Moby Dick โมบี้ ดิ๊ก

“เงียบเหอะ! นายอายเุ ทา่ ไรแล้ว พอ่ ครัว?”
“ประมาณเกา้ สบิ ไดม้ ้งั ” แกพมึ พ�ำตอบเสยี งต�ำ่ ลง
“นายใชช้ วี ติ บนโลกนมี้ านานเกอื บรอ้ ยปแี ลว้ ..พอ่ ครวั แตย่ งั ไมร่ วู้ ธิ ที ำ� สเตก็
วาฬอีกเหรอ?” สตับบ์รีบกลืนชิ้นเนื้อในปากไปพร้อมกับค�ำพูดสุดท้าย และ
ราวกับช้ินเน้ือค�ำน้นั เป็นเหตุใหเ้ กิดคำ� ถามต่อไป “นายเกิดท่ีไหน พ่อครัว?”
“หลงั ช่องดาดฟา้ ในเรือเฟอร่ี ขณะเดินเรอื ไปทแ่ี มน่ ้ำ� โรนโนก”
“เกดิ ในเรอื เฟอร!่ี แปลกจงั เออ...แลว้ นายเกดิ ทปี่ ระเทศอะไรละ่ พอ่ ครวั !”
“ผมก็บอกไปแล้วไมใ่ ชเ่ หรอว่าท่เี มอื งโรนโนก?” แกพูดเสียงแหลมขึ้น
“เปลา่ นานยงั ไมไ่ ดบ้ อก พอ่ ครวั แตเ่ อาเถอะฉนั รแู้ ลว้ วา่ จะบอกอะไร พอ่
ครวั นายควรกลับไปเกดิ ใหม่ท่ีบา้ นนะ นายยังไม่รวู้ ิธีท�ำสเตก็ เลย”
“พับผ่าเถอะ ถ้างั้นผมจะท�ำให้ใหม่” แกค�ำรามออกมาด้วยความโกรธ
แลว้ หันหลังเดินจากไป
“กลบั มาน่กี ่อน พ่อครวั มา ส่งคีมนั่นมาให้ฉนั ลองชมิ เนือ้ น่ีดู แลว้ บอกที
วา่ สเตก็ ชน้ิ นใ้ี ชไ้ ดห้ รอื ไม?่ ฉนั บอกใหช้ มิ ไง” ยน่ื คมี ไปทแ่ี ก “เอาไป แลว้ ชมิ ซะ”
ปากเหย่ี วยน่ เของนโิ กรเฒา่ คย้ี วชนิ้ เนอื้ แผว่ เบาชวั่ ขณะ กอ่ นพมึ พำ� ออกมา
“เปน็ สเตก็ ทีป่ รงุ ได้รสชาตดิ ีเยี่ยมเทา่ ทผ่ี มเคยกินมา อรอ่ ย อรอ่ ยมาก”
“พอ่ ครวั ” สตบั บพ์ ดู ขน้ึ ขณะผอ่ นคลายตวั เองอกี ครงั้ “นายเคยไปโบสถม์ ยั้ ?”
“เคยผ่านครงั้ หน่ึงตอนอยทู่ ีเ่ คปดาวน์ ” ชายชราพูดเสียงขุน่
“คร้งั หน่ึงในชวี ติ นายเคยผ่านไปท่ีโบสถศ์ ักดสิ์ ทิ ธ์ใิ นเคปทาวน์ ซ่งึ แนน่ อน
ว่านายต้องได้ยินบุรุษผู้เคร่งศาสนากล่าวเทศนาแก่ผู้ฟังดังคนเหล่านั้นเป็น
เพื่อนร่วมทุกข์ท่ีรักของเขา ใช่ม้ัยล่ะ...พ่อครัว! นายช่วยมาตรงนี้หน่อยเถอะ
แล้วบอกทีว่าความลวงอันเลวร้ายใดท่ีนายเพิ่งได้กระท�ำลงไปรึ?” สตับบ์พูด
“แล้วนายตงั้ ใจจะไปไหนละ่ พอ่ ครวั ?”
“จะรบี กลับไปนอน” แกพมึ พำ� ขณะกง่ึ หนั กลบั มาพดู
“หยดุ ! หนั กลบั มา! ฉนั หมายถงึ เมอ่ื นายตายไปแลว้ พอ่ ครวั นเ่ี ปน็ คำ� ถาม
จริงจงั บอกมา คำ� ตอบของนายคืออะไร?”

เฮอร์แมน เมลวิลล์ : 401

“เมื่อตาเฒ่าคนน้ีตายลง” นิโกรเฒ่าพูดออกมาช้าๆ เปล่ียนสีหน้า และ
ทา่ ทาง “ตวั เขาจะไมไ่ ปไหนทง้ั นนั้ แตจ่ ะรอเทวดาลงมานำ� ตวั เขาไปดว้ ยเถดิ ”

“มาพาไปง้ันรึ? พาไปยังไง? เอาราชรถมาเกย เหมือนพวกเขามารับตัว
ท่านศาสดาอีไลจาห์อย่างน้ันร?ึ แลว้ จะพาไปท่ไี หนละ่ ?”

“บนนั่นไง” เฒ่าขนแกะพูด พร้อมกับถือคีมไม้เท้าของแกช้ีข้ึนเหนือหัว
ค้างไว้อย่างนัน้ ดว้ ยทา่ ทขี งึ ขงั

“อ่อ...อย่างนั้นรึ นายหวังจะได้ข้ึนไปอยู่บนยอดเสาน่ันเมื่อนายตายไป
แล้วอย่างนั้นหรือ พ่อครัว? นายรู้ม้ัยว่าย่ิงปีนขึ้นสูงไปเท่าไร ก็ย่ิงหนาวมาก
ข้นึ เทา่ น้นั ? บนยอดเสานนั่ รึ?”

“ไม่ตอ้ งบอกเรอื่ งพวกนนั้ หรอก” เฒ่าขนแกะพูดหนา้ ตาบ้ึงตงึ ขน้ึ อกี ครงั้
“นายบอกว่าจะขึ้นไปบนนั้น ใช่ม้ัย? ลองมองดูนายตอนนี้สิ ดูว่าคีมไม้
เท้าของนายช้ีไปที่ไหน บางทีนายอาจได้ขึ้นสวรรค์ด้วยการคลานผ่านช่อง
เสากระโดงเรอื 1กไ็ ด้นะ...พอ่ ครวั แต่...อยา่ เลย อยา่ ดีกวา่ พอ่ ครวั นายจะไม่
ได้ข้ึนไปบนน้ันเว้นแต่จะขึ้นไปตามทางปกติ ปีนเชือกระโยงน้ีข้ึนไป มันเป็น
งานที่ยากแต่ก็ต้องท�ำให้ได้ ไม่อย่างน้ันไม่มีทางจะข้ึนไปได้ พวกเรายังไม่มี
ใครปีนขึ้นไปบนสวรรค์ได้ วางคีมไม้เท้าของนายลงเถอะ...คนครัว และฟัง
ค�ำสัง่ ฉัน ได้ยินมย้ั ? ถือหมวกของนายไวใ้ นมอื ขา้ งหน่งึ แล้ววางมืออกี ขา้ งไว้
บนหัวใจ ขณะฉนั พูดคำ� ส่ังออกไป...พอ่ ครวั ว่าไงละ่ ! หัวใจของนาย อยู่น่ัน
ไง? อยูด่ า้ นในตัวของนาย! สงู ขนึ้ ! สงู ข้ึน! นัน่ ล่ะ นายวางมือบนหัวใจไวแ้ ลว้
วางมือไวต้ รงน้นั แลว้ ตงั้ ใจฟงั ให้ด”ี
“พร้อมรับ ‘ค�ำบัญชา’” ชายชราผิวด�ำพูดขึ้น ขณะวางสองมือไว้ตาม
ปรารถนา แกล้งกระดิกหัวของแกไปมา ราวกับต้องการให้หูทั้งสองข้างข้ึน
มาอยู่ดา้ นหน้าพรอ้ มๆ กนั
“เอาล่ะพ่อครัว นายเห็นแล้วนะว่าสเต็กวาฬช้ินน้ีของนายรสชาติแย่มาก
ซงึ่ ฉนั จะโยนมนั ทงิ้ ไปใหพ้ น้ ๆ ตาเดย๋ี วนแ้ี หละ นายเหน็ แลว้ ใชม่ ยั้ ? ทนี ี้ คราว

1  เป็นช่องอยใู่ นเสากระโดงเรอื ส�ำหรับลกู เรอื ท่ยี งั ขาดประสบการณป์ นี ขึ้นไปบนแท่นรงั กาบนยอดเสา แต่
ส�ำหรบั ลกู เรอื ที่มคี วามชำ� นาญจะปีนเสากระโดงที่ด้านนอกเสา

402 : โมบ้ี-ด๊ิก

หน้าท่ีนายปรุงสเต็กวาฬให้ฉันโดยเฉพาะบนโต๊ะส่วนตัวน่ี บนเคร่ืองกว้าน
สมอน่ี ฉนั ขอให้นายชว่ ยปรุงโดยอย่าใชไ้ ฟแรงนัก ถือชิน้ เนือ้ ดว้ ยมือข้างหนึ่ง
แลว้ ใชม้ อื อกี ขา้ งเอาถา่ นไฟจล้ี งไป แค่นั้นพอ แล้วเอาใส่จาน เข้าใจมยั้ ? เอา
ละ่ ...ในวันพรุ่งนี.้ ..พ่อครวั ช่วงทเ่ี ราชำ� แหละวาฬ นายจงมายืนข้างๆ เพอื่ เอา
สว่ นเนือ้ ครบี ของมนั ไปดองไว้ ส่วนปลายเงี่ยงท้งั สองขา้ งเอาไปแช่เกลอื ...พ่อ
ครัว เอาล่ะ...ทนี ้ีนายไปไดแ้ ลว้ ”

ทว่าเฒา่ ขนแกะเดนิ ไปไดเ้ พยี งสามก้าวเท่านั้น แกกถ็ กู เรียกอีกครัง้
“คนครัว...คืนพรุ่งน้ีท�ำเนื้อทอดเป็นอาหารค่�ำให้ข้าตอนเฝ้าเวรยามกลาง
ดึกด้วยนะ ได้ยินมยั้ ? เอาล่ะไปได้แล้ว เฮ้! หยดุ กอ่ น! โค้งคำ� นับกอ่ นไป หยดุ
ลากเสยี งแบบน้นั นะ! ท�ำลกู ชิ้นส�ำหรบั มอื้ เช้าดว้ ย อยา่ ลืมละ่ ”
“ได้โปรดเถอะ พระเจ้า! ขอให้วาฬกินเขาแทนที่เขาจะได้กินวาฬ หวังว่า
มันคงไม่ตะกละตะกลามมากไปกว่าเพชฌฆาตจอมตะกละน่ีหรอกนะ” ชาย
ชราพึมพำ� อย่างระมดั ระวงั ขณะเดนิ ลากขาไปยงั เปลญวนของแก

เฮอร์แมน เมลวลิ ล์ : 403

บทที่ 65

เมนเู น้อื วาฬ

คนเราควรกนิ สัตวท์ ่เี ตมิ ไฟในตัวเขา คณุ ก็อาจกลา่ วได้วา่ สตบั บเ์ ลยกนิ ตาม
แบบฉบบั ของตนเสยี เลย นอี่ าจดพู กิ ลเหลอื แสน จงึ ตอ้ งยอ้ นกลบั ไปหลกั และ
ดทู ม่ี าท่ไี ปเสยี หน่อย

ประวัติศาสตร์บันทึกไว้ว่า สามศตวรรษท่ีผ่านมาล้ินวาฬไรต์ได้รับการ
ยกย่องว่าเป็นอาหารช้ันเลิศในฝรั่งเศส และมีราคาสูงท่ีนั่น ย่ิงไปกว่าน้ันใน
ยคุ ของพระเจา้ เฮนรที แี่ ปด1 พอ่ ครวั ประจำ� ราชสำ� นกั จะไดร้ บั รางวลั อยา่ งงาม
สำ� หรบั การคดิ คน้ นำ้� ซอสทใ่ี หร้ สชาตเิ ขา้ กนั ดกี บั บารบ์ คี วิ เนอื้ โลมาปากสน้ั ซงึ่
คณุ เองคงจะจำ� ไดว้ า่ มนั เปน็ สายพนั ธห์ุ นงึ่ ของวาฬ จรงิ ๆ แลว้ โลมาปากสนั้ ยงั
คงเปน็ ทนี่ ยิ มกนิ กนั จนถึงทุกวันน้ี เนือ้ ของมันจะถูกนำ� มาท�ำลูกชน้ิ ขนาดเท่า
ลูกบิลเลียด และมีรสชาติจัดจ้านถูกปากจนอาจนึกไปว่าเป็นพวกลูกชิ้นเน้ือ
วัว บรรดาบาทหลวงเก่าแก่แหง่ ดนั เฟริ ม์ ไลน2์ ชน่ื ชอบอาหารจานนี้มาก พวก
เขาไดล้ ิ้มรสเนื้อโลมายักษ3์ จากพระราชาผู้ทรงพระราชทานให้

ขาวที่มาตายเกยฝั่งพันธุ์นี้ได้ แต่ขอสงวนล้ินและเนื้อส่วนอร่อยไว้ให้
พระองคเ์ อง

จรงิ ๆ แล้วในหมู่นกั ล่าอาจมองว่าวาฬเปน็ อาหารชั้นเลศิ ไดบ้ า้ ง หากมัน

1  พระเจ้าเฮนรที แ่ี ปด ปกครององั กฤษและไอร์แลนด์ตง้ั แต่ ปี 1509-1547
2  ดนั เฟริ ์มไลน-์ โบสถ์ในเมืองดันเฟิร์มไลน์ สกอตแลนด์
3 โลมายักษ์-วาฬขาวทางเหนือ พระเจา้ มลั คอล์มที่สี่ (ค.ศ. 1141-1165) แหง่ สกอตแลนด์ ทรงอนุญาต
ให้พวกบาทหลวงเมืองดนั เฟิร์มไลน์ กนิ หวั วาฬ

404 : โมบ-้ี ดกิ๊

มไี มม่ ากนักสำ� หรับพวกเขา ทว่ายามเมอื่ คณุ น่งั ตรงหน้าช้นิ เนอื้ ทมี่ คี วามยาว
เกือบร้อยฟุต ความอยากอาหารของคุณย่อมหมดไปสิ้น ทุกวันนี้จะมีก็แต่
เพียงบุคคลผู้ไร้ซึ่งอคติเฉกเช่นสตับบ์เท่าน้ันที่ยังคงร่วมล้ิมรสเนื้อวาฬปรุง
กระน้ันเหล่าเอสกิโมก็ไม่ได้จู้จี้เกินไปนัก เราต่างรู้ดีว่าพวกเขาอาศัยวาฬใน
การด�ำรงชีพ และมีกรรมวิธีเก่าแก่ในท�ำน้�ำมันไขวาฬ4อย่างน่าชมเชย โซก
รันดา5 หน่ึงในหมอที่มีช่ือเสียงท่ีสุดของเอสกิโมพวกน้ันแนะน�ำว่า ช้ินเปลว
ไขมนั ดีสำ� หรบั ทารกเพราะอดุ มดว้ ยคณุ ค่าอาหารอย่างมาก อกี ทัง้ ยงั ย่อยได้
งา่ ย เรือ่ งน้ที �ำใหผ้ มนึกถงึ ชาวองั กฤษกลมุ่ หนง่ึ ซ่ึงนานมาแล้วพวกเขาถกู เรือ
ลา่ วาฬปลอ่ ยทง้ิ ไวโ้ ดยบงั เอญิ ทกี่ รนี แลนด์ คนกลมุ่ นม้ี ชี วี ติ อยรู่ ว่ มหลายเดอื น
โดยกนิ เศษซากเนอื้ วาฬทถี่ กู ทงิ้ ไวบ้ นฝง่ั หลงั ทดลองกนิ เปลวไขมนั แลว้ นกั ลา่
ชาวดัทช์เรียกเศษเน้ือพวกน้ีว่า “ทอดมัน” นั่นเพราะจะว่าไปแล้วขณะสดๆ
มันจะมสี นี ้�ำตาลกรอบ แถมมีกลิ่นคลา้ ยโดนัท หรอื แปง้ ทอดของแมบ่ ้านชาว
อัมสเตอร์ดัมสมัยก่อน หน้าตาท่ีน่ากินของมันท�ำเอาคนที่ไม่เคยล้ิมลองยาก
จะหักใจวางมือจากมนั ได้

ทว่าส่ิงท่ีท�ำให้วาฬลดคุณค่าของความเป็นอาหารรสเลิศก็คือความ
สมบรู ณท์ ม่ี ากเกนิ ของมนั นนั่ เอง มนั เปรยี บไดก้ บั ววั ตอนราคาดแี หง่ ทอ้ งทะเล
มไี ขมนั มากจนเกนิ กวา่ จะมรี สอรอ่ ย ทนี ล้ี องมาพจิ ารณาหนอกของมนั บา้ ง ดู
แล้วน่าจะกนิ อร่อยเหมือนหนอกกระบอื (ซึง่ นิยมกินกันแบบดิบๆ) มันไม่ใช่
ไขมนั แขง็ ทรงพรี ะมดิ แตเ่ ปน็ ไขจากหวั วาฬ ทงั้ นมุ่ และเหนยี วขน้ จนดเู หมอื น
ลกู มะพรา้ วขนาดสามเดอื นท่มี เี น้อื ขาวจนเกอื บเป็นวนุ้ ใส ทว่าเลย่ี นเกนิ กวา่
จะเอามาใชแ้ ทนเนย ถงึ อยา่ งนนั้ นกั ลา่ วาฬหลายคนกม็ วี ธิ ผี สมมนั เขา้ กบั เนอื้
อยา่ งอน่ื กนิ หลงั ออกจากกะทำ� งานหนกั อนั ยาวนาน6 กเ็ ปน็ ธรรมดาอยเู่ องท่ี
เหลา่ ลกู เรอื มกั ใชข้ นมปงั แขง็ 7จมุ่ ลงในหมอ้ นำ�้ มนั ขนาดใหญ่ และแชท่ ง้ิ ไวอ้ ยา่ ง

4  นำ้� มนั ไขวาฬ-ท�ำจากเปลวไขมนั ระหว่างผิวหนังและกล้ามเนอื้ อกของวาฬ
5  โซกรนั ดา-อีกฉายาหนงึ่ ของวิลเลยี ม สกอรส์ ์บี (ค.ศ. 1789-1857) นักสำ� รวจขวั้ โลกเหนอื ชาวอังกฤษ
6  กะท�ำงานอันยาวนาน-กะละประมาณ 5-6 ชั่วโมง
7  ขนมปังแข็ง-ท่ีใช้เป็นเสบียงของทหาร ท�ำจากแคแ่ ปง้ กับน้ำ�

เฮอรแ์ มน เมลวิลล์ : 405

น้ันชั่วครู่ และนีเ่ ป็นอาหารค่�ำหลายม้ือทผี่ มเองก็ชอบท�ำกนิ เชน่ กนั
แต่ถ้าเป็นวาฬหัวทุยตัวเล็ก สมองของมันถือเป็นอาหารช้ันยอด กล่อง

กะโหลกจะถูกทุบแตกด้วยขวาน แล้วดึงก้อนเนื้อที่เป็นลอนสีขาวสองก้อน
ออกมา (มนั ดูคลา้ ยขนมพดุ ด้งิ ขนาดใหญ่สองชน้ิ ไม่มีผิด) จากน้นั นำ� มาผสม
กับแป้งปรุงได้รสชาติอร่อยท่ีสุด รสชาติของมันเหมือนสมองลูกวัวซึ่งเป็น
อาหารจานโปรดของนักกิน ทุกคนก็รู้ว่าม้าหนุ่มในกลุ่มนักกินชอบกินสมอง
ลูกวัวเป็นอาหารเย็นทุกม้ือ นานวันเข้าก็เร่ิมรับเอาสมองเล็กๆ น้ันมาเป็น
ของตนจนแยกแยะได้ว่าสมองไหนของตน และสมองไหนของลูกวัว ซึ่งตาม
จรงิ แล้วไมต่ อ้ งใช้วิธีแยกแยะพสิ ดารอย่างนัน้ ก็ได้ และนั่นเปน็ คำ� ตอบว่าเหตุ
ใดภาพม้าหนุ่มมากไหวพริบขณะมองหัวลูกวัวตรงหน้า จึงเป็นหน่ึงในภาพ
สะเทอื นอารมณย์ ามเมอ่ื คณุ ไดเ้ หน็ หวั นน้ั มองเขามนั อยา่ งตำ� หนดิ ว้ ยสายตา
ทเี่ หมือนกับจะถาม “เจา้ ดว้ ยหรือบรตู ัส”8

บางทอี าจไมใ่ ชเ่ พราะวาฬมไี ขมนั มากเกนิ จนคนบนบกมองวา่ การกนิ มนั
เป็นเรื่องน่าขยะแขยง ค�ำกล่าวน้ีเป็นผลมาจากการคิดก่อนพูด กล่าวคือเรา
ควรกินสัตว์ที่เพิ่งฆ่าตายใหม่ๆ ในทะเล และกินมันตามสภาพของมัน ทว่า
อยา่ กงั ขาหากบคุ คลแรกทฆ่ี า่ ววั ตายจะถกู มองวา่ เปน็ ฆาตกร เขาอาจถกู แขวน
คอ และถึงแม้ถูกเหล่าประชากรวัวน�ำตัวไปสอบสวน นั่นก็เป็นเรื่องสมควร
แล้ว เขาควรได้รับโทษทัณฑ์เฉกเช่นเดียวกับฆาตกร ลองไปตลาดค้าเนื้อใน
คืนวันเสาร์ และเฝ้าดูฝูงสัตว์สองเท้าจ้องมองไปยังสัตว์ส่ีเท้าท่ีนอนตายเป็น
ทิวแถวน่ัน สายตาเหล่านั้นไร้แววคมเขี้ยวของมนุษย์กินคนหรือ? มนุษย์กิน
คน? ใครบ้างไม่กินเน้ือสดๆ? ผมบอกให้ว่าชาวฟิจิยังมีความอดรนทนรอได้
มากกวา่ เพราะเขาจะนำ� เอามชิ ชนั นารตี วั ผอมมาหมกั เกลอื เกบ็ ในหลมุ ใตด้ นิ
เอาไวก้ นิ ในช่วงขาดแคลน วธิ ีอดเปร้ยี วกินหวานแบบนผี้ มบอกได้เลยว่าย่อม
ส่งผลดแี กช่ าวฟิจเิ มื่อวนั พิพากษามาถึง และเปน็ ผลดีมากกว่าทา่ นนักชมิ ผู้มี
การศึกษา และรอบรู้ ท่านผู้จับห่านกดลงพื้นแล้วยัดอาหารอัดแน่นจนเต็ม

8 “เจ้าด้วยหรือบรูตัส”-ค�ำอุทานก่อนตายของจูเลียส ซีซาร์ เมื่อเห็นบรูตัสเพื่อนสนิท ก็เป็นคนหนึ่งใน
กลมุ่ ลอบสงั หาร

406 : โมบี-้ ด๊ิก

ท้องมนั เพียงเพ่อื ให้กลายเป็นตับบดบนจานของทา่ น
แล้วสตับบ์ล่ะ เขากินเน้ือวาฬตามสภาพของมันเองไม่ใช่หรือ? และนั่น

