SEJARAH TINGKATAN 2

MODULE

GLOBAL MEDIASTREET SDN.BHD
SEJARAH

CIRI EKSKLUSIF TINGKATAN

Nota 2
Latihan & Aktiviti PBD
Peta Pemikiran KSSM
Sudut KBAT
Tugasan Kerja Projek/Kajian Kes Dr. Mahdi Shuid
Komik Sejarah Rosliza Ari n
CikguAdies
KOD QR

Jawapan

KANDUNGAN

KERAJAAN ALAM MELAYU 1
2
BAB 1 3
5
1.1 Konsep Alam Melayu 8
1.2 Kewujudan Kerajaan Alam Melayu
1.3 Kerajaan Alam Melayu yang Masyhur
1.4 Kerajaan Alam Melayu dan Kerajaan Luar yang Sezaman
Praktis Bab 1
GLOBAL MEDIASTREET SDN.BHD
SISTEM PEMERINTAHAN DAN KEGIATAN EKONOMI MASYARAKAT 17
KERAJAAN ALAM MELAYU 18
21
BAB 2

2.1 Sistem Pemerintahan
2.2 Kegiatan Ekonomi
Praktis Bab 2

SOSIOBUDAYA MASYARAKAT KERAJAAN ALAM MELAYU 27
27
BAB 3 28
29
3.1 Bahasa dan Tulisan 30
3.2 Persuratan
3.3 Seni Bina
3.4 Struktur Sosial
Praktis Bab 3

AGAMA, KEPERCAYAAN DAN KEUNIKAN WARISAN MASYARAKAT 37
KERAJAAN ALAM MELAYU 38
40
BAB 4

4.1 Agama dan Kepercayaan
4.2 Keunikan Warisan Masyarakat Kerajaan Alam Melayu
Praktis Bab 4

KESULTANAN MELAYU MELAKA 47
47
BAB 5 52
53
5.1 Pengasasan Kesultanan Melayu Melaka
5.2 Kegemilangan Kesultanan Melayu Melaka
5.3 Pengakhiran Kesultanan Melayu Melaka yang Berpusat di Melaka
Praktis Bab 5

© Global Mediastreet Sdn. Bhd. (762284-U) iii

KESULTANAN JOHOR RIAU 60
61
BAB 6 63

6.1 Pengasasan Kesultanan Johor Riau
6.2 Kegemilangan Kesultanan Johor Riau
Praktis Bab 6

KESULTANAN PAHANG, PERAK, TERENGGANU DAN SELANGOR 70
71
BAB 7 74

7.1 Pengasasan Kesultanan Pahang, Perak, Terengganu dan Selangor
7.2 Warisan Kesultanan Melayu Melaka di Pahang, Perak, Terengganu dan Selangor
Praktis Bab 7
GLOBAL MEDIASTREET SDN.BHD
KERAJAAN KEDAH, KELANTAN, NEGERI SEMBILAN DAN PERLIS 83
85
BAB 8 87

8.1 Pengasasan Kerajaan Kedah, Kelantan, Negeri Sembilan dan Perlis
8.2 Hubungan Kerajaan Kedah, Kelantan, Negeri Sembilan dan Perlis
dengan Negeri-negeri Melayu yang Lain
Praktis Bab 8

WARISAN KERAJAAN KEDAH, KELANTAN, NEGERI SEMBILAN 95
DAN PERLIS 98
100
BAB 9

9.1 Warisan Kerajaan Kedah, Kelantan dan Perlis
9.2 Keunikan Adat dan Pemerintahan Negeri Sembilan
Praktis Bab 9

SARAWAK DAN SABAH 109
110
BAB 10 110
111
10.1 Sarawak dan Sabah dalam Alam Melayu 117
10.2 Kemunculan Pemerintahan Tempatan
10.3 Kegiatan Ekonomi Masyarakat Sarawak dan Sabah
10.4 Keunikan Masyarakat Bumiputera Sarawak dan Sabah
Praktis Bab 10

JAWAPAN

© Global Mediastreet Sdn. Bhd. (762284-U) iv

BAB

1 Kerajaan Alam Melayu

NOTA BESTARI Geografi
1 Terdapat pelbagai pendapat tokoh-tokoh tempatan
1.1 Konsep Alam Melayu
Pengenalan dan luar negara berkaitan aspek geografi Alam
Melayu.
1 Alam Melayu terdiri daripada gugusan kepulauan 2 Tokoh-tokoh ini telah mengemukakan pandangan
dan tanah besar di bahagian tenggara benua Asia. yang hampir sama dari aspek geografi Alam
Melayu.
2 Konsep Alam Melayu ini boleh dilihat dari sudut
geografi, bahasa dan budaya.
GLOBAL MEDIASTREET SDN.BHD
Tokoh Konsep Alam Melayu
Profesor Emeritus Dato’ Alam Melayu meliputi kawasan dari Madagaskar
Dr. Nik Hassan Shuhaimi Nik ke Tanah Melayu, Papua New Guinea, Australia,
Abdul Rahman New Zealand, Kepulauan Pasifik dan sehingga
(ahli arkeologi) ke Taiwan.

Abdul Hadi Haji Hassan Alam Melayu merupakan suatu lingkungan
(ahli akademik) geografi yang luas meliputi Kepulauan Melayu
hingga ke selatan Thailand.

