พุทธภูมิศึกษา ๖ กุสินารา

พุทธภูมิศึกษา ๖

พระมหาทองเกบ็ ญาณพโล ป.ธ.๗, Ph.D.
อาจารย์วทิ ยาลยั พระธรรมทูต

กสุ ินาราฉัฎฐมบทแห่งความอาลยั

เมือง ตรัสสอนสังเวชฯ ๔ สถาน เมือง นักปราชญ์โทณพราหมณ์งามภาษา
เมือง เสดจ็ ดบั ขนั ธ์ปรินิพพาน
เมือง สตรีใจเพช็ รมัลลกิ า

เมือง ประทานปัจฉิมวาจา เมือง เสนาบดีศรีนคร

เมือง มหาสุทสั นะจอมจักรพรรด์ิ เมือง ทรงโปรดปัจฉิมสาวก

เมือง มรดกพนิ ัยกรรมคาส่ังสอน

เมือง สิ้นสุดพทุ ธกจิ พระบดิ ร
เมือง อนุสรณ์มกฎุ พนั ธนเจดีย์
เมือง ปฐพรี ่าไห้อาลยั พระศาสดา

เส้นทางพทุ ธปรินิพพาน

ราชคฤห์-กสุ ินารา
ประมาณ ๒๕ โยชน์
แต่จากไวสาลี ซึ่งอยู่
กงึ่ กลางระหว่างกรุงท้งั
สอง กป็ ระมาณ
๑๒ โยชน์

อาหารเมื้อสุดท้าย

พระพทุ ธองค์ เสดจ็ ผ่านหมู่บ้าน คาม
นคิ มทห่ี มายคือสาลวโนทยาน กสุ ินารา
ต้องพกั เป็ นระยะๆ โดยมีพทุ ธอนุชา
และสาวกจานวนหน่ึง ตามเสดจ็ ฯ

เสดจ็ ถึงเมืองปาวา พกั ที่สวน ทรงสรรเสริญอาหาร ๒ คร้ังว่ามี
มะม่วง ของนายจุนทะ รุ่งเช้า อานิสงส์เท่ากนั
รับอาหาร ชื่อสูกรมัททวะ

พระพทุ ธองค์ ข่มเวทนาอนั แรงกล้า

และเสดจ็ ต่อไป สักครู่ใหญ่

ถงึ กกธุ านที ส่ังให้พระอานนท์ไปตัก

นา้ เสวย เพราะกระหาย

ทน่ี ้ัน ปกุ กสุ ะมัลลบุตร ผ่านมา
เข้าเฝ้า ฟังธรรม หมดความสงสัย
และถวายผ้าสิงควี รรณ รวม ๒ ผืน
พระวรกายผดุ ผ่อง

สาลวโนทยาน เสดจ็ ข้ามหิรัญวดี
ลุถงึ สาลวโนทยาน
สาลวโนทยาน เป็ นสวนของเจ้ามลั ละ ตะวนั ยงั ไม่ตกดนิ
กษตั ริย์ครองเมืองปาวา (กสุ ินารา) อนั เป็ นแผ่นดนิ สุดท้าย
แห่งการสิ้นสุดพทุ ธกจิ
ของพทุ ธบิดร

พระพทุ ธองค์ตรัสส่ังให้พระอานนท์จดั ทบ่ี รรทม ระหว่างสาละท้งั คู่
ปูผ้าซ้อน ๔ ช้ัน หันพระเศียรทางทศิ อดุ ร (เหนือ)

พระพทุ ธองค์ประทานมรดก
พนิ ัยกรรมไว้ ๒ อย่างคือ

ธมฺโม จ วนิ โย จ มมจฺจเยน สตฺถา

พ.ศ.๒๒๗-๒๔๑ พระเจ้าอโศกเสดจ็
ทรงสลดพระทยั เป็ นลมล้มสติ
บริจาคทรัพย์แสนกหาปณะสร้าง
สถูป และปักเสาศิลา

พระเจ้าอโศกเสดจ็ มา พ.ศ.๒๒๗-
๒๔๑ ทรงสลดพระทยั เป็ นลมล้มสติ
บริจาคทรัพย์แสนกหาปณะสร้าง
สถูป และปักเสาศิลา

พ.ศ.๙๔๒ หลวงจนี ฟาเหียน
บันทกึ ว่า เห็นสังฆารามรกร้าง อยู่
ห่างจากประชาชนมาก

พ.ศ.๙๕๐ นายถนิ ะ ช่างชาวมถุรา
แกะสลกั พระพทุ ธรูปปางปรินิพพาน
จากหินทรายแดง ยาว ๒๓ ฟุต กว้าง
๕ ฟุต ๖ นิว้

