ตำนานสรรพาวุธ2564

รำลึกในพระคณุ

บนั ทึกประวตั ิและควำมทรงจำ ของขนุ เทโพปกรณ์ยทุ ธ์
นำวำอำกำศเอก สนัน่ สทุ ธิจำรีย์ ผเู้ ขียน ตำนำนสรรพำวธุ

ภำพวำดสีน้ำมนั เหล่ำทหำรสรรพำวธุ
กำลงั ติดตงั้ ลกู ระเบิดอำกำศ

เคร่อื งบินขบั ไล่แบบ ๑๐ (Hawk 3 )
วาดโดย พนั จา่ อากาศเอก สนิ ธพ ประดบั ญาติ (ยศขณะนนั้ )

พ.ศ.๒๕๓๒-๒๕๓๓

บทนำ ตำนำนสรรพำวธุ

ผเู้ รยี บเรยี งมคี วามลงั เลอยนู่ าน วา่ สมควรทจ่ี ะเรยี บเรยี งบทความ
ตานานสรรพาวุธ น้หี รอื ไม่

เหตปุ ัจจยั เบอ้ื งตน้ เกดิ จากการทผ่ี เู้ รยี บเรยี ง ไดร้ บั มอบหมายจาก
ผบู้ งั คบั บญั ชา กรมสรรพาวุธทหารอากาศ ใหเ้ ตรยี มการจดั ทาหนงั สอื ท่ี
ระลกึ ครบรอบ ๗๐ ปีแหง่ การสถาปนากรมสรรพาวุธทหารอากาศ วนั ท่ี
๒๗ ธนั วาคม พ.ศ. ๒๕๖๑

ผเู้ รยี บเรยี งและทมี งาน ไดค้ น้ ควา้ และรวบรวมขอ้ มลู ทเ่ี กย่ี วขอ้ ง
กบั การจดั ทาหนงั สอื ฯ สบื คน้ และเสาะหาบุคคลทเ่ี กย่ี วขอ้ ง รวมทงั้
เอกสาร หลกั ฐานตา่ งๆทม่ี คี วามเหมาะสมและมคี ุณคา่

ผเู้ รยี บเรยี งไดพ้ บ รา่ งบนั ทกึ ฉบบั หน่ึง จากแผนกประวตั ศิ าสตร์
กองประวตั ศิ าสตรแ์ ละพพิ ธิ ภณั ฑท์ หาร กรมสารบรรณทหารอากาศ
เป็นรา่ งบนั ทกึ เรยี นเจา้ กรมสรรพาวธุ ทหารอากาศสมยั นนั้ คอื ท่านพล
อากาศตรี ประภา เวชปาน เมอ่ื ปี พ.ศ. ๒๕๑๖ ซง่ึ เป็นเพยี งแคร่ า่ ง
บนั ทกึ ตานานสรรพาวุธ เพอ่ื ใหห้ น่วยขน้ึ ตรง ไดต้ รวจสอบความถกู ตอ้ ง

นนั่ เป็นเพยี งเอกสารชน้ิ เดยี วทพ่ี บ

นอกจากน้ี ผเู้ รยี บเรยี ง ยงั มดื แปดดา้ นอกี ครงั้ เมอ่ื ทราบวา่ ผเู้ ขยี น
หรอื ผบู้ นั ทกึ ไมไ่ ดใ้ สช่ อ่ื จรงิ ไปในบนั ทกึ นนั้ ดว้ ย ท่านเพยี งแต่เซน็ ชอ่ื
และพมิ พต์ าแหน่ง ในรา่ งบนั ทกึ เทา่ นนั้

ผเู้ รยี บเรยี ง มบิ งั อาจจะคาดเดาลายเซน็ ทป่ี รากฎวา่ เป็นท่านผใู้ ด เมอ่ื
กวา่ ๔๘ ปีทแ่ี ลว้ ในเบอ้ื งแรก ตดั สนิ ใจเพยี งทจ่ี ะนารายละเอยี ดสาคญั
โดยย่อ มาแตง่ เตมิ และเสรมิ ประวตั ขิ องกรมฯ เพอ่ื ลงเพยี งหน้าเดยี ว
แบบยอ่ ในหนงั สอื ครบรอบฯ ทจ่ี ะจดั ทาเทา่ นนั้

แต่แลว้ ความหวงั ของผเู้ รยี บเรยี งกเ็ ป็นจรงิ เมอ่ื มแี สงสอ่ งทางมาให้
ผเู้ รยี บเรยี ง คอื พลอากาศตรหี ญงิ วนั เพญ็ โพธสิ วุ รรณ อดตี
ผชู้ านาญการกองทพั อากาศ ท่านรบั ราชการอยทู่ ก่ี รมสรรพาวุธทหาร
อากาศมาตลอดชวี ติ รบั ราชการของท่าน พว่ี นั เพญ็ ไดต้ รวจสอบ
ลายเซน็ และกลา่ วกบั ผเู้ รยี บเรยี งวา่ ลายเซน็ ของผเู้ ขยี นรา่ งบนั ทกึ ฉบบั
น้ี คอื นาวาอากาศเอก สนนั่ สทุ ธจิ ารยี ์ อดตี รองผอู้ านวยการกอง
วทิ ยาการ กรมสรรพาวธุ ทหารอากาศ เมอ่ื ปี พ.ศ. ๒๕๑๖ ความทรงจา
ของพว่ี นั เพญ็ แจม่ ชดั สมชอ่ื กวา่ บนั ทกึ ใดๆ ของทางราชการเสยี อกี

ยา่ งกา้ วแรกทส่ี าคญั น้ี ทาใหผ้ เู้ รยี บเรยี งไดต้ ระหนกั วา่ หากไมม่ กี าร
บนั ทกึ ตามยคุ สมยั อยา่ งเหมาะสมแลว้ เหตกุ ารณ์ต่างๆทเ่ี กดิ ขน้ึ ทม่ี ี
คุณคา่ ในสมยั นนั้ ๆ จะบดิ เบอื นจากความจรงิ และจะลบั เลอื นหายไป
ตามกาลเวลาอยา่ งแน่นอน..

บนั ทกึ ทผ่ี เู้ รยี บเรยี งจะกระทาน้ี เป็นการเรยี บเรยี ง และขยายความ
รา่ งบนั ทกึ สรรพาวุธ ทท่ี ่านนาวาอากาศเอกสนนั่ ฯ จดั ทารา่ งบนั ทกึ ไว้
โดยมบี ทบรรยาย ตงั้ แตก่ ่อนสถาปนากรมสรรพาวธุ ทหารอากาศ คอื
ก่อนปีพ.ศ. ๒๔๙๑ จนถงึ การสน้ิ สดุ บนั ทกึ ของท่าน เมอ่ื ปีพ.ศ. ๒๕๒๕
และโดยเฉพาะอยา่ งยงิ่ สมยั ท่านเจา้ กรม พลอากาศตรปี ระคอง ปิณฑ
บุตร ซง่ึ มเี อกสารบนั ทกึ เหตกุ ารณ์สาคญั ทม่ี คี ณุ คา่ ยงิ่ ตลอดไปของกรม
สรรพาวธุ ทหารอากาศ นนั่ คอื บนั ทกึ การเตรยี มการรบั เสดจ็ ฯ
พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภูมพิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร
รชั กาลท่ี ๙ พระผเู้ ป็นทร่ี กั ยงิ่ ของปวงชนชาวไทย เสดจ็ พระราชดาเนนิ
ทรงเยย่ี มชมกจิ การของกรมสรรพาวธุ ทหารอากาศ เป็นการสว่ น
พระองค์ เมอ่ื วนั ท่ี ๒๙ มถิ ุนายน พ.ศ.๒๕๑๓ นบั เป็นพระมหา
กรุณาธคิ ณุ ลน้ พน้ หาทส่ี ดุ มไิ ด้ ทช่ี าวสรรพาวุธทกุ คน มเิ คยลมื เลอื น

รา่ งบนั ทกึ ของนาวาอากาศเอกสนนั่ ฯ ในเอกสารพมิ พด์ ดี สน้ิ สดุ
เพยี งเท่าน้ี และต่อมา ผเู้ รยี บเรยี ง ไดพ้ บเอกสารเพม่ิ เตมิ ตอ่ จากยุคนนั้
(พ.ศ.๒๕๑๓) เป็นสมยั ต่อจากท่านเจา้ กรมประคองฯ เป็นการเรยี บเรยี ง
และเขยี นบทความทค่ี ลา้ ยคลงึ กนั แตไ่ มอ่ าจคาดเดา หรอื สรุปไดว้ า่
นาวาอากาศเอกสนนั่ ฯ ทา่ นเป็นคนเขยี นตอ่ ดว้ ยตนเอง หรอื ไม่ ดว้ ยไม่
มหี ลกั ฐานทย่ี นื ยนั อยา่ งแน่ชดั เอกสารเพม่ิ เตมิ น้ี ไดเ้ ขยี นเพมิ่ เตมิ ถงึ ปี
พ.ศ. ๒๕๒๕ และดว้ ยอกั ษรพมิ พด์ ดี ผบู้ นั ทกึ นริ นาม ท่านพมิ พไ์ วว้ า่
พ.ศ. ๒๕๒๕ ถงึ ปัจจุบนั แสดงวา่ บทความทงั้ สอง เม่อื นามาเชอ่ื มต่อกนั

เรอ่ื งราวจะสน้ิ สดุ ในสมยั ของท่านเจา้ กรมสรรพาวุธทหารอากาศ ทา่ นท่ี
๙ พลอากาศตรี ทศพล ศรสี รุ ไกร

จากการพบเอกสารฉบบั ทส่ี องน้ี ผเู้ รยี บเรยี ง พจิ ารณาวา่ หลงั ปี
พ.ศ. ๒๕๒๕ นนั้ ขอ้ มลู ขา่ วสารต่างๆของทางราชการ ไดแ้ พรก่ ระจาย
และเรมิ่ มกี ารรวบรวมโดยใชเ้ ทคโนโลยี และเกบ็ รกั ษาเป็นอยา่ งดี ใน
ประวตั ศิ าสตรข์ องหน่วยราชการนนั้ ๆ แลว้ แต่กอ่ นปี พ.ศ.๒๕๒๕ นนั้
ยงั ไมม่ กี ารเกบ็ ประวตั หิ รอื รวบรวมบนั ทกึ ใดๆ อยา่ งเป็นระบบ

ผเู้ รยี บเรยี งจงึ พจิ ารณาวา่ สมควรทจ่ี ะเรยี บเรยี งบทความ ตานาน
สรรพาวุธ ทท่ี ่านนาวาอากาศเอกสนนั่ ฯ ไดท้ ารา่ งบนั ทกึ ไว้ และจะขอ
อนุญาตขยายความเพอ่ื ความเขา้ ใจทม่ี ากขน้ึ แตเ่ น้ือหาใจความ และ
สานวนตา่ งๆ ยงั คงเดมิ โดยจะเรยี บเรยี งตานานสรรพาวธุ ในรปู แบบ
ของหนงั สอื รวมทงั้ ใชส้ อ่ื อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ เพอ่ื เผยแพร่ และคง
ประวตั ศิ าสตรแ์ หง่ ช่วงเวลานนั้ ทม่ี คี ณุ คา่ เพอ่ื อนุชนรุน่ หลงั ไดร้ บั ทราบ
และภาคภมู ใิ จต่อไป