Profesor Emeritus Tan Sri Dunia Melayu meliputi selatan Vietnam,
Dato’ Pendeta (Dr.) Ismail Kemboja, selatan Myanmar, Segenting Kra,
Hussein Malaysia, Indonesia, Brunei dan Filipina.
(ahli bahasa dan kebudayaan) Kepulauan Melayu meliputi Tanah Melayu
Alfred Russel Wallace Tenasserim dan kepulauan Nicobar, Filipina dan
(sarjana Barat) Kepulauan Solomon hingga Papua New Guinea.

Profesor Dr. Ding Choo Ming Dunia Melayu merupakan sebuah kawasan
(pengkaji manusrikp Melayu) yang luas meliputi Malaysia, Indonesia, Brunei,
Singapura, selatan Thailand dan Filipina.

© Global Mediastreet Sdn. Bhd. (762284-U) 1

Bahasa
1 Bahasa Melayu tergolong dalam bahasa Austronesia yang merupakan antara 200 bahasa yang dipertuturkan

di Alam Melayu.
BAB 1
Tokoh Konsep
GLOBAL MEDIASTREET SDN.BHDProfesor Emeritus Dato’1 Bahasa serumpun di Alam Melayu mempunyai
Dr. Asmah Haji Omar
(tokoh bahasa) perkaitan dengan bahasa etnik peribumi.
2 Persamaan ini boleh dikenal pasti melalui kata-kata
Sutan Takdir
Alisjahbana tertentu. Apabila membuat perbandingan bahasa-
(tokoh bahasa) bahasa serumpun ini, terdapat pertalian kekeluargaan
bahasa-bahasa ini dengan bahasa Melayu.
1 Bahasa Melayu digunakan secara meluas
di Alam Melayu sejak awal Masihi lagi.
2 Sifat orang Melayu yang gemar belayar telah
mengembangkan lagi bahasa Melayu.

2 Pandangan tokoh-tokoh ini menunjukkan bahawa bahasa di Alam Melayu adalah serumpun dan mempunyai
persamaan bunyi sebutannya.

Jadual 1 Persamaan bunyi perkataan bagi beberapa etnik di Alam Melayu

Bahasa Melayu Bahasa Jawa Bahasa Melayu Tagalog Melanau Kadazandusun
(Malaysia) (Indonesia) (Brunei) (Filipina) (Sibu, Sarawak) (Sabah
Empat Ampat Apat
Lima Papat Lima Apat Pat Limo
Limo Lima Limah

Budaya
1 Penduduk di Alam Melayu mempunyai budaya serumpun yang merangkumi bahasa dan tulisan, persuratan,

struktur, sosial, kesenian, kepercayaan dan adat.

Tokoh Konsep
Dato’ A. Aziz Deraman 1 Sejak awal lagi, budaya di Alam Melayu ini telah berkembang maju dengan
(budayawan)
munculnya beberapa kepandaian tertentu dalam bidang kesenian.
2 Antaranya termasuklah pembuatan gangsa dan seni mempertahankan diri. Kedua-

dua kepandaian ini merupakan ciptaan asli d Alam Melayu.
3 Nilai-nilai serumpun wujud dalam masyarakat Alam Melayu, terutamanya gotong-

royong.
4 Dalam aspek seni persembahan pula, muncul wayang kulit di Kelantan dan Pulau

Jawa.

2 Walaupun penduduk Alam Melayu kini dibahagikan kepada beberapa buah negara tetapi ikatan keserumpunan
bahasa dan budaya masih kuat dalam kalangan penduduk di Alam Melayu.

1.2 Kewujudan Kerajaan di Alam Melayu

Pengenalan
1 Kerajaan Alam Melayu telah bermula daripada petempatan kecil yang berkembang menjadi pelabuhan.

Pelabuhan ini seterusnya berkembang menjadi kerajaan.
2 Kerajaan ini muncul seawal abad pertama. Antara kerajaan tersebut termasuklah Funan, Champa, Srivijaya,

Angkor, Majapahit, Kedah Tua dan Gangga Nagara.

© Global Mediastreet Sdn. Bhd. (762284-U) 2

1.3 Kerajaan Alam Melayu yang Masyhur

Pengenalan GLOBAL MEDIASTREET SDN.BHD
BAB 1
1 Antara kerajaan Alam Melayu yang masyhur termasuklah Funan, Champa, Srivijaya, Angkor, Majapahit, Kedah
Tua dan Gangga Nagara.

2 Kemasyhuran kerajaan ini dapat dilihat dalam aspek pemerintahan, ekonomi, agama dan kemunculan pelabuhan.

THINK

Kerajaan di Alam Melayu

Funan Champa Srivijaya Angkor
Lokasi: Lembah Sungai Lokasi: Selatan dan Lokasi: Lembah Sungai Lokasi: Lembah Sungai
Mekong tengah Vietnam Musi, Sumatera Mekong
Masa: Abad Pertama Masa: Abad ke-2 Masa: Abad ke-7 Masa: Abad ke-9
Pusat kerajaan: Pusat kerajaan: Pusat kerajaan: Pusat kerajaan:
Vyadhapura Indrapura Palembang Hariharalaya

Majapahit Kedah Tua Gangga Nagara
Lokasi: Lembah Lokasi: Sungai Mas Lokasi: Pantai barat
Sungai Brantas, dan Sungai Bujang bahgian tengah
Jawa Timur Masa: Abad ke-5 Tanah Melayu
Masa: Abad ke-13 Pusat kerajaan: Masa: Abad ke-6
Pusat kerajaan: Sungai Mas dan Pusat kerajaan:
Kota Trowulan Pangkalan Bujang Pangkalan

