KONSEP SISTEM

1. KONSEP SISTEM

1. satu set “angkubah”:

“angkubah” atau Suatu unsur atau
bahan yang boleh
perkara yang
bersifat tersusun berubah dan
dan saling mengubah unsur
berinteraksi atau
saling bertindak yang lain
balas

1

“angkubah”: Contoh :
Suatu unsur atau Angkubah haba matahari
bahan dalam Alam
boleh berubah :
Sekitar yang • menjadi lebih banyak
boleh berubah dan • atau semakin sedikit diterima
mengubah unsur
oleh atmosfera ( suhu tinggi /
yang lain rendah )

Haba matahari boleh:
• mengubah air menjadi wap
• Pepejal (ais) menjadi air
• Batu besar pecah menjadi batu

kecil ( proses luluhawa)

2

“angkubah: Contoh :
Suatu unsur atau Angkubah air sungai – boleh
bahan dalam Alam
berubah :
Sekitar yang • menjadi lebih banyak
boleh berubah dan • atau semakin sedikit (kering)
mengubah unsur
Air sungai boleh mengubah :
yang lain • Alur sungai melalui hakisan
• Mengangkut bahan muatan

sungai
• Pandang darat alur sungai

melalui hakisan dan
mendapan

3

“angkubah : Contoh :
Suatu unsur atau penduduk – boleh berubah :
bahan dalam Alam • menjadi lebih ramai
• atau semakin sedikit
Sekitar yang
boleh berubah dan penduduk boleh mengubah :
mengubah unsur • Pandang darat fizikal bumi
• Mengubah alam sekitar fizikal
yang lain • Mengubah sosial
• Mengubah kegiatan ekonomi

4

Satu set angkubah dalam sistem
atmosfera yang akan mengubah

suhu, cuaca, iklim

2.“satu set Haba
angkubah” matahari
Gabungan beberapa
unsur atau bahan awan Gas dalam
dalam Alam Sekitar udara
yang boleh berubah
dan mengubah unsur
yang lain

5

2.“satu set Satu set angkubah dalam
angkubah” ialah ekosistem laut yang akan
Gabungan beberapa mengubah pinggir pantai
unsur atau bahan
dalam Alam Sekitar ombak
yang boleh berubah
dan mengubah unsur angin Batuan
pantai
yang lain

6

Satu set angkubah yang akan
mengubah landskap fizikal, sosial

dan ekonomi

“satu set angkubah” penduduk
ialah
Tanah / jentera
Gabungan beberapa muka bumi
unsur atau bahan
dalam Alam Sekitar
yang boleh berubah

dan mengubah unsur
yang lain

7

2. “satu set Perubahan alam sekitar
angkubah” ialah oleh angkubah2 ini
Gabungan beberapa berlaku melalui
unsur atau bahan proses-proses
dalam Alam Sekitar
yang boleh berubah seperti proses luluhawa,
dan mengubah unsur hakisan, gempa bumi,

yang lain pembandaran,
pembangunan ekonomi,

pembangunan
infrastruktur, transformasi

teknologi ….dlln..

8

Satu set Tersusun mengikut lokasi
angkubah atau dan fungsinya
perkara yang
atmosfera
“bersifat
tersusun” – biosfera litosfera
contoh susunan hidrosfera
komponan dalam
sistem bumi

9

Satu set atmosfera
angkubah atau
perkara yang biosfera
bersifat tersusun
litosfera
dan “ saling
berinteraksi atau hidrosfera
saling bertindak
Saling berinteraksi dan
balas” bertindak balas

10

3. Mempunyai Sistem hutan hujan
aliran tenaga khatulistiwa
dan bahan (jisim)
yang masuk atau 11
keluar dari sistem
tersebut

Saling berinteraksi dan saling bergantung
dalam sistem

Angkubah Saling berinteraksi Angkubah
( Unsur ( Unsur atau

atau bahan ) bahan )
1 2

Angkubah
( Unsur

atau bahan )
2

12

Contoh : PA SISTEM ( sistem pembesar suara )

Gabungan saling elektrik
bergantung antara
komponan untuk mikrofon
menghasilkan satu
sistem pembesar suara kabel
di atas sebuah pentas
dengan unsur tenaga speaker
yang masuk iaitu tenaga
“M”
elektrik Tenaga
elektri1k3

Contoh : SISTEM ENGIN omboh
wayar
minyak “Belt”

beteri 14

plug

Apakah
komponan
yang saling
menghidupkan
engin ini ?

