หลักธรรมทางพระพุทธศาสนา

ชดุ การสอน เรอื่ งหลกั ธรรมทางพระพุทธศาสนา
กล่มุ สาระการเรียนรู้สังคมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม
ช้นั ประถมศึกษาปที ่ี 4

นายวิษณพุ งษ์ กาบทอง
ตำแหนง่ ครู
โรงเรยี นบา้ นโปง่ นก
สงั กดั สำนกั งานเขตพน้ื ทก่ี ารศกึ ษาประถมศึกษาเชียงราย เขต 2
สำนักงานคณะกรรมการการศกึ ษาขนั้ พื้นฐาน



ก
ชุดการสอน เรือ่ งหลักธรรมทางพระพทุ ธศาสนา

คำนำ

ชุดการสอนหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา
ศาสนา และวัฒนธรรมชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 เล่มนี้จัดทำขึ้นเพื่อใช้เป็นสื่อประกอบการ
จัดการเรียนการสอน หน่วยการเรียนรู้ท่ี 3 หลักธรรมทางพระพุทธศาสนา เพื่อยกระดับ
ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน โดยการใช้ทักษะกระบวนการสืบเสาะหาความรู้ กระบวนการกลุ่ม
และการส่งเสริมใหผ้ ู้เรียนสร้างองค์ความรู้ดว้ ยตนเอง ยึดหลักการและเป้าหมายตามหลักสตู ร
แกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐานพุทธศักราช 2551 ชุดการสอนเรื่องหลักธรรมทาง
พระพุทธศาสนาชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 จะช่วยให้นักเรียนเข้าใจเนื้อหาได้ง่าย มีผลต่อการ
พฒั นาผ้เู รยี นเพื่อใหน้ กั เรยี นมผี ลสัมฤทธ์ทิ างการเรยี นสูงข้ึน และเป็นประโยชน์ต่อผู้สนใจที่จะ
นำไปเป็นแนวทางในการปรบั ปรงุ การเรยี นการสอนและนวัตกรรมทางการศกึ ษาตอ่ ไป

วิษณพุ งษ์ กาบทอง

วิษณพุ งษ์ กาบทอง โรงเรียนบา้ นโป่งนก

ข

ชุดการสอน เรอ่ื งหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา

คำชแี้ จงเกย่ี วกับชดุ การสอน

ชุดการสอน หลักธรรมทางพระพุทธศาสนา หน่วยที่ 3 กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคม
ศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ได้จัดสร้างขึ้นโดย
กำหนดตามมาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัด โดยมุ่งเน้นเพื่อพัฒนาและยกระดับผลสัมฤทธ์ิ
ทางการเรยี นของนกั เรียนให้สงู ข้ึน ชุดการสอนหลกั ธรรมทางพระพุทธศาสนา

โดยการใช้ทกั ษะกระบวนการสืบเสาะหาความรู้ กระบวนการกล่มุ และการสง่ เสริมให้
ผู้เรียนสรา้ งองค์ความรู้ดว้ ยตนเอง โดยยึดหลกั การและเปา้ หมายตามหลกั สตู รแกนกลาง
การศึกษาขน้ั พน้ื ฐานพุทธศักราช 2551

วิษณพุ งษ์ กาบทอง โรงเรียนบา้ นโป่งนก

ชุดการสอน เรอ่ื งหลักธรรมทางพระพทุ ธศาสนา ค

สารบญั หน้า

เร่ือง ก
ข
คำนำ ค
คำชี้แจง ง
สารบัญ จ
บทบาทการใชช้ ดุ การสอน สำหรบั ครู ฉ
บทบาทการใชช้ ุดการสอน สำหรบั นกั เรยี น 1
ขั้นตอนในการเรียนรดู้ ว้ ยชดุ การสอน 2
มาตรฐาน/ตวั ช้วี ัด/จุดประสงค์การเรยี นรู้ 7
แบบทดสอบก่อนเรียน 8
ใบความรทู้ ่ี 1.1 เรื่อง พระรตั นตรยั 9
ใบกจิ กรรมท่ี 1.1 10
ใบความรู้ท่ี 1.2 เรื่อง ศรัทธา 4 11
ใบกจิ กรรมท่ี 1.2 14
ใบความร้ทู ่ี 1.3 เรื่อง พุทธคุณ 3 15
ใบกจิ กรรมที่ 1.3 20
แบบทดสอบหลังเรียน 21
ภาคผนวก 23
กระดาษคำตอบแบบทดสอบ ก่อนเรียน – หลังเรียน 24
เฉลยแบบทดสอบ กอ่ นเรยี น – หลงั เรยี น 25
เฉลยใบกิจกรรมท่ี 1.1 26
เฉลยใบกจิ กรรมท่ี 1.2 27
เฉลยใบกจิ กรรมท่ี 1.3 28
เกณฑ์การให้คะแนนใบกจิ กรรม 29
แบบบันทึกคะแนนผลการเรียน 30
บรรณานุกรม
ประวัติผู้พฒั นานวัตกรรม

วษิ ณพุ งษ์ กาบทอง โรงเรียนบ้านโปง่ นก

ง

ชุดการสอน เรื่องหลักธรรมทางพระพทุ ธศาสนา

บทบาทการใช้ชดุ การสอน สำหรับครู

1. ครูผ้สู อนจะต้องเตรียมตวั ใหพ้ รอ้ ม โดยการวางแผนการสรา้ งและการใช้ชดุ การสอน เล่มท่ี 1 เรอื งพระ
รัตนตรัย และศกึ ษารายละเอียดเกีย่ วกบั การใช้ชุดการสอนให้เข้าใจอย่างชัดเจน รวมถงึ การจัดชนั้
เรยี นการเตรียมแหลง่ เรียนรู้การเตรียมสอื่ /อุปกรณ์ที่ใช้ในการเรียนการสอน
2. การจัดกิจกรรมการเรียนการสอน ครตู อ้ งจัดกจิ กรรมให้ตรงกับกจิ กรรมทร่ี ะบไุ วใ้ นชุดกิจกรรมการ
เรียนร้เู พอ่ื ให้กจิ กรรมเปน็ ไปอยา่ งตอ่ เน่ืองและบรรลวุ ตั ถปุ ระสงคท์ ีต่ ั้งไว้
3. จดั เตรียมชุดการสอน เร่ืองพระรตั นตรัย สื่อ อปุ กรณ์ การเรียนการสอนทเ่ี ก่ยี วขอ้ งกับการจัด
กระบวนการเรยี นรู้ใหเ้ พยี งพอก่อนทำการสอนจรงิ
4. กอ่ นทำกิจกรรมทุกครง้ั ครูตอ้ งอธิบายชแี้ จงถึงวิธปี ฏบิ ัติกจิ กรรมให้ชดั เจนเพอื่ ใหน้ ักเรียนเขา้ ใจ
ตรงกัน จะทำใหจ้ ัดกจิ กรรมบรรลุวัตถปุ ระสงค์เปา้ หมาย และทำให้ชดุ กิจกรรมการเรียนรูม้ ี
ประสทิ ธิภาพมากขนึ้
5. การจัดช้ันเรยี น ครูควรเน้นใหน้ ักเรยี นทุกคนมีส่วนรว่ ม รจู้ กั หน้าท่ขี องตนเองในการทำกิจกรรม
เพ่ือฝึกใหน้ กั เรียนรู้จักการทำงานรว่ มกนั รูจ้ ักชว่ ยเหลอื ซึ่งกนั และกัน มีวินยั รับผดิ ชอบในหนา้ ท่ี กล้า
แสดงออกและเป็นผู้นำหรือผู้ตามทีด่ ี
6. กอ่ นดำเนนิ การจัดกิจกรรมในแผนการจัดการเรียนรู้ ครูให้นักเรยี นทำแบบทดสอบก่อนเรยี น และ
เมื่อดำเนนิ กจิ กรรมเสร็จสน้ิ แลว้ ครูให้นักเรียนทำแบบทดสอบหลงั เรียน ซ่งึ เป็นแบบทดสอบฉบบั
เดยี วกนั กบั แบบทดสอบกอ่ นเรียน
7. ในการจดั กจิ กรรมการเรียนการสอน ขณะที่นักเรยี นทำกจิ กรรม ครูต้องเป็นที่ปรึกษาคอยให้
คำแนะนำ เมื่อนกั เรียนมีปญั หาหรือมีข้อสงสยั คอยสงั เกตพฤตกิ รรมของนกั เรยี นตลอดเวลา
โดยเฉพาะนักเรยี นที่มีปญั หาและเรียนอ่อน
8.การตรวจผลปฏิบตั ิกิจกรรมครูควรตรวจอย่างละเอยี ดทุกข้ันตอนเพ่อื สงั เกตการณ์พฒั นาทักษะ
กระบวนการคดิ ของนักเรยี น
9. หากพบว่านกั เรยี นคนใดไม่ผา่ นเกณฑ์การประเมิน ครทู ำการสอนซ่อมเสรมิ และให้ปฏิบัตกิ ิจกรรมที่
คลา้ ยคลงึ กันอกี ครัง้
10. ครบู อกผลการประเมนิ ใหน้ กั เรียนทราบทันที เมอื่ นักเรียนทำชุดการสอน / ใบกิจกรรมเสร็จสนิ้
เพอ่ื เปน็ การกระตุ้นให้นักเรียนมคี วามต้ังใจ นักเรียนสามารถนำผลการประเมนิ ไปพัฒนาในการทำงาน
ของตนเองให้ดขี ึ้น

