รายงานผลการเรียนการสอน รายว ิ ชาโหวดพ ื ้ นฐาน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ปีการศึกษา 2566 ช่วงที่2 เดือนกันยายน – เดือนธันวาคม 2566 นายชัชวาฬ เถาน้อย นายทัศภูมิ หงส์ฟ้อน โรงเรียนเทศบาลวัดสระทอง ส านักการศึกษาเทศบาลเมืองร้อยเอ็ด กรมส่งเสริมการปกครองท้องภิ่น กระทรวงมหาดไทย
รายงานการสอน รายวิชาโหวดพื้นฐาน ชั้นประถมศึกษาปีที่5 โรงเรียนเทศบาลวัดสระทอง ปีการศึกษา 2566 (ช่วงที่ ๒ กันยายน - ธันวาคม) ๑. บทน า เทศบาลเมืองร้อยเอ็ดมีนโยบายด้านการศึกษามุ่งเน้นให้นักเรียนในสังกัดเทศบาลเมือง ร้อยเอ็ดนั้นมีทักษะทางการเรียนรู้ที่รอบด้าน ก้าวทันเทคโนโลยีและรักษามรดกวัฒนธรรมใน ท้องถิ่นด้วยนโยบายนี้ ท าให้เกิดการเรียนการสอนรายวิชาโหวดพื้นฐานส าหรับนักเรียนชั้น ประถมศึกษาปีที่ ๕ เพื่อให้นักเรียนได้เรียนรู้วัฒนธรรมด้านดนตรีพื้นบ้านจังหวัดร้อยเอ็ด ได้ เป่าโหวด ซึ่งเป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นและเป็นสัญลักษณ์ของจังหวัดร้อยเอ็ดได้อย่างดี โรงเรียนเทศบาลวัดสระทองได้จัดให้มีการสอนโหวดในระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ ๕ ซึ่ง มีจ านวนทั้งหมด ๔ ห้อง มีนักเรียนทั้งสิ้น ๑๔๔ คน โดยเปิดเป็นรายวิชาเพิ่มเติม ชื่อรายวิชา โหวดพื้นฐาน รหัสวิชา ศ ๑๕๒๐๑ น้ าหนัก ๐.๕ เวลาเรียน ๑ ชั่วโมง/ สัปดาห์ ครูผู้ท า การสอนได้แก่ ครูชัชวาฬ เถาน้อย สอนชั้นประถมศึกษาปีที่ ๕/๑ – ๕/๒ ครูทัศภูมิ หงส์ฟ้อน สอนชั้นประถมศึกษาปีที่ ๕/๓ – ๕/๔ เริ่มท าการสอนในภาคเรียนที่ ๑/๒๕๖๖ ตั้งแต่วันที่ ๑๖ พฤษภาคม โดยได้รับการสนับสนุนสื่อการสอนและโหวด โดย งบประมาณของสถานศึกษา ๒. เอกสารที่เกี่ยวข้อง การเรียนการสอนรายวิชาโหวดเบื้องต้นใช้หลักสูตรการสอนโหวดที่จัดท าขึ้นโดยคณะ ครูกลุ่มสาระศิลปะของเทศบาลเมืองร้อยเอ็ด ซึ่งใช้หลักสูตรนี้เหมือนกันทั้งแปดโรงเรียนที่ สังกัดส ารักการศึกษาเทศบาลเมืองร้อยเอ็ด โดยเน้นการปฏิบัติการเป่าโหวดการเรียนรู้เรื่องราว เกี่ยวกับประวัติความเป็นมาของโหวดและหอชมเมืองรูปโหวดซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของจังหวัด ร้อยเอ็ด สื่อการสอนที่ใช้ในโรงเรียนเทศบาลวัดสระทอง ได้แก่ โหวด ซึ่งมีจ านวนเพียงพอต่อ การเรียนการสอนในแต่ละห้อง คู่มือการเป่าโหวดพื้นฐานโดยวิทยาลัยนาฏศิลปะร้อยเอ็ด การประเมินผล เน้นทักษะการปฏิบัติ และการเรียนรู้ภาคทฤษฎีตามหลักสูตรการ เรียนการสอนโหวดพื้นฐาน