Contoh: Bumi sebagai satu sistem

litosfera Biosfera Tenaga:
(tanah) (hidupan Cahaya dan

Atmosfera ) haba
(udara) matahari

Hidrosfera Saling
(air) bergantung

15

Contoh: Sistem Hutan Khatulistiwa

Tenaga : Bahan: Bahan:
Cahaya dan Hidupan Tanih yang
haiwan mempunyai
haba sebagai air dan garam
matahari pengguna
galian
Bahan:
Pokok sebagai Bahan:
pengguna dan Udara
dengan CO2,
pengeluar wap air
bahan
16

2. CIRI-CIRI SISTEM :

• Mempunyai angkubah atau unsur dengan batasan
sempadan tersendiri

• Saling berinteraksi antara unsur ( saling
bergantung )

• Mempunyai aliran tenaga masuk atau keluar

• Semua unsur mempunyai fungsi tersendiri dan
saling bertindak balas.

• Perubahan dalam satu unsur akan mempengaruhi

unsur yang lain 17

3. PENGKELASAN SISTEM

2 JENIS SISTEM

BERDASARKAN BERDASARKAN
FUNGSI SIFAT INTERAKSI
YANG KOMPLEKS

1) SISTEM TERBUKA 1) SISTEM MORFOLOGI
2) SISTEM TERTUTUP 2) SISTEM LATA
3) SISTEM TERPENCIL 3) SISTEM TINDAK BALAS

18

3.1 SISTEM berdasarkan fungsi

SISTEM

TERPENCIL TERTUTUP TERBUKA

Sempadan tertutup Membenarkan Membenarkan
Dan tiada aliran Pertukaran Tenaga masuk dan
Tenaga yang Keluar sehingga
Tenaga , tiada jisim Mencapai keseimbangan
Masuk atau keluar keluar/masuk
19

a) SISTEM TERPENCIL

Sistem yang Jisim
mempunyai 1
sempadan
tertutup yang Jisim Jisim
tidak 2 3
membenarkan
keluar masuk Aliran keluar
tenaga atau masuk tenaga
jisim dengan
persekitarannya 20

CONTOH SISTEM TERPENCIL

Sempadan Tiada JISIM
tertutup boleh masuk
atau keluar
Tiada tenaga
boleh masuk dengan
atau keluar bebas
dengan bebas
21

CONTOH SISTEM TERPENCIL

Sempadan Tiada JISIM
tertutup boleh masuk
atau keluar
makmal
dengan
Tiada tenaga bebas
boleh masuk
atau keluar 22
dengan bebas

b) SISTEM TERTUTUP

Aliran tenaga

T

Sistem yang ada Jisim
perubahan tenaga 1
di dalamnya,
menerima tenaga Jisim Jisim
masuk tetapi tidak 2 3
ada perubahan
jisim dengan T T
persekitarannya