วิษณุพงษ์ กาบทอง โรงเรยี นบา้ นโป่งนก

จ

ชุดการสอน เร่ืองหลักธรรมทางพระพทุ ธศาสนา

บทบาทการใช้ชดุ การสอน สำหรบั นักเรียน

1. ช่วยครูวางแผนจัดกระบวนการเรียนรู้รวมถึง สือ่ / อุปกรณ์ ช่วยกันจัดหาและ
จัดทำขนึ้ รว่ มกบั ครู
2. ก่อนปฏิบตั กิ จิ กรรม นกั เรียนต้องตัง้ ใจรับฟังคำชีแ้ จงจากครูด้วยความต้ังใจ และ
ปฏิบตั ิกจิ กรรมการเรยี นตามลำดับขน้ั ตอนชดุ การสอน
3. อา่ นจดุ ประสงค์การเรียนรู้ / ตวั ชว้ี ัด ให้เข้าใจกอ่ นลงมอื ทำชุดการสอน
4. ทำแบบทดสอบกอ่ นเรียน
5. นกั เรียนลงมอื ทำชดุ การสอนทกุ เนื้อหาทเี่ รียน โดยมีครูผสู้ อนใหค้ ำปรกึ ษาแนะนำ
ตลอดเวลา
6. ขณะปฏบิ ัติกจิ กรรม ถ้านักเรยี นยงั ไมเ่ ข้าใจควรถามครหู รือเพือ่ นทเี่ กง่ กว่า และ
สามารถเลอื กใช้วธิ กี ารหาคำตอบได้อยา่ งหลากหลายวธิ ีตามความถนัดของตนเอง
7. นักเรยี นควรปฏิบตั กิ ิจกรรมการเรยี นรู้ด้วยความมุ่งมัน สามคั คี ซอ่ื สัตย์ มีวินัย
และรบั ผิดชอบในการปฏบิ ัติกิจกรรมทุกชุดกจิ กรรมการเรียนรู้
8. เม่ือนักเรียนทำกจิ กรรมเสรจ็ ให้นักเรียนทำแบบทดสอบหลังเรยี นเพ่อื วัดความ
เขา้ ใจหลงั การเรียนรอู้ ีกครั้งหน่ึง
9. ตรวจกระดาษคำตอบของแบบทดสอบก่อนเรียนและหลงั เรียน
10. ถ้านักเรียนคนใดไดค้ ะแนนหลังเรียนรอ้ ยละ 80 ขึ้นไป ถือวา่ ผา่ นเกณฑ์ตามผลการ
เรียนรู้ ตามจุดประสงค์ / ตวั ชีว้ ัด

วษิ ณุพงษ์ กาบทอง โรงเรยี นบ้านโปง่ นก

ฉ

ชุดการสอน เรื่องหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา

ข้นั ตอนในการเรยี นรู้ด้วยชุดการสอน

ศึกษารายละเอยี ดของชดุ การสอนแต่ละเรื่อง
ทำแบบทดสอบกอ่ นเรียน
ศึกษาใบความรู้
บนั ทึกใบกจิ กรรมการเรยี นรู้
ทำแบบทดสอบหลงั เรยี น

ตรวจคำตอบและรวบรวมสง่ คณุ ครู
ครูและนกั เรียนร่วมกนั ประเมนิ ผล

วิษณพุ งษ์ กาบทอง โรงเรยี นบา้ นโปง่ นก

ชดุ การสอน เร่ืองหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา 1

มาตรฐาน

มาตรฐาน ส 1.1 รู้ และเขา้ ใจประวัติ ความสำคัญ ศาสดา หลกั ธรรมของพระพทุ ธศาสนาหรือ
ศาสนา ทต่ี นนบั ถอื และศาสนาอนื่ มศี รทั ธาทถ่ี กู ต้อง ยดึ ม่ันและปฏบิ ตั ติ ามหลกั ธรรม เพ่ืออยู่ร่วมกัน
อยา่ งสันตสิ ุข

ตัวชี้วดั

1. แสดงความเคารพพระรตั นตรยั ปฏบิ ัตติ ามไตรสกิ ขาและหลกั ธรรมโอวาท 3 ในพระพทุ ธศาสนา
หรอื หลักธรรมของศาสนาทตี่ นนบั ถอื ตามที่กำหนด (ส 1.1ป.4/4 )

จดุ ประสงค์การเรียนรู้

1. นกั เรียนอธิบายความหมายและความสำคญั ของหลกั ธรรม ในกรอบของ เรื่อง พระรัตนตรยั
ศรทั ธา 4 และพุทธคณุ 3 ได้

2. นำหลกั ธรรมความรู้ เร่ือง พระรตั นตรัยศรทั ธา 4 และพุทธคุณ 3 ไปประพฤตปิ ฏบิ ัติได้
3. มีความตระหนักและเหน็ คณุ คา่ ของ พระรตั นตรยั ศรทั ธา 4 และพทุ ธคณุ 3 ทที่ ำให้เกิดความสุข
ในชีวิตได้

วษิ ณพุ งษ์ กาบทอง โรงเรยี นบ้านโป่งนก

ชดุ การสอน เร่ืองหลักธรรมทางพระพทุ ธศาสนา 2

แบบทดสอบก่อนเรียน ไดค้ ะแนน คะแนนเตม็
วิชา พระพทุ ธศาสนา ป.4 40
นว่ ยที่ 3 หลกั ธรรมของศาสนา

1) พระพทุ ธเจ้าทรงมีเมตตาช้ีหนทางดับทกุ ข์ให้ชาวโลก ถือเป็นพทุ ธคุณข้อใด

ก. พระปัญญาคุณ ข. พระกรุณาคุณ

ค. พระวิสทุ ธคิ ุณ ง. พระบรสิ ทุ ธคิ ุณ

2) ความเพยี รแสวงหาหนทางดับทกุ ข์ให้มวลมนษุ ยจ์ นตรัสรู้ ถือเป็นพทุ ธคุณขอ้ ใด

ก. พระปัญญาคุณ ข. พระกรุณาคุณ

ค. พระวิสทุ ธิคณุ ง. พระบริสุทธคิ ณุ

3) ข้อใดตรงกับความหมายของพระไตรปิฎก

ก. พระพุทธ ข. พระธรรม

ค. พระสงฆ์ ง. พระสาวก

4) พระไตรปิฎกมีความสำคญั ตอ่ พระพทุ ธศาสนาอยา่ งไร

ก. เป็นตำราประกอบการเรียนของภกิ ษุสงฆ์ ข. เปน็ คมั ภรี บ์ รรจุคำสอนของพระพุทธเจ้า