เป็นการสบประมาทต่อภัยอันตรายใชห่ รอื ไม่? ลองดทู ี่ด้ามมดี ของพวกคณุ ดู
สิ นักชิมผ้มู กี ารศกึ ษาและรอบรขู้ องผม มดี ท่ีก�ำลังใช้หั่นเน้อื ย่างน้นั ด้ามของ
มันท�ำมาจากอะไรกัน? มิใช่กระดูกของเหล่าพ่ีน้องของวัวรสเลิศที่คุณก�ำลัง
กนิ อยหู่ รอกหรอื ? แลว้ คณุ ใชอ้ ะไรแคะฟนั หลงั กลนื กนิ เนอ้ื หา่ นตวั โตไปแลว้ ?
คุณแคะฟันด้วยขนของสัตว์ปีกชนิดเดียวกันน่ันแหละ แล้วขนนกชนิดใดที่
เลขาธิการสมาคมป้องกันการทารุณกรรมห่าน9ใช้ลงนามอย่างเป็นทางการ
ในจดหมายเวียน? เพิง่ เดอื น หรอื สองเดือนใหห้ ลังมานเ่ี อง ท่สี มาคมผ่านมติ
สนับสนนุ ไมใ่ ห้ใช้อะไรอ่นื นอกเหนือจากปากกาด้ามเหล็ก

9 สมาคมปราบปรามการทารณุ กรรมหา่ น-เมลวลิ ลล์ อ้ เลยี นสมาคมปอ้ งกนั การทารณุ กรรมสตั วแ์ ฟหง่ แรก
ซึ่งก่อตง้ั ในองั กฤษเมอื่ ปี 1824

เฮอร์แมน เมลวิลล์ : 407

บทที่ 66

ฝูงฉลามเพชฌฆาต

ส�ำหรับการประมงทางตอนใต้ หลังศึกหนักเป็นเวลานานจนเหน่ือยล้า วาฬ
หัวทยุ ทีจ่ บั ไดแ้ ละนำ� กลับมาลอยเทยี บข้างลำ� เรอื ในชว่ งใกล้คำ่� โดยปกตแิ ลว้
มักไม่ค่อยช�ำแหละเสร็จได้ในครั้งเดียว การช�ำแหละไขวาฬเป็นงานท่ีต้องใช้
แรงงานมาก และไมเ่ สร็จภายในเวลาอันรวดเรว็ อีกท้ังยงั ต้องใชแ้ รงงานของ
ลกู เรอื ทกุ คน เหตนุ ใี้ นการปฏบิ ตั จิ งึ ตอ้ งลดใบเรอื ลงแลว้ บดิ พวงมาลยั หนั เรอื
ไปทางอับลม จากนั้นให้ทุกคนกลับไปนอนท่ีเปลญวนของตนจนรุ่งอรุณวัน
ใหม่ โดยมเี งอ่ื นไขวา่ กอ่ นถงึ วนั รงุ่ ขนึ้ ตอ้ งจดั เวรยามใหล้ กู เรอื ผลดั กนั เฝา้ รอบ
ละสองคนในหนง่ึ ชวั่ โมง โดยแตล่ ะคจู่ ะหมนุ เวยี นกนั ขน้ึ มาบนดาดฟา้ เรอื เพอื่
ดูว่าทกุ อย่างยงั ปกติเรียบร้อยดี

ทวา่ ใชจ่ ะไดผ้ ลเสมอไป โดยเฉพาะเสน้ ทางเดนิ เรอื ในแปซฟิ กิ วธิ กี ารนไ้ี ม่
ได้ช่วยอะไรเลย เพราะฝูงฉลามเจ้าบ้านมากมายเหลือคณานบั จะรวมตวั กนั
วนเวยี นรอบซากวาฬทถี่ กู พันธนาการ ซึง่ หากปล่อยทง้ิ ไว้สกั หกช่วั โมง บอก
ได้เลยว่าซากวาฬขนาดใหญ่จะเหลือเพียงแค่โครงกระดูกให้เห็นในวันรุ่งขึ้น
อยา่ งไรกต็ ามบรเิ วณอน่ื ของมหาสมทุ รนโ้ี ดยมากปลาชนดิ นไ้ี มไ่ ดม้ ชี กุ ชมุ มาก
นกั ดว้ ยเหตนุ ค้ี วามตะกละตะกลามจนนา่ พศิ วงของมนั อาจทำ� ใหล้ ดลงไปได้
บ้าง ดว้ ยการใช้เสียมชำ� แหละวาฬคอยฟาดลงไปในน�้ำเพือ่ ไล่พวกมนั ไป แม้
ในบางกรณวี ธิ กี ารนอ้ี าจเพยี งแคก่ ระตนุ้ ใหพ้ วกมนั ยงิ่ รมุ ทงึ้ มากขนึ้ กต็ าม เชอื่
เถอะวา่ คนทไ่ี ม่คุน้ เคยกบั ภาพอย่างนัน้ มาก่อน เมือ่ ไดเ้ หน็ เหตกุ ารณข์ า้ งเรือ

408 : โมบ้ี-ด๊ิก

ในคืนนั้น อาจคิดไปได้ว่าทั่วท้องทะเลกลายเป็นเนยแข็งก้อนใหญ่ โดยมีฝูง
ฉลามเปน็ เหมอื นหนอนยว่ั เยย้ี อยูร่ อบซากศพวาฬ

หลงั เสรจ็ จากอาหารมอ้ื คำ�่ สตบั บท์ ำ� หนา้ ทเี่ ฝา้ ยามกระทงั่ หมดชว่ั โมงของเขา
ควีเควกและลูกเรือประจ�ำดาดฟ้าหัวเรือขึ้นมาบนดาดฟ้าเพ่ือรับช่วงต่อ
กระน้ันฝูงฉลามก็ไม่ได้ต่ืนตกใจแม้แต่น้อย เพ่ือให้งานช�ำแหละไขข้างเรือยุติ
โดยเร็ว เมื่อหย่อนโคมไฟสามดวงลงไปส่องสว่างจนเห็นความวุ่นวายในน้�ำ
ทะเลขนุ่ ลกู เรอื ทง้ั สองทมิ่ แทงเสยี มชำ� แหละวาฬ1ของตนสงั หารเหลา่ ฉลามไม่
หยดุ มอื พวกเขาเลง็ คมเหลก็ กลา้ เจาะไปยงั กะโหลก ซงึ่ ดเู หมอื นวา่ นน่ั จะเปน็
อวยั วะสว่ นสำ� คญั ของพวกมนั กระนน้ั เหลา่ เจา้ ถน่ิ ดน้ิ รนตอ่ สชู้ ลุ มนุ อยใู่ นทะเล
จนเกดิ ฟองน้�ำขนุ่ ข้น แม้มอื แทงฉลามเกง่ ๆ ก็ไมอ่ าจเลง็ เปา้ ไดท้ กุ คร้ังไป นัน่
กอ่ ใหเ้ กดิ ปรากฏการณใ์ หมอ่ นั เปน็ ความโหดรา้ ยเหลอื เชอ่ื พวกมนั ไลต่ ะครบุ
กัดกันเองอย่างดุร้าย ไม่ใช่แค่ควักไส้ควักพุงของกันและกันเท่าน้ัน แต่ล�ำตัว
ทบี่ ิดงอเหมอื นสายธนูโกง่ ขนึ้ นน้ั วกกลับมางบั ตวั เอง กระทงั่ ปากเดยี วกันน้ัน
ก็กลืนกิน และกินกลืนไส้จนหมดพุงกลายเป็นบาดแผลลึกกลวงโบ๋ กระนั้น
ซากศพและวิญญาณของสัตว์ร้ายเหล่าน้ียังมีพิษสงเกินกว่าจะเข้าไปยุ่งเกี่ยว
อาจเปน็ เรอ่ื งปกติ หรอื ไมก่ เ็ ปน็ เพราะพลงั อำ� นาจ2ทฝี่ งั อยใู่ นขอ้ ตอ่ และกระดกู
ของพวกมนั ซง่ึ สง่ิ นจี้ ะเกดิ ขน้ึ หลงั ชวี ติ ดบั สญู เมอื่ ฉลามถกู ฆา่ ตายและนำ� ซาก
มันขึ้นมาบนดาดฟ้าเรือเพ่ือถลกหนัง ฉลามตัวหน่ึงเกือบท�ำควีเควกมือขาด
ขณะเขากำ� ลังเอื้อมมอื ไปปิดปากเพชฌฆาตของมนั

“ควเี ควกไมส่ นวา่ พระเจา้ สรา้ งฉลามมาทำ� ไม” เจา้ คนปา่ พดู ขณะสะบดั มอื
ไปมาดว้ ยความเจบ็ ปวด “จะพระเจา้ ของฟจิ ิ หรอื พระเจา้ ของแนนทกั เกต็ ถา้
สรา้ งฉลามขน้ึ มา พระเจา้ นั่นตอ้ งเป็นเครือ่ งจักรห่วย”

1  เสยี มชำ� แหละวาฬใช้สำ� หรับชำ� แหละเนือ้ วาฬทำ� จากเหลก็ กลา้ เนือ้ ดี มขี นาดใหญ่เหมาะมือคนช�ำแหละ
ลักษณะโดยรวมคล้ายอุปกรณ์ทำ� สวนซ่ึงเป็นท่ีมาของช่ือท่ีใช้เรียก เว้นแต่ด้านข้างแบนราบ ส่วนปลาย
ด้านบนแคบกว่าด้านล่าง อาวุธชนิดนี้ต้องดูแลให้คมกริบอยู่เสมอ และทุกคร้ังที่ใช้งานเสร็จจะต้องลับ
คมใหเ้ หมอื นกบั ใบมดี โกน ในเบา้ เสยี บมที อ่ นไมแ้ ขง็ ยาวประมาณยส่ี บิ ถงึ สามสบิ ฟตุ เสยี บไวเ้ ปน็ ดา้ มจบั

2  พลังอำ� นาจ-ในท่ีนี้หมายถงึ ความเช่อื ที่ว่า พระเจ้าคือธรรมชาติ

เฮอรแ์ มน เมลวิลล์ : 409

บทท่ี 67

ช�ำแหละไขวาฬ

หลังค่�ำคืนวันเสาร์ผ่านพ้น รุ่งขึ้นจะเป็นวันสะบาโต1! และก็เป็นวันหยุดงาน
ของเหลา่ นกั ลา่ วาฬทกุ คนลว้ น เรอื พคี วอดสงี ากง่ึ กลายเปน็ โรงฆา่ สตั ว์ กะลาสี
ทุกนายกลายเป็นพ่อค้าช�ำแหละเน้ือ จนคุณอาจนึกไปว่าพวกเราก�ำลังมีพิธี
ถวายเนื้อววั สแี ดงสดกวา่ หม่นื ตวั แด่เทพแหง่ ท้องทะเล

เรมิ่ แรกรอกชำ� แหละ2ซงึ่ อยทู่ า่ มกลางขา้ วของใหญโ่ ตเทอะทะ อนั ประกอบ
ด้วยพวงรอกที่มักถูกทาไว้เป็นสีเขียว ไม่มีมนุษย์คนใดยกของพวกน้ีได้ องุ่น
เขียวพวงนี้ถูกชกั รอกขึ้นไปบนยอดเสากระโดง และมัดแน่นไว้กบั เสากระโดง
ลา่ ง จดุ ทแี่ ขง็ แรงสดุ บนดาดฟา้ เรอื ปลายเชอื กพวนคดเคยี้ วผา่ นความซบั ซอ้ น
นกี้ อ่ นนำ� ไปยงั เครอื่ งกวา้ นสมอ ลกู รอกใหญต่ วั ลา่ งของรอกชำ� แหละจะถกู ดงึ
ขึ้นไปแกว่งไกวอยู่บนตัววาฬ รอกตัวน้ีติดตะขอขนาดใหญ่น�้ำหนักร่วมร้อย
ปอนด์ ตอนนน้ั สตารบ์ คั กบั สตบั บ์ แขวนตวั อยบู่ นนง่ั รา้ นขา้ งตวั วาฬ สองผชู้ ว่ ย
กปั ตนั ใชเ้ สยี มดา้ นยาวในมอื เรมิ่ เจาะรเู สยี บบรเิ วณเหนอื ครบี สองขา้ งของวาฬ
ขึ้นมาเล็กน้อย เสร็จแล้วก็กรีดเป็นเส้นคร่ึงวงกลมเป็นแนวกว้างรอบรูเสียบ
น�ำตะขอมาสอดเก่ยี วไว้ จากน้ันลูกเรอื กลุ่มใหญเ่ รม่ิ ประสานเสียงบรรเลงโห่
ดงั กกึ กอ้ ง พรอ้ มกรกู นั ดนั เครอื่ งกวา้ น ตา่ งชว่ ยกนั ออกแรงสดุ กำ� ลงั ฉบั พลนั

1  วันหยุดสดุ สปั ดาห์น่ันเอง มาจากค�ำวา่ “ซับบาธ” ที่แปลว่า “พกั ” พระเจ้าทรงสร้างโลก เวน้ และพักวนั
ที่ 7 เพอื่ ใหม้ นษุ ยไ์ ดป้ ฏบิ ตั เิ ปน็ แบบอยา่ ง ถอื เปน็ วนั บรสิ ทุ ธห์ิ า้ มทำ� กจิ กรรมใดๆ ไดถ้ อื วา่ วนั นเ้ี ปน็ วนั พกั
ผอ่ นประจำ� สปั ดาห์ ใหท้ ำ� กจิ กรรมทเี่ ปน็ กศุ ล เชน่ การอธษิ ฐาน การอา่ นพระคมั ภรี ์ และขอบคณุ พระเจา้
2  รอกชำ� แหละ-ใช้ยกห้อยแผน่ ไขวาฬทีช่ ำ� แหละออกมาแลว้

410 : โมบ้-ี ด๊กิ

น้ันเรือท้ังล�ำเอียงเทไปด้านข้าง เรือกระตุกทุกจังหวะกว้านถูกขึงตรึงดังเช่น
หัวตะปบู ้านเก่าในฤดหู นาวจดั เรือสะท้าน ส่ันระรกิ รวั และยอดเสากระโดง
ส่ันไหวอยู่ในท้องฟ้า เรือยิ่งเอนไปทางตัววาฬมากขึ้นเรื่อยๆ ช่วงเวลานั้น
แรงยึดของเครื่องกว้านได้รับเสียงตอบรับจากเสียงครวญครางของคล่ืนทะเล
กระทงั่ ในทส่ี ดุ เสียงสะบดั ฉีกกระตกุ ดงั ใหไ้ ดย้ นิ พร้อมๆ กบั เสียงคลืน่ ขนาด
ใหญ่ซัดเรือยกตัวสูง และถอยห่างจากตัววาฬ รอกถูกยกข้ึนมาให้เห็นความ
สำ� เรจ็ ตะขอเกยี่ วปลายครึ่งวงกลมของไขมนั ชน้ิ แรกตดิ มาด้วย เวลาน้ไี ขมัน
ท่หี ุ้มตัววาฬไม่ตา่ งอะไรกบั เปลอื กสม้ มนั ถูกถลกลอกออกจากตัวเหมือนผล
สม้ ถกู ลอกเปลอื กหมนุ ขดเปน็ วง เชอื กถกู ดงึ ขนึ้ อยา่ งตอ่ เนอื่ งจากแรงฉดุ ของ
เครอื่ งกว้าน ท�ำให้วาฬหมนุ รอบไปมาในน้ำ� กระท่งั ไขมันถูกลอกออกมาเป็น
เสน้ ยาวเรยี กวา่ “ผา้ พนั คอยาว” จงั หวะนส้ี ตารบ์ คั กบั สตบั บก์ ช็ ว่ ยกนั ใชเ้ สยี ม
ชำ� แหละไปพรอ้ มกนั สองผชู้ ว่ ยกปั ตนั ชำ� แหละเรว็ พอๆ กบั ทมี่ นั หลดุ ลอกออก
จรงิ ๆ แลว้ ตอ้ งบอกวา่ มนั แทบจะลอกออกตามแรงดงึ ของเครอื่ งกวา้ น ตลอด
เวลาไขมันช้ินน้ีถูกดึงสูงขึ้น สูงขึ้นจนส่วนบนสุดเฉียดยอดเสา กลุ่มลูกเรือที่
เคร่ืองกว้านหยุดออกแรงดัน เพียงหน่ึงหรือสองอึดใจก้อนไขมันข้ึนมาแกว่ง
ไกวอย่บู นดาดฟา้ เลอื ดมหาศาลร่วงพราวหยดราวหยาดฝนจากท้องฟ้า ทุก
คนตอ้ งคอยหลบเวลาทมี่ นั แกวง่ ไปมา เพอ่ื ไมใ่ หถ้ กู มนั ฟาดเขา้ ทกี่ กหแู ละโยน
ตัวพวกเขารว่ งหล่นลงทะเลไป

ชว่ งนี้นกั พุ่งฉมวกคนหนง่ึ ในกลมุ่ ทก่ี �ำลังยนื ตัง้ ตาคอยอยู่ จะกา้ วข้นึ หน้า
มาพร้อมกับอาวุธคมยาวเรียกว่าดาบประจันบาน3 เพื่อรอจังหวะเจาะช่อง
ขนาดใหญ่ด้านล่างสุดของก้อนไขมันท่ีก�ำลังแกว่งไปมา จากนั้นใช้ตะขอที่
อยปู่ ลายรอกใหญอ่ กี อนั เสยี บไว้ เพอื่ ยดึ กอ้ นไขมนั นเี้ ตรยี มพรอ้ มสำ� หรบั การ
ชำ� แหละในขนั้ ตอนตอ่ ไป หลงั จากนนี้ กั ดาบนน่ั จะเอย่ ปากเตอื นลกู เรอื ทกุ คน
ให้ถอยห่างออกไป แล้วจ้วงแทงก้อนไขมันอีกครั้ง โดยพุ่งสุดตัวไปทางด้าน
ขา้ งเลก็ นอ้ ย และออกแรงตวัดไขมนั ออกเปน็ สองส่วน ส่วนท่ีมีขนาดสัน้ กวา่

3 ดาบประจนั บาน-ดาบท่ีใช้ในการรบ ยามประชิดตัวขา้ ศึก

เฮอรแ์ มน เมลวิลล์ : 411

อยู่ด้านล่างและถูกยึดไว้กับที่ ขณะส่วนด้านบนท่ียาวกว่าเรียกว่าผ้าห่ม4ยัง
คงแกว่งไปมา และพร้อมจะถูกน�ำลงมา เหล่าลูกเรือประจ�ำเคร่ืองกว้านเริ่ม
ต้นบรรเลงเสียงโห่ขึ้นอีกครั้ง ช่วงเวลาน้ันรอกอีกตัวดึงไขมันชิ้นท่ีสองลอก
ออกจากตัววาฬ ขณะรอกลูกแรกค่อยๆ หย่อนไขมันช้ินแรกผ่านช่องทางลง
ใต้ท้องเรือตรงลงไปยังห้องโล่งท่ียังไม่ได้ตกแต่งอะไร เรียกกันว่าห้องไขมัน
ภายในหอ้ งแสงสลวั นน้ั ลกู เรอื อกี สว่ นหนง่ึ ชว่ ยกนั พบั เกบ็ ผนื ผา้ ไขมนั ราวกบั งู
ยกั ษถ์ กู ม้วนพับเปน็ กอ้ นขนาดใหญ่ จากน้นั กระบวนการทำ� งานด�ำเนนิ อย่าง
เปน็ ขั้นตอน รอกสองตวั ถกู ยกขนึ้ และหยอ่ นลงในเวลาเดียวกนั ทั้งวาฬและ
เครื่องกว้านถูกขึงตรึง ลูกเรือประจ�ำเคร่ืองกว้านส่งเสียงปลุกพลัง ลูกเรือใน
ห้องไขมันช่วยกันขดม้วนผ้าพันคอของสองผู้ช่วยกัปตัน โครมครามไปท้ังล�ำ
เรอื พวกลูกเรือตา่ งกน่ ดา่ ออกมาพกั ๆ เพ่อื ชว่ ยบรรเทาแรงเสียดสที ี่มี

4  ผ้าห่ม-ท่ีเรียกแบบนี้เพราะเป็นชั้นไขมันส่วนที่หุ้มโดยรอบตัววาฬเหมือนผ้าห่ม ปกติแล้วจะมีขนาดราว
5x20 ฟตุ
412 : โมบี-้ ดก๊ิ

บทที่ 68

ผนื ผา้ หม่

ผมไมเ่ คยนกึ ใสใ่ จเปน็ ทกุ ขเ์ ปน็ รอ้ นกบั เรอื่ งหนงั วาฬเลยสกั นดิ แมเ้ คยโตเ้ ถยี ง
เรอ่ื งของมนั มาบา้ งกบั เหลา่ นกั ลา่ วาฬผมู้ ปี ระสบการณข์ ณะลอยลำ� เรอื อยกู่ ลาง
ทะเล และเคยเรยี นรจู้ ากนกั ธรรมชาตวิ ทิ ยาขณะใชช้ วี ติ อยบู่ นฝง่ั ทวา่ ความเหน็
เดิมของผมยงั คงไมเ่ ปลี่ยนแปลง อย่างไรเสียมันกเ็ ป็นแคค่ วามเหน็ เท่านนั้

ค�ำถามคือ หนังวาฬคืออะไรและอยู่ท่ีไหน คุณคงรู้แล้วว่าไขมันของมัน
เปน็ ยงั ไง มนั เป็นอะไรทีเ่ หนยี วแน่นพอๆ กบั เนอื้ วัวลอกหนงั แต่เหนยี วกวา่
ยดื หยนุ่ กวา่ และอดั ตวั แนน่ กวา่ มนั ยดื ไดย้ าวจากแปดหรอื สบิ นว้ิ ไปจนถงึ สบิ
สองนวิ้ และหนาสบิ หา้ นวิ้

ชา่ งเปน็ เรอ่ื งนา่ ขนั ทเ่ี พงิ่ คดิ จะกลา่ วถงึ หนงั สตั วท์ ม่ี คี วามเหนยี วและหนา
ขนาดนน้ั ทงั้ ทชี่ ดั เจนวา่ ไรข้ อ้ โตแ้ ยง้ ใดตอ่ สมมตฐิ านนี้ เพราะนอกจากไขมนั ของ
มนั แลว้ คณุ ไมม่ ที างลอกชน้ั หอ่ หมุ้ อนื่ ใดจากตวั วาฬไดอ้ กี และชน้ั หอ่ หมุ้ ดา้ น
นอกสดุ ของสตั วจ์ ะเปน็ อะไรไดอ้ กี นอกจากผวิ ของมนั ? จรงิ แทท้ ว่ี า่ จากซากวาฬ
ไร้รอยต�ำหนิ คุณสามารถขูดเอาหนังบางเฉียบและใสเหมือนแผ่นไมกา1
แสนบาง มนั มคี วามยดื หยนุ่ และนมุ่ เกอื บพอๆ กบั ผา้ แพร แตเ่ มอ่ื แหง้ แลว้ ไมเ่ พยี ง
หดตัวหนา แต่ยังเปราะอีกด้วย ผมมีเศษหนังวาฬแห้งอยู่หลายอันเอาไว้ใช้
คนั่ หนังสือวาฬของผม มันโปรง่ ใสอยา่ งทีผ่ มไดก้ ลา่ วไว้ และถูกนำ� มาวางบน
หน้าหนังสอื บางคร้ังผมชอบนกึ ไปว่ามันเป็นแวน่ ขยายได้ดว้ ย อย่างไรก็ตาม

1  ไมกา-แรก่ ลิบหนิ

เฮอร์แมน เมลวลิ ล์ : 413

เปน็ เรอ่ื งนา่ ยนิ ดที ไี่ ดอ้ า่ นเรอ่ื งเกย่ี วกบั วาฬผา่ นแวน่ ขยายของมนั เอง คณุ อาจ
กล่าวเช่นนั้น ทว่าส่ิงที่ผมจะกล่าวอย่างรวดเร็วต่อไปนี้ก็คือ เน้ือหนังบางใส
ราวเนอื้ กระจกซงึ่ ผมยอมรบั วา่ มนั ปกคลมุ รา่ งกายทงั้ หมดของวาฬนน้ั ยงั มไี ม่
มากพอจะถอื วา่ เป็นหนงั ของสัตว์ชนิดน้ไี ด้ แต่ควรจะเปน็ ผิวหนงั ของผวิ หนงั
มากกวา่ กล่าวได้อย่างนัน้ น่นั เพราะเปน็ เรื่องน่าขันมากท่ีจะบอกวา่ ผวิ หนงั
ท่ีเหมาะสมกับวาฬตัวมหึมานั้นบาง และนุ่มเสียย่ิงกว่าผิวของทารกเกิดใหม่
แตท่ วา่ น่ีไม่ใชค่ ำ� กลา่ วเกนิ จรงิ

