ซักรีดเเละห้องผ้า

รายงาน
เร่อื ง หลกั การดาเนนิ การโรงแรม

ศศชิ า สนั วันดี

รายงานนเ้ี ปน็ ส่วนหน่ึงของการศกึ ษาตามหลักสตู ร
ประกาศนียบัตรวชิ าชีพช้นั สูง

สาขาวชิ า อตุ สาหกรรมการทอ่ งเทย่ี ว ประเภทวชิ า การโรงแรม
วิทยาลัยอาชีวศึกษาเชยี งใหม่
ปีการศึกษา 2563

ก

กิตติกรรมประกาศ

รายงาน งานซักรีดและห้องผ้า ของนักศึกษาแผนกวิชาการโรงแรม วิทยาลัยอาชีวศึกษา
เชียงใหม่ ฉบับน้ีสาเร็จลุล่วงไปด้วยดีเนื่องจากได้รับความกรุณา ความอนุเครา อนุเคราะห์ การ
สนับสนุนและการใหค้ าแนะนาแนวทางในการดาเนินการจากหลายทา่ น

ขอขอบคุณศรีพรรณ กองมูล ที่ให้คาปรึกษาข้อมูลท่ีเก่ียวข้อง และพี่ๆ ที่ให้คาแนะนาข้อคิด
ต่างๆในการทารายงาน ตลอดจนแก้ไขข้อบกพร่อง จนทารายงานฉบับน้ีเสร็จสมบูรณ์ผู้จัดทา
ขอขอบคณุ เปน็ อยา่ งย่ิง

ขอกราบขอบพระคุณมารดา บิดา ทใ่ี ห้กาเนดิ เลีย้ งดสู ่งั สอนตลอดจนการใหค้ าปรกึ ษาแนะนา
ในเรื่องตา่ งๆ ทาให้รายงานฉบับน้ีลุล่วงไปไดด้ ้วยดรี วมทั้งเปน็ กาลังใจที่ดีเสมอมาและขอบคุณผู้มีส่วน
เก่ียวข้องทุกท่านท่ีเป็นกาลังสาคัญในการให้คาปรึกษา เป็นกาลังใจ และความช่วยเหลือตลอดมาจน
ทารายงานเลม่ นสี้ าเรจ็ ลลุ ่วงไปดว้ ยดี

นางสาวศศิชา สันวนั ดี

ข

คานา
รายงานฉบับนี้เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชา งานซักรีดและห้องผ้า 30701- 5201 โดยมี
วตั ถปุ ระสงค์ เพอื่ ศึกษาเพิม่ เตมิ เกีย่ วกบั งานซกั รดี และห้องผา้ ของทางโรงแรมเชียงใหม่แกรนดว์ วิ
รายงานฉบับน้ีมีเน้ือหาประกอบด้วยหลักการและกระบวนการในงานซักรีดและห้องผ้า การ
วางแผนเตรียมการดาเนินงานทางดา้ นงานซักรีดและห้องผ้า การปฏิบัติงานระดับเทคนิคทางดา้ นงาน
ซกั รีดและหอ้ งผ้า การประเมนิ และแกไ้ ขปญั หาในการดาเนนิ งาน บันทึกการปฏบิ ัตงิ าน
ผู้จัดทาหวังเป็นอย่างยิ่งว่าเนื้อหาสาระของรายงาน งานซักรีดและห้องผ้า เล่มน้ีจะเป็น
ประโยชน์ความร้แู กผ่ เู้ รียน และผู้สนใจศกึ ษาทว่ั ไป

นางสาวศศิชา สันวนั ดี

ค

สารบญั หนา้
ก
เรือ่ ง ข
กติ ตกิ รรมประกาศ ค
คานา 1
สารบัญ 2
1. หลักการและกระบวนการในงานซักรีดและห้องผา้ 4
2. การวางแผนเตรียมการดาเนนิ งานทางด้านงานซกั รีดและหอ้ งผา้ 8
3. การปฏบิ ตั งิ านระดับเทคนิคทางด้านงานซักรีดและห้องผา้ 8
4. วิธีการในการประเมนิ และแกไ้ ขปัญหาในการดาเนินงานดา้ นงานซกั รีดและหอ้ งผา้
5. บนั ทึกการปฏบิ ัตงิ าน
ประวัตผิ จู้ ดั ทา

1

ใบงานท่ี 1 หลักการและกระบวนการในงานซักรดี และห้องผา้

กระบวนการซักผ้า กระบวนการซักรีดรวมถึงการซักผ้า (มักจะมีน้าผสมสารซักออกหรือ
สารเคมอี ่ืน ๆ , กระสับกระส่าย, ลา้ ง, การอบแหง้ , กด (รอง) และพับ บางคร้ังการซักจะทาท่ีอุณหภูมิ
สงู กวา่ อณุ หภมู ิห้องเพอ่ื เพิ่มกิจกรรมของสารเคมีทีใ่ ชแ้ ละการละลายของคราบและอุณหภูมิที่สูงจะฆ่า
ส่ิงมีชีวิตขนาดเล็กท่ีอาจมีอยู่บนผ้า อย่างไรก็ตามควรซักผ้าฝ้ายในอุณหภูมิท่ีเย็นกว่าเพ่ือป้องกันการ
หดตัว มีบริการซักรีดระดับมืออาชีพมากมายในตลาดซ่ึงมีราคาท่ีแตกต่างกัน การกวนช่วยขจัดสิ่ง
สกปรกซ่ึงมักจะถูกเคลื่อนย้ายโดยสารลดแรงตึงผิวจากระหว่างเส้นใยอย่างไรก็ตามเน่ืองจากรูขุมขน
ในเส้นใยมีขนาดเล็กทาให้ 'แกนที่หยุดนิ่ง' ของเส้นใยจึงมองแทบไม่เห็นการไหล อย่างไรก็ตามเส้นใย
จะถูกทาความสะอาดอย่างรวดเร็วโดย diffusiophoresis พาส่ิงสกปรกออกไปในน้าสะอาดใน
ระหวา่ งกระบวนการลา้ ง

