Kelab-dan-persatuan

2.0 - PERAKAUNAN UNTUK KELAB DAN PERSATUAN

Butir-butir berikut adalah berhubung dengan Kelab Rekreasi Banang, Batu Pahat:

(a) Aset dan liabiliti bagi tahun berakhir 31 Disember 2018:

Alatan Sukan 1 Januari 2018 31 Disember 2018
Inventori minuman RM RM
Akaun Belum Bayar minuman 1 300
Akaun Belum Terima minuman 225 2 070
Yuran belum terima 170 170
Yuran belum terperoleh 110 130
Akhbar dan majalah belum bayar 140 170
Inventori Alat tulis 80 60
50 120
- -
30

(b) Berikut adalah maklumat kewangan kelab:

Akaun Penerimaan dan Pembayaran bagi tahun berakhir 31 Disember 2018

RM RM

Baki b/b 560 Akaun Belum Bayar minuman 1 120

Yuran masuk 230 Belian minuman 660

Yuran ahli 5 440 Upah kedai minuman 670

Derma 12 000 Air dan elektrik 790

Akaun Belum Terima minuman 980 Alatan Sukan 1 000

Jualan minuman 1 100 Insurans 250

Akhbar dan majalah 130

Alat tulis 90

Baki h/b ?

(c) Maklumat Tambahan:
i. Derma yang diterima adalah untuk membina gelanggang tenis.
ii. Yuran masuk hendaklah dianggap sebagai penerimaan hasil.
iii. Sebanyak RM40 daripada yuran belum terima 2017 dihapuskan sebagai yuran lapuk.

Anda dikehendaki menyediakan:
(a) Penyata Dana Terkumpul pada 1 Januari 2018.
(b) Akaun Yuran.
(c) Akaun Kawalan Belum Terima dan Akaun Kawalan Belum Bayar.
(d) Akaun Perdagangan Minuman bagi tahun berakhir 31 Disember 2018.
(e) Akaun Pendapatan dan Perbelanjaan bagi tahun berakhir 31 Disember 2018.
(f) Penyata Kedudukan Kewangan pada 31 Disember 2018.

8

PENYELESAIAN:
(a) Penyata Dana Terkumpul pada 1 Januari 2018.

Untuk kelab dan persatuan, ekuiti pemilik dikenali sebagai dana terkumpul. Jadi untuk
soalan (a), sebenarnya pelajar perlu mengira ekuiti pemilik (dana terkumpul) pada awal
tempoh perakaunan iaitu pada 1 Januari 2018. Rumus untuk mengira Dana Terkumpul
ialah:

Dana Terkumpul (Ekuiti Pemilik) = Aset – Liabiliti

Pelajar perlu mengenalpasti maklumat yang diperlukan untuk mengira dana terkumpul
awal. Maklumat tersebut ialah item aset dan liabiliti pada 1 Januari 2018. Rujuk kepada
petikan soalan, bahagian yang perlu telah diwarnakan biru seperti di bawah. Pelajar perlu
mahir mengkelaskan item-item aset dan liabiliti dengan tepat.

Petikan soalan:

(a) Aset dan liabiliti bagi tahun berakhir 31 Disember 2018: Akhir

Awal 31 Disember 2018
RM
Alatan Sukan - aset 1 Januari 2018 2 070
Inventori minuman -aset RM 170
Akaun Belum Bayar minuman - liabiliti 1 300 130
Akaun Belum Terima minuman - aset 225 170
Yuran belum terima - aset 170 60
Yuran belum terperoleh - liabiliti 110 120
Akhbar dan majalah belum bayar - liabiliti 140 -
Inventori Alat tulis 80 30
50
-

(b) Berikut adalah maklumat kewangan kelab:

Akaun Penerimaan dan Pembayaran bagi tahun berakhir 31 Disember 2018

RM RM
Baki b/b – aset (baki awal bank) 560 Akaun Belum Bayar minuman 1 120

Yuran masuk 230 Belian minuman 660

Pelajar perlu menyusun jawapan seperti di halaman berikutnya, iaitu menyusun item-item
aset terlebih dahulu untuk ditolak dengan item-item liabiliti pada 1 Januari 2018 (rujuk
rumus di atas).