ค. เปน็ คัมภรี ์เวทมนตร์ ง. เปน็ คมั ภรี ร์ วบรวมคำสอนของพระสงฆ์

5) หลักศรัทธา 4 สอนให้ชาวพทุ ธเช่ือมั่นในเร่ืองใด

ก. กฎแหง่ กรรม ข. การถือสจั จะ

ค. นรก สวรรค์ ง. กตัญญูกตเวที

6) คนทศี่ รทั ธาในเรอื่ งผลของกรรม จะต้องเช่ือถือเร่อื งใด

ก. กรรมเวรมจี ริง ข. พระพรหมลิขติ

ค. ทำช่วั ได้ดมี ีถมไป ง. ทำดีไดด้ ี ทำชว่ั ได้ชัว่

7) พระคุณอนั ประเสริฐของพระพทุ ธเจา้ 3 ประการ คือข้อใด

ก. พทุ ธคุณ 3 ข. พทุ ธกจิ 3

ค. พทุ ธภูมิ 3 ง. พุทธบูชา 3

วิษณุพงษ์ กาบทอง โรงเรยี นบ้านโปง่ นก

ชดุ การสอน เรอ่ื งหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา 3

8) จิตตะ หมายความวา่ อยา่ งไร

ก. รจู้ ักตรติ รองพจิ ารณาเหตุผล ข. มีความเพียรพยายาม

ค. ความพอใจในการทำงาน ง. มคี วามเอาใจใส่ต่อการทำงาน

9) บคุ คลใดตอ่ นี้มีวิริยะ

ก. แต๋วพอใจในสงิ่ ที่ตนมี ข. โตอดทนตอ่ การทำงาน

ค. ความพอใจในการทำงาน ง. มีความเอาใจใสต่ อ่ การทำงาน

10) พระพุทธ พระธรรม และพรสงฆ์ รวมเรียกว่าอยา่ งไร

ก. ไตรภูมิ ข. ไตรลกั ษณ์

ค. พระรตั นตรยั ง. พระไตรปฎิ ก

11) ข้อใดไมใ่ ช่ความหมายของศรัทธาในพระพุทธศาสนา

ก. เช่อื ด้วยปญั ญา ข. เช่ือตามคำเล่าลอื

ค. เชื่ออย่างมีเหตุผล ง. เชือ่ อยา่ งมสี ติ

12) การเจริญสมาธติ ามหลกั ไตรสกิ ขา มุง่ ให้เกิดผลอยา่ งไร

ก. จิตใจสงบ ข. ไมป่ ระพฤตชิ ่ัวทางกาย

ค. ไม่ประพฤติชว่ั ทางวาจา ง. สำรวมวาจาให้บรสิ ุทธิ์

13) พรหมวิหาร 4 ข้อใดหมายถึง ความสงสารอยากให้ผู้อืน่ พน้ ทกุ ข์

ก. เมตตา ข. กรณุ า ค. มุทติ า ง. อุเบกขา

14) ส่งิ เคารพสงู สดุ ของชาวพทุ ธศาสนิกชน คอื ข้อใด

ก. พระรตั นตรัย ข. พระธรรม

ค. พระสงฆ์ ง. พระพทุ ธ

15) หลักธรรมในข้ใอถอื วา่ เปน็ หวั ใจของพระพทุ ธศาสนา

ก. พรหมวหิ าร 4 ข. สงั คหวัตถุ 4

ค. โอวาท 3 ง. ไตรสกิ ขา 3

16) ข้อใดไม่จัดอยู่ในหลกั เบญจธรรม

ก. มีความยินดใี นคู่ครองของตน ข. มีความซอ่ื สัตยส์ จุ ริต

ค. มสี ติสัมปชัญญะ ง. มีความเหน็ ที่ถกู ต้อง มีเหตุผลที่ดี

17) ข้อใดคือการทำความชั่วทางใจ หรือมโนทุจรติ

ก. คิดปองรา้ ยผู้อื่น ข. คดิ ชว่ ยเหลอื ผอู้ นื่

ค. คดิ อยากให้เพื่อนไดด้ ี ง. คดิ อยากเป็นคนเรียนเก่ง

วษิ ณพุ งษ์ กาบทอง โรงเรยี นบ้านโป่งนก

ชดุ การสอน เรอ่ื งหลักธรรมทางพระพทุ ธศาสนา 4

18) คนท่ีทำงานหาเลี้ยงชพี อยา่ งสจุ ริต ตรงกับหลักเบญจธรรมข้อใด

ก. เมตตากรุณา ข. สมั มาอาชีวะ

ค. ถือสัจจะวาจา ง. สำรวมในกาม

19) ตามหลักพระพุทธศาสนา การกระทำที่เกดิ จากเจตนาหรือต้ังใจทำเรียกว่าอะไร

ก. กรรม ข. กรณุ า

ค. ขันติ ง. ศรัทธา

20) ขอ้ ใดเปน็ กุศลกรรม

ก. รงั แกเพื่อน ข. ช่วยแมเ่ ล้ียงนอ้ ง

ค. ลักขโมยเงนิ แม่ ง. พูดลอ้ เลยี นคนพิการ

21) ทิศเบ้ืองหลัง คือใคร

ก. บิดา มารดา ข. ครู อาจารย์

ค. บตุ ร ภรรยา ง. บา่ ว ไพร่

22) หลักธรรมใดหมายถงึ ข้อปฏิบตั ิของผคู้ รองเรือน

ก. ฆราวาสธรรม 4 ข. อทิ ธบิ าท 4

ค. อริยสจั 4 ง. พรหมวหิ าร 4

23) ข้อใดเปน็ การแสดงถึงความเคารพพระรัตนตรยั ท่ีถูกต้อง

ก. แขวนพระเครือ่ งเพื่อช่วยคุ้มครอง ข. ฟงั เทศนเ์ ฉพาะวนั เกดิ

ค. ปฏิบัตติ ามหลักธรรมคำสอนของพระพทุ ธเจ้า ง. บริจาคเงนิ มาก ๆ จะได้บญุ มาก

24) ข้อใดกล่าวถูกต้องทส่ี ุด

ก. พระธรรมเป็นคุณงามความดีของพระพุทธเจา้

ข. พระพุทธเจา้ เปน็ ผคู้ ้นพบหลกั ธรรมดว้ ยพระองค์เอง

ค. พระสงฆ์เป็นผู้รักษาพระพุทธศาสนา

ง. พระธรรม และพระสงฆ์เป็นตวั แทนของพระพุทธเจา้

25) นักเรยี นที่ขยันอา่ นหนงั สอื และทำการบา้ น ถือเป็นสุจรติ 3 ข้อใด

ก. กายสุจริต ข. วจสี จุ รติ

ค. มโนสุจริต ง. ปญั ญาสจุ รติ

วิษณพุ งษ์ กาบทอง โรงเรยี นบ้านโป่งนก

ชดุ การสอน เรือ่ งหลักธรรมทางพระพทุ ธศาสนา 5

26) การศึกษาตามแนวทางพระพุทธศาสนา มี 3 ทาง เรียกว่าอย่างไร

ก. ศีลสิกขา ข. จติ ตสิกขา

ค. ปญั ญาสกิ ขา ง. ไตรสกิ ขา

27) ข้อใดคือพรหมวิหาร 4 ในข้อ มุทิตา

ก. อยากใหเ้ ขาได้ดี ข. อยากใหเ้ ขาหายปว่ ย

ค. ยนิ ดีเมอ่ื เหน็ เขาไดด้ ี ง. วางเฉย ไมย่ นิ ดยี นิ ร้ายใด ๆ

28) บคุ คลใดตอ่ ไปนี้ เป็นผมู้ ีจาคะ

ก. โจพอใจในสิง่ ท่ีตนเองมี ข. จอยมคี วามซ่ือสัตย์

ค. ปอยบริจาคเส้ือผา้ ใหเ้ ดก็ ยากจน ง. ปายอดทนตอ่ การทำงาน

29) เหตทุ ี่ทำให้เกิดทกุ ข์ เรียกว่าอะไร

ก. สมุทัย ข. นโิ รธ ค. มรรค ง. ทุกข์

30) คนมเี มตตาต่อสัตว์ ถือว่ามหี ลักธรรมโอวาท 3 ข้อใด

ก. ทำความดี ข. ละเวน้ ความชัว่

ค. ทำจติ ใจใหบ้ ริสทุ ธ์ิ ง. มีเบญจธรรมข้อ 1

31) ธรรมประจำใจอนั ประเสรฐิ คอื หลกั ธรรมใด

ก. กุศลกรรมบถ 10 ข. อริยสจั 4

ค. พรหมวหิ าร 4 ง. ฆราวาสธรรม 4

32) ขอ้ ใดเป็นความประพฤติทางวจกี รรม

ก. เวน้ จากการพดู คำหยาบ ข. เวน้ จากการฆ่าสัตว์

ค. เวน้ จากการลักทรัพย์ ง. ไมพ่ ยาบาทปองร้ายผู้อ่ืน

33) ข้อใดคือความหมายของคำว่า “ศรทั ธา”

ก. ความเช่อื เพราะเปน็ ส่งิ ธรรมดาโลก ข. ความเชื่อทใ่ี ช้ปัญญา

ค. ความเช่ือในการทำงาน ง. ความเชื่อในการเรียน

34) ความออ่ นนอ้ มถ่อมตนมีลักษณะตรงขา้ มกบั ข้อใด

ก. ความเย่อหยง่ิ ข. ความอ่อนน้อม

ค. ความนุ่มนวล ง. ความสงบเสงี่ยม

วษิ ณพุ งษ์ กาบทอง โรงเรยี นบ้านโป่งนก

ชดุ การสอน เรอ่ื งหลักธรรมทางพระพทุ ธศาสนา 6

35) หากเราปฏิบตั ติ นตามหลกั ธรรมคำสั่งสอนอยู่เสมอ จะมีผลเช่นไร

ก. มฐี านะดขี ึน้ ข. ม่งิ สิ่งศักดสิ์ ทิ ธคิ์ ้มุ ครอง

ค. มเี พ่ือนมากขน้ึ ง. มีความสงบสขุ ในชีวิต

36) ทำใจใหส้ ะอาด ไม่มโี ลภ โกรธ หลง ถือเป็นโอวาท 3 ข้อใด

ก. รักษาศีลใหบ้ ริสุทธ์ิ ข. ชำระตจิ ใจให้บริสทุ ธิ์

ค. ทำความดีให้ถึงพร้อม ง. ละเวน้ ความชั่วท้ังปวง

37) ข้อหา้ มไม่ใหท้ ำความช่ัว 5 ประการ คอื หลกั ธรรมข้อใด

ก. พล 5 ข. เบญจขันธ์

ค. เบญจศีล ง. เบญจธรรม

38) ข้อใดเป็นองคป์ ระกอบของ “ไตรสิกขา”