หลักการในการซักผ้าสามารถทาได้ 2 วธิ ี คอื ซกั ดว้ ยมือและซกั ด้วยเคร่ืองซักผา้ โดยมวี ิธีการ
ซักท่ีแตกตา่ งกัน ดังน้ี

1. การซกั ผา้ ดว้ ยมือ เปน็ การซักผา้ ที่มีมาตงั้ แตด่ ง้ั เดิม เป็นวิธีซักผ้าทีต่ อ้ งออกแรงขย้ี
หรือแปรงผ้าท่ีซัก เหมาะสาหรับผ้าท่ีต้องการดูแลเป็นพิเศษหรือผ้าท่ีสกปรกมาก แต่วิธีน้ีใช้เวลา
แรงงานมากกว่าซักด้วยเคร่ืองซักผ้าซึ่งข้อดีของการซักผ้าด้วยมือ คือ สามารถทาความสะอาดเฉพาะ
ส่วนได้ดี เคร่ืองมืออุปกรณ์ที่ใช้ในการซักผ้าโดยท่ัวไปแล้วในการซักผ้าด้วยมือจะใช้เคร่ืองมืออุปกรณ์
ดงั น้ี

- ถงั หรืออา่ งสาหรับแชแ่ ละซกั ผ้าอย่างน้อย ๒ ใบ
- แปรงซักผ้า ใช้แปรงผ้าในส่วนท่ีสกปรกมาก เช่น ปกเส้ือ ขอบแขน เป็น
ตน้
- กระดานแปรงผา้ ให้ใชค้ ู่กับแปรงสาหรบั รองผา้ ขณะแปรงผา้
- สารซักออก ได้แก่ ผงซักออก สบู่ และสารออกขาวใช้ซักผ้าโดยสารออก
ขาวจะใช้ในกรณซี ักผ้าขาว หรือผา้ สกปรกท่ตี ้องการออกเฉพาะส่วน
- สารแต่งผ้า ได้แก่ คราม แป้งลงผ้า เยลล่ี - คราม ใช้สาหรับแต่งสีผ้าขาว
ให้สดใส ทาได้โดยนาครามละลายกับน้า และนาผ้าที่ซักสะอาดแล้วไปแช่และขยาในน้าครามให้ท่ัว
บิดและนาไปตาก
- แป้งลงผ้า ใช้สาหรับลงผ้าให้มีความคงรูป ใช้ได้ทั้งผ้าสีและผ้าขาว
โดยท่ัวไปแลว้ จะใชก้ ับผา้ ฝ้าย ผ้าไหม โดยใชแ้ ป้งมนั สาปะหลังต้มกับน้า พอน้าแปง้ สกุ จะมีลักษณะข้น
ใส และกอ่ นท่จี ะนาไปลงผา้ ควรกรองนา้ แป้งดว้ ยผ้าขาวบาง เพ่ือนาเศษฝุ่นละอองและแปง้ ทจ่ี ับเปน็

2

ลกู ออกจากนา้ แป้ง น้าแปง้ ไมค่ วรใหข้ น้ มาก พอแปง้ สกุ ให้นามาผสมนา้ คนให้ทว่ั แลว้ นาผ้าลงแชใ่ หท้ ั่ว
จึงบิดและนาไปตาก

- เยลล่ีลงผ้า ใช้สาหรับตกแต่งผ้าให้คงรูปเช่นกัน มีขายอยู่ทั่วไปลักษณะ
เป็นแผ่นบางเปน็ เสน้ วิธีการแตง่ ผ้าให้นาไปตม้ ผสมกับน้าและกรองเชน่ เดียวกับแปง้ ลงผา้

2. การซักผ้าด้วยเครื่องซักผ้า เคร่ืองซักผ้าในมีอยู่หลายรูปแบบ เหมาะสาหรับผ้าที่
ไม่พถิ ีพิถันในการซักหรือผ้าท่ีไม่สกปรกมาก แต่ถ้าต้องการซักผ้าที่สกปรกมากด้วย ก่อนการใช้เคร่ือง
ซักผ้าควรแปรงหรือขยี้ผ้าด้วยมือ หรือทาด้วยน้ายาขจัดรอยเป้ือน เฉพาะส่วนท่ีสกปรกมาก เช่น ปก
ปลายแขน เป็นต้น การใช้เคร่ืองซักผ้าต้องหม่ันเช็ดทาความสะอาด และจะต้องปฏิบัติตามคาแนะนา
อย่างเคร่งครดั เพือ่ ยืดอายกุ ารใชง้ านของเส้ือผ้าได้ยาวนาน สาหรับวธิ กี ารในการซกั ผา้ ควรปฏิบัตดิ ังน้ี

- ก่อนการซักผ้า ให้ตรวจดูกระเป๋าเสื้อ กระเป๋ากางเกงทุกตัวหากมีวัตถุ
ส่ิงของตกค้างอยูใ่ หเ้ อาออก

- กลบั เส้อื ผา้ ทุกตวั โดยเอาดา้ นในออกก่อนการซกั ผา้
- เพ่ือให้ผ้าสะอาดอย่างทั่วถึงควรทาความสะอาดด้วยมือ หรือผสมสาร
ซักออกเฉพาะทีก่ อ่ นการซกั ด้วยเครือ่ ง เชน่ ปกเส้อื ขอบปลายแขนเสื้อ เปน็ ต้น
- นาผ้าใส่ลงในเครื่องซักผ้าตามขนาดละความจุ หรือน้าหนักที่บอก
รายละเอยี ดไว้
- นาสารซกั ออกและสารอน่ื ๆ ใส่ในเคร่อื งซักผ้า ตามขอ้ แนะนาของเคร่อื ง
ซักผา้ แต่ละชนิด - เพอ่ื ให้เส้ือผ้าสะอาดย่ิงขึ้น ควรแชผ่ ้าทิ้งไว้ประมาณ ๑๕-๒๐ นาที เช่นเดียวกันกับ
การซักดว้ ยมอื
- ต้ังรายการซักผา้ ตามคาแนะนาของเครื่องซกั ผา้
- เม่ือซักเสร็จแลว้ ให้นาผา้ ออกจากเครอ่ื งซกั ผา้

