เล่ม-๑-คำนาม

ก

.คำนำ

ชุดการเรียนดว้ ยตนเองประกอบภาพการ์ตูน เร่ืองชนิดของคา ช้นั มธั ยมศกึ ษาปี ที่ ๑
จดั ทาข้ึนเพือ่ ใชเ้ ป็นเคร่ืองมือในการจดั กิจกรรมการเรียนรู้ เพอ่ื ใหผ้ เู้ รียนเกิดกระบวนการเรียนรู้
ดว้ ยตนเอง ผเู้ รียนสามารถศึกษาเน้ือหาและประเมินผลการเรียนไดด้ ว้ ยตนเองตามข้นั ตอน
ที่กาหนดไว้ เน้ือหาการเรียนแบ่งเป็นตอนยอ่ ย ๆ เสนอเน้ือหาทีละนอ้ ย ๆ แต่ละเน้ือหา
จะมีคาถามใหผ้ เู้ รียนตอบเพอื่ ทบทวนความรู้ท่ีศึกษาและสามารถตรวจคาตอบไดท้ นั ที
จากเฉลย นอกจากน้ีผเู้ รียนยงั สามารถฝึกทกั ษะเพ่ิมเติมจากกิจกรรมเสริมการเรียน
ท่ีกาหนดให้

ชุดการเรียนดว้ ยตนเองประกอบภาพการ์ตูนเรื่องชนิดของคา ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ ๑
มีท้งั หมด ๗ เล่มคือ

เล่ม๑ เร่ืองคานาม
เล่ม๒ เร่ืองคาสรรพนาม
เล่ม๓ เรื่องคากริยา
เล่ม๔ เร่ืองคาวเิ ศษณ์
เล่ม๕ เร่ืองคาบุพบท
เล่ม๖ เรื่องคาสันธาน
เล่ม๗ เรื่องคาอุทาน

สาหรับชุดการเรียนดว้ ยตนเองประกอบภาพการ์ตูน เร่ืองชนิดของคา
ช้นั มธั ยมศกึ ษาปี ท่ี ๑ เล่มน้ีเป็นเล่มที่ ๑ซ่ึงมีเน้ือหาความรู้เกี่ยวกบั คานามเม่ือผเู้ รียน
ศึกษาเล่มท่ี ๑ จบแลว้ ผเู้ รียนจะตอ้ งศึกษาเล่มอื่น ๆ ต่อไปตามลาดบั จนครบท้งั ๗ เล่ม

นางบุญแกว้ เกิดความสุข
ครูวทิ ยฐานะ ครูชานาญการพเิ ศษโรงเรียนบา้ นคลองเตง็

สำรบญั หน้ำ
ก
เนื้อหำ
คานา ง
สาระการเรียนรู้ค ๑
คาช้ีแจง ๗
แบบทดสอบก่อนเรียน ๙
กรอบท่ี ๑ ความหมายของคานาม ๑๑
กรอบที่ ๒ชนิดของคานาม ๑๓
กรอบท่ี ๓ สามานยานาม ๑๕
กรอบที่ ๔ กิจกรรมท่ี ๑ ๑๗
กรอบท่ี ๕ วสิ ามานยานาม ๑๙
กรอบท่ี ๖ กิจกรรมที่ ๒ ๒๑
กรอบท่ี ๗ แบบฝึกหดั ท่ี ๑ ๒๓
กรอบท่ี ๘ลกั ษณะนาม ๒๕
กรอบท่ี ๙ กิจกรรมที่ ๓ ๒๗
กรอบที่ ๑๐สมุหนาม ๒๙
กรอบที่ ๑๑ กิจกรรมที่ ๔ ๓๑
กรอบท่ี ๑๒ อาการนาม ๓๓
กรอบที่ ๑๓ กิจกรรมที่ ๕ ๓๕
กรอบที่ ๑๔ หนา้ ท่ีของคานาม ๓๘
กรอบที่ ๑๕แบบฝึ กหดั ที่ ๒
เฉลยแบบทดสอบหลงั เรียน
บรรณานุกรม

ข

มำตรฐำนและสำระกำรเรียนรู้

สำระหลกั ท่ี ๔ : หลกั กำรใช้ภำษำ

มำตรฐำน ท ๔.๑: เขา้ ใจธรรมชาติของภาษาและหลกั ภาษาไทย
การเปลี่ยนแปลงของภาษา และพลงั ของภาษา ภูมิปัญญาทางภาษา
และรักภาษาไทยไวเ้ ป็นสมบตั ิของชาติ

เล่ม ๑ คำนำม

ผลกำรเรียนรู้ที่คำดหวงั
เขา้ ใจเรื่องคาในภาษาไทยและอธิบายไดถ้ กู ตอ้ ง

จุดประสงค์กำรเรียนรู้
๑. บอกชนิดคานามในภาษาไทยได้
๒. ระบุคานามในประโยคได้
๓. จาแนกชนิดของคานามได้
๔. บอกหนา้ ท่ีของคานามในประโยคได้

ค

คำชี้แจง

๑. ชุดการเรียนดว้ ยตนเองประกอบภาพการ์ตูน เร่ืองชนิดของคา ช้นั มธั ยมศกึ ษาปี ที่ ๑
เล่มน้ี ผเู้ รียนสามารถเรียนรู้ดว้ ยตนเองตามความสามารถ ตามลาดบั เน้ือหาท่ีจดั ไวต้ ามข้นั ตอน
ดงั น้ี