ก. ศลี สมาธิ ปัญญา ข. พระปัญญาคุณ พระวสิ ุทธิคณุ พระกรุณาคุณ

ค. พระพทุ ธ พระธรรม พระสงฆ์ ง. โลภะ โทสะ โมหะ

39) บุคคลใดตอ่ น้ีมีภวตัณหา

ก. เกง่ อยากได้เสื้อผ้าใหม่ ข. แกว้ ไม่อยากอ้วน

ค. กลา้ อยากได้ของเลน่ ง. ก้อยอยากเปน็ คนรวย

40) สมั มาอาชีวะ หมายถึงอะไร

ก. ไมป่ ระพฤติผดิ ในกาม ข. การประกอบอาชพี ที่สจุ ริต

ค. พดู แต่ในสิ่งที่ดี ง. ไมฆ่ า่ สตั ว

โชคดีในการทำข้อสอบจา้

วิษณุพงษ์ กาบทอง โรงเรยี นบ้านโปง่ นก

ชดุ การสอน เร่อื งหลักธรรมทางพระพทุ ธศาสนา 7

ใบความรูท้ ่ี 1.1 เรอื่ ง พระรัตนตรัย

พระรตั นตรัย

พระรตั นตรยั หมายถึง แก้วอนั ประเสริฐ หรือแกว้ 3 ดวง ได้แก่ พระพทุ ธ พระ
ธรรมและพระสงฆ์ซงึ่ เป็นองคป์ ระกอบสำคญั ของพระพทุ ธศาสนา

1. พระพทุ ธ หมายถงึ องค์สมเด็จพระสมั มาสัมพทุ ธเจ้า ผ้ทู รงเปน็ ศาสดาของ
พระพุทธศาสนาเปน็ ผทู้ รงค้นพบสัจธรรมโดยการตรัสร้ดู ้วยพระองค์เองแล้วนำคำสอนมา
เผยแพร่ให้พุทธศาสนิกชนได้ปฏิบัตติ าม

2. พระธรรม หมายถงึ หลักคำสอนทางพระพุทธศาสนา หรอื ความจรงิ ท่ี
พระพุทธเจ้าทรงคน้ พบเป็นความจรงิ ที่มอี ยู่แลว้ พระพุทธเจ้าไม่ได้ทรงคน้ คิดเอง แต่พระองค์
ทรงค้นพบโดยการตรสั รแู้ ลว้ นำมาส่ังสอนแก่ชาวโลก

3.พระสงฆ์หมายถึง เป็นสาวกผปู้ ฏิบตั ดิ ปี ฏิบตั ชิ อบตามคำสอนของ
พระพทุ ธเจา้ แลว้ นำหลักคำสอนน้ันมาเผยแพร่แก่มวลมนุษย์

พระพทุ ธ พระธรรม พระสงฆ์

วษิ ณุพงษ์ กาบทอง โรงเรียนบ้านโป่งนก

ชุดการสอน เรอื่ งหลักธรรมทางพระพทุ ธศาสนา 8

ใบกิจกรรมที่ 1.1
เรื่อง พระรัตนตรัย

คำชี้แจง : ให้นักเรยี นเติมคำในชอ่ งว่างให้ถูกต้องสมบรู ณ์(10คะแนน)
1. พระรัตนตรัย หมายถงึ อะไร ?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………..........................................................................................................

2. พระรัตนตรยั มอี งคป์ ระกอบอะไรบา้ ง ?

องคป์ ระกอบ
พระรตั นตรยั

....................................................................................
....................................................................................
.............

.............................................................................
..........................................................................

.............................................................................
..........................................................................

วิษณพุ งษ์ กาบทอง โรงเรยี นบ้านโปง่ นก

ชดุ การสอน เร่อื งหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา 9

ใบความรู้ที่ 1.2 เรอื่ ง ศรัทธา 4

ศรัทธา 4

ศรทั ธา หมายถงึ ความเชอื่ ศรัทธาในพระพทุ ธศาสนาเป็นความเชอ่ื ท่ี ไม่งมงายประกอบด้วย
ปญั ญาหรือเหตผุ ลซึ่งเรียกว่าศรัทธาเพอื่ ปญั ญาศรทั ธาในพระพทุ ธศาสนามี 4 ประการ ได้แก่

1. กมั มสทั ธา เชอ่ื กรรม เชื่อกฎแห่งกรรม เชอ่ื ว่ากรรมมอี ย่จู ริง คอื เช่ือวา่ เม่ือทำอะไรโดยมี
เจตนา คือ จงใจทำทง้ั รู้ ย่อมเป็นกรรม คือ เป็นความช่วั ความดีมีขึน้ ในตน เป็นเหตปุ จั จัยก่อใหเ้ กดิ
ผลดผี ลรา้ ยสืบเน่ืองตอ่ ไป การกระทำไมว่ า่ งเปล่า และเชอ่ื วา่ ผลทต่ี ้องการ จะสำเรจ็ ได้ดว้ ยการกระทำ
มิใช่ดว้ ยอ้อนวอนหรอื นอนคอยโชค

2. วิปากสทั ธา เชื่อผลของกรรม เชอ่ื วา่ ผลของกรรมมีจรงิ คือ เชือ่ ว่ากรรมท่ีทำแลว้ ย่อมมีผล
และผลต้องมีเหตุ ผลดีเกดิ จากกรรมดี ผลชว่ั เกดิ จากกรรมชว่ั

3. กมั มสั สกตาสทั ธา เชอื่ ว่าสัตว์ มกี รรมเป็นของตน เช่อื ว่าแต่ละคนเปน็ เจา้ ของ จะตอ้ ง
รบั ผดิ ชอบเสวยวิบาก เป็นไปตามกรรมของตน

4. ตถาคตโพธสิ ัทธา เช่อื วา่ พระพุทธเจ้าตรัสรจู้ ริง มัน่ ใจในองค์พระตถาคต ว่าเปน็ พระสมั มา
สัมพุทธะ ทรงพระคณุ ท้ัง 9 ประการ ตรัสธรรม บัญญัติวินัยไว้ด้วยดี ทรงเปน็ ผู้นำทางที่แสดงให้เห็นวา่
มนษุ ย์ คอื เราทุกคนน้ี หากฝึกตนดว้ ยดีก็สามารถเขา้ ถึงภมู ิธรรมสูงสุด บริสทุ ธ์ิหลุดพ้นได้ ดังที่พระองค์
ทรงบำเพญ็ ไว้

กัมมสัทธา : เช่ือในเรอ่ื งกรรม = กรรมมอี ย่จู รงิ
วปิ ากสัทธา : เชื่อในผลของกรรม = ทำดี ได้ดี ทำชวั่ ได้ชั่ว ทำอะไรไว้ ย่อมได้รบั ผลอยา่ งน้นั
กัมมัสสกตาสทั ธา : เชือ่ ในเรื่องทสี่ ัตว์มีกรรมเปน็ ของตนเอง = รับผดิ ชอบในการกระทำของตนเอง
ตถาคตโพธสิ ัทธา : เช่อื วา่ พระพุทธเจา้ ตรัสรจู้ รงิ = พระองคท์ รงค้นพบหลักธรรมด้วยตนเอง

วษิ ณพุ งษ์ กาบทอง โรงเรยี นบ้านโปง่ นก

ชุดการสอน เรื่องหลักธรรมทางพระพทุ ธศาสนา 10

ใบกจิ กรรมที่ 1.2
เรอ่ื ง ศรัทธา 4

คำชีแ้ จง : ให้นกั เรียนเตมิ คำในชอ่ งวา่ งให้ถูกตอ้ งสมบูรณ์ (10 คะแนน)

1. ศรัทธา หมายถึง อะไร และประกอบไปด้วยอะไรบ้าง ?
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………….............................................................................................. ...............................................
2. ความเชื่อในเรอื่ งกรรม เรยี กวา่ อะไร ?
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………….............................................................................................. ................................................
3. ความเช่ือในเรอื่ งผลของกรรม เรยี กว่าอะไร ?
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………….............................................................................................................................................
4. ความเช่ือในเรอ่ื งสัตวม์ กี รรมเปน็ ของตวั เอง เรยี กว่าอะไร ?
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………............................................................................................................................. ................
5. ความเชื่อในเรอื่ งการตรสั รขู้ องพระพทุ ธเจ้า เรยี กว่าอะไร ?
………………………………………………………………………………………………….......................................................................
............................................................................................................................. .......................................................

