พินัยกรรมแบบเขียนเองทั้งฉบับ_4

พิ นัยกรรมแบบ
เขียนเองทั้ง
ฉบับ

เรียบเรียงโดย

คณะ มนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์
สาขา นิติศาสตร์
มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์

ความหมาย

ต้องทำเป็นหนังสือ
ต้องลงวัน เดือน ปี ที่ทำพินัยกรรม ทั้งนี้เพื่อให้ปรากฏว่าพินัยกรรมฉบับนี้ทำขึ้น
เมื่อใดขณะที่ทำพินัยกรรมนั้นผู้ทำมีความสามารถในการทำพินัยกรรมหรือไม่ เช่น
ขณะนั้นผู้ทำพินัยกรรมไม่เป็นผู้ที่ถูกศาลสั่งให้เป็นคนไร้ความสามารถหรือยังเป็นผู้
เยาว์ที่อายุไม่ครบ ๑๕ ปีบริบูรณ์ หรือเป็นคนวิกลจริต หากทำพินัยกรรมโดยไม่ลง
วัน เดือน ปี ที่ทำพินัยกรรมไว้ พินัยกรรมนั้นก็เป็นโมฆะ
ผู้ทำพินัยกรรมต้องเขียนข้อความทั้งหมดตลอดจนวันเดือนปีด้วยตนเองจะให้ผู้อื่น
เขียนหรือพิมพ์แทนไม่ได้
ผู้ทำพินัยกรรมต้องลงลายมือชื่อ (ลายเซ็น) ไว้ในพินัยกรรม จะใช้ตราประทับหรือ
พิมพ์ลายนิ้วมือ หรือลงแกงได หรือเครื่องหมายอื่น ตามประมวลกฎหมายแพ่งและ
พาณิชย์ มาตรา ๙ วรรคสอง วรรคสาม ไม่ได้ (มาตรา ๑๖๕๗ วรรคสาม)
(การขูดลบตกเติม หรือแก้ไขเปลี่ยนแปลงอย่างอื่น ซึ่งพินัยกรรมนั้นย่อมไม่
สมบูรณ์ เว้นแต่ผู้ทำพินัยกรรมจะได้ทำด้วยตัวเองและลงลายมือชื่อ (ลายเซ็น)
กำกับไว้ จะใช้ตราประทับหรือพิมพ์นิ้วมือหรือแกงไดหรือเครื่องหมายอื่นแทนการลง
ลายมือชื่อไม่ได้ถ้าการตกเติมพินัยกรรมไม่ได้ปฏิบัติตามที่กล่าวคือไม่ได้ลงชื่อกำกับ
ข้อความที่ตกเติม ข้อความที่ตกเติมก็ไม่สมบูรณ์ในเฉพาะส่วนนั้น แต่ตัวพินัยกรรม
ที่เคยสมบูรณ์ ยังสมบูรณ์อยู่ตามเดิม ไม่ทำให้พินัยกรรมดีเสียไปด้วยเพราะการตก
เติมแก้ไข

พินัยกรรมแบบเขียนเองทั้งฉบับนี้ไม่ต้องมี
พยานก็ได้หรือจะประสงค์ให้มีพยานก็ได้ไม่
เป็นการเสียหาย

ข้อดีและข้อควร
ระวัง

ข้อดีของการมีพยาน

เมื่อมีผู้ปฏิเสธว่าไม่ใช่พินัยกรรมที่ผู้ตายทำไว้เป็นพินัยกรรม หรือกล่าวอ้างว่าขณะที่
ทำพินัยกรรม ผู้ตายเป็นบุคคลวิกลจริต เช่นนี้พยานที่รู้เห็นก็สามารถยืนยันได้ว่าผู้
ตายเขียนพินัยกรรมเองและลายมือชื่อผู้ตายในพินัยกรรมเป็นลายเซ็นที่แท้จริงของผู้
ทำพินัยกรรม จึงไม่ใช่พินัยกรรมปลอม หรือพยานยืนยันว่าขณะทำพินัยกรรมเป็นผู้
มีสติสัมปชัญญะดี ไม่ได้วิกลจริต หากไม่มีพยานมายืนยันก็จะทำให้เกิดข้อสงสัยได้
เพราะผู้ทำพินัยกรรมก็ได้ตายไปแล้ว พินัยกรรมแบบนี้ถ้าเกิดผิดพลาดไปเอาบุคคล
ที่ต้องห้ามเช่นบุคคลไม่บรรลุนิติภาวะมาเป็นพยานก็ไม่ทำให้พินัยกรรมเสียไปหรือไม่
สมบูรณ์แต่อย่างใด

ข้อควรระวัง

ห้ามนำบุคคลที่เป็นคู่สมรสของผู้รับทรัพย์ตามพินัยกรรมมาเป็นพยานเพราะอาจทำให้ผู้รับทรัพย์ตาม
พินัยกรรมไม่มีสิทธิตามพินัยกรรม

ข้อดีของการทำพิ นัยกรรมแบบเขียนเอง

คือผู้ทำพินัยกรรมรู้ข้อความในพินัยกรรมแต่เพียงผู้เดียว ถือได้ว่าเป็นความลับสุดยอดเพราะถ้ามีพยาน
พยานนั้นก็ไม่จำต้องรู้ข้อความในพินัยกรรมก็ได้ เป็นแต่รู้ว่าเป็นพินัยกรรมก็เพียงพอ

พิ นัยกรรมเขียนเองทั้งฉบับ จะต้องมีพยานสอง
คนรับรองลายมือชื่อของผู้ทำพิ นัยกรรมพร้อม

