกแบบเพ่ือตรวจจับสารทำความเย็น ท่ีคุณ
กำลังพยายามวัดหรอื ไม
คารบอนมอนอกไซดแ ละแอลกอฮอล อาจสงผลตอความไวของเครือ่ งตรวจจบั กา ซอิเลก็ ทรอนิกสในบาง
ประเภท ตรวจดูใหแนใจวา ไมไ ดมรี อยรวั่ เมอื่ ตรวจพบ

เกณฑก ารปฏบิ ัติงานสำหรับเคร่ืองตรวจจับกาซทำความเยน็ ของเหลวอิเล็กทรอนิกส เพือ่ วัตถุประสงค
ในการตรวจการรั่ว ซ่ึงจะไดระบุไวใ นมาตรฐานและระเบยี บดังตอ ไปนี้:

• การปฏบิ ัตติ าม EN 14624: 2012: ประสทิ ธภิ าพของเครือ่ งตรวจจบั การรัว่ แบบพกพาและจอภาพ
สำหรับสารทำความเย็นทมี่ ฮี าโลเจลิค

• การปฏบิ ัตติ ามกฎระเบียบ EC 1516/2007: ขอ กำหนดการตรวจสอบการรั่วมาตรฐาน สำหรับ
เครื่องทำความเย็นแบบหยดุ น่งิ เครือ่ งปรับอากาศและอุปกรณปมความรอ นที่มีกา ซเรือนกระจกบางชนิดที่มี
สารฟลูออรนี

• สหรัฐอเมรกิ า: สำหรบั ใชกบั สารทำความเย็นท่ีติดไฟได: มีความปลอดภัยภายในสำหรบั Class I
กลุม A-D T4 และ II 3G Ex nA nL IIC T4 X ตามตาราง MET Laboratories # E112145

อุปกรณนีค้ วรไดร บั การตรวจสอบอยางนอ ยปละหนงึ่ ครั้ง เพอื่ ใหม ัน่ ใจไดถ งึ ความนาเช่ือถอื และความ
ถูกตอ ง ผูจัดจำหนา ยอุปกรณสามารถใหค ำแนะนำเก่ียวกับวิธกี ารสอบเทยี บ (โปรดดทู ่ี EN 14624 ตอน 6.7)
จะมีการออกใบรบั รองการทดสอบหลังการสอบเทยี บ

การจัดการใชสารทำความเย็นที่ตดิ ไฟไดอ ยา งปลอดภยั 340

การใชเ ครอื่ งตรวจจบั กา ซอิเลก็ ทรอนกิ สร

• หากผปู ฏบิ ตั ิงานตดิ ตัง้ อุปกรณต รวจจับกา ซ ควรตรวจสอบเคร่อื งตรวจจบั กาซ
1) กอ นใชงานในสถานทีป่ ฏบิ ตั งิ านและ 2) เม่ืองานเสรจ็ สน้ิ การปฏบิ ตั ิงาน

• การตรวจจับการร่วั ทีด่ ที ่สี ุด ใหถอื หวั เซนเซอรใ หใกลที่สดุ เทาที่จะเปน ไปไดเ หนือทอสารทำ ความเย็น
เลื่อนหวั เซนเซอรชา ๆ ตามแนวทอที่มีความเรว็ ไมเกิน 1 ซม.ตอ วินาที

• การเช่อื มตอ แบบเคร่ือง (แบบเกลียว) หรอื การเช่อื มตออื่น ๆ ตอ งไดรับการ "สแกน" อยางชา ๆ :
เล่อื นหวั เซนเซอรไ ปรอบ ๆ จดุ เช่อื มตอท่ีสมบรู ณ

• เม่อื เครือ่ งตรวจจับกาซระบวุ า มกี ารรั่วไหล ควรเก็บหวั เซนเซอรใหหางจากจดุ รั่ว ท่รี ะบุไวประมาณ
5 วนิ าที จากน้นั ตรวจสอบวา อุปกรณทรี่ ะบุวามกี ารร่วั ทีจ่ ุดเดมิ อีกหรือไม ทำซ้ำขนั้ ตอนนี้ทลี ะข้นั ตอน
จนครบสามครง้ั การดำเนินการนีจ้ ะตรวจสอบวามกี ารรั่วอยจู ริงหรือไม