วษิ ณุพงษ์ กาบทอง โรงเรียนบ้านโปง่ นก

ชุดการสอน เร่ืองหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา 11

ใบความรทู้ ่ี 1.3 เรอื่ ง พทุ ธคณุ

พุทธคุณ 3

พระพุทธเจ้านนั้ พระองค์เป็นผมู้ ีพระคุณทีย่ ิง่ ใหญ่ต่อชาวโลก ยากทจ่ี กั พรรณนาให้สิ้นสดุ ได้
โดยง่าย แมพ้ ระองค์ จะเสด็จปรนิ พิ พาน ไปเปน็ เวลากว่า 2,500 ปีแล้ว แตช่ าวโลกท่เี ปน็ ชาวพทุ ธกย็ งั
นำพระคุณของพระองค์มาเปน็ บทสวดมนต์รำลกึ ถึงทุกเชา้ – ค่ำ

พุทธคณุ หมายถึง คุณความดีของพระพุทธเจา้ ตามบทสวดมนตท์ ่ีขนึ้ ตน้ ว่า อิติปโิ ส ภะคะ
วา… มพี ุทธคณุ อยู่ 9 ประการ แตเ่ มื่อสรุปยอ่ จะได้ 3 ประการ คอื

1. พระปัญญาคุณ คือ พระพทุ ธองคท์ รงมพี ระปัญญารอบรู้ถงึ ความจริงแหง่ สิ่งพระพทุ ธเจา้ ก็
บรสิ ุทธ์อิ ยมู่ ั่นคงอยู่อย่างน้ันไมแ่ ปรผัน

2. พระวิสทุ ธิคุณ คือ ความบรสิ ุทธ์ิ สะอาดหมดจด จากอาสวะกิเลสเครือ่ งเศร้าหมองทง้ั หลาย
ไม่มคี วามขุ่นมวั เศรา้ หมองภายในพระทยั ทรงด ารงอยูอ่ ยา่ งคงท่ี ไม่แปรผัน ท่ามกลางอารมณ์ ที่
กระแทกกระทั้นจากภายนอก ไม่ว่าจะดหี รือรา้ ยแต่พระทัยของพระพทุ ธเจ้ากบ็ ริสทุ ธอิ์ ยู่มัน่ คงอยู่
อยา่ งนน้ั ไม่แปรผนั

3. พระกรุณาธิคณุ คอื ประกอบดว้ ยความกรุณาต่อสรรพสตั ว์ท้ังหลาย ไม่ ทรงเลอื กชาตชิ นั้
วรรณะแต่ประการใด แม้แตใ่ นศลี ของพระองค์ก็ทรงบัญญัตใิ หค้ นงดเวน้ ไมท่ ำส่ิงมชี ีวติ ให้ตกล่วงไป
และทรงแนะใหแ้ ผ่เมตตาจติ ต่อสรรพสตั วท์ ง้ั หลาย เพ่ือให้อยรู่ ่วมกนั ได้อยา่ งปกตสิ ขุ อนั เป็นเป้าหมาย
ของการดำรงชีวิต

พทุ ธคณุ 3 อยา่ งนี้นกั เรียนสามารถนำมาประพฤติตามได้ในชวี ติ ประจำวันคอื ตัง้ ใจ
ความมุ่งมนั่ ให้มคี วามรูด้ ี ความรตู้ รง และความถูกตอ้ ง ความรู้ชอบ มีจิตใจทีส่ ะอาดมีน้ำใจ
พร้อมจะชว่ ยเหลือผู้อืน่ ใครมีคุณสมบตั ิท้งั 3 อยา่ งน้ี ผนู้ ้ันขึน้ ชอื่ ว่าเป็นคนดี

วษิ ณพุ งษ์ กาบทอง โรงเรยี นบ้านโปง่ นก

ชดุ การสอน เรอ่ื งหลักธรรมทางพระพทุ ธศาสนา 12

บทสวดพระรตั นตรยั
อะระหงั สมั มาสมั พทุ โธภะคะวา, พทุ ธังภะคะวนั ตงั อภิวาเทมิ
พระผมู้ ีพระภาคเจ้า, เป็นพระอรหนั ต์ดบั เพลงิ กเิ ลสเพลงิ ทกุ ขส์ นิ้ เชงิ
ตรัสร้ชู อบไดโ้ ดยพระองค์เอง ข้าพเจา้ ขออภิวาทพระผ้มู พี ระภาคเจ้า,

ผู้รู้ ผตู้ ื่นผู้เบิกบาน (กราบ)
สวากขาโต ภะคะวะตา ธัมโม, ธัมมังนะมสั สาม.ิ
พระธรรมเปน็ ธรรมท่พี ระผู้มีพระภาคเจ้า, ตรสั ไว้ดแี ลว้ ,

ข้าพเจา้ ขอนมัสการพระธรรม (กราบ)
สปุ ะฏิปปันโน ภะคะวะโต สาวะกะสงั โฆ, สงั ฆงั นะมามิ.

พระสงฆ์สาวกของพระผู้มีพระภาคเจา้ , ปฏบิ ัติดีแลว้
ขา้ พเจ้าขอนอบนอ้ มพระสงฆ์ (กราบ)

วษิ ณุพงษ์ กาบทอง โรงเรยี นบ้านโปง่ นก

ชดุ การสอน เรอ่ื งหลักธรรมทางพระพทุ ธศาสนา 13

บทสวดสรรเสรญิ คณุ พระรัตนตรยั (อติ ิปิโส)
อติ ปิ ิ โส ภะคะวา อะระหงั สมั มาสมั พทุ โธ วชิ ชาจะระณะสมั ปนั โน

สคุ ะโต โลกะวิทู อะนตุ ตะโร ปุริสสะทมั มะสาระถิ สตั ถา
เทวะมนุสสานงั พุทโธ ภะคะวาติ.

สวากขาโต ภะคะวะตา ธมั โม สนั ทฏิ ฐิโก อะกาลโิ ก เอหปิ สั สิโก
โอปนยิโก ปจั จตั ตงั เวทติ พั โพ วิญญหู ีต.ิ

สปุ ะฏิปันโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ อชุ ปุ ะฏิปนั โน ภะคะวะโต
สาวะกะสงั โฆ ญายะปะฏปิ นั โน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ
สามีจปิ ะฏปิ ันโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ ยะททิ งั จัตตาริ

ปรุ ิสะยคุ านิ อฏั ฐะ ปุริสะปุคคะลา เอสะ ภะคะวะโต สาวะกะสงั โฆ
อาหเุ นยโย ปาหุเนยโย ทกั ขเิ ณยโย อัญชะลีกะระณโี ย อะนตุ ตะรงั

ปุญญักเขตตัง โลกัสสาต.ิ

วิษณพุ งษ์ กาบทอง โรงเรยี นบ้านโปง่ นก

ชุดการสอน เรื่องหลักธรรมทางพระพทุ ธศาสนา 14

ใบกจิ กรรมท่ี 1.3
เรอ่ื ง พุทธคุณ 3

คำช้ีแจง : ให้นักเรียนเติมคำในช่องว่างใหถ้ กู ตอ้ งสมบูรณ์ (10 คะแนน)
1. พทุ ธคุณ หมายถงึ อะไร ?
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
2. นักเรียนสรุปองค์ความรู้ พุทธคณุ 3 ประการ?

พทุ ธคุณ 3

....................................... ....................................... .......................................
....................................... ....................................... .......................................
....................................... ....................................... .......................................
....................................... ....................................... .......................................
....................................... ....................................... .......................................
....................................... ....................................... .......................................
...................................... ...................................... ......................................

วิษณุพงษ์ กาบทอง โรงเรียนบ้านโป่งนก

ชดุ การสอน เรอ่ื งหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา 15

แบบทดสอบหลงั เรียน ได้คะแนน คะแนนเตม็
วิชา พระพทุ ธศาสนา ป.4 40
หน่วยท่ี 3 หลกั ธรรมของศาสนา

