โรค-แมลงศัตรูไม้ดอกไม้ประดับ

เพลยี้ ไฟเยอบรี า่

ชือ่ วิทยาศาสตร์

Microcephalothrips abdominalis Crawford

รูปร่างลักษณะ

ลําตัวมีสีน�้ำตาล ส่วนหัวแคบกว่าส่วนอก ขอบ
ปลายปล้องท้องทกุ ปล้องมลี ักษณะคลา้ ยฟนั เลื่อย

ลกั ษณะการทำ� ลาย

49โรค-แมลงศตั รูไม้ดอกไม้ประดบั และการปอ้ งกนั กำ� จัด
กรมสง่ เสริมการเกษตร

ลักษณะการทำ� ลาย

ทั้งตัวอ่อนและตัวเต็มวัย จะทําลายเยอบีร่าโดยดูดนํ้าเลี้ยงที่ใบและดอก ทําให้
ใบหงิกงอ กลีบดอกจะชํ้าและมีจุดด่างสีขาวดอกจะมีสีซีด รูปทรงจะบิดเบ้ียว เพลี้ยไฟ
จะระบาดมากในฤดูแล้ง และในสภาพอากาศแห้ง

การปอ้ งกันและกำ� จดั

หากพบการระบาดใหพ้ ่นสารก�ำจัดแมลง เชน่ คาร์บาริล อัตรา 20 กรัมตอ่ นำ้� 20 ลติ ร
คารโ์ บซัลเเฟน หรอื เฟนปทู าทนิ อ๊อกไซด์ อัตรา 20 ซีซ.ี ตอ่ น้ำ� 20 ลิตร สัปดาหล์ ะ 1 ครง้ั

50โรค-แมลงศัตรูไมด้ อกไม้ประดบั และการป้องกนั กำ� จัด
กรมสง่ เสริมการเกษตร

โรคราสนิมลีลาวดี

เช้อื สาเหตุ โรคราสนมิ ลลี าวดี
ลักษณะอาการ
Coleosporium plumeriae Pat. 51โรค-แมลงศตั รูไม้ดอกไมป้ ระดบั และการปอ้ งกันก�ำจัด

ลักษณะอาการ กรมส่งเสรมิ การเกษตร

ด้านใต้ใบจะพบฝุ่นผงสีเหลืองส้มคล้ายสนิม
กระจายอยู่ท่ัวใบ หากระบาดมากใบจะเหลืองและร่วง
หากไม่ได้รับการดูแลหรือป้องกันก�ำจัด อาจท�ำให้
ต้นตายได้ เพราะใบที่เป็นโรคจะสังเคราะห์แสงไม่ได้
พบมากในช่วงปลายฝนต้นหนาว ที่มีอากาศช้ืน
และเย็น

การป้องกนั และกำ� จัด

1. ตัดใบที่เป็นโรคเผาท�ำลายทิ้ง เพื่อไม่ให้สปอร์ของเช้ือราจะแพร่กระจายไปกับลม
ท�ำให้เกิดการระบาดของโรค

2. พ่นสารป้องกนั ก�ำจัดโรคพืช เชน่ ซาพรอล (ไตรโฟรีน) อตั รา 10 ซีซี (2 ช้อนชา)
ตอ่ นำ้� 5 ลติ ร แลว้ น�ำไปพ่นทกุ 5 - 7 วัน

52โรค-แมลงศัตรไู มด้ อกไมป้ ระดบั และการป้องกนั กำ� จัด
กรมส่งเสรมิ การเกษตร

เพลี้ยแปง้ ลลี าวดี เพลี้ยแป้งลลี าวดี

ชอื่ วทิ ยาศาสตร์

Pseudococcus sp.

รปู รา่ งลักษณะ

ตัวเต็มวัยเพศเมียมีล�ำตัวอ้วนสั้น ไม่มีปีก ยาว
ประมาณ 3 มิลลิเมตร มีผงสีขาวปกคลุมวางไข่
เป็นกลุม่ คร้ังละประมาณ 100 - 200 ฟอง มกั เกาะนิ่ง
อยู่บนต้นพืช ส่วนตัวผู้มีปีก พบระบาดมากในช่วง
อากาศร้อน แห้งแลง้ หรอื ฝนท้ิงชว่ งเป็นเวลานาน

53โรค-แมลงศตั รไู มด้ อกไม้ประดับ และการปอ้ งกันกำ� จัด
กรมส่งเสริมการเกษตร

ลักษณะการท�ำลาย

ดูดกินน้�ำเลี้ยงจากพืชบริเวณกิ่ง ใบ ช่อดอก หรือฝัก ท�ำให้ใบบิดงอ ผิดรูป ใบร่วง
ออกดอกไม่สม่�ำเสมอ ล�ำต้นแคระแกร็น นอกจากนี้ยังปล่อยน�้ำหวานดึงดูดให้มด
เขา้ มากิน และเป็นสาเหตใุ หเ้ กดิ ราด�ำ

การป้องกนั และกำ� จัด

1. หมั่นส�ำรวจต้นลีลาวดีสม่�ำเสมอ โดยเฉพาะช่วงที่อากาศร้อน ถ้าพบเพล้ียแป้ง
ใชส้ ารสกดั สะเดาพ่นห่างกนั 4 - 5 วนั ตดิ ตอ่ กนั 2 คร้ัง

