PENGENALAN PROTOKOL

PENGENALAN PROTOKOL: 
TATACARA PENGENDALIAN MAJLIS RASMI

JABATAN PROTOKOL
KEMENTERIAN LUAR NEGERI

DEFINISI ETIKET

• Etiket ialah peraturan pergaulan; budi bahasa,
hukum-hukum berkenaan dengan adab tertib
antara orang dalam sesuatu kelas masyarakat
atau sesuatu pekerjaan.

DEFINISI PROTOKOL

• Protokol Antarabangsa bermaksud amalan-
amalan , peraturan atau disiplin yang tersusun
dengan tertib bagi digunapakai dalam sesuatu
isitiadat yang melibatkan negara, kerajaan dan

wakilnya dalam menjalin hubungan
antarabangsa dengan negara-negara.

MAJLIS RASMI KERAJAAN

Definasi

i.Majlis Persekutuan
-Dibiayai kerajaan Persekutuan
ii.Majlis Negeri
-Dibiayai kerajaan negeri
iii. Majlis Bersama Persekutuan dan Negeri
-Dianjur mengguna kewangan bersama

PERINGKAT‐PERINGKAT MAJLIS

•Majlis Antarabangsa
-Melibatkan negara lain
i.Persidangan Pertubuhan Negara-negara Islam
ii. D8
•Majlis Kebangsaan
-Negeri turut mengambil bahagian
i.Majlis HariGuru Peringkat Kebangsaan
•Majlis Negeri
-Majlis dianjur diperingkat negeri oleh Jabatan Persekutuan dinegeri
i. Majlis Hari Belia Peringkat Negeri Selangor

TETAMU KEHORMAT

•Prinsip Penentuan Tetamu Kehormat
‐Status majlis bergantung kepada kehadiran Tetamu Kehormat
‐Tetamu Kehormat hendaklah bersesuaian dengan majlis
‐SPB Yang di‐PertuanAgong paling sesuai untuk majlis Antarabangsa/Kebangsaan
‐Raja/ Yang di‐Pertua Negeri sesuai untuk majlis kebangsaan/negeri
‐PM/TPM sesuai untuk majlis Antarabangsa/ Kebangsaan danNegeri

•Kategori Tetamu Kehormat
• SPB Yang di‐Pertuan Agong/SPB Raja Permaisuri Agong
• DYMM Raja/TYT Yang di‐Pertua Negeri
• YAB Perdana Menteri/YAB Tim. Perdana Menteri
• YB Menteri
• YAB Menteri Besar/ Ketua Menteri
• YB Timbalan Menteri
• YB Menteri Negeri/Ahli Mesyuarat Kerajaan Negeri
• Pegawai Kanan Kerajaan Persekutuan
• Orang Kenamaan Negeri/Tempatan

•Susunan keutamaan
•Susunan ini wujud disemua peringkat bermula di peringkat

Negara sehingga ke jabatan dan daerah
•Asas kepada penghormatan dan adab dalam sesuatu majlis

•Susunan KeutamaanPersekutuan
•Dikuatkuasa melalui wartaP.U.(B) 29 bertarikh 22 Jan 1998
•Digunapakai dalam semua majlis rasmiPersekutuan
•Penentuan jemputan, susunan tempat duduk, masa ketibaan

dan sebutan hormat

PANGGILAN HORMAT

•Panggilan sewajarnya terhadap Tetamu Kehormat dan dif
•Diguna pada kad jemputan, kad nama, sampulsurat, teks

juruacara dan teks ucapan
•Panggilan hormat meliputi panggilan Turun‐temurun, Diraja, 

Jawatan , Anugerah dan Keugamaan
•Contoh: YM Tengku, YB Menteri, Y.Bhg. Datuk, His 

Excellency/Her Excellency, Mr., Madame.,

•BahasaDiraja
•SuratPekelilingAm SulitBil.3 Tahun1993
•Majlis yang dihadiri oleh SPB Yang di‐PertuanAgong
•Majlis yang dihadiri Raja Melayu dinegeri