• ในระหวางการตรวจสอบอ่นื ๆ กบั สารไฮโดรคารบอน HCs (ติดตัง้ อปุ กรณบ าํ รุงรกั ษา) ใหเครอ่ื งตรวจ
จับกา ซเปดในพื้นที่ทํางานของคุณและอุปกรณสามารถทํางานได

ตวั อยางเคร่อื งตรวจจับกาซอเิ ลก็ ทรอนกิ ส

ภาพที่ 11.6 เคร่ืองตรวจตบั กาซอิเลก็ ทรอนกิ ส แบบ LOKATOR (ซาย) Gas Mate INFICON (ขวา)

LOKATOR (Vulkan Lokring) RLD5 เปน เครือ่ งตรวจจบั กาซสารทำความเยน็ แบบอิเล็กทรอนิกสที่
ใชเทคโนโลยีเซ็นเซอรเซมิคอนดักเตอรและไดรบั การออกแบบมาสำหรับลกั ษณะของสารทำความเย็น HC,
HCFC และ HFC การจัดสงรวมถึงหฟู งและอุปกรณช ารจ

Gas-Mate INFICON ใชกบั สารทำความเยน็ ของ HC และแอมโมเนีย (เทคโนโลยเี ซมคิ อนดักเตอร)

การจดั การใชส ารทำความเยน็ ทีต่ ิดไฟไดอยางปลอดภยั 341

การสอบเทียบเคร่ืองตรวจจบั กา ซ
การสอบเทยี บจะตรวจสอบวา เคร่ืองตรวจจบั กาซทำงานไดอยางถูกตองหรือไม ในชว งของการรั่วท่ี
ออกแบบมา อปุ กรณน เ้ี ปนส่งิ จำเปน สำหรับการปฏบิ ัตติ ามมาตรฐานสากลและกฎระเบยี บ มกี ารรั่วอางอิง
สำหรับการปลอยสารทำความเยน็ โดยคำนวณไดถึง 5 กรมั (ดูภาพท่ี 11.7) ที่มีการเชือ่ มตอ แบบ SAE ¼ "หรอื
เปน แบบใชแลว ท้ิงที่มีรูปลอยแสง อปุ กรณต รวจจบั สำหรบั สารทำความเยน็ (HC, HFC, HCFC) โดยมอี ัตราการ
รวั่ ประมาณ 5 กรัมตอป (0.18 ออนซตอป)

ภาพท่ี 11.7 อปุ กรณต รวจจับสำหรบั อางองิ สารทำความเยน็ (HC, HFC, HCFC)

11.6.3.1 เครอ่ื งตรวจจบั กาซอลั ตราโซนคิ แบบอเิ ล็กทรอนกิ ส
เคร่อื งตรวจจบั กา ซอลั ตราโซนิคแบบอเิ ล็กทรอนิกส (ภาพ11.8) เปนเครอ่ื งมอื พิเศษท่ใี ชในการ
ตรวจจบั การร่ัวไหลของไอหรือกาซในจุดที่ไมสามารถมองเห็นหรอื ตรวจพบไดโดยการไดยินหรือกล่ิน เคร่ือง
ตรวจจบั การรว่ั ไหลแบบอลั ตราซาวด มกั ใชในงานอตุ สาหกรรม ซึง่ อาจใชเ พื่อตรวจหาสารทำความเยน็ ท่ีรั่วจาก
เครื่องทำความเย็นขนาดใหญห รอื เครื่องทำความเยน็ อตุ สาหกรรม อปุ กรณเ หลานส้ี ามารถใชอ ยางปลอดภัยใน
การเชือ่ มตอ กบั กาซพิษหรอื กาซตดิ ไฟ
เครื่องตรวจจับกาซอัลตราโซนิคแบบ
อิเลก็ ทรอนกิ ส สามารถตรวจจบั การสัน่ สะเทอื นท่ีเกิดขึ้น
ในอากาศ โดยการรั่วไหลของกา ซหรือไอ ภายใตความ
กดดันและทำใหกลายเปน เสียงสัญญาณหรือสัญญาณ
เตือนภยั ทีส่ ามารถตรวจจับไดงา ย โดยผูก ารตรวจจบั การ
รวั่ เครอ่ื งตรวจจับกาซอลั ตราโซนคิ แบบอิเล็กทรอนิกสใช
คลน่ื ทีเ่ ดินทางเหนอื ความถที่ ่มี นษุ ยสามารถไดยนิ ได คล่ืน
จะทำใหเ กดิ การหยุดของกาซในอากาศโดยรอบ ซ่ึงเกิด
จากการรั่วของกาซหรือไอสารซึ่งจะเปลี่ยนเปนระบบ
อิเลก็ ทรอนกิ สเปนเสยี งซึง่ ไดยินโดยหูของมนุษย

