NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 1 RM 8.50
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 2
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 3 FORMAT INSTRUMEN PENTAKSIRAN SPM MULAI TAHUN 2021 MATA PELAJARAN PENDIDIKAN ISLAM [ 1223 ] BIL PERKARA KERTAS 1[ 1223/1 ] KERTAS 2 [ 1223/2 ] 1 Jenis Intrumen Ujian bertulis Ujian Tilawah dan hafazan al-Quran [ Pentaksiran Pusat ] 2 Jenis Item • Subjektif Respon terhad • Subjektif Respon Terbuka • Subjektif Berstruktur • Subjektif Respon terhad 3 Bilangan Soalan 5 soalan [ 100 markah ] [ jawab semua Soalan] Bahagian A Tilawah [ 50 markah ] Bahagian B Hafazan [ 30 markah ] Bahagian C Membaca Hadis [ 20 markah ] 4 Jumlah Markah 100 markah 100 markah 5 Konstruk • Mengingat dan Memahami • Mengaplikasi • Menganalisis • Menilai • Kemahiran Tilawah al-Quran • Kemahiran Menghafaz alQuran • Kemahiran membaca hadis 6 Tempoh Ujian 2 jam 30 minit April hingga Jun [ Tingkatan 5 ] 7 Cukupan Konteks Standard kandungan dan standard pembelajaran dalam Dokumen Standard Kurikulum dan Pentaksiran [ DSKP ] KSSM [Tingkatan 4 dan 5 ] Ayat bacaan, hafazan, dan hadis Tingkatan 4 dan Tingkatan 5 8 Aras Kesukaran Rendah : Sederhana : Tinggi 5 : 3 : 2 9 Kaedah Penskoran • Analitik • Holistik • Holistik 10 Alatan Tambahan Tiada
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 4 ISI KANDUNGAN BIL PERKARA M/S TARIKH BIDANG AL-QURAN AYAT HAFAZAN 4 1 SURAH AL-AN’AM : 162 -163 5 2 SURAH AL-KAHFI [ UNIT 1] : 101-106 6 3 SURAH AL-KAHFI [ UNIT 2] : 107-110 7 4 HUKUM TAJWID : HUKUM MAD SILAH , MAD LAZIM DAN QALQALAH 8 5 SURAH AL-BAQARAH : 188 [ LARANGAN RASUAH ] 10 6 SURAH ALI - IMRAN : 137 – 139 [ MEMAHAMI SUNNATULLAH 12 ) ] سنة هللا ) 7 SURAH AL-AN’AM : 70 [ LARANGAN MEMPERSENDAKAN AGAMA ] 15 8 SURAH FUSSILAT : 33 [ DAKWAH PEMACU KEMAJUAN ] 18 BIDANG HADIS 9 HADIS 1 : HINDARI DOSA-DOSA BESAR 21 10 HADIS 2 : KEMULIAAN BERDIKARI 26 BIDANG AKIDAH 11 AL MUNTAQIM [ المنتقيم [ 28 12 AL-JABBAR [ الجبار [ 29 13 PERKARA YANG MEMABATALKAN IMAN 30 14 HINDARI AJARAN SESAT 32 BIDANG FIQAH 15 HAJI DAN UMRAH 35 RUKUN HAJI DAN UMRAH 36 PERKARA WAJIB HAJI DAN UMRAH 37 JENIS HAJI 40 16 SEMBELIHAN 41 17 KORBAN 44 18 AQIQAH 46 19 KONSEP MUAMALAT ISLAM [ UNIT 1 ] 48 20 JENIS AKAD DALAM MUAMALAT [ UNIT 2 51 21 SOLAT SUNAT DHUHA 53 22 SOLAT SUNAT GERHANA 54 BIDANG SIRAH DAN TAMADUN ISLAM 23 ERA PEMERINTAHAN ISLAM 57 24 CIRI KEPIMPINAN DAN PENCAPAIAN KHULAFA AR-RASYIDIN 58 26 KERAJAAN UMAIYAH 61 27 KERAJAAN ABBASIAH 66 28 KEUNGGULAN TOKOH EMPAT MAZHAB 70 BIDANG AKHLAK ISLAMIAH 29 BERSIKAP BENAR MENJAUHKAN KEMUNAFIKAN 75 30 KHAUF [ خوف [ DAN RAJA’ [ رجأ [ 77 31 UNIT 1 : ADAB TERHADAP ORANG SAKIT 79 32 UNIT 2 : ADAB TERHADAP ORANG KURANG UPAYA 80 33 WASATIAH MENJAMIN KECEMERLANGAN UMAT 81 34 MAKSUD ISTILAH 84
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 5 BIDANG AL-QURAN
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 6 AYAT HAFAZAN SURAH AL-AN’AM : 162 -163 AYAT TARIKH HAFAZ 1 2 SURAH AL-KAHFI : 101 – 110 AYAT TARIKH HAFAZ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 7 PELAJARAN 3 HUKUM TAJWID : HUKUM MAD SILAH , MAD LAZIM DAN QALQALAH [ m/s :17 ] 1. MAD SILAH Ialah MAD yang terdapat selepas huruf HA dhamir () yang berbaris kasrah ( bawah) atau berbaris dhommah (depan) CARA CONTOH BACAAN HUKUM PENERANGAN • • 2 harakat Apabila HA dhamir () terletak di antara dua Huruf berbaris bertemu dengan huruf hijaiah selain daripada huruf hamzah ( ء ( pada dua kalimah yang berlainan MAD SILAH QASILAH • • 4 atau 5 harakat Apabila HA dhamir () terletak di antara dua Huruf berbaris bertemu dengan huruf hamzah ( ء ( pada dua kalimah yang berlainan MAD SILAH TAWILAH 2. Spektrum ilmu : HA dhomir ialah ganti nama dalam bahasa Arab yang bermaksud “ Nya” 3. MAD LAZIM : Huruf Mad bertemu dengan huruf yang bertanda sukun [ mati] ketika bacaan secara wasal atau waqaf CARA BACAANNYA 6 HARAKAT CARA CONTOH BACAAN HUKUM PENERANGAN 1. KALIMI : Huruf mad bertemu dengan huruf bertanda sukun dalam satu kalimah • • Tidak dibaca secara idgham Huruf MAD bertemu dengan huruf bertanda sukun yang tidak bersyaddah [bersabdu] dalam satu kalimah MAD LAZIM KALIMI MUKHAFFAF • • Dibaca secara idgham Huruf MAD bertemu dengan huruf bertanda sukun yang bersyaddah [bersabdu] dalam satu kalimah MAD LAZIM KALIMI MUTHAQQAL
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 8 PELAJARAN 4 SURAH AL-BAQARAH : 188 [ LARANGAN RASUAH ] [ m/s :25 ] 1. Baca dengan betul , lancar dan bertajwid 2. Baca ayat dengan betul dan fahami Maksud MAKSUD AYAT Dan janganlah kamu makan (atau mengambil) harta (orang lain) antara kamu dengan jalan yang salah, dan jangan pula kamu memberikan rasuah kepada para hakim kerana hendak memakan (atau mengambil) sebahagian daripada harta manusia dengan (berbuat) dosa, sedangkan kamu mengetahui salahnya Larangan Allah berdasarkan ayat • Allah melarang manusia mengambil harta orang lain dengan cara berikut , antaranya termasuklah : 1. Rasuah 5. Judi 2. Merompak 6. Salah guna kuasa 3. Riba 7. Mencuri 4. Menipu 3. Pengertian rasuah : Sebarang pemberian atau suapan yang bertujuan memalsukan kebenaran dan membenarkan kepalsuan 4. 5. Empat bentuk kesalahan rasuah 1. Meminta atau menerima rasuah. 2. Menyalahgunakan kedudukan atau jawatan untuk kepentingan tertentu. 3. Menawarkan atau memberikan rasuah. 4. Mengemukakan tuntutan palsu.
