วงจรชีวิตและการเจริญเติบโตของผึ้ง

e-book for learning

วิวัฒนาการและ
การเจริญเติบโต

ของผึ้ง

สารบัญ

วงจรชีวิตของผึ้ง
3

ผึ้งนางพญา
การสร้างนางพญา

ตัวใหม่
5

ผึ้งงาน
8

ผึ้งตัวผู้
10

1

เด็กผู้ชายคนนี้ชื่อ กังฟู เขามาเที่ยวสวนส้มกับที่บ้าน

อย่าวิ่งไปไหนไกลนะลูก

ค้าบแม่

ว้าก โดนผึ้งต่อ
ย !

อะ ผึ้งไม่มีเหล็กในนะ

โอ้ย ! เดี๋ยวเราทายาให้นะ

เด็กคนนี้ชื่อ มะพร้าว
เขาเป็นเจ้าของสวนส้ม

2

อย่าเศร้าไปเลยนะ เดี๋ยวเล่า
เรื่องผึ้งให้ฟัง

เขาช่วยทายาให้กับกังฟู

ผึ้งที่มาต่อยนายน่าจะ
เป็นผึ้งนางพญานะ
รู้ไหมว่าผึ้งน่ะจะเกิดมา
ได้ต้องมีนางพญาวางไข่

3

4

ผึ้งแต่ละตัวจะมีระยะเวลาการเจริญเติบโตแต่ละขั้นต่างกันซึ่ง
การต่างกันของระยะการเติบโตจะทำให้เกิดวรรณะของผึ้ง

ตารางที่ 1 ระยะเวลา (วัน) ที่ใช้ในการเจริญเติบโตของผึ้งมิ้ม ผึ้งโพรง ผึ้งหลวงและผึ้งพันธุ์

ชนิด ผึ้งงาน ผึ้งพญา ผึ้งตัวผู้

ไข่ ตัวอ่อน ดักแด้ ไข่ ตัวอ่อน ดักแด้ ไข่ ตัวอ่อน ดักแด้

ผึ้งมิ้ม 3 6.3 11.2 3 6.7 7.7 3 6.7 12.8

ผึ้งโพรง 3 5 11 3 4.5-5 6-7.5 3 6 14

ผึ้งหลวง 2.9 4.6 10.9 2 4.5 7 2.9 4.6 14.3

ผึ้งพันธุ์

3 6 12 3 6 7 3 7 14

5

ผึ้งนางพญา

6

ผึ้งนางพญา




ผึ้งนางพญาเป็นผึ้งเพศเมียที่เกิดจากไข่ที่ได้รับการผสมเป็นผึ้งที่มีลำตัวใหญ่
ที่สุดมีหน้าที่ผสมพันธุ์และวางไข่

ผึ้งนางพญาจะปล่อยสารเคมีที่เรียกว่า queen pheromone ซึ่งสามารถ
ควบคุมการทำงานของผึ้งวรรณะอื่น ๆ ในรังให้เป็นระบบระเบียบได้ด้วยฟีโรโมนนี้
ดึงดูดพวกผึ้งงานให้มาคอยป้อนอาหารและนำของเสียนางพญาไปทิ้ง

ผึ้งนางพญาจะผสมพันธุ์เพียงครั้งเดียวในชีวิตโดนการผสมพันธ์หนึ่งครั้งก็จะ
ผสมกับตัวผู้ 7-20 ตัวโดยทั่วไปในหนึ่งรังจะมีนางพญาเพียงหนึ่งตัว

7



เมื่อนางพญาแก่ตัวลงผึ้งงานจะสร้าง queen cell เพื่อเก็บ
ตัวอ่อนนางพญาตัวต่อไปมาเลี้ยงด้วย royal jelly




แต่หากว่านางพญาตายแบบกะทันหัน

ผึ้งงานจะนำไข่หรือตัวอ่อนของผึ้ง

งานมาเลี้ยงเป็นราชินีด้วยอาหาร

พิเศษนั้นคือ royal jelly



หากกรณีที่มีตัวอ่อนราชินีฟิกพร้อมกันหลายตัวมันจะแสดงความ
แข็งแกร่งโตยต่อสู้กับตัวอื่นให้หมดเพื่อพิสูจน์ว่าตนเองเหมาะสมกับ