๑.๑ ศกึ ษามาตรฐานและสาระการเรียนรู้ ผลการเรียนรู้ที่คาดหวงั ใหเ้ ขา้ ใจ
๑.๒อ่านคาช้ีแจงใหเ้ ขา้ ใจอยา่ งละเอียด
๑.๓ ทาแบบทดสอบก่อนเรียน
๑.๔ศกึ ษาเน้ือหาไปตามลาดบั
๑.๕ตอบคาถามประจาเน้ือหาและตรวจคาตอบจากเฉลย
๑.๖ ทากิจกรรมที่จดั ไวเ้ พอื่ ฝึ กทกั ษะเพ่มิ เติม และตรวจคาตอบจากเฉลยกิจกรรม
ทีอยหู่ นา้ ถดั ไป
๑.๗ทาแบบฝึ กหดั เพือ่ ประเมินผลการเรียนในแต่ละตอน และตรวจคาตอบจากเฉลย
๑.๘ เมื่อศกึ ษาเน้ือหาจบแลว้ ผเู้ รียนตอ้ งทาแบบทดสอบหลงั เรียน
๒. การตอบแบบทดสอบก่อนเรียน-หลงั เรียน การทาแบบฝึกหดั การตอบคาถาม
ประจากรอบ และการทากิจกรรมใหท้ าในกระดาษคาตอบประจาชุดการเรียนท่ีเตรียมไวใ้ ห้
หา้ มขีดเขียนเครื่องหมายใด ๆ ลงในชุดการเรียน
๓. ผเู้ รียนควรมีสมาธิ และความซ่ือสัตยต์ ่อตนเองในขณะศกึ ษาชุดการเรียนและปฏิบตั ิ
กิจกรรม ไม่เปิ ดดูเฉลยก่อน
๔. ผเู้ รียนควรทาแบบฝึ กหดั ดว้ ยความมนั่ ใจ ถา้ ทาไม่ไดห้ รือสงสยั สามารถกลบั ไป
ศึกษาซ้าไดอ้ ีกตามที่ผเู้ รียนตอ้ งการ
๕. เมื่อผเู้ รียนศึกษาชุดการเรียนดว้ ยตนเองเสร็จแลว้ ใหผ้ เู้ รียนเกบ็ ชุดการเรียนใหอ้ ยู่
ในสภาพเดิม เพื่อใหผ้ อู้ ื่นไดศ้ ึกษาต่อไป

ศึกษาคาช้ีแจงใหล้ ะเอียด
ก่อนทาชุดการเรียนนะคะ

๑

แบบทดสอบก่อนเรยี น

คำชีแ้ จง ใหผ้ เู้ รียนเลือกคาตอบที่ถูกตอ้ งที่สุดเพียงคาตอบเดียว

๑. ขอ้ ใดคือความหมายของคานาม
ก. คาที่แสดงความหมายถึงส่ิงของ
ข. คาที่แสดงความหมายถึงบุคคลและสตั ว์
ค. คาที่แสดงความหมายถึงอาการและลกั ษณะ

ง.ทุกขอ้ รวมกนั

๒. ขอ้ ใดมีคานามมากที่สุด
ก. นายกรัฐมนตรีเยย่ี มชุมชนแออดั
ข. สมศกั ด์ิไปโรงเรียนทุกวนั อาทิตย์
ค. หา้ งสรรพสินคา้ ลดราคาสินคา้ ทุกชนิด
ง. ภูเกต็ เป็นจงั หวดั ที่น่าอยู่

๓. ขอ้ ใดมีวสิ ามานยนาม(นามช้ีเฉพาะ)
ก. แม่พานอ้ งไปซ้ือกระเป๋ าหนงั สือ
ข. คนขายกระเป๋ าหนงั สือชื่อยพุ า
ค. กระเป๋ าหนงั สือสีดาใบใหญ่มาก
ง. ร้านน้ีกระเป๋ าหนงั สือราคาแพง

๔. ขอ้ ใดไม่มีคาลกั ษณนาม
ก. นาฬิกาเรือนน้ีเดินไม่ตรง
ข. กระจกหนา้ ต่างบานน้ีร้าว
ค. รองเทา้ เขาสวยดีนะ
ง. เขาชอบวงดนตรีวงน้ีมาก

๒

๕. ขอ้ ใดไม่ใช่อาการนามท้งั หมด ข. ความทุกข์ การออกกาลงั กาย
ก. ความฝัน การประปา ง. ความยตุ ิธรรม การกราบ
ค. ความซ่ือสัตย์ การศกึ ษา

๖. ขอ้ ใดไม่ใช่สมุหนาม

ก. นกเป็ดน้าฝงู ใหญ่อยใู่ นหนอง ข. โขลงชา้ งกาลงั เล่นน้า
ค. กอไผอ่ ยหู่ ลงั บา้ น ง. ฉนั ชอบวงดนตรีวงน้ีมาก

๗. คาวา่ ขนั ในขอ้ ใดทาหนา้ ที่เป็นคานาม
ก. เสียงไก่ขนั ในตอนเชา้ เพราะมาก ข. เขาขนั เชือกใหแ้ น่น
ค. แม่ซ้ือขนั ใบใหม่มาใส่หอ้ งน้า ง. ภาวเี ป็นคนมีอารมณ์ขนั

๘. คานามในขอ้ ใดไม่ได้เป็นผกู้ ระทา

ก. น้าไหลแรงมาก ข. ฝนตกหนกั

ค. คนร้ายถูกจบั ง. แมวนอนหลบั

๙. ขอ้ ใดมีคานามใชเ้ รียกขาน

ก. คุณพ่อครับผมปวดหวั ข. พคี่ รับช่วยชิดในหน่อย

ค. คุณยายคะหิวหรือยงั คะ ง. เขาทาใหฉ้ นั ตอ้ งร้องไห้

๑๐. คานามในขอ้ ใดท่ีไม่ได้เป็นส่วนเติมเตม็

ก. เขาเป็นตารวจ ข. สุดาเหมือนแม่มาก

ค. หนา้ ตาเขาคลา้ ยพอ่ มาก ง. มาลีเขียนจดหมาย

ตรวจคาตอบกบั เฉลยหนา้
ต่อไปไดเ้ ลยค่ะ

๔

เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน

๑. ง ๒. ข ๓. ข ๔. ค ๕. ก
๖. ก ๗. ค ๘. ค ๙. ค ๑๐. ง

เพอ่ื น ๆ คะ ก่อนจะศึกษาเรื่อง
คานาม เราไปร้องเพลงชนิดคานาม
ก่อนนะคะพลิกไปดูเน้ือเพลงหนา้
ต่อไปไดเ้ ลยค่ะ