ใบงานท่ี 2 การวางแผนเตรยี มการดาเนินงานทางด้านงานซักรดี และห้องผ้า
การวางแผนแผนกซักรีด หรือ OPL การสร้างระบบชกั รีดท่ีดีนั้นจาเป็นตอ้ งมีการวิเคราะห์ใน

รายละเอียดต่าง ๆ ท่ีโรงแรมน้ันต้องการ ดังน้ัน OPL จะเกิดผลดีท่ีสุด เม่ือมีการจัดให้เข้ากับความ
ต้องการ ของโรงแรมท่ีต้องการจะใช้ประโยชน์จากแผนกซักรีด การวางแผนก่อนการสร้างแผนกชัก
เปน็ สิ่งจาเป็นอย่างมาก เพอ่ื ปอ้ งกันปัญหาท่ีอาจตามมา เช่น ไม่มีท่ีเพียงพอในการ ทางานภายในห้อง
ซักรีด ไม่มีเครื่องมือเพียงพอในการซักรีดที่มีจานวนมากข้ึน มีท่อ ระบายอากาศและท่อระบายน้าไม่
เพียงพอ การซ่อมแซมและบารงุ รกั ษาอปุ กรณ์กระทาได้ ยากเพราะพ้ืนท่แี คบ เปน็ ตัน

หลกั ในการพิจารณาการวางแผนแผนกซักรดี หรอื OPL

3

1. จานวนของผา้ ท่ี OPL จะรองรบั ไดม้ ากทส่ี ดุ เทา่ ไร ?
นา้ หนกั เช่น ปอนด์ หรือ กิโลกรมั ซง่ึ จานวนของผา้ ที่จะมาซักรดี นั้น ขึน้ อยู่

กับระดับ โดยท่ัว ๆ ไป จานวนของผ้าจะสามารถวัดออกมาในจานวนของหน่วยวัด ของจานวนแขกที่
เขา้ มาพกั หรอื occupancy rate และจานวนแขกทีม่ าใชบ้ รกิ ารใน แผนกอาหารและเครื่องดื่ม ดงั น้นั
OPL ควรมีการออกแบบให้สามารถรองรับจานวนของ ผ้าที่ต้องการจะซักให้มากท่ีสุด ของชว่ งเวลาท่ี
ธุรกจิ ขายดีทสี่ ดุ ในแตล่ ะวนั

2. จานวนพื้นท่ีของโรงแรมเทา่ ไรท่จี ะมาเป็นพืน้ ทีข่ อง OPL ?
พื้นที่ในห้องซักรีดนั้นจะต้องมีการออกแบบให้สามารถที่จะวางเคร่ืองมือ

และ อุปกรณ์ทุกชนิดที่จาเป็นลงไป โดยท่ีมีพ้นื ที่ว่างเพยี งพอสาหรับพนักงานสามารถทางานได้ อย่าง
สะดวกและรวดเร็ว รวมท้ังมีพืน้ ท่ีมากพอท่ีจะแยกผ้าสะอาดและผ้าท่ีสกปรกออกจาก กัน ปจั จัยหลัก
ในการพจิ ารณาพื้นที่ ๆ ด้องการจะใช้คือ ความต้องการของการซักรีด น้าหนักของเคร่ืองมืออปุ กรณ์ท่ี
ใช้ใน OPL และจานวนผ้าที่จะเก็บไว้ในห้องเก็บ จากนี้ โรงแรมมักจะเผ่ือพื้นที่ว่างเอาไว้สาหรับการ
ติดตั้งไออ้า เคร่ืองจักร และระบบ ระบายของเสีย เพอื่ เอาไว้ขยายออกไปอีกในกรณีที่มีความดอ้ งการ
ใน OPL เพิม่ ข้นึ ใน อนาคต

3. ควรจะซื้อเครื่องมือและอุปกรณ์ด่าง ๆ จานวนเท่าไร เพื่อให้เพียงพอกับ ความ
ต้องการ? ระดับของจานวนผ้าที่ต้องการจะซัก จะสามารถเป็นตัวตัดสินหรือปัจจัย สาคัญว่าโรงแรม
ต้องซื้อเครื่องมือและอุปกรณ์เท่าไรและประเภทใดบ้าง เพื่อจะได้สามารถ ตอบสนองความต้องการ
การซักรีดของโรงแรมได้ ชนิดของผ้าที่จะซักเป็นอีกปัจจัยหนึ่งที่ ใช้ในการตัดสินใจว่า เครื่องมือและ
อุปกรณ์ชนิดไหนท่ีต้องการ เช่น โรงแรมมีกลุ่มลูกค้าท่ี เน้นในเรื่องการจัดเล้ียงและห้องอาหาร อาจ
จาเปน็ ต้องมกี ารตดิ ตง้ั เครื่องจกั รที่ใชส้ าหรบั การชกั รดี ผ้าเชด็ ปากและผ้าคลุมโตะ๊ มากข้ึน หรอื ในบาง
โรงแรมทใ่ี ชผ้ ้าลนิ ินทไ่ี รร้ อยยบั (no-iron sheels) จงึ ไมจ่ าเปน็ ต้องตดิ ตงั้ เคร่ืองรดี ผา้ แบบลกู กลง้ิ

