สรุปอัตราการเกิดปฏิกิริยาเคมี

อัตราการเกิด
ปฏิกิริยาเคมี

สรุป อัตราการเกิดปฏิกิริยาเคมี

จัดทำโดย

นายธนาธิป ชาวนาดอน
เลขที่13 ม.5/6

อัตราการเกิดปฏิกิริยาเคมี






ความหมายและการคำนวณหา
อัตราการเกิดปฏิกิริยาเคมี

แนวคิดเกี่ยวกับการเกิดปฏิกิริยาอัตราเคมี

ปัจจัยที่มีผลต่ออัตราการเกิดปฏิกิริยาเคมี

ชนิดของอัตราการเกิดปฏิกิริยาเคมี

ปฏิกิริยาทางเคมีในชีวิตประจำวัน

ความหมายและการคำนวณหาอัตราการเกิด
ปฏิกิริยาเคมี




ความหมายของอัตราการเกิดปฏิกิริยาเคมี

อัตราการเกิดปฏิกิริยาเคมี หมายถึง ความเร็วที่ตัวทำปฏิกิริยาเปลี่ยนไปเป็นสาร
ผลิตภัณฑ์ต่อหน่วยเวลา โดยที่หน่วยความเข้มข้นของสารเป็นmol/dm3ดังนั้น
อัตราการเกิดปฏิกิริยาเคมีจึงมีการเปลี่ยนแปลงความเข้มข้นของสารต่อวินาที
ชั่วโมง หรือวัน ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับปฏิกิริยาเกิดเร็วหรือช้าเพียงใด

ปฏิกิริยาเคมี หมายถึง การที่สารตั้งต้นเปลี่ยนไปเป็นผลิตภัณฑ์(สารใหม่)เมื่อเวลา
ผ่านไปปริมาณสารตั้งต้นจะลดลงขณะที่ปริมาณสารใหม่จะเพิ่มขึ้นจนในที่สุด

หมายเหตุ ถ้าปริมาณสารตั้งต้นลดลงมากก็จะเกิดผลิตภัณฑ์มากแต่ถ้าสารตั้งต้น
ลดลงเพียงเล็กน้อยผลิตภัณฑ์ที่เพิ่มขึ้นก็จะเพิ่มขึ้นทีละเล็กน้อยด้วย ดังนั้นกล่าวได้
ว่าปฏิกิริยาเกิดขึ้นมากน้อยเพียงใดจะสามารถบอกได้จากปริมาณสารตั้งต้นที่ลดลง
หรือปริมาณผลิตภัณฑ์ที่เกิดขึ้น

อัตราการเกิดปฏิกิริยาเคมี หมายถึง ปริมาณของสารใหม่
ที่เกิดขึ้นใน 1 หน่วยเวลาหรือปริมาณสารตั้งต้นที่ลดลงใน
1 หน่วยเวลา

แนวคิดเกี่ยวกับการเกิดปฏิกิริยาอัตราเคมี

ปัจจัยที่มีผลต่ออัตราการเกิดปฏิกิริยาเคมี




1 ความเข้มข้นกับอัตราปฏิกิริยาเคมี ความเข้มข้นของสารตั้ง
ต้นมีความสัมพันธ์กับจำนวนอนุภาคของสารตั้งต้นในระบบ ดัง
นั้นเมื่อปริมาณของสารตั้งต้นคงที่การเพิ่มความเข้มข้นของสาร
จะทำให้จำนวนอนุภาคในระบบเพิ่มขึ้น โมเลกุลที่มีพลังงานก็มี
เพิ่มมากขึ้นด้วยส่งผลทำให้อัตราการเกิดปฏิกิริยาเคมีสูงขึ้น

2 อุณหภูมิกับการดำเนินไปของปฏิกิริยา เมื่อเพิ่มอุณหภูมิสูงขึ้น
อนุภาคของสารตั้งต้นจะมีพลังงานจลน์เฉลี่ยมากขึ้นทำให้โมเลกุล
และความถี่มากขึ้นมีโอกาสชนกันในทิศทางที่ถูกต้องและเกิดเป็น

สารผลิตภัณฑ์ได้มากขึ้น

3 พื้นที่ผิวกับการดำเนินไปของปฏิกิริยา สารตั้งต้นมีพื้นที่ผิว
มากมีผลให้อนุภาคของสารมีโอกาสเข้าชนกันได้มากขึ้น