สัปดาห์ ที่ ชื่อหน่วย การเรียนรู้ ผลการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้ จ านวน ชั่วโมง 1 คุณค่าและความเป็นมา 1. อธิบายประวัติความเป็นมาของ โหวด 2. อธิบายประวัติของบุคคลส าคัญทาง ดนตรี 1. ต านานความเป็นมาโหวด 2. ประวัติและความเป็นมาของโหวด 3. ประวัติผู้คิดค้นและสร้างสรรค์ โหวด 1 2 ความเชื่อมโยงกับแหล่ง ท่องเที่ยวร้อยเอ็ด 3.อธิบายประวัติความเป็นมาของหอ โหวด ความรู้เกี่ยวกับหอโหวด101 ๑ 3 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ โหวด 4 อธิบายชนิดของโหวดได้ 5. มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับ ส่วนประกอบของโหวด ประเภทและชนิดของโหวด ส่วนประกอบของโหวด 1 4-๕ การใช้และวิธีดูแลรักษา โหวด 3. อธิบายต าแหน่งเสียงต่างๆ และการ เกิดเสียงในโหวด 4. อธิบายวิธีการจับและการเป่าโหวด ได้ถูกต้อง 5. มีความรู้ความเข้าใจวิธีการดูแลและ เก็บรักษาโหวด ต าแหน่งเสียงของโหวด วิธีการเป่าเบื้องต้น การดูแลรักษาโหวด 2 6-7 พื้นฐานการอ่านโน้ตไทย 6. อ่านโน้ตไทยขั้นพื้นฐานได้ การอ่านโน้ตเบื้องต้น 2 ก ำหนดกำรสอน รำยวิชำ โหวด รหัสวิชำ ศ15201 จ ำนวน 1.0 หน่วย เวลำเรียน ๑ ชั่วโมง/สัปดำห์ 40 ชั่วโมง/ปี ภำคเรียนที่ 1
สัปดาห์ ที่ ชื่อหน่วย การเรียนรู้ ผลการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้ จ านวน ชั่วโมง 6-7 พื้นฐานการอ่านโน้ตไทย 6. อ่านโน้ตไทยขั้นพื้นฐานได้ การอ่านโน้ตเบื้องต้น 2 8-10 การบรรเลงโหวด(1) 7. บรรเลงโหวดตามบทเพลงที่ ก าหนดให้ได้ ๑. การบรรเลงบทฝึกพื้นฐาน แบบฝึกหัด 3 11-13 การบรรเลงโหวด(1) 7. บรรเลงโหวดตามบทเพลงที่ ก าหนดให้ได้ ๑. การบรรเลงบทฝึกพื้นฐาน ลายโปงลาง 3 14-16 การบรรเลงโหวด(1) 7. บรรเลงโหวดตามบทเพลงที่ ก าหนดให้ได้ ๑. การบรรเลงบทฝึกพื้นฐาน ลายเต้ยโขง 3 17 การบรรเลงโหวด(1) 8. มีความภาคภูมิใจในการแสดงและ ชื่นชม ยกย่องผลงานการบรรเลงของ ตนเองและผู้อื่น ๑.บทบาทของผู้แสดงและผู้ชมที่ดี 1 18 การบรรเลงโหวด(1) 8. มีความภาคภูมิใจในการแสดงและ ชื่นชม ยกย่องผลงานการบรรเลงของ ตนเองและผู้อื่น การแสดงผลงาน ๑ ประเมินผลกลางปี ภาคความรู้และปฏิบัติ 2