สาหรับปัจจัยในเร่ืองของการประหยัดพลังงานและน้า เป็นอีกส่ิงหน่ึงต้อง คานึงถึง
รามท้ังเรื่องของการติดต้ังไออ้าและการระบายของเสียต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็น อากาศและน้า การเลือก
เคร่ืองจักรอุปกรณ์ที่ถูกต้องและจาเป็นต่อการทางานน้ันจะช่วยให้ ในเรื่องเคร่ืองจักรอุปกรณ์และ
แรงงานท่ีใช้ในการ โรงแรมประหยัดคาใช้จ่ายอย่างมาก ทางาน และเม่ือโรงแรมสามารถท่ีจะเลือก
เคร่ืองจักรอุปกรณ์ที่จาเป็นได้แล้ว ควรท่ีจะมี การติดต้ังให้เหมาะสมกับระบบการทางานให้มากที่สุด
รวมท้ังมีพ้ืนที่เพียงพอในระบบการ ทางานท่ีควรจะเป็น เนื่องจากการทางานในห้องซักรีดน้ันมี
บรรยากาศท่ีด่อนข้างร้อนและมี จึงควรที่จะมีพ้ืนท่ีว่างและระบบระบายอากาศสาหรับให้อากาศ
ถ่ายเทได้ สะดวก และพืน้ หอ้ งในหอ้ งซักรดี ควรท่จี ะใช้วสั ดทุ ี่ไม่ลนื่ และปอ้ งกันนา้ และความข้นึ ต่าง ๆ

4

ได้ รวมท้ังมแี สงสวา่ งทีเ่ พยี งพอในการตรวจสอบรอยเปอ้ื นและส่ิงสกปรกตา่ ง ๆ บนเนื้อผา้
4. โรงแรมจะมกี ารให้บริการทางดา้ น Valet Service หรือไม่ ?
Valet Service คือ การบริการซกั รีดใหก้ ับแขกทม่ี าใช้บริการกับโรงแรม ใน

โรงแรมท่ีมีการให้บริการระดับสูง (world-class service) อาจมีความจาเป็นต้องมี บริการซักรีดและ
ซักแห้งให้กับแขกที่มาเข้าพัก (แด่ในบางกรณี อาจใช้บริการซักรีดจาก ภายนอก เพราะดันทุนในการ
ลงทุนสูงเกินไป) ซ่ึงถ้าโรงแรมดัดสินใจว่าจะมีการให้บริการ ซักรีดและซักแห้งให้กับแขกแล้ว
จาเป็นต้องมีการติดต้ังเคร่ืองมือ และอุปกรณ์ท่ีใช้ในการ ซักแห้งเพ่ิมขึ้น รวมท้ัง พื้นท่ีว่างท่ีจาเป็น
สาหรับการทางานของพนักงานแผนก Valet ตา่ งหาก นอกจากนย้ี ังตอ้ งมีการว่าจา้ งพนกั งานในแผนก
น้ีเพ่ิมเติมในการทางานส่วน ของ valet เท่านั้น เพ่ือไม่ให้ก้าวก่ายการทางานในส่วนของพนักงานซัก
รดี อืน่ และป้อง กันมิให้เส้อื ผา้ ของแขกปะปนกับการซกั รีดผา้ ลนิ ินโรงแรม

ใบงานที่ 3 การปฏบิ ตั ิงานระดับเทคนิคทางดา้ นงานซกั รีดและห้องผา้
ระบบการทางานของแผนกซักรดี หรือ OPL ขั้นตอนทส่ี าคญั ในการซกั รดี ของแผนกซักรีด

หรือ OPL ประกอบดว้ ย
1. การเก็บผา้ ท่ีสกปรกหรอื ใช้แล้ว
2. การขนยา้ ยผ้าท่ีสกปรกหรอื ใช้แลว้ มายังแผนกซักรดี
3. การคัดแยกผา้
4. การซักผ้า
5. การล้างผา้ /การป่ันน้าออกจากผา้
6. การอบผ้า
7. การรีดผ้า
8. การพบั ผ้า
9. การเก็บผ้า
10. การขนย้ายผ้าไปยงั สถานที่ ๆ ต้องการ

1. การเก็บผ้าท่ีสกปรกหรือใช้แล้ว เม่ือพนักงานทาความสะอาดห้องพักทาความ
สะอาดห้องพักแขก จะเก็บผ้า ต่าง 1 ภายในห้องพักแขก ท้ังจากเตียงนอนและห้องน้า จากน้ัน จะ
นาเอาผ้าที่สกปรก หรือใช้แล้วเหล่าน้ีมาไว้ในรถเข็นหรือใส่ลงในปล่องส่งผ้า (linen chute) ข้อควร
ระวัง คือ ไม่ควรนาผ้าเหล่าน้ีวางกองเอาไว้บนพ้ืนหรือบริเวณทางเดิน เพราะอาจจะทาให้ผ้าต่าง ๆ
สกปรกมากขึ้นหรือถ้ามีผู้คนเดินมาอาจจะเหยียบย่าลงบนผ้า ทาให้ผ้าเกิดความเสียหาย ถาวรได้
พนกั งานทกุ คนไม่ควรนาเอาผา้ ต่าง เหลา่ นไี้ ปใชอ้ ยา่ งผดิ วธิ ีหรือในการทา ความสะอาดใด ๆ การใช้ผา้

5

ต่าง ๆ ในทางท่ีผิดอาจทาความเสียหายให้แก่ผ้าได้ ซ่ึงจะ ทาให้เสียค่าใช้จ่ายในการหาผ้ามาทดแทน
มากข้ึน ในบางโรงแรมมีนโยบายให้พนักงาน ทาความสะอาดห้องพักช่วยในการคัดแยกผ้าด้วย เช่น
ให้มัดปมผ้าไว้ด้านหน่ึงของผา้ เพ่ือเป็นสัญลกั ษณ์วา่ ผ้าผืนน้สี กปรกมากหรืออาจมีการใช้ถุงพลาสตกิ สี
ดา่ ง ๆ เพื่อใช้ใน การคัดแยกผ้า

