สารวันสันติสากล 1972

ถ้าทา่ นตอ้ งการสนั ติภาพ
จงสรา้ งความยตุ ิธรรม

If You Want Peace, Work for Justice

สารวันสนั ติสากล
วนั ที่ 1 มกราคม ค.ศ. 1972

สารของสมเด็จพระสนั ตะปาปาปอล ที่ 6
ในโอกาสเฉลิมฉลองวันสันตสิ ากล
1 มกราคม 1972 / 2515

ถาทานตอ งการสันตภิ าพ จงสรางความยตุ ิธรรม

มนุษยผ ูใชค วามคิด
มนุษยผ ลู งมอื ปฏบิ ตั ิ
มนษุ ยท ั้งมวลทดี่ าํ รงอยใู นป 1972
จงนอมรบั อกี สกั ครัง้
ซึง่ การเชื้อเชิญใหเ ฉลมิ ฉลอง
วันสนั ติสากล

ขาพเจาขอยกเร่ืองสันติภาพข้ึนมาไตรตรองอีกวาระหน่ึง เนื่องจากสันติภาพนี้เอง ทําใหเกิด
แนวความคิดอันสูงสง ในเรื่องความเจริญรุงเรือง ความกาวหนา ความมีระเบียบวินัย และความ
เปนพ่นี อ ง ซงึ่ เปนพน้ื ฐานสาํ คญั ย่งิ ตอ มวลมนษุ ยชาติ

ขา พเจาเชอื่ วา ความคดิ ในเร่ืองสนั ติภาพยังคงเปนและจะตองเปนความคิดหลักในภารกิจท้ัง
ปวงของมนุษย และจะย่ิงกลายเปนสิ่งจําเปนเรงดวนในทุกสถานที่และทุกเวลา หากเกิดความคิด
หรือการกระทําในทางตรงกันขา มขน้ึ ความคดิ เร่ืองสันตภิ าพนนั้ สําคัญและจําเปนย่ิง ท้ังยังใหแรง
บนั ดาลใจอีกดว ย ความคิดเร่อื งสนั ติภาพชวยใหความปรารถนา ความบากบั่น และความหวังของ
มนษุ ยด ําเนนิ ไปในทศิ ทางเดียวกนั ดวย ธรรมชาตขิ องสันติภาพเชนนี้เองไดกลายเปนเปาหมาย เปน
พื้นฐาน และเปนหลักชัยของการดําเนินกิจกรรมตางๆ ไมวาจะเปนกิจกรรมสวนบุคคลหรือ
กิจกรรมสว นรวม

ดวยเหตุผลดังกลาว ขาพเจาจึงเห็นวาสําคัญอยางย่ิงยวดที่จะตองมีแนวคิดอันถูกตองใน
เร่ืองสันติภาพ และปลดเปลื้องความเท็จซ่ึงหอมลอมและทําใหสันติภาพบิดเบือนไป ขาพเจาขอ
กลาวเรอ่ื งนีต้ อเยาวชนคนหนุมสาวกอนเปนลําดับแรก สันติภาพไมใชสภาพของชีวิตท่ีหยุดน่ิง ที่
ซงึ่ เราจะสามารถพบความสมบูรณพ รอมและความตายไดใ นเวลาเดียวกนั ชีวิตคือการเคล่ือนไหว
การเติบโต การทํางาน ความพยายาม และไดชัยชนะ สันติภาพเปนเชนน้ีหรือ? ใชแลว เมื่อ
สันติภาพคือความดีสูงสุดของมนุษยในทุกขณะที่เขาดําเนินชีวิตผานวันเวลาไป ความดีนี้ไมมีวันที่

1

จะบรรลุไดจนสมบูรณในตัวเอง แตเปนความดีที่เกิดข้ึนใหมอยูเสมอและไมรูจักส้ินสุด ดังนั้น
สันตภิ าพก็คือความคิดหลกั ทีเ่ ปน แรงผลกั ดันใหเกิดความกระตือรอื รน อยา งสงู สุด