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 9 BIDANG HADIS
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 10 PELAJARAN 8 HADIS 1 : HINDARI DOSA-DOSA BESAR [ m/s : 50 ] 1. Baca hadis dengan betul َع ن َ أ َر بي ةَ َع ن َر ض َي ُه َر ي الَنب ى ي َّللاُ َع نهُ َ َّللا ي ه َص ُ ل َ َعل َ م َ َو َسل ال َس ب قَا ت َع قَا َل ا جتَ نبُوا ُموب ال وا ُ قَال َيا َر ُسو َل ّللا ا الَن ف س تي َوقَ ت ُل َو ب ال س ح ُر ا َّلل ُه َن قَا َل ال ش ر ُك َو َم َ َ ال َ َّل َّللا َح َرم ُ إ ا َح ق ب َ ك ل , ُل َ ك ال رَبا, ُل َو أ ل َوأ َم ا َي تي م ال , ي َول َوالتَ ال َز , ُف َي وم ح ف َ ُم ح َصَنا ت َوقَذ ُم ال ؤ مَنا ت ال غَاف ََلت ال 2. Baca hadis dengan betul dan fahami maksud. ال َس ب قَا ت َع ا جتَ نبُوا ُموب ال Jauhilah tujuh perkara yang merosakkan ُوا َر قَال َيا ّللا ا َ ل َسو ُم َو َSahabat bertanya : Wahai Rasulullah apakah perkara itu ? ن َهُ َو sihir dan SWT Allah kepada syirik : bersabda Baginda ب ال س ح ُر قَا َل ال ش ر ُك ا َّلل الَن ف تي س َوقَ ت ُل ال َ َ َّل َّللا َح َرم ُ إ ب ال َح ق dan membunuh jiwa yang diharamkan oleh Allah SWT kecuali dengan kebenaran, َ ك ُل َوأ َ ك ال ُل رَبا ل َوأ َم م ا َي تي dan makan riba dan harta anak yatim ال ي َول َوالتَ ال َز ,perang medan daripada lari danَ ي وم ح ف َ ُف َوقَذ ُم ح َصَنا ال ت ؤ َنا ت غَاف ََلت ُم م ال ال dan membuat tuduhan berzina terhadap wanita yang beriman yang suci dan terpelihara ( daripada maksiat ) 3. Tujuh dosa besar yang terkandung dalam hadis 2. SIHIR 4. MAKAN RIBA 1. SYIRIK KEPADA ALLAH SWT 5. MAKAN HARTA ANAK YATIM 3. MEMBUNUH 7. MENUDUH PEREMPUAN YANG BERIMAN DAN SUCI BERZINA [QAZAF] 6. LARI DARIPADA MEDAN PERANG 7 DOSA BESAR
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 11 1. SYIRIK KEPADA ALLAH SWT [ dosa yang paling besar ] SYRIK TERBAHAGI KEPADA DUA Maksud Syirik Jali [ Nyata] Syirik Khafi Tersembunyi ] Menyekutukan Allah SWT dengan sesuatu pada zat sifat dan af’al (perbuatan) Melakukan sesuatu amalan bukan bertujuan kerana Allah SWT Contoh 1. Menyembah berhala 2. Meyakini Nabi Isa sebagai anak tuhan 3. Meyakini alam dikuasai selain Allah ▪ Melakukan solat kerana mengharapkan pujian manusia ( Riya’) ▪ Berasa hebat dengan amalan sendiri (Ujub) ▪ Sombong dengan kelebihan duniawi yang dilakukan (Takbur) Kesan Merosakkan akidah Merosakkan pahala amalan 2. SIHIR Maksud Perbuatan yang memudaratkan orang lain dengan bantuan jin Contoh 1. santau 2. pukau 3. minyak pengasih 4. pelaris Kesan 1. Mengakibatkan kesakitan tubuh badan 2. Mencetuskan pergaduhan 3. Memporak-perandakan rumah tangga 4. Menyebabkan kematian Dalil Allah menjelaskan bahawa amalan sihir mengandungi unsur kekufuran Firman Allah SWT : [ Surah al-Baqarah : 102] ... Maksud : ....tetapi golongan Syaitan itulah kafir kerana merekalah yang mengajar manusia ilmu sihir ... Amalan : Antara amalan yang boleh menghindarkan diri daripada sihir termasuklah : 1. Membaca surah al-Fatihah 2. Membaca ayat Kursi 3. Membaca surah al-Ikhlas 4. Membaca [al-Muauwizataini] iaitu surah al-Falak dan an-Nas
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 12 BIDANG AKIDAH
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 13 PELAJARAN 10 ALLAH SWT MAHA PEMBALAS DAN MAHA PERKASA [ m/s : 68 ] UNIT 1 : AL MUNTAQIM [ المنتقيم[ 1 Allah SWT memberikan pembalasan dengan seksaan neraka terhadap orang yang menolak peringatan al-Quran. Dalil: Firman Allah SWT, [Surah as-Sajadah : 22] Maksud : Dan tidaklah ada yang lebih zalim daripada orang yang diberi ingatan dengan ayat Tuhannya kemudian dia berpaling daripada-Nya. Sesungguhnya kami tetap membalas orang yang berdosa. 2 Allah SWT menimpakan azab dalam peristiwa ad-Dukhan, iaitu Kaum Quraisy ditimpakan dengan kemarau panjang sehingga debu seperti asap menutupi mereka kerana mereka menolak dakwah Rasulullah SAW. Dalil : Firman Allah SWT, [ Surah ad-Dukhan : 16 ] Maksudnya : Dan ingatlah pada hari Kami timpakan kamu dengan paluan (pukulan) yang besar. Sesungguhnya Kami tetap akan menyeksa dengan azab yang seberat-beratnya 3 Allah SWT memberikan pembalasan terhadap golongan yang menentang agama-Nya setelah diutus kan Rasul dan diberi keterangan yang jelas. Dalil .Firman Allah SWT , [Surah ar-Rum :47 ] Maksud : Sesungguhnya Kami telah mengutus sebelummu (wahai Muhammad) para Rasul kepada kaum masing-masing lalu mereka membawa kepada kaumnya bukti yang nyata, kemudian Kami menyeksa orang yang melakukan kesalahan (mengingkarinya) dan sememangnya menjadi tanggungjawab kami menolong orang yang beriman 1. Maksud al-Muntaqim Nama Allah yang menunjukkan bahawa Allah MAHA PEMBALAS dengan menimpakan azab terhadap orang yang melampaui batas 2. Dalil naqli nama Allah SWT - Al-Muntaqim Firman Allah SWT: [ Surah az-Zuhruf : 41] Maksud : Maka kalaulah kami wafatkan engkau, sesungguhnya Kami tetap akan menyeksa mereka 3. Kefahaman mengenai nama Allah SWT – AL-MUNTAKIM
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 14 BIDANG FIQAH
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 15 PELAJARAN 13 HAJI DAN UMRAH [ M/S : 90 ] 1. Maksud , hukum dan dalil haji dan umrah PERKARA HAJI UMRAH Bahasa Tujuan dan maksud Ziarah Istilah Mengunjungi Baitullah al-Haram pada bulan-bulan haji untuk mengerjakan ibadah tertentu menurut syarat-syaratnya Mengunjungi Baitullah al-Haram pada bila-bila masa untuk mengerjakan ibadah tertentu menurut syarat-syaratnya 2. Spektrum ilmu • Ibadah haji telah disyariatkan pada tahun kelima hijrah • Bulan-bulan haji 1. Syawal 2. Zulkaedah 3. 1- 13 Zulhijah 3. Hukum haji dan umrah • WAJIB sekali seumur hidup bagi setiap individu yang MUKALLAF dan BERKEMAMPUAN 4. Dalil naqli haji dan umrah Firman Allah: [surah al-Baqarah : 196] : Maksud : dan sempurnakanlah Ibadat Haji dan Umrah kerana Allah.. 5. Syarat wajib haji dan umrah 1. Islam Tidak diwajibkan kepada orang kafir 2. Baligh Cukup umur dan tidak wajib kepada kanak-kanak 3. berakal Waras dan tidak wajib kepada orang gila 4. Merdeka Tidak wajib kepada hamba 5. Berkemampuan Mampu dari segi kesihatan, kewangan dan keselamatan 6. Spektrum Ilmu : Ciri-ciri berkemampuan 1. Cukup perbelanjaan – untuk mengerjakan haji dan umrah 2. Cukup keperluan nafkah asas - bagi orang yang di bawah tanggungannya. 3. Ada kenderaan pergi dan balik 4. Aman perjalanan pergi dan balik 5. sihat tubuh badan. Khusus bagi perempuan 1. Mendapat keizinan suami atau walinya 2. Ditemani oleh suami atau mahram atau kumpulan perempuan yang boleh dipercayai.