Kerajaan Maklumat Asas Kemasyuran
Funan 1 Kerajaan Funan yang berpusat 1 Kerajaan Funan masyhur semasa diperintah oleh

Champa di Vyadhapura diasaskan oleh seorang Fan Shih-man yang telah meluaskan empayar
Brahmin bernama Kaundinya. Funan ke Sungai Mekong hingga Teluk Camranh
Srivijaya 2 Beliau berkahwin dengan Soma, di sebelah timur.
pemerintah wanita di Sungai Mekong 2 Kejayaan menguasai Myanmar dan Segenting
dan membentuk kerajaan Funan. Kra ini membolehkan Funan menguasai jalan
perdagangan utama antara timur dengan barat.
1 Pengasas kerajaan Champa ialah Chu- 3 Pada abad ketiga Funan menjadi pusat
Lien pada tahun 192 M. perdagangan utama di Alam Melayu. Raja Funan
terakhir ialah Rudravarman. Serangan kerajaan
2 Pusat kerajaan adalah di Indrapura. Chenla telah menyebabkan kemerosotan
Champa sering berhadapan dengan kerajaan Funan.
serangan dari Dai Viet. 1 Zaman kemasyhuran Champa bermula
di bawah pemerintahan Che Bong Nga.
3 Chu-Lien berjaya membebaskan 2 Beliau berjaya mengatasi ancaman Dai Viet dan
Champa daripada pengaruh China. meluaskan empayar Champa ke wilayah Dai Viet
hingga Lembah Sungai Merah.
1 Kerajaan Srivijaya diasaskan oleh 3 Pemerintahan beliau mendapat pengiktirafan
Dapunta Hyang Sri Jayanasa pada daripada Dinasti Ming pada tahun 1369.
tahun 683 M di Palembang. Kemerosotan kerajaan Champa bermula apabila
pemerintahnya Indravarman meninggal dunia
pada tahun 1441.
1 Semasa era pemerintahan Sangramadhananjaya
pada abad kelapan, Srivijaya telah berjaya
menakluk Sumatera, selatan Myanmar, Tanah
Melayu dan Segenting Kra.

© Global Mediastreet Sdn. Bhd. (762284-U) 3

BAB 1 Kerajaan Maklumat Asas Kemasyuran
Angkor 2 Beliau telah memperkukuhkan 2 Penaklukan ini membolehkan Srivijaya
GLOBAL MEDIASTREET SDN.BHDMajapahit
kerajaan Srivijaya dengan menakluk menguasai jalan laut antarabangsa, iaitu Selat
Kedah Tua kawasan sekitarnya seperti Bangka dan Melaka dan Selat Sunda, seterusnya menjadi
Taruma kuasa perdagangan dan pusat pengajian agama
1 Kerajaan Angkor yang berpusat Buddha.
di Hariharalaya diasaskan oleh 3 Serangan tentera Chola pada tahun 1025 telah
Jayavarman II dari Chenla. melemahkan kerajaan Srivijaya.
2 Beliau telah menyatukan wilayah 1 Suryavarman II meluaskan empayar Angkor
di Lembah Sungai Mekong. ke sekitar Lembah Sungai Mekong hingga selatan
Myanmar.
1 Kerajaan Majapahit diasaskan oleh 2 Beliau berjaya menghalang ancaman daripada
Raden Vijaya dengan bantuan tentera Champa dan Dai Viet, di samping mewujudkan
Mongol dalam perebutan kuasa di jalinan perdagangan antara pedagang tempatan
Jawa pada tahun 1294. dengan pedagang luar.
3 Usaha beliau ini diteruskan oleh Jayavarman VII
2 Kerajaan ini berpusat di Kota yang telah meluaskan empayar Angkor hingga
Trowulan. sempadan Annam.
4 Beliau membina Angkor Thom dan mendirikan
1 Kemunculan kerajaan Kedah 102 buah hospital.
Tua bermula dengan penglibatan 5 Selepas kematian Jayavarman VII, Angkor mula
masyarakat Guar Kepah yang lemah. Serangan Siam pada tahun 1594 telah
menjalankan kegiatan perdagangan melemahkan lagi kerajaan Angkor.
dengan pedagang dari luar di Sungai 1 Kemasyhuran Majapahit bermula dengan
Mas. pelantikan Patih Gajah Mada sebagai Perdana
Menteri (Majapahit) oleh pemerintah Tribuana
2 Pada peringkat awal, pusat kerajaan ini Tunggadewi. Patih Gajah Mada berjaya
adalah di Sungai Mas dan Pangkalan mengembalikan keamanan dan keselamatan
Bujang. kerajaan Majapahit. Beliau juga mula meluaskan
tanah jajahan ke timur Pulau Jawa, pesisir pantai
3 Kewujudan kerajaan Kedah Tua timur Sumatera, pesisir selatan dan barat Pulau
ini diperkukuhkan dengan catatan Borneo, bahagian selatan dan timur Sulawesi dan
golongan agama dan pedagang dari Kepulauan Maluku.
China, India dan Arab-Parsi. 2 Hal ini menjadikan Majapahit sebagai pusat
perdagangan pada abad ke-14.
3 Kematian Patih Gajah Mada dan serangan
kerajaan Demak pada tahun 1478 telah
menyebabkan kerajaan Majapahit menjadi
lemah.
1 Kemasyhuran kerajaan Kedah Tua dikaitkan
dengan kepesatan kegiatan perdagangan
di Lembah Bujang. Pedagang dari timur dan
barat datang untuk menjalankan kegiatan
perdagangan dengan penduduk tempatan
dan pedagang luar yang lain. Seiring dengan
kemajuan perdagangan, kerajaan Kedah Tua juga
menjadi pusat keagamaan agama Buddha.
2 Kemasyhuran ini menyebabkan kerajaan
Srivijaya menguasai Kedah Tua.
3 Serangan tentera Chola dari India pada tahun
1025 telah melemahkan kegiatan perdagangan
di Kedah Tua.