หากสมมติให้ช้ันไขมันเป็นผิวหนังของวาฬ ในกรณีผิวของวาฬหัวทุยตัว
ใหญใ่ หผ้ ลผลติ น�้ำมันจำ� นวนหน่งึ ร้อยบารเ์ รล เม่ือเป็นเชน่ นีป้ ริมาณ หรือนำ�้
หนกั นำ้� มนั ทบ่ี บี คน้ั ออกมาแลว้ จะมเี พยี งแคส่ ามในสส่ี ว่ น ซงึ่ ไมใ่ ชส่ ว่ นทงั้ หมด
ท่ีปกคลมุ ตัวมนั อกี มุมหน่ึงอาจมองไดว้ า่ ความใหญ่โตของก้อนเนอื้ มีชวี ติ น้ัน
เป็นเพียงส่วนหน่ึงของส่วนห่อหุ้มที่ให้ผลผลิตเป็นของเหลวบ่อใหญ่ ซ่ึงหาก
เทียบน�้ำหนักสิบบาร์เรลเป็นหนึ่งตัน คุณจะได้น้�ำมันหนักสุทธิสิบตัน หรือ
คดิ เปน็ สามในส่สี ว่ นของผิวหนงั วาฬจรงิ ๆ

เม่ือพิจารณาวาฬตัวเป็นๆ ผิวหนังภายนอกของวาฬหัวทุยยังไม่ใช่เรื่อง
น่าพิศวงที่สุดของมัน ตลอดทั่วทั้งผิวหนังที่เปรียบเหมือนเสื้อผ้าไม่เคยถอด
เปล่ียนถูกกากบาทซ�้ำแล้วซ้�ำอีกด้วยรอยขีดเป็นเส้นตรงนับครั้งไม่ถ้วน ร่อย
รอยเหล่านั้นเหมือนภาพแกะสลักลายเส้นงดงามอย่างชาวอิตาเลียน ทว่า
สัญลักษณ์ลายเส้นเหล่านี้เหมือนไม่ได้สร้างความประทับใจบนเนื้อหนัง
กระจกดังได้กล่าวอ้างข้างต้น แต่เหมือนมันถูกมองผ่านราวกับว่าลายเส้น
เหลา่ นนั้ ถกู แกะสลกั โดยตวั มนั เอง ยงิ่ ไปกวา่ นน้ั หากกวาดตาสำ� รวจอยา่ งเรว็
สญั ลกั ษณล์ ายเสน้ ในภาพแกะสลกั ของแท้ กเ็ พยี งแคร่ า่ งไวส้ ำ� หรบั วาดตอ่ เปน็
ภาพ อกั ษรอยี ปิ ตโ์ บราณเหลา่ นวี้ า่ ไปแลว้ กค็ อื ...อกั ขระปรศิ นาดงั ทคี่ ณุ ใชเ้ รยี ก
อกั ขระบนผนงั พรี ะมดิ อยี ปิ ตโ์ บราณ นนั่ เปน็ คำ� ทเ่ี หมาะสำ� หรบั ใชเ้ ชอ่ื มโยงกบั
ปัจจุบัน ในความทรงจ�ำผมรู้สึกประทับใจอักขระโบราณ2รูปวาฬหัวทุยเป็น

2  อกั ขระโบราณ-อักษรอียปิ ตโ์ บราณ เป็นอกั ษรภาพ

414 : โมบี้-ดิก๊

พิเศษ ผมติดใจภาพอักขระอินเดียโบราณที่สลักเป็นงานจิตรกรรมมีชื่อบน
ชายฝั่งแม่น้�ำมิสซิซิพปีตอนบน เฉกเช่นภาพปริศนาบนหน้าผา ภาพปริศนา
ของวาฬยงั คงไมส่ ามารถถอดรหัสออกมาได้ เมื่อกลา่ วพาดพิงถึงโขดหนิ ของ
ชาวอนิ เดยี แล้วท�ำใหผ้ มนึกถงึ เร่อื งๆ หนึ่ง ย่ิงเมอื่ พจิ ารณาร่องรอยท้งั หมดท่ี
ปรากฏบนผวิ หนงั วาฬ ซง่ึ มนั มกั เผยใหเ้ หน็ แผน่ หลงั โดยเฉพาะอยา่ งยงิ่ สขี า้ ง
ของมัน ท�ำให้ลบล้างความเช่ือเกี่ยวกับรอยเส้นตรงสม�่ำเสมอ ด้วยลักษณะ
รอยขดี ขว่ นจำ� นวนมาก รวมทงั้ ลกั ษณะเสน้ ทไ่ี มม่ แี บบแผนไมส่ มำ่� เสมอ ผมจะ
ขออา้ งถงึ เทือกเขานิวองิ แลนดบ์ นชายฝง่ั ทะเล ซ่งึ อะกสั ซสิ 3คดิ ว่าสญั ลกั ษณ์
บนนนั้ เปน็ รอยครดู ทเี่ กดิ จากภเู ขานำ้� แขง็ ขนาดใหญล่ อยมาเฉยี่ วชนอยา่ งแรง
ทก่ี ลา่ วถงึ เรอ่ื งนเ้ี พราะสญั ลกั ษณบ์ นเทอื กเขาเหลา่ นน้ั ไมม่ ลี กั ษณะคลา้ ยคลงึ
กับรอยขีดข่วนบนตัววาฬหัวทุยเลยแม้แต่น้อย ผมยังเช่ืออีกด้วยว่ารอยข่วน
บนตวั วาฬนา่ จะเกิดจากการปะทะกบั วาฬตัวอน่ื แตน่ ่ันผมกลา่ วอ้างถึงพวก
มันในสายพันธทุ์ มี่ ีขนาดเท่ากบั วัวตวั ผโู้ ตเตม็ วัยขนาดใหญ่

คำ� พดู หนงึ่ หรอื สองคำ� ทเี่ กยี่ วขอ้ งกบั ผวิ หนงั หรอื ไขมนั ของวาฬซงึ่ ไดก้ ลา่ ว
ไปแลว้ นนั้ คอื สว่ นทล่ี อกจากตวั วาฬออกมาเปน็ ชนิ้ ยาวเรยี กวา่ ผนื ผา้ หม่ เพอื่
ใหเ้ หมาะกบั สภาพการใช้ชีวติ อยูใ่ นน้ำ� ทะเลมากที่สุด เน้อื หนงั ส่วนนีม้ ีความ
เหมาะสมและมคี วามสำ� คญั มาก วาฬถกู หอ่ หมุ้ ดว้ ยไขมนั ซง่ึ ทำ� หนา้ ทเ่ี หมอื น
ผ้าห่มหรือผ้าคลุมเตียง หรือจะเปรียบให้ดีกว่าน้ันอาจเปรียบได้กับผ้าคลุม
กันฝนของชาวอินเดียนแดงท่ีใช้สวมทางศีรษะ และปล่อยชายยาวคลุมไป
จนถึงปลายหางของมัน เพราะร่างกายซุกตัวอยู่ในผ้าห่มอุ่นสบายน่ีเองจึง
ท�ำให้วาฬสามารถใชช้ ีวิตสุขกายสบายใจได้ในทุกสภาพอากาศ ทุกท้องทะเล
ทกุ ชว่ งเวลา และทกุ กระแสนำ้� ขน้ึ ลง อะไรจะเกดิ ขนึ้ กบั วาฬกรนี แลนดท์ อ่ี าศยั
อยู่ในอากาศหนาวสั่นของทะเลน�้ำแข็งทางตอนเหนือ หากไม่มีเสื้อคลุมให้
ความอบอนุ่ กบั มนั ? แนล่ ะ่ ปลาชนดิ อนื่ กระฉบั กระเฉงกนั ดใี นนา่ นนำ้� อารต์ กิ
แตถ่ า้ พจิ ารณาใหถ้ อ่ งแทแ้ ลว้ ปลาพวกนน้ั เปน็ สตั วเ์ ลอื ดเยน็ ทไ่ี มม่ ปี อด ทอ้ งของ

3  หลุยส์ อะกัสซิส (ค.ศ. 1807-1873) นักธรณีวิทยาชาวสวิส-อเมริกัน เขาเป็นคนแรกท่ีแนะน�ำว่า
โลกไดผ้ ่านยคุ น�้ำแข็งมาแลว้ คร้งั หน่ึง

เฮอร์แมน เมลวิลล์ : 415

พวกมนั เปน็ เหมอื นตแู้ ช่4ทใี่ หค้ วามเยน็ สตั วพ์ วกนส้ี ามารถทำ� ตวั เองใหอ้ นุ่ อยู่
ไดใ้ ตด้ า้ นอบั ลมของภเู ขานำ้� แขง็ เหมอื นนกั เดนิ ทางในฤดหู นาวนอนอาบแดด
หนา้ โรงแรม ในทางตรงกนั ขา้ มวาฬเปน็ สตั วเ์ ลอื ดอนุ่ และมปี อดเหมอื นมนษุ ย์
เมอื่ เลอื ดถกู แชแ่ ขง็ วาฬกจ็ ะตาย คงเปน็ เรอื่ งแปลกหากไมไ่ ดร้ บั คำ� อธบิ ายใดๆ
เพม่ิ เตมิ สตั วใ์ หญม่ หมึ าชนดิ นจ้ี ำ� เปน็ ตอ้ งทำ� รา่ งกายใหอ้ นุ่ เชน่ เดยี วกบั มนษุ ย์
เป็นเร่ืองน่าแปลกใจหากพบว่ามันหากินในถิ่นอาศัยแถบทะเลอาร์กติก!
บริเวณที่ซ่ึงเมื่อลูกเรือตกทะเลไป หลังจากน้ันหลายเดือนพวกเขาจะถูกพบ
ว่ายืนแชแ่ ข็งอยูใ่ จกลางทงุ่ นำ้� แขง็ เฉกเช่นแมลงวนั ตดิ แนน่ อย่ใู นอำ� พนั แต่จะ
แปลกมากยงิ่ ขนึ้ เมอ่ื ไดร้ ขู้ อ้ เทจ็ จรงิ หลงั การทดลองวา่ เลอื ดวาฬ5ขว้ั โลกเหนอื
อุ่นกวา่ เลอื ดนิโกรเบอร์เนียว6ในชว่ งฤดูร้อนเสียอกี

ในกรณีน้ีผมคิดว่าเราได้รู้ถึงคุณสมบัติยอดเยี่ยมของพลังชีวิตท่ีมีความ
แขง็ แกรง่ เฉพาะตวั และคณุ สมบตั ยิ อดเยยี่ มของผนงั ทมี่ คี วามหนา คณุ สมบตั ิ
ยอดเยี่ยมของเนื้อท่ีกว้างใหญ่ภายใน โอ้...มนุษย์เอ๋ย! จงชื่นชม และปฏิบัติ
ตัวท่านให้ได้อย่างวาฬเถิด! ท่านเองก็ยังคงอุ่นกายท่ามกลางทุ่งน้�ำแข็งเย็น
ยะเยอื กใชห่ รอื ไม่ ทา่ นเองกย็ งั อาศยั อยใู่ นโลกนไี้ ดแ้ มป้ ราศจากความอบอนุ่ ใช่
หรอื ไม่ เยน็ กายไดข้ ณะอยใู่ นแถบขวั้ โลกรอ้ น และอนุ่ เลอื ดใหไ้ หวเวยี นไดข้ ณะ
อยู่ขั้วโลกหนาว เฉกเช่นมหาวิหารเซนต์ปีเตอร์7 และเฉกเช่นวาฬตัวใหญ่พึง
ปรบั ตวั ได้ โอ้...มนุษย์! อุณหภมู ริ า่ งกายของทา่ นเป็นอย่างไรในแตล่ ะฤดูกาล

ทว่าเปน็ เรอ่ื งง่าย หรือไรซ้ ึ่งความหวงั ทจ่ี ะปลกู ฝังคุณสมบัติดีเลิศเหล่าน้ี!
ในการสรา้ ง...จะตอ้ งกอ่ ความสงู เพมิ่ ขนึ้ เทา่ ไรจงึ จะเปน็ ไดด้ งั เชน่ โดมของมหา
วหิ ารเซนต์ปเี ตอร์! ในความเป็นสงิ่ มีชีวิต...จะต้องมรี ่างกายใหญ่โตเพ่ิมขึน้ อกี
เท่าไรจงึ จะเทา่ วาฬ!

4  ตู้แช่-ต้แู ชอ่ าหารให้เยน็ ครั้งแรกใช้กับการขายเบียร์ ส่วนตู้เย็น (ไฟฟา้ ) ที่ใชต้ ามบา้ นเรอื นน้นั เรม่ิ ออก
สู่ตลาดใน ปี 1911
5  เลอื ดวาฬ-ปกติแลว้ อณุ หภูมิในตวั วาฬนน้ั เท่ากบั มนษุ ย์
6  เกาะกาลีมนั ตัน ในอินโดนเี ซยี จรงิ ๆ ชาวพน้ื เมอื งไมใ่ ชน่ ิโกร (แอฟรกิ า) แตเ่ ปน็ ชาวออสโตรนีเซียน
7มหาวหิ ารนักบุญเปโตร มหาวิหารเอกหนึง่ ในส่ีแหง่ ในกรงุ โรม นครรัฐวาตกิ นั มีอุณหภูมิคงทตี่ ลอดปี

416 : โมบี-้ ดก๊ิ

บทท่ี 69

พิธศี พ

“ดงึ โซ!่ ลากเอาซากมันไปทางท้ายเรอื !”
ตอนนเ้ี ครอ่ื งกวา้ นมหมึ าทำ� หนา้ ทขี่ องมนั สน้ิ สดุ ลงแลว้ ซากสขี าวของวาฬ

ลอกหนงั และถกู ตดั หวั ออกสง่ ประกายแสงวาบเหมอื นหนิ ออ่ นหนา้ หลมุ ศพ แม้
สผี วิ จะเปลยี่ นไป ทวา่ ขนาดไมเ่ ปลย่ี นแปลงไปเลย มนั ยงั คงใหญโ่ ตอยู่มนั คอ่ ยๆ
ลอยหา่ งออกไปเรอ่ื ยๆ เรอื่ ยๆ นำ้� ทะเลรอบตวั วาฬแหวกออก และสาดกระเซน็
โดยเหลา่ ฝงู ฉลามทไ่ี มร่ จู้ กั พอ อากาศดา้ นบนชลุ มนุ ดว้ ยเหลา่ ฝงู สตั วป์ กี ทกี่ รดี
เสยี งตอ่ สแู้ ยง่ ชงิ จะงอยปากของพวกมนั ดงั คมกรชิ จว้ งแทงไปบนตวั วาฬ รา่ ง
ไรว้ ญิ ญาณสขี าวขนาดใหญไ่ รห้ วั ลอยหา่ งจากเรอื ไปไกลขนึ้ ไกลขนึ้ ดเู หมอื นวา่
ระยะหา่ งแตล่ ะรอ็ ด1ทมี่ นั ลอยออกไป ขยายพน้ื ทจี่ โู่ จมของเหลา่ ฝงู ฉลามเพม่ิ
ขึน้ หลายตารางรดู 2และเพ่ิมพน้ื ทีจ่ โู่ จมของเหล่าฝงู สัตวป์ กี หลายลกู บาศกร์ ูด
แม้ช่ัวโมงแล้วช่ัวโมงเล่าผันผ่าน ทว่าภาพสยดสยองนี้ยังคงเห็นได้จากเรือ
ที่จอดสงบนิ่งใต้ผืนฟ้าสีน�้ำเงินไร้เมฆหมอก บนผืนน้�ำละมุนของทะเลงาม
สายลมพลิ้วไหวเย็นระร่ืน ซากมโหฬารของความดับสูญลอยเร่ือย เรื่อยไป
กระท่งั หลดุ พ้นจากสายตาช่ัวนริ นั ดร์

ช่างเป็นงานศพท่ีโศกเศร้าและหลอกลวงที่สุด! ฝูงแร้งทะเลล้วนเสแสร้ง
แกล้งคร�ำ่ ครวญ ฉลามอากาศเหลา่ นลี้ ้วนมีสดี �ำหรอื เป็นรอยดา่ ง ผมวา่ ในฝูง
นค้ี งมเี พยี งไมก่ ตี่ วั เทา่ นน้ั ทจี่ รงิ ใจใหค้ วามชว่ ยเหลอื วาฬ หากมนั ปรารถนาให้

1  หนว่ ยวดั ความยาว หนง่ึ ร็อดเทา่ กบั ห้าหลาครึ่ง
2  หน่วยวดั เน้ือท่ี หน่งึ รูดเทา่ กบั หน่ึงสว่ นสีเ่ อเคอร์ หรอื หนึง่ สว่ นสข่ี องสองไร่ครงึ่

เฮอรแ์ มน เมลวิลล์ : 417

ชว่ ย ทว่างานเลยี้ งในพธิ ฝี ังศพของมนั เหล่าแรง้ ทะเลแสร้งโฉบตะครบุ อย่าง
มีศรัทธา โอ้...ช่างเป็นศรัทธาที่น่าขนลุกย่ิงนัก ลัทธิแห่งการจ้องเอาเปรียบ
ผู้ออ่ นแอ! เพอื่ ปลดปลอ่ ยวาฬทแี่ ข็งแกรง่ ทสี่ ุดใหเ้ ปน็ อสิ ระ

ทง้ั หมดนยี้ งั ไมใ่ ชฉ่ ากจบ การทำ� ลายลา้ งยงั คงดำ� เนนิ ตอ่ ราวซากนนั้ กลาย
เป็นวิญญาณอาฆาตหลดุ ลอยขึ้นขู่ขวญั เหตกุ ารณ์น้นั ถกู จับตามองโดยเหลา่
นักรบตาขาว หรือเรือส�ำรวจที่ก�ำลังลอยล�ำเอื่อยเฉ่ือยห่างออกไปไกล เมื่อ
ระยะทางห่างไกลข้ึนภาพฝูงบินสัตว์ปีกเร่ิมเลือนราง กระนั้นยังคงพอมอง
เห็นภาพก้อนเน้ือสีขาวล่องลอยท่ามกลางแสงอาทิตย์ ละอองน้�ำกระเซ็นสูง
สาดซัดซากท่ไี ร้พิษภัยของวาฬ กระท่งั รา่ งราวน้ิวมอื สัน่ ระรกิ พาดลงบนขอน
ไม้ ก่อเกิดสนั ดอน หนิ โสโครก หรือแนวหนิ แถบนี้จงระวงั ให้หนัก! หลายปี
ใหห้ ลงั เรอื เดนิ สมทุ รอาจตอ้ งหลกี เลยี่ งบรเิ วณนี้ อยา่ รหิ าญขา้ มมนั เหมอื นดงั
แกะโง่เขลากระโดดขา้ มความว่าง3เปลา่ เพียงเพราะจา่ ฝูงของมนั โดดออกไป
ก่อนเม่ือครงั้ ไม้ขวางถกู วางลง กฎของบรรทัดฐานทมี่ อี ยกู่ อ่ น4 คุณประโยชน์
ของประเพณีวัฒนธรรมของพวกคุณ ล้วนเป็นเร่ืองราวของความพยายามใน
การสืบทอดความเช่ือเก่าแก่ซึ่งไม่มีวันหย่ังรากฐานบนโลก และไม่มีทางบิน
ร่อนอยใู่ นอากาศ! นน่ั เปน็ เพยี งความเช่ือที่เชือ่ ตามกนั !

ดว้ ยเหตนุ ข้ี ณะมชี วี ติ ซากขนาดใหญข่ องวาฬอาจสรา้ งความหวาดหวน่ั แกศ่ ตั รู
ของมนั แตเ่ มอ่ื ตายไปแลว้ วญิ ญาณไรซ้ งึ่ พลงั ของมนั ยงั คงไลข่ ม่ ขวญั โลกไดอ้ กี

คุณเช่ือเรื่องผีมั้ย? เพ่ือนยาก ยังมีผีอีกมากนอกเหนือจากผีที่ค็อกเลน5
และผที ี่เรน้ ลึกยง่ิ กว่าท่ดี อกเตอรจ์ อห์นสนั 6ไม่เช่ือ

3  ว่ากันว่า ถ้าแกะตัวผู้ท่ีถูกตอนแล้ว (ซึ่งจะมีกระด่ิงแขวนไว้ เพ่ือเดินน�ำแกะตัวอ่ืน) กระโดดข้ามไม้เท้า
ของคนเลีย้ ง แกะตวั อน่ื ๆ ก็จะพากนั กระโดดตามด้วย แมค้ นเลี้ยงแกะจะชักไมเ้ ทา้ กลบั แล้ว
4  กฎของบรรทัดฐานท่ีมีอยกู่ อ่ น-ศัพทก์ ฎหมาย หมายถงึ ผพู้ ิพากษาจะตัดสินคดี โดยใชห้ ลกั ที่ผูพ้ ิพากษา
ในอดีตเคยสรา้ งไวเ้ ปน็ บรรทัดฐาน
5ผีท่ีบ้านบนถนนค็อกเลน กรุงลอนดอน ในช่วงศวรรษท่ี 18 ซึง่ ทำ� ใหผ้ ้คู นต่ืนกลัวกนั มาก แต่ภายหลงั จงึ
รู้ว่าเปน็ การสรา้ งเร่ืองหลอกลวง
6แซมมวล จอห์นสัน (ค.ศ. 1709-1784) นักเขียนและกวีชาวอังกฤษ ผู้เป็นหน่ึงในคณะตรวจสอบผีที่ค็
อกเลน และพบว่าเป็นผปี ลอม

418 : โมบี้-ด๊ิก

บทที่ 70

สฟงิ ซ์กลางทะเล

กอ่ นงานลอกไขมันจากสัตว์ทะเลยกั ษ์ตัวน้จี ะเสรจ็ สมบรู ณ์ หัวของมันจะถูก
ตัดออก ซ่ึงเป็นขั้นตอนท่ีไม่ควรมองข้ามไป เพราะการตัดหัววาฬหัวทุยเป็น
งานทตี่ ้องอาศัยความรอบรดู้ า้ นสรีรวทิ ยาของมือผ่าตดั วาฬผมู้ ปี ระสบการณ์
ซึ่งแนน่ อนว่าพวกเขาภูมิใจในตวั เองมาก