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 16 PELAJARAN 17 UNIT 1 : SOLAT SUNAT DHUHA [ m/s : 143 ] 1. Maksud, hukum dan dalil solat sunat dhuha 1 Maksud Solat sunat yang dilakukan pada waktu antara naik matahari selepas syuruk hingga sebelum gelincir matahari 2 Hukum ▪ Sunat Muakkad 3. Dalil naqli Abu Hurairah meriwayatkan bahawa Rasulullah SAW bersabda : ْو َصانِي بِثَ ل َد ُع ُه ن أ َخِليِلي ََل ث َ َح ُمو َت أ ت ى َ َ ثََلثَ ي ا م ِة َصْوِم أ : ال ُّض َو َص َحى َش ، َلةِ ْه ر ُك لِ أ ِم ْن َ ْو م َو ى ، نَ ر َ َعل ِوتْ Maksud : “Kekasih ku SAW telah mewasiatkan kepada ku tiga perkara yang tidak akan pernah aku tinggalkan sehingga akhir hayat ku , berpuasa tiga hari setiap bulan (hijrah), mengerjakan dua rakaat solat dhuha dan mengerjakan solat witir sebelum tidur. 2. Spektrum Ilmu : Waktu dhuha adalah selepas 28 minit waktu syuruk sehingga masuk waktu Zuhur 3. Kaifiat menunaikan solat sunat dhuha 1 Niat Maksud : Sahaja aku solat sunat dhuha dua rakaat kerana Allah Taala 2 Bilangan rakaat ▪ 2 , 4 ,6 atau 8 rakaat 3. Cara pelaksanaan ▪ Digalakkan secara bersendirian 4 Bacaan dalam solat Rakaat pertama - Surah al-Fatihah - Surah asy-Syam @ surah lain Rakaat pertama:- Surah al-fatihah - Surah ad-Dhuha @ surah lain 5 Menyempurnakan rukun-rukun yang lain sehingga memberi salam 4. Hikmah menunaikan solat sunat dhuha Mendekatkan diri kepada Allah SWT bagi meraih kasih sayang daripada Allah 1. Membuktikan ketaatan kepada Allah SWT setiap masa 2. Mendapat rezeki daripada Allah. 5. Spektrum Ilmu : mengamalkan Doa selepas solat sunat dhuha
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 17 BIDANG SIRAH DAN TAMADUN ISLAM
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 18 1. ERA PEMERINTAHAN KERAJAAN ISLAM [ M/S : 152 ] KERAJAAN ISLAM YANG BERJAYA MENGUASAI DUNIA SELAMA 1400 TAHUN LAMANYA 1. ZAMAN RASULULLAH SAW 1- 11 H (622M – 632M) • Pusat pemerintahan - Madinah • Pimpinan Rasulullah SAW 2. ZAMAN KHULAFA AR-RASYIDIN 11H – 40H (632M – 661M) • Pusat pemerintahan - Madinah • Khalifah : 1. Abu Bakar As-Siddiq 2. Umar Bin Abdul al-Khattab 3. Uthman Bin Affan 4. Ali Bin Abi Talib 3. ZAMAN KERAJAAN UMAIYAH 41H- 132 H 661M – 132 H • Pusat Pemerintahan – Damsyik • Khalifah yang terkenal; 1. Muawiyah Bin Abi Suffian 2. Abdul Malik Bin Marwan 3. Al-walid Bin Abdul Malik 4. Umar Bin Abdul aziz 4. ZAMAN KERAJAAN ABBASIAH 132H – 656H (759M – 1258M • Pusat pemerintahan – Baghdad • Khalifah yang terkenal : 1. Abu al-Abbas as-Saffah 2. Abu Jaafar al-Mansur 3. Harun ar-Rasyid 4. Abu Jaafar al-Makmum 5. ZAMAN KERAJAAN UTHMANIAH 698H – 1341H (1299M – 1924M) • Pusat pemerintahan - Istanbul • Sultan yang terkenal : 1. Uthman Ertughrul 2. Muhammad al-Fatih 3. Sulaiman al-Qanuni Spektrum Ilmu : Antara tahun 656H -698H selepas kejatuhan kerajaan Abbasiah di Baghdad kerajaan Abbasiah diteruskan di Mesir
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 19 PELAJARAN 18 1. Ciri kepimpinan Khulafa ar-Rasyidin [ M/S : 154 ] CIRI KEPIMPINAN ABU BAKAR AS-SIDDIQ TEGAS Tegas dalam memerangi 1. Golongan murtad 2. Nabi palsu 3. Golongan yang enggan membayar zakat BERPANDANGAN JAUH 1. Mengarahkan Zaid Bin Thabit mengetuai usaha menghimpunkan tulisan ayat al-Quran yang terdapat pada kepingan-kepingan batu, tulang, pelepah tamar, dan kulit ha.iwan 2. sebab dikumpulkan kerana ramai penghafaz al-Quran terkorban dalam peperangan Yamamah. SETIA DENGAN ARAHAN RASULULLAH SAW Meneruskan tindakan Rasulullah SAW untuk menghantar Usamah bin Zaid sebagai panglima angkatan tentera Islam kepada kerajaan Ghassan kerana telah membunuh utusan Rasulullah. MENGAMALKAN SYURA Mengambil kira pandangan para sahabat dalam menentukan strategi peperangan menentang Rom, dengan strategi pembahagian empat pasukan tentera sehingga berjaya menawan negeri Syam Spektrum ilmu Ucapan Sayidina Abu Bakar selepas dilantik menjadi Khalifah 1. “ Sekiranya aku di jalan yang benar berilah bantun. sekiranya aku menyimpang tegurlah . Kebenaran ialah amanah , pendustaan ialah khianat. Taatilah kepada ku selama aku mentaati Allah SWT dan Rasulnya dan sekiranya aku ingkar kepada Allah SWT dan Rasulnya, maka luputlah ketaatan mu kepada ku” PENCAPAIAN ABU BAKAR AGAMA Berjaya memerangi 1. golongan murtad 2. Golongan Nabi palsu 3. golongan yang enggan membayar zakat POLITIK ▪ Pembukaan wilayah baharu Islam di sebahagian wilayah Iraq dan Syam PENDIDIKAN ▪ Mengumpul dan menulis semula naskhah al-Quran susulan 70 orang penghafaz al-Quran meninggal syahid dalam peperangan Yamamah
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 20 PELAJARAN 20 KERAJAAN ABBASIAH [ M/S : 171 ] 1. Sejarah kerajaan Abbasiah ASAL PENUBUHAN ▪ Bersempena nama bapa saudara Rasulullah SAW iaitu , al-Abbas Bin Abdul Mutalib PENGASAS ▪ Abu al-Abbas Abdullah bin Muhammad bin Ali as-Saffah TEMPOH MEMERINTAH ▪ Selama 524 tahun, [ 132H – 656H] KELUASAN KERAJAAN ▪ Meliputi sebahagian besar Benua Afrika, Asia dan Eropah BILANGAN KHALIFAH ▪ 37 orang KHALIFAH YANG TERKENAL 1. Abu al-Abbas Abdullah Bin Muhammad bin Ali as-Saffah 2. Abu Jaafar Abdullah Muhammad bin Ali al-Mansur 3. Harun ar-Rasyid bin Muhammad al-Mahdi bin al-Mansur alAbbasi 4. Al-Makmun bin Harun ar-Rasyid bin Muhammad al-Mahdi KHALIFAH PERTAMA ▪ Abu al-Abbas Abdullah bin Muhammad bin Ali as-Saffah KHALIFA TERAKHIR ▪ Abu Ismail Muhammad al-Musta’sim bin Harun ar-Rasyid PUSAT PEMERINTAHAN ▪ Baghdad Iraq