สัปดาห์ที่ ชื่อหน่วย การเรียนรู้ ผลการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้ จ านวน ชั่วโมง 21 คุณค่าและความ เป็นมา 10. อธิบายประวัติความเป็นมา ของโหวด 11. อธิบายประวัติของบุคคล ส าคัญทางดนตรี 1. ต านานความเป็นมาโหวด 2. ประวัติและความเป็นมาของ โหวด 3. ประวัติผู้คิดค้นและ สร้างสรรค์โหวด 1 22 ความเชื่อมโยงกับ แหล่งท่องเที่ยว ร้อยเอ็ด (หอโหวด) 12.อธิบายประวัติความเป็นมา ของหอโหวด ความรู้เกี่ยวกับหอโหวด101 1 23-24 พื้นฐานการอ่านโน้ต ไทย 6. อ่านโน้ตไทยขั้นพื้นฐานได้ 3 การอ่านโน้ตเบื้องต้น 2 25-27 การบรรเลงโหวด(2) 7. บรรเลงโหวดตามบทเพลงที่ ก าหนดให้ได้ การบรรเลงบทฝึกพื้นฐาน เต้ยธรรมดา 3 28-30 การบรรเลงโหวด(2) 7. บรรเลงโหวดตามบทเพลงที่ ก าหนดให้ได้ การบรรเลงบทฝึกพื้นฐาน เต้ยพม่าร าขวาน 3 31-33 การบรรเลงโหวด(2) 7. บรรเลงโหวดตามบทเพลงที่ ก าหนดให้ได้ การบรรเลงบทฝึกพื้นฐาน ลายออนซอนหอโหวด 3 34-36 ความเชื่อมโยงกับ แหล่งท่องเที่ยว ร้อยเอ็ด (หอโหวด) 13.สามารถร้องเพลงหอโหวด ร้อยเอ็ด 2. เพลงออนซอนหอโหวด 3 37 การบรรเลงโหวด(2) 8. มีความภาคภูมิใจในการแสดง และชื่นชม ยกย่องผลงานการ บรรเลงของตนเองและผู้อื่น การแสดงผลงาน 1 38 คุณค่าและความ เป็นมา 9. รู้และเข้าใจบทบาทของการ บรรเลงวงดนตรีเพื่อการบริการ สังคม คุณค่าและบทบาทของดนตรีที่มี ความสัมพันธ์กับมนุษย์ 1 ประเมินผลปลายปี ภาคความรู้และปฏิบัติ 2 รวมทั้งสิ้น 40 ภำคเรียนที่ 2
๓. วิธีด าเนินการเรียนการสอน ๓.๑ จัดท าหลักสูตรและขออนุมัติการใช้หลักสูตรจากผู้บริหาร จัดท าก าหนดการสอน แผนการสอน สื่อ ๓.๒ จัดหาอุปกรณ์การเรียนการสอน จัดซื้อโหวดเพื่อท าการเรียนการสอน ๓.๓ ด าเนินการสอนตามก าหนดการสอนและแผนการสอน ๓.๔ ท าการประเมินผล วิเคราะห์ผลและแนวทางการพัฒนาให้ผู้เรียนเกิดทักษะอย่างมี คุณภาพ ๔. ผลการจัดการเรียนการสอน ห้องเรียน/ ผลสัมฤทธิ์ ทางการ เรียน จ านวน นักเรียน ดีมาก ดี ปานกลาง จ าเป็นต้อง ซ่อมเสริม พัฒนา หมายเหตุ ป.๕/๑ ๓๖ ๒๙ ๖ ๑ ๐ ป.๕/๒ ๓๖ ๓๑ ๕ ๐ ๐ ป.๕/๓ ๓๖ ๓๐ ๖ ๐ ๐ ป.๕/๔ ๓๖ ๒๘ ๗ ๑ ๐ สัปดาห์ที่ ๒๑ หน่วยการเรียนรู้ คุณค่าและความเป็นมา 10. อธิบายประวัติความเป็นมาของโหวด 11. อธิบายประวัติของบุคคลส าคัญทางดนตรี
