6.4 Formula Kanta Nipis (6.4.1, 6.4.2)

Fizik
Bab 6 Cahaya dan Optik

6.4 FORMULA KANTA NIPIS

ISNIN
27 / 9 / 2021

STANDARD PEMBELAJARAN

Pada akhir sesi pengajaran dan pembelajaran, murid dapat:

1. Mengeksperimen untuk:

(i) mengkaji hubungan antara jarak objek, u dan jarak imej, v bagi satu kanta

cembung.
(ii) menentukan panjang fokus kanta nipis dengan menggunakan formula

kanta: = +



2. Menyelesaikan masalah yang melibatkan formula kanta nipis bagi kanta
cembung dan kanta cekung.

objek u imej Paksi
f v utama

Paksi
Kanta

Formula Jenis-jenis imej
pembesaran yang terbentuk:
linear, m:
1. Nyata / Maya
m = ℎ = 2. Tegak / Songsang
3. Diperkecil /
ℎ
Diperbesar / Sama

Hubungan antara Jarak Objek, u, jarak imej, v dengan
Panjang Fokus, f

(a) Kedudukan kanta kamera
dekat dengan objek menghasilkan

imej yang besar

(b) Kedudukan kanta kamera jauh
dari objek menghasilkan imej yang

kecil

Imej pada kamera untuk jarak objek yang berbeza dari kanta kamera yang
mempunyai panjang fokus yang sama.

Formula Kanta Nipis

Hubungan antara jarak objek, u, jarak imej, v dengan panjang fokus, f bagi suatu
kanta sebagai:

1=1+1



Jarak objek Jarak imej

Panjang fokus

https://www.youtube.com/watch?v=F6tKqnpu014

Imej yang terbentuk adalah sonsang Pin dilaraskan sehinggan berada pada
kedudukan tanpa paralaks dengan imej.

Keputusan:

30.0 0.067 0.033
19.5 0.050 0.051
16.7 0.040 0.060
15.0 0.033 0.067
14.0 0.029 0.071

Analisis data: ( . − . ) = −1.0
. − .
1. Kecerunan graf, m =

2. Pintasan – x = 0.10 −
Pintasan – y = 0.10 −

Pintasan – y

→3. y = mx + c c = , m = -1

= (-1) +



= + Formula kanta
nipis


Daripada graf, pintasan – y =


= 0.10 −



f = = 10.0 cm
.

Kesimpulan: • Graf berkurang secara linear.

• Apabila jarak objek, u bertambah,

jarak imej, v berkurang.

• Hubungan antara jarak objek, u,

jarak imej, v dan jarak fokus, f untuk

suatu kanta ialah = +


Perbincangan:

• Nilai + adalah tetap. Nilai ini

sama dengan nilai .



• Langkah berjaga-jaga : Kedudukan

mata berserenjang dengan skala

bacaan pembaris meter.

Menyelesaikan masalah yang melibatkan formula kanta nipis

Jarak imej Jarak imej
adalah positif adalah negatif







MARI CUBA !!

2. Suatu objek yang tingginya 6 cm diletakkan pada suatu jarak 20 cm dari suatu kanta cekung.
Panjang fokus kanta ialah 10 cm. Tentukan kedudukan dan saiz imej.

1 (a) = + 1 (b)



= +

− −

= −
− −

=



u = 100 cm
(jarak objek dari pusat optik kanta)

2. Suatu objek yang tingginya 6 cm diletakkan pada suatu jarak 20 cm dari suatu kanta cekung.
Panjang fokus kanta ialah 10 cm. Tentukan kedudukan dan saiz imej.

Jarak objek, u = +20 cm (objek nyata)
Panjang fokus, f = -10 cm (kanta cekung)

Menggunakan = + , didapati bahawa


= +

Maka, imej adalah maya,
= − tegak, diperkecil, 6.7 cm

daripada kanta pada
belah yang sama dengan
= −
objek dan mempunyai
− ketinggian 2.01 cm.
= -



v = - 6.7 cm

m = ℎ =
ℎ
ℎ = 6.7
6 20
6.7
ℎ = 20 x 6 = 2.01 cm

RUMUSAN

Daripada eksperimen: Formula
kanta nipis
• Hubungan antara jarak
objek, u, jarak imej, v Menyelesaikan masalah
dan panjang fokus, f yang melibatkan formula
bagi suatu kanta ialah
= + kanta nipis dengan
menggunakan formula

= +



dan

m = ℎ =

ℎ