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 21 2. Khalifah kerajaan Abbasiah yang terkenal 1. ABU AL-ABBAS ABDULLAH BIN MUHAMMAD BIN ALI AS-SAFFAH KHALIFAH PERTAMA [ 4 TAHUN 9 BULAN ] 132H – 136H 1 Mengasaskan kerajaan Abbasiah 2 Mengembalikan keamanan dengan mematahkan serangan luar dari Parsi dan Byzantin 3 Menstabilkan keamanan dalam negara dengan mematahkan pemberontakan oleh golongan Syiah dan Khawarij. 2. ABU JAAFAR ABDULLAH MUHAMMAD BIN ALI AL-MANSUR KHALIFAH YANG KEDUA [22 TAHUN] 136H – 158H 1 Memindah pusat pentadbiran dari Damsyik ke Baghdad 2 Menaik taraf sistem cukai 3 Membina sistem pengairan dan saliran 4 Membina masjid asy-Syarqiyyah sebagai pusat aktiviti dakwah 5 Membina hospital di Baghdad 6 Memperkukuh kekuasaan terhadap wilayah Byzantin 3. HARUN AR-RASYID BIN MUHAMMAD AL-MAHDI BIN AL-MANSUR AL-ABBASI KHALIFAH KE LIMA [23 TAHUN] 170 H -192H 1 Memperkemas sistem percukaian Islam berpandukan Kitab al-Kharaj 2 Mewujudkan jawatan Ketua Hakim Negara ( Qadhi al-Qudha ) 3 Membina Baitul hikmah (Perpustakaan agung) 4 Menjadikan Baghdad sebagai pusat tumpuan perdagangan, keilmuan dan kebudayaan 5 Membina kemudahan awam seperti farmasi dan pusat pengajian 6 Menubuhkan al-Munazarah sebagai pusat penyelidikan ilmu agama 4. ABU JAAFAR ABDULLAH AL-MAKMUN BIN HARUN AR-RASYID KHALIFAH KE TUJUH [20 TAHUN] 198H – 218H 1 Mempergiat usaha penterjemahan karya daripada bahasa asing seperti Yunani dan Rom ke dalam bahasa Arab 2 Menjadikan Baitul hikmah sebagai pusat penterjemahan negara 3 Membina balai cerap sebagai pusat penyelidikan ilmu 4 Menyediakan biasiswa kepada pelajar cemerlang Spektrum ilmu : Baitul hikmah ialah perpustakaan terulung yang menempatkan terjemahan pelbagai karya asing seperti bahasa Yunani, Parsi, China dan India ke dalam bahasa Arab
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 22 PELAJARAN 21 KEUNGGULAN TOKOH EMPAT MAZHAB [ M/S : 179 ] 1. Riwayat hidup dan sumbangan tokoh empat Mazhab dalam tamadun Islam 1. IMAM ABU HANIFAH Nama penuh ▪ An-Nukman Bin Thabit al-Kufi Tarikh lahir ▪ 80 H di Kufah Tarikh wafat ▪ 150 H Kuniyah ▪ Abu Hanifah Keperibadian 1. Sangat memuliakan ilmu pengetahuan 2. Kuat beribadah seperti sentiasa melakukan qiamullail, berpuasa sunat dan selalu khatam al-Quran 3. Seorang yang pemurah dan penyayang 4. Tidak terpengaruh dengan tawaran pangkat dan kedudukan Antara guru yang tersohor 1. Hammad bin Abi Sulaiman 2. Ata’ bin Yasar 3. Amru bin Dinar SUMBANGAN DALAM TAMADUN ISLAM Hasil karya 1. al-Faraid [ الفرئض [ 2. al -Fiqh al-Akbar [ األكبر الفقه[ 3. al-A’lim Wal-Muta’allim [ والمتعلم العالم[ Mengasaskan mazhab berdasarkan 1. Fatwa para sahabat [ الصحابة اقوال[ 2. Qias [ قياس[ 3. Istihsan [ استحسان[ 4. Ijmak [ اجماع[ 5. Uruf [ عرف[ Murid yang terkenal 1. Abu Yusuf 2. Muhammad bin Hassan asy-Syaibani 3. Zufar bin al-Huzail Mazhab Hanafi tersebar • Seluruh Asia tengah - Eropah Spektrum Ilmu 1. Tokoh-tokoh Mazhab Hanafi • Abu Hasan al-Karhi - Alauddin al-Kasani - Ibnu Abidin • Muhammad as-Sarkhasi - Jamaluddin az-Zaila’i 2. Kesungguhan Imam Abu Hanifah dalam menuntut ilmu : • mendalami ilmu feqah kerana berpendapat ia memerlukan kemahiran dan pertimbangan akal yang mendalam dalam menguasai sesuatu hukum dengan baik.
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 23 BIDANG AKHLAK ISLAMIAH
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 24 PELAJARAN 25 WASATIAH MENJAMIN KECEMERLANGAN UMAT [ M/S : 205 ] 1. Maksud dan dalil Wasatiah Maksud : Pendekatan yang sederhana , seimbang, adil dan cemerlang dalam setiap tindakan Dalil 1 : Firman Allah SWT [ Surah al-Baqarah : 143 ] Maksud : Demikianlah Kami jadikan kamu (Wahai umat Muhammad) satu umat pertengahan (umat pilihan lagi adil) supaya kamu layak menjadi saksi untuk memberi keterangan kepada umat manusia Dalil 2 : Saidatina Aisyah r.a meriwayatkan bahawa Rasulullah SAW bersabda ل أدو ُمها إلى هللا وإن ق ل ، وأ ن أح ب األعما س ددوا وقاربوا، واعلموا أن لن يُد خل أحدَكم عملُه الجنةَ Maksud : Lakukanlah dengan bersederhana. Dan ketahuilah bahawa perbuatan kamu tidak akan menyebabkan kamu masuk syurga. Amalan yang paling disukai Allah ialah yang berterusan walaupun sedikit. 2. Empat prinsip Wasatiah 1. KESERDERHANAAN : Melakukan sesuatu dengan sempurna tidak melampaui batas dan mematuhi syarat i- Aspek kesederhanaan 1. Menunaikan tugas dengan sempurna dan penuh bertanggungjawab 2. Memenuhi syarat dalam menunaikan tugas, mematuhi arahan dan prosedur dalam menjalankan amanah 3. Melaksanakan tugas sebagai hamba Allah dan khalifah di muka bumi ii. Dalil : Firman Allah SWT [ Surah al-Furqan : 67 ] Maksud : Dan mereka yang apabila membelanjakan hartanya. tiadalah melampaui batas dan tiada bakhil kedekut. dan perbelanjaan mereka adalah betul sederhana iii Spektrum ilmu : [ وسطا امة [ Ummatan wasatan menggabungkan unsur jasad dan rohani tanpa mengabaikan mana-mana aspek. mereka termasuklah : 1. Umat yang terpilih dan adil 2. Umat terbaik dan pertengahan dalam semua perkara dan tidak melampaui batas serta tidak lalai. 3. Tidak berlebih-lebihan dalam urusan agama dan spiritual semata-mata seperti golongan Nasrani. 4. Tidak mementingkan material semata-mata seperti Yahudi dan musyrik
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 25 MAKSUD ISTILAH IBADAH 19 HAJI Mengunjungi Baitullah al-Haram pada bulan-bulan haji untuk mengerjakan ibadah tertentu menurut syarat-syaratnya 20 UMRAH Mengunjungi Baitullah al-Haram pada bila-bila masa untuk mengerjakan ibadah tertentu menurut syarat-syaratnya 21 TAHALUL bermaksud membebaskan diri daripada larangan yang terdapat semasa ihram 22 NIAT IHRAM Berniat ihram di Miqat ialah ketentuan tempat atau masa untuk berniat ihram haji atau umrah 23 MIQAT ZAMANI [HAJI] Ketentuan masa bagi seseorang untuk berniat ihram haji bermula dari 1 Syawal hingga masuk waktu subuh 10 Zulhijah 24 HAJI IFRAD Mengerjakan haji dahulu, kemudian mengerjakan umrah pada tahun yang sama 25 HAJI TAMATTUK Mengerjakan umrah dahulu dalam bulan haji, kemudian mengerjakan haji pada tahun yang sama 26 HAJI QIRAN Berniat mengerjakan haji dan umrah secara serentak 27 SEMBELIHAN Menyembelih binatang yang halal di makan dengan cara memutuskan urat halkum dan Meri’ 28 KORBAN Menyembelih binatang ternakan ( األنعام ( pada 10 Zulhijah hingga akhir hari tasyrik bertujuan mendekatlkan diri kepada Allah 29 AKIKAH Binatang ternakan ( األنعام ( yang disembelih kerana kelahiran bayi. 30 MUAMALAT Hukum syarak yang berkaitan dengan urusan kewangan seperti jual beli, sewaan, simpanan dan sebaginya. 31 RIBA Pertambahan bayaran dalam urusan pertukaran barang dan hutang. 32 GHARAR Kesamaran dalam urusan muamalat yang tidak dibenarkan oleh syarak 33 DHARAR Setiap perkara yang membawa kerosakan. 34 JUDI Perbuatan yang melibatkan pertaruhan sesuatu yang berharga. 35 AKAD Ijab dan qabul dalam urusan perniagaan dan kewangan 36 JUAL BELI Suatu akad pertukaran barang dengan barang dengan persetujuan penjual dan pembeli 37 SEWAAN Akad bagi menyerahkan suatu yang bermanfaat yang boleh diberikan secara sewa dengan pembayaran tertentu. 38 HIBAH Memberikan sesuatu secara percuma dengan rela hati kepada orang lain ketika pemberi masih hidup 39 QARD [HUTANG] Memberikan hutang wang kepada orang lain tanpa sebarang imbuhan (faedah)dan perlu membayar kembali dengan jumlah yang sama 40 WAQAF Mewakafkan harta yang dapat diambil manfaatnya serta kekal fizikalnya (ainnya) untuk penggunaan yang baik serta bertujuan mendapat keredaan Allah SWT 41 WADIAH Memberikan sesuatu barang kepada orang lain agar dapat disimpan dan dipelihara seperti yang sepatutnya. 42 MUSYARAKAH Akad yang menetapkan sesuatu harta atau perniagaan yang dikongsi bersama oleh dua orang atau lebih