การเป็นนางพญา

8

ผึ้งงาน

ผึ้งงาน 9

1. เป็นผึ้งเพศเมียขนาดเล็กที่สุด

2. มีหน้าที่หลักคือรับใช้ผึ้งนางพญาและดูแลรังตามอายุโดย

อายุ 3 วัน มีหน้าที่ทำความสะอาดรัง
อายุ 3-11 วัน มีหน้าที่ให้อาหารตัวอ่อนภายในรังผึ้ง
อายุ 12-17 วัน มีหน้าที่ซ่อมแซมรัง
อายุ 18-21 วัน มีหน้าที่ปกป้องรัง
อายุ 22- ตาย มีหน้าที่หาอาหารเป็นหุ่นยนต์ของรังที่ทำงานตั้งแต่เกิดจนตาย

3. ผึ้งงานจะแบ่งหน้าที่เป็นภายในรังและภายนอกรัง
ผึ้งที่ทำงานภายในรังจะทำหน้าที่สร้างรวงและเลี้ยงตัวอ่อนเรียกว่า"ฝั่งประจําบ้าน"
ผึ้งที่ทำงานภายนอกรังจะทำหน้าที่หาอาหารปกป้องรังเรียกว่า "ผึ้งสนาม"

10

ผึ้งตัวผู้

11

ผึ้งตัวผู้

1. เป็นผึ้งที่มีขนาดใหญ่รองมาจากนางพญาเกิดจากไข่ที่ไม่ได้รับการผสมพันธุ์
เป็นผึ้งที่ไม่มีเหล็กใน

2. ผึ้งตัวผู้จะทำหน้าที่คอยผสมพันธุ์กับนางพญาเพียงอย่างเดียว

3. มีพฤติกรรมการผสมพันธุ์คือในช่วงฤดูผสมพันธุ์เวลาประมาณ 13.00-15.00
ผึ้งตัวผู้จะบินรวมกลุ่มกะนบริเวณใกล้รังที่ใดที่หนึ่งเมื่อนางพญาบินออกมาผึ้ง
ตัวผู้ก็จะเข้าไปผสมพันธุ์

ภาพการผสมพันธ์ของ 12
ผึ้งตัวผู้กับผึ้งนางพ
ญา

ภาพที่ (1) ผึ้งตัวผู้บินตามทันผึ้ง
นางพญาและบินเข้าจับเพื่อผสมพันธุ์
เมื่อถึงตัวผู้สอดอวัยวะสืบพันธุ์เข้าไป
ในอวัยวะสืบพันธุ์ของผึ้งนางพญา
พรหมจรรย์ (Virgin Queen) แล้วก็จะ
ปล่อยน้ำเชื้อเข้าไป

ภาพที่ (2) ผึ้งตัวผู้ก็จะตื่นเต้นสุดขีด
ปล่อยขาที่เกาะผึ้งนางพญายยกมา
และร่วงลงไปตาย

ภาพที่ (3) แสดงถึงเมื่อผสมพันธุ์แล้ว
ส่วนอวัยวะสืบพันธุ์ Dronesign
Masting sign ของผึ้งตัวผู้ยังคงคิด
อยู่กับผึ้งนางพญา

บรรณานุกรม 13

อัศจรรย์ชีวิติผึ้ง By BeeProduct (1 กรกฏาคม 2530 ) สืบค้นเมื่อ 21 สิงหาคม 2564 ,จาก
Http://www.beeproductsthai.com/TH/Bee_Knowledge/The_Secret_life
_of_Bees

พระจันทร์ เอี่ยมชื่น ราชินีผึ้ง (30 มีนาคม 2564) สืบค้นเมื่อ 22 สิงหาคม 2564,จาก
Https://www.brandthink.me/content/what-happens-when-a-
queen-bee-dies

ประเภทของผึ้ง คลังสมุนไพร powered by re
adyplanet

สืบค้นเมื่อ 21 สิงหาคม 2564 , จาก Https://www.คลังสมุนไพร.com/16964054/ผึ้ง

ผึ้ง อ้างอิงจาก Mouse: A Secret Life, "Animal Planet Showcase" สารคดีทา
งอนิมอลพลาเน็ต. ทางทรูวิชั่นส์( 10 มกราคม 2556 ) สืบค้นเมื่อ 21 สิงหาคม 2564
,จาก HTtps://th.wikipedia.org/wiki/ผึ้ง

14

สมาชิก

ธนภรณ์ หมื่นเเก้ว เลขที่ 6 ม.6.2
นภัทร ศุภกิจโกศล เลขที่ 7 ม.6.2
พิมพ์ลภัส พรหมเผ่า เลขที่ 12 ม.6.2
พิราวรรณ์ อภิเฉลิมศักดิ์ เลขที่ 13 ม.6.2
ปุณญาภา สุวรรณกาศ เลขที่ 17 ม.6.2
ญาธิดา โสมโยธี เลขที่20 ม.6.2