แตทีก่ ลาวดงั น้ีไมไ ดหมายความวาสันตภิ าพไปดว ยกันไดกับการใชกําลังบังคับ ขาพเจากลา ว
ดังนี้เฉพาะอยางยิ่งแกผูท่ีอยูในตําแหนงซ่ึงตองมีความรับผิดชอบ ท้ังนี้ เน่ืองจากมันเปนความ
สนใจและหนาที่โดยตรงของคนเหลาน้ีที่จะสอดสองดูแลวา ความสัมพันธระหวางกลุมคนตางๆ
ในสังคมน้ันเปนไปโดยปกติ ไมวาจะเปนครอบครัว โรงเรียน บริษัท ชุมชน ชนช้ันตางๆ ในสังคม
เมอื ง หรือรัฐ คนในตาํ แหนง เหลา นมี้ กั ถกู ลอ ลวงอยูเสมอใหใชกาํ ลังบังคับเพื่อใหเกิดความสัมพันธ
ที่เปนปกติเพื่อสรางภาพของสันติภาพข้ึนในสังคม แตสภาพการดําเนินชีวิตท่ีคลุมเครือแฝงดวย
ความทารุณและการทุจริตยอมกระทบตอจิตวิญญาณของคนในสังคม ชีวิตที่เสแสรงเปนสภาพที่
บางคร้ังเกิดจากชัยชนะอันไรเกียรติ หรือบางครั้งเกิดจากการกดขี่อันไรเหตุผล การบังคับ
ปราบปราม หรือการสรางดุลยภาพจากอํานาจของฝายตรงขาม ซ่ึงดูจะเพิ่มจํานวนมากขึ้น
ในขณะที่ฝายตรงขามนี้กําลังรอใหความรุนแรงปะทุขึ้น ซ่ึงทําลายลางทุกรูปแบบ สิ่งเหลานี้แสดง
ใหเหน็ สนั ตภิ าพอนั เปน เทจ็ ซ่ึงถูกจัดต้ังข้ึนโดยกําลังอาํ นาจทอ่ี ยเู หนอื กวา

สันติภาพไมใชสิ่งลวงตา (เทียบ ยบ 15:21) สันติภาพไมใชคําโกหก (เทียบ ยรม 6:14)
สันติภาพยอมไมโหดเหี้ยม ใชอํานาจ หรือกดข่ี และสันติภาพยอมไมใชความรุนแรง อยางนอย
ความรนุ แรงกไ็ มอาจเอื้อมที่จะเทยี บตัวเองกับสภุ าพบุรุษแหง สันติภาพ

เปนเรื่องยากลําบากแตก็จําเปนย่ิงท่ีจะสรางความคิดอันแทจริงในเร่ืองสันติภาพ เปนเรื่อง
ยากที่ใครคนหนึ่งจะปดตาใหแกสันติภาพที่อยูภายในสัญชาตญาณของตน สัญชาตญาณไดกลาว
แกเขาวาสันติภาพคือส่ิงหนึ่งของความเปนมนุษย นี่เปนหนทางที่ถูกตองตอการคนพบสันติภาพ
อยางแทจริง หากเราคนหามันจากแหลงกําเนิดท่ีแทจริง เราจะพบวามันฝงรากอยูในความรูสึก
จรงิ ใจที่มีใหแกเพื่อนมนุษย สันติภาพที่มิใชผลผลิตจากความเคารพเพื่อนมนุษยอยางจริงใจ ยอม
ไมใ ชสันตภิ าพทแี่ ทจ รงิ และเราเรยี กความจริงใจตอเพ่ือนมนุษยนี้วาอยางไร? เราเรียกมันวาความ
ยตุ ิธรรม