ลองคิดดูว่าวาฬไม่มีส่วนใดท่ีพอจะเรียกว่าเป็นคอได้เลย ในทางตรงกัน
ข้ามบรเิ วณสว่ นท่ีเปน็ รอยตอ่ ระหวา่ งหัวกับตัวของมนั เป็นส่วนท่มี คี วามหนา
มากทส่ี ดุ ขอใหร้ ะลกึ ไวด้ ว้ ยวา่ มอื ผา่ จะตอ้ งทำ� การผา่ มาจากดา้ นบนซง่ึ มรี ะยะ
หา่ งระหวา่ งเขา กบั ซากทจี่ ะทำ� การผา่ ประมาณแปดหรอื สบิ ฟตุ ได้ อกี ทงั้ ซาก
น้ันจมปริ่มอยู่ในทะเลสีเปล่ียน มีลูกคล่ืนซัดซ่า และบ่อยครั้งทะเลก่อตัวปั่น
ปว่ นอกึ ทกึ พงึ คำ� นงึ ดว้ ยวา่ ภายใตส้ ถานการณไ์ มอ่ ำ� นวยเหลา่ น้ี เขายงั ตอ้ งผา่
ลกึ ลงไปในเนอ้ื หลายฟตุ และในลกั ษณะทว่ี าฬอยใู่ ตน้ ำ้� ทะเลนนั้ พวกเขาไมม่ ี
ทางมองเหน็ ไดเ้ ลยวา่ รอยผา่ ลกึ ยาวไปแค่ไหนแลว้ จึงตอ้ งใช้ทกั ษะเฉพาะตวั
ในการผ่าหลบหลีกส่วนท่ีติดกับบริเวณต้องห้าม และต้องผ่าแยกกระดูกสัน
หลงั ตรงจุดสำ� คญั ใกล้บริเวณที่ตดิ กบั กะโหลกของมนั รอู้ ยา่ งนีแ้ ลว้ คณุ จะท่ึง
มั้ย ถ้าไดย้ ินคำ� โอข่ องสตับบท์ ่คี ยุ ว่า เขาตัดหัววาฬหัวทยุ ไดภ้ ายในสบิ นาท?ี

ทันทีที่ผ่าแยกออกจากกันได้แล้ว หัววาฬจะถูกโยนไปทางท้ายเรือและ
มัดด้วยเชือกขนาดใหญ่จนกว่าไขมันที่ตัวจะถูกลอกจนหมด งานน้ีส�ำเร็จได้
โดยงา่ ยหากเปน็ วาฬตวั เลก็ เพราะมนั จะถกู ดงึ ขน้ึ ไปจดั การอยา่ งถนดั ถนบี่ น

เฮอร์แมน เมลวิลล์ : 419

ดาดฟา้ เรอื ทวา่ กบั สตั วใ์ หญต่ วั เตม็ วยั นนั้ แทบเปน็ ไปไมไ่ ดเ้ ลย หวั ของวาฬหวั
ทุยมีขนาดโดยรอบเกือบหน่ึงในสามส่วนของขนาดตัวของมัน และไม่มีทาง
เคล่ือนย้ายส่ิงท่ีมีน้�ำหนักมากขนาดนั้นได้ แม้จะใช้รอกขนาดใหญ่ของเรือล่า
วาฬ การกระทำ� เชน่ นไ้ี รป้ ระโยชนพ์ อๆ กบั การพยายามชง่ั นำ�้ หนกั ยงุ้ ฉางของ
ชาวดัทชด์ ้วยเครือ่ งชั่งในร้านเพชรพลอย

หลงั วาฬของพคี วอดถกู ตดั หวั และลอกไขมนั เสรจ็ แลว้ หวั จะถกู ดงึ ขนึ้ ขา้ ง
ลำ� เรอื โดยโผลเ่ หนอื นำ�้ ทะเลขนึ้ มาประมาณครง่ึ หวั กระทงั่ สว่ นทมี่ ขี นาดใหญ่
นล้ี อยนำ�้ ไดเ้ อง แรงดงึ ทำ� ใหเ้ รอื เอยี งวบู ไปทางมนั ดว้ ยเพราะแรงลากมหาศาล
จากส่วนล่างของเสากระโดง และใบขวางบนเสาเรือท่ียื่นออกมา ท�ำให้ด้าน
ขา้ งนนั้ เหมอื นปน่ั จน่ั ยกของหนกั เหนอื คลน่ื ทะเล หวั ทม่ี เี ลอื ดหยดตลอดเวลา
ถูกแขวนไว้กลางล�ำเรือพีควอด เฉกเช่นศีรษะใหญ่ของโฮโลเฟอร์เนส1แขวน
อยบู่ นผา้ รัดเอวของจดู ิธ

เมอื่ ภารกจิ สดุ ทา้ ยเสรจ็ สน้ิ ในเวลาเทยี่ งวนั และลกู เรอื ตา่ งลงไปกนิ อาหาร
ดา้ นลา่ ง ความเงียบคืบคลานเขา้ แทนทค่ี วามว่นุ วายก่อนหน้า เวลานด้ี าดฟ้า
ถูกทิ้งร้าง ความสงบเงียบสีทองแดงแรงกล้าดั่งบัวหลวงเหลืองอร่ามลานตา
คลก่ี ลบี ดอกร่วงหลน่ สทู่ ะเล

เวลาผา่ นไปชว่ งสน้ั ๆ เอแฮบ็ กา้ วจากห้องเคร่ืองขนึ้ มาบนความเงียบ หนั
ไปทางดาดฟา้ ดา้ นทา้ ยแลว้ หยดุ เหลอื บมองขา้ งเรอื กอ่ นคอ่ ยๆ กา้ วเทา้ เขา้ ไป
ในชนั้ เกบ็ เชอื กระโยงเสาหลกั หยบิ เสยี มยาวของสตบั บท์ ย่ี งั คงวางไวท้ นี่ นั่ หลงั
ตัดหัววาฬเสร็จ และฝังมันไว้ในใต้ส่วนล่างของก้อนเนื้อท่ีกึ่งถูกแขวน เขาใช้
ปลายดา้ นหนงึ่ คำ้� ยนั แขนขา้ งหนงึ่ ไวแ้ ลว้ ยนื ชะโงกหนา้ จอ้ งตาเขมง็ ไปยงั หวั นนั้

หวั นมี้ สี ดี ำ� ครอบ มนั ถกู แขวนไวท้ า่ มกลางความสงบเงยี บของแสงอาทติ ย์
เจิดจ้า ดูคล้ายสฟิงซ์กลางทะเลทราย2 “บอกมา...เจ้าหัวยักษ์น่ายำ� เกรง” เอ
แฮ็บพึมพ�ำ “ถึงไม่ไว้หนวดเครา แต่เจ้าก็มีขนหญ้ามอสข้ึนเต็มไปหมด บอก
มา...เจา้ หวั มหมึ า บอกความลบั ในตวั เจา้ ใหพ้ วกเราไดร้ ู้ ทกุ เรอื่ งเกยี่ วกบั พวก

1  โฮโลเฟอร์เนส-นายพลแห่งอาณาจักรบาลิโลเนีย ถูกจดู ธิ แม่มา่ ยชาวยิวใชเ้ สน่หล์ ่อแล้วตัดศีรษะเขา
2  มหาสฟงิ ซ์แห่งกิซ่า อียิปต์ รูปสลกั ขนาดมหึมา ตวั เปน็ สิงโต หวั เปน็ มนุษย์

420 : โมบี้-ดกิ๊

เจา้ นกั ดำ� นำ้� เจา้ เคยดำ� ดง่ิ ใตท้ ะเลลกึ ทวา่ ทา่ มกลางแสงอาทติ ยเ์ บอ้ื งบนสอ่ ง
ประกาย หัวของเจ้าเคล่ือนไหวอยู่ในสายตาผู้สร้างโลก ราชนาวีไร้ช่ือบันทึก
เวลานี้เสื่อมโทรมอยู่แห่งใด ความหวังที่ไม่ได้เอ้ือนเอ่ย และสมอเรือที่ผุพัง
หอ้ งสงั หารในโลกของเรอื รบซง่ึ ถกู ถว่ งนำ้� หนกั ดว้ ยกระดกู นบั ลา้ นๆ ชน้ิ ของผู้
ที่จมน�ำ้ มา สถานที่นั้นอยู่แห่งใดในโลกใต้น�ำ้ ที่น่ากลวั นั้น สถานท่ที ี่เปน็ บา้ น
อันเคยค้นุ ของเจ้า เจา้ ไดไ้ ปในทีท่ ่ีถงั ด�ำนำ�้ หรอื นกั ด�ำน�้ำไมเ่ คยไป ได้หลบั อยู่
ข้างกายเหล่าลูกเรือ ณ ที่ซ่ึงแม่ผู้ไม่เคยนอนหลับของพวกเขานำ� พาพวกเขา
ลม้ กายลงนอนทน่ี ่นั เจา้ ไดเ้ ห็นเหลา่ คนรักโดนกกั กันหลังโดดน�ำ้ หนตี ายจาก
เรือที่ถูกไฟลุกโหม จากใจถึงใจที่จมอยู่ใต้ทะเลหรรษา พวกเขาต่างสัตย์ซื่อ
ต่อกันเม่ือคร้ังถูกสวรรค์หลอกลวง เจ้าเห็นผู้ช่วยกัปตันโดนโจรสลัดจับโยน
ทะเลไปจากดาดฟา้ กลางดกึ เปน็ เวลาหลายชว่ั โมงทเี่ ขาจมดงิ่ สคู่ อหอยทไี่ มร่ ู้
จกั พอ ขณะผทู้ ำ� การฆาตกรรมเขายงั คงแลน่ เรอื ตอ่ ไปไดโ้ ดยไมไ่ ดร้ บั อนั ตราย
ใดๆ และยงั คงสา่ ยแสงไฟระรกิ สอ่ งหาเรอื เคยี งขา้ ง ซง่ึ อาจหยบิ ยนื่ สทิ ธค์ิ รอง
คอู่ ยา่ งชอบธรรมให้แกแ่ ขนทีย่ นื่ ยาวมา โอ้...เจ้าหวั วาฬ! เจ้าเหน็ อะไรมามาก
พอแบ่งแยกโลกออกเป็นสองส่วน และท�ำให้อับบราฮัม3สูญส้ินศรัทธา ทั้งที่
เจ้าพดู ไมไ่ ด้สักค�ำ!”

“นนั่ เรอื ...ฮ!ู้ ” เสยี งไชโยโหร่ อ้ งแสดงความยนิ ดดี งั มาจากหวั เสากระโดงเรอื
“ใชแ่ นร่ ?ึ โอ.้ ..ชน่ื ใจหรอก” เอแฮบ็ พดู ขนึ้ ดงั แลว้ รบี ดงึ ตวั เองลกุ ขน้ึ ยนื ขณะ
เมฆครม้ึ บนใบหนา้ ของเขามลายหายไป “เสยี งโหร่ อ้ งหกึ เฮมิ ดงั กลบความสงบ
เงยี บราวปา่ ชา้ อยา่ งนี้ เกอื บทำ� ใหร้ สู้ กึ ดขี น้ึ มาทนั ทเี ลยพบั ผา่ สิ ไหน...อยไู่ หน?”
“เฉียงไปทางหัวเรือด้านขวาประมาณยี่สิบสององศาครับ ก�ำลังชะลอเรือ
ตรงมาที่เรา!”
“ดีมาก...ดี...ไอ้หนุ่ม หวังว่าคราวน้ีเซนต์พอล4คงเดินทางมากับเรือล�ำนี้
ด้วยนะ ความสิ้นหวังของฉนั คงน�ำพาความหวงั ของเขามาให้! โอ้...ธรรมชาติ
โอ.้ ..จติ วญิ ญาณแหง่ มนษุ ย!์ ทกุ ถอ้ ยคำ� อปุ มาของทา่ นเปลง่ เสยี งออกไปไดไ้ กล

3  อับบราฮัมไมซ่ ื่อสตั ย-์ บรรพบรุ ุษของลัทธิยวิ
4  เซนตพ์ อล-สาวกของพระเยซู ผ้ลู ่องเรือออกไปเผยแพรศ่ าสนา

เฮอรแ์ มน เมลวลิ ล์ : 421

เพยี งนน้ั เชียวหรอื ไมเ่ พียงอนภุ าคทเ่ี ลก็ ท่ีสดุ เตน้ ระริก หรอื มชี ีวติ ชวี าในวตั ถุ
แตก่ ลลวงของมันยงั สร้างสิ่งคู่กันในใจฉันอีกด้วย”

422 : โมบี้-ด๊กิ

บทท่ี 71

เร่ืองของเรือเยโรโบอมั

เรือและสายลมพัดพาตามกัน หากแต่สายลมรวดเร็วกว่าล�ำเรือ ไม่นานนัก
พีควอดเริม่ โคลงเคลง

ชั่วเวลาผ่าน เรือแปลกถ่ินแล่นเข้ามาในสายตา เพียงแวบมองผ่านกล้อง
ส่องทางไกลออกไปเห็นเรือเล็กและยอดเสากระโดงท่ีมีคนคุมอยู่ก็รู้ได้ว่าน่ัน
คอื เรือล่าวาฬ แต่เพราะมันอยหู่ ่างไปทางลม และทิศทางท่พี งุ่ ตรงไปนน้ั เห็น
ไดช้ ดั วา่ กำ� ลงั มงุ่ สนู่ า่ นทะเลอนื่ เรอื พคี วอดแทบหมดหวงั จะตามทนั จงึ สง่ ธง
สัญญาณ1จึงชักข้ึนเพ่อื รอดผู ลตอบรับทจ่ี ะเกดิ ขนึ้

ถงึ ตอนนก้ี ลา่ วไดว้ า่ มนั คลา้ ยเรอื ของกองกำ� ลงั นาวกิ โยธนิ บรรดาเรอื ของ
กองเรอื ลา่ วาฬอเมรกิ นั ตา่ งมสี ญั ญาณประจำ� เรอื แตล่ ะลำ� ซง่ึ สญั ญาณทงั้ หมดนน้ั
ถกู รวบรวมไวเ้ ปน็ เลม่ และมตี ดิ ชอื่ เรอื แตล่ ะลำ� ไวด้ ว้ ย กปั ตนั ทกุ คนจะมสี มดุ น้ี
ไว้ ดงั นนั้ ผบู้ ญั ชาการเรอื ลา่ วาฬจะรไู้ ดท้ นั ทวี า่ ใครเปน็ ใครในมหาสมทุ ร แมจ้ ะ
เป็นการมองเหน็ กนั ในระยะไกล และไมม่ อี ปุ กรณช์ ว่ ยเลยกต็ าม

ในทส่ี ดุ ธงสัญญาณของเรือพคี วอดก็ได้รับการตอบกลบั จากเรอื แปลกถ่ิน
ดว้ ยธงสญั ญาณทช่ี กั ขน้ึ สญั ญาณนนั้ ทำ� ใหร้ วู้ า่ เปน็ เรอื เยโรโบอมั แหง่ แนนทกั เกต็
มันปรับระดับเพลาเรือให้ตรง พยายามขวางล�ำเรือให้อยู่ด้านอับลมของเรือ
พีควอด แล้วหย่อนเรือเล็กลง ไม่นานก็แล่นใกล้เข้ามา ทว่าเม่ือบันไดเชือก
ถกู ปลอ่ ยลงขา้ งล�ำเรอื ตามค�ำส่งั ของสตาร์บคั เพอื่ อำ� นวยความสะดวกให้แก่

1  ธงสัญญาณ-หมายถงึ “เราตอ้ งการส่อื สารกับทา่ น”

เฮอร์แมน เมลวิลล์ : 423

กัปตันผู้มาเยือน ชายแปลกหน้าผู้นั้นโบกมือจากท้ายเรือเล็กเป็นสัญญาณ
ว่าการกระท�ำเช่นน้ันไม่มีความจ�ำเป็นเลยสักนิด น่ันก็เพราะเรือเยโรโบอัม
ก�ำลังเกดิ โรคระบาดหนัก เมยฮ์ ิวผู้เป็นกัปตนั กลวั ลกู เรือพีควอดจะติดโรคไป
ดว้ ย แมต้ วั เขาและลกู เรอื ทเี่ หลอื รอดอยใู่ นเรอื เลก็ จะยงั ไมไ่ ดร้ บั เชอื้ มา และแม้
เรอื ใหญ่ของเขาจะล่องลอยอยู่ท่ามกลางทอ้ งทะเลท่ไี ม่เน่าเปอื่ ย และอากาศ
พัดไหลวนตลอดเวลา แต่ด้วยความมุ่งมั่นอย่างมีส�ำนึกท่ีจะป้องกันเช้ือโรค
ร้ายแพรส่ แู่ ผ่นดนิ ใหญ่ เขาจำ� ตอ้ งปฏเิ สธการตดิ ต่อกับเรอื พีควอดโดยตรง

แต่ก็ใช่ว่าจะส่ือสารกันไม่ได้เลย เพียงต้องรักษาระยะห่างระหว่างกันสัก
สองสามหลาระหว่างเรอื เลก็ ของเขาและเรือพีควอด เขาพยายามพายเรือให้
ขนานกับเรือพีควอด ขณะฝ่าคล่ืนลมทะเล (ซึ่งตอนนี้สายลมพัดเย็นระร่ืน)
ใบเรอื หลกั ตา้ นทวนลม แมจ้ ะโดนคลนื่ ลกู ใหญโ่ ถมเขา้ ใสอ่ ยา่ งฉบั พลนั จนเรอื
เล็กถูกผลกั ไปข้างหน้า แต่ดว้ ยทักษะทช่ี ำ� นาญไม่นานนกั เรือกถ็ กู นำ� กลบั เขา้
ทศิ ทางทเี่ หมาะสมไดอ้ กี ครง้ั เหตนุ แ้ี ละเหตอุ นื่ ทำ� นองเดยี วกนั นเ้ี ปน็ อปุ สรรค
คอยขดั จงั หวะอยเู่ ปน็ ระยะๆ กระนน้ั การสนทนาของทง้ั สองฝา่ ยยงั คงดำ� เนนิ
ต่อ ทา่ มกลางปจั จัยอ่ืนที่มมี าเปน็ เหตขุ ดั ขวางในรูปแบบตา่ งๆ อีกมากมาย

คนพายเรอื เลก็ ของเรอื เยโรโบอมั เปน็ ชายทม่ี ลี กั ษณะหนา้ ตาผดิ ธรรมดา
เหมาะกนั กบั ชวี ติ ลา่ วาฬอนั ปา่ เถอื่ น ซง่ึ เปน็ แหลง่ บม่ เพาะคณุ ลกั ษณะโดดเดน่
ทั้งมวลน้ี เขาเป็นคนหนุม่ ร่างเลก็ ตัวเตย้ี มีรอยตกกระเต็มใบหน้า ผมดกสี
เหลือง สวมชดุ หมอผีเปน็ เส้อื คลุมยาวแต้มสีวอลนทั ซดี จาง แขนเสื้อพบั ซ้อน
ถูกมว้ นข้นึ มาท่ขี อ้ มือ ดวงตาฉายแววหมกมนุ่ มุ่งมนั่ และเพ้อคล่งั

ทนั ทที ีร่ ่างน้นั ปรากฏชัดแกต่ า สตบั บ์ตะโกนลนั่ “นนั่ เขา! นน่ั เขา! ตวั ตลก
เสื้อคลุมยาวที่กะลาสีเรอื ทาวนโ์ ฮเคยเลา่ ใหพ้ วกเราฟัง!” แล้วสตบั บก์ ็อ้างถงึ
เร่ืองเล่าแปลกๆ ของเรือเยโรโบอัม และชายท่ีมีลักษณะแตกต่างจากลูกเรือ
คนอน่ื ๆ ซงึ่ กอ่ นหนา้ นล้ี กู เรอื พคี วอดเคยไดพ้ ดู ถงึ เรอื ทาวนโ์ ฮ เนอ่ื งจากเหตนุ ี้
และส่ิงท่ีได้รับรู้ในเวลาต่อมา ประหนึ่งว่าตัวตลกท่ีอยู่ในความสนใจผู้นี้มี
อิทธพิ ลเหนอื กวา่ แทบทุกคนบนเรอื เยโรโบอัม เรอื่ งของเขาเปน็ ดังนี้

424 : โมบ-้ี ดกิ๊

เขาถูกเล้ียงดูให้เติบโตมาท่ามกลางสังคมบ้าคลั่งแห่งเนสไกอูนา เชค
เกอร์ ที่ซึ่งเขาได้เป็นผู้เผยแพร่สารคนส�ำคัญ ในการชุมนุมลับของคนคล่ัง
กลุ่มน้ีมีหลายคร้ังสืบทอดมาจากสวรรค์ ผ่านช่องทางบนเวทีการแสดงกล
เปิดขวดแก้วใบที่เจ็ด2ซึ่งเขาเก็บไว้ในกระเป๋าใบเล็ก แทนที่ในขวดแก้วน้ัน
จะเป็นดินปืน กลับถูกสมมติว่าบรรจุทิงเจอร์ฝิ่นไว้ แล้วความคิดประหลาด
ที่ว่าตัวเองเป็นผู้เผยแพร่ศาสนาก็เข้าครอบง�ำเขา ชายผู้นี้เดินทางจากเนส
ไกอูนาไปยังแนนทักเก็ต ที่นี่ลักษณะนิสัยแปลกประหลาดจนเกือบเรียกว่า
บ้าของเขาถูกเก็บซ่อนไว้ ภายนอกเขาดูเป็นคนมีสามัญส�ำนึกปกติดี พร้อม
เสนอตัวเป็นสมาชิกใหม่ส�ำหรับการเดินทางไปกับเรือล่าวาฬเยโรโบอัม คน
พวกน้ันรับเขาไว้ แต่ทันทีท่ีเรือแล่นห่างออกมาจนไม่เห็นฝั่ง ความวิปลาส
ของเขาเผยออกมาให้เห็นในทันใด เขาประกาศตัวว่าเป็นประมุขทูตสวรรค์
เกเบรียล และส่ังให้กัปตันโดดลงทะเลไป เขาแถลงค�ำประกาศด้วยการแต่ง
ต้ังตัวเองเป็นผู้โปรดสัตว์แห่งเกาะน้อยใหญ่ในท้องทะเล และเป็นตัวแทน
บิชอปแห่งหมู่เกาะโอซีแอนนิก้า ความมุ่งม่ันแน่วแน่กับถ้อยแถลงท่ีเขา
ประกาศออกมาพร้อมกับพฤติกรรมลึกลับโลดโผนของเขาที่ไม่หลับไม่นอน
มีจินตนาการร้อนแรง และอาการเพ้อคลั่งที่น่าขนลุกขนพอง ล้วนแต่ส่งผล
ให้เกเบรียลผู้น้ีเข้าไปมีอิทธิพลอยู่ในจิตใจลูกเรือผู้โง่เขลาส่วนใหญ่ภายใต้
บรรยากาศแห่งความศักดิ์สิทธิ์ ยิ่งกว่านั้นเหล่าลูกเรือต่างหวาดกลัวเขา แม้
คนเช่นน้ีจะไม่มีประโยชน์อะไรนักกับงานบนเรือ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเขา
ปฏิเสธการท�ำงานยกเว้นเมื่อเขาอยากท�ำ และกัปตันผู้ไม่งมงายก็ยินดีจะ
สลัดเขาออกไป แตเ่ มอื่ ไดแ้ จง้ ถงึ ความต้ังใจเฉพาะตนของกัปตนั ทจี่ ะปล่อย
เขาลงยังท่าเรือท่ีใกล้ท่ีสุด ประมุขทูตสวรรค์ผู้น้ีก็รีบเปิดแผ่นผนึกและขวด
แก้วออกทันใด พร้อมกับสาปแช่งให้เรือและลูกเรือทุกคนพบกับหายนะ
โดยปราศจากเงื่อนไขหากความตั้งใจของกัปตันถูกด�ำเนินการ เขาพยายาม
อย่างหนักในการโน้มนา้ วเหล่าลูกเรอื ผู้เป็นสานุศิษย์ จนในทส่ี ุดพวกเขารวม

2  ในคัมภีร์ไบเบิล (วิวรณ์) ขวดแก้ว (หรือขัน) ใบท่ีเจ็ดที่ทูตสวรรค์เปิดเทลงมาในอากาศ ท�ำให้แผ่นดิน
ไหวท�ำลายเมืองต่างๆ และพายุลูกเห็บยกั ษต์ กใสผ่ คู้ น