๕

เพลงคำนำม

ทำนองคุณลำไยเนื้อร้องกลั ยำ ศรีสัมฤทธ์ิ
จงจาอยา่ ไดล้ ืมเลือนคอยเตือนตวั เองเอาไวค้ านามในภาษาไทยมีหา้ อยา่ งนะ
จงจาใหด้ ี
หน่ึงคือสำมำนยนำมไม่ตอ้ งมาถามไม่น่าสงสัยนามชนิดน้ีคือนาม
เรียกช่ือทว่ั ไปเป็ดนกชา้ งปลาหมาไก่เป็นชื่อทวั่ ไปท่ีใชเ้ รียกกนั
ผลแท่งบานเรียกขานกนั ไดท้ ว่ั ไปเวลาใชต้ อ้ งดูลกั ษณะหนาถา้ อยากรู้ก็
ตอ้ งหมนั่ เปิ ดตาราจะไดค้ วามรู้มากกวา่ จาชื่อไวห้ นาลกั ษณนำม
นอ้ งกิฟเชอร่ีนอ้ งวายมีต้งั มากมายที่ใชเ้ รียกกนั นอ้ งโบวน์ อ้ งแอนนอ้ งอนั
นอ้ งแต๋วนอ้ งจนั ทร์นอ้ งวรรณนอ้ งพนี อ้ งเมนอ้ งเก๋นอ้ งไก่ที่เราเรียกกนั อยู่
ทุกวนั น้ีพวกหนูจงจาใหด้ ี ช่ือเฉพาะเหล่าน้ีเรียกวสิ ำมำนยนำม
โขลงฝงู หมู่เหล่าที่เราเรียกใชก้ นั น้นั คาเหล่าน้ีเรียกวา่ สมุหนำมบอก
หมวดหมู่คานามตามนิยามที่ใชเ้ รียกกนั
ความรักการอยคู่ วามจนความสุขความทุกขค์ วามตายการกินการออก
กาลงั กายจะเรียกอะไรคิดดูใหด้ ีเรียกอาการนามซีเรียกๆอำกำรนำมซี

๖

เพลงสนุกไหมคะ ร้องไม่ยากเลย
ทานองเพลงคุณลาไย ใคร ๆ กร็ ้องได้
เน้ือหาของเพลงเป็นเรื่องเกี่ยวกบั “คำนำม”
พลิกไปศึกษาคานามไดเ้ ลยคะ่

๗

กรอบที่ ๑

ควำมหมำยของคำนำม

คำนำมคือคาที่ใชเ้ รียกคน สตั ว์ ส่ิงของ อาการ สภาพและลกั ษณะ
รวมท้งั ส่ิงมีชีวติ และไม่มีชีวติ ท้งั ที่เป็นรูปธรรมและนามธรรม

คำนำม กค็ ือ คาท่ีเราใชเ้ รียกช่ือทุกอยา่ ง
ในโลกนนั่ เองค่ะ

คาถาม

คำนำมคืออะไร

๘

เฉลยคำถำมกรอบท่ี ๑

คำนำม คือคาท่ีใชเ้ รียกคน สตั ว์ ส่ิงของ อาการ สภาพ และลกั ษณะ

รวมท้งั ส่ิงมีชีวติ และไม่มีชีวติ ท้งั ที่เป็นรูปธรรม และนามธรรม

รู้ความหมายของคานามกนั แลว้
ต่อไปศึกษาเก่ียวกบั ชนิด
ของคานามนะคะ

๙

กรอบท่ี ๒

ชนิดของคำนำม

คำนำม มี ๕ ชนิด คือ

๑. นามทวั่ ไป หรือเรียกวา่ สำมำนยนำม
๒. นามเฉพาะ หรือเรียกวา่ วสิ ำมำนยนำม
๓. นามบอกลกั ษณะ หรือเรียกวา่ ลกั ษณนำม
๔. นามบอกหมวดหมู่ หรือเรียกวา่ สมหุ นำม
๕. นามบอกอาการ หรือเรียกวา่ อำกำรนำม

ศึกษารายละเอียดของคานาม
แต่ละชนิด ในหนา้ ต่อไป
นะครับ

คำถำม

คำนำมมกี ชี่ นิด อะไรบ้ำง

๑๐

เฉลยคำถำมกรอบท่ี ๒

คำนำม มี ๕ ชนิด คือ
๑. นำมทว่ั ไป หรือเรียกวา่ สำมำนยนำม
๒.นำมเฉพำะ หรือเรียกวา่ วสิ ำมำนยนำม
๓.นำมบอกลกั ษณะ หรือเรียกวา่ ลกั ษณนำม
๔.นำมบอกหมวดหมู่ หรือเรียกวา่ สมุหนำม
๕.นำมบอกอำกำร หรือเรียกวา่ อำกำรนำม

คานามชนิดแรกท่ีเราจะศึกษากนั คือ
นำมทว่ั ไป หรือเรียกอีกอยา่ งหน่ึงวา่
สำมำนยนำม

๑๑

กรอบท่ี ๓

สามานยนาม

คำนำมทวั่ ไป หรือเรียกวา่ สำมำนยนำม คือ คานามที่เป็นชื่อทว่ั ๆ ไปไม่ช้ีเฉพาะ
เจาะจง เช่น แม่น้า ตน้ ไม้ โรงเรียน วดั เพ่อื น เสือ ยาสีฟัน หอ้ งครัว นกั กีฬา
ปลา ฯลฯ