JENIS PAKAIAN BAGI MAJLIS RASMI KERAJAAN

• i. Pakaian lelaki

‐Pakaian Istiadat Siang(JaketPutih)
‐Pakaian istiadat Malam(Mess Kit @ monkey jaket)
‐Pakaian Black Tie
‐Pakaian Kebangsaan Hitam/PakaianKebangsaan
‐Pakaian Lounge Suit Gelap/ Lounge Suit
‐Pakaian Kerja/Batik lengan Panjang
‐Pakaian Casual

• ii. PakaianWanita

‐Pakaian Istiadat Siang (JaketPutih)
‐Pakaian Istiadat malam (Mess Kit)
‐Pakaian Kerja
‐Pakaian Baju Kurung
‐Pakaian Baju Kebaya Labuh

SENARAI JEMPUTAN

• Jenis Senarai:

i. Senarai Ringkas –Mengikut kumpulan jemputan
ii. Senarai Penuh –Mengikut Susunan Keutamaan
iii. Senarai Susunan Abjad –Mengikut Abjad

• JenisJemputan

i. Jemputan seorang – Bila Tetamu Kehormat hadir seorang
ii. Jemputan Berpasangan
iii. Jemputan bercampur –jika tetamu dipentas berpasangan

KAD JEMPUTAN DAN JAWAPAN

• ‐Diserta bersama pelekat kereta, pelan tempat & tempat duduk
• Lazim mengandungi logo,jawatan tuan rumah, ruang nama jemputan, majlis, 

tempat, tarikh, masa, pakaian, no. telefon & fax, masa ketibaan dan aturcara
• Kad jawapan lazim mengandungi ruangnama ,catatan kehadiran, ruang

tandatangan, tarikh dan alamat penuh penerima jawapan
• Nama penerima ditaip disampul dgn anugerah dihujung dan penjuru kiri dgn

no.rujukan
• Jemputan untuk berpasangan ditulis nama pasangannya
• Kad dihantar 3minggu sebelum majlis dan urusetia akan mengesah

kehadiran jemputan dipentas 24 jam sebelum majlis

CONTOH KAD JEMPUTAN





ELEMEN PROTOKOL DALAM MAJLIS

•Susunan keutamaan
• Susunan tempat duduk
•Ketibaan dan kepulangan
•Susunan dan kibaran bendera
•Panggilan hormat
•Pegawai perhubungan
•Tertib pakaian
•Format  jamuan

SUSUNAN TEMPAT DUDUK

Jumlah Dif  dipentas
•Jemputan seorang‐5/7
•Jemputan berpasangan–4/6
•Penghormatan kepada individu tertentu

Host dan tetamu kehormat
•Penganjur/tuanrumah dikanan tetamu kehormat

Kedudukanberpasangan
•Isteri sentiasa dikiri suami

Keutamaan Tempat Duduk
• Susunan tempat duduk dif‐dif jemputan hendaklah mengikut keutamaan

masing‐masing. 
Rajah TempatDuduk
• PelbagaiRajah susunan tempat duduk boleh diaturkan berdasarkan kesesuaian

majlis yang  diadakan. 
Prinsip Asas Susunan Tempat Duduk
• Dif  yang paling hampir sekali dengan Tetamu Kehormat ialah dif yang 

terkanan mengikut susunan keutamaan.
• Tetamu yang paling kanan hendaklah ditempatkan di sebelah kanan tetamu

kehormat. Di sebelah kirinya di tempatkan tetamu kedua terkanan. 

•Tempat duduk di pentas
• Seri Paduka Baginda Yang di‐Pertuan Agong, Seri 

Paduka Baginda Raja Permaisuri Agong, D.Y.M.M. Raja‐
Raja atau D.Y.M.M. Raja Perempuan hendaklah sebaris
dengan tetamu utama yang lain.
• Kerusi kuning bagi Seri Paduka Baginda Yang di‐
Pertuan Agong, Seri Paduka Baginda Raja Permaisuri
Agong, D.Y.M.M. Raja‐Raja atau D.Y.M.M. Raja 
Perempuan atau Raja Muda dan Tengku Mahkota