ภาพที่ 11.8 เคร่อื งตรวจจับกา ซอัลตราโซนิค

การจัดการใชสารทำความเยน็ ทต่ี ิดไฟไดอ ยางปลอดภยั 342

11.6.3.2 เครื่องตรวจจับกาซอนิ ฟราเรดแบบอิเลก็ ทรอนกิ ส

เครอื่ งตรวจจับกาซอินฟาเรด (ภาพที่ 11.9) มี
พื้นผิวการตรวจจับแสงที่สารทำความเยน็ ไหลผาน สารทำ
ความเย็นดูดซบั รังสีอินฟราเรด พืน้ ผวิ การตรวจจบั จะตรวจจับ
การรัว่ ไหลของสารทำความเยน็ และแปลงเปน สัญญา ณเตือน
โดยขนึ้ อยูก ับปริมาณของอนิ ฟาเรด IR ท่ดี ดู ซมึ เทคโนโลยีน้ีมี
ความถกู ตอ งและไมเสยี่ งตอการปนเปอน เครอื่ งตรวจจับกาซ
อินฟราเรดแบบอเิ ล็กทรอนิกสมีการใชเมื่อไมนานมานี้ แตมี
การใชกันอยางแพรห ลายในเคร่อื งตรวจจบั ดานสิ่งแวดลอมที่มี
พ้นื ท่ีขนาดใหญเปนเวลาหลายป ตรวจสอบกับผูผ ลิตกอ นที่จะ
ใชกับสารทำความเย็นไฮโดรคารบอน HCs
ภาพท่ี 11.9 เครือ่ งตรวจจบั การรว่ั อนิ ฟาเรด
11.6.4 การทดสอบแรงดันสญุ ญากาศ

การทดสอบความดันสุญญากาศ สามารถใหขอ มูลเกยี่ วกบั การของการร่ัวซึม ความชืน้ หรอื สารตกคาง
ในสารทำความเย็นในระบบ ไมใ หข อ มลู เกีย่ วกบั ตำแหนงของการรั่วไหล เครอ่ื งวัดคา สุญ ญากา ศสำ หรับ
โรงงานผลิตควรมีความละเอียดในการวดั อยทู ่ี 0.1 มิลลิบาร สำหรบั งานระบบทำความเย็นภาคสนาม ควรมี
ความละเอยี ดประมาณ 1 มลิ ลิบาร กเ็ พยี งพอแลว

การทดสอบแรงดันสุญญากาศ

• ปมระบบโดยเช่อื มตอปมสญุ ญากาศ ผานสายโลหะเขา กับระบบที่ดา นความดนั สูงและแรงดันต่ำ ของ
วงจรทำความเย็นและรกั ษาสญุ ญากาศไวที่ 500 ไมครอน (0.67 มิลลบิ าร)

• ปดวาลวปม สุญญากาศทท่ี อรว ม
• ตรวจสอบเคร่อื งวดั สุญญากาศใชเวลาประมาณ 5 - 20 นาที เพอื่ ใหค วามดนั ของระบบมคี วามเทา กัน
ผลการทดสอบ
• ความดนั บรรยากาศเพิ่มขึ้นอยา งรวดเรว็ จะบงช้ีวา ระบบยงั คงรวั่ ซมึ อยู
• เวลาทดสอบทีย่ าวนานอาจบง บอกถึงสารตกคางจากสารทำความเย็นเชน การตกคา งในน้ำมนั หลอ ล่ืน