Walaupun soalan mungkin tidak meminta jawapan Dana Terkumpul Awal,
murid tetap perlu mengira Dana Terkumpul Awal untuk dimasukkan ke
dalam Penyata Kedudukan Kewangan.

9

Jawapan (a) RM RM

Penyata Dana Terkumpul pada 1 Januari 2018 1300 2 335
Aset 225 300
Alatan Sukan 110
Inventori Minuman 140 2 035
Akaun Belum Terima Minuman 560
Yuran Belum Terima
Bank 170
80
Tolak : Liabiliti 50
Akaun Belum Bayar Minuman
Yuran belum terperoleh
Akhbar dan majalah belum bayar

Dana Terkumpul pada 1 Januari 2018

(b) Akaun Yuran.

Penyediaan Akaun Yuran adalah kemahiran yang mesti dikuasai oleh pelajar. Tujuan
penyediaan Akaun Yuran adalah untuk mengira yuran sebenar yang akan dipindahkan ke
Penyata Pendapatan dan Perbelanjaan. Akaun Yuran adalah hanya merekod yuran ahli.
Yuran sebenar iaitu butiran Pendapatan dan Perbelanjaan kebiasaannya adalah angka
pengimbang seperti format Akaun Yuran di bawah:

Format Akaun Yuran:

A +B = L +E +H

Yuran belum terima (awal) Akaun Yuran xx
xx Yuran belum terperoleh (awal)

Biasanya Pendapatan & Perbelanjaan xx* Bank xx
Angka
pengimbang Yuran Lapuk xx
Yuran belum terperoleh (akhir) xx Yuran belum terima (akhir) xx
xxx
xxx

Memahami Akaun Yuran:

1. Yuran belum terima adalah aset. Baki yuran belum terima pada awal tahun
dimasukkan ke Akaun Yuran di sebelah debit (rujuk persamaan perakaunan yang
disertakan). Cara mudah untuk memasukkan baki yuran belum terima pada akhir tahun
ialah dengan menyilangkan ke sebelah kredit (lihat anak panah).

2. Yuran belum terperoleh adalah liabiliti. Baki yuran belum terperoleh pada awal tahun
dimasukkan ke Akaun Yuran di sebelah kredit (rujuk persamaan perakaunan yang
disertakan). Cara mudah untuk memasukkan baki yuran belum terperoleh pada akhir
tahun ialah dengan menyilangkan ke sebelah debit (lihat anak panah).

10

3. Butiran Bank adalah hasil. Jadi, ia dimasukkan ke sebelah kredit Akaun Yuran.
4. Butiran Yuran Lapuk adalah yuran belum terima pada awal tahun yang dihapuskira. Ia

adalah bergu daripada Akaun Yuran Lapuk (Dt. Yuran Lapuk, Kt. Yuran)
5. Butiran Pendapatan & Perbelanjaan adalah angka pengimbang. Angka ini diperolehi

dengan menjumlahkan sebelah kredit dan ditolak dengan jumlah sebelah debit dalam
Akaun Yuran.

Jadi sekarang pelajar perlu mengenalpasti butiran yang diperlukan untuk menyediakan
Akaun Yuran. Rujuk petikan soalan di bawah, butiran itu telah diwarnakan hijau:

Petikan soalan:

(a) Aset dan liabiliti bagi tahun berakhir 31 Disember 2018:

Alatan Sukan - aset 1 Januari 2018 31 Disember 2018
Inventori minuman -aset RM RM
Akaun Belum Bayar minuman - liabiliti 1 300 2 070
Akaun Belum Terima minuman - aset 225 170
Yuran belum terima - aset 170 130
Yuran belum terperoleh - liabiliti 110 170
Akhbar dan majalah belum bayar - liabiliti 140 60
Inventori Alat tulis 80 120
50 -
- 30

(b) Berikut adalah maklumat kewangan kelab:

Akaun Penerimaan dan Pembayaran bagi tahun berakhir 31 Disember 2018

RM RM

Baki b/b 560 Akaun Belum Bayar minuman 1 120

Yuran masuk 230 Belian minuman 660

Yuran ahli 5 440 Upah kedai minuman 670

(c) Maklumat Tambahan:
iii. Sebanyak RM40 daripada yuran belum terima 2017 dihapuskan sebagai yuran lapuk.