© Global Mediastreet Sdn. Bhd. (762284-U) 4

Kerajaan GLOBAL MEDIASTREET SDN.BHDMaklumat Asas Kemasyuran
Gangga BAB 14 Sumber China menamakan kerajaan4 Kerajaan Kedah Tua mula mengalami perubahan
Nagara
Kedah Tua sebagai Chieh Ch’a. pemerintahan pada abad ketujuh apabila
5 Sumber dari India dan Arab, masing- munculnya pengasasan Kesultanan Kedah yang
memulakan kerajaan baharu di Kedah.
masing merujuk kerajaan Kedah Tua
sebagai Kataha dan Kalah-bar. 1 Kemasyhuran kerajaan Gangga Nagara bermula
1 Kerajaan Gangga Nagara muncul pada pada abad kesembilan.
abad keenam.
2 Kerajaan Gangga Nagara telah 2 Sejak abad kelima, kerajaan Gangga Nagara
berfungsi sebagai pusat pelabuhan sering dikunjungi oleh pedagang luar kerana
sejak abad kelima. kekayaan hasil bumi seperti emas dan bijih
3 Pengasas kerajaan Gangga Nagara timah.
ialah Raja Ganji Sarjuna. Pendapat
lain menyatakan kerajaan Gangga 3 Kerajaan Gangga Nagara juga berjaya
Nagara ini dibuka oleh Raja Khmer mempertahankan kedaulatannya daripada
dari Kemboja. serangan Srivijaya pada tahun 850 M.
4 Pada peringkat awal, pusat kerajaan ini
adalah di Pangkalan. 4 Kerajaan Gangga Nagara mulai lemah apabila
diserang oleh tentera Chola pada tahun 1025.

5 Serangan ini telah memusnahkan pelabuhan
Gangga Nagara.

3 Kerajaan Funan, Champa, Srivijaya, Angkor, Kerajaan Alam Melayu dan Kerajaan
Majapahit, Kedah Tua dan Gangga Nagara 1.4 Luar yang Sezaman
merupakan kerajaan yang masyhur. 1 Kerajaan Alam Melayu muncul sezaman dengan

4 Kerajaan ini merupakan contoh kebijaksanaan kerajaan luar yang lain.
kepimpinan masyarakat Alam Melayu. 2 Kerajaan Alam Melayu juga mempunyai hubungan

Kerajaan Luar yang Sezaman perdagangan, keagamaan dan diplomatik dengan
Abad pertama kerajaan ini.

U

Empayar
Rom

ASIA

Empayar Empayar Dinasti
Parsi Kushan Han

Funan

Peta 1.1 Pada abad pertama, kemunculan kerajaan Funan sezaman dengan empayar Rom,
empayar Parsi, empayar Parsi, empayar Kushan dan Dinasti Han

© Global Mediastreet Sdn. Bhd. (762284-U) 5

Abad ke-9

BAB 1 U

GLOBAL MEDIASTREET SDN.BHDEmpayar ASIA
Byzantin

Kerajaan Dinasti
Abbsiyah Tang
Angkor
Kerajaan
Chola CChhaammppaa

Srivijaya

Peta 1.2 Pada abad ke-9, kerajaan Champa, Srivijaya dan Angkor sezaman dengan kerajaan Abbasiyah,
empayar Byzantine, Dinasti Tang dan kerajaan Chola

Abad ke-14

U

Kerajaan Turki Empayar Mongol
Uthmaniyah

AFRIKA Kesultanan Angkor CChhaammppaa
Delhi

Majapahit
Angkor Wat,
Kerajaan Angkor

Peta 1.3 Pada abad ke-14, kerajaan Champa, Angkor dan Majapahit sezaman
dengan empayar Mongol, kerajaan Turki Uthmaniyah dan Kesultanan Delhi

Hubungan Perdagangan
1 Kedudukan strategik di laluan perdagangan timur dan barat serta kekayaan hasil bumi mendorong pemerintah

kerajaan Alam Melayu menjalinkan hubungan perdagangan dengan kerajaan lain.
2 Amalan sikap keterbukaan para pemerintah kerajaan Alam Melayu telah membawa kemakmuran ekonomi.

© Global Mediastreet Sdn. Bhd. (762284-U) 6

U

GLOBAL MEDIASTREET SDN.BHDRom AntiochLaut kaspia
BAB 1
Tyre Barbaricon Tamralipti Guangzhou
Alexandria

Barygza

Arikamedu Turan
Oc Eo

Petunjuk : Kedah
Pedagangan luar ke Alam Melayu Tua
Pedagangan Alam Melayu ke Palembang Tuban
pelabuhan luar
Barangan Alam Melayu dibawa LAUTAN HINDI
ke Rom.