1) พระพทุ ธเจา้ ทรงมีเมตตาชีห้ นทางดับทกุ ข์ใหช้ าวโลก ถอื เปน็ พทุ ธคุณข้อใด

ก. พระปัญญาคุณ ข. พระกรุณาคุณ

ค. พระวิสุทธคิ ุณ ง. พระบรสิ ุทธิคุณ

2) ความเพยี รแสวงหาหนทางดับทุกขใ์ ห้มวลมนุษย์จนตรสั รู้ ถอื เปน็ พุทธคณุ ขอ้ ใด

ก. พระปัญญาคุณ ข. พระกรุณาคุณ

ค. พระวิสุทธิคณุ ง. พระบริสทุ ธคิ ุณ

3) ข้อใดตรงกับความหมายของพระไตรปิฎก

ก. พระพุทธ ข. พระธรรม

ค. พระสงฆ์ ง. พระสาวก

4) พระไตรปฎิ กมีความสำคญั ตอ่ พระพุทธศาสนาอยา่ งไร

ก. เป็นตำราประกอบการเรียนของภกิ ษุสงฆ์ ข. เป็นคมั ภรี บ์ รรจุคำสอนของพระพุทธเจา้

ค. เป็นคัมภีรเ์ วทมนตร์ ง. เปน็ คัมภรี ์รวบรวมคำสอนของพระสงฆ์

5) หลักศรัทธา 4 สอนให้ชาวพุทธเชื่อมั่นในเร่อื งใด

ก. กฎแห่งกรรม ข. การถอื สัจจะ

ค. นรก สวรรค์ ง. กตัญญกู ตเวที

6) คนท่ีศรทั ธาในเรื่องผลของกรรม จะต้องเช่ือถือเร่ืองใด

ก. กรรมเวรมีจรงิ ข. พระพรหมลิขิต

ค. ทำช่วั ไดด้ ีมถี มไป ง. ทำดีได้ดี ทำชัว่ ได้ชัว่

7) พระคณุ อนั ประเสริฐของพระพทุ ธเจ้า 3 ประการ คอื ข้อใด

ก. พทุ ธคุณ 3 ข. พทุ ธกิจ 3

ค. พทุ ธภมู ิ 3 ง. พทุ ธบชู า 3

วิษณุพงษ์ กาบทอง โรงเรียนบ้านโปง่ นก

ชดุ การสอน เรือ่ งหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา 16

8) จิตตะ หมายความวา่ อย่างไร

ก. รู้จักตรติ รองพจิ ารณาเหตุผล ข. มคี วามเพียรพยายาม

ค. ความพอใจในการทำงาน ง. มีความเอาใจใส่ต่อการทำงาน

9) บุคคลใดตอ่ น้ีมีวริ ิยะ

ก. แตว๋ พอใจในสิง่ ทต่ี นมี ข. โตอดทนต่อการทำงาน

ค. ความพอใจในการทำงาน ง. มคี วามเอาใจใส่ต่อการทำงาน

10) พระพุทธ พระธรรม และพรสงฆ์ รวมเรยี กว่าอยา่ งไร

ก. ไตรภมู ิ ข. ไตรลักษณ์

ค. พระรัตนตรัย ง. พระไตรปิฎก

11) ขอ้ ใดไมใ่ ช่ความหมายของศรทั ธาในพระพทุ ธศาสนา

ก. เชอ่ื ดว้ ยปัญญา ข. เชือ่ ตามคำเลา่ ลือ

ค. เช่ืออยา่ งมีเหตผุ ล ง. เช่ืออยา่ งมสี ติ

12) การเจริญสมาธติ ามหลักไตรสกิ ขา มงุ่ ใหเ้ กิดผลอยา่ งไร

ก. จติ ใจสงบ ข. ไม่ประพฤตชิ ั่วทางกาย

ค. ไม่ประพฤติชัว่ ทางวาจา ง. สำรวมวาจาให้บริสุทธ์ิ

13) พรหมวิหาร 4 ข้อใดหมายถงึ ความสงสารอยากให้ผู้อื่นพ้นทุกข์

ก. เมตตา ข. กรณุ า ค. มุทติ า ง. อุเบกขา

14) ส่ิงเคารพสงู สดุ ของชาวพทุ ธศาสนกิ ชน คอื ข้อใด

ก. พระรตั นตรยั ข. พระธรรม

ค. พระสงฆ์ ง. พระพุทธ

15) หลกั ธรรมในข้ใอถือว่าเปน็ หัวใจของพระพุทธศาสนา

ก. พรหมวหิ าร 4 ข. สงั คหวตั ถุ 4

ค. โอวาท 3 ง. ไตรสกิ ขา 3

16) ข้อใดไมจ่ ัดอยู่ในหลกั เบญจธรรม

ก. มีความยินดีในคคู่ รองของตน ข. มคี วามซอื่ สตั ย์สจุ ริต

ค. มสี ตสิ ัมปชัญญะ ง. มีความเห็นที่ถูกต้อง มเี หตผุ ลทดี่ ี

17) ขอ้ ใดคือการทำความชว่ั ทางใจ หรือมโนทจุ รติ

ก. คดิ ปองรา้ ยผู้อ่ืน ข. คดิ ชว่ ยเหลอื ผู้อน่ื

ค. คดิ อยากใหเ้ พื่อนได้ดี ง. คดิ อยากเป็นคนเรยี นเก่ง

วิษณพุ งษ์ กาบทอง โรงเรียนบ้านโป่งนก

ชุดการสอน เรอื่ งหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา 17

18) คนที่ทำงานหาเลี้ยงชีพอยา่ งสจุ ริต ตรงกับหลักเบญจธรรมขอ้ ใด

ก. เมตตากรณุ า ข. สมั มาอาชวี ะ

ค. ถอื สจั จะวาจา ง. สำรวมในกาม

19) ตามหลักพระพุทธศาสนา การกระทำท่ีเกดิ จากเจตนาหรือตงั้ ใจทำเรียกวา่ อะไร

ก. กรรม ข. กรุณา

ค. ขันติ ง. ศรทั ธา

20) ขอ้ ใดเปน็ กศุ ลกรรม

ก. รงั แกเพื่อน ข. ชว่ ยแมเ่ ลี้ยงนอ้ ง

ค. ลักขโมยเงนิ แม่ ง. พดู ลอ้ เลยี นคนพิการ

21) ทิศเบอ้ื งหลัง คอื ใคร

ก. บดิ า มารดา ข. ครู อาจารย์

ค. บุตร ภรรยา ง. บา่ ว ไพร่

22) หลักธรรมใดหมายถงึ ข้อปฏบิ ตั ขิ องผ้คู รองเรือน

ก. ฆราวาสธรรม 4 ข. อทิ ธิบาท 4

ค. อรยิ สัจ 4 ง. พรหมวิหาร 4

23) ข้อใดเปน็ การแสดงถึงความเคารพพระรตั นตรัยทถ่ี กู ตอ้ ง

ก. แขวนพระเครอ่ื งเพื่อช่วยคุ้มครอง ข. ฟังเทศน์เฉพาะวันเกิด

ค. ปฏบิ ตั ิตามหลกั ธรรมคำสอนของพระพทุ ธเจา้ ง. บริจาคเงนิ มาก ๆ จะไดบ้ ญุ มาก

24) ขอ้ ใดกลา่ วถูกต้องทีส่ ุด

ก. พระธรรมเป็นคุณงามความดีของพระพุทธเจ้า

ข. พระพุทธเจา้ เปน็ ผู้คน้ พบหลักธรรมด้วยพระองค์เอง

ค. พระสงฆ์เปน็ ผรู้ ักษาพระพุทธศาสนา

ง. พระธรรม และพระสงฆเ์ ป็นตวั แทนของพระพุทธเจ้า

25) นักเรียนที่ขยนั อา่ นหนังสอื และทำการบ้าน ถือเปน็ สุจริต 3 ข้อใด

ก. กายสุจรติ ข. วจสี จุ ริต

ค. มโนสจุ รติ ง. ปญั ญาสจุ รติ

วษิ ณพุ งษ์ กาบทอง โรงเรยี นบ้านโป่งนก

ชดุ การสอน เรอ่ื งหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา 18

26) การศึกษาตามแนวทางพระพทุ ธศาสนา มี 3 ทาง เรียกวา่ อย่างไร

ก. ศีลสิกขา ข. จติ ตสิกขา

ค. ปญั ญาสกิ ขา ง. ไตรสกิ ขา

27) ข้อใดคอื พรหมวิหาร 4 ในข้อ มุทิตา

ก. อยากให้เขาได้ดี ข. อยากให้เขาหายป่วย

ค. ยนิ ดีเมอ่ื เหน็ เขาได้ดี ง. วางเฉย ไมย่ ินดยี ินร้ายใด ๆ

28) บคุ คลใดต่อไปนี้ เป็นผ้มู ีจาคะ

ก. โจพอใจในส่ิงท่ีตนเองมี ข. จอยมคี วามซ่ือสตั ย์

ค. ปอยบริจาคเสอ้ื ผา้ ให้เดก็ ยากจน ง. ปายอดทนตอ่ การทำงาน

29) เหตทุ ี่ทำใหเ้ กดิ ทุกข์ เรียกวา่ อะไร

ก. สมทุ ัย ข. นโิ รธ ค. มรรค ง. ทกุ ข์

30) คนมีเมตตาต่อสตั ว์ ถือว่ามีหลกั ธรรมโอวาท 3 ข้อใด

ก. ทำความดี ข. ละเวน้ ความช่วั

ค. ทำจิตใจใหบ้ ริสทุ ธ์ิ ง. มเี บญจธรรมขอ้ 1

31) ธรรมประจำใจอนั ประเสรฐิ คือหลักธรรมใด

ก. กศุ ลกรรมบถ 10 ข. อรยิ สจั 4

ค. พรหมวหิ าร 4 ง. ฆราวาสธรรม 4

32) ข้อใดเป็นความประพฤตทิ างวจกี รรม

ก. เวน้ จากการพูดคำหยาบ ข. เว้นจากการฆ่าสัตว์

ค. เวน้ จากการลักทรัพย์ ง. ไม่พยาบาทปองรา้ ยผู้อื่น

33) ข้อใดคอื ความหมายของคำวา่ “ศรัทธา”