ภายหลงั จากการพมิ พ์ ตานานสรรพาวุธ เป็นรปู เล่ม และได้
แจกจา่ ย พๆ่ี น้องๆ ระดบั ผบู้ งั คบั บญั ชา และหวั หน้าหน่วยขน้ึ ตรง กรม
สรรพาวุธทหารอากาศแลว้ ผเู้ รยี บเรยี งคดิ วา่ เรอ่ื งน้ี สมควรจะจบ
เน่ืองจากไดร้ วบรวมสง่ิ ทเ่ี รยี กวา่ ตานาน และเรอ่ื งราวทไ่ี มเ่ คยปรากฎ
และรบั รมู้ ากอ่ นมาจนครบถว้ นสมบรู ณ์แลว้ แตผ่ เู้ รยี บเรยี งคาดการณ์
ผดิ พลาด เน่ืองจากกอ่ นหน้าน้ี ผเู้ รยี บเรยี งไดเ้ พยี รพยายามตดิ ต่อ และ

ขอเขา้ Facebook กลุ่มตระกลู “ศรจี นั ทร์ “ ดว้ ยคดิ วา่ คงจะมเี บาะแส
รปู ถ่าย ฯ หรอื ขอ้ มลู ของท่าน ขนุ เทโพปกรณ์ยทุ ธ์ ซง่ึ ช่อื เดมิ ของทา่ น
คอื เทโพ ศรจี นั ทร์ ตงั้ แตป่ ี พ.ศ.๒๕๖๑ ทก่ี ล่มุ Facebook ตระกูลศรี
จนั ทร์ ไดก้ รณุ า รบั ผเู้ รยี บเรยี ง เป็นสมาชกิ ในกลุ่ม ทงั้ ๆ ทไ่ี มใ่ ชต่ ระกูล
ศรจี นั ทร์ และไดพ้ ยายามชว่ ยเสาะหาขอ้ มลู ขา้ งตน้ สองปีผา่ นไป ทไ่ี ม่
ประสบผล ตอ่ มา ปี พ.ศ.๒๕๖๓ เมอ่ื ผเู้ รยี บเรยี งมเี วลา และกลบั มา
ทบทวนบทความและขอ้ มลู อกี ครงั้ พบวา่ เป็นการสบื ขอ้ มลู ทห่ี ลงทาง
และผดิ ทาง เน่ืองจาก การเปลย่ี น หรอื ขอพระราชทานนามสกลุ แก่
ขา้ ราชการในสมยั ก่อนนนั้ จะนยิ มนามาจาก “ราชทนิ นาม” ของ
ขา้ ราชการนนั้ ๆ การจุดประกายความคดิ เชน่ น้ขี องผเู้ รยี บเรยี ง ทาให้
เกดิ ความพยายามครงั้ ใหม่ ในการสบื คน้ ฯ กระทาสง่ิ ทค่ี า้ งคาใจให้
ครบถว้ นสมบรู ณ์

ดว้ ยกาลงั ใจจากผบู้ งั คบั บญั ชา แคค่ าทว่ี า่ “ถา้ ไมใ่ ช่เรา..แลว้ ใครจะ
ทา..” ทาใหผ้ เู้ รยี บเรยี ง เรมิ่ เสาะแสวงหาขอ้ มลู อกี ครงั้ ขอบคณุ
เทคโนโลยสี ารสนเทศ และนบั เป็นโชคของผเู้ รยี บเรยี ง และกรม
สรรพาวุธทหารอากาศ ทค่ี รงั้ น้ี ผเู้ รยี บเรยี ง ไดส้ บื คน้ ขอ้ มลู เพมิ่ เตมิ จน
ไดไ้ ปเยย่ี มคารวะ พลโท อชั ฌพล ปกรณ์ยุทธ์ ซง่ึ เป็นหลานปู่ ของ ขนุ
เทโพปกรณ์ยุทธ์ ทา่ น พลโท อชั ฌพล ฯ ท่านไดร้ บั ทราบทม่ี า และให้
ความกรุณาเป็นอยา่ งยง่ิ ท่านช่นื ชมทก่ี รมสรรพาวธุ ทหารอากาศ เหน็
คุณคา่ ของคุณป่ขู องท่าน และทส่ี าคญั ทส่ี ดุ ทา่ นไดก้ รณุ าใหบ้ ตั รผรู้ บั
บานาญ ทม่ี รี ปู ของ ขนุ เทโพปกรณ์ยุทธ์ และบนั ทกึ ประวตั ิ ของขนุ เทโพ

ปกรณ์ยทุ ธ์ ซง่ึ ท่านขนุ ฯ ไดเ้ ขยี นดว้ ยลายมอื บนั ทกึ ความทรงจาของ
ทา่ นดว้ ยตนเอง ผเู้ รยี บเรยี ง ไดร้ บั มาจดั ทาสาเนา เพ่อื เกบ็ เป็นทร่ี ะลกึ
และนาสง่ คนื ตน้ ฉบบั แก่ พลโท อชั ฌพลฯ อยา่ งตน้ื ตนั และขอบพระคุณ
ในความกรุณาเป็นอยา่ งยง่ิ

โชคของผเู้ รยี บเรยี ง และกรมสรรพาวุธทหารอากาศ ยงั ไมห่ ยุด
เพยี งเทา่ น้ี ในเวลาไล่เลย่ี กบั การไดร้ บั ภาพ ของ ทา่ นขนุ เทโพปกรณ์
ยุทธน์ นั้ บนั ทกึ ตานานสรรพาวธุ จะจบไมไ่ ด้ หากไมม่ ขี อ้ มลู ของผรู้ เิ รม่ิ
การบนั ทกึ ตานานฯ น้ี นนั่ คอื ภาพถ่ายของ ท่าน นาวาอากาศเอก สนนั่
สทุ ธจิ ารยี ์ อดตี รองผอู้ านวยการ กองวทิ ยาการ กรมสรรพาวธุ ทหาร
อากาศ ซง่ึ กอ่ นหน้าน้ี ๒ ปี (พ.ศ.๒๕๖๑) ผเู้ รยี บเรยี งไดเ้ พยี รพยายาม
ตดิ ต่อ สบื คน้ หา ญาตขิ องท่าน แตไ่ มป่ ระสบความสาเรจ็ สองปีผา่ นไป
เหมอื นโชคชะตา และฟ้าเปิด ลกู สะใภข้ องทา่ น คอื น.ท.หญงิ ราไพ
สทุ ธจิ ารยี ์ ผเู้ ป็นภรรยาของ พลอากาศตรี สทุ ธพิ ล สทุ ธจิ ารยี (์ ถงึ แก่
กรรม) พร่ี าไพ ทา่ นเคยทางาน ท่ี สถาบนั เวชศาสตรก์ ารบนิ และได้
เกษยี ณอายรุ าชการแลว้ และมบี า้ นพกั ท่ี กม.๒๗ น้ีเอง เมอ่ื ผเู้ รยี บเรยี ง
ไดม้ โี อกาสพดู คุยกบั พร่ี าไพ และทราบทม่ี าทไ่ี ปของเรอ่ื งราวแลว้ พ่ี
ราไพไดก้ รณุ ามอบภาพถา่ ยของ ทา่ น นาวาอากาศเอกสนนั่ สทุ ธจิ ารยี ์
ผเู้ ขยี น ตานานสรรพาวธุ ฉบบั เรมิ่ ตน้ แกผ่ เู้ รยี บเรยี ง การไดร้ บั
ภาพถ่ายของทา่ นนาวาอากาศเอก สนนั่ ฯ ถอื เป็นการสน้ิ สดุ การสบื คน้
ขอ้ มลู เพอ่ื เตมิ เตม็ ตานานสรรพาวธุ ของกรมสรรพาวุธทหารอากาศ
อยา่ งสมบรู ณ์ และความเตม็ ตน้ื และชน่ื ใจของผเู้ รยี บเรยี งการสบื คน้ ใน

ครงั้ น้ี จบลงดว้ ยประโยคของพร่ี าไพ ทก่ี ลา่ ววา่ “ ..คณุ พอ่ (น.อ.สนนั่ ฯ)
คงดใี จ ทม่ี คี นเหน็ คณุ คา่ ของการกระทา...”

ขอขอบพระคณุ ผบู้ งั คบั บญั ชาทกุ ทา่ น ทไ่ี ดก้ รุณาใหโ้ อกาสกบั การ
ทางาน และขอบคุณผเู้ กย่ี วขอ้ งทุกทา่ น ทุกหน่วย ทใ่ี หก้ าลงั ใจและช่นื
ชมในงานทกุ งาน ทผ่ี เู้ รยี บเรยี งไดก้ ระทามา ตลอดระยะเวลาทร่ี บั
ราชการ หากบทความชน้ิ น้ี มขี อ้ บกพรอ่ งประการใด ผเู้ รยี บเรยี งขอ
น้อมรบั ไวเ้ พอ่ื แกไ้ ข และอนุญาตใหอ้ นุชนรุ่นหลงั สามารถแกไ้ ข และ
เพม่ิ เตมิ ได้ หากบทความชน้ิ น้ี มคี ณุ คา่ ตอ่ จติ ใจและความรสู้ กึ ของทกุ
ท่าน คณุ ความดที ไ่ี ดก้ ระทาน้ี ขออุทศิ ความดแี ละความชน่ื ชมทงั้ มวล
เป็นบุญกศุ ลใหท้ า่ น นาวาอากาศเอก สนนั่ สทุ ธจิ ารยี ์ และ ทุกท่านท่ี
เกย่ี วขอ้ ง และผกู พนั กบั กรมสรรพาวธุ ทหารอากาศ ทย่ี งั มชี วี ติ อยหู่ รอื
ลว่ งลบั ไปแลว้ ไมว่ า่ ท่านจะอยแู่ หง่ ใด หรอื เคยรบั ราชการตาแหน่งอะไร
ไมส่ าคญั เท่ากบั วา่ ทา่ น ไดเ้ คยทาอะไรใหก้ บั กรมสรรพาวธุ ทหาร
อากาศ กองทพั อากาศและประเทศชาติ อยา่ งมคี ณุ คา่ และน่าชน่ื ชม

ตาแหน่งนนั้ อยไู่ ดไ้ มน่ าน แต่ผลงาน จะเป็นตานานตลอดไป

ขอน้อมราลกึ ในบญุ คณุ อยา่ งทส่ี ดุ และสญั ญาดว้ ยเกยี รตยิ ศวา่ เรา
อนุชนรุน่ หลงั จะตอบแทนบุญคณุ แผ่นดนิ จนตราบสน้ิ ลมหายใจ