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 26
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 27 ISI KANDUNGAN BIL PERKARA M/S TARIKH BIDANG AL-QURAN 1 AYAT HAFAZAN 2 SURAH AT-TAUBAH : AYAT 128 -129 2 3 SURAH AL-HASYR : AYAT 21 - 24 2 4 SURAH AL-MUKMINUN : AYAT 1 – 11 3 5 HUKUM TAJWID : BACAAN RA , WAQAF DAN IBTIDA’ 7 6 SURAH AL MUKMINUN : AYAT 1 – 11 [CIRI-CIRI MUKMIN BERJAYA] 13 7 SURAH AT-TAUBAH : AYAT 19 -20 [ MEMAHAMI KEUTAMAAN DALAM TINDAKAN] 17 8 SURAH AL-HUJURAT : AYAT 13 [KEPELBAGAIAN BANGSA DALAM ISLAM] 21 BIDANG HADIS 9 HADIS 1 : SETIAP ORANG IALAH PEMIMPIN 24 10 HADIS 2 : TUJUH GOLONGAN YANG MENAPAT NAUNGAN ALLAH SWT 27 BIDANG AKIDAH 11 MAHA MENGAWASI DAN MAHA MENYAKSIKAN UNIT 1 : MAHA MENGAWASI [ ب قي ِرَّ [ ٱلْ 32 UNIT 2 : MAHA MENYAKSIKAN [ د هي ِشَّ 33 ] ٱلْ 12 AKIDAH AHLI SUNAH WAL JAMAAH 35 BIDANG FIQAH 13 SOLAT SUNAT ISTIKHARAH DAN SOLAT SUNAT TASBIH 12UNIT 1 : SOLAT SUNAT ISTIKHARAH 40 UNIT 2 : SOLAT SUNAT TASBIH 42 14 PERKAHWINAN UNIT 1 : PERKAHWINAN 45 UNIT 2 : KEMAHIRAN KEIBUBAPAAN 51 15 ISU-ISU DALAM PERKAHWINAN 53 16 PENGURUSAN HARTA SELEPAS KEMATIAN UNIT 1 : WASIAT DALAM ISLAM 59 UNIT 2 : FARAID DALAM ISLAM 61 17 JENAYAH DALM ISLAM 64 BIDANG SIRAH DAN TAMADUN ISLAM 18 KERAJAAN UTHMANIAH ▪ KETOKOHAN SULTAN ▪ FAKTOR KEGEMILANGAN ▪ FAKTOR KEMEROSOTAN ▪ IKTIBAR 68 19 KEUNGGULAN TOKOH ISLAM ▪ RIWAYAT HIDUP ▪ SUMBANGAN ▪ IKTIBAR KEUNGGULAN TOKOH 72 BIDANG AKHLAK ISLAMIAH 20 TAWADUK MELAHIRKAN KESUCIAN JIWA 76 21 ISTIQAMAH JALAN MENUJU MUJAHADAH 78 22 ALAM SEKITAR PENENANG MINDA 81 23 SIFAT MAZMUMAH MERACUNI HATI 83 24 MAKSUD ISTILAH 88
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 28 AYAT HAFAZAN TINGKATAN 5 SURAH AT-TAUBAH : AYAT 128 - 129 AYAT TARIKH HAFAZ BIL 1 2 SURAH AL-HASYR : AYAT 21 – 24 AYAT TARIKH HAFAZ BIL 1 2 3 4
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 29 SURAH AL-MUKMINUN : AYAT 1 – 11 AYAT TARIKH HAFAZ BIL 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 30 BIDANG AL-QURAN
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 31 PELAJARAN 3 : HUKUM TAJWID [ m/s :15] HUKUM TAJWID : BACAAN “ ر , ” WAQAF DAN IBTIDA’ [ءًداِبتِ ْا[ 1. HUKUM BACAAN “ ر” م ] Tafkhim “ ر ” .2 [ Tebal ] [ تَ ْف ِخْي 1. “ ر ” berbaris Fathah [ رَ ] atau Dhommah [ ر ] Contoh ر] َsurah Ali Imran :8] ر] surah al-A’raf :192] 2. “ ر ” Sakinah asli dan huruf sebelumnya berbaris fathah atau dhommah ـ + ْر Contoh َ ـ [surah al-Baqarah:127] ـ + ْر ُ ـ [surah al-Anfal : 29] 3. “ ر ” Sakinah , huruf sebelumnya berbaris kasrah dan selepasnya terdapat huruf Isti’la’ [ استعأل [ berbaris fathah dalam satu kalimah. Contoh [huruf Isti’la’] ـ َ ِـ + ْر+ ـ ـ [surah at-Taubah : 122] [surah al-Anam : 7] CARA BACAAN “ ر” م ] TAFKHIM ْرقِ ْي ق ] TARQIQ ] تَ ْف ِخْي [ تَ Dibaca dengan MENEBALKAN bunyi ” ر ” sebutan Dibaca dengan MENIPISKAN bunyi sebutan ” ر ”
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 32 UNIT 1 : HAFAZAN SURAH AL-MUKMINUN AYAT 1- 11 1. Baca dengan betul , lancar dan bertajwid UNIT 2 : KEFAHAMAN SURAH AL-MUKMINUN AYAT 1 – 11 2. Baca ayat dengan betul dan fahami Maksudnya MAKSUD AYAT BIL Sesungguhnya berjayalah orang-orang yang beriman. 1 Iaitu mereka yang khusyuk dalam solat. 2 Dan mereka yang menjauhkan diri dari perbuatan dan perkataan yang sia-sia. 3 Dan mereka yang berusaha membersihkan hartanya dengan menunaikan zakat harta itu 4 Dan mereka yang menjaga kehormatannya, 5 Kecuali kepada isterinya atau hamba sahayanya,maka Sesungguhnya mereka tidak tercela. 6 Kemudian, sesiapa yang mengingini selain dari yang demikian, maka merekalah orang-orang yang melampaui batas. 7 Dan mereka yang menjaga amanah dan janjinya 8 Dan mereka yang tetap memelihara solatnya 9 Mereka itulah orang yang berhak mewarisi 10 Yang akan mewarisi syurga Firdaus, mereka kekal di dalamnya. 11
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 33 3. CIRI MUKMIN YANG BERJAYA YANG TERDAPAT DALAM AYAT 4. HURAIAN CIRI-CIRI MUKMIN BERJAYA CIRI MUKMIN BERJAYA HURAIAN 1 Beriman kepada Allah SWT • Orang yang sentiasa meyakini bahawa hanya Allah SWT yang berhak disembah dengan melakukan segala suruhan-Nya dan meninggalkan Larangan-Nya. 2 Khusyuk dalam solat • Menumpukan sepenuh hati dan penghayatan dengan cara menetapkan anggota, memahami bacaan dan perbuatan ketika mendirikan solat 3 Menjauhi perbuatan dan perkataan yang sia-sia. • Menjauhkan diri daripada perbuatan dan perkataan yang tidak mendatangkan faedah atau perkara yang merosakkan akhlak 4 Menunaikan zakat • Mengeluarkan sebahagian harta tertentu untuk diberikan kepada golongan yang berhak menerima dengan syaratsyarat yang telah ditetapkan • Zakat yang diwajibkan oleh syarak ialah zakat fitrah dan zakat harta 5 Menjaga kehormatan diri • Menjaga dan mengelakkan diri daripada perkara-perkara yang diharamkan oleh syarak seperti zina, sumbang mahram, dan hubungan seks di luar tabii 6 Menjaga amanah dan janji • Menjaga tanggungjawab dalam setiap urusan. Contohnya dalam urusan pekerjaan harta benda dan kerahsiaan 7 Memelihara solat • Menunaikan solat pada waktunya dengan menyempurnakan segala syarat dan rukunya CIRI CIRI MUKMIN BERJAYA 1. Beriman kepada Allah SWT 2. Khusyuk dalam solat 3. Menjauhi perbuatan dan perkataan yang sia-sia. 5. Menjaga kehormatan diri 4. Menunaikan zakat 6. Menjaga amanah dan janji 7. Sentiasa memelihara solat.