ก. ความเชือ่ เพราะเป็นสง่ิ ธรรมดาโลก ข. ความเช่อื ที่ใชป้ ัญญา

ค. ความเชอื่ ในการทำงาน ง. ความเชือ่ ในการเรยี น

34) ความออ่ นน้อมถ่อมตนมีลกั ษณะตรงขา้ มกบั ข้อใด

ก. ความเย่อหยง่ิ ข. ความออ่ นน้อม

ค. ความน่มุ นวล ง. ความสงบเสงี่ยม

วิษณพุ งษ์ กาบทอง โรงเรยี นบ้านโปง่ นก

ชดุ การสอน เร่ืองหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา 19

35) หากเราปฏบิ ตั ิตนตามหลกั ธรรมคำสง่ั สอนอยเู่ สมอ จะมีผลเช่นไร

ก. มีฐานะดขี น้ึ ข. มงิ่ สง่ิ ศักด์ิสทิ ธค์ิ ้มุ ครอง

ค. มีเพื่อนมากขน้ึ ง. มคี วามสงบสุขในชีวิต

36) ทำใจให้สะอาด ไม่มโี ลภ โกรธ หลง ถอื เปน็ โอวาท 3 ข้อใด

ก. รกั ษาศลี ใหบ้ ริสทุ ธิ์ ข. ชำระตจิ ใจใหบ้ รสิ ทุ ธ์ิ

ค. ทำความดีให้ถึงพร้อม ง. ละเว้นความชัว่ ท้ังปวง

37) ขอ้ หา้ มไมใ่ หท้ ำความช่ัว 5 ประการ คือหลักธรรมข้อใด

ก. พล 5 ข. เบญจขันธ์

ค. เบญจศลี ง. เบญจธรรม

38) ขอ้ ใดเป็นองคป์ ระกอบของ “ไตรสิกขา”

ก. ศีล สมาธิ ปัญญา ข. พระปัญญาคุณ พระวิสุทธคิ ุณ พระกรุณาคุณ

ค. พระพทุ ธ พระธรรม พระสงฆ์ ง. โลภะ โทสะ โมหะ

39) บคุ คลใดต่อนี้มีภวตัณหา

ก. เกง่ อยากได้เส้ือผา้ ใหม่ ข. แก้วไม่อยากอว้ น

ค. กล้าอยากได้ของเล่น ง. กอ้ ยอยากเป็นคนรวย

40) สมั มาอาชีวะ หมายถึงอะไร

ก. ไม่ประพฤตผิ ิดในกาม ข. การประกอบอาชีพท่สี จุ รติ

ค. พดู แตใ่ นสิง่ ที่ดี ง. ไมฆ่ า่ สัตว

โชคดีในการทำขอ้ สอบจ้า

วิษณพุ งษ์ กาบทอง โรงเรียนบ้านโปง่ นก

ชดุ การสอน เร่อื งหลักธรรมทางพระพทุ ธศาสนา 20

ภาคผนวก

- กระดาษคำตอบแบบทดสอบ กอ่ นเรยี น – หลังเรยี น
- เฉลยแบบทดสอบก่อนเรยี น – หลงั เรยี น
- เฉลยใบกิจกรรมที่ 1.1
- เฉลยใบกิจกรรมท่ี 1.2
- เฉลยใบกจิ กรรมท่ี 1.3
- เกณฑก์ ารให้คะแนนใบกิจกรรม
- แบบบันทึกคะแนนผลการเรียน
- บรรณานกุ รม
- ประวัติผูพ้ ฒั นานวัตกรรม

วิษณุพงษ์ กาบทอง โรงเรยี นบ้านโป่งนก

ชดุ การสอน เรื่องหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา 21

กระดาษคำตอบแบบทดสอบกอ่ นเรยี น ง

ช่ือ – สกุล.............................................................................ช้ัน......................เลขที่...........
คำชีแ้ จง : ให้นกั เรยี นเลอื กคำตอบในแบบทดสอบ แลว้ ทำเคร่ืองหมาย x ในข้อที่ถกู ตอ้ งทส่ี ดุ เพยี งข้อเดยี ว

ข้อ ก ข ค ง ข้อ ก ข ค
1 21
2 22
3 23
4 24
5 25
6 26
7 27
8 28
9 29
10 30
11 31
12 32
13 33
14 34
15 35
16 36
17 37
18 38
19 39
20 40
ผลการประเมิน
□ ดมี าก เกณฑ์การประเมิน
□ ดี คะแนนระหวา่ ง 9 –10 อย่ใู นเกณฑ์ ดมี าก
□ พอใช้ คะแนนระหวา่ ง 7 – 8 อย่ใู นเกณฑ์ ดี
□ ปรบั ปรงุ คะแนนระหวา่ ง 5 – 6 อย่ใู นเกณฑ์ พอใช้
ลงชือ่ .................................................... คะแนนระหวา่ ง 0 – 4 อยู่ในเกณฑ์ ปรบั ปรงุ

ผูป้ ระเมิน

วิษณพุ งษ์ กาบทอง โรงเรียนบ้านโปง่ นก

ชุดการสอน เรื่องหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา 22

กระดาษคำตอบแบบทดสอบหลงั เรยี น ง

ช่ือ – สกลุ .............................................................................ช้ัน......................เลขที่...........
คำชีแ้ จง : ให้นกั เรียนเลือกคำตอบในแบบทดสอบ แลว้ ทำเครอื่ งหมาย x ในขอ้ ทถ่ี กู ตอ้ งทส่ี ุดเพียงข้อเดียว

ข้อ ก ข ค ง ขอ้ ก ข ค
21
1 22
23
2 24
25
3 26
27
4 28
29
5 30
31
6 32
33
7 34
35
8 36
37
9 38
39
10 40

11 เกณฑ์การประเมนิ
คะแนนระหวา่ ง 9 –10 อยู่ในเกณฑ์ ดีมาก
12 คะแนนระหวา่ ง 7 – 8 อยู่ในเกณฑ์ ดี
คะแนนระหวา่ ง 5 – 6 อย่ใู นเกณฑ์ พอใช้
13 คะแนนระหวา่ ง 0 – 4 อยู่ในเกณฑ์ ปรับปรุง

14

15

16

17

18

19

20

ผลการประเมนิ

□ ดีมาก

□ ดี

□ พอใช้

□ ปรับปรุง

ลงชื่อ....................................................

ผู้ประเมิน

วิษณพุ งษ์ กาบทอง โรงเรยี นบ้านโปง่ นก

ชดุ การสอน เรื่องหลักธรรมทางพระพทุ ธศาสนา 23

เฉลยแบบทดสอบกอ่ น-หลังเรียน

1) ข 2) ก 3) ข 4) ข 5) ก 6) ง 7) ก 8) ง 9) ข 10) ค
11) ข 12) ก 13) ข 14) ก 15) ค 16) ค 17) ก 18) ข 19) ก 20) ข
21) ค 22) ก 23) ค 24) ข 25) ก 26) ง 27) ค 28) ค 29) ก 30) ก
31) ค 32) ก 33) ข 34) ก 35) ง 36) ข 37) ค 38) ก 39) ง 40) ข

วษิ ณพุ งษ์ กาบทอง โรงเรียนบ้านโปง่ นก

ชุดการสอน เรอ่ื งหลักธรรมทางพระพทุ ธศาสนา 24

เฉลย ใบกจิ กรรมท่ี 1.1
เร่ือง พระรัตนตรยั

คำชีแ้ จง : ใหน้ ักเรยี นเติมคำในชอ่ งว่างใหถ้ กู ตอ้ งสมบรู ณ(์ 10คะแนน)
1. พระรตั นตรัย หมายถงึ อะไร ?

แกว้ อันประเสริฐ 3 ประการ ได้แก่ พระพทุ ธ พระธรรม และพระสงฆ์
ซงึ่ เป็นองค์ประกอบส าคัญของพระพุทธศาสนา
2. พระรตั นตรยั มีองค์ประกอบอะไรบ้าง ?

องคป์ ระกอบ
พระรตั นตรยั

.พระพทุ ธ

พระธรรม

พระสงฆ์

วิษณุพงษ์ กาบทอง โรงเรยี นบ้านโปง่ นก

ชดุ การสอน เรอื่ งหลักธรรมทางพระพทุ ธศาสนา 25

เฉลยใบกจิ กรรมที่ 1.2
เรื่อง ศรัทธา 4

คำชแี้ จง : ใหน้ ักเรียนเตมิ คำในช่องว่างใหถ้ กู ต้องสมบูรณ์ (10 คะแนน)

1. ศรัทธา หมายถึง อะไร และประกอบไปด้วยอะไรบา้ ง ?

หมายถึง ความเชอ่ื ศรทั ธาในพระพทุ ธศาสนาเปน็ ความเชอื่ ที่ ไมง่ มงายประกอบด้วย
ปญั ญาหรอื เหตผุ ล ซง่ึ เรยี กว่า ศรทั ธาเพือ่ ปัญญา

2. ความเชื่อในเรอ่ื งกรรม เรยี กวา่ อะไร ?

กมั มสทั ธา.

3. ความเช่ือในเรือ่ งผลของกรรม เรียกวา่ อะไร ?