คานามท่ีใชเ้ รียกช่ือทวั่ ๆ ไป
มีอยมู่ ากมายนะคะ เพ่ือน ๆ ลอง
นึกดูนะคะ วา่ รอบ ๆ ตวั เรามี
คานามอะไรบา้ ง

คาถาม

คำนำมทว่ั ไป เรียกอีกอยา่ งหน่ึงวา่ อะไร

๑๒

เฉลยคาถามกรอบท่ี ๓

คำนำมทวั่ ไป เรียกอีกอยา่ งหน่ึงวา่ สำมำนยนำม

เหนื่อยกพ็ กั ก่อนกไ็ ดน้ ะคะ
ถา้ หายเหนื่อยแลว้ ไปฝึกทกั ษะ
กบั กิจกรรมที่ ๑ ไดเ้ ลย

๑๓

คำชี้แจง ใหผ้ เู้ รียนหาคาสำมำนยนำม (นำมทว่ั ไป) จากภาพต่อไปน้ีใหไ้ ด้ กรอบท่ี
อยา่ งนอ้ ย ๑๐ คา ๔

๑............................................ ๒............................................
๓........................................... ๔............................................
๕........................................... ๖.............................................
๗........................................... ๘............................................
๙..........................................๑๐..........................................

๑๔

เฉลยกิจกรรมท่ี ๑

แนวคำตอบ

กระโปรง หมวก เส้ือ รองเทา้ หญา้
โขดหิน ตา จมูก ผม ปาก

คานามชนิดที่ ๒ ท่ีเราจะศกึ ษาต่อไปคือ
นำมเฉพำะ หรือ วสิ ำมำนยนำม
ไปศึกษาพร้อม ๆ กนั ไดเ้ ลยค่ะ

๑๕

กรอบท่ี
๕

วิสามานยนาม

คำนำมเฉพำะ หรือเรียกอีกอยา่ งหน่ึงวา่ วสิ ำมำนยนำม คือ นามท่ีเรียกช่ือเฉพาะ

ของบุคคล หรือสถานท่ี เช่น ปราจีนบุรี (จงั หวดั ) เจา้ พระยา(แม่น้า )สมบูรณ์
( ช่ือคน) ศิริราช (ชื่อโรงพยาบาล) เขาใหญ่แกรนดว์ วิ (โรงแรม ) ฯลฯ

นอกจากน้ีส่ิงของท่ีมีสิ่งเดียวในโลก
เช่น พระอำทติ ย์ พระจันทร์ โลก
เรากถ็ ือเป็นวสิ ำมำนยนำมดว้ ย นะคะ

คาถาม

คำนำมเฉพำะ เรียกอีกอยา่ งหน่ึงวา่

๑๖

เฉลยคำถำมกรอบที่ ๕

คำนำมเฉพำะ เรียกอีกอยา่ งหน่ึงวา่ วสิ ำมำนยนำม

ไปฝึกทกั ษะเพ่มิ เติมกบั กจิ กรรมที่ ๒
ต่อเลยค่ะ

๑๗

กรอบท่ี ๖

คำชีแ้ จง ใหผ้ เู้ รียนระบวุ ิสามานยนาม หรือ นามเฉพาะ ในขอ้ ต่อไปน้ี

๑. พ่อไปสมั มนาที่ชะอา
๒. ตลาดอุดมสุขมีสินคา้ ราคาถูกมากมาย
๓. เขาใหญ่มีอาณาเขตติดต่อกบั จงั หวดั ปราจีนบุรี
๔. นกั เรียนโรงเรียนบา้ นบุสูงมีความสามารถดา้ นกีฬา
๕. นายพงษอ์ นนั ตช์ นะเลิศการประกวดร้องเพลง
๖. นายกรัฐมนตรีเดินทางไปประเทศจีน
๗. แม่ใหฉ้ นั ซ้ือดอกบวั ท่ีร้านป้าวรรณ
๘. ปิ ติเป็นนกั กีฬาทีมชาติ
๙. วทิ ยาลยั การอาชีพเปิ ดรับสมคั รผเู้ รียนแลว้
๑๐. เธอชอบตวั ละครใดในวรรณคดีเรื่องขนุ ชา้ งขนุ แผน

ทาเสร็จแลว้ พลิกไปตรวจ
คาตอบกบั เฉลยหนา้ ต่อไป
ไดเ้ ลยค่ะ

๑๘

เฉลยกิจกรรมท่ี ๒

๑. ชะอา ๒. ตลาดอุดมสุข ๓. เขาใหญ่, ปราจีนบุรี ๔. โรงเรียนบา้ นบุสูง
๕. นายพงษอ์ นนั ต์ ๖. ประเทศจีน ๗. ร้านป้าวรรณ ๘. ปิ ติ
๙. วทิ ยาลยั การอาชีพ ๑๐. ขนุ ชา้ งขนุ แผน

หนา้ ต่อไปทาแบบฝึ กหดั
วดั ความรู้กนั หน่อยนะครับ

๑๙

กรอบท่ี ๗

แบบฝึ กหัดท่ี ๑

คำชี้แจง เลือกคาตอบที่ถูกตอ้ งท่ีสุดเพียงคาตอบเดียว

๑. คานามคืออะไร
ก. คาที่ใชเ้ รียกชื่อของคนและสตั ว์
ข. คาท่ีใชเ้ รียกชื่อของคนและส่ิงของ
ค. คาท่ีใชเ้ รียกชื่อของคน สัตว์ และสิ่งของท่ีมีตวั ตน
ง. คาที่ใชเ้ รียกชื่อของคน สตั ว์ และส่ิงของท้งั มีตวั ตนและไม่มีตวั ตน