พ.ศ.๑๑๖๓-๑๑๘๗ พระถงั ซัมจงั
จาริกมาสักการะบันทกึ ว่า มสี ภาพ
หักพงั มคี นน้อย มีเสาศิลา ๓ ต้น

พ.ศ.๒๓๙๕ เซอร์ คนั น่ิงแฮม ได้
พบและทาการพสิ ูจน์ขุดค้น กบั ท่าน
วลิ สัน ในพ.ศ.๒๓๙๗

พ.ศ.๒๔๙๙ บูรณะคร้ังใหญ่ เพ่ือ
ฉลองกง่ึ พทุ ธกาล

พ.ศ.๒๕๐๗ พงั ทลาย (ฟ้าผ่า)
บูรณะใหม่อกี คร้ัง พ.ศ.๒๕๑๘

ด้านหลงั สถูป ทศิ ตะวนั ออก
เป็ นสถานที่วางพระบรมศพ
เพ่ือให้สาธุชนสักการะ ๗ วนั

มถากวั ร์ หน่ึงเดยี วในพทุ ธภูมิ คือ
สถานทขี่ ุดพบคร้ังแรก ของ คนั น่ิงแฮม

พทุ ธอานนท์นุสรณ์ ทร่ี ่าไห้อาลยั
รักในความสูญเสีย ของพทุ ธอนุชา

มกฎุ พนั ธนเจดยี ์ สถานที่ถวายพระเพลงิ พระ
พทุ ธสรีระ หลงั ปรินิพพาน
ได้ ๗ วนั (อฎั ฐมบี ูชา)

อยู่ทางทศิ ตะวนั ออก ห่าง
จากสาลวโนทยาน ๑ ก.ม.

หลงั พทุ ธปรินิพพาน พระเถระ
ผู้ใหญ่ ช่วยกนั ประคบั ประคอง
พทุ ธศาสนา มกี ารสังคายนา
พระธรรม-วนิ ัยหลายคร้ัง เพ่ือ
รักษาพทุ ธพจน์กระทงั่ มีการ
จารึกเป็ นอกั ษร และมีการเผย
แผ่ไปต่างแดน รวมท้งั ไทยด้วย

หลงั การสังคายนาคร้ังที่ ๓
ซึ่งทาที่ปาฏลบี ุตร ได้ส่ง
พระสมณทูตไปประกาศ
ศาสนาในต่างแดน ๙ สาย
โดยพระโสณะ - อุตตระ
นาพระพทุ ธศาสนา มาสู่
ประเทศไทย (สายท่ี ๘)

สรุปการเดนิ ทาง

ลมุ พนิ ี ดูทเี่ กดิ ระลกึ ถงึ พ่อ-แม่
พทุ ธคยา ดูความสาเร็จของชีวติ
สารนาถ ดูวธิ ีการทางาน
กสุ ินารา ดูการวางหลกั การทางาน

ฝากไว้ให้คดิ
Nothing is static

Everything change

For better or worse

ก่อนจบลาจากขอฝากมรดกพ่อ

พทุ ธภูมิ คือขุมทรัพย์ ระดบั โลก
ทด่ี บั โศก ดบั ทุกข์ พบสุขสันต์
ทปี่ ระสูติ พทุ ธองค์ ผู้ทรงธรรม์
คือสวนหลวง ลุมพนิ ีวนั เนปาลแล

พทุ ธคยา ตรัสรู้ อริยสัจ
สังสารวฎั เวยี นว่าย พงั ตายแน่
พระองค์ตดั ขาดสะบ้นั มผิ นั แปร
บรรลุแท้ โพธิญาณ สัพพญั ญู

สารนาถ ปฐมเทศน์ ธรรมขนั ธ์
ยดึ ให้มนั่ สายกลาง ทางเดนิ สู่
ความสาเร็จ กจิ การ งานเฟื่ องฟู
การเป็ นอยู่ ให้พอเพยี ง เลยี้ งชีวนั

กสุ ินารา ขนั ธ์ดบั ลาลบั โลก
วปิ โยค เทพมนุษย์ สุดโศกศัลย์
พนิ ัยกรรม คาพ่อ ขอการันต์
สังเวชฯสี่ สถานน้ัน ควรวนั ทาฯ