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 34 BIDANG HADIS
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 35 PELAJARAN 7 : SETIAP ORANG IALAH PEMIMPIN [ m/s :55] 1. Baca hadis dengan betul 2. Baca hadis dengan betul dan fahami maksudnya MAKSUD AYAT BIL Setiap kamu adalah pemimpin ُكْم َراع ُّ 1ُ كل dan setiap kamu bertanggungjawab atas kepimpinannya ُكْم َم ْسؤول َع ْن َر ِعي تِ ِه ُّ 2َ و ُكل Imam ialah pemimpin bertanggungjawab atas kepimpinannya َو َم ْسؤو ٌل َع ْن ُم َراع ِإل َما َر ا ِعي 3 تِ ِه، Dan lelaki itu ialah pemimpin dalam keluarganya dan bertanggungjawab atas kepimpinannya َو ُهَو َم ْسؤو ٌل َع ْن ْهِل ِه َ فِي أ َوال ر ُج ُل َراع َر ِعي تِ ِه، 4 Dan perempuan itu ialah pemimpin dalam rumah tangganya dan bertanggungjawab atas kepimpinannya فِي بَ ْي ِت َزْو ِج َها َرا ِعيَةٌ ةُ َ َمْرأ ْ َوال َو َم ْسؤولَةٌ َها َع ْن َر ِعي تِ 5 Dan pekerja itu ialah pemimpin bagi harta majikannya dan bertanggungjawab atas kepimpinannya ِل فِي َما َخاِدُم َراع ْ ِ ِدِه و َم ْسؤو ٌل َع ْن َوال َسي َر ِعي تِ ِه 6 Dia berkata : aku menyangka bahawa sesungguhnya baginda juga bersabda ْن قَ ْد قَا َل َ َو َح ِسْب ُت أ 7 قَا َل: Dan lelaki itu ialah pemimpin bagi harta benda ayahnya dan bertanggungjawab atas kepimpinannya. بِي ِه َ ِل أ فِي َما َو َم : ْسؤو ٌل َع ْن َوال ر ُج ُل َراع تِ ِه َر ِعي 8 Dan kamu semua ialah pemimpin dan bertanggungjawab atas kepimpinannya َو ُكْم َراع ُّ َو ُكل 9َ م ْسؤو ٌل َع ْن َر ِعي تِ ِه َيقُو ُل َ م َ َو َسل ي ه َى َّللا َعلَ ن ُع َمَر َيقُو ُل: َس م ع ُت َر ُسو َل َّللا َصل َع ْن َع ب د َّللا ب ُك م َم سؤو ل ُّ ٍ َو ُكل ُك م َراع ُّ ُكل ْ ي ف ٍ َوال َر ُج ُل َراع ٍ َو َم سؤو ل َع ن َر عَي ت ه، ُم َراع إل َما َع ن َر عَي ت ه، ا َو َم سؤ ف ي َب ي ت َز و ج َها َرا عَية ةُ َ َم رأ َوال َو ُهَو َم سؤو ل َع ن َر عَي ت ه، ه ل ه َ َع ن َر أ َها، َة ول عَي ت َخا َو ل ال ف ي َما ٍ د ه و َم د سؤو ل َع ُم َراع ن - َر عَي َس ت ه، ي ٍ َوال َر ُج ُل َراع ن قَ د قَا َل: َ َو َح س ب ُت أ قَا َل: َو َم سؤو ل َع ن َر عَي ت ه ي ه ب َ ل أ ٍ َو َم سؤو ل َع ن َر ف ي َم - عَي ت ه ا ُك م َراع ُّ َو ُكل [ رواية البخاري ]
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 36 3. TANGGUNGJAWAB SETIAP INDIVIDU 4. TANGGUNGJAWAB SETIAP INDIVIDU 1 PEMIMPIN 1. Berlaku adil dan menghapuskan kezaliman 2. Menegakkan syariat Islam 3. Menyusun sistem pentadbiran yang cekap dan amanah 4. Menyediakan infrastruktur yang lengkap 5. Bersikap toleransi terhadap orang bawahan 2 SUAMI 1. Memberikan nafkah kepada anggota keluarga 2. Memberikan pendidikan agama kepad isteri dan anakanak 3. Memberikan perlindungan dan menjaga keselamatan anggota keluarga 4. Melayan dan bergaul dengan isteri dan anak-anak dengan 5. baiknya 3 ISTERI 1. Mentaati suami dan menunaikan hak 2. Menjaga maruah diri, suami dan keluarga 3. Memelihara dan mendidik anak-anak 4. Menguruskan rumah tangga 4 PEKERJA 1. Mengikut arahan ketua 2. Bekerja dengan penuh intergriti 3. Bekerja mengikut prosedur yang ditetapkan 4. Melaksanakan tugas dengan sempurna 5 ANAK 1. Berbakti kepada ibubapa sewaktu mereka masih hidup atau telah meninggal dunia 2. Sentiasa mendoakan mereka 3. Sentiasa membantu mereka dengan sebaik-baiknya 4. Sentiasa berbuat baik dengan ibu bapa dan menyambung silaturahim dengan rakan mereka 3. ISTERI 4. PEKERJA TANGGUNGJAWAB SETIAP INDIVIDU 2. SUAMI 5. ANAK 1. PEMIMPIN
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 37 BIDANG AKIDAH
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 38 PELAJARAN 10 : AKIDAH AHLI SUNNAH WALJAMAAH [ M/S : 81] 1. TAKRIF AHLI SUNNAH WALJAMAAH • Kumpulan majoriti umat Islam yang memahami dan berpegang pada al-Quran dan as-Sunah menerusi para sahabat dan tabi'in, serta tabi' tabi'in dalam prinsip akidah, syariat dan akhlak. 2. PRINSIP AKIDAH AHLI SUNNAH WALJAMAAH Prinsip akidah Ahli Sunnah Waljamaah 1 Iman adalah kepercayaan serta keyakinan dalam hati, pengakuan dengan lidah dan beramal dengan perbuatan sebagai bukti kesempurnaan iman 2 Segala perbuatan manusia dicipta oleh Allah SWT, namun manusia diberi pilihan atau kehendak untuk melakukannya atau pun tidak serta dihitung baginya dosa dan pahala 3 Meyakini kewujudan perkara-perkara ghaib seperti yang diwahyukan dalam al-Quran dan as-Sunah antaranya termasuklah persoalan kubur, hari akhirat, titian sirat, mizan, malaikat, jin dan sebainya 4 Meyakini bahawa syurga dan neraka telah wujud, sebelum dijadikan makhluk. Kewujudan syurga dan neraka adalah kekal selama-lamanya. 5 Syafaat Rasulullah SAW adalah dengan izin Tuhanya, termasuklah syafaat baginda untuk pelaku dosa besar kerana mereka dikira masih beriman 6 Perutusan para nabi dan Rasul adalah harus bagi Allah SWT dan merupakan rahmat Allah SWT kepada manusia. 3. 4. SPEKTRUM ILMU - Golongan Ahli Sunah Waljamaah dikenali dengan berbagai-bagai- bagai nama , antaranya yang masyhur ialah ▪ as-Salafussoleh 4. al-Sawаd al-a'zam. ▪ al-Asya'irah 5. al-Maturidiah ▪ Ahlul hadis SPEKTRUM ILMU - Allah SWT berfirman [ surah al-An’am : 153] ...... Maksudnya : dan Bahawa sesungguhnya inilah jalan Ku yang betul lurus, maka hendaklah kamu menurutnya; dan janganlah kamu menurut jalan-jalan (lain daripada Islam), kerana jalan-jalan (yang lain itu) mencerai-beraikan kamu dari jalan Allah SWT
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 39 BIDANG FIQAH