2. ถ้ามีมดใช้น้�ำแช่ยาสูบ หรือสารก�ำจัดมดหรือราดที่รังมดเพ่ือป้องกันการแพร่กระจาย
ของเพลย้ี แป้ง ได้แก่ สารคาร์บาริล

54โรค-แมลงศัตรไู ม้ดอกไมป้ ระดับ และการปอ้ งกันก�ำจดั
กรมส่งเสรมิ การเกษตร

โรคเน่าด�ำหน้าววั

เชื้อสาเหตุ โรคเนา่ ด�ำหนา้ วัว
ลักษณะอาการ
เชื้อรา Phytophthora parasitica 55โรค-แมลงศตั รไู มด้ อกไมป้ ระดบั และการป้องกันกำ� จดั

ลักษณะอาการ กรมสง่ เสริมการเกษตร

เริ่มแรกจะเป็นแผลฉ่�ำน�้ำเล็กๆ ที่ใบ ต่อมาขยาย
ลุกลามอย่างรวดเร็วจนเป็นแผลไหม้สีนำ�้ ตาลช่วงฤดูฝน
หากเครื่องปลูกชื้นแฉะแผลจะเน่าและลุกลามอย่าง
รวดเร็ว ถ้าสภาพค่อนข้างแห้งในฤดูหนาวแผลขยายได้
ช้ากว่า ขอบแผลมีรูปร่างไม่แน่นอน เชื้อสามารถเข้า
ท�ำลายโคนต้นและรากโคนต้นมีลักษณะช้�ำเป็นสีน้�ำตาล
รากเน่าดำ� เมื่อดงึ ใบเบาๆ ก้านใบจะหลดุ จากตน้ ไดง้ า่ ย

การป้องกันและกำ� จัด

1. ควรปรับสภาพโรงเรือนใหม้ กี ารถา่ ยเทอากาศไดส้ ะดวก ไม่ปลกู พชื แน่นเกินไป
2. ไม่รดน้�ำจนวัสดุปลูกช้ืนแฉะ รักษาความสะอาดของโรงเรือน เมื่อเร่ิมพบโรค

ให้ตดั แต่งส่วนท่ีเป็นโรคเผาทำ� ลายนอกแปลง
3. พ่นสารปอ้ งกนั ก�ำจัดโรคพืช เมตาแลกซิล เมือ่ พบโรคระบาด

56โรค-แมลงศตั รูไม้ดอกไมป้ ระดับ และการปอ้ งกันกำ� จัด
กรมส่งเสริมการเกษตร

โรค-แมลงศตั รูไมด้ อกไม้ประดับ และการป้องกันก�ำจัด

ทป่ี รึกษา นายโอฬาร พทิ กั ษ ์ อธบิ ดกี รมสง่ เสรมิ การเกษตร
นายน�ำชัย พรหมมีชัย รองอธบิ ดีกรมสง่ เสรมิ การเกษตร ฝา่ ยบริหาร
นายไพรัช หวงั ด ี รองอธบิ ดีกรมส่งเสริมการเกษตร ฝา่ ยวชิ าการ
นายสรุ พล จารพุ งศ ์ รองอธิบดีกรมส่งเสรมิ การเกษตร ฝ่ายสง่ เสรมิ และฝกึ อบรม
นางสุกัญญา อธปิ อนันต ์ ผ้อู �ำนวยการส�ำนกั พฒั นาการถา่ ยทอดเทคโนโลยี
นายประสงค์ ประไพตระกูล ผ้อู �ำนวยการกองสง่ เสรมิ การอารกั ขาพืชและจดั การดินป๋ยุ
นางศุภลักษณ์ กลบั นว่ ม ผ้อู �ำนวยการกลุ่มสง่ เสรมิ การวินจิ ฉยั ศตั รพู ชื
นายกิตตศิ กั ดิ์ จนั ทสงั ข ์ ผ้อู �ำนวยการกล่มุ พยากรณ์และเตอื นการระบาด
ผเู้ รยี บเรียง/ขอ้ มลู นางสาวจฬุ าภรณ์ นกสกลุ นกั วชิ าการเกษตรช�ำนาญการ
นางสาวเบญจมาภรณ์ ลิม้ ประเสรฐิ นกั วชิ าการเกษตรปฏบิ ตั กิ าร
นายสามารถ ศรีวลิ ัย นกั วิชาการเกษตรปฏิบตั กิ าร
นางสาวกฤตยา ทองนวล นกั วชิ าการเกษตร
กองสง่ เสรมิ การอารกั ขาพืชและจัดการดนิ ปุ๋ย
จดั ทำ� นางอมรทพิ ย์ ภิรมย์บรู ณ ์ ผ้อู ำ� นวยการกลมุ่ พฒั นาส่อื ส่งเสริมการเกษตร
นางสาวอำ� ไพพงษ์ เกาะเทยี น นกั วิชาการเผยแพร่ชำ� นาญการ
กลุ่มพฒั นาส่ือส่งเสริมการเกษตร ส�ำนักพฒั นาการถา่ ยทอดเทคโนโลยี
พมิ พ์ครั้งที่ 2 ปี 2557 (ฉบับปรบั ปรุงปี 2555) จำ� นวน 5,000 เล่ม
พิมพ์ท่ี โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณก์ ารเกษตรแห่งประเทศไทย จ�ำกัด