สาหรับในบริเวณห้องอาหารตา่ ง และห้องจัดเลี้ยง ผู้ที่รับผิดชอบใน การเก็บจานจะ
เก็บผ้าที่ใช้แล้ว เม่ือมีการเก็บโต๊ะ ควรระวังในเรื่องเครื่องมือต่าง ๆ ที่ใช้ ในการรับประทานอาหาร
เชน่ ช้อน สอ้ ม หรือมดี อาจปะปนไปกบั ผา้ ตา่ ง ๆ ได้ ดังน้ัน พนักงานเก็บโตะ๊ ควรมกี ารเขยา่ ผ้าทกุ ครงั้
ก่อนที่นาผ้าไปใส่ในท่ีใส่ผ้า เพอ่ื เป็น การขจัดเศษอาหารต่าง ๆ ด้วย สาหรับผ้าท่ีมีคราบอาหารติดอยู่
เช่น คราบเนย คราบ ซอสต่าง ควรมีการแยกออกมาต่างหาก เพื่อให้ง่ายต่อการกาจัดคราบเหล่าน้ีใน
ขั้น ตอนต่อไป

2. การขนย้ายผ้าท่ีสกปรก หรือ ใช้แล้วไปยังแผนกชักรีด พนักงานอาจขนย้ายผ้าท่ี
สกปรกหรือใช้แล้วไปด้วยมือหรือรถเข็นก็ได้ ใน กรณีที่ขนย้ายไปด้วยมือ ควรระวังในเร่ืองของการ
ลากผ้าไปบนพนื้ เพราะอาจทาให้ผ้า สกปรกมากข้ึน และอาจจะเกิดอุบัติเหตุหรืออันตรายกับผู้อื่นได้
แต่ถ้าขนย้ายไปด้วยรถ เข็น ควรใช้รถเข็นที่ออกแบบมาเปน็ พิเศษ คือ มีพนื้ ผิวเรียบ ไม่มีส่ิงเกาะเกี่ยว
ที่เป็นอันตรายต่อผ้า และมีขนาดเหมาะสม สามารถขนย้ายผ้าได้สะดวก โดยท่ีพนักงานไม่ต้อง ก้ม
หรอื ย่อตัว

3. การคดั แยกผ้า (Sorting) แผนกชักรีด หรือ OPL ควรมีบริเวณในการคัดแยกผ้าท่ี
ใหญ่เพียงพอ หลักในการคัดแยกผ้าควรพิจารณาจากระดับความสกปรกของผ้า และชนิดของผ้า ซึ่ง
จะ ช่วยรักษาสภาพของผ้าให้มีอายุการใช้งานไดน้ านข้ึน และป้องกันการถูกทาลายของผ้าเร็ว เกินไป
ข้อควรระวัง คอื ไมค่ วรเอาผา้ เชด็ เทา้ มาซกั รวมกับผ้าอื่น ๆ ท่แี ขกใช้

- หลกั การคดั แยกผ้า (Sorting)
1. การคัดแยกผ้าโดยวิธีพิจารณาจากระดับความสกปรกของผ้า ซึ่งจะแบ่ง

เออกเป็น 3 ระดับ คือ น้อย ปานกลาง และมาก ถ้าผ้าสกปรกมาก จาเป็นต้องมีสูตรของน้ายาซักท่ี
แรง และต้องใชเ้ วลาในการซักนานข้ึนถ้าไม่มีการคัดแยกผ้าก่อน จะทาให้ผ้าที่มีความสกปรกน้อยตอ้ ง
ซักใน สูตรน้ายาซักท่ีแรงเกินความจาเป็น และใช้เวลาในการซักนานกว่าปกติ ซึ่งจะทาให้ผ้าน้ัน
เสียหายเร็วกว่าท่ีควรจะเป็น นอกจากนี้ควรการขจัด รอยเปื้อนเฉพาะจุดด้วยสารเคมีก่อนนาไปซัก
ด้วย เช่น คราบสนมิ คราบเลอื ด เปน็ ต้น

2. การคัดแยกผ้าตามชนิดของผ้า.-ตามชนิดของใยผ้า การทอ หรือ สี
เพ่ือให้แน่ใจว่าผ้าน้ัน ได้ซักในอุณหภูมิที่เหมาะสมและสูตรน้ายาซัก เหมาะสมกับผ้าชนิดน้ัน ๆ ใน
OPL บางแห่งมกี ารซื้อเคร่ืองซกั ผา้ สาหรับผา้ แตล่ ะชนิดโดยเฉพาะ

6

- หลักเบ้ืองต้นในการขจดั รอยเปื้อนพเิ ศษ
1. ให้แยกชนิดของผ้าก่อนว่าเป็นผ้าชนิดใด เช่น ผ้าฝ้าย ผ้าไหม เพื่อ จะได้

ทราบว่าเหมาะสมกับการซักแบบใดและสารเคมีใด เช่น ห้ามใช้ ด่างในการขจัดรอยเป้ือนกับผ้าไหม
และผา้ ขนสัตวเ์ ดด็ ขาด

2. ใหแ้ ยกประเภทของรอยเปื้อน เช่น รอยเลอื ด สนิม ไขมนั คราบไคล
หมกึ สีขอ้ ม สีน้ามนั เคร่อื งสาอาง หรืออ่ืน ๆ

3. ทดสอบนา้ ยาขจัดรอยเป้ือนบนผ้าโดยการทดสอบกับมุมผ้าทล่ี บั ตา เช่น
ชายผ้าดา้ นใน เพื่อดวู ่ามผี ลตอ่ สี ทาใหส้ จี างลงหรอื ไม่ หรือมี ผลต่อเสน้ ใยหรือไม่

4. เร่ิมจากเคมที มี่ ีฤทธอิ์ อ่ นไปหาฤทธ์มิ าก
5. ให้ขจดั รอยเป้ือนทันที เพราะถ้าทิง้ ไวน้ านจะทาให้ยิง่ ขจดั รอยเปื้อน ออก
ยากข้นึ และใหก้ ระทาอยา่ งนุ่มนวลรวดเร็ว แรง เพราะจะทาให้เน้อื ผา้ และสผี ้าเสียหายได้ อยา่ ถูหรือ
ขย้ีผ้ารุน
6. ให้ท้ิงเวลาในการทางานสาหรับนา้ ยาขจัดรอยเปื้อนบางชนิด
7. ให้ล้างน้ายาขจดั รอยเปื้อนออกจากผ้าให้หมดทุกครัง้ อยา่ ให้ตกดา้ งอยู่
บนผ้า เพอื่ ปอ้ งกนั การกัดกร่อนเนือ้ ผ้าและระคายเคืองตอ่ ผิวหนังของผู้ สวมใสผ่ ้าTop of Form

