การผลิตเมล็ดพันธุ์มันแกว

การปลกูและ 6การทดสอบคณุภาพเมลด็พนัธมุนัแกว มนัแกวการผลตเมลด็พนัธุ
การดแูลรักษา(ตอ‹) การทดสอบความงอกใหสุมตัวอยาง
เมล็ดพันธุมาทดสอบความงอกจำนวน4ซ้ำ กรมสง‹เสรมการเกษตร
5การเกบ็เก่ียว ซำ้ละ100เมล็ดมาทดสอบความงอกตามกฎของ กระทรวงเกษตรและสหกรณ
5.1หลงัปลกู120วนัฝกมนัแกวเรม่ิสกุแก ISTA(InternationalSeedTestingAssociation)
ทางสรรีวิทยาโดยมนัแกวสกุแกไมพรอมกันตอง
ทยอยเกบ็ไปเรอ่ืยๆสัปดาหละ1ครงั้ กรมส‹งเสรมการเกษตร
กระทรวงเกษตรและสหกรณ
5.2การเก็บเกย่ีวฝกมันแกวจะทยอยเก็บ
ไปเรื่อยๆจนถึงอายุประมาณ8เดือนจะสุกแก 7การเก็บรักษาเมลด็พนัธุ ท่ปีรกึษา :นางอมรทพิยภริมยบูรณ
ทงั้หมดและสนิ้สุดการเก็บฝก ควรเก็บเมล็ดพันธุมันแกวในสถานท่ี ผอูำนวยการสำนักพฒันาการถายทอดเทคโนโลยี
สะอาดแหงและเยน็จะชวยรกัษาคณุภาพเมลด็พนัธุ นายนพิิจพนิิจผล
5.3ลกัษณะของฝกทเี่ก็บจะมี2ลกัษณะ ใหยาวนานข้นึ ผอูำนวยการกองขยายพันธุพืช
คอืฝกสเีดยีวและฝก2สี
เรยีบเรยีง :ศนูยขยายพันธุพชืที่7จังหวัดมหาสารคามกองขยายพันธุพชื
ฝก˜มันแกว2ส ฝก˜มนัแกวสเดียว บรรณาธิการ:นางสาวพนดิาธรรมสุรักษ

5.4นำฝกท่ไีดมาตากแดดลดความชื้น ผอูำนวยการกลมุพัฒนาสอื่สงเสรมิการเกษตร
ประมาณ3-5วันฝกทตี่ากแดดจะบิดตัวและแตก นางสาวชนกชนมซิมงาม
ออกจากกันเมื่อแหงสนิทใหกะเทาะเปลอืกอกีครงั้ นกัวิชาการเผยแพรปฎิบัตกิาร
กลุมพฒันาส่ือสงเสรมิการเกษตร
สำนกัพัฒนาการถายทอดเทคโนโลยี
ออกแบบ :นางสาวนนัทพรสุนสาระพนัธุ
นายชางศิลปปฏบิตัิงาน
กลมุศลิปกรรมสงเสริมการเกษตร
สำนกัพัฒนาการถายทอดเทคโนโลยี
จัดทำในรูปแบบไฟลอิเลก็ทรอนิกส:พ.ศ.2565

5.5คัดแยกเมล็ดทสี่มบูรณบรรจใุสถุง สอบถามขอŒมลูเพมเตมิไดŒที่
ตาขายไนลอนนำ้หนกั5กโิลกรมัตอถงุระบวุนัทผ่ีลติ
ผลผลติเมล็ดพันธุ500กโิลกรัมตอไร ศูนยขยายพันธุพืชที่7จังหวัดมหาสารคาม
75หมู8ต.เสือเฒาอ.เชียงยนืจ.มหาสารคาม
4
44160โทร043-9888142-3