กันหรือไม่

พินัยกรรมแบบเขียนเองทั้งฉบับตามประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย์มาตรา 1657 นั้น มีหลักเกณฑ์สำคัญว่า
ผู้ทำพินัยกรรมจะต้องเขียนข้อความทั้งหมดด้วยลายมือของตนเองเพราะเป็นการทำพินัยกรรมเองโดยลำพัง ไม่มีผู้
นกี่ยวข้องจึงไม่ต้องมีพยานรู้นในการทำนัยกรรม กฎหมายจึงบัญญัติให้ผู้ทำพินัยกรมต้องเขียนด้วยมือตนเองซึ่ง
ข้อความทั้งหมดลงวัน เดือน ปีและลงลายมือชื่อของตนเองด้วย ทั้งนี้พราะแม้ผู้ทำพินัยกรรมได้ถึงแก่กรรมไปแล้ว
หามีโต้แย้งก็าพิสูจน์ลายมีเขียนหนังสือของผู้ทำพินัยกรรมได้ว่า ใช่ลายอของผู้ทำพินัยกรรมหรือไม่ใช่

คำตอบ : ไม่ต้องมีพยานสองคนรับรองลายมือชื่อ เพราะมาตรา 1657 นั้น มีหลัก
เกณฑ์สำคัญว่า ผู้ทำพินัยกรรมจะต้องเขียนข้อความทั้งหมดด้วยลายมือของตนเองเพราะ
เป็นการทำพินัยกรรมเอง ไม่ได้บังคับให้ต้องมีพยาน 2 คน รับรองลายมือชื่อของผู้ทำ
พินัยกรรมพร้อมกันหรือแม้จะให้พยานลงชื่อแต่ก็ป็นส่วนเกินไม่ทำให้นัยกรรมแบบเขียนขึ้น
เองทั้งฉบับต้องเยไป พินัยกรรมนั้นย่อมสมบูรณ์

คำพิ พากษาฎีกาที่ 1900/2552

ผู้ตายได้เขียนพินัยกรรมขึ้นเองทั้งฉบับ และลงลายมือชื่อของผู้ตายไว้แล้วส่วนที่ จะลงลายมือชื่อเป็นพยานไม่
พร้อมกับพยานกคนหนิ่ในพินัยกรรมนั้นก็หาทำให้พินัยกรรมดังกล่าวไม่ชอบด้วยกฎหมายแต่อย่างใด เพราะ
ตามประม้วลกฎหมายแพงและพาณิชย์ มาตรา 1657 เพียงบัญญัติให้ผู้ทำพินัยกรรมแบบเขียนเองทั้งฉบับ
ต้องเขียนพินัยกรรมวยมือตนเองซึ่งข้อความทั้งหมด วัน เดือน ปี และลายมือชื่อของตนเท่านั้น หาได้บังคับให้ต้อง
มีพยาน 2 คน รับรองลายมือชื่อของผู้ทำพินัยกรรมพร้อมกันไม่

คำพิ พากษาฎีกาที่ 8018/2547

การทำพินัยกรรมอาจทำได้หลายแบบ เมื่อผู้ตายเขียนพินัยกรรมเองทั้งฉบับโดยมีข้อความครบถ้วนตามเงื่อนไขที่
ประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย์ มาตรา 1657 กำหนด แม้จะให้พยานลงชื่อแต่ก็เป็นส่วนเกินที่ไม่ทำให้
พินัยกรรมแบบเขียนขึ้นเองทั้งฉบับต้องเสียไปพินัยกรรมนั้นย่มสมบูรณ์ โดยไม่จำต้องพิจารณาว่าเป็นโมฆะตาม
รูปแบบนินัยกรรมชนิดอื่นกหรือไม่ เมื่ผู้ตายทำพินัยกรรมทรัพย์สินให้แก่ผู้ร้องเช่นนี้ ถือว่าทายาทโดยธรมผู้ที่
มิได้รับประโยชน์จากพินัยกรรมเป็นผู้ถูกตัดมิให้รับมรดกตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1608
วรรคท้าย ผู้คัดคานทั้งสองจึงไม่ใช่ทายาทหรือผู้มีส่วนได้เสียที่จะร้องคัดค้านและขอตั้งผู้จัดการมรดตามมาตรา
1713

มาตรา 1657 แห่งประมวล
กฎหมายแพ่ งและพาณิชย์

ผู้ทำพินัยกรรมต้องเขียนด้วยมือตนเอง
ซึ่งข้อความทั้งหมด จะทำอย่างไร?





มาตรา 1657 พินัยกรรมนั้น จะทำเป็น
เอกสารเขียนเองทั้งฉบับก็ได้ กล่าวคือผู้
ทำพินัยกรรมต้องเขียนด้วยมือตนเองซึ่ง
ข้อความทั้งหมด วัน เดือน ปี และ
ลายมือชื่อของตน การขูดลบ ตก เติม
หรือการแก้ไขเปลี่ยนแปลงอย่างอื่นซึ่ง
พินัยกรรมนั้นย่อมไม่สมบูรณ์เว้นแต่ผู้ทำ
พินัยกรรมจะได้ทำด้วยมือตนเอง และลง
ลายมือชื่อกำกับไว้บทบัญญัติมาตรา 9
แห่งประมวลกฎหมายนี้ มิให้ใช้บังคับแก่
พินัยกรรมที่ทำขึ้นตามมาตรานี้