ดว้ ยความรกั และเคารพ

นาวาอากาศเอก สมภพ ปีตะเสน ผเู้ รยี บเรยี ง พ.ศ.๒๕๖๔

หวั หน้ำแผนกอำวธุ ท่ำนแรกแห่งสยำม

กจิ การบนิ ของสยาม เรมิ่ ขน้ึ ในสมยั พระบาทสมเดจ็ พระมงกุฏ
เกลา้ เจา้ อยหู่ วั (รชั กาลท่ี ๖) เมอ่ื บรษิ ทั การบนิ แหง่ ตะวนั ออกไกล
(Societe d’Aviation d’Extreme Orient) โดยมนี ายคารล์ ออฟเฟอร"์
(Karl Offer) นาเครอ่ื งบนิ ปีกสองชนั้ แบบ Henri Farman (อองรี ฟารม์
อง) ชอ่ื ว่า “Wanda” โดยมนี ายชารล์ วอง แดง็ บอรน์ " (Charles Van
Den Born) ไดน้ าเครอ่ื งบนิ มาแสดงในประเทศไทยเป็นครงั้ แรก ทส่ี นาม
มา้ สระปทุม เมอ่ื วนั ท่ี ๓๑ มกราคม ถงึ ๖ กมุ ภาพนั ธ์ พ.ศ. ๒๔๕๓

จากนนั้ ปีพ.ศ. ๒๔๕๖ กระทรวงกลาโหม ไดจ้ ดั ตงั้ แผนกการบนิ
อยใู่ นบงั คบั บญั ชาของ จเรช่างทหารบก ตอ่ มา ในปี พ.ศ.๒๔๕๗ มกี าร
ยกฐานะแผนกการบนิ ขน้ึ เป็น กองบนิ ทหารบก

กจิ การอาวุธทางอากาศของสยาม เรม่ิ ตน้ จาก พ.ศ.๒๔๖๑
ระหวา่ งสงครามโลกครงั้ ท่ี 1 เมอ่ื ทหารอาสาในกองบนิ ทหารบก ทาการ
ฝึกบนิ ยงิ ปืน ทง้ิ ระเบดิ และตรวจการณ์ ณ ประเทศฝรงั่ เศส

ภายหลงั สงครามโลกครงั้ ท1่ี กรมอากาศยานทหารบก ไดจ้ ดั หา
เครอ่ื งบนิ และยทุ โธปกรณ์ทเ่ี กย่ี วขอ้ ง เพอ่ื ใชร้ าชการ

ในเวลาต่อมา แมว้ า่ กรมอากาศยานทหารบก จะเปลย่ี นชอ่ื เป็น
กรมอากาศยาน กรมทหารอากาศ หรอื ยกฐานะเป็นกองทพั อากาศ
กจิ การอาวธุ ยงั คงเป็นหน้าทร่ี บั ผดิ ชอบของคลงั ในโรงงาน หรอื กอง
โรงงานอากาศยาน หรอื ช่อื หน่วยตา่ งๆ ตามการจดั โครงสรา้ งในยคุ
นนั้ ๆ

พ.ศ. ๒๔๗๘ ไดจ้ ดั ตงั้ หมวดอาวุธ ขน้ึ กบั กองคลงั กรมทหาร
อากาศ

ผบู้ งั คบั บญั ชาหมวดอาวุธท่านแรก ไดแ้ ก่

นายเรอื อากาศเอก ขนุ เทโพปกรณ์ยุทธ (เทโพ ศรจี นั ทร)์

นำยเรืออำกำศเอก ขนุ เทโพปกรณ์ยทุ ธ (เทโพ ศรจี นั ทร)์

และมี นายนาวาอากาศตรี ดษิ รงคก์ ระจ่าง เป็นผชู้ ว่ ย การ
ดาเนินงานของหน่วยน้ี คอื ทาหลกั ฐานทางบญั ชี การเบกิ จ่ายพสั ดงุ าน
ดา้ นการซ่อมอาวธุ ตา่ งๆ แต่หมวดอาวธุ ยงั คงตอ้ งอาศยั เครอ่ื งมอื
เครอ่ื งใช้ และช่างชานาญงาน ของกรมชา่ งแสงทหารบกอยู่

ในปี พ.ศ. ๒๔๘๐ กรมทหารอากาศ ไดร้ บั การยกฐานะขน้ึ เป็น
กองทพั อากาศ เมอ่ื ๙ เมษายน พ.ศ. ๒๔๘๐ กองทพั อากาศไดม้ กี ารจดั

อตั รากาลงั ใหม่ หมวดอาวธุ เดมิ ไดข้ ยายงาน และแยกจดั หน่วยเป็น
แผนกอาวุธ ขน้ึ ตรงต่อกรมเสนาธกิ ารทหารอากาศ

ตามขอ้ บงั คบั ทหาร วา่ ดว้ ยกาหนดกาลงั เจา้ หน้าทก่ี องทพั อากาศ เวลา
ปกติ ปีพ.ศ. ๒๔๘๑ โดยมนี ายนาวาอากาศตรี ขนุ เทโพปกรณ์ยทุ ธ
เลอ่ื นขน้ึ มาเป็นหวั หน้าแผนกอาวุธ กรมเสนาธกิ ารทหารอากาศ เป็น
ทา่ นแรกจนถงึ ปี พ.ศ. ๒๔๘๔

กาลงั พลของแผนกอาวุธในยุคนนั้ มยี อดรวมเพยี ง ๕ นาย ตาม
ผนวก ๑ ขอ้ บงั คบั ทหารฯ ปี พ.ศ. ๒๔๘๑ ดงั น้ี.-

กาลงั พล แผนกอาวุธ กรมเสนาธกิ ารทหารอากาศ

๑. หวั หน้าแผนก

นายนาวาอากาศตรี ขนุ เทโพปกรณ์ยทุ ธ

๒. นายทหารประจาแผนก

นายเรอื อากาศเอก ขนุ สงวนครุ เกยี รติ

นายเรอื อากาศเอก เฉลมิ คชเสนีย์

นายเรอื อากาศเอก แทน เกดิ สวา่ ง

3. เสมยี น จ่าอากาศโท โห้ ศรอี าภรณ์

หวั หน้ำแผนกอำวธุ ท่ำนท่ีสอง กบั สงครำมมหำเอเชียบรู พำ

นายนาวาอากาศโท หลวงกรโกสยี กาจ( กอน โสมนะพนั ธุ์ )วศิ วกร
จากจุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลยั นายทหารเหล่าช่างอากาศ ยา้ ยจาก
ตาแหน่ง หวั หน้าแผนกท่ี ๒ กรมโรงงานทหารอากาศ มารบั หน้าท่ี
หวั หน้าแผนกอาวธุ ของกรมเสนาธกิ ารทหารอากาศ เป็นท่านทส่ี อง
ตามคาสงั่ ทอ.ท่ี ๑๖๔/๑๕๗๕๕ ลง ๑๒ เมษายน พ.ศ.๒๔๘๔

สถานการณ์ในหว้ งเวลานนั้ ประเทศไทย ไดเ้ กดิ กรณีพพิ าทอนิ โด
จนี กบั ฝรงั่ เศส กองทพั อากาศ ไดจ้ ดั ตงั้ หน่วยสนามขน้ึ หลายหน่วย

แผนกอาวุธ ไดร้ บั การจดั เป็นอตั ราสนาม เรยี กวา่ หน่วย “ สง่ กาลงั การ
แสง” ช่อื ยอ่ “สก.กส.”

ในการจดั หน่วย สก.กส. นนั้ ไดแ้ บ่งออกเป็นกองตา่ งๆ คอื กอง
เทคนคิ กองซ่อม และกองคลงั กาลงั พลรวม 13 คน ในปีพ.ศ. ๒๔๘๔
ต่อมา ไดบ้ รรจุเพม่ิ เตมิ รวมเป็น ๑๖ คนและ ๑๘ คน ในปีพ.ศ.๒๔๘๕
และปี พ.ศ.๒๔๘๖ ตามลาดบั โดยมรี ายช่อื ดงั น้.ี -

หน่วยสง่ กาลงั การแสง ปี พ.ศ.๒๔๘๔

นายทหารสญั ญาบตั ร

๑. นายนาวาอากาศโท หลวงกรโกสยี กาจ

๒. นายนาวาอากาศตรี แทน เกดิ สวา่ ง

๓. นายเรอื อากาศเอก เฉลมิ คชเสนยี ์

๔. นายเรอื อากาศตรี เผนิ พลธร

๕. นายเรอื อากาศตรี เผดจ็ กรรณวฒั น์

๖. นายเรอื อากาศตรี พรี ะ ศริ ขิ นั ธ์

นายทหารประทวน

ช่างประจาโรงงาน

๑. จ่ากาศตรี ศริ ิ บญุ สนอง
๒. จา่ อากาศตรี ชานาญ เอย่ี มสะอาด
๓. พลฯ วชิ ยั สโรชนนั ท์
๔. พลฯ เสรมิ แกว้ ประกาย
๕. พลฯ เสนีย์ เชอ้ื ประไพศลิ ป์
เจา้ หน้าทค่ี ลงั
๑. จ่าอากาศเอก โห้ ศรอี าภรณ์
๒. พลฯ จรญู อนิ สวุ รรณ
ปีพ.ศ.๒๔๘๕ เพมิ่ เตมิ
๑. จ่าอากาศเอก จอม นาคนิ
๒. จ่าอากาศเอก อาจ พทุ ธชาติ
๓. พลฯ ตงิ่ ภกั ดใิ ์ จดี
ปีพ.ศ.๒๔๘๖ เพม่ิ เตมิ
๑. นายเรอื อากาศโท ทอง เช่อื ฟัง
๒. พลฯ วุฒิ บตุ รแกว้ แดง



หวั หน้ำแผนกอำวธุ ท่ำนท่ีสำมและท่ำนที่สี่
ก่อนกำเนิดกรมสรรพำวธุ ทหำรอำกำศ

นำยนำวำอำกำศโท ขนุ เฟื่ องวฒุ ิรำญ (ทองใบ เฟ่ื องวฒุ ิ)
ปีพ.ศ. ๒๔๘๗ หว้ งเวลาของสงครามมหาเอเชยี บรู พายงั ไมย่ ตุ ิ
นายนาวาอากาศโท ขนุ เฟ่ืองวุฒริ าญ (ทองใบ เฟ่ืองวุฒ)ิ นายทหารเหลา่
นกั บนิ ประจาแผนกท่ี ๑ และรกั ษาราชการ หวั หน้าแผนกท่ี ๔ กรม
เสนาธกิ ารทหารอากาศ ไดย้ า้ ยมาเป็น หวั หน้าแผนกท่ี ๑ และรกั ษา
ราชการ หวั หน้าแผนกอาวธุ กรมเสนาธกิ ารทหารอากาศ อกี ตาแหน่ง
หน่ึง ตามคาสงั่ ทอ. ท่ี ๓๖ / ๒๐๔๗ ลง ๑๐ ก.พ.๘๗
การรกั ษาราชการ หวั หน้าแผนกอาวธุ ของขนุ เฟ่ืองวฒุ ริ าญน้ี เป็นไปใน