คอมเพรสเซอร นี้อาจเปน ปญ หาเฉพาะเมื่อทำงานกับระบบสารทำความเยน็ ไฮโดรคารบอน HC
เนื่องจากความสามารถในการละลายสงู ของสารทำความเย็นในน้ำมนั
• การเพิ่มขึ้นของความดนั ในระบบประมาณ 1.500 ไมครอน (2 มลิ ลิบาร) จะแสดงใหเหน็ วามคี วามชื้น
อยูในระบบ ในกรณีที่ระบบสญุ ญากาศเกิดการ”รั่ว”จนตอ งใช OFDN ไลออกมาอีกคร้งั หน่ึง

การจัดการใชส ารทำความเย็นที่ติดไฟไดอ ยางปลอดภัย 343

11.6.5. การทดสอบแรงดนั ตก (การประยุกตใ ชภ าคสนาม)
วิธนี จี้ ะระบวุ า ระบบมกี ารรัว่ และใหขอบงชว้ี าการรว่ั เปนอยา งไร จะไมร ะบตุ ำแหนง ของรอยรวั่

ไมควรใชอ อกซเิ จนหรืออากาศอดั ทีม่ ีออกซิเจนเพื่อทดสอบความดัน อาจสามารถระเบิดเม่ือผสม
กบั น้ำมนั สงผลเสียหายรา ยแรงตอ อุปกรณแ ละการบาดเจ็บหรอื เสยี ชวี ิตแกผูปฏิบัตงิ านและผูท่ีอยใู กลเคยี ง
ใชม าตรการปองกนั ความปลอดภัยท่วั ไปสำหรบั การใชก าซอัด:

• อยา ใชชุดเคร่อื งวดั หลายจดุ พรอ มกับกระจกดูสารทำความเยน็
• เมื่อทดสอบภาชนะรับแรงดันใหต รวจสอบอุปกรณเสริม เพอื่ ใหไดค า ความดันสงู สุด

การทดสอบความดันลดลง

• ถอดอปุ กรณทมี่ คี วามละเอยี ดออน (เชน เซน็ เซอรความดนั หรือวาลวนริ ภัย) และตอหลงั การทดสอบ
• นำสารทำความเยน็ ที่เหลอื ท้ังหมดออกจากระบบ
• เพมิ่ ความดันในระบบหรอื สวนใดของระบบดวยกา ซแรงดันสูงซึ่งโดยปกตจิ ะเปน ไนโตรเจน OFDN
• แยกระบบหรอื สว นของระบบออกจากแหลงจา ยกา ซ
• ตรวจสอบความดันภายในหลงั จากระยะเวลาทเ่ี สถียร ใชเวลาทดสอบ ควรไมเกนิ 15 - 20 นาที
ผลการทดสอบ
• การลดความดันท่ีรวดเรว็ แสดงวามกี ารรั่วไหลขนาดใหญ เชน จากอุปกรณหรือขอตอ
• การลดลงของความดันชา หมายถงึ การรัว่ มเี พียงเล็กนอย
• ถาความดันยังคงเหมือนเดมิ ในชว งเวลาท่กี ำหนดไว อุปกรณหรือระบบนั้น ถอื วาไมม กี ารร่ัวไหล

ความไวในการตรวจจับการรัว่ ไหลสัมพันธกบั เวลาในการทดสอบความละเอียดของเครื่องวัดความดัน
(ตัวแปลงสญั ญาณ) และปรมิ าตรของระบบทที่ ดสอบ (ควรใชเ ครอื่ งวัดความดันท่ีมคี วามละเอียดสูง)

ปจจัยภายนอกหลายอยางเชน ความแปรผันของอุณหภูมิและความผิดปกตทิ างกล สงผลตอการ
ทดสอบนี้ ความดันภายในข้ึนอยกู ับอณุ หภมู แิ ละการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิ อาจทำใหเกดิ การเปลีย่ นแปลง
ความดนั เทคนิคการทดสอบข้ึนอยกู บั ความละเอยี ดในการวัด ความดัน เวลาในการทดสอบและคาความดนั