๒. คานามมีก่ีชนิด ข. ๔ ชนิด
ก. ๓ ชนิด ง. ๖ ชนิด
ค. ๕ ชนิด

๓. ขอ้ ใดมีวสิ ำมำนยนำม ข. ฉนั ชอบดอกจาปี
ก. จาปี มีนิสยั ดี ง. งานประจาปี ของจงั หวดั
ค. เขาจาปี เกิดไม่ได้

๔. คาวา่ “มะล”ิ ขอ้ ใดเป็นวสิ ำมำนยนำม

ก. ช่วยเรียกมะลิใหท้ ี ข. มะลิบานตอนเยน็

ค. บางวนั มะลิแพงมาก ง. แม่ร้อยมาลยั ดอกมะลิ

๕. ขอ้ ความต่อไปน้ีมีคานามกี่คา

“ฉนั ซ้ือกางเกงมาจากร้านพิมลวรรณ แต่กระเป๋ าและรองเทา้ ซ้ือมาจากร้านโนรี”

ก. ๓ คา ข. ๔ คา

ค. ๕ คา ง. ๖ คา

๒๐

เฉลยแบบฝึกหดั ที่ ๑

๑. ง ๒. ค ๓. ก ๔. ก ๕. ค

ต่อไปศึกษาเกี่ยวกบั
นำมบอกลกั ษณะ หรือ
ลกั ษณนำม ไดเ้ ลยค่ะ

๒๑

กรอบที่ ๘

ลกั ษณนาม

คำนำมบอกลกั ษณะ หรือเรียกวา่ ลกั ษณนำม คือคานามที่ใชบ้ อกลกั ษณะของคานาม
ที่อยขู่ า้ งหนา้ โดยจะวางไวห้ ลงั ตวั เลขท่ีบอกจานวนนบั เช่นเล่ม ดวง เคร่ือง ผล
ตวั เชือก เลา ป้ื น ฯลฯ

บา้ นฉนั มีประตู ๓ บำน ฉนั ซ้ือแสตมป์ มา ๕ ดวง
แม่ซ้ือหนงั สือใหม่มา ๓ เล่ม พอ่ ซ้ือเลื่อยมา ๒ ปื้ น

ลกั ษณนำมจะตอ้ งวางไวห้ ลงั
ตวั เลข หรือ หลงั คำนำมนะคะ

คำถำม

จงบอกลกั ษณนำม ของคำนำมต่อไปนี้
๑. เกวยี น ๒. วญิ ญาณ ๓. กรอบรูป
๔. ขลุ่ย ๕. สม้ โอ

๒๒

เฉลยคำถำมที่ ๘

๑. เล่ม ๒. ดวง ๓. บาน ๔. เลา ๕. ผล

ตรวจคาตอบแลว้
ไปฝึ กทกั ษะเพิ่มเติม
กบั กจิ กรรมท่ี ๓

๒๓

กรอบท่ี ๙

คำชีแ้ จง จงบอกลกั ษณะของคานามที่กาหนดใหต้ ่อไปน้ี

๑. แม่ซ้ือกาไลมาใหน้ อ้ ง ๓ .........
๒. ฤๅษ.ี ......น้ีมีอิทธิฤทธิมาก
๓. ขบั รถผา่ นถนน..........น้ีตอ้ งระมดั ระวงั
๔. ป้าฝากฉนั ซ้ือขา้ วหลาม 5 ...........
๕. ฤดูร้อนปี น้ีมีสามเณรมาบรรพชา 126 ..........
๖. หลอดไฟหนา้ โรงเรียนเสีย 5 ..........
๗. ฟันแทข้ องนอ้ งข้ึนมาก่ี............แลว้
๘. คณะครูซ้ือเทียนพรรษาถวายวดั จานวน 3 ..........
๙. วทิ ย.ุ ........น้ีฉนั ใชม้ าต้งั 10 ปี แลว้
๑๐. ขลุ่ย........น้ีมีเสียงไพเราะมาก

คาถามไม่ยากเลยนะคะ
ทาเสร็จแลว้ พลิกไปดูเฉลย
ในหนา้ ต่อไปไดเ้ ลยค่ะ

๒๔

เฉลยกจิ กรรมที่ ๓

๑. วง ๒. ตน ๓. สาย ๔. กระบอก ๕. รูป

๖. ดวง ๗. ซี่ ๘. เล่ม ๙. เครื่อง ๑๐. เลา

ผลการทากิจกรรมที่ ๓ เป็นยงั ไงบา้ ง
หนา้ ต่อไป ศึกษาเรื่องคาสมุหนาม
ไดเ้ ลยค่ะ

สมุหนาม ๒๕

กรอบที่
๑๐

คำนำมทบ่ี อกหมวดหมู่ หรือเรียกอกี อย่ำงหนึ่งว่ำ สมุหนำม คือ คำนำมที่
ทำหน้ำทแ่ี สดงหมวดหมู่ของคำนำมทวั่ ไป และนำมชี้เฉพำะ เช่น คณะนักทศั นำจร
ฝูงผงึ้ โขลงช้ำง กอไผ่ กองทหำร สภำผู้แทนรำษฎร ฯลฯ

ฝูงปลาวาฬวา่ ยน้า โขลงชา้ งป่ าอาบน้า
คณะครูร่วมกนั บริจาคโลหิต กองโจรซุ่มโจมตีหมู่บา้ น

กฎของสมุหนำม
สมุหนาม + คานาม
กฎของลกั ษณนำม
ตวั เลข + ลกั ษณนาม
คานาม + ลกั ษณนาม