การคเัดพเอ่ลกอากรพผันลธตมุเมนัลแก็ดวพันธุ ลักษณะทางพฤกษศาสตร การปลูกและการดูแลรักษา 3การปลกู
ของมันแกว 3.1คลกุเมลด็พนัธุมันแกวดวยสารปองกัน
มนัแกว(YamBean:Pachyrhizuserozus) มันแกวเปนพืชสะสมอาหารพวกแปงและ 1การเตรยมแปลง เชอื้ราอตัรา7-10กรมัตอเมล็ดพันธุ1กโิลกรมั
เปนพชืเฉพาะถน่ิทใ่ีหผลผลติไดดใีนพน้ืทอ่ีำเภอบรบอื น้ำตาลไวท่ีรากแกวซ่งึเรียกวา“หัว”เถามนัแกว 1.1ไถดะ1ครัง้ตากหนาดนิประมาณ
จงัหวดัมหาสารคามมกีารปลกูเพอ่ืการคาเพม่ิมากขน้ึ สามารถเลอ้ืยพันเกาะไปตามพน้ืดนิหรอืหลกัไดดี 2สปัดาหหลงัจากนน้ัไถพรวน1คร้ังแลวหวาน 3.2ขุดหลุมลกึประมาณ10เซนติเมตร
จนถงึปจจบุนัสามารถสรางรายไดเสรมิใหกบัเกษตรกร สวนประกอบที่สำคญัของตนมันแกวไดแก โดโลไมทเพื่อปรับสภาพความเปนกรด-ดาง รองกนหลมุดวยสารปองกันแมลงกดักนิเมล็ดแลว
ไดเปนอยางดีภายหลังฤดกูาลทำนา อัตรา50กโิลกรัมตอไร กลบดินอีกครงั้หยอดเมลด็มนัแกวหลุมละ3เมล็ด
1ดอก และกลบดิน
การปลูกมันแกวของเกษตรกรจะใชเมล็ดพันธุ ดอกมนัแกวเปนแบบชอมี2ชนิดคอื 1.2ไถตพีรวน1คร้งัและยกรองแปลง
อัตรา10-12กิโลกรัมตอไรภายหลังจากการ ดอกสมีวง(พนัธเุบา)ดอกสขีาว(พนัธหุนกั) กวาง1.20เมตรยาว120เมตร 3.3เมอ่ืปลกูมนัแกวเสรจ็แลวใหเดนิสำรวจ
เตรยีมดนิยกรองเรยีบรอยแลวแตเนอ่ืงจากเกษตรกร ระบบน้ำใหหัวหยดตรงกบัหลมุปลกูอีกครั้ง
ยงัไมสามารถผลติเมลด็พนัธเุองไดตองสั่งซ้อืจาก 2ผลมนัแกว 1.3โรยปยุคอกตามรองแปลงอตัรา1ตนั
แหลงอ่นืท่ีมปีรมิาณการผลิตเมล็ดพันธุท่ีไมแนนอน ผลมนัแกวเปนแบบแหงหลงัแตกเชนเดยีว ตอไรผสมคลุกเคลากันและใชจอบปรับหนาดิน 4การดแูลรกัษา
กบัถ่วัเหลืองภายในมีเมล็ดอยใูนชองซึง่ในหน่งึผล ใหราบอีกครง้ั 4.1หลงัปลกู7วนัเมลด็มนัแกวจะเรม่ิงอก
ดงันน้ัปรมิาณการผลติมนัแกวหวัสดในแตละป อาจมี6-10เมล็ด และหลังปลูก20วันใหถอนแยกมันแกวใหเหลือ
จงึขน้ึอยกูบัปรมิาณเมลด็พนัธทุน่ีำมาจำหนายในพน้ืท่ี 2การวางระบบนำ้หยดการคลมุพลาสตกิ 2ตนตอหลมุ
ประกอบกับเมล็ดท่ีเขามาจำหนายเปนเมลด็พนัธุ 3ใบ และทำคาŒงมนัแกว
คละผสมกนัระหวางเมลด็พนัธเุบาและเมลด็พนัธหุนกั ใบมนัแกวมี2ชดุชุดแรกเปนใบเดี่ยว 2.1ติดตั้งระบบการใหน้ำแบบน้ำหยด 4.2หลงัปลกู1เดอืนและ3เดือนใสปุย
โดยแตละสายพันธุมีลักษณะเฉพาะแตกตางกัน สคีอนขางเขมจะเรม่ิตง้ัแตหลงังอกจนถงึอายุ20วนั ประกอบดวยชุดติดตั้งกรองน้ำระบบทอและ สูตร15–15-15อัตรา25กิโลกรัมตอไรโดย
ทั้งลักษณะทางกายภาพรูปรางของหัวรสชาติ จงึจะรวงหลนใบชดุทส่ีองและถดัไปเปนใบประกอบ วาลวตางๆ ละลายในถังขนาด200ลติร
อายุการเก็บเกี่ยวเปนตนซึ่งสงผลตอคุณภาพ มีอยู3ใบเชนเดียวกับใบถั่วเหลืองและถั่วเขียว
ของผลผลิตและราคา สามารถมองเหน็ใบมนัแกวหลงัปลกูไดประมาณ7วนั 2.2นำพลาสติกคลุมแปลงเพือ่ปองกนั 4.3การใหนำ้จะใหน้ำโดยระบบน้ำหยด
วชัพชืและรกัษาความชน้ืในดนิ สปัดาหละ2ครง้ัครั้งละ1ช่วัโมง
4ลำตนŒ
2.3ตดัลำไมไผยาวขนาด2เมตรเพอ่ืนำมา 4.4หลงัปลกู45วนัมันแกวจะเรม่ิแทง
เปนเสาปกทำคางแตละหลกัปกเวนระยะหาง3เมตร ชอดอกมนัแกวเริม่ออกดอก(ดอกแรก)เมอื่อายุครบ
54วนัหลงัปลูกและเริม่ตดิฝกเมื่อปลูกครบ70วนั
2.4ทำคางใหมนัแกวโดยนำตาขายไนลอน
มันแกวเปนไมเถาเลื้อยลำตนพนัหลัก ผกูตดิไมไผสำหรับใหยอดมนัแกวเลอื้ยข้นึ
หรอืทอดใบบนพน้ืดนิได
5ราก
3 1 หัว รากของมนัแกวเปนแบบรากแกวเมอ่ือายุ

ไดประมาณ30วนัจะสะสมแปงและนำ้ตาลทร่ีากแกว
สวนรากแขนงอนื่ๆอาจมจีุลนิทรียพวกไรโซเบียม
2 45 อาศยัอยูชวยตรึงไนโตรเจนจากอากาศได