วปิ ากสทั ธา

4. ความเชื่อในเรอื่ งสัตว์มกี รรมเปน็ ของตวั เอง เรียกวา่ อะไร ?

กัมมสั สกตาสทั ธา

5. ความเช่ือในเรอ่ื งการตรัสรขู้ องพระพุทธเจา้ เรยี กว่าอะไร ?

ตถาคตโพธิสทั ธา

วษิ ณุพงษ์ กาบทอง โรงเรยี นบ้านโป่งนก

ชุดการสอน เร่ืองหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา 26

เฉลยใบกจิ กรรมที่ 1.3
เรือ่ ง พุทธคุณ 3

คำชแ้ี จง : ให้นกั เรยี นเตมิ คำในชอ่ งว่างให้ถูกต้องสมบรู ณ์ (10 คะแนน)
1. พุทธคณุ หมายถงึ อะไร ?

คุณความดีของพระพุทธเจ้า

2. นกั เรียนสรุปองคค์ วามรู้ พทุ ธคุณ 3 ประการ?

พุทธคณุ 3

พระปัญญาคณุ คอื พระวสิ ุทธคิ ณุ คอื คณุ พระกรุณาธคิ ณุ คือคณุ
คณุ ความดขี อง ความดดี ้านความ ความดีของ
พระพุทธเจ้าที่ได้ทรง บรสิ ุทธ์ิ ทัง้ ทางกาย พระพุทธเจา้ ด้าน
พากเพยี รและแสวงหา วาจา และใจของ ความมเี มตตากรณุ านำ
หลกั ธรรมเพ่ือทรง พระพทุ ธเจา้ อัน หลกั ธรรมท่ีทรค้นพบ
นำมาอบรมสั่งสอนสตั ว์ เน่ืองมาจากไดก้ ำจัด มาอบรมส่ังสอนผู้อ่ืน
โลก. กเิ ลสไปจนหมดสน้ิ แล้ว ให้รู้ และไดป้ ฏิบตั ิตาม

วษิ ณพุ งษ์ กาบทอง โรงเรยี นบ้านโปง่ นก

ชดุ การสอน เรอื่ งหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา 27

เกณฑก์ ารให้คะแนนใบกิจกรรม 1.1

เกณฑ์การประเมิน
ไดค้ ะแนน 5 - 10 คะแนนขนึ้ ไปถอื ว่าผ่าน
ไดค้ ะแนน นอ้ ยกว่า 5 คะแนนถือวา่ ไม่ผ่าน

เกณฑค์ ณุ ภาพ
คะแนน 8 - 10 คะแนน คุณภาพ ดี
คะแนน 5 - 7 คะแนน คุณภาพ พอใช้
คะแนน 0 - 4 คะแนน คุณภาพ ปรับปรุง

เกณฑก์ ารใหค้ ะแนนใบกิจกรรม 1.2-1.3

เกณฑก์ ารประเมนิ
ได้คะแนน 3 - 5 คะแนนข้ึนไปถอื วา่ ผา่ น
ไดค้ ะแนน นอ้ ยกวา่ 3 คะแนนถอื วา่ ไมผ่ ่าน

เกณฑ์คณุ ภาพ
คะแนน 4 - 5 คะแนน คุณภาพ ดี
คะแนน 3 คะแนน คณุ ภาพ พอใช้
คะแนน 0-2 คะแนน คณุ ภาพ ปรบั ปรงุ

วษิ ณุพงษ์ กาบทอง โรงเรียนบ้านโปง่ นก

ชุดการสอน เรื่องหลักธรรมทางพระพทุ ธศาสนา 28

แบบบนั ทึกคะแนนผลการเรียน

เลขที่ ช่ือ-สกลุ กอ่ น กิจกรรมระหวา่ งเรียน หลงั เรียน รวม การประเมนิ

เรยี น 1.1 1.2 1.3 รวม (40) ผา่ น/ คุณภาพ

(40) (10) (5) (5) ไมผ่ า่ น

เกณฑ์การประเมิน

ไดค้ ะแนน 50 – 100 คะแนนข้ึนไปถือว่าผ่าน
ได้คะแนน น้อยกวา่ 50 คะแนนถอื วา่ ไม่ผา่ น

เกณฑ์การประเมนิ

คะแนน 80 - 100 คะแนน คุณภาพ ดี
คะแนน 50 - 79 คะแนน คุณภาพ พอใช้
คะแนน 0 - 49 คะแนน คณุ ภาพ ปรับปรุง

วษิ ณพุ งษ์ กาบทอง โรงเรียนบ้านโปง่ นก

ชดุ การสอน เรอ่ื งหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา 29

บรรณานกุ รม

จงจรสั แจ่มจันทร์ และนางสุพน ทิมอ่ำ. (2558). พระพุทธศาสนา ป.4 รายวชิ าพืน้ ฐาน กลุ่มสาระการเรียนรู้
สงั คมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรมชน้ั ประถมศึกษาปที ี่ 4 กรุงเทพฯ : อักษรเจรญิ ทัศน์.
จรัส พยัคฆราชศักดิ์ และคณะ. (2558). พระพทุ ธศาสนา ป.4 รายวิชาพื้นฐาน กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศกึ ษา
ศาสนา และวัฒนธรรม ช้นั ประถมศกึ ษาปีที่ 4 กรุงเทพฯ : วัฒนพานชิ .
ทรูปลกู ปัญญา. (2559) หลกั ธรรมทางศาสนาพทุ ธ สบื คน้ เมื่อ 18 เมษายน 2559, จาก
http://www.trueplookpanya.com/examination/doexam/7891
พจนานุกรมพุทธศาสตร์. ฉบบั ประมวลธรรม พมิ พค์ รัง้ ท่ี 12 พ.ศ. 2546, สบื คน้ เม่ือ 16 เมษายน 2559, จาก
http://84000.org/tipitaka/dic/d_item.php?i=181
วีกพิ เี ดียสารานกุ รมเสรี. (2559). ศรทั ธาในศาสนาพทุ ธ สบื ค้นเม่อื 18 เมษายน 2559, จาก
https://th.wikipedia.org/wiki/
สุเทพ จติ รช่ืน และคณะ. (2558). สงั คมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม รายวิชาพนื้ ฐาน กล่มุ สาระ
การ เรยี นรู้สงั คมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชน้ั ประถมศกึ ษาปีที่ 4 กรุงเทพฯ : วัฒนา
พานชิ .
_____ . คูม่ อื ครู หนงั สือเรยี น กลมุ่ สาระการเรียนรู้สงั คมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้น
ประถมศึกษา ปีท่ี 4 กรุงเทพฯ : วัฒนาพานชิ .
https://sites.google.com/site/supatsorn3001/kar-brihar-cit-laea-ceriy-payya
www.trueplookpanya.com/knowledge/detail/2411
https://www.google.co.th/search?q

วิษณุพงษ์ กาบทอง โรงเรียนบ้านโปง่ นก

ชดุ การสอน เรอื่ งหลักธรรมทางพระพทุ ธศาสนา 30

ประวตั ิผู้พฒั นานวตั กรรม

ช่อื – นามสกุล นายวษิ ณุพงษ์ กาบทอง

สถานที่อยู่ปจั จบุ นั 120/1 หมู่ 2 ตำบลชมภู อำเภอสารภี จงั หวดั เชียงใหม่ (50140)

โทรศัพท์ 0871872264

ตำแหน่งปจั จุบนั ครู

สถานท่ีที่ทำงาน โรงเรยี นบ้านโปง่ นก ตำบลสันสลี อำเภอเวียงปา่ เปา้ จังหวดั เชยี งราย

สังกัดสำนักงานเขตพื้นท่กี ารศึกษาประถมศึกษาเชยี งราย เขต 2

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขน้ั พ้ืนฐาน

ประวตั กิ ารศึกษา พ.ศ. 2544 มัธยมศกึ ษาตอนต้น

โรงเรียนสารภพี ทิ ยาคม จงั หวัดเชยี งใหม่

พ.ศ. 2547มัธยมศกึ ษาปลาย

โรงเรยี นสารภีพิทยาคม จงั หวัดเชยี งใหม่

พ.ศ. 2552 รฐั ประศาสนศาสตรบณั ฑติ (รป.บ.) เอกบริหารรัฐกจิ

มหาวิทยาลัยราชภฏั เชียงใหม่

พ.ศ. 2555 ศึกษาศาสตรบัณฑิต (ศษ.บ.)

สาขาเทคโนโลยีและสือ่ สารการศกึ ษา

มหาวทิ ยาลยั สโุ ขทัยธรรมาธริ าช

ประวัติการทำงาน พ.ศ. 2559 ครผู ชู้ ่วย โรงเรยี นเวยี งผาวทิ ยา

พ.ศ. 2561ครู (คศ.1) โรงเรยี นเวยี งผาวิทยา

ปจั จุบัน พ.ศ. 2565 ครู (คศ.) โรงเรยี นบ้านโปง่ นก

วษิ ณพุ งษ์ กาบทอง โรงเรียนบ้านโป่งนก