หว้ งระยะเวลาเพยี ง ๘ เดอื น ท่านจงึ พน้ ตาแหน่งหวั หน้าแผนกอาวธุ แต่
ยงั คงดารงตาแหน่งหวั หน้าแผนกท่ี ๑ กรมเสนาธกิ ารทหารอากาศ

เพยี งตาแหน่งเดยี ว ตามคาสงั่ ทอ.ท่ี ๑๙๕/๑๘๕๘๐ ลง ๓๐ก.ย.๘๗

สาหรบั กาลงั พลนนั้ มยี อดกาลงั พลเพมิ่ เตมิ ขน้ึ ๒ นายจากเดมิ คอื
จ่าอากาศโท อดุ ม และ พลฯ ปลงั่ คมสนั

นำวำอำกำศโท หลวงชำญฤทธิรณ (ทองคำ สวุ รรโณดม)

หวั หน้าแผนกอาวธุ ท่านท่ี ๔ ของแผนกอาวธุ กรมเสนาธ-ิ
การทหารอากาศ คอื นาวาอากาศโท หลวงชาญฤทธริ ณ (ทองคา สวุ รร
โณดม) นายทหารนกั บนิ ซง่ึ เคยดารงตาแหน่งหวั หน้าแผนกพาหนะ
(ขส.ทอ. ในปัจจบุ นั )

ทา่ นยา้ ยมารบั ตาแหน่ง หวั หน้าแผนกอาวุธ ทา่ นท่ี ๔ ในปลายปี พ.ศ.
๒๔๘๗ ในหว้ งระยะเวลาน้ี สงครามมหาเอเชยี บรู พา ยงั ไมย่ ตุ ิ อตั ราการ
จดั ของแผนกอาวธุ ยงั คงใชอ้ ตั ราสนาม คอื หน่วยสง่ กาลงั การแสงอยู่
โดยมกี าลงั พล บรรจุเพม่ิ เตมิ ดงั น้.ี -

พลฯ เทยี น อ่อนละมลู

พลฯ อานวย กาเหนดิ นนท์

พลฯ แสวง ชว่ งโชติ

พลฯ วริ ชั แยม้ พนิ ิจ

พลฯ สมพงษ์ ป้องกา

พลฯ จานง สงั ขป์ ระดษิ ฐ์

ในหว้ งเวลาระหวา่ งปี ๒๔๘๓ ถงึ ๒๔๘๙ ตงั้ แต่เกดิ กรณพี พิ าทอนิ
โดจนี จนกระทงั่ สงครามมหาเอเชยี บูรพาสน้ิ สดุ ลง กองทพั อากาศ ตอ้ ง
จดั หน่วยบนิ สนาม แยกยา้ ยไปปฏบิ ตั งิ าน ตามภาคตา่ งๆ ในประเทศ
หลายหน่วย การกระจายกาลงั ในลกั ษณะน้ี กจิ การสรรพาวุธในดา้ นยุทธ
บรกิ าร ยอ่ มประสบอุปสรรคนานาประการ อยา่ งไรกด็ ี ดว้ ยการเอาใจใส่
ของผบู้ งั คบั บญั ชาตามลาดบั ชนั้ ตลอดจนเจา้ หน้าทผ่ี เู้ กย่ี วขอ้ งทุกฝ่าย
การปฏบิ ตั ภิ ารกจิ ดา้ นสรรพาวธุ กส็ าเรจ็ ลงดว้ ยความเรยี บรอ้ ยสมความ
มงุ่ หมาย ผลงานน้เี ป็นสว่ นหน่งึ ทช่ี ว่ ยให้ ขา้ ราชการกองทพั อากาศ ท่ี
ปฏบิ ตั ริ าชการสนาม ไดร้ บั สายไหมยงยศสเี ขยี ว เหรยี ญชยั สมรภูมิ และ
เหรยี ญกลา้ หาญ

หลวงกรโกสียกำจ

เจ้ำกรมสรรพำวธุ ทหำรอำกำศท่ำนแรก

นาวาอากาศเอก หลวงกรโกสยี กาจ ไดก้ ลบั มาดารงตาแหน่ง
หวั หน้าแผนกอาวธุ อกี ครงั้ หน่งึ ในปี พ.ศ.๒๔๘๘ หลงั จากเป็นครงั้ แรก
เมอ่ื ปี พ.ศ.๒๔๘๔ จากนนั้ ท่านไดร้ บั ตาแหน่ง ทตู ทหารอากาศประจา
ประเทศญป่ี ุ่น เขา้ สารองราชการ และเป็นผชู้ ่วยเจา้ กรมช่างอากาศ ฝ่าย
เทคนคิ ตามลาดบั

ภายหลงั จากสงครามมหาเอเชยี บรู พาสน้ิ สดุ ลง กองทพั อากาศ ได้
ปรบั ปรงุ และขยายอตั ราใหม่ ตามขอ้ บงั คบั ทหาร วา่ ดว้ ยกาหนดกาลงั
เจา้ หน้าทก่ี องทพั อากาศในเวลาปกติ ปี ๙๑ (ผนวก๑) เช่นเดยี วกบั สาย

งานอน่ื ๆ ในสว่ นยทุ ธบรกิ าร แผนกอาวุธ ของกรมเสนาธกิ ารทหาร
อากาศเดมิ ไดร้ บั การยกฐานะขน้ึ เป็น “ กรมสรรพาวธุ ทหารอากาศ ”
เรยี กช่อื ยอ่ สพ.ทอ.

เจา้ กรมสรรพาวธุ ทหารอากาศท่านแรก ตามคาสงั่ กห.ท่ี ๒๕๓/
๒๑๘๔๗ ลง ๒๗ ธนั วาคม ๙๑ ไดแ้ ก่ นาวาอากาศเอก หลวงกรโกสยี
กาจ (กอน โสมนะพนั ธ)ุ์ ผซู้ ง่ึ เคยดารงตาแหน่ง หวั หน้าแผนกอาวุธของ
กรมเสนาธกิ ารทหารอากาศมาแลว้ สองสมยั

กรมสรรพาวุธทหารอากาศ จงึ ไดย้ ดึ ถอื เอาวนั ท่ี ๒๗ ธนั วาคม
พ.ศ.๒๔๙๑ เป็นวนั สถาปนา กรมสรรพาวธุ ทหารอากาศ จนถงึ ปัจจบุ นั

ตอ่ มาในปี พ.ศ.๒๔๙๓ มพี ระบรมราชโองการโปรดเกลา้ ฯ ใหน้ าวา
อากาศเอก หลวงกรโกสยี กาจ เป็นผชู้ านาญการสรรพาวุธ กรมเสนาธิ
การทหารอากาศ ตามราชกจิ จาฯ เลม่ ๖๗ ตอน ๗๑ ลง ๒๖ ธ.ค.
๙๓ ตงั้ แต่ ๑๕ ธ.ค.๙๓ และใหค้ งเป็นรกั ษาราชการ เจา้ กรมสรรพาวุธ
ทหารอากาศอกี ตาแหน่งหน่งึ ตามคาสงั่ กห.ท่ี ๓/๑๘ ลง ๓ ม.ค.๙๔

นาวาอากาศเอก หลวงกรโกสยี กาจ ไดร้ บั พระราชทานเลอ่ื นยศ
จากนาวาอากาศเอก เป็น พลอากาศตรี ตามราชกจิ จาฯ เล่ม ๖๘ ตอน
ท่ี ๑๖ ลง ๑๖ ม.ี ค.๙๔ ตงั้ แต่ ๑ ม.ค.๙๔

พลอากาศตรี หลวงกรโกสยี กาจ รกั ษาราชการ จก.สพ.ทอ. อยู่
จนถงึ ๒ พ.ย.๙๘ จงึ ไดย้ า้ ยไปประจา บก.ทอ.

นาวาอากาศโท หลวงกรโกสยี กาจ (ท่านขวาสดุ ) ขณะดารงตาแหน่ง
ทตู ทหารอากาศ ประจาประเทศญป่ี ่นุ

พลอากาศตรี หลวงกรโกสยี กาจ
จากหนงั สอื พระราชทานเพลงิ ศพ พลอากาศตรี หลวงกรโกสยี กาจ

๒๔ ธนั วาคม พ.ศ.๒๕๑๑

กำรเริ่มต้น

ก่อนหน้าทจ่ี ะไดร้ บั การจดั ตงั้ เป็นกรมสรรพาวธุ ทหารอากาศนนั้
ทต่ี งั้ ของหมวดอาวุธและแผนกอาวธุ ไดโ้ ยกยา้ ยไปหลายแหง่ ตาม
สถานการณ์ในขณะนนั้ โดยจากโรงงานการซ่อม ยา้ ยไปอยวู่ ดั บงึ
ทะเลสาบ รงั สติ จากนนั้ ยา้ ยไปอยทู่ ว่ี ดั หลกั ส่ี ปีพ.ศ.๒๔๘๙ ยา้ ยไปอยู่
ท่ี กรมชา่ งอากาศ บางซ่อื ปี พ.ศ. ๒๔๙๐ ไดย้ า้ ยทต่ี งั้ ใหม่ โดยยา้ ยมาท่ี
ดอนเมอื ง ดา้ นฝัง่ ทศิ ตะวนั ตกของสนามบนิ ดอนเมอื ง ซง่ึ เคยเป็นทต่ี งั้
ของกองบนิ ๑ และกองโรงเรยี นการบนิ

จากการจดั สรรงบประมาณของกองทพั อากาศ ในปี พ.ศ. ๒๔๙๒
กรมสรรพาวธุ ทหารอากาศ ไดร้ บั การจดั สรรอาคารถาวรสองหลงั ซง่ึ ใช้
เป็นกองบงั คบั การกรมในปัจจุบนั (หมายเลข ๑๐๑ ) (หมายเลขอาคาร
ดงั้ เดมิ ของกองทพั อากาศ -ผเู้ รยี บเรยี ง) และคลงั พสั ดุ (หมายเลข ๕๐๑
) สถานทต่ี งั้ บรเิ วณดา้ นทศิ ตะวนั ออกของสนามบนิ ดอนเมอื ง สถานท่ี
แหง่ น้ี ถอื เป็นทต่ี งั้ ของกรมสรรพาวุธทหารอากาศ จนถงึ ปัจจบุ นั (พ.ศ.
๒๕๖๔)