Peta 1.4 Jalan perdagangan Alam Melayu dengan kerajaan luar bermula
dari abad pertama hingga abad ke-15

Hubungan Keagamaan Champa
• Utusan dihantar pada abad ke-3.
Agama Cara Penyebaran Agama • Tujuan: Memulihkan hubungan setelah berperang
Hindu Peranan pedagang tentera dan
Buddha golongan Brahmin. dengan sekutu China, iaitu Dai Viet.
Peranan Asoka, pemerintah empayar Srivijaya
Islam Maurya, menghantar sami-sami • Utusan dihantar pada abad ke-7.
Buddha ke Alam Melayu untuk • Tujuan: Mendapatkan pengiktirafan dan
menyebarkan agama Buddha.
Peranan pedagang, pemerintah dan memperkukuhkan hubungan persahabatan dan
pendakwah. perdagangan.
Kedah Tua
1 Hubungan kerajaan Alam Melayu dengan kerajaan • Utusan dihantar pada abad ke-7.
luar mendorong penyebaran agama Hindu, • Tujuan: Memperkukuhkan hubungan perdagangan.
Buddha dan Islam. Angkor
• Utusan dihantar pada abad ke-12.
2 Penyebaran agama-agama ini telah mempengaruhi • Tujuan: Memperkukuhkan persahabatan dan
pelbagai aspek kehidupan seperti pentadbiran, perdagangan.
perundangan, ekonomi dan sosiobudaya. Majapahit
• Utusan dihantar pada abad ke-14.
3 Agama Hindu dan Buddha telah dianuti oleh • Tujuan: Menjalinkan hubungan persahabatan.
sebahagian penduduk tempatan. Setelah
kedatangan agama Islam, sebahagian besar India
penduduk di Alam Melayu menganut agama ini.
Funan
Hubungan Diplomatik • Utusan dihantar pada abad ke-3.
1 Kerajaan Alam Melayu telah menjalinkan hubungan • Tujuan: Memperkukuh hubungan perdagangan dan

diplomatik dengan kerajaan di China dan India keagamaan dengan India.
bagi mengukuhkan kedudukannya dan membuka Srivijaya
jalan kepada perkembangan perdagangan. • Utusan dihantar pada abad ke-9.
• Tujuan: Mengeratkan hubungan persahabatan dan
China untuk
Funan hubungan keagamaan.
• Utusan dihantar pada abad ke-3. Angkor
• Tujuan: memohon bantuan ketenteraan • Utusan dihantar pada abad ke-12.
• Tujuan: Mengeratkan hubungan persahabatan.
melawan Dai Viet. Majapahit
• Utusan dihantar pada abad ke-14.
• Tujuan: Mengeratkan hubungan persahabatan.

© Global Mediastreet Sdn. Bhd. (762284-U) 7

Praktis Bab 1
BAB 1
Bahagian A (Soalan Padanan)
GLOBAL MEDIASTREET SDN.BHD 1 Pilih kerajaan dan pusat kerajaannya dengan betul.

Kerajaan Pusat Kerajaan
Kerajaan Funan
Kerajaan Srivijaya ◆ ◆ Pangkalan
Kerajaan Champa ◆
Kerajaan Angkor ◆ ◆ Sungai Mas dan Pangkalan
Kerajaan Majapahit ◆ Bujang
Kerajaan Kedah Tua ◆
Kerajaan Gangga Nagara ◆ ◆ Kota Trowulan
◆
◆ Palembang

◆ Vyadhapura

◆ Indrapura

◆ Hari hara laya

2 Padankan pernyataan yang betul.

Tagalog ◆ ◆ Ahli agama dalam kasta masyarakat Hindu
Asoka ◆
◆ Pusat kerajaan Srivijaya

Brahmin ◆ ◆ Bahasa utama Filipina
Indravarman ◆
◆ Pemerintah kerajaan Majapahit

Palembang ◆ ◆ Kemerosotan kerajaan Champa berlaku
selepas kemangkatannya

Patih Gajah Madah ◆ ◆ Pemerintah Empayar Maurya

© Global Mediastreet Sdn. Bhd. (762284-U) 8

Bahagian B (Soalan Bervisual)
1 Namakan kerajaan-kerajaan Alam Melayu pada peta berikut.
GLOBAL MEDIASTREET SDN.BHD
F Angkor BAB 1• G Champa
•

D Kedah Tua • E Funan
••

C Gangga Nagara

•

B Srivijaya

• A Majapahit

S.P. 5.1.3 Memerihalkan kerajaan-kerajaan Alam Melayu yang masyhur.

K. 5.1.5 Menghuraikan kepentingan kebijaksanaan pemimpin untuk kemajuan negara.

K. 5.1.7 Menghubungkait kepentingan menghargai kegemilangan kerajaan Alam Melayu dengan pembentukan jati diri.

TP 1 Mengetahui sejarah Alam Melayu. Menguasai 7
Belum Menguasai 7
TP 2 Mempamerkan kefahaman tentang sejarah kerajaan Alam Melayu.
Menguasai
Belum Menguasai

© Global Mediastreet Sdn. Bhd. (762284-U) 9

Bahagian C (Struktur Efektif)
1 Lengkapkan lokasi kerajaan-kerajaan Alam Melayu kini.
BAB 1
Kerajaan di Alam Melayu Lokasi Kerajaan-kerajaan Alam Melayu Kini
GLOBAL MEDIASTREET SDN.BHD
(a) Majapahit Indonesia

(b) Srivijaya Indonesia

(c) Gangga Nagara Malaysia

(d) Kedah Tua Malaysia

(e) Funan Vietnam dan Kemboja

(f) Angkor Kemboja

(g) Champa Vietnam

S.P. 5.1.2 Menerangkan kewujudan Alam Melayu.