Jawapan (b)

Yuran belum terima Akaun Yuran 80 1. Buka format lejar.
Pendapatan & 140 Yuran belum terperoleh 2. Masukkan baki awal:
Perbelanjaan* 5 440
5 360 Bank 40 Aset – Dt, Liabiliti – Kt
Yuran belum terperoleh
Yuran lapuk 60 3. Silangkan baki akhir.
5 620 4. Bergukan Yuran ahli
120 Yuran belum terima
5 620 dari Buku Tunai.
5. Masukkan yuran lapuk.
6. Imbangkan lejar (butir

AUR / PP).

*Angka pengimbang iaitu amaun yuran RM5 360 akan dipindahkan ke Akaun / Penyata
Pendapatan & Perbelanjaan sebagai butiran pendapatan, bukannya Yuran ahli RM5 440.

11

(c) Akaun Kawalan Belum Terima dan Akaun Kawalan Belum Bayar

Nota:

Akaun Kawalan Belum Terima (ABT) disediakan untuk mengira jualan kredit. Pelajar perlu
memasukkan baki awal dan baki akhir Akaun Kawalan Belum Terima beserta butiran lain
yang memberi kesan kepada penghutang.

Format Akaun Kawalan Belum Terima:

A + B = L+E+ H

Akaun Kawalan Belum Terima

Baki awal ABT → Baki b/b xx Butiran yang xx Contoh:

Jualan kredit → mengurangkan Pulangan jualan
(*angka pengimbang) Diskaun diberi
Jualan* xx ABT

Butiran yang xx xx Baki akhir ABT
menambahkan
ABT Baki h/b xxx
xxx

Setelah mendapatkan jualan kredit, pelajar perlu mengira jumlah jualan seperti di bawah:
Jumlah jualan = Jualan Kredit + Jualan Tunai (dari Akaun Penerimaan dan Pembayaran)

Akaun Kawalan Belum Bayar (ABB) disediakan untuk mengira belian kredit. Pelajar perlu
memasukkan baki awal dan baki akhir Akaun Kawalan Belum Bayar beserta butiran lain
yang memberi kesan kepada pemiutang.

Format Akaun Kawalan Belum Bayar:

A + B = L+E+ H

Akaun Kawalan Belum Bayar 
xx Baki awal ABB
Contoh: Butiran yang xx Baki b/b
Pulangan belian 
Diskaun diterima mengurangkan xx Belian kredit

Baki akhir ABB → ABB Belian* (*angka pengimbang)

Baki h/b Butiran yang xx
menambahkan
xx ABB xxx
xxx

Setelah mendapatkan belian kredit, pelajar perlu mengira jumlah belian seperti di bawah:
Jumlah belian = Belian Kredit + Belian Tunai (dari Akaun Penerimaan dan Pembayaran)

12

Untuk menyediakan Akaun Kawalan, pelajar perlu mengetahui sumber maklumat yang
diperlukan di dalam soalan. Rujuk petikan soalan di bawah, butiran yang diperlukan telah
diwarnakan.

Petikan soalan:

(a) Aset dan liabiliti bagi tahun berakhir 31 Disember 2018:

Alatan Sukan - aset 1 Januari 2018 31 Disember 2018
Inventori minuman -aset RM RM
Akaun Belum Bayar minuman - liabiliti 1 300 2 070
Akaun Belum Terima minuman - aset 225 170
Yuran belum terima - aset 170 130
Yuran belum terperoleh - liabiliti 110 170
Akhbar dan majalah belum bayar - liabiliti 140 60
Inventori Alat tulis 80 120
50 -
- 30

(b) Berikut adalah maklumat kewangan kelab:

Akaun Penerimaan dan Pembayaran bagi tahun berakhir 31 Disember 2018

RM RM

Baki b/b 560 Akaun Belum Bayar minuman 1 120

Yuran masuk 230 Belian minuman 660

Yuran ahli 5 440 Upah kedai minuman 670

Derma 12 000 Air dan elektrik 790

Akaun Belum Terima minuman 980 Alatan Sukan 1 000

Jualan minuman 1 100 Insurans 250

*Butiran Akaun Kawalan Belum Terima berwarna biru dan Akaun Kawalan Belum Bayar berwarna ungu.