ห้องเรียน/ ผลสัมฤทธิ์ ทางการ เรียน จ านวน นักเรียน ดีมาก ดี ปานกลาง จ าเป็นต้อง ซ่อมเสริม พัฒนา หมายเหตุ ป.๕/๑ ๓๖ ๓๒ ๔ ๐ ๐ ป.๕/๒ ๓๖ ๓๓ ๓ ๐ ๐ ป.๕/๓ ๓๖ ๓๑ ๕ ๐ ๐ ป.๕/๔ ๓๖ ๓๒ ๔ ๐ ๐ สัปดาห์ที่ ๒๒ ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับโหวด การใช้และวิธีดูแลรักษาโหวด 12.อธิบายประวัติความเป็นมาของหอโหวด ห้องเรียน/ ผลสัมฤทธิ์ ทางการ เรียน จ านวน นักเรียน ดีมาก ดี ปานกลาง จ าเป็นต้อง ซ่อมเสริม พัฒนา หมายเหตุ ป.๕/๑ ๓๖ ๓๖ ๔ ๑ ๐ ป.๕/๒ ๓๖ ๒๓ ๕ ๑ ๐ ป.๕/๓ ๓๖ ๑๙ ๒ ๑ ๐ ป.๕/๔ ๓๖ ๒๓ 3 ๓ ๐ สัปดาห์ที่ ๒๓ -๒๔ พื้นฐานการอ่านโน้ตไทย 6. อ่านโน้ตไทยขั้นพื้นฐานได้
ห้องเรียน/ ผลสัมฤทธิ์ ทางการ เรียน จ านวน นักเรียน ดีมาก ดี ปานกลาง จ าเป็นต้อง ซ่อมเสริม พัฒนา หมายเหตุ ป.๕/๑ ๓๖ ๑๙ ๑๕ ๒ ๐ ป.๕/๒ ๓๖ ๒๑ ๑๒ ๓ ๐ ป.๕/๓ ๓๖ ๒๒ ๑๐ ๔ ๐ ป.๕/๔ ๓๖ ๒๑ ๑๑ ๓ ๐ สัปดาห์ที่ ๒๕ – ๒๗ การบรรเลงโหวด(2 จุดประสงค์การเรียนรู้ การบรรเลงบทฝึกพื้นฐาน เพลงเต้ย ห้องเรียน/ ผลสัมฤทธิ์ ทางการ เรียน จ านวน นักเรียน ดีมาก ดี ปานกลาง จ าเป็นต้อง ซ่อมเสริม พัฒนา หมายเหตุ ป.๕/๑ ๓๖ ๒๓ ๑๑ ๑ ๐ ป.๕/๒ ๓๖ ๒๑ ๑๕ ๐ ๐ ป.๕/๓ ๓๖ ๒๒ ๑๒ ๒ ๐ ป.๕/๔ ๓๖ ๒๓ ๑๒ ๑ ๐ สัปดาห์ที่ ๒๘ – ๓๐ การบรรเลงบทฝึกพื้นฐาน ลายโปงลาง จุดประสงค์การเรียนรู้ การบรรเลงบทฝึกพื้นฐาน เต้ยพม่า
ห้องเรียน/ ผลสัมฤทธิ์ ทางการ เรียน จ านวน นักเรียน ดีมาก ดี ปานกลาง จ าเป็นต้อง ซ่อมเสริม พัฒนา หมายเหตุ ป.๕/๑ ๓๖ ๑๕ ๑๖ ๕ ๐ ป.๕/๒ ๓๖ ๑๕ ๑๗ ๔ ๐ ป.๕/๓ ๓๖ ๑๓ ๑๙ ๔ ๐ ป.๕/๔ ๓๖ ๒๑ ๑๕ ๖ ๐ สัปดาห์ที่ ๓๑ – ๓๓ การบรรเลงบทฝึกพื้นฐาน ลายออนซอนหอโหวด ๕. สรุป อภิปรายผล ข้อเสนอแนะ การเรียนการสอนโหวดที่ผ่านมา นักเรียนมีความรู้และทักษะในการปฏิบัติโหวด ใน ระดับ ดีและดีมาก เฉลี่ยคิดเป็น ร้อยละ ๘๒.๔๖ ในการเรียนการสอนรายวิชาโหวดนี้ นักเรียนมีการพัฒนาทักษะด้านการเป่าโหวดมาก ขึ้น สามารถอ่านโน้ตเพลงพื้นบ้านอิสานได้ในระดับดี มีการฝึกฝนอย่างต่อเนื่อง ครูเริ่มให้ นักเรียนฝึกเทคนิคเสริมไปด้วยเช่นเป่าเสียงสั่นหรือการตัดลม ปัญหาและอุปสรรค - โหวดมีการช ารุดบ้างเนื่องจากวัสดุอาจเสื่อมสภาพ - นักเรียนมีกิจกรรมหรืองานรับผิดชอบมากท าให้การเรียนการสอนไม่ต่อเนื่อง - นักเรียนยังไม่มีแรงลมเป่าเสียงยาว ครูเสนอแนะให้นักเรียนออกก าลังกายและมาซ้อม นอกเวลาเรียนกับครู
ภำคผนวก
การเรียนการสอนโหวดพื้นฐาน การสอนพื้นฐานโหวด
การสอนเรื่องการปฏิบัติโหวด
การเรียนการสอนโดยครูชัชวาฬ เถาน้อย
การประเมินทักษะทางการปฏิบัติโหวด
การเรียนการสอนโหวด โดย ครูทัศภูมิ หงส์ฟ้อน เรื่องการ ปฏิบัติเพลงพื้นฐาน
การเรียนการสอนโหวดมีความสนุกสนาน
ตัวอย่างสื่อการสอนรายวิชาโหวดพื้นฐาน
คิวอาร์โค้ด วิดิโอการประเมินทักษะการเป่าโหวด