4. การซักผ้า (Washing) หลังจากการคัดแบกผ้าเสร็จสิ้นแล้ว พนกั งานจะมาขนย้าย
ผ้าท่ีคัดแยกแล้ว ไปยังเคร่ืองซักผ้า ก่อนใส่ผ้าลงไปในเครื่องซักผ้า ควรมีการช่ังน้าหนักของผ้าก่อน
เพ่อื ไม่ให้น้าหนักของผ้าเกินความสามารถท่ีจะรบั ไดข้ องเครื่องซักผา้ การชงั่ น้าหนักของผา้ จะ เป็นส่ิง
สาคัญในการวดั ผลผลิตของแผนกซกั รีด หรอื OPL

- คาถามทีใ่ ช้เป็นหลักในการซักผ้า
1. จะใช้เวลานานเท่าไหร่ในการซัก ตามปกติแล้วเรามักเข้าใจว่าการซักผ้า

นั้น ยิ่งนานย่ิงดี แต่จากการทตลองพบว่า การซักผ้าท่ีใช้เวลาในการซักนาน เกินไป จะทาให้
ความสามารถในการแขวนลอยสิ่งสกปรกลดลง เน่ืองจาก ส่ิงสกปรกตา่ ง ๆ เม่ือถูกแรงเหว่ียงหรือแรง
ขัดสีมากข้ึน อาจกลายเป็น เม็ดเล็กลง เป็นผลให้ส่ิงสกปรกมีโอกาสตกค้างบนผ้าได้ ดังน้ันการซักผ้า
จงึ ควรมกี ารใชร้ ะยะเวลาท่ีเหมาะสม คอื

- ผ้าสกปรกนอ้ ย ใช้เวลาประมาณ 35-40 นาที
- ผา้ สกปรกปานกลาง ใชเ้ วลาประมาณ 40-45 นาที
- ผ้าตกปรกมาก ใช้เวลาประมาณ 45-50 นาที

7

2. ควรจะใช้อุณหภูมิระดับไหน โดยปกติแล้ว พนักงานจะเลือกใช้อุณหภูมิ
ต่า เพ่ือเป็นการประหยัดหลังงานของโรงแรม แตใ่ นบางกรณี ผงซักออก หรือ สารเคมบี างชนดิ จะลา
มารถทางานไดด้ ีกับน้าร้อน และถ้าผ้ามีสิ่ง ลกปรกบางอย่างก็จาเป็นต้องซักในน้าท่ีมีอุณหภูมิสูง เช่น
คราบไขมนั ตา่ ง ๆ การใช้อณุ หภมู ิทถ่ี กู ตอ้ งจะชว่ ยเสรมิ ประสิทธิภาพของเคมีใหม้ ี ประสทิ ธิภาพย่งิ ขนึ้

3. ควรจะปรับระดบั การหมุนของเคร่อื งชกั ผ้าเปน็ ระดับไหน ระดบั การ
หมุน ของเครอื่ งซักผ้า คอื การซักผา้ น่นั เอง

4. ควรจะใช้สารเคมีประเภทไหน เชน่ ผงซกั ออก สารออกขาว น้ายาซัก
ผา้ นมุ่ เครอ่ื งซกั ผา้ ในปัจจบุ ันนนั้ มที างานด้วยระบบคอมพิวเตอร์ จงึ ไมจ่ าเปน็ ท่ี จะต้องใช้แรงงานคน
ในการกาหนดเวลาซกั ระดับการหมนุ หรอื แมแ้ ต่สารซกั ออกท่ใี ช้อกี ต่อไป ระบบคอมพวิ เตอร์จะ
เลอื กการซกั ทเี่ หมาะสมใหเ้ อง

5. การล้างผ้าการป่ันน้าออกจากผ้า (Extracting) ผ้าที่ผ่านการซักแล้ว
จาเป็นต้องมีการล้างผ้าให้สะอาด การล้างน้าหลาย ครั้งช่วยทาให้ผ้าสะอาด การล้างผ้านั้นถือว่ามี
ความจาเป็นที่จะต้องใช้ผงล้างผ้าเข้าช่วยใน การล้างผ้า เพราะผงซักออกสาหรับเคร่ืองนั้น ส่วนใหญ่
จะมีดา่ งคอ่ นข้างสูงจากการอบ หรือรีดเป็นประจา และด่างท่ตี กค้างน้ีเองท่ีจะเกิดปฏิกิริยาทาลายเส้น
ใยผ้า โดยเฉพาะ เม่ือผ้าผ่านความร้อนสูง ๆ จากการอบหรือรีด เป็นผลให้ผ้าเปอ่ื ยยุย่ หลังการล้างน้า
แต่ ละครั้ง จะมีการปั่นน้าออกจากผ้า น่ันคือ การขจัดความชื้นออกจากผ้าโดยการปั่นแรงสูง
โดยทั่วไป จะใช้เครือ่ งสลัดผา้ ซง่ึ จะชว่ ยทาให้นา้ หนกั ของผ้านอ้ ยลง ทาให้พนักงานขน ย้ายผา้ ท่ีซกั แล้ว
มายังเคร่ืองอบผ้าได้ง่ายขึ้น แสะช่วยลดเวลาในการอบผ้า การป่ันน้าออก จากผ้าน้ันย่อมช่วยให้การ
ล้างผ้าสะอาดมากยง่ิ ขน้ึ