Jawapan (c) Akaun Kawalan Belum Terima

Angka Pengimbang Baki b/b 110 Bank 980
980 + 170 - 110
Jualan* 1 040 170 1. Buka format lejar.
Baki b/b Baki h/b 1 150 2. Masukkan baki awal:

1 150 Aset – Dt, Liabiliti – Kt

170 3. Silangkan baki akhir.
4. Bergukan ABT / ABB
Akaun Kawalan Belum Bayar
dari Buku Tunai.
Bank 1 120 Baki b/b 170 5. Masukkan pulangan /

diskaun jika ada.
6. Imbangkan lejar (butir

Jualan / Belian).

Untuk baki akhir, Baki h/b Belian* 1 080 Angka Pengimbang
buat sehingga Baki 130 1 120 + 130 - 170
b/b. 1 250 1 250
130
Baki b/b

13

(d) Akaun Perdagangan Minuman bagi tahun berakhir 31 Disember 2018

Bagi kelab yang menjalankan perniagaan, pelajar perlu menyediakan Akaun/Penyata
Perdagangan untuk mengira untung atau rugi perniagaan tersebut. Contoh-contoh biasa
istilah perniagaan yang disoal dalam tajuk Kelab & Persatuan antaranya ialah Perdagangan
Minuman, Perdagangan Restoran dan Perdagangan Kantin. Butiran yang perlu
dimasukkan ke dalam Akaun Perdagangan ini hanyalah yang berkaitan dengan perniagaan
itu sahaja. Selain daripada jualan dan belian, cara untuk mengenalpasti item lain Akaun
Perdagangan ini ialah melalui penggunaan perkataan yang sama dengan Akaun
Perdagangan itu, contohnya jika Akaun Perdagangan Kantin, butiran yang berkenaan
mungkin Upah kantin dan Air dan elektrik kantin (perhatikan penggunaan perkataan
kantin).

Sebelum itu, pelajar perlu mengenalpasti maklumat yang diperlukan untuk menyediakan
Akaun Perdagangan Minuman ini. Rujuk petikan soalan di bawah:

Petikan soalan:

(a) Aset dan liabiliti bagi tahun berakhir 31 Disember 2018:

Alatan Sukan - aset 1 Januari 2018 31 Disember 2018
Inventori minuman -aset RM RM
Akaun Belum Bayar minuman - liabiliti 1 300 2 070
Akaun Belum Terima minuman - aset 225 170
Yuran belum terima - aset 170 130
Yuran belum terperoleh - liabiliti 110 170
Akhbar dan majalah belum bayar - liabiliti 140 60
Inventori Alat tulis 80 120
50 -
- 30

(b) Berikut adalah maklumat kewangan kelab:

Akaun Penerimaan dan Pembayaran bagi tahun berakhir 31 Disember 2018

RM RM

Baki b/b 560 Akaun Belum Bayar minuman 1 120

Yuran masuk 230 Belian minuman 660

Yuran ahli 5 440 Upah kedai minuman 670

Derma 12 000 Air dan elektrik 790

Akaun Belum Terima minuman 980 Alatan Sukan 1 000

Jualan minuman 1 100 Insurans 250

Akhbar dan majalah 130

#Butiran yang diperlukan telah diwarnakan kuning.

14

Format Akaun/Penyata Perdagangan ini adalah sama dengan format yang telah dipelajari
untuk milikan tunggal.

Jawapan (d)

Jualan ini diperoleh dengan Akaun Perdagangan Minuman bagi tahun berakhir
menambahkan jualan kredit Akaun
Kawalan Belum Terima RM1 040 dan 31 Disember 2010
jualan minuman tunai RM1 100
RM RM RM
Belian ini diperoleh dengan
menambahkan belian kredit Akaun Jualan (1 040 + 1 100) 2 140
Kawalan Belum Bayar RM1 080 dan
belian minuman tunai RM660 Tolak: Kos Jualan 225
Inventori awal minuman 1 740
Masukkan belanja lain berkaitan Belian (1 080 + 660) 1 965
dengan aktiviti perniagaan yang
dijalankan. (-) Inventori akhir minuman (170)
Kos jualan
Untung Kasar 1 795
(-) Upah kedai minuman 345
Rugi Bersih Minuman 670
325

Cabang perniagaan kelab ini akan turut menyumbang kepada pendapatan keseluruhan
kelab. Oleh itu, keuntungan atau kerugian bersih daripada komponen perniagaan ini
akan dicatat di dalam Akaun / Penyata Pendapatan & Perbelanjaan Kelab.