คาถาม

ขอ้ ใดเป็นสมุหนาม

๑. โขลงชา้ งกาลงั อาบน้า
๒. ชา้ งโขลงใหญ่กาลงั อาบน้า

๒๖

เฉลยคำถำมกรอบท่ี ๑๐

๑. โขลงชา้ งกาลงั อาบน้า

ไปฝึ กทกั ษะเพมิ่ เติม เรื่อง สมหุ นำม
กบั กิจกรรมที่ ๔ ต่อเลยค่ะ

๒๗

กรอบท่ี ๑๑

คำชีแ้ จงใหผ้ เู้ รียนเติมคานามบอกหมวดหมู่ในประโยคต่อไปน้ีใหเ้ หมาะสม

๑. แม่โยนขนมปังให…้ ………ปลาตะเพียน
๒. ………ลูกเสือเดินทางไกล
๓. ……….โจรซุ่มโจมตีทหารของไทย
๔…………ผปู้ ระทว้ งอยใู่ นความสงบ

๕...............รัฐบาลจะประชุมวาระเร่งด่วนวนั น้ี
๖................ชา้ งกาลงั ขา้ มลาธาร
๗................กาชาดจงั หวดั ปราจีนบุรีบริจาคเลือด
๘................ดอกไมน้ ้ีเป็นของใครเอ่ย
๙.................ลิเกกาลงั จะเริ่มแสดงแลว้
๑๐. เขาเดินไปยงั ...........ผา้ ท่ียงั ไม่ไดซ้ กั

๒๘

๑. ฝงู เฉลยกจิ กรรมท่ี ๔ ๕. คณะ
๖. โขลง ๑๐. กอง
๒. หมู่ ๓. กอง ๔. กลุ่ม

๗. เหล่า ๘. ช่อ ๙. คณะ

ไปศึกษาคานามชนิดสุดทา้ ย
“อำกำรนำม” หรือ
นำมบอกอำกำร ต่อเลยครับ

๒๙

กรอบท่ี ๑๒

อาการนาม

คำนำมทบี่ อกอำกำร หรือ เรียกอีกอยา่ งหน่ึงวา่ อำกำรนำม คือ คานามที่บอกอาการ
คุณลกั ษณะต่าง ๆ ท่ีไม่มีตวั ตน แต่เราเขา้ ใจความหมายได้ มกั ใชค้ าวา่ การ หรือ ความ
นาหนา้

การ + คากริยา เช่น การกิน การเดิน
ความ + คาวเิ ศษณ์ เช่น ความรัก ความสุข

ถา้ หากคาที่ตามหลงั กำรหรือควำมเป็น
คำนำม คาดงั กล่าวไม่เป็นอาการนามแต่
จะเป็ นสำมำนยนำมนะจะ๊

คำถำม

คาใดบา้ งเป็นอาการนาม

การออกกาลงั กาย ความงาม ความทุกข์
การไฟฟ้า ความอาญา การศึกษา

๓๐

เฉลยคาถามกรอบที่ ๑๒

การออกกาลงั กาย ความทุกข์ ความงาม การศึกษา

กำรไฟฟ้ำควำมอำญำไม่เป็ นอำกำรนำม
เพราะคาวา่ ไฟฟ้ำ อำญำ เป็ นคำนำม

๓๑

กรอบที่ ๑๓

คำชี้แจง นาคาอาการนามที่กาหนดใหเ้ ติมในประโยคต่อไปน้ีใหไ้ ดใ้ จความ

การเขียน การนอนหลบั ความสะอาด ความจริง การกิน
ความซ่ือสัตย์ ความสุข การออกกาลงั กาย ความประมาท ความสามคั คี

๑………………ของหมู่คณะจะช่วยใหง้ านสาเร็จ
๒. อุบตั ิเหตุในคร้ังน้ีเกิดข้ึนเพราะ…………………

๓……………….คือการพกั ผอ่ นที่ดีท่ีสุด
๔. ผเู้ รียนตอ้ งช่วยกนั รักษา………ของหอ้ งเรียนเสมอ
๕. ถา้ เรามี.......................ใคร ๆ กจ็ ะไวว้ างใจ
๖........................ทาใหร้ ่างกายแขง็ แรง
๗. ชีวติ ของคนเรามีท้งั ................และความทุกขส์ ลบั กนั ไป
๘ .ถา้ เราอยากมีสุขภาพท่ีแขง็ แรงตอ้ งระวงั เรื่องอาหาร...........
๙…………เป็ นสิ่งไม่ตาย

๑๐................จดหมายเป็ นการส่ือสารชนิดหน่ึง

ทาเสร็จแลว้ ตรวจคาตอบ
กบั เฉลยหนา้ ต่อไปไดเ้ ลย

๓๒

เฉลยกจิ กรรมที่ ๕

๑. ความสามคั คี ๒. ความประมาท ๓. การนอนหลบั
๔. ความสะอาด
๗. ความสุข ๕. ความซ่ือสัตย์ ๖. การออกาลงั กาย

๘. การกิน ๙. ความจริง ๑๐. การเขียน

ศกึ ษาคานามแต่ละชนิด จบแลว้
หนา้ ต่อไป ศกึ ษาเก่ียวกบั หนา้ ท่ี
ของคานามค่ะ

หนา้ ท่ีของคานาม ๓๓

กรอบท่ี
๑๔

๑. ทำหน้ำทเ่ี ป็ นประธำนของประโยค เช่น
- มำลที ากบั ขา้ ว , ผู้เรียนทาการบา้ น

๒. ทำหน้ำทเี่ ป็ นกรรมหรือผูถ้ ูกกระทา เช่น
- แมวกดั หนู, ผเู้ รียนฉีกสมุด

๓. ทำหน้ำทข่ี ยำยนำม เพ่อื ทาใหน้ ามท่ีถูกขยายชดั เจนข้ึน เช่น
- นายวจิ ารณ์เป็นขา้ ราชการครู