การจดั การใชส ารทำความเย็นทตี่ ดิ ไฟไดอยา งปลอดภยั 344

สารดังตอไปนสี้ ามารถใชสำหรับการทดสอบการรั่วและแรงดันโดยไมมีผลกระทบตอ สิ่งแวดลอม:
• OFDN
• Tracer gas N2/H2 (95/5)
• CO2

เกรดควรเปน 4.0 มคี วามบรสิ ุทธิ์ 99.99% และมคี วามชืน้ อยูท่ี <30 ppmv

11.6.6 การทดสอบการร่วั ไหลของ N2/H2 (การตรวจจับการร่ัวไหลของกาซรั่วไหล)

การตรวจสอบการร่ัวดวยกา ซไฮโดรเจน (H2) เปน วิธที ี่เชอ่ื ถอื ไดม ากและสามารถหาการร่ัวท่ีมีขนา ด
เล็กมาก โดยมีอตั ราการร่ัวซมึ นอยกวา 1 กรัมตอ ป เทคโนโลยีนช้ี วยใหผปู ฏิบัตงิ านสามารถทดสอบระบบไดแม
แรงดันตำ่ กวา 5 บาร "การผสมกาซ" ใชส ว นผสมของไนโตรเจน (N2) และ ไฮโดรเจน (H2) โดยปกติจะมี
อัตราสว นไนโตรเจน 95% และไฮโดรเจน 5%

กา ซไฮโดรเจนนัน้ เปนกลางและเปน โมเลกุลที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติทเ่ี ล็กท่ีสุด ดังนั้นจึงสามารถ
หลบหนีจากการร่ัวที่เล็กที่สดุ และแพรกระจายได แมผา นฉนวนหรอื วสั ดุคลุมอนื่ ๆ ทำใหสามารถทดสอบทอ
หรืออปุ กรณข องการถา ยเทสารทำความเยน็ (รวมถงึ การเชือ่ มตอทางกล) โดยไมต องถอดวัสดุฉนวนหรือทำ ให
เสียหาย เน่ืองจากกา ซไฮโดรเจนมีความหนาแนน นอ ยกวา อากาศจะเพิ่มข้นึ และทำให "ตรวจสอบ" เหนือทอได

สำหรับ "การทดสอบการรัว่ ไหลที่ดี" นี้จำเปน ตองมีเครื่องตรวจจบั การรัว่ ไหลพิเศษ เนื่องจาก
เครื่องตรวจจับกาซมาตรฐานไมไวตอ ไฮโดรเจน เครื่องตรวจจบั การร่วั ของไฮโดรเจนไมม คี วามไวตอ กันและดวย
เหตุนี้จึงทำใหเ กดิ สญั ญาณเตือนที่ผดิ พลาดจากกาซภายนอก (ภาพที่ 11.10)

ภาพท่ี 11.10 เคร่อื งตรวจจับการรั่วไหลของกา ซ / ตัวอยา ง Loktracer (Vulkan Lokring)

เทคโนโลยกี ารทดสอบการร่วั น้ีสามารถใชไ ดกบั ระบบ RAC และปม ความรอนและแมแ ตเครอื่ งใชไฟฟา
ภายในบานหรือตูเยน็

การจัดการใชส ารทำความเยน็ ท่ตี ดิ ไฟไดอยา งปลอดภยั 345

การทดสอบการรัว่ ของ N2/H2 (การใชก า ซผสม)

• ตรวจสอบอปุ กรณอยางนอ ยปล ะคร้ัง เพอ่ื ความม่ันใจและความถกู ตอ ง
• ใสส ว นผสมของกาซกอนเขา สรู ะบบทำความเยน็ ทีว่ า งเปลา ระบบแรงดันสงู ถึง 5 บารกเ็ พยี งพอแลว
• หากตอ งการตรวจจับการรั่วที่ดที ี่สุด ใหจ ับหวั เซนเซอรใ หใ กลท ่สี ุดเทา ท่ที ำไดใ นทอสงสารทำความเย็น

เลอื่ นหัวเซนเซอรชา ๆ ตามแนวทอ ดว ยความเรว็ สงู สุด 0.2 ซม.ตอวนิ าที
• การเชื่อมตอเคร่ือง (แบบเกลียว) หรอื การเชื่อมตอ หรือสวนประกอบอื่น ๆ ตองไดรบั การ "สแกน"