Sekiranya Akaun / Penyata Perdagangan perniagaan mencatatkan keuntungan, untung ini
akan dipindahkan ke bahagian pendapatan di dalam Akaun Pendapatan & Perbelanjaan.

Sekiranya Akaun / Penyata Perdagangan perniagaan mencatatkan kerugian, rugi ini akan
dipindahkan ke bahagian perbelanjaan di dalam Akaun Pendapatan & Perbelanjaan.

Jadi untuk soalan ini, Rugi Bersih Minuman RM325 akan dicatatkan di bahagian
perbelanjaan di dalam Akaun / Penyata Pendapatan & Perbelanjaan kelab.

(e) Akaun Pendapatan dan Perbelanjaan bagi tahun berakhir 31 Disember 2018.

Terlebih dahulu, kita lihat format Penyata Pendapatan & Perbelanjaan:

Penyata Pendapatan & Perbelanjaan bagi tahun berakhir ...

Pendapatan

Senaraikan pendapatan hasil di sini,

contohnya: xx

Yuran xx

Kutipan pertandingan

xx

Tolak: Perbelanjaan

Senaraikan perbelanjaan hasil di sini,

contohnya: xx

Air dan elektrik xx

Akhbar dan majalah

(xx)

Lebihan / Kurangan xx

15

Pada peringka✓t ini, pelajar boleh melakukan tandaan berikut pada kertas soalan:

• Tandakan pada item-item dalam Akaun Penerimaan dan Pembayaran yang telah
digunakan dalam jawapan sebelum ini untuk mengelakkan termasuk jawapan dua kali.

• Kenalpasti operasi pelarasan akaun nominal.
• Kenalpasti aset bukan semasa yang dikenakan susut nilai.
• Kenalpasti hasil dan belanja kelab (Pendapatan Hasil dan Perbelanjaan Hasil).
• Kenalpasti pendapatan modal (dana terkumpul) dan perbelanjaan modal.

Petikan soalan:

(a) Aset dan liabiliti bagi tahun berakhir 31 Disember 2018:

Alatan Sukan - aset 1 Januari 2018 31 Disember 2018
Inventori minuman -aset RM RM
Akaun Belum Bayar minuman - liabiliti 1 300 2 070
Akaun Belum Terima minuman - aset 225 170
Yuran belum terima - aset 170 130
Yuran belum terperoleh - liabiliti 110 170
Akhbar dan majalah belum bayar - liabiliti 140 60
Inventori Alat tulis 80 120
(-) 50
- (+) -
(-) 30

(b) Berikut adalah maklumat kewangan kelab:

Akaun Penerimaan dan Pembayaran bagi tahun berakhir 31 Disember 2018

Baki b/b RM RM
Yuran masuk (H) 560 ✓ Akaun Belum Bayar minuman 1 120
230 ✓ Belian minuman
660

✓ Yuran ahli 5 440 ✓ Upah kedai minuman 670

Derma (DT)* 12 000 Air dan elektrik (B) 790
✓ Akaun Belum Terima minuman 980 Alatan Sukan (kira SN) 1 000
✓ Jualan minuman Insurans (B)
1 100 250
Akhbar dan majalah (B) 130

Alat tulis (B) 90
Baki h/b ?

(c) Maklumat Tambahan:

i. Derma yang diterima adalah untuk membina gelanggang tenis.

ii. Yuran masuk hendaklah dianggap sebagai penerimaan hasil. (B)

iii. Sebanyak RM40 daripada yuran belum terima 2017 dihapuskan sebagai yuran lapuk.

* Derma bertujuan khas dikelaskan sebagai pendapatan modal (Dana Terkumpul).