K. 5.1.7 Menghubungkait kepentingan menghargai kegemilangan kerajaan Alam Melayu dengan pembentukan jati diri.

TP 2 Mempamerkan kefahaman tentang sejarah kerajaan Alam Melayu. Menguasai 7
Belum Menguasai

© Global Mediastreet Sdn. Bhd. (762284-U) 10

Bahagian D (Penguasaan i-Think)
Lengkapkan peta i-Think di bawah dengan perkataan yang sesuai.

1 Pemerintah kerajaan Alam Melayu bijak merancang dalam membina tamadun bangsa setanding
dengan bangsa-bangsa lain di dunia.
Nyatakan faktor kemasyuran kerajaan Alam Melayu dan jelaskan kesan-kesan terhadap pembentukan tamadun
yang penting sehingga abad ke-14. BUKU TEKS hal 9-19
GLOBAL MEDIASTREET SDN.BHD
BAB 1FAKTORKESAN

Hubungan kerajaan Penyebaran agama Islam ,

Alam Melayu dengan kerajaan Hindu dan

luar. Buddha .

Kedudukan strategik Alam . Faktor dan Kesan Mewujudkan pelabuhan-
Melayu di laluan perdagangan Kemasyhuran pelabuhan utama
timur dan barat Alam Melayu
dalam Alam Melayu.

Kekayaan hasil bumi . Membuka jalan kepada .
perkembangan perdagangan

Sikap pemerintah yang Mengukuhkan kedudukan
kerajaan Alam Melayu.
terbuka dan saling

menghormati kerajaan luar.

S.P. 5.1.3 Memerihalkan kerajaan-kerajaan Alam Melayu yang masyhur.
K. 5.1.5 Menghuraikan kepentingan kebijaksanaan pemimpin untuk kemajuan negara.

Kesan-kesan terhadap Pembentukan Tamadun

Pelabuhan-pelabuhan utama Laluan perdagangan Timur dan Barat

Kedudukan yang strategik Perkembangan perdagangan

Kaya dengan hasil bumi Sikap yang terbuka

Perkembangan agama Islam, Hindu, Buddha Hubungan perdagangan dengan negara luar

TP 3 Menggunakan pengetahuan sejarah tentang kerajaan Alam Melayu dalam pelbagai Menguasai 8

situasi. Belum Menguasai

© Global Mediastreet Sdn. Bhd. (762284-U) 11

BAB 1 2 Kerajaan Alam Melayu telah bermula dengan petempatan kecil sehingga berkembang menjadi kerajaan.
Banding bezakan latar belakang kerajaan Funan dan kerajaan Majapahit dengan menggunakan peta
buih berganda di bawah ini. BUKU TEKS hal 9-10

Pengasas: Raden Vijaya Pusat Lokasi:
pemerintahan: Lembah Sungai Brantas,
Kota Trowulan
Jawa Timur
kemasyuran:TREET SDN.BHD
Majapahit
Kebijaksanaan
Faktor pemimpin Kerajaan Faktor
Alam Melayu kemerosotan:
Serangan musuh
yang
Masyhur
KaundinyaGLOBAL MEDIAS
Funan

Pengasas: Pusat Lokasi:
pemerintahan: Lembah Sungai Mekong

Vyadhapura

K. 5.1.7 Menghubungkait kepentingan menghargai kegemilangan kerajaan Alam Melayu dengan pembentukan jati diri.
K. 5.1.8 Menerangkan kepentingan mengaplikasikan ilmu Sejarah dalam kehidupan.

TP 4 Menganalisis maklumat berkaitan sejarah kerajaan Alam Melayu. Menguasai 6
Belum Menguasai

© Global Mediastreet Sdn. Bhd. (762284-U) 12

Bahagian E (Komik Sejarah)
1 Jawab soalan di bawah dengan berpandukan komik sejarah yang berikut.
GLOBAL MEDIASTREET SDN.BHD
BAB 1
Berikan empat cara untuk menarik pelabur asing untuk kekal melabur di negara kita.
(a) Memberi beberapa keistimewaan seperti taraf perintis kepada syarikat-syarikat antarabangsa
(b) Memastikan kestabilan politik
(c) Menyediakan prasana yang baik seperti sistem jalan raya, pelabuhan, lapangan terbang dan jaringan komunikasi
(d) Mengatasi masalah karenah birokrasi / Menyediakan bekalan buruh yang murah

K. 5.1.6 Menerangkan kepentingan kebijaksanaan memimpin untuk kemajuan negara.
K. 5.1.7 Menghubungkait kepentingan menghargai kegemilangan kerajaan Alam Melayu dengan pembentukan jati diri.

TP 4 Menganalisis maklumat berkaitan sejarah kerajaan Alam Melayu. Menguasai 4
Belum Menguasai

Bahagian F (Sudut KBAT)

Jawab soalan-soalan di bawah ini.