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 40 PELAJARAN 12 : PERKAHWINAN [M/S :99] UNIT 1 : PERKAHWINAN 1. MAKSUD PERKAHWINAN Akad yang menghalalkan persetubuhan antara lelaki dengan perempuan menurut hukum syarak 2 Dalil 1. Firman Allah SWT : surah an-Nur : 32 . Maksudnya : Dan kahwinilah orang bujang dalam kalangan kamu dan orang-orang yang soleh daripada hamba-hamba kamu lelaki dan perempuan. 2. Abdullah bin Mas’ud r.a meriwayatkan bahawa Rasulullah SAW bersabda : ْي ِه َم ْع َش َر ال شبَا ِب َم ِن ا ْستَ َطا َع ِمْن َيا ْم يَ ْستَ ِط ْع فَعَلَ ِ َو َم ْن لَ ْرج فَ ْ ْح َص ُن ِلل َ بَ َصِر َوأ ْ َغ ُّض ِلل َ ِن هُ أ يَتَ َز و ْج فَإ ْ َءةَ فَل بَا ْ ُكُم ال ِو َجا ٌء ِن هُ لَهُ بِال صْوِم فَإ 3 HUKUM PERKAHWINAN BIL HUKUM HURAIAN 1 Wajib Bimbang akan terjerumus ke dalam kemaksiatan sekiranya tidak berkahwin dan mampu untuk memberikan nafkah zahir dan batin dan batin 2 Sunat Mempunyai keinginan untuk berkahwin dan mampu menyediakan nafkah zahir dan batin 3 Haram Bertujuan untuk menzalimi atau memudaratkan pasangan 4 Harus Tiada desakan atau halangan untuk berkahwin 5 Makruh Mempunyai keinginan untuk berkahwin tetapi tidak mampu memberikan nafkah untuk pasangan seperti menghidap mati pucuk dan berpenyakit Maksudnya : Wahai pemuda , sesiapa yang berkemampuan dalam kalangan kamu menyediakan belanja kahwin, maka hendaklah berkahwin kerana berkahwin itu dapat menutup pandangan [ daripada melihat maksiat ] dan memelihara kemaluan [ daripada melakukan zina]. Sesiapa yang tidak mampu, maka hendaklah berpuasa. sesungguhnya puasa itu dapat mengurangkan hawa nafsu.
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 41 4 HIKMAH PERKAHWINAN 1. Memenuhi tuntutan batin yang merupakan fitrah manusia 2. Memelihara diri daripada keruntuhan akhlak dan pelbagai gejala sosial yang boleh mencemarkan maruah 3. Memelihara keturunan yang baik untuk generasi akan datang 4. Mewujudkan ketengan jiwa melalui hubungan cinta yang halal 5. Menghindari perbutan seks secara bebas yang boleh membawa jangkitan penyakit 6. Menjalinkan hubungan persaudaraan antara kedua-dua belah keluarga suami dan isteri 5 GOLONGAN WANITA YANG HARAM DIKAHWINI SELAMA-LAMANYA 1. HARAM SELAMA-LAMANYA KETURUNAN 1. Ibu 2. Nenek dan ke atas 3. Anak perempuan 4. Cucu perempuan 5. Adik beradik perempuan seibu sebapa atau sebapa atau seibu 6. Anak perempuan daripada adik-beradik lelaki atau adikberadik perempuan sama ada seibu sebapa, sebapa atau seibu. 7. Ibu saudara 8. Nenek saudara PENYUSUAN 1. Ibu susuan 2. Ibu bagi ibu susuan dan ke atas [Nenek susuan] 3. Ibu bagi suami ibu susuan dan ke atas 4. Anak-anak ibu susuan 5. Adik beradik susuan 6. Anak saudara daripada adik-beradik susuan 7. Adik-beradik ibu susuan 8. Adik-beradik bagi suami ibu susuan PERSEMENDAAN (PERKAHWINAN) 1. Ibu tiri dan ke atas 2. Ibu mentua[ nasab atau susuan] 3. Anak tiri apabila ibunya telah disetubuhi 4. Menantu perempuan dan ke bawah 2. HARAM SEMENTARA 1. Mengahwini Perempuan yang ada hubungan nasab dengan isteri dalam satu masa [dimadukan ] 2. Perempuan yang masih isteri orang 3. Perempuan musyrik sehingga dia masuk Islam 4. Isteri yang telah ditalak tiga sebelum dia berkahwin kemudian bercerai dan habis tempoh idah dengan suami baharu
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 42 2. ISU-ISU PERKAHWINAN 1. IDAH Maksud ▪ Tempoh masa yang perlu dilalui oleh seorang isteri selepas pembubaran perkahwinan atau selepas kematian suami. Hukum ▪ WAJIB Tempoh Idah SITUASI BERCERAI HIDUP BERCERAI MATI Belum putus haid 3 kali suci 4 bulan 10 hari Telah putus haid 3 bulan hijrah Belum pernah disetubuhi Tiada idah Sedang hamil Sehingga melahirkan anak SPEKTRUM ILMU Larangan semasa idah : 1. Menerima pinangan lelaki lain secara terang atau qias 2. Keluar dari rumah yang disediakan oleh suami kecuali untuk keperluan yang dibenarkan oleh syarak 3. Berhias diri kecuali wanita yang dalam idah raj’i 2. RUJUK Maksud ▪ Hak suami untuk menyambung kembali ikatan perkahwinan dengan isteri yang diceraikan dalam tempoh idah. Hukum ▪ HARUS Contoh ▪ Suami berkata kepada isterinya “ aku rujuk engkau untuk kembali kepangkuanku” SPEKTRUM ILMU Syarat rujuk 1. Dengan kerelaan sendiri 2. Bukan perceraian kerana fasakh atau khuluk 3. Bukan diceraikan dengan talak tiga 4. Isteri yang diceraikan masih dalam tempoh idah 5. Ada lafaz yang menunjukkan rujuk ISU-ISU YANG BERKAITAN DENGAN PERKAHWINAN IDAH POLIGAMI HADHANAH ANAK ANGKAT RUJUK NUSYUZ
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 43 7. PEMBAHAGIAN HARTA PUSAKA Pembahagian harta pusaka BAPA 1. 1/6 jika sekiranya mempunyai anak lelaki 2. Asabah jika sekiranya tiada anak 3. 1/6 dan asabah sekiranya mempunyai anak perempuan sahaja IBU 1. 1/3 jika sekiranya tiada anak atau terdapat hanya seorang saudara lelaki atau perempuan 2. 1/6 jika sekiranya mempunyai anak atau terdapat lebih daripada dua orang saudara lelaki atau perempuam 3. 1/3 daripada baki sekiranya hanya mempunyai ibu, ayah, suami, atau isteri SUAMI 1. 1/2 sekiranya tiada anak 2. 1/4 sekiranya mempunyai anak ISTERI 1. 1/4 sekiranya tiada anak 2. 1/8 sekiranya mempunyai anak ANAK LELAKI 1. seluruh harta sekiranya tiada anak perempuan 2. Asabah bin-nafsi ANAK PEREMPUAN 1. 1/2 sekiranya anak tunggal perempuan 2. 2/3 sekiranya teradpat dua atau lebih anak perempuan 3. Asabah bil-ghairi sekiranya mempunyai anak lelaki 9. HIKMAH PENSYARIATAN FARAID 1. Mengelakkan berlaku pertelingkahan dalam pembahagian harta yang menjejaskan kebahagiaan dalam keluarga 2. Menjamin kelangsungan hidup waris selepas kematian orang yang mewarisi harta 3. Menegakkan keadilan bagi pihak waris supaya tidak ditipu oleh pihak yang bertanggungjawab 4. Mengekalkan kasih sayang dalam kalangan anggota keluarga 8. SPEKTRUM ILMU: Kajian Kes Seorang isteri meninggal dunia dan mempunyai ▪ Suami ▪ Bapa ▪ Ibu ▪ Seorang anak perempuan contoh jawapan : ▪ Suami = 1/4 ▪ Bapa = 1/6 ▪ Ibu = 1/6 ▪ Seorang anak perempuan =1/2