16

Jawapan (e) Penyata Pendapatan & Perbelanjaan bagi tahun berakhir
31 Disember 2018
Yuran RM5 360 daripada
butiran Pendapatan & Pendapatan
Perbelanjaan dalam Akaun
Yuran Yuran 5 360
Yuran masuk 230
Rujuk maklumat tambahan
no. ii Tolak: Perbelanjaan 5 590

Butiran Perbelanjaan Hasil Air dan elektrik 790
dari Akaun Penerimaan & Insurans 250
Pembayaran. Akhbar dan Akhbar dan majalah (130 – 50) 80*
majalah dan Alat tulis perlu Alat tulis (90 – 30) 60*
dibuat pelarasan. Susut nilai alatan sukan 230*
(1 300 + 1 000 – 2 070)
Susut nilai kaedah Yuran lapuk 40
penilaian semula Rugi bersih minuman 325
= awal + beli – akhir
Lebihan (1 775)
Rujuk maklumat tambahan 3 815
no. iii

Daripada Penyata
Perdagangan Minuman

17

(f) Penyata Kedudukan Kewangan pada 31 Disember 2018.

Perlu diingat bahawa Penyata Kedudukan Kewangan adalah penyata yang mengandungi
butiran aset, liabiliti dan dana terkumpul (ekuiti pemilik). Pelajar perlu mengenal pasti
kesemua butiran yang diperlukan pada tarikh 31 Disember 2018. Rujuk petikan soalan di
bawah.

Petikan soalan: Tarikh PKK
(a) Aset dan liabiliti bagi tahun berakhir 31 Disember 2018:

1 Januari 2018 31 Disember 2018
RM
RM
1 300
Alatan Sukan - aset 225 2 070
Inventori minuman -aset 170
Akaun Belum Bayar minuman - liabiliti 110 170
Akaun Belum Terima minuman - aset 140
Yuran belum terima - aset 80 130
Yuran belum terperoleh - liabiliti 50
Akhbar dan majalah belum bayar - liabiliti 170
Inventori Alat tulis -
60 Semua aset &
(b) Berikut adalah maklumat kewangan kelab: 120
liabiliti yang
-
mempunyai
30 baki pada
tarikh 31

Disember akan
dimasukkan

dalam PKK

Akaun Penerimaan dan Pembayaran bagi tahun berakhir 31 Disember 2018

Baki b/b RM RM
Yuran masuk 560 Akaun Belum Bayar minuman 1 120
Yuran ahli 230 Belian minuman
660
5 440 Upah kedai minuman 670

Derma (DT)* 12 000 Air dan elektrik 790
Akaun Belum Terima minuman 980 Alatan Sukan 1 000

Jualan minuman 1 100 Insurans 250
Akhbar dan majalah 130
Alat tulis
Baki h/b 90
?

(c) Maklumat Tambahan: Pelajar perlu
i. Semua alatan sukan disusutnilai pada kadar 10% setahun atas kos. mengira baki
ii. Derma yang diterima adalah untuk membina gelanggang tenis. akhir Bank.
iii. Yuran masuk hendaklah dianggap sebagai penerimaan hasil

18

Pelajar digalakkan melakarkan terlebih dahulu format Penyata Kedudukan Kewangan yang
lengkap sebelum memasukkan item jawapan.

Jawapan (f) Penyata Kedudukan Kewangan pada 31 Disember 2018

Baki akhir Bank = Baki RM RM RM
awal Bank + Penerimaan –
Pembayaran dalam Akaun Kos S. Nilai Nilai Buku
Penerimaan dan Pembayaran
Terkumpul
Daripada jawapan (a)
Penyata Dana Terkumpul 1 Aset Bukan Semasa
Januari 2018
Daripada jawapan (e) Penyata Alatan sukan 2 070
Pendapatan & Perbelanjaan
Rujuk maklumat Aset Semasa 170 (+)
tambahan no. ii Inventori minuman 15 600
Bank
Yuran belum terima 60
Akaun Belum Terima 170
Inventori alat tulis
30
Tolak: Liabiliti Semasa
Yuran belum terperoleh 16 030 (-
Akaun Belum Bayar
120 )
Modal Kerja (AS – LS) 130

250
15 780
17 850

Dana Terkumpul 2 035
Dana terkumpul awal 3 815
(+) Lebihan 12 000
(+) Derma 17 850
Dana terkumpul akhir

19