เฮอรแ์ มน เมลวลิ ล์ : 425

กลุ่มกันไปพบกัปตันเพ่ือบอกว่า หากเกเบรียลถูกขับออกจากเรือแล้ว ก็จะ
ไม่เหลือลูกเรือคนใดอยู่อีก ด้วยเหตุนี้กัปตันจึงจ�ำต้องล้มเลิกแผนการนั้นไป
อกี ทง้ั ลกู เรอื ยงั ไมย่ อมใหม้ กี ารปฏบิ ตั ไิ มด่ ตี อ่ เกเบรยี ล เขาจะพดู หรอื ทำ� อะไร
กไ็ ดต้ ามตอ้ งการ ทส่ี ดุ เกเบรยี ลจงึ มอี สิ ระเสรอี ยา่ งเตม็ ทบี่ นเรอื ลำ� น้ี ผลทต่ี าม
มาหลงั จากนนั้ กค็ อื ประมขุ ทตู สวรรคผ์ นู้ แ้ี ทบไมใ่ หค้ วามสำ� คญั ตอ่ กปั ตนั และ
ผู้ช่วย เมื่อเกิดโรคระบาดข้ึนเขาท�ำตัวหนักกว่าเดิม ประกาศว่าตนเองเป็นผู้
ร่ายมนต์ให้เกิดภัยพิบัตินี้ขึ้น เขาเท่านั้นท่ีจะควบคุม มันจะอยู่หรือไปขึ้นอยู่
กับความพอใจของเขา กะลาสีเกือบท้ังหมดกลายเป็นภูติที่น่าเวทนา ต้อง
นอบนอ้ ม และบางคนประจบเขา อยใู่ นความเชอ่ื ฟงั ตอ่ คำ� สงั่ ของเขา บางครง้ั
แสดงความภกั ดตี อ่ เขาเยยี่ งพระเจา้ แมส้ ง่ิ เหลา่ นอี้ าจดเู หลอื เชอื่ แตม่ นั กเ็ ปน็
ความจรงิ มนั คงไมใ่ ชเ่ รอื่ งของกลมุ่ ผคู้ ลง่ั ไคลส้ ว่ นหนงึ่ ทแี่ หก่ นั หลงตามไปกบั
คนบา้ หลงตวั เองเหลอื คณานบั และกไ็ มใ่ ชเ่ พราะอำ� นาจเหลอื คณานบั ของเขา
ในการลวงหลอก และมอมเมาคนจ�ำนวนมากเปน็ แน่ ทวา่ มนั เป็นเวลาท่ีต้อง
ยอ้ นกลับไปยังเรือพีควอด

“ผมไม่กลัวโรคระบาดของคุณหรอก สหาย” เอแฮ็บพูดมาจากกราบเรือ
กบั กัปตันเมย์ฮิวที่ยืนอยู่ท้ายเรือเล็ก “ขึน้ มาบนเรือซ”ิ

ทวา่ ขณะนี้เกเบรียลขยบั ตวั ลุกขน้ึ ยนื แลว้
“คดิ ดเู ถดิ คดิ ถงึ อาการจับไข้ ตัวซดี เหลือง และอาเจียน! คณุ จงระวังโรค
ระบาดนา่ สยดสยองน้เี ถดิ !”
“เกเบรียล เกเบรียล!” กัปตันเมย์ฮิวตะโกนข้ึน “คุณต้องเลือกระหว่าง...”
แต่ทันใดนน้ั คลน่ื ยกั ษ์พ่งุ หวั ใส่ ผลักเรือเล็กหา่ งออกไปข้างหน้า ฟองคล่ืนซัด
สาดกลบทบั ทกุ ค�ำพูดนัน้
“คณุ ไดเ้ หน็ วาฬสขี าวหรอื เปลา่ ?” เอแฮบ็ ถามขน้ึ เมอ่ื เรอื เลก็ ลอยลำ� กลบั มา
“คดิ ดเู ถดิ คดิ ถงึ เรอื ลา่ วาฬของคณุ มนั จะแตกเปน็ เสยี่ งๆ และจมหายไป!
จงระวงั หางทน่ี ่าสะพรึงกลวั นน่ั !”
“ผมขอบอกคุณอกี คร้งั เกเบรยี ล...” ทวา่ เป็นอกี ครง้ั ทเี่ รือเล็กถลาไปขา้ ง

426 : โมบ้-ี ดก๊ิ

หนา้ ราวกบั ถกู ปศี าจลากไป ไมม่ กี ารพดู กนั ในชว่ งขณะคลน่ื ซดั กระหนำ�่ อยา่ ง
ตอ่ เนอ่ื ง เวลาเดยี วกนั นน้ั หวั วาฬหวั ทยุ ทถี่ กู ชกั รอกไวเ้ ขยา่ ไปมาอยา่ งแรง เมอื่
มองไปที่เกเบรียล เขาก�ำลังจ้องมันอยู่ด้วยความหวาดหว่ันเกินกว่าลักษณะ
อนั ควรในความเปน็ ทูตสวรรค์ของเขา

เมอื่ ละครสนั้ ระหวา่ งฉากนจ้ี บลง กปั ตนั เมยฮ์ วิ เรมิ่ เรอ่ื งราวลกึ ลบั เกยี่ วกบั
โมบี้ดิก๊ อย่างไรกต็ ามยังคงมีการขัดจงั หวะบอ่ ยครั้งจากเกเบรยี ล เมือ่ ชอื่ ของ
เขาถกู เอ่ยถึง และทะเลป่วนดูจะเปน็ พันธมติ รร่วมกันกับเขา

ดเู หมอื นว่าเรอื เยโรโบอัมเดนิ ทางจากบ้านมาได้ไม่นาน เม่อื ไดเ้ จอเรือลา่
วาฬล�ำหน่ึง ลูกเรือได้รับค�ำบอกกล่าวให้รู้ถึงตัวตนของโมบี้ดิ๊ก และหายนะ
ที่มันได้ก่อไว้ เกเบรียลกระหายใคร่รู้ในข้อมูลน้ี เขากล่าวเตือนกัปตันอย่าง
เครง่ เครยี ดตอ่ การโจมตวี าฬสขี าวหากเกดิ พบเจา้ สตั วร์ า้ ยนเ้ี ขา้ สตวิ ปิ ลาสของ
เขาพดู ไมไ่ ดศ้ พั ทถ์ งึ วาฬสขี าวตวั นวี้ า่ เปน็ อน่ื ไปไมไ่ ดน้ อกจากพระเจา้ เชคเกอร์
จุตลิ งมา ซ่งึ เร่อื งนี้ชาวเชคเกอรร์ ับร้มู าจากพระคัมภีร์ กระนนั้ เม่ือปหี รือสอง
ปีหลังจากนั้น เมซีย์หัวหน้าต้นหนมองเห็นโมบี้ด๊ิกอย่างชัดเจนจากยอดเสา
กระโดงเรือ ความเร่าร้อนใคร่จะได้พบเจอมัน และกัปตันเองก็ไม่คิดปิดก้ัน
โอกาส เมซยี ล์ มื สนิ้ ถงึ คำ� สาปแชง่ และคำ� กลา่ วเตอื นของประมขุ ทตู เขาชกั ชวน
ลูกเรอื หา้ คนลงเรอื เล็กตามเขาไป เมซียอ์ อกเรอื ไปกบั พวกเขา เหนด็ เหนอ่ื ย
กับการพายเรือ และฝ่าอันตรายหลายคร้ังแต่การจู่โจมก็ยังไม่เป็นผลส�ำเร็จ
กระทั่งในท่สี ดุ เขาแทงเหล็กกลา้ ไปได้ครัง้ หน่งึ เวลาเดียวกันน้นั เกเบรยี ลปนี
ขนึ้ ไปบนยอดเสาเรือหลกั กวดั แกวง่ แขนข้างหน่ึงด้วยท่าทางฟัน่ เฟือน และ
พ่นค�ำท�ำนายถึงหายนะท่ีจะเกิดข้ึนในฉับพลันกับเหล่าวายร้ายผู้มีความผิด
ฐานลว่ งเกนิ เทพเจา้ ของเขา ตอนน้ี เปน็ ชว่ งจงั หวะเดยี วกบั ทต่ี น้ หนเมซยี ก์ ำ� ลงั
ยืนขึ้นท่ีหวั เรอื เล็กของเขา ดว้ ยพลงั ความบมุ่ บ่ามตามแบบฉบบั เผา่ พันธขุ์ อง
เขา เมซียต์ ะโกนเสยี งดุดนั ไปทีว่ าฬ และพยายามหาโอกาสเหมาะเล็งฉมวก
ในมือให้มน่ั น่ัน! เงาสขี าวกวา้ งใหญ่กระโจนข้ึนจากทะเล การพ่งุ ตัวปลิวขึน้
มาอย่างรวดเรว็ ของมัน ท�ำเอากล่มุ ฝีพายถงึ กบั หยดุ หายใจไปชัว่ ครู่ เพยี งช่วั

เฮอรแ์ มน เมลวิลล์ : 427

อดึ ใจตอ่ มา ตน้ หนผอู้ บั โชคและบา้ ระหำ�่ ถกู กระแทกจนตวั ลอยไปกลางอากาศ
ตีโค้งยาวราวห้าสิบหลาก่อนร่วงหล่นลงทะเล เรือเล็กไม่เสียหายแม้แต่น้อย
บรรดาฝพี ายกไ็ มไ่ ด้รับอันตรายแมแ้ ตเ่ ส้นผม ทวา่ ตน้ หนจมหายตลอดกาล

ควรต้องแทรกข้อความไว้ตรงน้ีด้วยว่า อุบัติเหตุถึงตายในประมงล่าวาฬ
หัวทุยในลักษณะน้ีนั้นแทบจะเรียกได้ว่าเกิดข้ึนบ่อยพอๆ กับอุบัติเหตุอื่นๆ
บางครงั้ ไมม่ ใี ครไดร้ บั บาดเจบ็ เลยเวน้ แตช่ ายผถู้ กู บดขยดี้ ว้ ยเหตนุ ี้ และเกดิ ขน้ึ
บ่อยย่ิงกวา่ เมื่อหวั เรอื ถกู กระแทกหลดุ หรอื ไม้กระดานทมี่ อื เชอื ดวาฬยนื อยู่
ถกู ฉกี หลดุ ออกไปพรอ้ มกบั รา่ งของเขา ทน่ี า่ แปลกทส่ี ดุ กค็ อื กรณที มี่ ตี วั อยา่ ง
มากกวา่ หนงึ่ ครงั้ ของการกรู้ า่ งผตู้ ายขนึ้ มาแลว้ พบวา่ รา่ งนนั้ ไมม่ รี อ่ งรอยความ
รุนแรงปรากฏให้เหน็ เลย รา่ งนั้นแขง็ ตาย

ความหายนะท่ีเกิดข้ึนทั้งหมดรวมทั้งภาพการตกลงมาของเมซีย์เห็นได้
อย่างชัดเจนจากบนเรือใหญ่ เสียงกรีดร้องโหยหวนดังขึ้น “แก้ว!” “แก้วใบที่
เจ็ด!” เกเบรียลร้องเรียกลูกเรือท่ีได้รับบาดเจ็บรุนแรงให้ยุติการไล่ล่าวาฬต่อ
ไป เหตุการณ์สยดสยองนีเ้ พ่มิ อิทธิพลใหก้ บั ประมุขทตู เพราะสาวกผงู้ มงาย
ของเขาเชื่อว่าเกเบรียลได้ประกาศเร่ืองน้ีไว้ล่วงหน้าชัดเจนแล้ว ไม่ใช่เพียง
แค่การท�ำนายท่ัวไปที่ใครก็อาจท�ำได้ เขาจึงมีโอกาสได้สร้างคะแนนนิยมจน
สามารถแผข่ ยายอทิ ธพิ ลออกไปกลายเปน็ บคุ คลผมู้ คี วามนา่ กลวั เกนิ บรรยาย
สำ� หรบั เรอื ล�ำน้ี

เมยฮ์ วิ สรปุ การเลา่ เรอ่ื งของเขาลง เอแฮบ็ ปอ้ นคำ� ถามกบั เขามากมายเสยี
จนกัปตันผู้มาใหม่ไม่คิดลังเลใจท่ีจะถามออกไปว่า เขาตั้งใจจะล่าวาฬสีขาว
เม่ือสบโอกาสใช่หรือไม่ เอแฮ็บตอบออกไปว่า “ใช่” ทันใดนั้นเกเบรียลขยับ
ตัวลกุ ข้นึ ยืนอีกครง้ั จอ้ งมองไปทชี่ ายชรา และตะโกนใสอ่ ยา่ งเผ็ดร้อนพรอ้ ม
กบั ช้นี วิ้ ไปยังดา้ นล่าง “คดิ ดเู ถดิ คดิ ถงึ บคุ คลผู้ดหู มิน่ สิ่งศกั ด์ิสิทธิน์ นั้ เขาตาย
และจมอยเู่ บอ้ื งล่างนัน่ ! จงระวงั จุดจบของผดู้ หู มิ่นสง่ิ ศกั ด์ิสทิ ธ์ิ!”

เอแฮบ็ หนั ไปดา้ นขา้ งอยา่ งเยอื กเยน็ กอ่ นจะกลา่ วกบั เมยฮ์ วิ “กปั ตนั ผมเพงิ่
นึกได้ว่าในกระเป๋าจดหมายของผม ในนั้นมีจดหมายฉบับหน่ึงถึงลูกเรือคุณ

428 : โมบ-ี้ ดิ๊ก

ถ้าผมจำ� ไม่ผดิ นะ สตารบ์ คั ไปค้นดทู ีก่ ระเป๋าหนอ่ ย”
เรือล่าวาฬทุกล�ำจะน�ำเอาจดหมายจ�ำนวนมากของเรือต่างๆ ติดมาด้วย

เพ่อื สง่ ใหก้ ับบุคคลผูม้ ีชือ่ จา่ หนา้ แต่ก็ขึ้นอยู่กับว่าจะมโี อกาสได้เจอเขาเหล่า
นนั้ หรอื ไมใ่ นสคี่ าบมหาสมทุ ร เหตนุ จ้ี ดหมายสว่ นใหญไ่ มถ่ งึ มอื ผรู้ บั และหลาย
ฉบบั ถงึ มอื ผรู้ บั เมอื่ เวลาผา่ นไปแลว้ นานรว่ มสองหรอื สามปี หรอื นานกวา่ นน้ั

ไม่นานสตาร์บัคก็กลับมาพร้อมกับจดหมายฉบับหนึ่งในมือ มันยับเยิน
มาก ช้ืน และมีราสีเขียวแต้มเป็นรอยหมอง อันเนื่องมาจากเก็บไว้ในตู้มืด
ภายในหอ้ งเครอื่ ง จดหมายฉบบั นนั้ ทำ� ใหต้ วั เขาไดท้ ำ� หนา้ ทเี่ ปน็ บรุ ษุ ไปรษณยี ์

“อ่านไมอ่ อกหรอื ” เอแฮบ็ ถาม “ส่งมาน่.ี ..พอ่ หน่มุ ใช่ ใช่มนั มวั และเขียน
หวัด... อะไรกันนี่” ขณะเขาก�ำลังตรวจดูอยู่น้ัน สตาร์บัคใช้มีดผ่าแยกปลาย
ด้ามพล่ัวที่เป็นไม้ยาวเอาไว้ส�ำหรับใช้สอดจดหมายท่ีปลายไม้นั้น เพ่ือย่ืนส่ง
ไปท่เี รือเล็กโดยไม่ต้องใหเ้ รอื เลก็ เขา้ มาใกลเ้ รือใหญ่

เวลาเดียวกันนั้น เอแฮ็บถือจดหมายอยู่ในมือ แล้วพูดพึมพ�ำ “คุณแฮร์..
เอ่อ...คุณแฮรี่ (ลายมืออ่อนช้อยของผู้หญิง ต้องเป็นภรรยาเขาแน่ ผมกล้า
พนันเลยละ่ ) เอ่อ...คุณแฮรี่ เมซยี ์ เรือเยโรโบอมั ทำ� ไมเปน็ จดหมายของเมซยี ์
ละ่ ก็เขาตายไปแลว้ น่ี!”

“พอ่ หนมุ่ ผนู้ า่ สงสาร! พอ่ หนมุ่ ผนู้ า่ สงสาร! นเ่ี ปน็ จดหมายจากภรรยาของเขา”
เมยฮ์ ิวถอนหายใจ “ให้ผมเกบ็ มันไวเ้ ถอะ”

“อย่าเลย เก็บไว้กบั ตัวเองเถดิ ” เกเบรียลตะโกนบอกเอแฮ็บ “อกี ไมน่ าน
กัปตันกจ็ ะไปทางนัน้ อยแู่ ล้ว”

“ค�ำสาปแช่งจะเค้นคอนาย!” เอแฮบ็ แผดเสยี งตะโกน “กัปตันเมย์ฮิว ช่วย
รบั ไปด้วย’’ แลว้ รบั เอาจดหมายสำ� คัญจากมอื สตาร์บคั มาเสยี บไว้ทร่ี อยแยก
ของปลายไม้ และย่ืนส่งไปยังเรือเล็ก แต่ขณะเขายื่นส่งอยู่น้ัน บรรดาฝีพาย
ตา่ งหยดุ พายอยา่ งตง้ั ใจ เรอื เลก็ ลอยไปทางดา้ นทา้ ยเรอื เดนิ สมทุ ร ราวกบั เกดิ
อาถรรพณข์ น้ึ ทนั ใดนนั้ จดหมายปลวิ ไปเขา้ มอื เกเบรยี ลทคี่ อยจอ้ งรบั ไวอ้ ยู่ เขา
ควา้ มนั ไดใ้ นทนั ที เหนบ็ จดหมายกบั มดี บนเรอื แลว้ ขวา้ งกลบั มาทเ่ี รอื พคี วอด

เฮอร์แมน เมลวิลล์ : 429

มันตกลงที่เท้าของเอแฮ็บ แล้วเกเบรียลก็กรีดร้องให้พวกลูกเรือพายต่อไป
ด้วยเหตนุ เ้ี รือเล็กท่ีควบคมุ ยากกพ็ ุ่งห่างออกไปจากเรือพคี วอดอย่างรวดเร็ว

หลังการแสดงสลับฉากน้ีจบลง บรรดาลูกเรือต่างกลับไปท�ำงานของตน
เพ่ือมุ่งหน้าค้นหาวาฬ เรื่องราวแปลกประหลาดหลายอย่างต่างบอกความ
นัยถงึ เรอ่ื งราวยุ่งเหยิงนี้

430 : โมบ้-ี ดิ๊ก

บทท่ี 72

เชือกลิง

ความโกลาหลทเ่ี กดิ ขนึ้ ขณะปฏบิ ตั ภิ ารกจิ ชำ� แหละและงว่ นอยกู่ บั วาฬ ลกู เรอื
ทุกคนต่างว่ิงขึ้นหน้าถอยหลังกันจ้าละหวั่น เดี๋ยวตรงโน่นก็ต้องการคนช่วย
เดีย๋ วตรงน้กี ต็ ้องการคนชว่ ย แทบไม่มใี ครหยดุ อยู่แค่จดุ เดียว เพราะทกุ ๆ ที่
ตา่ งกต็ อ้ งทำ� สง่ิ ตา่ งๆ ใหเ้ สรจ็ พรอ้ มๆ กนั เฉกเชน่ เดยี วกบั ผมผกู้ ำ� ลงั บากบนั่
พรรณนาถึงเหตุการณ์น้ี ซึ่งเราคงต้องย้อนเหตุการณ์กลับไปสักหน่อย กลับ
ไปในช่วงท่ีเอ่ยถึงเป็นคร้ังแรกขณะลงมือช�ำแหละผ่าบนหลังวาฬ และเสียบ
ตะขอไวใ้ นชอ่ งแรกเรมิ่ ทต่ี น้ หนทง้ั สองไดเ้ จาะเอาไว้ ทวา่ ตะขอทม่ี นี ำ�้ หนกั มาก
และใหญ่เทอะทะอย่างน้ันจะสอดใส่ในช่องน้ันได้อย่างไรกัน? ตะขอถูกสอด
โดยควเี ควกเพอ่ื นของผมคนนี้ เพราะมนั เปน็ หนา้ ทขี่ องเขาในฐานะนกั พงุ่ ฉมวก
ซงึ่ จะตอ้ งปนี ลงไปทหี่ ลงั เจา้ ยกั ษใ์ หญเ่ พอื่ ทำ� การนนั้ โดยเฉพาะ ทวา่ ในหลายๆ
กรณีมักเกิดเหตุการณ์ให้นักพุ่งฉมวกจ�ำต้องยังอยู่บนหลังวาฬจนกว่างาน
ผกู รดั และลอกไขมนั จะสน้ิ สดุ ลง ซง่ึ เมอื่ สงั เกตดจู ะพบวา่ วาฬแทบจมอยใู่ ตน้ ำ�้
ทั้งตัว จะมกี ็แตส่ ่วนทเี่ พง่ิ ตดั ออกมาได้ ดว้ ยเหตุน้ีดา้ นล่างนั่นซง่ึ อยูใ่ ตร้ ะดบั
ดาดฟา้ เรอื ประมาณสบิ ฟตุ ได้ นกั พงุ่ ฉมวกผนู้ า่ สงสารจะตอ้ งตะเกยี กตะกาย
อยู่บนตวั วาฬครงึ่ ตัว และอยูใ่ นน�้ำอีกครึ่งตวั ขณะเจา้ ยักษ์ใหญพ่ ลิกตัวหมนุ
ตลอดเวลาราวกบั เปน็ ลวู่ งิ่ สายพานใตเ้ ทา้ เขา คำ� ถามกค็ อื ควเี ควกในชดุ แตง่ กาย
อย่างชาวดอย สวมเสื้อและถุงเท้าส้ัน ซ่ึงอย่างน้อยในสายตาของผมเขาดูดี
ทเี ดยี วในชดุ นน้ั แทบไมม่ ใี ครมโี อกาสไดเ้ หน็ เขาเหมอื นอยา่ งทผ่ี มเพง่ิ ไดบ้ อกไป

เฮอรแ์ มน เมลวิลล์ : 431

ในฐานะทเ่ี ป็นฝพี ายของเจา้ คนปา่ หรือก็คอื คนที่ท�ำหน้าท่แี จวประจ�ำไม้
แจวในเรอื เชอื ดวาฬของเขา (นงั่ เปน็ คนทสี่ องตอ่ จากคนหนา้ สดุ ) จงึ เปน็ หนา้ ท่ี
ท่ีน่ายินดีของผมในการอยู่คอยให้ความช่วยเหลือ ขณะเขาตะเกียกตะกาย
ดิ้นรนอย่างหนักอยู่บนหลังซากวาฬ คุณเคยเห็นหนุ่มออร์แกนชาวอิตาลีถือ
เชือกจูงลิงที่ก�ำลังเต้นร�ำม้ัย นั่นล่ะจากด้านข้างเรือท่ีสูงชันผมยึดตัวควีเควก
ไว้ก่อนเขาค่อยๆ ไต่ลงทะเลไปโดยใช้สิ่งท่ีเรียกกันในวงการประมงว่าเชือก
ลงิ ผูกตดิ กบั แถบผา้ ใบท่ีมดั รอบตัวเขาไว้เป็นสายคาดเอว

