กังหันชัยพัฒนา1

กังหนั น้าชัยพฒั นา
เพราะประเทศไทยมีพระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชเปน็ กษตั ริย์ผู้มีอฉั ริ
ยะ ทรงมีพระราชดาริ คิดค้นประดิษฐ์งานต่าง ๆ ออกมามากมาย ซึง่ ล้วนแล้วแตเ่ พอ่ื
ประโยชนข์ องปวงประชาราษฎร์ทง้ั สนิ้

เพราะประเทศไทยมีพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภมู ิพลอดลุ ยเดชเปน็ กษัตริย์ผู้มีอฉั ริ
ยะ ทรงมีพระราชดาริ คิดค้นประดิษฐ์งานต่าง ๆ ออกมามากมาย ซึ่งล้วนแล้วแตเ่ พอ่ื
ประโยชนข์ องปวงประชาราษฎร์ทงั้ สนิ้ คงยากยิง่ นกั ทห่ี าพระมหากษัตริย์องค์ใดในโลกนี้
ทรงประทบั ลงตรงผืนดนิ และมีพระราชดารัสถึงทุกข์ สขุ ปัญหาของปวงประชา คงยากที่จะ
ได้แลเห็นพระมหากษัตริย์พระองค์ใดในโลกนี้ เอาน้าพระทัยใส่ คดิ แก้ปัญหา ทอดพระเนตร
การดาเนินการ กระท่งั แก้ปัญหาให้พสกนิกรได้ใช้ประโยชน์ได้จรงิ จนกระทั่งสาเรจ็ ผลพระ
ราชจริยวตั รของพระองคใ์ นแตล่ ะวัน ทรงงานหนักมาตลอดการครองราชย์ ๖๐ กว่าปี เพือ่
ประชาราษฏร์ทั้งส้ิน ทรงมีสายพระเนตรยาวไกลแลเหน็ ปัญหาที่จะเกิดขึ้นในภายภาคหนา้
พระองค์มีพระปรชี าสามารถคิดคน้ ประดษิ ฐเ์ ครื่องมือ อุปกรณ์ช่วยในการแก้ปญั หา
ตลอดเวลา ดงั เช่น..ปัญหาน้าเสียในกรงุ เทพ แม่น้า ลาคลองตา่ ง และท่วั ทุกพ้ืนท่ขี อง
ประเทศตลอดจนการบดั บัดน้าเสยี ในองค์กรต่าง ๆ พระองค์ทรงแลเห็นปัญหาน้าเนา่ เสีย
มากข้ึนทกุ วันและเปน็ อุปสรรคในการดาเนนิ ชวี ิตของประชาชนต่อไปในอนาคต ดงั นั้นจงึ ได้
คดิ ค้น..กังหนั น้า หรอื กังหนั ชยั พัฒนา

กงั หนั ชยั พัฒนา เปน็ กงั หันนา้ เพื่อบาบัดนา้ เสียด้วย วิธกี ารหมุนปั่นเติมอากาศให้น้าเสยี
กลายเป็นน้าดี เพื่อพัฒนาแหล่งนา้ แก่ปวงชน สามารถประยุกตใ์ ช้บาบัดน้าเสยี จากการ
อุปโภคของประชาชน น้าเสยี จากโรงงานอตุ สาหกรรม รวมทง้ั เพิ่มออกซิเจน ให้กบั บ่อ
เพาะเลีย้ งสัตว์น้าทางการเกษตร

กงั หันน้าชยั พฒั นาสรา้ งข้นึ เพ่อื การแก้มลพษิ ทางนา้ ซึง่ ทวคี วามรุนแรงมากขนึ้ ในหลายพนื้ ที่
วิวัฒนาการของกงั หนั น้าชยั พัฒนานน้ั เริ่มจากการสรา้ งต้นแบบไดค้ รงั้ แรกในปี ๒๕๓๒
แล้วนาไปตดิ ตง้ั ยงั พืน้ ที่ทดลองเพ่อื แก้ปญั หาไปพร้อม ๆ กนั