ในช่วงเวลาเรม่ิ ตน้ ของกรมสรรพาวุธทหารอากาศนนั้ กาลงั พล
ยอดรวม มเี พยี ง ๕๑ คน มกี ารแบง่ สว่ นราชการ ตามอตั รา ทอ. ๙๑
โดยแบง่ เป็น กองบงั คบั การ แผนกเทคนคิ แผนกชา่ งแสง และแผนก
คลงั แสง

ตอ่ มา เมอ่ื มภี ารกจิ เพมิ่ ขน้ึ ไดม้ กี ารปรบั จดั สว่ นราชการ ตาม
อตั รา ทอ. ๙๕ (ผนวก๒) ยอดกาลงั พลเพมิ่ ขน้ึ รวมเป็น ๘๖ คน และ
แบง่ สว่ นราชการเป็น แผนกบรกิ าร กองวทิ ยาการ กองโรงงานสรา้ ง
กระสนุ กองโรงงานสรรพาวธุ แผนกยานยนตแ์ ละเครอ่ื งมอื หนกั และ
แผนกคลงั สรรพาวธุ

การปรบั เปลย่ี นโครงสรา้ งและการจดั เกดิ ขน้ึ เน่อื งจาก การไดร้ บั
ความชว่ ยเหลอื จากมติ รประเทศ ตามโครงการ MDAP

( Major Defense Acquisition Program ) ดา้ นอาวุธยทุ โธปกรณ์
รวมทงั้ ยานพาหนะ ซง่ึ ไดจ้ ดั หารถยนตม์ าใชเ้ พอ่ื ลาเลยี งกระสนุ อาวธุ
โดยเฉพาะ

จากปี พ.ศ. ๒๔๙๑ ถงึ พ.ศ. ๒๔๙๘ ทท่ี า่ นเจา้ กรมสรรพาวุธ
ทหารอากาศ พลอากาศตรี หลวงกรโกสยี กาจ ดารงตาแหน่งนนั้ มกี าร
ปรบั เปลย่ี น และขยายภารกจิ ของกรมสรรพาวธุ ทหารอากาศเป็นอยา่ ง
มาก ทางราชการไดร้ บั เครอ่ื งบนิ แบบใหมๆ่ เพม่ิ ขน้ึ รวมทงั้ อุปกรณ์ใน
ดา้ นการสรรพาวุธทางอากาศ มมี ากขน้ึ กรมฯ ไดเ้ รม่ิ สง่ นายทหาร
สรรพาวธุ ไปศกึ ษา ณ ตา่ งประเทศ เช่น สหราชอาณาจกั ร
สหรฐั อเมรกิ า และเดนมารก์ สาหรบั นายทหารประทวน ไดม้ กี ารเปิด
อบรม โดยเรยี กตวั มาจากหน่วยตา่ งๆ ผลดั เปลย่ี นหมุนเวยี นมาเขา้ รบั
การอบรม

ในการพฒั นาขดี ความสามารถของหน่วยนนั้ กองโรงงานสรรพาวุธ
เรม่ิ มกี ารสงั่ ซอ้ื เครอ่ื งจกั รหรอื เครอ่ื งมอื อ่นื ๆ เป็นจานวนมาก เพอ่ื ผลติ
ชน้ิ สว่ นอาวธุ และทาการซอ่ มบารงุ อาวธุ ต่างๆ เช่น เครอ่ื งจกั รสาหรบั
เหลารางปืน เครอ่ื งจกั รกลและเครอ่ื งมอื สาหรบั สรา้ งลากลอ้ งปืน ทาให้
ในการซ่อมบารุง สามารถซ่อมไดเ้ องโดยไมต่ อ้ งอาศยั หน่วยอน่ื กอง
โรงงานฯ สามารถซ่อมปืนกลอากาศ และปืนภาคพน้ื ดนิ ทช่ี ารดุ รวมทงั้
สรา้ งชน้ิ สว่ นประกอบของอาวุธทงั้ สองประเภท เรม่ิ สรา้ งหวั กระสนุ ไม้
และลกู ระเบดิ ฝึก เพอ่ื ใหม้ โี อกาสทาการฝึกไดม้ ากขน้ึ มกี ารทาเอกสาร

คมู่ อื การใชอ้ าวุธ และดาเนนิ การอบรมเจา้ หน้าทส่ี รรพาวธุ ใหม้ คี วามรู้
ทางดา้ นวทิ ยาการ และระเบยี บงานสรรพาวุธ และเมอ่ื ไดร้ บั การ
ชว่ ยเหลอื จากมติ รประเทศเพมิ่ มากขน้ึ จงึ ไดข้ ยายคลงั สรรพาวธุ และ
สรา้ งอาคารตา่ งๆ เพม่ิ อกี เป็นจานวนมาก สว่ นมากเป็นอาคารกง่ึ ถาวร
ทงั้ น้ี รวมทงั้ คลงั ทต่ี งั้ อยใู่ นหน่วยบนิ ต่างจงั หวดั เพอ่ื เกบ็ รกั ษาอาวธุ
ยุทโธปกรณ์และวตั ถุระเบดิ รวมถงึ มกี ารวางแนวทางการเกบ็ รกั ษา
อาวุธยทุ โธปกรณ์สมยั ใหมใ่ หถ้ กู แบบแผน

ในการสวสั ดกิ ารของหน่วยนนั้ ทา่ นเจา้ กรมสรรพาวธุ ทหารอากาศ
เป็นผบู้ งั คบั บญั ชาทส่ี อดสอ่ งดแู ลทุกขส์ ขุ ของผใู้ ตบ้ งั คบั บญั ชาโดย
ใกลช้ ดิ เขา้ ถงึ จติ ใจของผใู้ ตบ้ งั คบั บญั ชาทกุ ระดบั ชนั้ เป็นผลให้ ไดร้ บั
ความรว่ มมอื ในการปฏบิ ตั งิ านไดด้ ี ตอ่ มา โดยการประสานงานอนั ดกี บั
หน่วยภายนอก ทาใหก้ รมสรรพาวธุ ทหารอากาศ สามารถไดร้ บั เงนิ
อดุ หนุน จากสว่ นลดสลากกนิ แบง่ ของรฐั บาล ในปีพ.ศ.๒๔๙๖ เงนิ
จานวนน้ี ชว่ ยแบ่งเบาภาระดา้ นอน่ื เป็นผลใหก้ ารสวสั ดกิ ารภายในของ
กรมฯ ดขี น้ึ มาก

สรปุ การจดั ใหม้ หี น่วยบรกิ ารกระสนุ วตั ถรุ ะเบดิ ตามหน่วยบนิ
หรอื ฝงู บนิ ต่างๆ ซง่ึ เป็นการสนบั สนุนโดยใกลช้ ดิ ทาใหห้ น่วย
ผรู้ บั บรกิ าร ปฏบิ ตั ภิ ารกจิ ดว้ ยความสะดวกเรยี บรอ้ ย การซ่อมบารงุ
สรรพาวธุ ภาคอากาศ นบั วา่ มปี ระสทิ ธภิ าพสงู ทงั้ น้ีอาจจะเป็นเพราะ
หว้ งระยะเวลาน้ี อยใู่ นระยะเวลาเรม่ิ ตน้ ทก่ี องทพั อากาศไทย ไดร้ บั

ความช่วยเหลอื ทางทหาร ตามโครงการฯ อุปกรณ์และอะไหลต่ ่างๆ ได้
รบั มาอยา่ งเพยี งพอตอ่ ความตอ้ งการ ในการซ่อมบารงุ แมว้ า่ จะขาดชา่ ง
ชานาญงานแตเ่ จา้ หน้าทเ่ี หล่าทหารสรรพาวุธ ซง่ึ ไดร้ บั ทนุ ชว่ ยเหลอื
สง่ ไปศกึ ษา และดงู านตา่ งประเทศ กไ็ ดน้ าเอาประสบการณ์ และ
วทิ ยาการมาช่วยขจดั ปัญหาเหล่าน้ไี ดม้ าก

การซอ่ มบารุงสรรพาวธุ ภาคพน้ื ดนิ ดาเนนิ ไปในระดบั ปานกลาง
เพราะกรมสรรพาวุธทหารอากาศ ตอ้ งชว่ ยเหลอื ตนเองโดยตลอด ทงั้ น้ี
เพราะชา่ งชานาญงานมจี านวนจากดั การฝึกช่างใหมใ่ หม้ คี วามชานาญ
ตอ้ งใชเ้ วลานาน อยา่ งไรกด็ กี รมสรรพาวุธทหารอากาศ กส็ ามารถ
สนบั สนุนหน่วยผใู้ ชไ้ ดเ้ พยี งพอ และทนั ต่อความตอ้ งการ

เจ้ำกรมสรรพำวธุ ทหำรอำกำศท่ำนที่สอง

พลอำกำศตรี สวสั ด์ิ โพธิวิหค

นายทหารนกั บนิ ฝีมอื ดี ผมู้ ปี ระสบการณ์จากตาแหน่งสาคญั ใน
กองทพั อากาศมาหลายตาแหน่ง และจาก รองเจา้ กรมยุทธศกึ ษาทหาร
อากาศ มาเป็นเจา้ กรมสรรพาวธุ ทหารอากาศ ตามคาสงั่ กห ท่ี ๒๖๓/
๒๒๗๐๘ ลง ๒พ.ย.๙๘ และราชกจิ จาฯ เลม่ ๑๒ ตอนท่ี ๘๖ ลง ๒๐
ต.ค.๙๘ เจา้ กรมสรรพาวุธทหารอากาศ ท่านทส่ี องน้ี ดารงตาแหน่งอยู่
จนกระทงั่ ๒๓ ก.ย. พ.ศ.๒๕๐๐ จงึ ไดย้ า้ ยไปประจากองบญั ชาการ
กองทพั อากาศ ตามราชกจิ จาฯ เล่ม๗๔ ตอนท่ี ๘๒ ฉบบั พเิ ศษ หน้า๒
ลง ๒๖ ก.ย.๒๕๐๐

การจดั สว่ นราชการและหน้าท่ี

การจดั สว่ นราชการของกรมสรรพาวธุ ทหารอากาศ ยงั คงใชอ้ ตั รา
ทอ. ๙๘ เชน่ เดมิ มกี ารแบง่ สว่ นราชการภายในแบ่งเป็น กองบรกิ าร
กองวทิ ยาการ กองโรงงานสรรพาวธุ กองโรงงานสรา้ งกระสนุ และกอง
พสั ดุสรรพาวธุ

กองบรกิ าร ตามอตั ราทอ.๙๘ แผนกบรกิ ารเดมิ ไดร้ บั การยกฐานะ
ขน้ึ เป็นกองบรกิ าร กองวทิ ยาการ ไดป้ รบั ปรุงสว่ นราชการภายในหลาย
สว่ น หมวดธรุ การเป็นหมวดสารบรรณ แผนกวทิ ยาการ แผนแบบ
แผนกวจิ ยั และสถติ ยิ งั คงเดมิ แต่ไดเ้ พมิ่ แผนกตรวจทดลองขน้ึ เพอ่ื ทา
การตรวจทดลองทงั้ ทางฟิสกิ สแ์ ละเคมี เกย่ี วกบั วตั ถุระเบดิ