ตรวจดูอยา งชา ๆ ใหขยับหัวเซนเซอรไปรอบ ๆ จดุ เชอื่ มตอ ทส่ี มบูรณ
• เมอ่ื เคร่อื งตรวจจับการรั่วแสดงวามีการร่ัว ใหถอดหวั เซนเซอรออกจากบริเวณที่มีการรั่วไหล (จุด)

ประมาณ 5 ถงึ 10 วนิ าที จากนั้นตรวจสอบวา อุปกรณร ะบุวา มีการรั่วไหลทจ่ี ุดเดิมอกี หรอื ไม ทำซ้ำ
ขัน้ ตอนนคี้ รบถึงสามคร้งั การดำเนินการนจ้ี ะตรวจสอบวา มกี ารรวั่ ไหลอยูจ ริงหรอื ไม
• หลังจากทดสอบการรว่ั ไหลของกาซแลว สามารถระบายอากาศไดอ ยา งปลอดภยั ในสภาพแวดลอ ม

11.6.9 ขนาดรอยรว่ั และวธิ ีการหารอยรว่ั ทเ่ี หมาะสม

ถงึ แมระบบจะถูกปด และถามีการร่ัวซึม ถา มกี ารสญู เสียสารทำความเย็นเปนปร ะจำ ทุกปต่ำ กวา
3-5 กรมั ตอป จึงไมส ามารถตรวจจับการรวั่ ไดดวยเคร่ืองตรวจจบั การร่วั ไหลทุกครั้งหรือการทดสอบการ รั่ว
เครอ่ื งตรวจจับการรวั่ บางชนิดมรี าคาแพงมากและมีความเกี่ยวของกบั การผลิตแบบตอเนอื่ ง

การรว่ั ไหลขนาด 5 กรมั / การร่ัวรอบป คืออะไร?

ความดนั อากาศของยางรถยนตอ ยทู ีป่ ระมาณ 2.7 บาร (40 ปอนด
ตอ ตารางนว้ิ ). ก็มีการร่ัวไหล 5 กรมั ตอปใ ชเ วลามากกวา 4 ปทำให
แรงดนั ตก 0.1 บาร (1.5 ปอนดตอตารางน้วิ ) โดยปกตนิ นั้ จะอยู
ในชวงความดันท่ปี กติ

ภาพที่ 11.1 แสดงถึงเทคโนโลยีการตรวจจับการรัว่ ไหลที่ใชกนั แพรหลายและชวงของขนา ดรูรั่วท่ี
สามารถตรวจจบั ได แผนภาพระบุวา อปุ กรณตรวจจบั กา ซแบบอิเลก็ ทรอนกิ ส (sniffer) จะเปนตัวเลือกแรก
สำหรับผปู ฏิบัตงิ าน เพอื่ ชวยในการหารอยรวั่ และในท่สี ุดกจ็ ะทดสอบระบบ RAC เพื่อปราศจากการรว่ั ไหลและ
พรอมสำหรบั การใชง าน

การจัดการใชส ารทำความเย็นทีต่ ดิ ไฟไดอยางปลอดภยั 346

โหมดความ ัดน การตรวจพบรอยรั่วที่ 5 กรัมตอป:
• เคร่อื งตรวจจบั กา ซ Sniffer: สามารถตรวจจับได
โหมด ุสญญากาศ • สารละลายฟองอากาศ: 20 ชว่ั โมงเพอื่ สรา งฟอง 1 มิลลิกรมั
• ถา ความดันลดลง / การทดสอบ: ความดนั ท่เี ปลี่ยน 0.7 mbar (0.01 PSI) เกนิ 48 ชัว่ โมง

5 กรัมตอป (สารทำความเยน็ R-134a)