4 ตัวเร่งปฏิกิริยาจะ ทำหน้าที่จับโมเลกุลของสารตั้งต้นชนกันใน
ทิศทางที่ถูกต้อง ทำให้สารตั้งต้นสามารถเกิดเป็นสารผลิตภัณฑ์
ได้อย่างรวดเร็ว นอกจากนี้มีสารที่เติมลงไปในปริมาณเล็กน้อย

เพื่อให้อัตราการเกิดแก๊สเคมีลดลงนั่นคือตัวหน่วงปฏิกิริยา

5 ธรรมชาติของสารตั้งต้น เมื่อสารตั้งต้นเกิดการชนกันจะเกิด
การสร้างพันธะใหม่ พร้อมกับสลายพันธะเก่า

ชนิดของอัตราการเกิด
ปฏิกิริยาเคมี



อัตราการเกิดปฏิกิริยา อัตราการเกิดปฏิกิริยา
เฉลี่ย (Average rate) ณ ขณะใดขณะหนึ่ง








อัตราการเกิดปฏิกิริยา
ณ จุดใดจุดหนึ่งของ

เวลา

ปฏิกิริยาทางเคมีในชีวิตประจำวัน

ปฏิกิริยาการเผาไหม้เชื้อเพลิง
สารประกอบไฮโดรคาร์บอน หรือเชื้อเพลิงที่ใช้ในชีวิตประจำวัน
เช่น แก๊สหุงต้ม น้ำมันเบนซิน น้ำมันดีเซล น้ำมันก๊าด เมื่อติดไฟ

และเผาไหม้สมบูรณ์ จะให้ผลิตภัณฑ์เป็นแก๊ส
คาร์บอนไดออกไซด์ และไอน้ำ พร้อมทั้งพลังงานความร้อนที่
สามารถนำไปใช้ประโยชน์ในกิจกรรมต่างๆ ถ้าในบรรยากาศมี
คาร์บอนไดออกไซด์สะสมในปริมาณมาก จะมีผลทำให้เกิดภาวะ
โลกร้อน แต่ถ้าเชื้อเพลิงนั้นเผาไหม้ไม่สมบูรณ์ จะเกิดเขม่าควัน

และคาร์บอนมอนอกไซด์ และไอน้ำ



ปฏิกิริยาการเกิดสนิมของโลหะ
เหล็กเป็นโลหะที่นำมาใช้งานหลายด้านในชีวิตประจำวัน เมื่ออายุ

การใช้งานเพิ่มขึ้น เหล็กมักเกิดการผุกร่อนและเป็นสนิม
เนื่องจากเหล็กทำปฏิกิริยากับแก๊สออกซิเจน และความชื้นใน
อากาศ วิธีการป้องกันการเกิดสนิมเหล็ก ทำได้โดยการป้องกัน
ไม่ให้เหล็กสัมผัสกับแก๊สออกซิเจน และความชื้น เช่น การทา

ด้วยน้ำมัน ฉาบด้วยดีบุก ทาสี เป็นต้น

ปฏิกิริยาการสังเคราะห์ด้วยแสง
พืชสร้างอาหารโดยกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสง โดยมีคลอโรฟิลล์
และแสงช่วยให้น้ำเกิดปฏิกิริยากับแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ ได้กลูโคส
และแก๊สออกซิเจน ปฏิกิริยาการสังเคราะห์ด้วยแสงของพืช ช่วยลด
ปริมาณ CO2 ในอากาศ และลดโลกร้อน เกิดแก๊สที่มีประโยชน์ในการ

หายใจของสิ่งมีชีวิต คือ แก๊สออกซิเจน

ยกตัวอย่างเป็น ปฏิกิริยาระหว่าง Mg
(แมกนีเซียม) และ HCl (กรดไฮโดรคลอริก)

จากปริมาตรของแก๊สไฮโดรเจนที่เกิดขึ้น มวลที่ลดลงของลวดแมกนีเซียม
หรือการลดลงของความเข้มข้นของกรดไฮโดรคลอริก ซึ่งในการทดลองนี้

เราจะวัดการเกิดแก๊สไฮโดรเจน เนื่องจากเราสามารถสังเกตแก๊ส
ไฮโดรเจนที่เพิ่มขึ้นในกระบอกตวงได้ง่ายและสะดวกที่สุด โดยเราจะบันทึก
ปริมาตรของแก๊สไฮโดรเจนในแต่ละช่วงเวลา ซึ่งสามารถนำมาคำนวณหา

อัตราการเปลี่ยนแปลงของแก๊สไฮโดรเจนได้ว่า