1 Faktor kepimpinan pemerintah penting bagi kemasyhuran sesebuah kerajaan.
Senaraikan dua ciri pemimpin pada pandangan anda, yang mampu mewujudkan kemasyhuran sesebuah
kerajaan.
(a) Berwawasan / Mengutamakan kepentingan negara daripada kepentingan peribadi

(b) Berjiwa rakyat / Merancang dan melakukan pelbagai transformasi seperti bidang ekonomi dan pendidikan
yang memacu kemajuan negara

S.P. 5.1.3 Memerihalkan kerajaan-kerajaan Alam Melayu yang masyhur.
K. 5.1.5 Menghuraikan kepentingan kebijaksanaan pemimpin untuk kemajuan negara.

TP 4 Menganalisis maklumat berkaitan sejarah kerajaan Alam Melayu. Menguasai 4
Belum Menguasai

© Global Mediastreet Sdn. Bhd. (762284-U) 13

BAB 1 Bahagian G (Soalan Objektif) 5 Senarai berikut merujuk kepada kerajaan awal
Jawab soalan-soalan di bawah ini. di Alam Melayu.
GLOBAL MEDIASTREET SDN.BHD 1 Istilah Alam Melayu berbeza-beza mengikut
• Srivijaya
peredaran zaman. Pada masa dahulu, gugusan • Majapahit
tanah luas terbentang yang menghubungkan Kerajaan tersebut terletak di
kawasan daratan dengan kepulauan ini A Thailand.
dikenali sebagai B Indonesia.
A tanjung. C Indo-China.
B Pentas Sunda. D Tanah Melayu.
C pesisir Ppantai. 6 Apakah sebab yang menyebabkan kerajaan
D Kepulauan Melayu. Srivijaya menjadi lemah?
2 Alam Melayu terletak di suatu lingkungan A Kemerosotan pergerakan agama Buddha
geografi yang luas dan mempunyai persamaan B Serangan kerajaan Chenla dari Utara
dari aspek bahasa dan budaya. Funan
Apakah kepentingan bahasa yang hampir sama C Serangan tentera Chola dari Selatan India
kepada etnik di Alam Melayu? D Tamatnya pemerintahan Indravarman
I Membuktikan Alam Melayu mempunyai 7 Apakah cara pemerintah Che Bong Nga dalam
mengatasi ancaman Dai Viet?
budaya serumpun A Perluasan empayar
II Meningkatkan semangat kekitaan dalam B Pelaksanaan sistem baharu
C Penguasaan jalan perdagangan
Alam Melayu D Penurunan takhta pemerintahan
III Mewujudkan perasaan persaingan 8 Pernyataan berikut adalah tentang
pemerintahan kerajaan Funan.
mengatasi etnik lain
IV Menggalakkan penduduk mempunyai Fan Shih Man telah meluaskan empayar
sehingga menguasai selatan Myanmar dan
sentimen perkauman Segenting Kra.
A I dan II
B I dan IV Kesan peristiwa tersebut ialah kerajaan Funan
C II dan III menjadi pusat utama di Alam Melayu.
D III dan IV A perindustrian
3 Alam Melayu pada masa kini merupakan B pentadbiran
sebahagian daripada Asia C pendidikan
A Selatan. D perdagangan
B Timur.
C Tenggara.
D Utara.
4 Antara contoh persamaan bunyi perkataan
bagi etnik bahasa Jawa (Indonesia) dengan
bahasa Melayu (Malaysia) ialah
dan .
A papat ... limo
B ampat ... lima
C apat ... lima
D pat ... limah

© Global Mediastreet Sdn. Bhd. (762284-U) 14

9 Selain menjadi pusat perdagangan utama, A I dan II
apakah sumbangan lain kerajaan Srivijaya B I dan IV
kepada Alam Melayu? C II dan III
A Pelabuhan persinggahan D III dan IV
B Pusat pengumpulan barang GLOBAL MEDIASTREET SDN.BHD
C Penyebaran agama Buddha BAB 1 13 Kesan daripada sikap tersebut menyebabkan
D Pusat pengajian agama Islam Alam Melayu menikmati
A penempatan perdagangan.
10 Apakah kekayaan hasil bumi kerajaan Gangga B kemakmuran ekonomi.
Nagara? C sosiobudaya yang mantap.
I Arang D kelengkapan perang yang baik.
II Rempah
III Emas 14 Antara contoh tanah jajahan kerajaan
IV Bijih timah Majapahit ialah
A I dan II A Kepulauan Maluku.
B I dan IV B Pangkalan Bujang.
C II dan III C Segenting Kra.
D III dan IV D Taruma.