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดลุ ยเดชทรงห่วงใยในความเดือดรอ้ นทุกข์ยากท่ี
เกดิ ขนึ้ น้ี ได้เสดจ็ พระราชดาเนนิ ทอดพระเนตรสภาพนา้ เสยี ในพื้นท่หี ลายแห่งหลายครง้ั ทั้ง
ในเขตกรุงเทพมหานคร ปรมิ ณฑล และต่างจังหวดั พร้อมทั้งพระราชทานพระราชดาริ
เกย่ี วกับการแก้ไขน้าเนา่ เสีย

ในระยะแรกระหว่างปี พ.ศ. ๒๕๒๗ - ๒๕๓๐ ทรงแนะนาให้ใช้น้าท่มี ีคุณภาพดีชว่ ยบรรเทา
นา้ เสยี และวิธีกรองนา้ เสียด้วยผัก ตบชวาและพืชน้าตา่ ง ๆ ซ่งึ ก็สามารถช่วยแก้ไขปัญหา
ได้ผลในระดับหนึ่ง

การศึกษา วจิ ัย และพฒั นา

กรมชลประทานรับสนองพระราชดาริในการศึกษาและสรา้ งต้นแบบ โดยดัดแปลงเคร่อื งสูบ
นา้ พลงั นา้ จาก "กังหันน้าสูบนา้ ทุ่นลอย" เปล่ยี นเป็น "กังหนั น้าชัยพัฒนา" และได้นาไปติดตงั้
ใช้ในกจิ กรรมบาบัดนา้ เสียที่โรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า เมือ่ วนั ที่ ๑ พฤษภาคม ๒๕๓๒
และที่วัดบวรนิเวศวิหาร เมือ่ วนั ที่ ๓ พฤษภาคม ๒๕๓๒ เพ่อื ศึกษา วิจยั และพัฒนาระบบ
บาบัดน้าเสยี เป็นระยะเวลา ๔ - ๕ ปี

คณุ สมบัติ
กังหนั น้าชยั พฒั นา หรือเคร่อื งกลเติมอากาศท่ผี ิวนา้ หมุนช้าแบบทนุ่ ลอย (Chaipattana Low
Speed Surface Aerator) ซึ่งเป็น Model RX-2 หมายถึง Royal Experiment แบบท่ี ๒ มคี ณุ สมบตั ใิ นการ
ถ่ายเทออกซิเจนได้สูงถึง ๑.๒ กิโลกรมั ของออกซิเจน/แรงม้า/ชว่ั โมง สามารถนาไปใช้ใน
กิจกรรมปรบั ปรุงคณุ ภาพน้าได้อย่างอเนกประสงค์ ติดตง้ั ง่าย เหมาะสาหรบั ใช้ในแหลง่ น้า
ธรรมชาติ ได้แก่ สระน้า หนองนา้ คลอง บงึ ลาห้วย ฯลฯ ที่มีความลึกมากกว่า ๑.๐๐ เมตร
และมีความกว้างมากกวา่ ๓.๐๐ เมตร

หลักการและวิธีการท้างานของกังหนั น้าชัยพฒั นา
๑. โครงกงั หันน้ารูป ๑๒ เหลย่ี ม ตดิ ตั้งซองพรนุ บรรจุน้าโดยรอบจานวน ๖ ซอง
๒. รพู รนุ ของซองนา้ เมื่อขับเคล่ือนดว้ ยเกียร์มอเตอร์ จะหมนุ รอบ ทาให้ซองนา้ วดิ ตกั น้า
โดยสามารถวดิ น้าลกึ ลงไปจากใตผ้ ิวนา้ ประมาณ ๐.๕๐ เมตร
๓. เมื่อซองน้าถกู ยกข้นึ นา้ จะสาดกระจายเปน็ ฝอยเหนอื ผิวนา้ ได้สูงถึง ๑ เมตร ทาให้มี

พืน้ ที่ผิวสมั ผัสระหว่างน้ากบั อากาศมาก ทาให้ออกซิเจนสามารถละลายเข้าไปในน้า ได้
อย่างรวดเร็ว
๔. นา้ ที่ตกลงมายงั ผิวนา้ นน้ั จะเกิดฟองอากาศ จมตามลงไปใตผ้ ิวนา้ ด้วย ในขณะท่ซี องน้า
กาลงั เคลื่อนท่ลี งสผู่ ิวนา้ แล้วกดลงไปใตผ้ ิวนา้ นั้น จะเกิดการอัดอากาศภายในซองน้า
จนกระทง่ั ซองน้าจมน้าเตม็ ที่ทาให้เพิ่มประสทิ ธภิ าพในการถ่ายเทออกซิเจนได้สูงขนึ้