กองโรงงานสรรพาวุธตามอตั รา ทอ.๙๘ น้ี ไดป้ รบั ปรุงสว่ นราชการ
ภายในหลายสว่ นคอื หมวดธรุ การเป็นหมวดสารบรรณ มหี มวดควบคุม
งาน แผนกช่างโลหะ แผนกเครอ่ื งกล แผนกซ่อมอาวธุ และแผนก
เครอ่ื งมอื แบบวดั

กองโรงงานสรา้ งกระสุน ยงั คงดาเนินงานเหมอื นเดมิ แต่เน่อื งจาก
เป็นระยะเรมิ่ ตน้ การขาดแคลนทงั้ ช่างชานาญงาน และเครอ่ื งจกั รกล
ผลงานจงึ ไมก่ า้ วหน้าไปเท่าทค่ี วร ตามอตั รา ๙๘ น้ี นอกจากมี

หมวดสารบรรณแลว้ ยงั มแี ผนกสรา้ งปลอกและลกู กระสนุ แผนก
สรา้ งชนวนและรวมกระสนุ

กองพสั ดสุ รรพาวุธ ทาหน้าทเ่ี หมอื นกบั แผนกคลงั สรรพาวธุ แต่
ปรมิ าณงานขยายตวั ขน้ึ ตามสว่ น เพราะมติ รประเทศ ใหค้ วามช่วยเหลอื
กองทพั ไทยเพม่ิ ขน้ึ กองพสั ดสุ รรพาวธุ ประกอบดว้ ย หมวดสารบรรณ
หมวดสารวจพสั ดุ หมวดบญั ชคี มุ และสถติ ิ และแผนกคลงั สรรพาวุธ

อาคารสถานท่ี

ชว่ งเวลาระหวา่ งปีพ.ศ.๒๔๙๘ ถงึ ๒๕๐๐ กรมสรรพาวธุ ทหารอากาศ
ไดม้ อี าคารถาวรเพมิ่ ขน้ึ สองหลงั เป็นอาคารสาหรบั เกบ็ ดนิ สง่ กระสนุ
และเกบ็ กระสนุ ทส่ี รา้ งเสรจ็ ใหม่

กาลงั พลปีพ.ศ.๒๔๙๙

นายทหารสญั ญาบตั รรวม ๔๕ นาย

นายทหารประทวนรวม ๑๘๗ นาย

ลกู จา้ งคนงานรวม ๒๙๖ คน

ยอดกาลงั พลรวมทงั้ สน้ิ ๕๒๘ คน

การฝึกและศกึ ษา

เรม่ิ มกี ารสง่ นายทหารประทวนเหลา่ ทหารสรรพาวธุ ไปศกึ ษาต่อ
ยงั สหรฐั อเมรกิ า หลายหลกั สตู ร เป็นระยะเวลาหา้ ถงึ เกา้ เดอื น

สรุป

ในหว้ งระยะเวลาน้ี เจา้ กรมสรรพาวุธทหารอากาศทา่ นทส่ี อง ได้
ดาเนนิ นโยบายเชน่ เดยี วกบั สมยั แรก เน่ืองจากปรมิ าณงานและกาลงั พล
เพม่ิ ขน้ึ ตามสว่ น ดา้ นการศกึ ษานอกจากการฝึกอบรมแลว้ ยงั ไดจ้ ดั ทา
คมู่ อื และตาราเพอ่ื ใหเ้ จา้ หน้าทส่ี รรพาวุธ ไดย้ ดึ ถอื เป็นหลกั ปฏบิ ตั ทิ ่ี
ถูกตอ้ ง ดา้ นโรงงาน ไดจ้ ดั หาเครอ่ื งจกั รกล เครอ่ื งมอื เครอ่ื งใชเ้ พมิ่ เตมิ
เพอ่ื ใหเ้ หมาะกบั ปรมิ าณงานทเ่ี พม่ิ ขน้ึ อยา่ งไรกด็ ี สงิ่ บกพรอ่ งทงั้ หลาย
ภายในกรมสรรพาวธุ ทหารอากาศ ไดร้ บั การปรบั ปรงุ แกไ้ ข และ
ควบคุมดแู ล ใหง้ านในความรบั ผดิ ชอบ สาเรจ็ ลุลว่ งไปดว้ ยดี



เจ้ำกรมสรรพำวธุ ทหำรอำกำศท่ำนท่ีสำม

พลอากาศตรี พชิ ติ บุณยเสนา นายทหารนกั บนิ ขบั ไล่ฝีมอื ดี ผทู้ ่ี
ผา่ นสนามรบในกรณีพพิ าทอนิ โดจนี และสงครามมหาเอเชยี บรู พามา
อยา่ งโชกโชน เคยดารงตาแหน่งสาคญั ในกองทพั อากาศมาแลว้ หลาย
ตาแหน่ง เชน่ ครกู ารบนิ ผบู้ งั คบั กองบนิ และจากรองเสนาธกิ ารกองบนิ
ยุทธการ มาเป็นเจา้ กรมสรรพาวุธทหารอากาศ ตงั้ แต่ ๒๓ กนั ยายน
๒๕๐๐ ตามราชกจิ จาฯ เล่ม ๗๔ ตอน ๘๒ ฉบบั พเิ ศษ หน้า๖ ลง ๒๖
กนั ยายน ๒๕๐๐ คาสงั่ กลาโหมท่ี ๔๐๐ / ๒๐๒๐๒ ลง ๑๒ พฤศจกิ ายน
๒๕๐๐ และไดร้ บั พระราชทานยศ เป็นพลอากาศโท ในตาแหน่ง ผชู้ ว่ ย
เสนาธกิ ารทหารอากาศฝ่ายยทุ ธบรกิ าร ตงั้ แต่ ๒๗ สงิ หาคม ๒๕๐๕
ตามราชกจิ จาฯ เล่ม ๗๙ ตอน ๗๙ ลง ๓๑ สงิ หาคม ๒๕๐๕ คาสงั่
กลาโหมท่ี ๑๙๑ / ๑๗๕๙ ลง ๒๙ สงิ หาคม ๒๕๐๕

การจดั สว่ นราชการและหน้าท่ี ในสมยั เจา้ กรมสรรพาวธุ ทหาร
อากาศ ทา่ นทส่ี ามน้ี ยงั คงใชอ้ ตั รา ทอ.๙๘ ( ผนวก๔) การแบง่ สว่ น
ราชการ ยงั คงแบ่งเป็น กองบรกิ าร กองวทิ ยาการ กองโรงงานสรรพาวธุ
กองโรงงานสรา้ งกระสุน และกองพสั ดสุ รรพาวุธ

ในหว้ งระยะเวลาระหวา่ งปี ๒๕๐๐ ถงึ ๒๕๐๕ กรมสรรพาวธุ ทหาร
อากาศ ไมม่ อี าคารถาวรเพมิ่ ขน้ึ นอกจากดแู ลรกั ษาอาคารเดมิ ใหค้ ง
สภาพใชร้ าชการได้

กาลงั พล ปี ๒๕๐๓-๒๕๐๕

มนี ายทหารสญั ญาบตั รทงั้ สน้ิ ๘๙ คน นายทหารประทวน ๑๗๕
คน ลกู จา้ งและคนงาน ๓๕๖ คน รวมกาลงั พล ๖๒๐ คน

แมใ้ นระยะน้จี ะไมม่ กี ารขยายอาคารและสถานทเ่ี พมิ่ เตมิ แต่ใน
ดา้ นกาลงั พลมกี ารสง่ กาลงั พล ทงั้ นายทหารสญั ญาบตั รและนายทหาร
ประทวนไปฝึกศกึ ษา อบรม และดงู านยงั ตา่ งประเทศมากขน้ึ

และทส่ี าคญั ไดเ้ รมิ่ มนี ายทหารสญั ญาบตั ร ทจ่ี บจากโรงเรยี นนาย
เรอื อากาศ บรรจุ และปฏบิ ตั งิ านทก่ี รมสรรพาวุธทหารอากาศ และไดร้ บั
คดั เลอื กไปศกึ ษาต่อและอบรมยงั ตา่ งประเทศ รวมทงั้ นายทหาร
ประทวนทม่ี คี วามรู้ ความสามารถ และมฝี ีมอื ดี กไ็ ดร้ บั การคดั เลอื ก และ
เดนิ ทาง ไปศกึ ษาต่อ ยงั ตา่ งประเทศเชน่ กนั

นายทหารต่างๆเหลา่ น้ี ในกาลขา้ งหน้า จะเป็นกาลงั หลกั ทส่ี าคญั
เป็นอยา่ งยง่ิ ตอ่ ความเจรญิ กา้ วหน้าของกรมสรรพาวธุ ทหารอากาศใน
อนาคต

ผเู้ รยี บเรยี งฯ ขออนุญาตยกตวั อยา่ งนายทหาร ทไ่ี ดร้ บั การคดั เลอื กไป
ศกึ ษาอบรม ดงั น้ี

น.ต.สนนั่ สทุ ธจิ ารยี ์ (ผเู้ ขยี น ตานานสรรพาวุธ ฯ ผเู้ รยี บเรยี ง) และ ร.ท.
ประทปี สขุ สวสั ดิ ์หลกั สตู รArmament System Officer สหรฐั อเมรกิ า ปี
๒๕๐๒

ร.ต.รงั สรรค์ สนธยานนท์ ร.ต.ทวศี กั ดิ ์สงั ขท์ อง หลกั สตู รเดยี วกนั ปี
๒๕๐๓ ร.ท.สมพนั ธ์ อนิ ทรสตู ร และ ร.ท.ศรที อง สขุ านุวตั ร หลกั สตู ร
เดยี วกนั ปี ๒๕๐๕

ร.ต.พนิ ิจ สรุ กูล หลกั สตู ร Munition Disposal ประเทศฟิลปิ ปินส์ ปี
๒๕๐๔

นอกจากน้ี กรมสรรพาวธุ ทหารอากาศ ไดใ้ หค้ วามสาคญั ต่อกาลงั
พลทุกชนั้ ยศ โดยสนบั สนุนใหน้ ายทหารประทวน เหลา่ ทหารสรรพาวุธ
ไดม้ โี อกาสไปฝึก ศกึ ษา และอบรมยงั ตา่ งประเทศ ดงั ตวั อยา่ ง(ทผ่ี เู้ รยี บ
เรยี งมคี วามคนุ้ เคย) ดงั น้ี

จ.อ.บุญมี กติ ตคิ ปุ ต์ หลกั สตู ร Weapon and Fire Control System
Mechanics สหรฐั อเมรกิ า ปี๒๕๐๑ พ.อ.ต.อาพร สขุ ณยี ุทธ หลกั สตู ร
เดยี วกนั ปี ๒๕๐๒