แตความยุติธรรมก็เปนด่ังรูปเคารพท่ีไมเคลื่อนไหวมิใชหรือ? ใชแลว มันมีนัยยะเชนนั้นเมื่อ
ความยุติธรรมหมายถึงสิทธิและหนาที่ ตามที่กําหนดไวในขอบังคับอันฝาฝนไมได เชน กฎหมาย
หรือสนธิสัญญา ซึ่งกอใหเกิดเสถียรภาพในความสัมพันธทางสังคม วัฒนธรรม และเศรษฐกิจ
มนั คอื ระเบียบปฏิบัติ และคือสันติภาพ แตหากวาจําตองใหความหมายที่ดีย่ิงกวาความยุติธรรมท่ี
เปน อยูและทค่ี วรจะเปนแลวไซร อะไรจะเกิดข้นึ ?

2

กอนที่จะใหคําตอบ ขอใหเราต้ังคําถามวาสมมุติฐานเร่ืองการเติบโตของจิตสํานึกเก่ียวกับ
ความยตุ ธิ รรมนี้ เปนเร่ืองทีย่ อมรับไดห รือไม เปนจรงิ หรือไม และเปนท่ีพงึ ประสงคห รอื ไม?

ใชแลว นี่คือขอเท็จจริงอันเปนคุณลักษณะที่แยกโลกสมัยใหมออกจากโลกในอดีต ใน
ปจจุบันจิตสํานึกเรื่องความยุติธรรมไดเพิ่มสูงข้ึน เราเชื่อวาไมมีใครปฏิเสธปรากฏการณนี้ เราจะ
ไมหยดุ ชว่ั ขณะเพ่ือวเิ คราะหเร่ืองนี้ในขณะน้ี แตเราตางรูดีวา เนื่องจากวัฒนธรรมแผขยายออกไป
ทําใหมนุษยตางก็มีสํานึกใหมๆ เก่ียวกับตนเอง ปจจุบันน้ีมนุษยรูวาพวกเขามีสถานะเปนบุคคล
และรูสึกไดวาตนนั้นเปนบุคคลๆ หน่ึง น่ันคือ สิ่งมีชีวิตท่ีลวงละเมิดมิได เทาเทียมกับคนอ่ืนๆ มี
อิสระและรบั ผิดชอบ ใหเ ราใชค าํ อธิบายความเปน บคุ คลนว้ี า สงิ่ มชี ีวิตท่ีศักด์ิสิทธ์ิ เมื่อความเขาใจ
อันแตกตางและดยี ิง่ กวา เชน นีเ้ กดิ ข้ึนในจติ สาํ นึกของมนษุ ย กลาวคือเปนความเขาใจท่ีสมบูรณกวา
และเรยี กรอ งมากกวาในการปฏิบัติท่ีสอดรับกันของบุคลิกภาพท้ังภายในและภายนอก หรืออีกนัย
หนึง่ คอื ศีลธรรมสองชนั้ ทกี่ ํากบั สิทธแิ ละหนาที่ และน่คี ือความยุติธรรมท่ีเคล่ือนไหวไดอันเกิดจาก
จิตใจภายใน มิใชความยุติธรรมซึ่งไมเคลื่อนไหว นี่ไมใชปรากฏการณสวนบุคคล หรือ
ปรากฏการณที่สงวนไวสําหรับกลุมที่ไดรับคัดสรร แตเปนปรากฏการณที่เปนสากลและเพ่ือ
สว นรวม ประเทศกําลังพัฒนาตะโกนกอ งในเรอ่ื งนี้ และเสียงเหลานน้ั ก็เปน เสียงของประชาชน เปน
เสยี งของมนษุ ยชาติ เสียงนีเ้ รยี กรองความหมายใหมข องความยุตธิ รรม รากฐานใหมข องสนั ตภิ าพ

เราเช่ือเพราะเราตางก็รองถามดวยความหนักแนนวา ทําไมเราจึงเสียเวลาวางรากฐานของ
สนั ตภิ าพบนสง่ิ อืน่ ที่ไมใ ชความยตุ ิธรรมเลา?