6. การอบผา้ (Drying) เวลาและอณุ หภมู ทิ ใ่ี ช้ในการอบผา้ นนั้ จะแตกต่างกัน
ไป ข้ึนอยู่กับชนิดของ ผ้า เม่ืออบผ้าเสร็จแล้ว ควรนาผ้าออกจากเครื่องและพับผ้าทันที เพ่ือป้องกัน
รอยยบั

7. การรีดผ้า (lroning) ผ้าปูท่ีนอน ปลอกหมอน ผ้าปูโต๊ะ และผา้ เช็ดปากท่ี
ยังเปยี กขน้ึ อยู่ จะถูก สง่ ไปรดี ยงั เครื่องรดี แบบลูกกลงิ้ ส่วนชุดยนู อิ อรม์ จะถกู ส่งไปรดี ด้วยมือ

8. การพับผ้า (Folding) โดยส่วนมากแล้ว จะใช้วิธีการพับผ้าด้วยมือโดย
อาจใช้เคร่ืองทุ่นแรงใน การพับ คือแท่นชว่ ยในการพบั ผ้าที่สามารถพับผ้าผืนใหญ่ไดโ้ ดยใช้แรงงานแค่
คนเดียว หรือในปัจจุบันมีการผลิตเคร่ืองจักรท่ีสามารถทั้งทาให้แห้งรี และพับได้โดยอัดโนมัติ
(Mangles) ซ่ึงพนักงานควรมีการตรวจผ้า เก็บผ้า และส่งคืนผ้าท่ีมีรอยเป้ือน ขาด หรือ ไม่เหมาะสม
กับการใช้งาน

8

9. การเก็บผ้า (Storing) หลังจากพับผ้าแล้ว ควรมีการเก็บรักษาผ้าในสถานที่ 9 เหมาะสม โดย การ
เก็บผ้าแยกตามประเภทของผ้าและขนาด ควรมีการพักผ้าเอาไว้ในห้องเก็บผ้า ก่อน จะมีการนาผ้าไป
ใช้ใหม่อย่างนอ้ ย 24 ชว่ั โมง เพราะจะช่วยลดความเสยี หายทอ่ี าจเกิดขน้ึ กับผ้า และยดื อายกุ ารใชง้ าน
ของผ้าได้ ลักษณะของห้องเก็บผ้าท่ีดีควรมีการระบาย อากาศได้สะดวก ไม่ควรใช้สถานที่ที่อับช้ืน
เพราะจะเป็นเหตใุ หผ้ า้ มกี ล่นิ ไมด่ แี ละอาจเกิด เช้อื ราไดด้ ้วย

10. การขนยา้ ยผา้ ไปยงั สถานท่ี ๆ ต้องการจะใช้ ผ้าต่าง จะถกู ขนยา้ ยไป
โตยรถเข็น รถเขน็ ท่ใี ช้น้คี วรเป็นรถเขน็ ที่ สะอาด โดยจะต้องมกี ารทาความสะอาดทุกวัน ควรมกี าร
แยกการใชง้ านรถเขน็ ด้วย เชน่ มรี ถเข็นสาหรับขนผา้ สกปรกและสะอาดอย่างละดัน อกี ท้ังเวลาขน
ย้ายผ้าสะอาดควรมกี าร ใชผ้ า้ คลมุ เพอ่ื เป็นการปอ้ งกนั สิ่งสกปรกอกี ชั้นหนงึ่

ใบงานที่ 4 การประเมนิ และแกไ้ ขปญั หาในการดาเนนิ งานด้านงานซักรีดและห้องผา้
การประเมนิ ในด้านงานซักรดี และห้องผ้า
1.การประเมินแบ่งแยกประเภทผา้ ก่อนไปซกั และรดี เพอื่ ใหผ้ ้าแต่ละประเภทจะได้

นาไปซกั อยา่ งถูกต้องและไมท่ าให้ผ้าที่ต่างชนิดกนั เสียหายได้
2.ประเมนิ ระดับความรอ้ นในการรดี ผ้าแตล่ ะประเภท เพื่อไม่ให้ผ้าเกดิ การเสียหาย

ปญั หาในการดาเนนิ งานดา้ นงานซกั รีดและห้องผา้
1. นาผา้ แขกส่งคืนผิดหอ้ ง
2. มผี ้าแขกตดิ ไปหอ้ งอ่ืน
3. มีการชารุดเสียหายของผ้า
4. มีส่งิ ของของแขกติดไปซง่ึ ทางแผนกอาจจะไมไ่ ด้ตรวจสอบหรือตรวจสอบแตไ่ ม่

พบแต่แขกยนื ยันวา่ มีของติดไป
5. ผ้าตอ้ งๆที่ใช้ในการบริการแขกไมเ่ พียงพอเนอ่ื งจาก
5.1 ปญั หาจากบริษัทท่ีส่งผา้ ไปซัก
5.2 ปญั หาทตี่ วั แผนกเอง

ใบงานท่ี 5 บนั ทึกการปฏบิ ตั งิ าน
- เขา้ งานเวลา 08.00 – 17.00 น.
- หนา้ ทใ่ี นการปฏิบัตงิ าน
1. รับการ์ดสาหรับเปิดหอ้ ง