๔. ทำหน้ำทเ่ี ป็ นส่วนเติมเตม็ เช่น
- สุดาเหมือนแม่มาก, สมชายเป็นตำรวจ

๕. ใช้เป็ นคำเรียกขำน เช่น
- คุณพ่อคะนอ้ งกลบั มาแลว้ ค่ะ, สมชำยมาหาครูหน่อย

๖. ขยำยคำกริยำบอกสถานที่หรือทิศทาง เช่น
- ผเู้ รียนไปโรงเรียน, คุณแม่ไปตลำด

คาถาม

คำนำมทข่ี ดี เส้นใต้ต่อไปนีท้ ำหน้ำทอ่ี ะไร
๑. ยายเปิ ดตู้เยน็ ๒. ควำยกินหญา้
๓. หนูดตี ่ืนไดแ้ ลว้ ลูก ๔. ประพาเป็นพยำบำล
๕. เขาชอบมากลำงวนั

๓๔

เฉลยคาถามกรอบท่ี ๑๔

๑. เป็นกรรม ๒. เป็นประธาน ๓. เป็นคาเรียกขาน

๔.เป็นส่วนเติมเตม็ ๕.ขยายคากริยา

ศึกษาจบแลว้ นะคะ
เก่งมากค่ะ..... ไปทาแบบฝึกหดั
ที่ ๒ กนั เลยดีกวา่

๓๕

แบบฝึกหัดที่ ๒ กรอบท่ี ๑๕

คำชีแ้ จง เลือกคาตอบที่ถูกตอ้ งทีสุดเพียงคาตอบเดียว

๑. คาใดเป็นลกั ษณนามของเกวยี น

ก. คนั ข. เล่ม

ค. เคร่ือง ง. เกวยี น

๒. ขอ้ ความใดใชล้ กั ษณนามผดิ ข. ซ้ือป่ี มาฝากฉนั เลาหน่ึง
ก. ฤๅษีตนน้ีมีอาคมเเก่กลา้ ง. พอ่ ซ้ือเลื่อยลนั ดามาเล่มหน่ึง
ค. เขม็ เยบ็ ผา้ เล่มน้ีเป็นสนิม

๓. คาใดไม่ใช่อาการนาม ข. ความคิด
ก. ความรัก ง. การเมือง
ค. ความดี

๔. ขอ้ ใดเป็นสมุหนาม
ก. ใครส่งดอกไมช้ ่อใหญ่ใหฉ้ นั
ข. กลุ่มผปู้ ระทว้ งเดินตามถนนอยา่ งเป็นระเบียบ
ค. ลูกเสือเขา้ ค่ายท้งั หมด 5 หมู่
ง. ชา้ งโขลงใหญ่กาลงั บุกสวนสับปะรดของชาวบา้ น

๕. ขอ้ ใดมีคานามเรียกขาน
ก. วพิ าอ่านเรื่องความฝันของกะทิ
ข. นงลกั ษณ์เขียนจดหมาย
ค. สมชายเป็นตารวจ
ง. ถนอมช่วยหาของใหฉ้ นั หน่อย

๓๖

เฉลยแบบฝึกหัดท่ี ๒

๑. ข ๒. ง ๓. ง ๔. ข ๕. ง

ดีใจดว้ ยนะคะ ที่ต้งั ใจศกึ ษา
บทเรียนจนจบ ก่อนท่ีจะทา
แบบทดสอบหลงั เรียนเราไป
ร้องเพลงชนิดคานามดว้ ยกนั
อีกคร้ังนะครับ
นะคะ

๓๗

กรอบท่ี ๑๖

เพลงชนดิ คำนำม
ทำนองคุณลำไยเนื้อร้องกลั ยำ ศรีสัมฤทธ์ิ
จงจาอยา่ ไดล้ ืมเลือนคอยเตือนตวั เองเอาไวค้ านามในภาษาไทยมีหา้ อยา่ งนะ
จงจาใหด้ ี
หน่ึงคือสำมำนยนำมไม่ตอ้ งมาถามไม่น่าสงสัยนามชนิดน้ีคือนาม
เรียกช่ือทวั่ ไปเป็ดนกชา้ งปลาหมาไก่เป็นชื่อทวั่ ไปท่ีใชเ้ รียกกนั
ผลแท่งบาน เรียกขานกนั ไดท้ ว่ั ไปเวลาใชต้ อ้ งดูลกั ษณะหนาถา้ อยากรู้ก็
ตอ้ งหมนั่ เปิ ดตาราจะไดค้ วามรู้มากกวา่ จาช่ือไวห้ นาลกั ษณนำม
นอ้ งกิฟเชอรี่นอ้ งวายมีต้งั มากมายท่ีใชเ้ รียกกนั นอ้ งโบวน์ อ้ งแอนนอ้ งอนั
นอ้ งแต๋วนอ้ งจนั ทร์นอ้ งวรรณพอ้ งพีนอ้ งเมนอ้ งเก๋นอ้ งไก่ที่เราเรียกกนั อยู่
ทุกวนั น้ีพวกหนูจงจาใหด้ ี ช่ือเฉพาะเหล่าน้ีเรียกวสิ ำมำนยนำม
โขลงฝงู หมู่เหล่าที่เราเรียกใชก้ นั น้นั คาเหล่าน้ีเรียกวา่ สมหุ นำมบอก
หมวดหมู่คานามตามนิยามท่ีใชเ้ รียกกนั
ความรักความอยคู่ วามจนความสุขความทุกขค์ วามตายการกินการออก
กาลงั กายจะเรียกอะไรคิดดูใหด้ ีเรียกอาการนามซีเรียกๆอำกำรนำมซี

เพ่ือน ๆ คะ ตอนน้ีไดเ้ วลา
ทาแบบทดสอบหลงั เรียนแลว้ ค่ะ

๓๘

แบบทดสอบหลังเรียน

คำชี้แจง ใหผ้ เู้ รียนเลือกคาตอบท่ีถูกตอ้ งท่ีสุดเพียงคาตอบเดียว

๑. คานามในขอ้ ใดไม่ไดเ้ ป็นผกู้ ระทา ข. ฝนตกหนกั
ง. แมวนอนหลบั
ก. น้าไหลแรงมาก
ค. คนร้ายถูกจบั