นเี่ ปน็ งานเสย่ี งภยั ทน่ี า่ ขนั ของเราสองคน แตก่ อ่ นเราจะเดนิ หนา้ กนั ตอ่ ไป
คงตอ้ งเลา่ ใหฟ้ งั กอ่ นวา่ เชอื กลงิ นถี้ กู มดั ไวท้ ง้ั สองดา้ น ดา้ นหนง่ึ มดั ไวก้ บั แถบ
ผ้าใบสายคาดเอวกว้างของควีเควก ส่วนอีกด้านมัดติดกับสายหนังคาดเอว
แคบของผม ด้วยเหตุนี้ไม่วา่ เหตุการณจ์ ะดีหรือรา้ ย เราสอง...ในชว่ งเวลานั้น
ตา่ งถกู ผกู ประสานไวด้ ว้ ยกนั หากควเี ควกผนู้ า่ สงสารเกดิ จมนำ้� ไปแลว้ ไมโ่ ผล่
กลับขึ้นมาอกี เลย ทง้ั ดว้ ยศีลธรรมอนั จำ� เปน็ และประเพณปี ฏบิ ตั ิตามกนั มา
ผมต้องไม่ตัดเชือกท้ิง และปล่อยให้เชือกน้ันลากผมร่วงลงน�้ำจมตามเขาไป
เวลานั้นเราสองคนจึงเป็นเหมือนแฝดสยามที่ยังมีเส้นเชือกโยงเราไว้ด้วยกัน
ควีเควกเป็นพี่น้องฝาแฝดที่ไม่อาจแยกไปจากผม ผมไม่อาจตัดความรับผิด
ชอบท่ีเส่ียงภยั อันเนื่องมาจากเชือกปา่ นทีโ่ ยงเราไว้ด้วยกนั นีไ้ ด้

ผมฟุ้งซ่านอย่างหนักกับสถานการณ์ในตอนน้ัน ขณะเฝ้าจับตามองการ
เคลอ่ื นไหวของเขา ผมสำ� เหนยี กชดั ถงึ ตวั ตนของผมในเวลานน้ั หลอมรวมแนบ
สนทิ อยใู่ นความเปน็ มติ รของเราสอง ซง่ึ อสิ รภาพของผมจะไดร้ บั ความเสยี หาย
อยา่ งรนุ แรง ความผดิ พลาด หรอื ความโชครา้ ยของอกี ฝา่ ยอาจกระชากพาความ
บรสิ ทุ ธขิ์ องผมดง่ิ จมสหู่ ายนะ และความดบั สญู ทผ่ี มไมไ่ ดเ้ ปน็ ผกู้ อ่ ดงั นนั้ ผมจงึ
มองเหตกุ ารณน์ เี้ ปน็ ชว่ งหวั เลย้ี วหวั ตอ่ ของโชคชะตา ซงึ่ ความเสมอภาคเทย่ี งธรรม
ไม่ควรมีใครไดก้ �ำไรเกนิ งามจากความอยตุ ธิ รรม ชว่ งขณะผมยงั จมอยูใ่ นห้วง
คำ� นงึ นน้ั ผมกระตกุ เขาเปน็ ครงั้ คราวใหห้ ลดุ จากการบบี อดั ระหวา่ งตวั วาฬ กบั
ตวั เรือ ผมยงั คงครนุ่ คดิ ตอ่ ในความคิดนัน้ ...ผมมองว่าสถานการณ์ของผมใน

432 : โมบ้ี-ดิ๊ก

เวลานเี้ ปน็ สถานการณท์ เ่ี สยี่ งตอ่ ความตายทกุ ขณะ และมคี วามเปน็ ไปไดม้ ากวา่
เขาเปน็ เพยี งคนเดียวทกี่ ่อให้เกิดหายนะภยั ต่างๆ ข้ึนผ่านเชือกแฝดสยามไม่
ทางใดกท็ างหนง่ึ ถา้ ธนาคารของคณุ ลม้ ละลาย คณุ กห็ มดตวั ถา้ หมอยาสง่ ยาพษิ
ใหค้ ณุ ดม่ื โดยไมต่ ง้ั ใจ คณุ กต็ าย แนล่ ะ่ ...คณุ อาจบอกวา่ เพอื่ การปอ้ งกนั ภยั คณุ
จะหลกี เลยี่ งเหตกุ ารณเ์ หลา่ น้ี และไมป่ ลอ่ ยใหเ้ กดิ เหตรุ า้ ยใดๆ กบั ชวี ติ เปน็ แน่
ทวา่ การจบั เชอื กลงิ ใหค้ วเี ควกอยา่ งระมดั ระวงั เทา่ ทผ่ี มจะทำ� ได้ บางคราวผม
กโ็ ดนเขากระตกุ แรงจนเกอื บลน่ื ไถลตกเรอื ผมไมม่ ที างลมื หรอกวา่ ตอ้ งทำ� ใน
สง่ิ ทผ่ี มควรทำ� เพยี งแตผ่ มตอ้ งจดั การกบั สงิ่ ทต่ี อ้ งทำ� ทปี่ ลายอกี ดา้ นหนงึ่ ดว้ ย1

ผมไดเ้ กรนิ่ ไปแลว้ วา่ ผมตอ้ งคอยกระตกุ ดงึ ควเี ควกผนู้ า่ สงสารใหห้ ลดุ จาก
การตดิ อยรู่ ะหว่างวาฬกบั เรอื ซงึ่ เขาจะหล่นลงไปในช่องนั้นเปน็ ครั้งคราวอัน
เนื่องมาจากท้ังเรือและวาฬกล้ิงหมุน และโยกข้ึนลงตลอดเวลา ทว่านี่ไม่ใช่
อนั ตรายเพียงหนง่ึ เดียวที่เขาต้องเสย่ี งภัย หากแต่ผมยังตอ้ งใจหายใจคว�่ำกับ
ฆาตกรรมหมู่ที่เกิดขึ้นกับเหล่าฉลามในคืนวันนั้น เลือดท่ีขังอยู่ภายในก่อน
หน้าน้ีเริ่มไหลทะลักจากซากศพกลิ่นคาวฉุนย่ัวยวนสัตว์หัวรุนแรงเหล่านี้ให้
รมุ ตอมลอ้ มรอบตวั มนั เหมอื นฝงู ผงึ้ ในรงั ควเี ควกผอู้ ยทู่ า่ มกลางฝงู ฉลามตอ้ ง
คอยใชเ้ ทา้ ทดี่ น้ิ รนตะเกยี กตะกายของเขาถบี ใหม้ นั ถอยหา่ งไป สง่ิ ทเ่ี ปน็ ความ
เหลอื เชอื่ กค็ อื พวกมนั ไมไ่ ดส้ นใจเฉพาะแคเ่ หยอ่ื วาฬทตี่ ายแลว้ เทา่ นน้ั ฉลาม
กนิ เนอ้ื เหลา่ น้ีไม่คอ่ ยไดล้ ิม้ รสเน้ือมนษุ ย์บ่อยนกั

กระน้ันควรศรัทธาพวกมันดั่งน้ิวตะกละจ้องจ้ิมลงในขนมพาย พึงจับตา
ระแวดระวังมันไว้ นอกจากเชอื กลิงทผี่ มใชก้ ระตุกเพอ่ื นผู้นา่ สงสารออกจาก
จุดที่ใกล้คอหอยของส่ิงท่ีดูเหมือนน่าจะเป็นฉลามร้ายแล้ว ควีเควกยังได้รับ
การปกปอ้ งจากทางอนื่ อกี ขา้ งเรอื ยงั มแี ทน่ ไมอ้ กี อนั แขวนอยู่ บนนน้ั แทชเทโก
และแด๊กกจู ะคอยใช้คมเสยี มช�ำแหละโบกแกวง่ ขา้ มหวั ของเขาลงมาเพ่ือคอย
สงั หารหมฝู่ งู ฉลามใหไ้ ดม้ ากทสี่ ดุ เทา่ ทพ่ี วกเขาจะจว้ งแทงถงึ วธิ ที ท่ี งั้ สองใชน้ น้ั

1  เชือกลิงมีอยู่ในเรือทุกล�ำ แต่มีเพียงแค่เรือพีควอดเท่านั้นท่ีจะต้องมัดเชือกลิงกับผู้ถือเชือกไว้ด้วยกัน
วิธีการน้ีคิดต่อยอดมาจากวิถีด้ังเดิมซึ่งเจ้าของความคิดจะเป็นใครไปไม่ได้นอกจากสตับบ์ เพ่ือให้
นักพุ่งฉมวกผตู้ กอย่ใู นอนั ตรายมหี ลักประกันทีม่ น่ั คงจากผู้ถอื เชอื กลงิ ทเ่ี ชื่อใจได้ และมีความรอบคอบ

เฮอร์แมน เมลวิลล์ : 433

กเ็ พอื่ ใหแ้ นใ่ จวา่ ไมไ่ ดใ้ สใ่ จ และใหค้ วามเมตตากบั พวกมนั ทงั้ สองมงุ่ หมายตอ่
ความสขุ สบายของควเี ควกเปน็ หลกั ...ผมรบั รองได้ ทวา่ ความรบี รอ้ นจะผกู มติ ร
กับควีเควกในช่วงสถานการณ์ที่เขาและฝูงฉลามจมหายไปพร้อมกันใต้น�้ำ
ทะเลขนุ่ สเี ลอื ดเปน็ พกั ๆ เชน่ นน้ั คมเสยี มทจ่ี ว้ งแทงไปอยา่ งไมร่ ะมดั ระวงั อาจ
ไปตัดถูกขาคนแทนท่ีจะเป็นหางฉลามก็เป็นได้ กระน้ันควีเควกผู้น่าสงสาร...
ผมคิดว่าเขาคงก�ำลังตึงเครียด และหายใจหอบอยู่ข้างล่างกับตะขอเหล็กอัน
ใหญน่ น้ั ควเี ควกผนู้ า่ สงสาร...ผมคดิ วา่ เขาคงไดแ้ ตส่ วดออ้ นวอนตอ่ โยโจ และ
มอบชีวติ ใหอ้ ยูใ่ นออ้ มแขนพระเจา้ ของเขา

ด.ี ..ดแี ลว้ สหายรกั และคแู่ ฝดของฉนั ผมคดิ ขณะดงึ และผอ่ นเชอื กในแตล่ ะ
จงั หวะกระเพอื่ มของนำ้� ทะเล จะมอี ะไรสำ� คญั อกี เลา่ ? นายไมใ่ ชร่ ปู บชู าสำ� คญั
สำ� หรบั เราทกุ ๆ คนในโลกของการลา่ วาฬนมี้ ใิ ชห่ รอื ? มหาสมทุ รแหง่ ความไม่
มั่นคงที่นายหายใจหอบอยู่น้ันนั่นล่ะคือชีวิต ฝูงฉลามเหล่าน้ัน คือศัตรูของ
นาย คมเสียมเหล่านนั้ คือมติ รของนาย เส้นแบ่งระหวา่ งฉลาม และคมเสยี ม
ทน่ี ายยนื อยนู่ ้นั คือมรสมุ ชวี ิต และชะตาอันน่าเศรา้ ...เพอื่ นเอย๋

กลา้ ไว!้ ดา้ นบนนมี้ กี ำ� ลงั ใจดๆี มอบใหก้ บั นาย...ควเี ควก และตอนนนั้ เจา้
คนปา่ ปีนเสน้ โซข่ ้ึนมายืนตัวเปยี กโชกและสั่นเทาอยู่ข้างเรือ ริมฝีปากของเขา
ม่วงคล้�ำ ดวงตาแดงก่�ำ เด็กบริกรก้าวเข้ามาหาด้วยสายตาแห่งเมตตา และ
ปลอบโยนมอบให้กับเขา อะไรน่ัน? คอนยักร้อนๆ หรือ? ไม่ใช่! สิ่งที่ยื่นให้
กับเขา พระเจ้า! เจา้ นั่นยนื่ ถว้ ยน้�ำขิงอนุ่ ๆ ให้แก่เขา!

“นำ้� ขงิ ? ฉนั ไดก้ ลน่ิ ขงิ ?” สตบั บเ์ อย่ ถามอยา่ งสงสยั ขณะเดนิ เขา้ ไปใกล้ “ใชน่ ่ี
ตอ้ งเปน็ ขงิ แน”่ เขามองลงไปในถว้ ยทย่ี งั ไมไ่ ดล้ มิ้ รสแลว้ ลกุ ขนึ้ ยนื ราวกบั มนึ งง
ไปชั่วขณะ ก่อนเดินเงียบๆไปหาเด็กรับใช้ที่ก�ำลังหน้าตื่น พร้อมพูดช้าๆว่า
“น�้ำขิงรึ? น�้ำขิงรึ? นายบอกฉันได้ไหม คุณโดบอยว่าขิงน่ีมันมีดียังไง? ขิง!
ขิงจะเป็นพลังงานที่นายใช้ล่ะสิ...โดบอย ..ใช้มันจุดไฟในตัวมนุษย์กินคนท่ี
หนาวส่ันนี่นะ่ หรอื ? ขิง! ขงิ บ้านจี่ ะใช้อะไรได้? เป็นถา่ นหินทะเลรึ? ฟนื ไฟรึ?
หรือเปน็ ไม้ขดี ไฟ? ดินชนวนละ่ ส?ิ หรือว่าดนิ ปนื ? ฉนั ถามว่าน�้ำขิงบ้านชี่ ่วย

434 : โมบ-้ี ด๊ิก

อะไรได้บ้าง นายถึงเอามาให้ควีเควกผู้น่าสงสารของพวกเราตอนน?ี้ ”
“มกี ารเคลอ่ื นไหวอยา่ งลบั ๆ ของสมาคมควบคมุ สง่ิ มนึ เมาในธรุ กจิ น”ี้ เขา

รบี ตอบออกมา ขณะรเ่ี ขา้ ไปหาสตารบ์ คั ทเ่ี พง่ิ เดนิ มาจากดา้ นหนา้ เรอื “ตน้ เรอื
ชว่ ยดเู ครอื่ งดม่ื ถว้ ยนนั่ หนอ่ ยเถอะครบั และถา้ จะกรณุ ากช็ ว่ ยดมดดู ว้ ย” แลว้
จบั ตามองสีหน้าของตน้ เรอื เขาพดู ตอ่ ว่า “คนรบั ใช้คนนี.้ ..คุณสตาร์บัค...ตัง้ ใจ
จะเอาคาโลเมล และจาแลบ็ ใหก้ บั ควเี ควกทอี่ ยตู่ รงนน้ั เขาเพงิ่ ขนึ้ มาจากวาฬ
ด้านล่างนนั่ คนรบั ใชไ้ มใ่ ช่หมอยา...ใช่ไหมครับ? ผมอยากถามว่ารากไมน้ ีจ่ ะ
ใช้ฟนื้ ชีวิตใหก้ บั ชายผู้เกอื บจมนำ้� ไดห้ รอื ?”

“ผมเกรงว่าจะไม่นะ” สตารบ์ ัคพดู ขนึ้ “มนั ไมม่ ีประโยชน์อะไรเลย”
“ใช่แล้ว...ใช่...เจ้าบริกร” สตับบ์ร้องข้ึน “เราจะสอนนายผสมยาให้นักพุ่ง
ฉมวก ส่ิงที่นายเอามาทั้งหมดไม่มีอะไรใช้เป็นยาได้เลย คิดจะวางยาพวก
เราอย่างน้ันรึ? นายพรากเอาความมั่นใจในความปลอดภัยไปจากพวกเรา
ตอ้ งการท�ำลายฝพี ายของพวกเขา และปิดบงั เรื่องราวเหล่านไ้ี ว้อยา่ งนนั้ ร?ึ
“ผมเปลา่ นะ” โดบอยรอ้ งบอก “ปา้ แชรติ ตี้ า่ งหากเปน็ คนเอาขงิ ขนึ้ เรอื มา และ
สั่งห้ามผมเอาสารระเหยใดๆให้นักพุ่งฉมวก เว้นแต่ขิงตุ๋นนี้เท่านั้น ป้าเรียก
อย่างน้นั นะ”
“ขิงตนุ๋ ! เจา้ ขิงบ้าเอ๊ย! เอาไปซะ! เอากลบั ไปทต่ี แู้ ล้วเอาอะไรทด่ี ีกว่านมี้ า
ผมหวงั ว่าผมไมไ่ ดท้ �ำอะไรผิดนะ คณุ สตารบ์ ัค มนั เป็นค�ำสั่งของกปั ตันน่ะ ท่ี
ใหเ้ อาเหล้าใหน้ กั พุ่งฉมวกท่ลี งไปอยู่กบั วาฬ”
“พอเถอะ” สตารบ์ ัคตอบ “แค่อย่าไปเล่นงานเด็กน่ันอกี เลย แต่...”
“โอ้...ผมไม่เคยท�ำร้ายใคร เว้นแต่วาฬหรือสัตว์จ�ำพวกนั้น แล้วก็เจ้า
พงั พอนน่ี ตน้ เรอื จะพดู อะไรนะครับ?”
“กแ็ ค.่ ..ลงขา้ งลา่ งไปกบั เขา แล้วหยิบเอาสงิ่ ทตี่ ้องการเองกห็ มดเร่ือง”
เมอ่ื สตับบ์กลบั มาอกี ครงั้ เขานำ� ขวดสดี ำ� ติดมอื มาด้วย มืออีกขา้ งถือของ
จำ� พวกชาระบาย เขายนื่ ขวดสดี ำ� ทมี่ เี หลา้ รสแรงอยภู่ ายในสง่ ใหค้ วเี ควก สว่ น
ของในมอื อกี ขา้ งซึง่ เปน็ ของขวญั จากปา้ แชรติ ้ถี ูกเหว่ยี งทิ้งลงทะเลไป

เฮอร์แมน เมลวลิ ล์ : 435

บทท่ี 73

สตบั บก์ บั ฟลาสกฆ์ า่ วาฬไรต์ และเรอื่ งทีท่ งั้ สองพดู คุย

ต้องไม่ลืมว่า ท่ีผ่านมาเรามีหัวขนาดมหึมาของวาฬหัวทุยแขวนอยู่ด้านข้าง
เรอื พคี วอดตลอดเวลา ทวา่ เราจำ� ตอ้ งปลอ่ ยมนั หอ้ ยไวอ้ ยา่ งนนั้ ตอ่ ไปอกี ระยะ
หนึ่ง จนกว่าเรามีจังหวะได้จัดการกับมัน เพราะตอนนี้มีธุระอื่นเร่งรีบกว่า
ฉะนนั้ ดที ส่ี ดุ ในตอนนท้ี เี่ ราจะทำ� อะไรกบั เจา้ หวั นไี้ ดค้ อื ออ้ นวอนสวรรคข์ อให้
เคร่อื งกวา้ นยังคงยดึ มันไว้ได้อย่างนใ้ี หต้ ลอดรอดฝง่ั

ชว่ งคืนที่ผา่ นมา กระทั่งถึงกอ่ นเท่ยี งวนั ใหม่ พคี วอดค่อยๆ ลอยลำ� ผ่าน
น่านน้�ำท่ีมีแพเหลืองอร่ามของแพลงก์ตอนเป็นหย่อมๆ สัญญาณบ่งบอกว่า
วาฬไรตอ์ ยใู่ กลๆ้ บรเิ วณในคราวนเ้ี ปน็ เรอื่ งผดิ ปกติ นนั่ เพราะสตั วท์ ะเลยกั ษ์
สายพนั ธนุ์ ีโ้ ดยมากมักไมซ่ อ่ นตวั อยู่ใกลๆ้ ในชว่ งเวลาเช่นนี้ แม้โดยปกติแล้ว
เหลา่ ลกู เรอื จะดหู มนิ่ การจบั สตั วช์ นั้ ตำ�่ เหลา่ นี้ และแมพ้ คี วอดจะไมไ่ ดร้ บั มอบ
หมายใหเ้ ดนิ เรอื มาเพอ่ื พวกมนั แมพ้ คี วอดจะลอยลำ� ผา่ นพวกมนั จำ� นวนมาก
แถวๆ ครอเซตต์โดยไม่ได้ปล่อยเรือเล็กลง อีกท้ังตอนนี้ก็มีหัววาฬหัวทุยอยู่
ข้างเรือแล้ว จึงเป็นเรื่องท่ีสร้างความแปลกใจให้กับทุกคน เม่ือมีค�ำส่ังให้จับ
วาฬไรตใ์ นวันนนั้ เมือ่ สบโอกาสเหมาะ

ค�ำส่ังเช่นน้ีไม่ใคร่เป็นที่ปรารถนานัก พวยน�้ำพุ่งสูงเห็นแต่ไกลทางใต้ลม
เรือเชือดสองล�ำของสตับบ์และฟลาสค์แล่นตามติดไป เร่งแจวจ้�ำ แจวจ้�ำจน
ที่สุดเรือทั้งสองล�ำหายลับไปจากสายตาของเหล่าลูกเรือผู้เข้าเวรประจ�ำบน
ยอดเสากระโดง ทันใดน้ันห่างออกไปไกลสุดสายตา พวกเขาเห็นคล่ืนน้�ำสี

436 : โมบ-้ี ด๊ิก

ขาวขนาดใหญ่ก่อตัวสูง หลังจากนั้นไม่นานข่าวดีถูกรายงานลงมาจากเบื้อง
บนว่าเรอื หนง่ึ ลำ� หรือท้ังสองลำ� จับวาฬได้แล้ว เวลาผ่านไปช่วั ระยะหนง่ึ เรือ
ทั้งสองล�ำปรากฏให้เห็นชัดถนัดตา ทั้งสองล�ำช่วยกันลากวาฬมุ่งตรงมายัง
เรือเดินสมุทร เม่ือเจ้ายักษ์ถูกน�ำตัวใกล้เข้ามายังเรือใหญ่ ทันใดน้ันมันขยับ
ตัวราวกับมุ่งอาฆาต เพียงช่ัวพริบตาเดียวเจ้าวาฬด่ิงตัวจมลงไปในน�้ำวนลึก
ราวสามรอ็ ด1จากแผน่ ไมก้ ระดาน มนั จมหายไปจากสายตาราวกบั ดำ� นำ�้ ลงไป
อยใู่ ตท้ อ้ งเรอื “ตดั เชอื ก ตดั เชอื ก!” เสยี งรอ้ งตะโกนจากเรอื ใหญด่ งั บอกแกเ่ รอื
เลก็ ทง้ั สองลำ� ซง่ึ ในชวั่ พรบิ ตานนั้ กำ� ลงั ถกู ดงึ ใหพ้ งุ่ ชนขา้ งเรอื ใหญ่ ทวา่ ในถงั ยงั
มีเชอื กอยู่อกี มาก อกี ท้ังเจ้าวาฬกไ็ มไ่ ด้รวดเร็วอะไรนกั พวกเขาจงึ เพียงผ่อน
เชือกออกใหม้ ากทส่ี ดุ เวลาเดยี วกนั น้ันก็ชว่ ยกันแจวสุดก�ำลังเพ่อื ใหเ้ รือแล่น
นำ� หน้าเรือใหญ่ เพียงไมก่ ี่นาทคี วามพยายามน้ันกถ็ งึ ทางตัน เพราะช่วงขณะ
พวกเขาผ่อนเชือกไปทางหน่ึง พร้อมๆ กับเร่งจ้�ำพายไปอีกทาง ปลายเชือก
อีกด้านที่มัดตัววาฬขึงตึงจนเกือบดึงกระชากพวกเขาให้จมใต้น้�ำไป พวกเขา
พยายามนำ� เรอื ใหแ้ ลน่ ไปขา้ งหนา้ อกี สองสามฟตุ แตต่ ดิ อยอู่ ยา่ งนน้ั กอ่ นจะไป
ตอ่ ไดใ้ นฉบั พลนั ทรี่ า่ งสน่ั ไหววอ่ งไวนนั้ แลน่ แปลบราวสายฟา้ แลบไปตามโครง
เรือ ขณะเชอื กขึงตงึ ครูดอยใู่ ตท้ ้องเรือเดนิ สมทุ ร แล้วโผลพ่ รวดขน้ึ มาให้เหน็
ทด่ี ้านลา่ งหวั เรอื สะบดั ส่าย และสนั่ รวั พร้อมเหว่ยี งหยดน�้ำสาดกระเซน็ ราว
เศษแกว้ แตกกระจายบนผนื นำ�้ จงั หวะนน้ั วาฬโผลข่ น้ึ มาปรากฏแกส่ ายตา นน่ั
เปน็ อีกครั้งทเี่ รอื สองล�ำแลน่ บินถลาออกไป ทวา่ วาฬออ่ นแรงลดความเร็วลง
และเปลย่ี นเสน้ ทางวา่ ยนำ�้ อยา่ งสะเปะสะปะ มนั วา่ ยไปยงั ทา้ ยเรอื และลากจงู
เรอื สองลำ� ตามหลังมนั ไปกระทัง่ ทัง้ หมดวา่ ยวนจนครบรอบลำ� เรอื เดนิ สมุทร

ระหวา่ งนนั้ พวกเขาตา่ งชว่ ยกนั ดงึ เชอื กเขา้ มาเรอื่ ยๆ จนเขา้ ใกลส้ ขี า้ งของ
มันท้ังสองฝั่ง สตับบ์ตอบรับฉมวกของฟลาสก์ที่พุ่งใส่สีข้างวาฬจากอีกฝั่ง
ด้วยการพุ่งฉมวกใส่สีข้างวาฬจากด้านฝั่งเขา ด้วยเหตุน้ันการประจัญบาน
เกดิ ขนึ้ รอบๆ เรอื พคี วอด เปน็ จงั หวะเดยี วกบั ฉลามฝงู ใหญท่ ว่ี า่ ยรอบซากหวั

1  สามร็อด-18 ฟตุ

เฮอรแ์ มน เมลวิลล์ : 437

วาฬหวั ทยุ อยูก่ อ่ นหนา้ นีต้ ่างกระโจนตวั มายงั เลอื ดสดๆ ท่ีทะลักไหลออกมา
พวกมนั ดมื่ กนิ อยา่ งหวิ กระหายบนทกุ ๆ บาดแผลทเี่ กดิ ใหมด่ งั ชาวอสิ ราเอลผู้
กระหาย2ดื่มกินนำ้� พุใหมท่ พ่ี งุ่ กรอู อกมาจากหนิ เพ่ิงถูกฟาดแตก

ในทสี่ ดุ ท่อลมหายใจของมนั พ่นละอองน�ำ้ ลำ� หนา ขณะม้วนตัวอย่างนา่
กลัวและพน่ น้�ำออกมา แลว้ พลิกตวั หงายกลายเปน็ ศพ

ระหวา่ งสองเพชฌฆาตงว่ นอยกู่ บั การมดั เชอื กทหี่ างวาฬ และทอี่ นื่ ๆ เพอื่
เตรียมพรอ้ มส�ำหรับงานลาก ท้ังสองพดู คยุ แลกเปลย่ี นความเห็นกัน

“ฉันสงสัยนกั ว่าตาเฒ่าน่นั อยากไดก้ อ้ นมันหมโู สโครกนี้มาทำ� ไม” สตบั บ์
เอ่ยขึ้นโดยไม่อิดเอือนแสดงความขยะแขยงออกมาเม่ือคิดถึงส่ิงที่ต้องท�ำกับ
สัตวท์ ะเลยกั ษ์ช้ันต่ำ� เช่นน้ี

“เอาไปทำ� อะไรนะ่ เหรอ?” ฟลาสกพ์ ูดขณะขดเชอื กหัวเรือทไ่ี ม่ใช้ “ตน้ หน
ไม่เคยได้ยินมาก่อนเลยรึ ว่าหากเรือล�ำไหนสามารถห้อยหัววาฬหัวทุยบน
กราบขวาเรือ และหอ้ ยหัววาฬไรตบ์ นกราบซา้ ยเรอื ในเวลาเดยี วกนั ต้นหน...
ไม่เคยไดย้ ินเลยรวึ า่ เรอื ล�ำนั้นจะไมม่ วี ันล่ม?”