จ.อ.สนนั่ อนนั ตภ์ กั ดี หลกั สตู ร Fire Control System และ Weapon
System Technician สหรฐั อเมรกิ าปี ๒๕๐๓

จ.อ.สวุ ทิ ย์ จนั ระมาด และ จ.อ.ฉลอง บญุ สม หลกั สตู ร Weapon
Control System (E4) สหรฐั อเมรกิ าปี ๒๕๐๕

พ.อ.ท.นิวตั พกุ ประยรู หลกั สตู ร Weapon Technics โอกนิ าวาประเทศ
ญป่ี ่นุ ปี ๒๕๐๔

จ.อ.อานวย แวน่ แกว้ จ.อ.มงคล คายา จ.ท.ไสว เหวา่ ไว และ จ.ท.ทวชิ
กลนิ่ ประดษิ ฐ์ หลกั สตู รWeapon Technics สหรฐั อเมรกิ า ปี ๒๕๐๕

พ.อ.อ.ฉลองชยั สตั บุษ และ พ.อ.อ.รงั สรรค์ จนั่ วงศแ์ กว้ หลกั สตู ร
Munition Specialist สหรฐั อเมรกิ า ปี ๒๕๐๔

พ.อ.อ.สพุ จน์ สงิ หกลางพล และ พ.อ.อ.บุญมี กติ ตคิ ปุ ต์ หลกั สตู ร
Sighting System Mechanics โอกนิ าวา ประเทศญป่ี ่นุ ปี ๒๕๐๔

น่ีเป็นเพยี งตวั อย่างของกาลงั พลเหลา่ ทหารสรรพาวธุ ทไ่ี ดไ้ ปฝึก
ศกึ ษาอบรมยงั ตา่ งประเทศ ในบนั ทกึ ตานานสรรพาวธุ นนั้ ผเู้ ขยี น (น.อ.
สนนั่ สทุ ธจิ ารยี ์ ) ท่านไดร้ วบรวมและบนั ทกึ ไวว้ า่ มกี าลงั พลกวา่ ๗๐

คน ไดไ้ ปศกึ ษาอบรม ยงั ตา่ งประเทศ กาลงั พลเหล่าน้ี จะเป็นกาลงั หลกั
ทส่ี าคญั ต่อกรมสรรพาวุธทหารอากาศในอนาคต

สรปุ

งานดา้ นวทิ ยาการ และการสง่ กาลงั บารุงอาวุธ กระสนุ วตั ถรุ ะเบดิ
ประสบปัญหาบา้ งเลก็ น้อย แต่กด็ าเนินไปดว้ ยโดยเรยี บรอ้ ย งานดา้ น
การซ่อมบารงุ สรรพาวธุ ปรากฏวา่ สถติ งิ านสงู ขน้ึ ตามลาดบั ทงั้ น้ี เพราะ
อาวุธท่ี ทอ.มใี ชอ้ ยู่ เรมิ่ จะครบอายุซ่อมใหญ่ โดยเฉพาะสรรพาวธุ
ประเภทสรรพาวธุ เบา มสี ถติ กิ ารซ่อม สงู กวา่ ประเภทสรรพาวุธหนกั
อยา่ งไรกด็ ี กรมสรรพาวธุ ทหารอากาศ กพ็ ยายามชว่ ยตวั เอง ใหง้ านน้ี
สาเรจ็ ลลุ ่วงไปได้ สว่ นงานดา้ นกระสนุ วตั ถรุ ะเบดิ งานซ่อมมไี มม่ ากนกั
แต่งานดา้ นการสรา้ งกระสุนปืนเลก็ ( สรรพาวธุ เบา) ขนาดต่างๆ มสี ถติ ิ
สงู ขน้ึ ตามลาดบั ในขณะเดยี วกนั กไ็ ดเ้ รมิ่ งานสรา้ งกระสนุ ประเภท
สรรพาวุธหนกั ไปดว้ ย

ในหว้ งเวลาน้ี กรมสรรพาวุธทหารอากาศ ไดร้ บั กาลงั พลจากแหล่ง
ต่างๆ เพม่ิ ขน้ึ เรอ่ื ยๆ ทาใหป้ ัญหาขาดแคลนกาลงั พลน้อยลง อยา่ งไรกด็ ี
ช่างชานาญงานแตล่ ะแขนง ตอ้ งใชเ้ วลาฝึกอกี หลายปี จงึ จะมคี วาม
ชานาญในหน้าทน่ี นั้ ๆ





เจ้ำกรมสรรพำวธุ ทหำรอำกำศท่ำนท่ีสี่

พลอำกำศตรี ศิริชยั วำทิน

พลอากาศตรี ศริ ชิ ยั วาทนิ นายทหารนกั บนิ ฝีมอื ดี เคยเป็นนกั บนิ
ทง้ิ ระเบดิ สมยั กรณีพพิ าทอนิ โดจนี และสงครามมหาเอเชยี บรู พา และ
มาเป็นครกู ารบนิ นกั บนิ ลาเลยี งฝีมอื เยย่ี ม ทา่ นเคยดารงตาแหน่ง
สาคญั ๆ เช่น ผบู้ งั คบั กองบนิ น้อยทห่ี ก ( กองบนิ ลาเลยี ง ) ผบู้ ญั ชาการ
โรงเรยี นเสนาธกิ ารทหารอากาศ และจากเจา้ กรมสง่ กาลงั บารุงทหาร
อากาศ มาเป็นเจา้ กรมสรรพาวธุ ทหารอากาศ ตามราชกจิ จาฯ เลม่ ๗๙
ตอนท่ี ๗๙ ลง ๓๑ ส.ค. ๐๕ คาสงั่ กลาโหมท่ี ๑๙๑/๑๗๓๕๙ ลง ๒๙
ส.ค.๐๕ และต่อมา มพี ระบรมราชโองการโปรดเกลา้ ฯ ใหเ้ ป็น ผชู้ ว่ ย
เสนาธกิ ารทหารอากาศ ฝ่ายยุทธบรกิ าร และรกั ษาราชการ เจา้ กรม
สรรพาวธุ ทหารอากาศ อกี ตาแหน่งหน่งึ ตามราชกจิ จาฯ เลม่ ๔๘ ตอน

๘๔ ลง ๒๘ ม.ี ค.๑๑ ฉบบั พเิ ศษ หน้า ๑๐๓๒ คาสงั่ กลาโหมท่ี ๙๑/๑๐
ลง ๒๑ ม.ี ค.๑๐ และมพี ระบรมราชโองการ โปรดเกลา้ ฯ ใหเ้ ป็น ผชู้ ว่ ย
เสนาธกิ ารทหารอากาศ ฝ่ายยุทธบรกิ าร ตาแหน่งเดยี ว ตามคาสงั่
กลาโหมท่ี ๓๓๒/๑๐ ลง ๒๔ ต.ค.๑๐

การจดั สว่ นราชการและหน้าท่ี

การจดั สว่ นราชการและหน้าท่ี ของกรมสรรพาวธุ ทหารอากาศ ใน
ปี พ.ศ.๒๕๐๕ ยงั คงใชอ้ ตั รา ทอ.๙๘ อยไู่ มก่ เ่ี ดอื น กเ็ ปลย่ี นไปใชอ้ ตั รา
ทอ.๐๖ ในตน้ ปี พ.ศ.๒๕๐๖ อตั รา ทอ.๐๖ น้ี ไดป้ รบั ปรงุ ใหม้ ฝี ่าย
เสนาธกิ าร กรมสรรพาวธุ ทหารอากาศ ซง่ึ ทาหน้าทค่ี ลา้ ยฝ่าย
อานวยการระดบั กรม เกย่ี วกบั งานยทุ ธการและการขา่ ว งานกาลงั พล
และงานสง่ กาลงั บารงุ นาวาอากาศเอก ประวทิ ย์ อศิ รางกูร ณ อยธุ ยา
ไดย้ า้ ยจากกรมสง่ กาลงั บารุงทหารอากาศ มาเป็น นายทหารฝ่ายเสนาธิ
การ กรมสรรพาวุธทหารอากาศ เป็นทา่ นแรก เมอ่ื ๑๐ ธ.ค.๐๖ และ
ตอ่ มา ทางราชการไดเ้ ปลย่ี นจากตาแหน่ง นายทหารฝ่ายเสนาธกิ าร
กรมสรรพาวุธทหารอากาศ เป็นหวั หน้าฝ่ายเสนาธกิ าร กรมสรรพาวุธ
ทหารอากาศ ตงั้ แต่ ๒๕ พ.ย.๐๗

กรมสรรพาวุธทหารอากาศ ตามอตั รา ทอ.๐๖ ( ผนวก๕) น้ี มกี าร
จดั แบง่ สว่ นราชการภายใน คอื กองบรกิ าร กองวทิ ยาการ กองโรงงาน
สรรพาวุธ กองโรงงานวตั ถรุ ะเบดิ และกองพสั ดสุ รรพาวธุ กองบรกิ าร
ซง่ึ อตั รา ทอ.๙๘ เดมิ มี หน่ึงแผนกและสามฝ่าย ปรบั ปรงุ เป็นสแ่ี ผนก

กองวทิ ยาการ ตามอตั ราใหมน่ ้ี มี หมวดสารบรรณ แผนกวทิ ยาการ
แผนกวจิ ยั และตรวจทดลอง และทเ่ี พมิ่ เตมิ คอื แผนกศกึ ษา ไดจ้ ดั ตงั้
โรงเรยี นเหลา่ ทหารสรรพาวุธ ฯ ซง่ึ เป็นหน่วยทไ่ี มม่ อี ตั รากาลงั พลบรรจุ
ไว้ หากใหห้ วั หน้ากองวทิ ยาการ เป็นผอู้ านวยการโรงเรยี นเหลา่ ทหาร
สรรพาวธุ ฯ โดยตาแหน่ง หวั หน้าแผนกศกึ ษา ฯ เป็นรองผอู้ านวยการ
โรงเรยี นเหล่าฯ โดยตาแหน่ง สว่ นครอู าจารยผ์ สู้ อนนนั้ จดั จาก
นายทหารตามกองต่างๆ ภายในกรมฯ และมคี รอู าจารย์ จากภายนอก
กรมฯ ตามความจาเป็น

นอกจากน้ี ยงั มฝี ่ายทาลายกระสนุ วตั ถรุ ะเบดิ ซง่ึ เดมิ เป็นงานยอ่ ย
ของกองพสั ดุสรรพาวธุ แต่ตอ่ มา งานดา้ นการทาลายกระสนุ วตั ถรุ ะเบดิ
เพม่ิ ปรมิ าณมากขน้ึ เรอ่ื ยๆ ในการปรบั ปรงุ อตั รา จงึ ไดย้ กฐานะขน้ึ เป็น
ฝ่ายทาลายกระสุนวตั ถุระเบดิ ขน้ึ ตรงต่อกองวทิ ยาการ โดยมี นาวา
อากาศเอก พยงค์ ศริ บิ ุตร เป็นหวั หน้ากองวทิ ยาการ ตงั้ แต่ ๒๐ เม.ย.
๐๔ เป็นตน้ ไป