เม่ือเร็วๆ นี้การประชุมซีโนตของบรรดาพระสังฆราชไดเนนยํ้าวา ยังคงมีภาระหนาท่ีทั้งใน
ชมุ ชนระดับประเทศและนานาประเทศในการเสริมสรางความยุติธรรมท่ีย่ิงใหญกวามิใชหรือ? มัน
ยุติธรรมแลวหรือ ยกตัวอยางเชน กรณีที่ประชากรทั้งมวลของประเทศไมไดรับเสรีภาพในการ
แสดงออกตามสิทธิที่ไดรับในการนับถือศาสนา? จะมีอํานาจหรือลัทธิใด ประวัติศาสตรหรือเพื่อ
ประโยชนของพลเมืองคนไหน ท่ีสามารถอางไดอยางอุกอาจถึงสิทธิที่จะกดขี่หรือหามปราม
ความรูสึกนึกคิดเก่ียวกับศาสนาซ่ึงเปนการแสดงออกท่ีถูกตองตามกฎหมาย? ในที่นี้ไมได
หมายความถึงความเชื่อ ความคลั่งไคลท่ีผิดๆ หรือการแสดงออกท่ีผิดปกติ แลวเราจะใหชื่ออะไร
แกสันติภาพเชนนี้ ที่อางสิทธิในการจัดการดวยตนเอง โดยการย่ํายีไปบนความยุติธรรมข้ัน
พื้นฐาน?

เมื่อรูปแบบความยุติธรรมในชาติ สังคม วัฒนธรรม หรือเศรษฐกิจไดรับความเสียหายและ
ถูกบดขยี้ เราจะมั่นใจไดอยางไรวาสันติภาพซ่ึงเปนผลพวงของกระบวนการกดข่ีจะเปนสันติภาพ

3

อันแทจรงิ ? จะเปนสันติภาพท่ีมีเสถียรภาพ? หรือแมวามันจะดูมีเสถียรภาพ แตมันชอบธรรมและ
เปนเสรภี าพของมนุษยชาติหรือไม?

หรือวาความยุติธรรมมิไดบูรณาการเขาไปในบทบาทหนาท่ีเพื่อสงเสริมการพัฒนาตนเอง
ของทุกประเทศ ซึ่งเปนการพัฒนาที่อยูในกรอบของความรวมมือกัน ปลอดจากความจงใจหรือ
เปาหมายทจี่ ะครอบงํา ไมว าจะในดานเศรษฐกจิ หรอื การเมอื งก็ตาม

ปญหาท่เี กดิ ข้ึนนี้เปนปญหารายแรงและซับซอนมาก แตเราไมมีหนาท่ีทําใหปญหานี้เลวราย
ลง หรือแกปญหาน้ีในระดับปฏิบัติการ ในฐานะท่ีกลาวกับทานอยูในขณะน้ี ขาพเจาไมมี
ความสามารถเพยี งพอ

แตเปนที่ชัดเจนวา ณ ที่นี้ คําเช้ือเชิญของขาพเจาเพื่อใหทานเฉลิมฉลองสันติภาพเปนดั่งคํา
เช้ือเชิญใหทานปฏิบัติความยุติธรรม “ความยุติธรรมยอมนํามาซึ่งสันติภาพ” (เทียบ อสย 32:17)
ในวันน้ี ขาพเจาขอเช้ือเชิญทานอีกครั้งหนึ่งในรูปแบบที่ชัดเจนและเปนพลวัตมากข้ึนวา “ถาทาน
ตองการสันตภิ าพ จงทาํ งานเพอื่ ความยุติธรรม”