23

Aliran tenaga 2. SISTEM TERTUTUP –
sistem bumi

T

tanah

Jisim 1

udara tumbuhan Tenaga
Jisim 2 Jisim 3 boleh keluar

T T - masuk

24

Tiada jisim
boleh masuk

Tenaga / haba
boleh keluar

masuk

25

CONTOH SISTEM TERTUTUP

Tenaga
kinetik

Bumi menerima tenaga Tenaga
haba daripada matahari endogen2i6k
dan ditukarkan kepada
bentuk tenaga yang lain

di bumi

a) SISTEM TERBUKA

JT Aliran keluar
masuk tenaga

Sistem yang

membolehkan Jisim
pertukaran jisim 1
dan tenaga

antara sistem

tersebut dengan Jisim Jisim
2 3
persekitarannya J

ekosistem hutan, T T
ekosistem muara,
ekosistem tasik, J
ekosistem laut .
27

SISTEM TERBUKA: sistem atmosfera

JT

Awan

Jisim 1

udara Wap T Aliran keluar
air masuk tenaga
J Jisim 2
Jisim 3 28
T
J

SISTEM TERBUKA:
lembangan saliran (Sungai)

JT

Alur
sungai
Jisim 1

Muatan Air sg
sg Jisim 3

J Jisim 2 T Aliran keluar
masuk tenaga
T J
29

Wap air
Air (jisim)
Boleh masuk
atau keluar

Haba boleh
keluar

SISTEM TERBUKA30

CONTOH SISTEM TERBUKA: sistem ekologi hutan

Wujud aliran Aliran keluar
masuk tenaga – tenaga melalui
rantaian makanan
tenaga
matahari untuk 31

fotosintisis

3.2
SISTEM berdasarkan sifat

interaksi
ATAU tindak balas yang

kompleks

32

3.2 SISTEM berdasarkan sifat interaksi
ATAU tindak balas yang kompleks

SISTEM

MORFOLOGI LATA TINDAK BALAS

Elemen fizikal formal yang Elemen fizikal dalam Gabungan elemen
saling beroperasi bentuk hubungan sehala morfologi dan lata
membentuk satu membentuk bahagian
yang lebih besar
bahagian fizikal yang
beroperasi 33

a) Sistem morfologi

ombak Cerun Elemen fizikal (A,B,C) yang
batuan formal bergabung dalam
operasi membentuk sesuatu

bahagian fizikal yang
beroperasi

Contoh: sistem pantai – ombak,
cerun, batuan, pasang surut –
bergabung membentuk pantai

melalui prose hakisan,
pengangkutan dan mendapan

34

contohnya- morfologi bagi satu unit sistem pantai
terdiri daripada cerun pantai, taburan bijian pasir,
keteguhan pantai, kekuatan ombak, arus, pasang
surut dsb yang membentuk morfologi pantai.
- jika salah satu unsur berubah , yang lain juga turut
berubah untuk mencapai keseimbangan yang baru3.5

Contoh Sistem morfologi – lembangan saliran ( sungai )

Isi padu air sungai

Bahan muatan sg Cerun sungai

36

b) Sistem lata

I = input Hubungan elemen fizikal
A = storan yang bersifat sehala .
O = output
Output bahan dan tenaga
dari satu sub sistem akan
menjadi input kepada sub

sistem yang lain

37

SISTEM LATA

Rantaian subsistem Sub Sistem atmosfera
yang mempunyai input,
storan dan output bahan Air
hujan
serta tenaga. jadi
input
output bahan serta
tenaga dari satu Sub Sistem Hidrologi - Kitar Air
subsistem akan menjadi 38
input kepada subsistem

yang lain

Sistem lata : Kitaran Hidrologi

Output atmosfera
- hujan

39

c) Sistem Tindak balas - interaktif

Hubungan elemen fizikal
dalam sistem lata dan
morfologi – beroperasi
membentuk sesuatu bahan

Contoh :
keupayaan tanah menyerap
air akan menentukan storan

air dalam tanah serta
keutuhan cerun

40

Sistem Tindak balas – interaktif dalam edaran air

Haba Air laut Air hujan diserap
matahari ( sejatan ) oleh tanah

Disimpan dalam Mata air
tanah ( storan) Kws tadahan

41

SISTEM TINDAK BALAS DALAM MEMBENTUK
KAWASAN TADAHAN HUJAN

Storan : B:
Air tersimpan Hutan
dalam tanah melindungi
sejatan
dan pokok
C:
Batuan -
keporosan

42