กังหนั น้าชัยพฒั นาได้นามาตดิ ตั้งใช้งานกับระบบบาบดั น้าเสยี ตามสถานท่ีตา่ ง ๆ ตงั้ แตเ่ ดือน
พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๓๒ และได้มีการปรบั ปรงุ และพฒั นาอยู่ตลอดเวลาเพ่ือให้บรรลุ
เป้าหมายที่จะให้มีการบาบดั น้าเสยี อย่างมีประสิทธภิ าพ สะดวกในการใช้งาน ประหยดั
คา่ ใช้จ่ายและบารงุ รกั ษาได้งา่ ย ตลอดจนมีอายกุ ารใช้งานท่ยี าวนาน

การบาบดั มลพษิ ในน้าด้วยการใช้เครอ่ื งกลเติมอากาศ กงั หนั น้าชัยพัฒนา ไดผ้ ลดีเปน็ ทน่ี า่
พอใจ ทาให้นา้ ใสสะอาดข้นึ ลดกลิ่นเหมน็ ลงได้มากและมีปรมิ าณออกซิเจนในนา้ เพม่ิ ขึน้
สัตว์น้าสามารถอยู่อาศยั ได้อย่างปลอดภยั และสามารถบาบดั ความสกปรกในรูปของมวล
สารตา่ ง ๆ ให้ลดต่าลง ได้ตามเกณฑ์มาตรฐานที่กาหนด
รางวลั เทิดพระเกียรติ

เมือ่ วนั ที่ ๒ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๓๖ เคร่อื งกลเติมอากาศ กังหนั น้าชยั พัฒนา ไดร้ บั การ
พิจารณาและทลู เกลา้ ฯ ถวายสิทธบิ ตั รในพระปรมาภิไธย นับเป็นส่งิ ประดิษฐ์เครอ่ื งกลเติม
อากาศเครื่องที่ ๙ ของโลกที่ไดร้ บั สิทธิบตั ร และเปน็ คร้ังแรกทีไ่ ด้มีการรับจดทะเบียนและ

ออกสทิ ธบิ ตั รให้แก่พระบรมราชวงศด์ ว้ ย จึงนบั ไดว้ ่าเป็น สทิ ธบิ ัตรในพระปรมาภิไธยของ
พระมหากษัตริย์พระองคแ์ รกในประวตั ิศาสตร์ชาติไทยและเป็นคร้ังแรกของโลก

กังหันน้าชัยพัฒนามีชื่อเสยี งโด่งดังยิ่งข้ึนอกี ครง้ั หนง่ึ เมื่อสานักงานคณะกรรมการวิจยั
แห่งชาติ ได้ประกาศให้กังหันน้าชยั พัฒนาได้รับรางวลั ท่ี ๑ ในประเภทรางวัลผลงานคิดค้น
หรือส่งิ ประดิษฐซ์ ึง่ เป็นประโยชนแ์ ก่ประเทศชาติประจาปี ๒๕๓๖ และทูลเกลา้ ฯ ถวาย
รางวัลน้พี ระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหาภูมิพลอดลุ ยเดช โดยสดุดถี ึงพระปรชี าสามารถใน
การคิดคน้ เคร่อื งกลเติมอากาศชนิดนีว้ ่าสามารถบาบดั น้าเสยี ได้ดยี ิ่ง

นอกจากนี้ คณะรัฐมนตรีได้มีมติกาหนดให้วนั ท่ี ๒ กมุ ภาพันธ์ของทกุ ปีเป็น "วันนกั
ประดษิ ฐ์" เพอ่ื เป็นการเทิดพระเกยี รติ ซึ่งสบื เนือ่ งจากการทลู เกล้าฯ ถวายสทิ ธบิ ตั รในพระ
ปรมาภิไธย เมือ่ วันที่ ๒ กมุ ภาพันธ์ ๒๕๓๖