นเี่ ปน การเชอ้ื เชญิ ท่ีมิไดล ะเลยความยากลําบากในการปฏิบัติความยุติธรรม ประการแรกสุด
คือความยากลําบากในการใหค วามหมาย และตอมาคือการเร่มิ ลงมือปฏิบัติ ทงั้ นีเ้ พราะการปฏิบัติ
ความยุติธรรมเรียกรองการเสียสละจากช่ือเสียงเกียรติยศและผลประโยชนสวนตัว บางทีอาจ
จําเปนตองมีจิตวิญญาณที่ยิ่งใหญกวาเพ่ือเปดทางใหแกความยุติธรรมและสันติภาพ ซ่ึงไมไดมี
เพียงแคการตอสูหรือบังคับฝายตรงขามเพื่อใหไดมาซึ่งสิทธิของตน ไมวาสิทธิน้ันจะเปนจริงหรือ
กลาวอางก็ตาม เราเช่ือมั่นในพลังซ่ึงมีอยูในอุดมคติตางๆ ของความยุติธรรมและสันติภาพวา มัน
จะกอใหเกิดพลังทางศีลธรรมแกมนุษยในยุคปจจุบันเพื่อเร่ิมสรางสันติภาพ เราม่ันใจในชัยชนะที่
จะคอยๆ ปรากฏขึ้น ท่ีจริงเรามีความม่ันใจเปนอยางยิ่งวา มนุษยในยุคใหมนี้มีความเขาใจใน
แนวทางสันติภาพอยางพอเพียงที่จะทําใหพวกเขากลายเปนผูสงเสริมความยุติธรรม และความ
ยุติธรรมน้ีจะชี้นําแนวทางใหผูทเี่ ลือกเดนิ สามารถกาวไปอยางกลาหาญและมคี วามหวัง

ดังนี้ ขาพเจาจึงกลาที่จะเช้ือเชิญทานใหเฉลิมฉลองวันสันติสากลในป 1972 อีกคร้ังหนึ่ง
ดวยเคร่ืองหมายแหงความยุติธรรมที่สงบ สันติ และเรียบงาย ดวยไฟแหงความปรารถนาดีท่ีลุก
โชติชวง เพื่อท่ีจะมอบชีวิตแกการปฏิบัติที่จะนําไปสูความปรารถนาอยางจริงใจตอความยุติธรรม
และสนั ติภาพ

ถึงบรรดาพี่นองและลูกชายหญิงของพระศาสนจักรคาทอลิก เราถือวานี่คือคําเชื้อเชิญของ
พวกเรา นับเปนความจําเปนอยางยิ่งท่ีจะนําสารแหงความหวังมายังมนุษยทุกวันน้ี โดยผานทาง

4

ความเปนพี่นองซ่ึงดํารงอยูจริง อาศัยความซ่ือสัตย และความพยายามท่ีดํารงรักษาไวเพ่ือความ
ยุติธรรมอันย่ิงใหญแทจริง คําเชิญของเรานี้เชื่อมโยงอยางมีตรรกะกับสารจากการประชุมซีโนต
ของบรรดาพระสังฆราชเมอ่ื เร็วๆ นี้เรื่อง “ความยตุ ธิ รรมในโลก” และคําเชิญนี้ยังไดรับการตอกยํ้า
จากความจริงแทท่ีวา เปนพระองคเอง พระเยซูคริสตเจา “พระองคคือสันติของเรา” (เทียบ อฟ
2:14)

จากวาติกัน 8 ธันวาคม 1971
พระสันตะปาปาปอล ที่ 6

5

คณะกรรมการคาทอลิกเพือ่ การพัฒนาสงั คม
แผนกยุติธรรมและสันติ (ยส.)

114 (2492) ซอยประชาสงเคราะห์ 24 ถนนประชาสงเคราะห์
แขวง/เขต ดินแดง กรงุ เทพฯ 10400

โทรศพั ท์ : 0 2275 7783, 0 2277 4625 โทรสาร : 0 2692 4150
เวบ็ ไซต์ : www.jpthai.org อีเมล : [email protected]
เฟซบ๊กุ : www.facebook.com/JPThai