การตรวจสอบอลั ตราโซนิก
การตรวจสอบดว ยฟองสบู

การตรวจสอบการชำรุดดว ยความดัน
การตรวจสอบดว ยการนำความรอน

การตรวจสอบดว ยการตรวจจบั อิเล็กตรอน

การตรวจสอบดวยกาซไฮโดรเจน 5% ไนโตรเจน 95%

การตรวจจับมวลดว ยกาซฮีเลย่ี ม

การตรวจสอบดว ยการตรวจจบั มวล

โหมดสญุ ญากาศ : การตรวจจับมวลดว ยกา ซฮเี ลีย่ ม

การตรวจจับอัตราไหลตำ่ สดุ มลิ ลิบาร ลติ ร/วินาที 347

ภาพท่ี 11.11 วิธีการเปรียบเทียบการตรวจจบั การรวั่ ทีม่ า (HTP Co. UK)
การจดั การใชสารทำความเย็นที่ติดไฟไดอ ยางปลอดภยั

ภาคผนวก 11.1: รายงานการวิเคราะหการรวั่ ไหล

การรวั่ ไหลของสารทําความเย็นและรายงานการวิเคราะห์เฉล่ยี หมายเลข:

โปรดเชค็ และกรอกข้อมลู - หลายคําตอบทเี่ ป็นไปได้ / กรณุ าวาดภาพลงด้านหลงั และถา่ ยรูป
ขอ้ มูลบริษัท Site Information

(01) พนกั งานบริการ/บรษิ ัท: (6) วนั ท่ีเร่มิ ปฏิบตั งิ าน: (02) ลกู คา้ /ทอี่ ยู่:

(03) ระบบบริษทั ผผู้ ลิต: (04) ชอื่ ผ้ตู ิดต่อและขอ้ มูลของผู้ดําเนนิ การระบบ:
(05) วันท:ี่ (06) เบอรโ์ ทรศพั ท:์
สารทําความเย็น Refrigerant

(07) ประเภทของสารทาํ ความเย็น: O→R-22 O→R-404A O→R-407A O→R-410A O→R-507 O→R-290 O→R-717 O→ Other=

(08) O→ สารทําความเยน็ Topped-Up (การรัว่ ซึม) (10) O→ สารทาํ ความเย็นแทนท่ี (ค่าเฉลยี่ )

(09) ปริมาณสารทําความเย็นท่เี ติมขน้ึ > กก. (11) ค่าทําความเย็นของระบบรวม> กก.

ขอ้ มลู เครือ่ งทําความเย็น Application Information

(12) ประเภทของคอนเดนซิ่งยนู ิต / หมายเลข: (14) ผ้ผู ลิตคอมเพรสเซอร์:

(13) ประเภทชดุ คอมเพรสเซอร์ / หมายเลข: (15) ประเภทคอมเพรสเซอร์ / หมายเลข:

(16) ตาํ แหนง่ การทําความเยน็ (ระเหย) ประเภท / หมายเลข:

(17) O→ อุณหภมู ปิ กติ (บวก) (18) O→ อุณหภมู ิ LT / ต่าํ (ลบ)

(19) O→ ซปุ เปอรม์ าร์เกต็ (20) O→ ทเ่ี ก็บความเยน็

(21) O→ เครอ่ื งปรับอากาศ (เครอ่ื งทํานํ้าเยน็ chil er) (22) O→ อุปกรณป์ ลกั๊ อิน

(23) O→ เครอ่ื งปรบั อากาศแบบแยกส่วน (24) O→ อน่ื ๆ =

ชดุ ระบบทาํ ความเยน็ Refrigeration System Outfit

(25) O→ การละลายนาํ้ แข็งอเิ ลก็ ทรอนิกส์ (26) O→ เครอื่ งทําความเย็นย่อย Refrigerant Sub-Cooler

(27) O→ การละลายน้าํ แข็งดว้ ยก๊าซรอ้ น (28) O→ ระบบนําความรอ้ นกลับคนื Heat Recovery System

(29) O→ สวิตชร์ ะดบั การเตมิ สารทาํ ความเยน็ (30) O→ ระบบเตอื นความเยน็ (ใชก้ า๊ ซ) Refrigerant (Gas) Warning System

สถานทีร่ วั่ ไหล Leakage Location

(31) O→ ท่อ Discharge ของคอมเพรสเซอร์ (32) O→ สายคอนเดนเสท Condensate Line

(33) O→ ทอ่ liquid Line (34) O→ สายจดั สง่ (ฉดี ) Delivery (injection) Line

(35) O→ ท่อ Suction Line (36) O→ สายวัด / ควบคมุ Measuring/Control Line

(37) O→ สายสารทําความเย็นแบบยืดได้ (Compensator) (38) O→ สายการจัดส่งนาํ้ มนั Oil Delivery Line