กองโรงงานสรรพาวุธ ตามอตั รา ทอ. ๐๖ น้ี นอกจากมหี มวด สาร
บรรณแลว้ ยงั มแี ผนกต่างๆอกี ไดแ้ ก่ แผนกดาเนินงาน แผนกชา่ งโลหะ
แผนกเครอ่ื งมอื กล แผนกซอ่ มอาวธุ แผนกต่างๆเหล่าน้ี สว่ นมาก
ดาเนินการอยเู่ ดมิ แต่ปรบั ปรงุ ใหเ้ หมาะสมกบั ปรมิ าณงานทข่ี ยายตวั ขน้ึ
ตามสว่ น และไดจ้ ดั ตงั้ แผนกสดุ ทา้ ย ซง่ึ เป็นแผนกใหม่ มชี ่อื ว่าแผนก
ซอ่ มสรรพาวุธอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ ซง่ึ ตงั้ ขน้ึ เพอ่ื ซ่อมเครอ่ื งบงั คบั การยงิ และ

เรดารป์ ระจาเครอ่ื งบนิ อยา่ งไรกด็ ี งานของแผนกน้ี ยงั ลงมอื ดาเนนิ การ
ไมไ่ ด้ เพราะตอ้ งใชง้ บประมาณมาก อปุ กรณ์และเครอ่ื งมอื เครอ่ื งใช้
สว่ นมากราคาแพงมาก ตอ้ งแกป้ ัญหาดว้ ยการสง่ ชน้ิ สว่ น หรอื อปุ กรณ์ท่ี
ชารดุ ไปซ่อมยงั ต่างประเทศ กองโรงงานสรรพาวธุ มนี าวาอากาศเอก
ปรชี า ประสพศลิ ป์ เป็นหวั หน้ากอง ตงั้ แต่ ๑๒ พ.ย.๐๖ เป็นตน้ ไป

กองโรงงานกระสนุ วตั ถุระเบดิ กองน้เี ป็นชอ่ื ใหม่ จากกองโรงงาน
สรา้ งกระสนุ งานของกองน้ี ซง่ึ เดมิ มงุ่ เน้นการสรา้ งกระสนุ เป็นงานหลกั
แตเ่ มอ่ื ปรบั ปรุงใหม่ จงึ ขยายงาน รวมถงึ อาวธุ อ่นื ทม่ี วี ตั ถรุ ะเบดิ ตลอด
ถงึ ไพโรเทคนิคดว้ ย มนี าวาอากาศเอก สมภพ มมี ณี เป็นหวั หน้ากอง
ตงั้ แต่ ๑๐ ธ.ค.๐๖ เป็นตน้ ไป

กองสดุ ทา้ ย คอื กองพสั ดสุ รรพาวธุ ประกอบดว้ ย หมวดสารบรรณ
แผนกควบคุมและสถติ ิ แผนกตรวจสารวจพสั ดุ และแผนกคลงั สรรพาวธุ
งานของกองพสั ดุฯ น้สี ว่ นมากเหมอื นเดมิ นอกจากมกี ารปรบั ปรุงและ
ขยายหน่วย ใหเ้ หมาะสมกบั ปรมิ าณงานทเ่ี พม่ิ ขน้ึ โดยมนี าวาอากาศ
เอก ธนิต ศรถี าพร เป็น หวั หน้ากอง ตงั้ แต่ ๑ พ.ค.๐๖ เป็นตน้ ไป

อาคารสถานท่ี

ในปีพ.ศ.๒๕๐๖ กรมสรรพาวธุ ทหารอากาศ ไดส้ รา้ งอาคารถาวร
หน่ึงหลงั คอื อาคารหมายเลข ๒๐๓ ซง่ึ เป็นทท่ี างานของหมวดอาวุธ

แผนกวจิ ยั ฯ วท.สพ.ทอ. (กองวทิ ยาการฯ เมอ่ื กอ่ นใชค้ ายอ่ วา่ วท.สพ.
ทอ.- ผเู้ รยี บเรยี ง)

ปีพ.ศ.๒๕๐๘ สรา้ งอาคารถาวรหน่งึ หลงั คอื อาคารหมายเลข ๑๐๓
เป็นอาคารสาหรบั รบั ประทานอาหาร ของ นายทหารสญั ญาบตั ร และ
สรา้ งอาคารกง่ึ ถาวร หมายเลข ๒๐๑ ใชเ้ ป็นกองวทิ ยาการฯ ซง่ึ แบง่ เป็น
หอ้ งทางานของแผนกวทิ ยาการ แผนกศกึ ษาและหอ้ งเรยี น โรงเรยี น
เหลา่ ทหารสรรพาวุธฯ ปีพ.ศ.๒๕๐๙ ไดส้ รา้ งอาคารกง่ึ ถาวร หมายเลข
๒๐๔ ซง่ึ เป็นทท่ี างานของแผนกวจิ ยั และฝ่ายทาลายกระสนุ วตั ถรุ ะเบดิ
วท.สพ.ทอ.

กาลงั พลช่วงปี พ.ศ.๒๕๐๖-๒๕๑๐ มจี านวนรวม ๖๗๕ คน

การศกึ ษา ยงั คงมกี ารสง่ นายทหารสญั ญาบตั ร และทหารชนั้
ประทวนเหลา่ ทหารสรรพาวธุ ไปศกึ ษายงั ตา่ งประเทศ อยา่ งตอ่ เน่อื ง
สว่ นใหญ่ ณ สหรฐั อเมรกิ า หรอื ฟิลปิ ปินส์ อาทิ

ร.ท.ทวศี กั ดิ์สงั ขท์ อง หลกั สตู ร Aircraft Electrical Repair
Technician ปีพ.ศ.๒๕๐๘

เรอื อากาศโท สญั ชยั พาหุมนั ต์ หลกั สตู ร Ammunition Officer ปีพ.ศ.
๒๕๐๖ และ ร.ต.ผสม เฉลมิ ทรพั ย์ หลกั สตู รเดยี วกนั ปี พ.ศ.๒๕๐๗

ร.ต.สพุ จน์ สงิ หกลางพล หลกั สตู ร Auto Flight Control พ.ศ.๒๕๐๘

ร.ท.ม.ล.เอกพนั ธ์ กฤดากร และ ร.ท.ยอด ชุมสาย ณ อยธุ ยาหลกั สตู ร
Munition Specialist ปีพ.ศ. ๒๕๐๖

สว่ นนายทหารชนั้ ประทวนเหลา่ ทหารสรรพาวุธ อาทิ

พ.อ.ท.ประมวล มณีวรรณ หลกั สตู ร Munition Disposal ประเทศ
ฟิลปิ ปินส์ ปี พ.ศ.๒๕๐๘

จ.อ.วนั ชยั คงคาใส หลกั สตู ร Weapon Control System (E4)
สหรฐั อเมรกิ า

พ.อ.ท.เฉลมิ เกยี รติ แกว้ พนิ ิจ หลกั สตู ร Weapon Mechanics ปีพ.ศ.
๒๕๐๖

นอกจากน้ี ยงั มนี ายทหารสญั ญาบตั ร เหลา่ ทหารสรรพาวธุ ศกึ ษา
และฝึกงานภายในประเทศ ทงั้ หลกั สตู ร โรงเรยี นเสนาธกิ ารทหารอากาศ
โรงเรยี นเสนาธกิ ารทหารบก รวมถงึ หลกั สตู รระยะสนั้ ในการศกึ ษาและ
ฝึกงาน ณ ฐานบนิ ทวั่ ประเทศ ซง่ึ เป็นทต่ี งั้ ของหน่วยบนิ ของมติ ร
ประเทศ

ปัญหาและอปุ สรรค

เน่ืองจากในช่วงระยะเวลาน้ี อาวุธ ยทุ โธปกรณ์ท่ี ทอ. มใี ชอ้ ยู่ โดย
การจดั หาเอง และไดร้ บั ความช่วยเหลอื ตามโครงการชว่ ยเหลอื ทงั้ ทหาร
กาลงั เขา้ สภู่ าวะเสอ่ื มสภาพตามอายรุ าชการมานาน ตอ้ งซ่อมใหญ่ ใน

ปลายสมยั ทแ่ี ลว้ กองทพั อากาศไดต้ กลงในหลกั การ ใหก้ รมสรรพาวุธ
ทหารบก ช่วยซอ่ มอาวุธยทุ โธปกรณ์ ภาคพน้ื ดนิ จากกรมสรรพาวธุ
ทหารอากาศ โดยการโอนเงนิ งบประมาณให้ ต่อมา ภารกจิ ของกรม
สรรพาวุธทหารบกเพม่ิ มากขน้ึ ประกอบกบั กองทพั อากาศมนี โยบาย
พง่ึ ตนเองใหม้ ากทส่ี ดุ กรมสรรพาวุธทหารอากาศ ไดเ้ รมิ่ จดั หาเครอ่ื งมอื
เครอ่ื งจกั ร ดา้ นโรงงาน มาทดแทนของเกา่ และเพมิ่ เตมิ เพอ่ื ขยายงาน
ดา้ นการซอ่ มสรา้ งออกไป สว่ นกาลงั พลประเภทช่างฝีมอื ซ่งึ เรม่ิ ฝึก
เพมิ่ เตมิ มาจากปลายสมยั ทแ่ี ลว้ พอถงึ กลางสมยั น้ี ประเทศไทยเขา้ สยู่ คุ
พฒั นา มบี รษิ ทั องคก์ ร โรงงานต่างๆ ตงั้ ขน้ึ มากมาย มคี วามตอ้ งการ
ชา่ งฝีมอื และผชู้ านาญงานแขนงตา่ งๆ โดยใหเ้ งนิ เดอื นสงู กวา่ ทาง
ราชการ จงึ พลอยใหก้ าลงั พลประเภทน้ี ของกรมสรรพาวธุ ทหารอากาศ
ขาดแคนลงอกี ไมส่ มดุลกบั เครอ่ื งจกั รกล ทไ่ี ดจ้ ดั หามาเพมิ่ เตมิ

สรปุ ถงึ แมว้ า่ กรมสรรพาวธุ ทหารอากาศ จะประสบปัญหาและอปุ สรรค
ดงั กลา่ วแลว้ อนั เป็นผลใหง้ านงานบางอยา่ งล่าชา้ ขลกุ ขลกั ไปบา้ ง แต่
ดว้ ยความรว่ มมอื รว่ มใจ ของเจา้ หน้าท่ี ทเ่ี กย่ี วขอ้ งแต่ละดา้ น กท็ าให้
งานหลกั ของกรมสรรพาวธุ ทหารอากาศ ในสายยุทธบรกิ าร สาเรจ็ ลลุ ว่ ง
ไปดว้ ยดี