9

2. รบั รีพอรท์ สถานะห้องพัก
3. เบิกของท่ีใส่ในห้องพกั แขก เช่น สบู่ก้อน สบูเ่ หลว แชมพู ครีมนวด สาลีกา้ น
หมวกคลมุ ผม แปรงอนั ยาสอี ัน หวี ซองใสผ่ ้าอนามัย กระดาษชาระ ชา กาแอ ค๊อออีเ่ มด กระดาษ
เนปกน้ิ ดนิ สอ โนต้ ถงุ ขยะ
4. จัดผ้าใส่รถเข็นเมท เช่น ผ้าขนหนู ผา้ เชด็ มือ ผา้ เชด็ หนา้ ผ้าเช็ดเทา้ ปลอกหมอน
ผ้าปูที่นอน ปลอกผา้ นวม/ผา้ ดูเวห์ เตมิ น้ายาล้างห้องนา้ น้ายาล้างจาน ให้เรียบรอ้ ย
5. จากน้ันจึงเข็นรถไปทาหอ้ ง
6. วิธีปเู ตียงสามารถดูไดจ้ ากหวั ข้อข้างบน
7. เปลี่ยนชอ่ งของทีวีให้เปน็ ช่อง 1 (ชอ่ งประชาสัมพันธข์ องโรงแรม) และวางรโี มทไว้
ขา้ งใบรายการทวี ี ปรับอุณหภมู ขิ องแอรใ์ ห้เป็น 23 – 24 องศา เสยี บรโี มทไว้ตรงชอ่ งเสียบ
8. ทาความสะอาดโดยเรมิ่ จากในห้องกอ่ น
9. เปดิ ผา้ มา่ นและประตหู น้าตา่ งเพือ่ รับแสงแดด และอากาศถา่ ยเท
10. เร่มิ กวาดจากระเบยี งของห้อง จดั ราวตากผา้ และเก้าอ้นี ัง่ ใหเ้ รยี บรอ้ ย
11. เรม่ิ กวาดจากขา้ งในออกมาขา้ งนอก
12. เก็บขยะในหอ้ งและนาถุงขยะมาเปลย่ี น
13. ตรวจสอบมนิ ิบาร์ หากแขกกนิ อะไรให้แจ้งไปที่หนา้ ลอ็ บบี้และนาของใหม่มาใส่
14. เตมิ นา้ ในตู้เยน็ 2 ขวด
15. ดชู า กาแอ คอ๊ ออี่เมดวา่ ขาดหรือไม่
16. แกว้ ชา กาแอ กานา้ รอ้ น หากมกี ารใช้นาไปลา้ ง
17. จัดสมุดโน้ต ดินสอ ให้อยู่ตรงมุมโต๊ะหัวเตียง ดินสอวางบนสมุดโน้ตหันชื่อ
โรงแรมขนึ้
18. เอาชุดคลมุ อาบนา้ มาเปลี่ยนและจัดสลปิ เปอร์ใหอ้ ยูใ่ นตเู้ สอื้ ผ้า
19. ซักผ้าเช็ดฝนุ่ และผา้ ถูพ้ืน
20. เรมิ่ เช็ดฝุ่นจากระเบยี งหอ้ ง เชด็ ราวระเบยี ง ราวตากผ้า โตะ๊ เกา้ อี้
21. ปิดประตูหน้าต่างและมัดผ้าม่านไว้
22. เชด็ ฝุน่ จากหัวเตียง โตะ๊ ข้างเตียง โต๊ะทางาน โตะ๊ วางของ ต้เู สอ้ื ผ้า
23. ล้างหอ้ งนา้ โดยเรม่ิ จาก ล้างแก้วชา กาแอ กาน้ารอ้ น
24. เริ่มขดั อา่ งล้างหน้า โดยฉดี น้ายาแลว้ ขัดอ่าง ก๊อกน้า ล้างน้าให้สะอาด เอาน้ายา
ฉีดกระจกแล้วใช้ไม้รีดน้ารีดน้าจากกระจก เช็ดกระจกและอ่างล้างหน้าให้แห้ง เติมแปรงอัน ยาสีอัน
หมวกคลุมผม สบู่ก้อน สาลีปนั่ หู มดี โดนหนวด ถา้ อยากรวู้ ่าแขกไดใ้ ชอ้ า่ งอาบน้าหรอื ไมใ่ หใ้ ช้มือลูบใน

10

อ่างอาบน้าหากแขกใช้จะมีคราบขี้ไคล ฉีดน้ายาแล้วขัดอ่างอาบน้า ขัดก๊อกน้า ล้างน้าให้สะอาด เช็ด
ใหแ้ หง้

25. ฉีดน้ายาใส่โถสว้ ม ใช้สกอ็ ตไบท์ ล้วงชกั โครก ขัดฝารองนั่งล้างน้าให้สะอาด เช็ด
ใหแ้ ห้ง

26. ฉีดน้ายาใส่ผนังและพื้นในห้องอาบน้า ขัดคราบเชื้อราล้างน้าให้สะอาด เช็ดให้
แห้ง เตมิ แชมพ,ู ครมี นวด.สบ่เู หลว

27. เติมผา้ เชด็ ตัว ผา้ เชด็ หนา้ ผา้ เช็ดมือ จดั วางให้สวยงาม
28. กวาดห้องน้าใหส้ ะอาดและถูพืน้
29. ตรวจดูความเรียบร้อยของห้องอกี คร้ังและจดบันทึกสถานภาพของห้องว่าใช้ผ้า
ไปทง้ั หมดกผี่ ืนและจดเวลาเข้า – ออกหอ้ ง
30. คืนการ์ด
31. ส่งรพี อร์ท

ประวตั ิผจู้ ัดทา

ช่อื - สกลุ นางสาวศศิชา สันวันดี
สาขาวชิ า การโรงแรม
ประเภทวิชา อุตสาหกรรมท่องเทย่ี ว

ประวัติสว่ นตวั 22 สงิ หาคม 2545
วนั /เดือน/ปเี กดิ 230/161 ม.6 ต.แมค่ อื อ.ดอยสะเกด็ จ.เชียงใหม่ 50220
ทีอ่ ย่ปู ัจจบุ ัน

ประวตั กิ ารศกึ ษา โรงเรยี นบา้ นบ่อสรา้ ง
ประถมศึกษา โรงเรยี นสนั กาแพง
มัธยมศึกษาตอนตน้ สาขาวชิ าการโรงแรม วทิ ยาลยั อาชีวศึกษาเชียงใหม่
ประกาศนยี บตั รวิชาชพี กาลังศึกษาระดับชั้น ปวส. 2 สาขาวิชาการโรงแรม วิทยาลัย
ประกาศนยี บัตรวชิ าชีพช้ันสูง อาชวี ศกึ ษาเชียงใหม่