“ทำ� ไมละ่ ?”
“ผมก็ไม่รู้ แตไ่ ดย้ นิ ปีศาจเหลืองส้มเจา้ เฟดลั เลาะหพ์ ูดอย่างน้นั ดเู หมือน
เขารเู้ รอ่ื งเวทมนตค์ าถาทกุ อยา่ งเกย่ี วกบั เรอื แตบ่ างทผี มกค็ ดิ วา่ ทา้ ยทสี่ ดุ แลว้
เขาอาจสะกดใหเ้ รอื ลำ� นมี้ งุ่ สสู่ ง่ิ ทไ่ี มด่ ี ผมไมช่ อบหนา้ หมอนนั่ สกั เทา่ ไร...ตน้ หน
เคยสังเกตเหน็ ไหมวา่ เขี้ยวงาของเขาสับลงบนหวั งไู ด้เลยนะ ?”
“โยนมันลงทะเลไปส!ิ ฉนั ไมเ่ คยสนใจมนั เลย แต่ถา้ คืนเดือนมืดใดท่ฉี ันมี
โอกาส ขณะมนั ยนื เผลออยู่ทกี่ ราบเรอื และไมม่ ใี ครผ่านมาแถวนัน้ ฟลาสก์...
มองลงไปทนี่ นั่ ส”ิ สตบั บเ์ จาะจงใชส้ องมอื ชล้ี งไปในทะเล “ออื้ ...ฉนั ทำ� แน!่ ฟลาสก์
ฉนั คดิ วา่ เฟดลั เลาะหเ์ ปน็ ปศี าจแปลงกายมา นายเชอ่ื เรอื่ งไรส้ าระนน่ั มยั้ ทวี่ า่
มนั แอบข้นึ เรอื มา? มันเปน็ ปศี าจ ฉันเชื่ออย่างน้ัน ท่ีนายมองไม่เหน็ หางของ
มนั นนั่ กเ็ พราะมนั พบั เกบ็ ซอ่ นไว้ มนั มว้ นหางไวใ้ นกระเปา๋ ฉนั คดิ อยา่ งนนั้ นะ

2  ชาวอสิ ราเอลผ้กู ระหาย-พระเจ้าทรงบอกให้โมเสสใช้ไมเ้ ทา้ ฟาดหนิ แล้วนำ้� ก็พวยพ่งุ ออกมา

438 : โมบ้ี-ดิ๊ก

ไอ้ระย�ำ! ตอนน้ีฉันคิดว่ามันคงต้องคอยเอาชันยาเรือยัดใส่ในหัวรองเท้าบู๊ต
ของมนั ไว้แน”่

“เขานอนท้งั ๆ ทใ่ี สร่ องเท้าบตู๊ อยู่ ใช่มั้ย? เขาไม่เคยนอนเปลญวนเลย ผม
เคยเหน็ แตเ่ ขานอนบนขดเชือกระโยงทกุ คืน”

“ชัดเลย น่ันเพราะหางระย�ำของมัน มันมว้ นเอาไว้ นายเชือ่ ม้ัยม้วนไว้ใน
ตาเชือกระโยงนัน่ แหละ”

“ตาเฒ่าของเราทำ� ดกี ับเขามากมายเพือ่ อะไรกันนะ?”
“ผูกสมั พันธ์ไวเ้ พอื่ การแลกเปล่ยี น หรอื เปน็ การต่อรอง ฉันคิดว่าง้นั ”
“ตอ่ รองร?ึ ต่อรองเร่ืองอะไร?”
“เร่ืองอะไรน่ะหรือ นายก็รู้นี่ว่าตาเฒ่าปักหลักไล่ล่าวาฬขาวน่ัน และไอ้
วายร้ายก็พยายามประจบประแจงจะให้เขายอมแลกเปล่ียนนาฬิกาเงินหรือ
วิญญาณ หรืออะไรท�ำนองนั้น มนั ถงึ จะยอมยกโมบ้ดี ิก๊ ให”้
“บะ๊ ! ต้นหนพูดเกนิ ไปแล้วละมงั เฟดลั เลาะห์ท�ำอยา่ งน้ันได้ยังไง?”
“ฉันไมร่ หู้ รอก...ฟลาสก์ แตเ่ จา้ ตวั รา้ ยนม่ี ันสอดรสู้ อดเหน็ และนา่ รังเกียจ
ฉันจะบอกให้ เหตุใดคนจึงพูดกันถึงเร่ืองท่ีคร้ังหนึ่งเจ้าน่ีเคยข้ึนไปเดินทอด
น่องอยู่บนเรือเอกท่ีน�ำหน้ากองเรือ แค่กระดิกหางของมันก็เปลี่ยนจากคน
ช่ัวช้ากลายมาเป็นสุภาพบุรุษได้แล้ว และอาจซักไซ้ไต่ถามหากท่านข้าหลวง
อาวโุ สอยบู่ า้ น ซง่ึ แนล่ ะ่ วา่ มนั ตอ้ งอยบู่ า้ นดว้ ย และหากทา่ นขา้ หลวงรอ้ งถาม
ถึงสิ่งที่เจ้าปีศาจต้องการ มันย่อมต้องกระดกเท้าขึ้นแล้วพูดว่า ‘ผมต้องการ
จอหน์ ’ ‘ตอ้ งการไปเพอ่ื อะไร’ ท่านขา้ หลวงถาม ‘มันกงการอะไรของทา่ นละ่ ’
เจา้ ปศี าจพดู เสยี งฉนุ เฉยี ว ‘ผมตอ้ งการใชเ้ ขา’ ‘งน้ั กเ็ อาไปเถอะ’ ทา่ นขา้ หลวง
บอก พระเจา้ ทรงโปรดเถอะ..ฟลาสก์ ถา้ เจ้าปศี าจไมแ่ พรเ่ ช้ืออหิวาตกโรคให้
กอ่ นท่ีมันจะไดใ้ ช้เขา ฉันจะกินวาฬน้ีใหห้ มดในคำ� เดียวเลย แตล่ องคดิ ใหด้ ีสิ
พวกนายพรอ้ มไปทน่ี นั่ กนั แลว้ หรอื ? ออ้ ...งนั้ กน็ ำ� หนา้ ไปเลย แลว้ ชว่ ยลากเอา
วาฬน้ีไปท่ขี ้างเรือดว้ ยล่ะ”
“ผมวา่ ผมคุ้นๆ เร่ืองทต่ี ้นหนเล่ามานะ” ฟลาสกพ์ ูด ขณะเรือเล็กท้ังสอง

เฮอร์แมน เมลวิลล์ : 439

ล�ำเคลื่อนตัวอย่างช้าๆน�ำหน้าของบรรทุกท่ีจะน�ำไปเรือใหญ่ “แต่จ�ำไม่ได้ว่า
ฟงั มาจากท่ีไหน”

“เรื่องชาวสเปนสามนายรึเปล่าล่ะ? การผจญภัยของนายทหารใจด�ำสาม
นายใชม่ ั้ย? นายอ่านเรอื่ งน้มี าแลว้ ละ่ ส.ิ ..ฟลาสก?์ ฉนั วา่ นายต้องอ่านมาแลว้
แนๆ่ ?”

“เปล่า...ผมไม่เคยเห็นหนังสือน่ันมาก่อนเลย แต่ก็เคยได้ยินมาบ้าง แต่
ตอนน้ี...ช่วยบอกทีเถอะ...ต้นหนสตับบ์ คิดหรือว่าเจ้าปีศาจตัวท่ีก�ำลังพูดถึง
อยูน่ ี่ เปน็ คนเดยี วกบั ทีต่ น้ หนวา่ อยบู่ นเรือพคี วอดตอนนี?้ ”

“ฉันเป็นคนเดียวกับคนท่ีช่วยฆ่าวาฬตัวนี้ใช่ม้ัยล่ะ? เจ้าปีศาจนี้ไม่ได้มี
ชวี ติ อยตู่ ลอดกาลหรอกหรอื มใี ครบา้ งเคยไดย้ นิ วา่ มนั ตายแลว้ ? นายเคยเหน็
บาทหลวงทไี่ หนใสช่ ดุ ไวท้ กุ ขใ์ หป้ ศี าจมยั้ ? และถา้ เจา้ ปศี าจมกี ญุ แจไขเขา้ หอ้ ง
ผกู้ ารเรอื ได้ นายไมค่ ดิ หรอื วา่ มนั กส็ ามารถคลานเขา้ ไปในหนา้ ตา่ งใตท้ อ้ งเรอื
ได?้ ช่วยบอกฉันหน่อย...คุณฟลาสก?์ ”

“ต้นหนคดิ วา่ ตอนนี้เฟดัลเลาะหอ์ ายุเท่าไรแล้ว?”
“นายเหน็ เสากระโดงหลกั นน่ั ไหม?” สตบั บช์ ไี้ ปทเ่ี รอื ใหญ่ “อมื ...นนั่ ใชเ้ ปน็
หลักค�ำนวณ ทีน้ีเอาห่วงเหล็กทั้งหมดของพีควอดมากองรวมกัน แล้วร้อย
ห่วงเหล็กเป็นแถวยาวกับเสาน่ัน แล้วลองค�ำนวณดู รู้มั้ยว่า น่ันยังไม่พอตั้ง
ตนนับอายุเฟดัลเลาะห์เลย และแม้ช่างท�ำถังไม้ทุกคนมาช่วยกันท�ำถัง ก็ยัง
ไม่สามารถท�ำหว่ งเหลก็ พอจะให้คำ� นวณได้เลย”
“เดี๋ยวนะ...ต้นหน ผมคิดว่าคราวนี้ต้นหนออกจะโม้ไปหน่อยล่ะม้ัง ไหน
บอกวา่ จะโยนเฟดลั เลาะหล์ งทะเลเมอื่ มโี อกาสไงละ่ ถา้ เขามอี ายแุ กพ่ อๆ กบั
จ�ำนวนห่วงเหลก็ ที่ตน้ หนว่าจรงิ และถา้ เขามชี วี ิตอยู่เป็นอมตะ เชน่ น้ันแลว้ มี
ประโยชนอ์ ะไรทจี่ ะโยนมันลงทะเลไป ลองบอกผมทีเถดิ ?
“กจ็ ับมันโยนถว่ งน�้ำไปสิ”
“แลว้ ถ้าเขาคลานกลบั ขน้ึ มาอีกล่ะ”
“กโ็ ยนมนั ถว่ งนำ้� ลงไปอกี แลว้ กถ็ ว่ งน�้ำไปอกี ถว่ งไปอกี เรอื่ ยๆ”

440 : โมบ-้ี ด๊ิก

“แล้วสมมติวา่ เขาคิดจะโยนต้นหนลงทะเล ถว่ งนำ�้ ต้นหนบา้ งล่ะ ทนี ้จี ะ
ยงั ไงต่อ?”

“ฉันก็อยากให้มันลองท�ำดู ฉันจะต่อยมันให้ตาปิดท้ังสองข้างจนไม่กล้า
โผลห่ นา้ ไปหอ้ งผกู้ ารเรอื อกี เลย ใหม้ นั อยคู่ นเดยี วขา้ งลา่ งในทอ้ งเรอื นนั่ แหละ
และต้องแอบขึ้นมาดาดฟ้าชัน้ บนอย่างลับๆ ปศี าจสารเลวน่ัน...ฟลาสก.์ .นาย
คิดว่าฉันกลัวมันเหรอ? ใครจะไปกลวั มนั มีแตข่ า้ หลวงอาวโุ สเท่าน้นั แหละที่
ไม่กลา้ จบั มันใส่กญุ แจมือ และโซ่เท้าอยา่ งทม่ี ันควรจะโดน แต่กลับปล่อยให้
มนั จับผคู้ นไปเรยี กค่าไถ่ และยงั ลงนามพนั ธะสญั ญากับมันวา่ ทกุ คนทถี่ กู มนั
จับไป สมควรถกู ตำ� หนิด้วยไมใ่ ช่หรือ? นัน่ ล่ะทา่ นขา้ หลวงล่ะ!”

“ต้นหนคิดว่าเฟดัลเลาะห์ต้องการลักพาตัวกัปตันเอแฮ็บไปเรียกค่าไถ่
อย่างนนั้ รึ?”

“ฉันคดิ อย่างนน้ั รเึ ปล่านะ่ เหรอ? นายจะไดร้ ้ใู นไมช่ า้ แต่ตอนนีข้ อฉนั เฝา้
จับตาดูมันไปก่อน และถ้าเห็นอะไรที่ไม่น่าไว้ใจเกิดขึ้น ฉันจะลากคอมันมา
แลว้ บอกวา่ นี่แนะ่ ...ไอน้ อ้ ง นายทำ� แบบนไ้ี ม่ไดน้ ะ แลว้ ถา้ มันยังพดู ไมร่ ูเ้ ร่ือง
อยูอ่ กี ดว้ ยเมตตาของพระองค์ ฉันจะลว้ งเอาหางในกระเป๋ามันออกมา ลาก
ไปท่ีเครื่องกว้านแล้วบิดดึงหางของมันให้สั้นกุด นายเห็นรึยัง ทีนี้ฉันเดาได้
เลยว่า พอมันได้เห็นหางท่ีสั้นกุดอย่างนั้น มันจะผละจากไปเงียบๆ โดยไม่
ไดแ้ ยแสหางทอี่ ย่รู ะหว่างขาทั้งสองขา้ งของมนั อกี เลย”

“แล้วต้นหนจะทำ� อะไรกับหางน่นั ละ่ ”
“ท�ำอะไรกบั มันนะ่ หรอื ? นอกจากขายมนั ใหก้ บั คนทำ� แสว้ วั เม่ือเรากลบั
ถงึ บ้านกนั แลว้ จะเอาไปทำ� อะไรไดอ้ กี ละ่ ?
“ตน้ หนตง้ั ใจอยา่ งทพ่ี ดู นจ่ี รงิ ๆ เหรอ รวมทงั้ ทพี่ ดู ๆ มาทง้ั หมดนดี้ ว้ ยใชม่ ย้ั ”
“ต้ังใจหรือไม่ตั้งใจ ตอนนเ้ี รากม็ าถงึ เรือใหญ่กันแล้ว”
เรอื ทง้ั สองลำ� ไดร้ บั เสยี งรอ้ งบอกใหล้ ากวาฬขน้ึ กราบเรอื ดา้ นซา้ ย ซงึ่ เงยี่ ง
สมอและอุปกรณจ์ ำ� เป็นถกู เตรยี มไว้ให้เพื่อใช้ยดึ วาฬ
“ผมบอกต้นหนหรือยัง?” ฟลาสกถ์ าม “เออ...ตน้ หนจะไดเ้ ห็นหัววาฬไรต์

เฮอร์แมน เมลวิลล์ : 441

ตัวน้ีขน้ึ ไปแขวนอยฝู่ ง่ั ตรงกันขา้ มกบั หวั ของเจา้ หวั ทยุ นน่ั ”
เป็นช่วงจังหวะเหมาะท่ีค�ำพูดของฟลาสก์ได้พิสูจน์ให้เห็นสัจธรรม

เนอื่ งจากกอ่ นหนา้ นน้ั พคี วอดคอ่ นขา้ งเอยี งนำ้� หนกั ไปดา้ นทแ่ี ขวนหวั วาฬหวั
ทยุ ไว้ แตต่ อนนดี้ ว้ ยนำ�้ หนกั ทถ่ี ว่ งดลุ ของหวั วาฬสองตวั ทำ� ใหพ้ คี วอดกลบั มา
มีดุลยภาพได้อีกครั้ง แม้จะต้องแบกรับภาระอันหนักอ้ึงก็ตามที คุณเองก็คง
มีศรัทธาเช่นนี้เหมือนกัน เม่ือคุณแขวนหัวของล็อค3เอาไว้ข้างหนึ่ง คุณย่อม
ต้องมใี จโน้มเอียงไปทางนัน้ ตราบเม่อื คณุ แขวนหัวของคานท4์ ไวอ้ กี ขา้ ง คณุ
ก็จะได้กลับมายังจุดเดิม แต่จะอยู่ในสถานการณ์ที่ยากล�ำบากสักหน่อย ดัง
น้ันควรหมั่นเอาใจใส่ดูแลอย่าปล่อยให้เรือรกรุงรัง โอ้...มนุษย์ผู้โง่เขลา! โยน
หัวเมฆหมอกเหล่านี้ท้ิงทะเลไปเสียเถิด แล้วเจ้าจะลอยตัวเบา และอยู่ใน
ต�ำแหนง่ ทเ่ี ท่ียงธรรม

โดยปกติแล้วเม่ือเคล่ือนย้ายวาฬไรต์มาเทียบข้างล�ำเรือใหญ่ได้แล้ว
กระบวนการขั้นต้นจะเหมือนกับการช�ำแหละวาฬหัวทุยทุกอย่าง เว้นแต่ข้ัน
ตอนในช่วงหลังๆ ก่อนหัววาฬไรต์จะถูกตัดขาดจากตัว มันจะถูกเฉือนเอา
ปาก และลนิ้ แยกออกมาแขวนไวบ้ นดาดฟา้ ซง่ึ รวมถงึ กระดกู ดำ� ทกุ ชนิ้ ทตี่ ดิ กบั
ส่วนทเี่ รยี กว่าเครือ่ งประดับหวั ดว้ ย แต่ส�ำหรับกรณีน้ีจะไมม่ ีการเฉือนเอาช้นิ
สว่ นเหลา่ นี้ออกมา ซากศพวาฬทงั้ สองต่างถกู ทิง้ ไปทางทา้ ยเรือเชน่ กนั ทว่า
เรือบรรทุกหวั ไมเ่ หมอื นล่อแขวนตะกร้าใสข่ องสองข้างเลยสกั นิด

เวลาเดียวกันนน้ั เฟดัลเลาะหจ์ อ้ งนิ่งไปที่หัววาฬไรต์ นานๆ ครั้งจงึ เลื่อน
สายตาจากร้วิ รอยรอ่ งลกึ ตรงน้ันไปยังเส้นเชอื กในมอื ของเขา ขณะเอแฮ็บหา
จงั หวะลกุ ยนื เนือ่ งเพราะหมอบชู าไฟเฟดัลเลาะห์ยืนครอ่ มเงาเขาอยู่ ตราบ
เมื่อเงาของเฟดัลเลาะห์ทอดยาวจึงดูราวกับว่าเงานั้นหลอมรวมกัน และต่อ

3 จอห์น ล็อค นักปรัชญาชาวอังกฤษมีชีวิตอยู่ในช่วงค.ศ. 1632-1704 เขาเสนอทฤษฎีที่ว่าแรกเริ่มเมื่อ
มนุษย์เกิดมาเป็นเหมือนกระดานชนวนว่างเปล่า หรือสภาพจิตที่ยังไร้ประสบการณ์ใดๆ มายึดเหน่ียว
ความคิด
4 อิมมานูเอล คานท์ นักปรัชญาชาวเยอรมันมีชีวิตอยู่ในช่วงปี ค.ศ.1724-1804 เขาเช่ือว่ามนุษย์ไม่
สามารถเรยี นรู้ใหเ้ ขา้ ใจโลกได้ หากไมเ่ รียนรถู้ งึ ข้อจำ� กัดของตวั เอง

442 : โมบี้-ด๊กิ

เงาของเอแฮ็บให้ทอดยาวข้ึน ขณะเหล่าลูกเรือตรากตร�ำกันจนเหน็ดเหน่ือย
สายตาชาวแลปแลนดต์ ่างจับจ้องเพียงแค่ส่งิ ที่พวกเขายนื่ สง่ ต่อกัน

เฮอรแ์ มน เมลวิลล์ : 443

บทที่ 74

หวั วาฬหวั ทยุ - ภาพเปรียบเทียบ

เวลาน้หี วั วาฬยักษส์ องตวั วางเคยี งกนั เชอื้ เชญิ เราสมุ หวั ร่วมกบั มัน
ในการจดั ลำ� ดบั สตั วท์ ะเลยกั ษก์ ลมุ่ ใหญใ่ นหนงั สอื ขนาดสหี่ นา้ ยก วาฬหวั ทยุ

และวาฬไรตจ์ ดั อยใู่ นลำ� ดบั สำ� คญั สดุ วาฬสองชนดิ นเี้ ทา่ นนั้ ทมี่ นษุ ยล์ า่ กนั เปน็
ประจ�ำ ส�ำหรับชาวแนนทักเก็ตแล้ววาฬสองชนิดน้ีนับเป็นสุดยอดจากหลาก
หลายสายพันธุ์ท้ังหมดท่ีเป็นท่ีรู้จัก ความแตกต่างภายนอกระหว่างวาฬสอง
ชนดิ นโ้ี ดยทว่ั ไปแลว้ สงั เกตเหน็ ไดช้ ดั ทหี่ วั ของมนั และเนอื่ งจากขณะนหี้ วั ของ
วาฬท้งั สองชนิดแขวนอยู่ข้างพคี วอด เราอาจผละจากหวั หนึง่ ไปดูอกี หัวหน่งึ
ได้ง่ายๆ เพียงแค่ก้าวข้ามฝั่งดาดฟ้า ซ่ึงผมอยากรู้ว่าคุณจะหาโอกาสไหนดี
เท่าเวลาน้ีทจ่ี ะได้ศกึ ษาวาฬภาคปฏบิ ัติ?