สาหรบั รางวัลเทดิ พระเกียรตินานาชาติน้ัน The Belgian Chamber of Inventor ซึ่งเป็นองค์กร
สง่ิ ประดิษฐ์ทีเ่ ก่าแก่ทีส่ ุดของยโุ รป ไดจ้ ดั งาน Brussels Eureka 2000: 49th Anniversary of the World
Exhibition of Innovation, Research and New Technology ระหว่างวนั ท่ี ๑๔ - ๒๐ พฤศจิกายน ๒๕๔๓
ณ กรุงบรัสเซลส์ ประเทศเบลเยี่ยม

ในงานน้ี คณะกรรมการนานาชาติและกรรมการประจาชาติ ไดม้ ีพิธปี ระกาศรางวลั ตอ่
นกั วจิ ัย นักประดษิ ฐ์ และผู้เขา้ ชมงานว่า "รางวัลตา่ ง ๆ ท่ปี ระกาศในวันนี้ มิใช่วา่ จะพิจารณา
มอบให้กนั อย่างง่าย ๆ ส่งิ ประดิษฐท์ กุ ๆ สาขา จะต้องสามารถนาไปใช้งานได้กวา้ งขวาง
เกดิ ประโยชนต์ อ่ ากรพฒั นาคุณภาพชวี ิตและสิ่งแวดลอ้ มได้ทว่ั โลก ดังนน้ั Chaipattana Low
Speed Surface Aerator, Model Rx-2 เป็นทีน่ ่าสรรเสรญิ ให้เป็นสิ่งประดิษฐ์ดีเด่นในครั้งน"ี้
นอกจากนี้ คณะกรรมการนานาชาตไิ ดก้ ล่าวสดุดพี ระเกียรตพิ ระบาทสมเด็จพระปรมินทร
มหาภูมิพลอดุลยเดช ความว่า "พระมหากษัตริย์ของไทยทรงเปน็ นกั พัฒนา มีพระวิรยิ ะอนั
สงู สง่ รวมทงั้ พระอจั ฉรยิ ภาพและพระวสิ ยั ทศั นท์ ่ีดที รงงานหนกั เพอ่ื ประชาชนของพระองค์

ทรงใช้เทคโนโลยีทีเ่ รียบง่าย สง่ิ ประดิษฐใ์ นพระองคส์ ามารถนาไปพฒั นาใช้งานได้อย่าง
กว้างขวางท่ัวโลก"
รางวัล เหรียญรางวัล และประกาศนียบตั ร ทค่ี ณะกรรมการนานาชาติและกรรมการ
ประจา้ ชาติทูลเกลา้ ฯ ถวายแดพ่ ระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช
ส้าหรับการประดิษฐ์ "กงั หันน้าชัยพัฒนา" ดงั นี้

ถ้วยรางวัล MINISTER J. CHABERT เปน็ รางวลั ผลงานด้านสิ่งประดิษฐด์ ีเด่น มอบโดย Minister of

Economy of Brussels Capital Region

ถ้วยรางวัล Grand Prix International เปน็ รางวลั ผลงานด้านสง่ิ ประดิษฐด์ ีเด่น มอบโดย International

Council of the World Organization of Periodical Press

เหรยี ญรางวัล Prix OMPI Femme Inventeur Brussels EUREKA 2000 พร้อมประกาศนยี บตั รเป็น
รางวลั ดา้ นสิง่ ประดษิ ฐด์ เี ดน่ ระดับโลก มอบโดย World Organization of Intellectual Prope

ถ้วยรางวัล Yugoslavia Cup เปน็ รางวลั สรรเสริญในพระอัจฉริยภาพพระบาทสมเด็จพระ
ปรมินทรมหาภมู ิพลอดลุ ยเดช มอบโดยกลุ่มประเทศยโู กสลาเวยี

เหรยี ญรางวัล Gold Medal with Mention พร้อมประกาศนยี บตั ร เปน็ รางวัลสรรเสริญในพระ
อัจฉริยภาพแห่งการใช้เทคโนโลยีอย่างมีประสทิ ธภิ าพมอบโดย Brussels Eureka 2000

ปัจจุบัน ไดม้ ีการวจิ ยั เพื่อประดิษฐเ์ คร่อื งกลเติมอากาศ ๙ รูปแบบ คือ
๑. เคร่อื งกลเติมอากาศระบบเป่าอากาศลงไปใต้น้าและกระจายฟอง Chaipattana Aerator, Model