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 44 BIDANG SIRAH DAN TAMADUN ISLAM
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 45 2. KETOKOHAN SULTAN YANG TERKENAL PADA ZAMAN KERAJAAN UTHMANIAH 1. UTHMAN BIN ERTUGHRUL Nama penuh ▪ Uthman bin Ertughrul Tarikh lahir ▪ 656 H / 1258 M Tarikh mangkat ▪ 726 H / 1326 M Tempoh pemerintahan ▪ 27 Tahun Jawatan ▪ Pemerintah pertama kerajaan Uthmaniah Sumbangan 4. Menyatukan wilayah Anatolia selatan selepas ditinggalkan oleh Byzantine 5. Mengisytiharkan kemerdekaan Anatolia daripada kerajaan Saljuk 6. Mengasaskan kerajaan Uthmaniah 2. MURAD 1 BIN ORHAN Nama penuh ▪ Murad 1 bin Orhan Tarikh lahir ▪ 726 H / 1325 M Tarikh mangkat ▪ 791 H / 1388 M Tempoh pemerintahan ▪ 30 Tahun Jawatan ▪ Pemerintah ketiga kerajaan Uthmaniah Sumbangan 1. Membentuk pasukan Janissary 2. Memodenkan angkatan tentera laut 3. Menjadikan Edirne sebagai ibu kota 3. MUHAMMAD AL-FATIH Nama penuh ▪ Murad al-Fatih bin Murad II Tarikh lahir ▪ 833 H / 1429 M Tarikh mangkat ▪ 886 H / 1481 M Tempoh pemerintahan ▪ 31 Tahun Jawatan ▪ Pemerintah ketujuh kerajaan Uthmaniah Sumbangan 1. Membuka kota Constantinople pada tahun 857 H / 1453 M 2. Menyatukan empayar di utara Balkan bagi mengelakkan serangan Hungary. 3. Mewakafkan AYA SOPHIA sebagai masjid 4. Membina kompleks al-Fatih
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 46 BIDANG AKHLAK ISLAMIAH
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 47 PELAJARAN 21: SIFAT MAZMUMAH MERACUNI HATI [M/S : 205] 1. MAKSUD, DALIL DAN CONTOH SIFAT MAZMUMAH 2. Maksud Mazmumah : Mazmumah ialah sifat dan tingkah laku keji yang berlawanan dengan syarak. 1. RIAK Maksud ▪ Melakukan amalan untuk dilihat dan dipuji oleh orang lain Dalil larangan sifat riak Dalil larangan sifat riak 1. Allah SWT berfirman : [ surah al-Ma’un : 4- 6 ] Maksud: 4. Maka Kecelakaan besar bagi orang-yang solat 5. (laitu) mereka yang berkeadaan lalai daripada menyempurnakan solatnya; 6. Juga bagi orang-orang yang berkeadaan riak (dalam Ibadat dan bawaannya), 2. Mahmud bin Labid meriwayatkan bahawa Rasulullah SAW . ْخ َو َف َ َّن أ ْي كْم إ ال ِِّش ْر ك ِ َخا ف َعلَ َ ال وا َو َما ال ِِّش َما أ األَ ْر ر ْصغَ ك ر قَ , يَا َر سو َل هللا , ْصغَ األَ ء ِِّرياَ ا َل ال ق ....... َ Maksudnya: “Sesungguhnya yang amat aku takuti ke atas kamu ialah syirik kecil. Para sahabat bertanya “ apakah syirik kecil ya Rasulullah “Baginda menjawab ; iaitu riak ....... Contoh Sifat Riak ▪ Melaksanakan solat sunat hanya jika berada di hadapan orang ▪ Bersedekah kerana mengharapkan pujian manusia SPEKTRUM ILMU Imam al-Ghazali menyenaraikan 10 sifat mazmumah yang perlu dihindari seperti yang berikut 1. Banyak makan dan minum 2. Banyak berkata-kata yang sia-sia 3. Pemarah 4. Hasad dengki 5. Kasih pada harta [ bakhil ] 6. Mencintai harta dan pangkat 7. Hati yang terpaut pada dunia 8. Bersikap sombong [ takbur ] 9. Bangga dengan diri [ ujub ] 10.Menunjuk-nunjuk [ riak ]
NOTA PENDIDIKAN ISLAM TINGKATAN 4 & 5 KSSM 48 MAKSUD ISTILAH BIL PERKATAAN MAKSUD TILAWAH ALQURAN DAN HADIS 1 Zina Melakukan persetubuhan haram tanpa nikah yang sah antara lelaki dan perempuan 2 Sumbang mahram Melakukan persetubuhan haram antara lelaki dengan perempuan yang diharamkan berkahwin kerana faktor keturunan , penyusuan dan persemendaan 3 Hubungan seks luar tabii Melakukan persetubuhan haram dengan cara yang bertentangan dengan tabiat semula jadi manusia 4 Fiqh awlawiyyat Mengutamakan perkara yang sepatutnya didahulukan berdasarkan prinsip syarak 5 Perkara pokok [usul] Ialah perkara asas dalam Islam seperti keimanan kepada Allah SWT 6 Perkara cabang [ furu’] Ialah perincian kepada pelaksanaan perkara pokok seperti hukum pelaksanaan solat berjemaah pelaksanaan solat berjemaah AKIDAH 7 الرقيب Ialah nama Allah SWT yang menujukan bahawa Allah SWT Maha Mengawasi semua perbuatan dan keadaan makhluk َّش ِهي د 8 ٱلْ Nama Allah SWT yang menujukan bahawa Allah SWT Maha menyaksikan segala perbuatan dan mendengar segala ucapan makhluk serta tiada sesuatu pun yang tersembunyi daripadanya. 9 Ahli sunnah waljamaah Kumpulan majoriti umat Islam yang memahami dan berpegang pada al-quran dan as-sunah menerusi para sahabat dan tabi'in, dan tabi'ut tabi'in dalam prinsip akidah, syariat dan akhlak. 10 Khawarij Kumpulan pengikut sayidina Ali bin Abi Talib r.a yang berpaling tadah kerana tidak berpuas hati dengan keputusan majlis tahkim 11 Muktazilah Kumpulan yang di asaskan wasil bin a’ta’ setelah berlaku perbezaan pendapat antara beliau dengan guru nya Hassan alBasri tentang kedudukan pelaku dosa besar. IBADAH 12 Solat sunat istikharah Solat yang dilakukan untuk memohon petunjuk Allah SWT dalam menentukan pilihan bagi sesuatu perkara 13 Solat sunat tasbih Solat sunat khusus yang mengandungi bacaan tasbih sebanyak 300 kali pada keseluruhan solat 14 Perkahwinan Akad yang menghalalkan persetubuhan antara lelaki dengan perempuan menurut hukum syarak