เบื้องต้น คุณจะรู้สึกท่ึงกับความผิดแผกแตกต่างกันระหว่างสองหัวน้ี
แนน่ อนวา่ ทงั้ สองหวั มขี นาดใหญพ่ อๆ กนั ทวา่ สดั สว่ นทเี่ ทา่ กนั เปะ๊ ในหวั วาฬ
หวั ทยุ นนั้ เปน็ เรอื่ งนา่ เศรา้ วา่ หวั วาฬไรตไ์ มม่ ี หวั ของวาฬหวั ทยุ มคี ณุ ลกั ษณะ
ที่ดีกว่า เม่ือคุณได้เห็นจะยอมรับโดยอัตโนมัติถึงคุณสมบัติที่เหนือกว่ามาก
ของมันซึ่งครอบคลุมถึงความภูมิฐานด้วย ในกรณีน้ีก็เช่นกัน ความสง่างาม
น้ีเด่นชัดย่ิงข้ึนด้วยส่วนผสมของสีขาวและด�ำบนจุดสูงสุดของหัว ซ่ึงบอกถึง
อายุ และประสบการณท์ ผี่ า่ นมาของมนั โดยสรปุ มนั เปน็ สงิ่ ทช่ี าวประมงเรยี ก
กันว่า “วาฬหัวเทา”

คราวนเ้ี รามาสงั เกตกนั วา่ สว่ นไหนของหวั วาฬสองชนดิ นม้ี คี วามแตกตา่ ง

444 : โมบ-้ี ด๊ิก

กันน้อยที่สุด โดยไล่ไปต้ังแต่อวัยวะส่วนส�ำคัญสุด ซึ่งก็คือตาและหู ไล่กลับ
ไปทางด้านข้างของหัว ลงไปดา้ นลา่ งใกล้มุมขากรรไกรแตล่ ะขา้ ง ถ้าคณุ มอง
ส�ำรวจรอบๆ บริเวณนั้นแล้วคุณจะได้เห็นดวงตาไร้ขนตา ซึ่งจะท�ำให้คุณ
นึกถึงตาของลูกม้าตัวเล็กๆ มันช่างไม่ได้สัดส่วนกับขนาดหัวที่ใหญ่มหึมา
นั่นเอาซะเลย

เม่อื ตาวาฬมาอยู่ในตำ� แหน่งประหลาดดา้ นข้างหวั เช่นนี้ ก็เป็นทแ่ี น่ชัดว่า
มันไม่เคยมองเห็นวัตถุท่ีอยู่ด้านหน้าเลย ทั้งยังไม่สามารถมองเห็นด้านหลัง
ดว้ ย กลา่ วคอื ตำ� แหนง่ ทตี่ าวาฬอยนู่ นั้ เปน็ ตำ� แหนง่ เดยี วกนั กบั หมู นษุ ย์ ลองนกึ
ดวู า่ ถา้ เปน็ คณุ ...คณุ จะมปี ระสบการณอ์ ยา่ งไรหากตอ้ งสำ� รวจสง่ิ ตา่ งๆ ผา่ นหู
ทงั้ สองขา้ ง คณุ จะพบวา่ สามารถมองเหน็ ไดเ้ พยี งสามสบิ เปอรเ์ ซน็ ตข์ องความ
พยายามในการมองไปดา้ นหนา้ ตามเสน้ สายตา และอกี สามสบิ เปอรเ์ ซน็ ตใ์ น
ความพยายามมองไปดา้ นหลงั แมน้ ศตั รผู รู้ า้ ยกาจเงอ้ื กรชิ ตรงดง่ิ เขา้ มาหาคณุ
ในเวลากลางวันแสกๆ คณุ ก็ไม่อาจมองเห็นเขาได้ และก็ไมส่ ามารถมองเหน็
แม้นเขาจะลอบเข้ามาทางด้านหลัง พูดง่ายๆ คุณต้องมีด้านหลังสองส่วน
จะวา่ ไปแลว้ คณุ ยงั ตอ้ งมดี า้ นหนา้ สองสว่ น (ขา้ งดา้ นหนา้ ) ดว้ ยจงึ จะสามารถ
มดี า้ นหนา้ เหมือนคนทั่วไป ทว่าแลว้ ตาสองขา้ งของมนั ละ่ ?

นอกจากนี้ ในบรรดาสัตว์อื่นเกือบท้ังหมดท่ีผมพอจะนึกออก มักมีดวง
ตาตั้งอยู่ใกล้กันเสียจนช่วยให้เกิดการรวมรัศมีการมองเห็นภาพ ด้วยเหตุน้ี
พวกมันจึงมองเห็นเป็นภาพเดียวในสมองไม่ใช่สองภาพ ทว่าต�ำแหน่งพิกล
ของตาวาฬ อยู่แยกห่างกันหลายลูกบาศก์ฟุตบนหัวรูปตัน ซ่ึงมีหอสูงก้ัน
ระหวา่ งตาทง้ั สองขา้ งคลา้ ยภผู าสงู ตง้ั ตระหงา่ นกน้ั ขวางทะเลสาบสองแหง่ ใน
หุบเขา ซ่ึงแน่ละมันแบ่งแยกภาพการมองเห็นของดวงตาแต่ละข้างที่แยกตัว
เป็นอิสระจากกัน ดังน้ันวาฬจะเห็นภาพหน่ึงชัดเจนทางด้านน้ี และอีกภาพ
ชัดเจนทางด้านนั้น ขณะภาพอื่นๆ ระหว่างระยะการมองเห็นของตาทั้งสอง
ขา้ งเปน็ ความมดื มดิ และวา่ งเปลา่ สำ� หรบั มนั หากกลา่ ววา่ มนษุ ยม์ องโลกกวา้ ง
ผา่ นหนา้ ตา่ งสองบานทอี่ ยชู่ ดิ ตดิ กนั ในปอ้ มยาม ทวา่ สำ� หรบั วาฬหนา้ ตา่ งสอง

เฮอรแ์ มน เมลวิลล์ : 445

บานนอ้ี ยแู่ ยกจากกนั ภาพจากหนา้ ตา่ งสองบานจงึ ทำ� ใหค้ ณุ ภาพการมองเหน็
ลดลงอย่างน่าเศร้า ต�ำแหน่งตาวาฬที่พิกลนี้เป็นเรื่องที่คนในวงการประมง
คำ� นงึ ถงึ อยเู่ สมอ และผอู้ า่ นเองกค็ วรจดจำ� ไวเ้ พอื่ ใชร้ ะลกึ ถงึ ยามเมอ่ื ไดก้ ลา่ ว
ถึงในเร่ืองเลา่ ตอ่ จากน้ี

ค�ำถามชวนสงสัย และอยากรู้อยากเห็นอาจเริ่มข้ึนในประเด็นท่ีเกี่ยวกับ
เร่อื งการมองเหน็ ของสตั วท์ ะเลยกั ษ์น้ี ทว่าผมคงต้องเกริน่ น�ำเสียกอ่ น ตราบ
เท่าที่ดวงตามนุษย์เปิดออกท่ามกลางแสงสว่าง การมองเห็นจะเกิดข้ึนโดย
อัตโนมัติ กล่าวคือมนุษย์ไม่จ�ำเป็นต้องท�ำอะไรเพ่ือให้สามารถมองเห็นวัตถุ
ที่อยู่ตรงหน้า ทว่าประสบการณ์จะสอนให้รู้ว่าเราไม่สามารถกวาดสายตา
เพ่งพิจารณาสง่ิ ของตา่ งๆ ได้ในเวลาเดยี วกนั เป็นไปไมไ่ ดเ้ ลยที่มนุษยจ์ ะต้งั
หน้าต้งั ตาตรวจดขู องสองส่งิ พร้อมกันได้ ไมว่ า่ ของชิ้นน้นั จะเป็นช้นิ เล็ก หรอื
ชนิ้ ใหญก่ ต็ าม ไมม่ ที างทจี่ ะมองเหน็ ไดช้ ดั พรอ้ มกนั ในเวลาเดยี วกนั แมม้ นษุ ย์
จะมดี วงตาอยเู่ คยี งขา้ งกนั และมกี ารรวมมติ ขิ องภาพไวด้ ว้ ยกนั แตถ่ า้ คณุ แยก
วตั ถสุ องชนิ้ ออกจากกนั แลว้ ลอ้ มวงของแตล่ ะชน้ิ ดว้ ยความมดื มดิ จากนนั้ เพอ่ื
ให้มองเห็นของหน่ึงในสองช้ินนั้นชนิดที่จะท�ำให้คุณจดจ�ำได้ ของอีกช้ินจะ
หลุดออกจากไปการรับรู้ของคุณชว่ั คราว แล้วจะเปน็ ยงั ไง ถา้ เป็นตาของวาฬ
บ้าง? แน่ล่ะ... ตาท้ังสองข้างของมันโดยศักยภาพแล้วสามารถเคล่ือนไหวได้
พรอ้ มกนั ทวา่ สมองของมนั สามารถรบั รู้ รวมภาพ และเขา้ ใจภาพไดม้ ากกวา่
มนุษย์จนท�ำให้มันสามารถเพ่งพิจารณาของสองสิ่งในภาพสองภาพจากตา
สองข้างได้พร้อมกันหรือเปล่า? ถ้าท�ำได้ก็ถือว่านี่เป็นสิ่งมหัศจรรย์ในตัวมัน
เลยทเี ดยี ว เฉกเชน่ มนษุ ยส์ ามารถแกโ้ จทยท์ แ่ี ตกตา่ งกนั สองขอ้ ของยคู ลกิ 1ได้
พรอ้ มกนั กถ็ า้ ไมม่ กี ารศกึ ษาอยา่ งจรงิ จงั แลว้ จะพบความแตกตา่ งในการเทยี บ
เคียงไดอ้ ย่างไร

อาจเป็นความคิดท่ีไร้สาระ แต่มันติดอยู่ในใจผมเสมอมาว่าภาพการ
เคลื่อนไหวไปมาอยู่ตลอดเวลาที่วาฬเห็นยามเมื่อถูกล้อมวงโจมตีจากเรือ

1 ยูคลกิ เป็นชาวกรกี ผใู้ หก้ ำ� เนดิ วิชาเรขาคณติ

446 : โมบ้ี-ด๊ิก

พิฆาตสาม หรือส่ีล�ำน้ัน น่าจะเป็นผลให้มันตื่นกลัว และแสดงอาการตกใจ
แปลกๆ ออกมาจนเป็นเร่ืองปกติธรรมดา ผมยังคิดอีกด้วยว่าการมองเห็น
ภาพท่ีแยกจากกัน และเป็นภาพต่างมุมโดยส้ินเชิงน้ันน่าจะมีส่วนท�ำให้มัน
เกิดความสับสนในการตัดสนิ ใจอยู่บ้าง

ทว่าหูวาฬเป็นเร่ืองที่น่าสนใจไม่แพ้ตาของมัน หากคุณไม่เคยคุ้นกับเผ่า
พันธุ์ของมันมาเลย แม้จะใช้เวลากวาดตามองหาหลายชั่วโมงคุณก็คงยังไม่
พบอวัยวะส่วนนี้ หูวาฬไมม่ ีลักษณะเปน็ ใบย่ืนออกมาใหเ้ ห็น อีกทั้งรหู กู ็เลก็
ถงึ ขนาดทวี่ า่ แมส้ อดกา้ นขนนกยงั เปน็ เรอ่ื งยากสำ� หรบั คณุ เลย มนั มขี นาดเลก็
จนนา่ เหลอื เชอื่ เชยี วละ่ หวู าฬอยไู่ ปทางดา้ นหลงั ตาเลก็ นอ้ ย เมอ่ื พจิ ารณาให้
ดจี ะสงั เกตเหน็ ความแตกตา่ งกนั อยา่ งมากระหวา่ งหวู าฬหวั ทยุ กบั หวู าฬไรต์
ขณะหขู องวาฬชนดิ แรกมรี เู ปดิ ดา้ นนอก แตว่ าฬชนดิ หลงั กลบั ถกู เยอื่ บผุ วิ หอ่
หุ้มมดิ จนเกือบแทบมองไมเ่ หน็

มนั ไมน่ า่ สนใจเหรอ...วาฬทมี่ ขี นาดตวั ใหญโ่ ตมโหฬารมองโลกผา่ นดวงตา
ท่ีมีขนาดเล็กเช่นน้ัน และฟังเสียงฟ้าร้องผ่านหูที่มีขนาดเล็กเสียย่ิงกว่าหู
กระตา่ ยปา่ ? ทวา่ หากดวงตาของมนั กวา้ งพอๆ กบั เลนสก์ ลอ้ งโทรทรรศนอ์ นั
ใหญ่ของเฮอร์เชล2 และหขู องมันกวา้ งพอๆ กับระเบียงโบสถ์ น่ันจะทำ� ใหม้ ัน
มองเหน็ ไกลขน้ึ หรอื ได้ยินชัดขนึ้ หรือไม่? เปลา่ เลย...ท�ำไมคุณไม่ลอง “ขยาย”
ใจของคณุ ดูบา้ งละ่ ? ลองครุน่ คิดให้ถ้วนถี่ดสู ิ

คราวนี้เราลองใช้เคร่ืองยนต์ขับเคลื่อนไอน�้ำท่ีมีอยู่ใกล้ตัวจับเอาหัววาฬ
หวั ทยุ กลบั เอาสว่ นลา่ งขน้ึ ดา้ นบน จากนน้ั ปนี บนั ไดขนึ้ ดา้ นบนสดุ แลว้ มองลง
ไปทปี่ ากของมนั สมมตวิ า่ ตอนนตี้ วั ของมนั ยงั ไมไ่ ดถ้ กู แยกออกไปจากสว่ นหวั
เมอื่ เอาโคมไฟสอ่ งดเู ราอาจไดเ้ ดนิ เขา้ ไปในถำ้� เคนตกั กแี้ มมมอท3ในทอ้ งของ
มนั กไ็ ด้ แตท่ วา่ ขอใหเ้ ราหยดุ อยทู่ ฟ่ี นั ของมนั กอ่ น แลว้ ลองมองไปรอบๆ ตวั ดู

2  เฮอร์เชล-เซอร์ เฟรดริก เฮอร์เชล (ค.ศ.1738-1822) นกั ดาราศาสตร์ชาวอังกฤษ ผคู้ น้ พบดาวยูเรนัส
3  ถำ้� เคนตกั กแ้ี มมมอท-อทุ ยานแหง่ ชาตแิ มมมอทเคฟ ตงั้ อยใู่ นรฐั เคนทกั กี ประเทศสหรฐั อเมรกิ า หา่ งจาก
เมืองลุยสว์ ลิ ลป์ ระมาณ 144 กโิ ลเมตร ภายในอทุ ยานแหง่ ชาติ เป็นกลมุ่ ถำ้� ท่ียาวท่ีสุดในโลก ซึ่งภายใน
มีความยาวประมาณ 530 กิโลเมตร

เฮอร์แมน เมลวลิ ล์ : 447

สวิ า่ ตอนนเี้ ราอยทู่ ไ่ี หน ชา่ งเปน็ ปากทส่ี วยบรสิ ทุ ธอ์ิ ะไรเชน่ น!้ี ตง้ั แตพ่ น้ื จนถงึ
เพดานถูกบุ หรอื ปิดทบั ดว้ ยเน้ือเยอื่ สขี าวส่องแสงแวววบั เปน็ มันวาวราวกับ
ผา้ แพรต่วนของชุดเจา้ สาว

คราวนี้ลองออกมาข้างนอก แล้วมองไปที่ขากรรไกรล่างท่ีน่าเกรงขาม
น่ี มันดคู ล้ายกบั ฝาครอบยาวแคบของกลอ่ งยานตั ถ์ุขนาดใหญ่ มีบานพบั อยู่
ปลายดา้ นหนง่ึ แทนทจ่ี ะเปน็ ดา้ นขา้ ง ถา้ คณุ งดั มนั ขนึ้ แลว้ วางไวด้ า้ นบนคณุ จะ
ได้เห็นแถวฟันมันดูคล้ายลูกกรงประตูเหล็กขนาดใหญ่มากจนน่ากลัว และ...
อนิจจา! มันแสดงให้เห็นว่านักล่าผู้กล้าจ�ำนวนมากในอุตสาหกรรมประมง
ถูกเดือยแหลมเหล่าน้ีเสียบทะลุร่างอย่างไร ทว่ามันดูสยดสยองกว่าหากได้
เหน็ วา่ ลึกลงไปหลายฟาธอมในทะเลลึก วาฬขหี้ งดุ หงิดตัวหนึ่งอา้ ปากง้างขา
กรรไกรใหญ่มหึมารอรบั อยู่ มนั ยาวประมาณสิบหา้ ฟตุ ห้อยตรงลงมาจากมุม
ดา้ นขวาของลำ� ตวั ทกุ ๆ ซดี่ คู ลา้ ยไมเ้ ครอ่ื งเสาหวั เรอื หากวาฬตวั นย้ี งั ไมต่ าย
มนั คงจมอยกู่ ับความส้ินหวงั ไม่สบาย เป็นโรคอปุ ทาน และเฉ่ือยชา บานพบั
ขากรรไกรของมันผ่อนลงปล่อยให้มันอยู่ในสภาพที่ไม่น่าดูนัก คงต้องต�ำหนิ
เผ่าพันธ์ขุ องมันที่ทำ� ให้มนั ถกู สาบดว้ ยโรคบาดทะยกั

ขากรรไกรลา่ งนถี้ อดบานพบั หลดุ ออกไดโ้ ดยงา่ ย ดว้ ยฝมี อื ของผเู้ ชยี่ วชาญ
ท่ีมีความช�ำนาญ ส่วนใหญ่แล้วมันจะถูกถอดออก และชักรอกน�ำขึ้นมาบน
ดาดฟ้าเพ่ือถอนฟันสีงาออกมาเก็บไว้ใช้ตกแต่งเสริมกระดูกแข็งสีขาว ท่ีชาว
ประมงนิยมเอามาท�ำเป็นข้าวของเคร่ืองใช้ต่างๆ อาทิเช่น ไม้เท้า ก้านร่ม
และด้านจบั แสค้ วบคมุ ม้า

ขากรรไกรถกู ลากขนึ้ เรอื ดว้ ยความเหนอื่ ยยาก และใชเ้ วลานานราวกบั ลาก
สมอเรอื เมอื่ ลากขน้ึ มาไดแ้ ลว้ กเ็ ปน็ โอกาสเหมาะ หลงั ใชเ้ วลาสองสามวนั กอ่ น
หนา้ นไี้ ปกบั งานอน่ื ควเี ควก แดก๊ กู และแทชเทโกลว้ นแปลงกายเปน็ หมอฟนั
ท�ำหน้าที่ถอนฟัน ควีเควกใช้คมเสียมช�ำแหละกรีดไปท่ีเหงือก จากน้ันน�ำขา
กรรไกรผกู เข้ากบั หว่ งกลอน และใชร้ อกกว้านขึงจากดา้ นบน ทั้งสามชว่ ยกัน
ถอนฟันออกเหมือนฝูงวัวมิชิแกนช่วยกันลากตอต้นโอ๊กอายุมากออกจากป่า

448 : โมบี้-ด๊กิ

รกชัฏ โดยปกติแล้ววาฬจะมีฟันท้ังหมดสี่สิบสองซี่ วาฬที่มีอายุมากฟันจะ
สึกกรอ่ นเยอะ แตก่ ไ็ มม่ ผี ุ และไมม่ ีใสฟ่ นั ปลอมเหมือนเรา หลังจากถอนฟนั
ออกหมดแล้วขากรรไกรจะกลายเป็นแผ่นหนาสุมกองรวมกันเหมือนไม้ขื่อ
ส�ำหรบั บา้ นท่กี �ำลงั สรา้ ง

เฮอร์แมน เมลวลิ ล์ : 449

บทท่ี 75

หัววาฬไรต์ - ภาพเปรยี บเทียบ

ข้ามไปอีกฝากของดาดฟ้าเรือ เรามาพิจารณาหัววาฬไรต์กันอย่างละเอียด
กนั ดบู ้าง

โดยปกตหิ วั วาฬหวั ทยุ ตวั งามอาจเปรยี บไดก้ บั รถมา้ ศกึ โรมนั (โดยเฉพาะ
อยา่ งยงิ่ สว่ นหนา้ กลมกวา้ ง) ดว้ ยเหตนุ ้ี ในภาพกวา้ ง หวั ของวาฬไรตจ์ งึ คอ่ นไป
ทางดูไม่สง่างามคล้ายรองเท้าหัวตัดขนาดใหญ่ เม่ือสองร้อยปีก่อน นักเดิน
ทางชาวดัตช์ยุคโบราณเปรียบรูปร่างของมันกับแม่พิมพ์ของช่างท�ำรองเท้า
แม่พิมพ์หรือรองเท้าข้างเดียวกันนี่แหละ ท่ีหญิงชราในสถานรับเล้ียงเด็กใช้
เล่าให้เด็กๆ ที่จับกลุ่มกันฟัง อาจช่วยให้หล่อนและลูกหลานของหล่อนทุก
คนมรี องเทา้ สวมใส่สบาย

ทวา่ เมอื่ คณุ เขา้ ใกลห้ วั อนั ใหญโ่ ตน้ี จะเรม่ิ เหน็ ภาพทต่ี า่ งออกไปจากความคดิ
ในตอนแรก ถา้ คณุ ยนื อยบู่ นยอดหวั วาฬไรต์ และมองดชู อ่ งหายใจสองรรู ปู ตวั เอฟ
ของมนั คณุ อาจเขา้ ใจผดิ คดิ วา่ ทงั้ หวั เปน็ ซอโบราณ1ตวั ใหญม่ หมึ า ขณะทรี่ หู ายใจ
เปน็ ช่องในแผ่นสะท้อนเสีย2 และถ้าคุณจับตาท่เี ครอื่ งตกแตง่ รปู ร่างคล้ายหวี
ดแู ปลกตาทางดา้ นบนสดุ ของกอ้ นหวั น้ี สง่ิ ทม่ี สี เี ขยี วเกาะตดิ อยนู่ ช้ี าวกรนี แลนด์
เรยี กวา่ “มงกฎุ ” สว่ นชาวประมงทะเลใตเ้ รยี กวา่ “หมวกสตร”ี ของวาฬไรต์ ถา้ ดู
เฉพาะตรงน้ี คณุ อาจคดิ ไปไดว้ า่ หวั นเี้ ปน็ เหมอื นลำ� ตน้ ของโอก๊ ตน้ ใหญท่ มี่ รี งั นก
อยบู่ นงา่ มกงิ่ อยา่ งไรกต็ าม เมอ่ื คณุ เฝ้าดูโลนที่ใชช้ วี ติ ท�ำรงั อยูบ่ นหมวกใบน้ี

1  ซอโบราณ-ซอเบส คลา้ ยเชลโล
2  แผ่นสะท้อนเสียง-แผน่ ไมใ้ นเคร่ืองดนตรชี ่วยเพ่มิ ความกังวานของเสียง เช่น ไวโอลิน เปียโน

450 : โมบี-้ ดกิ๊