RX-1

๒. เครอ่ื งกลเติมอากาศท่ผี ิวนา้ แบบหมนุ ชา้ หรอื "กงั หนั น้าชัยพฒั นา" Chaipattana Aerator,

Model RX-2

๓. เคร่อื งกลเตมิ อากาศระบบเป่าอากาศหมนุ ใต้นา้ หรอื "ชัยพฒั นาซปุ เปอร์ฟองแอร"์

Chaipattana Aerator, Model RX-3

๔. เครอ่ื งกลเติมอากาศแรงดันน้า หรือ "ชยั พัฒนาเวนจูรี"่ Chaipattana Aerator, Model RX-4
๕. เครอ่ื งกลเติมอากาศระบบอัดและดดู อากาศลงใต้น้า หรือ "ชยั พฒั นาแอรเ์ จท" Chaipattana

Aerator, Model RX-5

๖. เครอ่ื งกลเติมอากาศแบบตนี า้ สัมผสั อากาศ หรือ "เคร่อื งตนี ้าชยั พัฒนา" Chaipattana

Aerator, Model RX-6

๗. เคร่อื งกลเติมอากาศแบบดดู และอัดนา้ ลงไปทใ่ี ตผ้ ิวนา้ หรอื "ชยั พฒั นาไฮโดรแอร์"

Chaipattana Aerator, Model RX-7

๘. เครอ่ื งมือจบั เกาะจุลินทรีย์ หรอื "ชัยพฒั นาไบโอ" Chaipattana Bio-Filter, Model RX-8
๙. เคร่อื งกลเตมิ อากาศแบบกระจายนา้ สัมผัสอากาศ หรือ "นา้ พุชัยพัฒนา" Chaipattana

Aerator, Model RX-9

การดาเนินงานไดผ้ ลสาเรจ็ ดีน่าพึงพอใจ สามารถทาให้นาใสสะอาดข้นึ ลดกล่นิ เหม็นลงไป
ได้มาก และมีปรมิ าณออกซิเจนในนา้ เพม่ิ ขนึ้ สัตว์น้าตา่ ง ๆ อาทิ เต่า ตะพาบนา้ และปลา
สามารถอยู่อาศยั ได้อย่างปลอดภัย ตลอดจนสามารถบาบดั ความสกปรกในรูปของมวลสาร
ต่าง ๆ ให้ลดต่าลงได้ตามเกณฑ์มาตรฐานท่กี าหนด ปจั จบุ ันมีหน่วยงานต่าง ๆ ทงั้ ภาครัฐ
และเอกชน ไดร้ ้องขอให้มลู นิธิชยั พัฒนาและกรมชลประทานเข้าไปช่วยเหลือในการบาบัดน้า
เสียอย่างเร่งดว่ นเป็นจานวนมาก อาทิเชน่ วดั โรงพยาบาล สถานทร่ี าชการอ่นื ๆ ทงั้ ใน
กรุงเทพฯ และต่างจงั หวัด

กังหนั น้าชัยพัฒนา จึงเป็นที่ยอมรบั ในประสิทธภิ าพของการบาบัดน้าเสยี ทง้ั ในประเทศและ
ตา่ งประเทศ สามารถแก้ไขและปรับปรุงคุณภาพนา้ ให้ดีขึน้ โดยการใช้เทคโนโลยีทเ่ี รียบง่าย
แต่ผลท่ไี ด้รบั น้ันยิ่งใหญ่และมีความสาคัญต่อการดารงชีวิตของมนุษย์อย่างแท้จริง

ประเทศไทยโชคดที ่มี ีพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดลุ ยเดชผคู้ ดิ ค้นแนวคิดตา่ ง
ๆ มากมายเพอ่ื ความยัง่ ยืนของประเทศไทยและคนไทยทั้งชาติ

คนไทยโชคดีที่ไดเ้ กดิ บนแผ่นดนิ สยาม

คนไทยโชคดีที่มีพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดลุ ยเดชผู้อจั ฉริยภาพและพระ
ปรชี าสามารถเป็นทป่ี ระจกั ษ์ไปทั่วโลก
ท่มี า :http://followking.psru.ac.th/กงั หันน้าชยั พฒั นา