(39) O→ หัวท่อก๊าซ Suction Line (40) O→ ตัวกระจายกา๊ ซทางดดู Suction Gas Distributer

(41) O→ ทอ่ แยกของเหลว Liquid Accumulator (42) O→ ตัวแยกนา้ํ มนั Oil Separator

(43) O→ ท่อพักสารทาํ ความเยน็ Receiver (44) O→ ตวั ควบคุมระดบั น้าํ มนั Oil Level Regulator

(45) O→ ตวั ทาํ ความเยน็ Sub-Cooler (46) O→ ของเหลวตวั ทําความเย็น LiquidCooler

(47) O→ อแี วปปอเตอร์ Evaporator (48) O→ คอนเดนเซอร์ Condenser

(49) O→ ตวั ทาํ อณุ หภูมิสงู ข้ีน Desuperheater (50) O→ คอมเพรสเซอร์ Compressor

(51) O→ วาล์วโซลินอยด์ Solenoid Valve (52) O→ วาล์วปลดล็อคความปลอดภัย Safety Release Valve

(53) O→ วาล์วหยุด / บอลวาล์ว Stop Valve / Ball Valve (54) O→ กรอง - ดดู ความช้นื – ท่อของเหลว Filter-Drier – Liquid Line

(55) O→ ตัวกรอง - ท่อดดู Filter-Drier – Suction Line (56) O→ ตัวกรอง Filter

(57) O→ กระจกดสู ารทําความเยน็ Sight-Glass (58) O→ กระจกสอ่ งน้ํามนั Oil Sight-Glass

(59) O→ สวติ ชค์ วามดนั / เคร่อื งสง่ สัญญาณ Pressure Switch / Transmiter (60) O→ เกจความดัน Pressure Gauge

(61) O→ วาล์วขยายตวั Expansion Valve (62) O→ จุดรัว่ ไหลไมส่ ามารถเขา้ ถึงได้(ครอบคลุม) Leakage Spot Not Accessible (covered)

(63) O→ อืน่ ๆ Other (64) O→ ไม่พบการรวั่ Leakage Not Found

สาเหตกุ ารรัว่ ไหล Cause Of Leakage

(65) O→ การสนั่ / การสนั่ สะเทือน Oscillation/ Vibration (66) O→ การปล่อยก๊าซ Discharge Gas Pulsation

(67) O→ ท่อสง่ ไม่เพยี งพอ Inadequate Ref. Transfer Line Support (68) O→ สโตคไ์ ฮดรอลกิ ส์ ภายในท่อของเหลว Hydraulic Stroke within Ref. Liquid Line

(69) O→ จุดเช่อื มทไี่ ม่เพียงพอ Inadequate Brazing Point (70) O→ การเชื่อมบัดกรแี ขง็ ขนาดเล็กไม่พอเพียง Inadequate Capil ary BrazingFitting

(71) O→ การกัดกรอ่ น Corrosion (72) O→ การรวั่ บรเิวณสกรแู นวจดุ ตอ่ เช่อื ม Screwed Connection Leaky

(74) O→ การรัว่ ไหลปลายจดุ ตอ่ เชื่อม Flared Connection Leaky (75) O→ วาลว์ ลูกศรรัว่ Schrader Valve Leaky

(76) O→ รัว่ บริเวณแปลน Flange Leaky (77) O→ การก่อตัวของนํ้าแขง็ Formation of Ice

(78) O→ จุดเช่อื มไม่เพียงพอ Inadequate Welding Point (79) O→ ความเสยี หายจากการขนส่ง Transport Damage

(80) O→ ความเสียหายทเ่ี กิดจากบุคคลที่สาม Damage Caused by Third Person (81) O→ อ่นิ ๆ Other

(82) ผู้ผลิตและประเภทชนิ้ สว่ นทชี่ าํ รุด Faulty Part/Component Manufacturer & Type (83) ลายเซน็ ช่างบรกิ าร Service Technician Signature

การจัดการใชส ารทำความเย็นท่ตี ิดไฟไดอ ยา งปลอดภยั 348