๒. ขอ้ ใดคือความหมายของคานาม
ก. คาท่ีแสดงความหมายถึงส่ิงของ
ข. คาที่แสดงความหมายถึงบุคคลและสตั ว์
ค. คาที่แสดงความหมายถึงอาการและลกั ษณะ
ง. ทุกขอ้ รวมกนั

๓. ขอ้ ใดมีคานามใชเ้ รียกขาน ข. พีค่ รับช่วยชิดในหน่อย
ก. คุณพ่อครบั ผมปวดหวั ง. เขาทาใหฉ้ นั ตอ้ งร้องไห้
ค. คุณยายคะหิวหรือยงั คะ

๔. ขอ้ ใดมีวสิ ามานยนาม (นามช้ีเฉพาะ) ข. คนขายกระเป๋ าหนงั สือช่ือยพุ า
ก. แม่พานอ้ งไปซ้ือกระเป๋ าหนงั สือ ง. ร้านน้ีกระเป๋ าหนงั สือราคาแพง
ค. กระเป๋ าหนงั สือสีดาใบใหญ่มาก

๕. ขอ้ ใดไม่ใช่อาการนามท้งั หมด ข. ความทุกข์ การออกกาลงั กาย
ก. ความฝัน การประปา ง. ความยตุ ิธรรม การกราบ
ค. ความซ่ือสตั ย์ การศกึ ษา

๓๙

๖. ขอ้ ใดไม่ใช่สมุหนาม ข. โขลงชา้ งกาลงั เล่นน้า
ง. ฉนั ชอบวงดนตรีวงน้ีมาก
ก. นกเป็ดน้าฝงู ใหญ่อยใู่ นหนอง
ค. กอไผอ่ ยหู่ ลงั บา้ น

๗. ขอ้ ใดไม่มคี าลกั ษณนาม

ก. นาฬิกาเรือนน้ีเดินไม่ตรง ข. กระจกหนา้ ต่างบานน้ีร้าว

ค. รองเทา้ เขาสวยดีนะ ง. เขาชอบวงดนตรีวงน้ีมาก

๘. คาวา่ ขนั ในขอ้ ใดทาหนา้ ที่เป็นคานาม

ก. เสียงไก่ขนั ในตอนเชา้ เพราะมาก ข. เขาขนั เชือกใหแ้ น่น

ค. แม่ซ้ือขนั ใบใหม่มาใส่หอ้ งน้า ง. ภาวเี ป็นคนมีอารมณ์ขนั อยเู่ สมอ

๙. คานามในขอ้ ใดท่ีไม่ไดเ้ ป็นส่วนเติมเตม็

ก. เขาเป็นตารวจ ข. สุดาเหมือนแม่มาก

ค. หนา้ ตาเขาคลา้ ยพอ่ มาก ง. มาลีเขียนจดหมาย

๑๐. ขอ้ ใดมีคานามมากท่ีสุด
ก. นายกรัฐมนตรีเยย่ี มชุมชนแออดั
ข. สมศกั ด์ิไปโรงเรียนทุกวนั อาทิตย์
ค. หา้ งสรรพสินคา้ ลดราคาสินคา้ ทุกชนิด
ง. ภูเกต็ เป็นจงั หวดั ที่น่าอยู่

๔๐

เฉลยแบบทดสอบหลงั เรียน

๑. ค ๒. ง ๓. ค ๔. ข ๕. ก
๖. ก ๗. ค ๘. ค ๙. ง ๑๐. ข

ยนิ ดีดว้ ยค่ะที่ศึกษาเรื่องคานามจบแลว้
พบกนั ในชุดการเรียนดว้ ยตนเอง เล่มที่ ๒
เรื่อง “คำสรรพนำม” นะคะ ......สวสั ดีค่ะ

บรรณำนุกรม

กาชยั ทองหล่อ. (๒๕๔๓ ). หลกั ภาษาไทย. พมิ พค์ ร้ังที่ ๑๐. กรุงเทพฯ:
รวมสาส์น.

ณฐั ิกา โตประเสริฐพงศ.์ (๒๕๕๕). คู่มือเตรียมสอบหลกั ภาษาไทย
การใชภ้ าษาไทย ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ ๑. กรุงเทพฯ: บริษทั ไฮเอด็
พบั ลิชช่ิง จากดั .

ปราณี บุญชุ่ม และ ภาสกรเกิดอ่อน. (ม.ป.ป.). หลกั ภาษาและ
การใช้ ภาษา ๒ ช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี ๒. พมิ พค์ ร้ังท่ี ๑๒. กรุงเทพฯ :
อกั ษรเจริญทศั น.์

เยาวลกั ษณ์ ชาติสุขศิริเดช. (๒๕๕๕). สรรคค์ าสร้างประโยค.
พิมพค์ ร้ังที่ ๔. กรุงเทพ ฯ : อกั ษรเจริญทศั น.์
ศุภร เสาวงั . (๒๕๕๗). หนงั สือเรียนสาระการเรียนรู้พ้ืนฐาน
กลุ่มสาระ การเรียนรู้ภาษาไทยช่วงช้นั ที่ ๓ เล่มท่ี ๑. กรุงเทพฯ : แมค็ .

เสนีย์ วลิ าวรรณ. (๒๕๕๖). พฒั นาทกั ษะภาษา เล่ม ๑. กรุงเทพฯ :
ไทยวฒั นาพานิช.
เอ้ือพร สมั มาทิพย.์ (๒๕๕๖). คู่มือภาษาไทย ชุดพ้ืนฐานภาษช้นั มธั ยมศกึ ษา
ปี ท่ี ๑. กรุงเทพฯ: สานกั พมิ พแ์ มค.