11 Mengapakah sejak abad kelima, kerajaan 15 Soalan 15 berdasarkan maklumat berikut.
Gangga Nagara sering dikunjungi oleh
pedagang luar? Faktor pengembangan agama Buddha ke
A Kemantapan pentadbiran Alam Melayu banyak dipengaruhi oleh
B Kekayaan hasil bumi usaha pemerintah empayar Maurya, iaitu
C Pelabuhan pembekal Asoka.
D Laluan strategik
Apakah peranan Asoka dalam situasi tersebut?
Soalan 12 dan Soalan 13 adalah berdasarkan A Menjalinkan hubungan dengan
pernyataan berikut.
pemerintah Alam Melayu
Pemerintahan kerajaan Alam Melayu B Menghantar sami-sami Buddha ke Alam
menjalinkan hubungan perdagangan dengan
kerajaan lain. Melayu
12 Berdasarkan pernyataan tersebut, jelas C Menguasai laluan perdagangan timur dan

menunjukkan pemerintah kerajaan Alam barat
Melayu mempunyai sikap D Mengisytiharkan perang untuk perluasan
I positif
II tertutup agama
III negatif
IV terbuka 16 Apakah contoh sikap pemerintah kerajaan
Alam Melayu dalam mewujudkan hubungan
politik?
A Amanah menggalas tanggungjawab
B Bijak mengurus hubungan kerajaan
C Berani menghadapi risiko dan ancaman
D Semangat setia kawan antara kerajaan

© Global Mediastreet Sdn. Bhd. (762284-U) 15

Bahagian H (Kajian Kes/Tugasan Kerja Projek)
Berikut merupakan sebahagian daripada koleksi gambar-gambar yang berkaitan kerajaan Kedah Tua.
BAB 1

GLOBAL MEDIASTREET SDN.BHD
(Gambar koleksi Mahdi Shuid)

Hasilkan sebuah rencana yang memperincikan kepentingan dan langkah-langkah yang berkesan untuk
menjadikan tapak arkeologi di Kedah sebagai destinasi pelancongan popular bagi para pelancong dari
dalam dan luar negara.
Rencana tersebut akan dimuatkan dalam majalah sekolah anda.
Panjang rencana tersebut hendaklah tidak kurang daripada 150 patah perkataan.
Tugasan anda hendaklah mengandungi perkara-perkara yang berikut:
1 Tajuk rencana
2 Kandungan

(a) Pengenalan – Tapak arkeologi berpotensi dijadikan tarikan kepada pelancong dari dalam dan luar
negara. Salah satu tapak arkeologi ialah di Lembah Bujang dan sekitarnya.

(b) Sebab-sebab tapak arkelogi seperti Lembah Bujang dan kawasan sekitarnya mesti dipromosi.
(i) Merupakan khazanah negara yang perlu dipelihara agar tidak berbiar begitu sahaja.
(ii) Banyak artifak yang dapat dilihat di Muzium Arkeologi Lembah Bujang dapat memupuk

minat dalam bidang arkeologi serta menghargai warisan tamadun negara.
(iii) Menambahkan pendapatan negara dan pendapatan penduduk setempat melalui arkeo-

pelancongan ekoran kehadiran para pelancong.
(iv) Di kawasan Merbuk yang tidak jauh dari Lembah Bujang, terdapat makam Sultan Kedah

yang pertama memeluk Islam, iaitu Sultan Muzaffar Shah. Baginda memerintah Kedah
dari tahun 1136–1179 M. Kedah dikatakan negeri terawal menerima Islam, lebih awal dari
Melaka.
(c) Langkah-langkah berterusan yang perlu diambil.
(i) Kos membaik pulih tapak-tapak arkeologi.
(ii) Kemudahan prasarana seperti penginapan, pengangkutan dan sebagainya.
(iii) Promosi berterusan daripada kementerian berkaitan, kerajaan negeri, pihak swasta dan
masyarakat setempat.
(iv) Kerajaan perlu mewartakan kesemua tapak warisan di kawasan berhampiran supaya tempat-
tempat berkenaan dapat dijadikan arkeo-pelancongan.
(d) Rumusan
Sekiranya usaha bersungguh-sungguh diambil oleh semua pihak, tidak mustahil Malaysia akan
menjadi destinasi arkeo-pelancongan antarabangsa seperti Mesir (piramid), Itali (Coleseum),
Indonesia (Borobudur) dan Kemboja (Angkor Wat).

© Global Mediastreet Sdn. Bhd. (762284-U) 16

MODULE MODULE PERFECT SEJARAH TINGKATAN 2

Siri Module PERFECT dihasilkan sesuai untuk penggunaan guru dan murid di dalam kelas
atau di rumah. Kandungan buku ini adalah mesra murid dan mudah untuk digunakan. Latihan
dan aktiviti yang ditulis adalah berdasarkan buku teks dan Dokumen Standard Kurikulum dan
Pentaksiran (DSKP) terkini.

Latihan dan aktiviti yang pelbagai bentuk membolehkan murid menguasai sepenuhnya
kemahiran dalam topik yang dipelajari. Selain itu, penerapan soalan berunsurkan Kemahiran
Berfikir Aras Tinggi (KBAT), Pembelajaran Abad ke-21 dan peta pemikiran akan dapat
meningkatkan daya pemikiran murid secara tidak langsung. Terdapat juga bahan-bahan yang
dimuatkan dalam kod QR bertujuan sebagai rujukan tambahan untuk murid.
GLOBAL MEDIASTREET SDN.BHD
Judul-judul dalam siri ini

Subjek TINGKATAN
1 2 3 45
Bahasa Melayu
Bahasa Inggeris
Matematik
Sains
Sejarah
Geografi

Semenanjung Malaysia (WM) : RM8.50

Sabah & Sarawak (EM) : RM8.90

ISBN 978-967-0057-74-3

15, Jalan 9/152, Taman Perindustrian OUG, 9 789670 057743
Batu 6 1/2,Jalan Puchong, 58200 Kuala Lumpur.
Tel: +603 7783 6309 Faks : +603 7783 9089
E-mel: [email protected]
www.mediastreet.com.my