~ 1 ~ ประวัติความเป็นมาของอำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่ 1. คำขวัญอำเภอสันกำแพง “ ทิวทัศน์ขึ้นชื่อ เลื่องลือคนงาม เขตคามโคนม ชื่นชมหัตถกรรม ” ตามหลักฐานศิลาจารึกที่ค้นพบ ณ วัดเชียงแสน หมู่ที่ 2 ตำบลออนใต้อำเภอสันกำแพง จังหวัด เชียงใหม่ สันนิษฐานว่าพี่น้องประชาชนชาวอำเภอสันกำแพง มีถิ่นฐานดั้งเดิมอยู่ใน “พันนาภูเลา” แขวงเมือง เชียงแสน (ปัจจุบันอยู่ในเขตท้องที่จังหวัดเชียงราย) ต่อมาได้มีการอพยพมาตั้งถิ่นฐานบริเวณลุ่มน้ำแม่ออน ในเขตท้องที่อำเภอสันกำแพง 2. ประวัติความเป็นมา ตามหลักฐานในศิลาจารึกปรากฏข้อความว่า “ เมื่อพระเจ้าศิริลัทธมังกรมหาจักรพรรดิราชาราชเมื่อครั้ง ดำรงตำแหน่ง “ หมื่นดาบเรือน “ ในปีวอก สัมฤทธิดิก ( เปลิกสัน ) จุลศักราช 840 เดือน 6 ขึ้น 8 ค่ำ วันพุธ ได้มีจิตศรัทธาเชิญชวนบรรดาทายกและทายิกาทั้งหลาย ร่วมกันก่อสร้างวิหาร พระเจดีย์หอไตรปิฎกเมื่อ ก่อสร้างแล้วเสร็จได้ขนานนามวัดที่สร้างขึ้นว่า “ สาลกิจญาหันตาราม ” ซึ่งต่อมาคือ “ วัดเชียงแสน ” ในเขต ท้องที่ตำบลออนใต้ อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่ ในปัจจุบัน ต่อมาเมื่อชุมชนมีความเจริญขึ้นจึงได้ยกฐานะเป็นแขวง เรียกว่า“ แขวงแม่ออน” อยู่ในเขตการ ปกครองของนครเชียงใหม่ จนกระทั่งปี พ.ศ. 2445 ในรัชสมัยของพระเจ้าอินทวโรรสได้เกิดกบฎเงี้ยวขึ้นที่ จังหวัดแพร่และได้มีชาวเงี้ยวในเขตแขวงแม่ออน ได้บุกปล้นโรงกลั่นสุราที่บ้านป่าไผ่ ตำบลแช่ช้าง และเผาที่ ทำการแขวงแม่ออน ต่อมาในปี พ.ศ.2466 ทางราชการจึงได้ย้ายที่ทำการแขวงแม่ออนมาปลูกสร้างใหม่ที่ บ้านสันกำแพงจึงได้ใช้ชื่อว่า “ อำเภอสันกำแพง ” มาจนถึงปัจจุบัน ต่อมา ปี พ.ศ. 2546 ฯพณฯ พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร นายกรัฐมนตรี ได้มีข้อสั่งการให้ดำเนินการ พัฒนาอำเภอสันกำแพง มีวัตถุประสงค์เพื่อพื้นฟูเศรษฐกิจและสังคมวิถีชีวิตดั้งเดิม ขนบธรรมเนียมประเพณี อันดีงามของท้องถิ่น ส่งเสริมการท่องเที่ยวและสร้างงาน สร้างรายได้ให้แก่ประชาชน ประกอบกับประชาชน ได้เสนอแนวคิดต้องการให้ย้ายที่ว่าการอำเภอสันกำแพงและส่วนราชการต่างๆ ให้ตั้งเป็น “ศูนย์ราชการอำเภอ สันกำแพง” แห่งใหม่สำหรับพื้นที่เดิมสมควรคืนพื้นที่ให้แก่ชุมชนเพื่อประโยชน์ในการพัฒนาและจัดกิจกรรม ต่างๆ ในรูปแบบ“ข่วงสันกำแพง”สำหรับที่ตั้งศูนย์ราชการอำเภอสันกำแพงแห่งใหม่ คือโรงงานยาสูบ กระทรวงการคลังได้อนุญาตให้ใช้ที่ดินบริเวณสถานีใบยาแม่ออนในพื้นที่ตำบลทรายมูล ร้องวัวแดง และ แช่ช้าง เนื้อที่ 108 ไร่ เป็นสถานที่ก่อสร้างหน่วยงานต่างๆ ซึ่งขณะนี้ที่ว่าการอำเภอสันกำแพง ได้ก่อสร้างเสร็จ เรียบร้อยแล้ว ใช้งบประมาณ 7,787,000 บาท และเริ่มเปิดให้บริการประชาชน ตั้งแต่ วันที่ 24 มกราคม 2548 นายกรัฐมนตรีได้กรุณาให้เกียรติเปิดอาคารที่ว่าการอำเภอหลังใหม่ เมื่อวันที่ 16 เมษายน 2548 สำหรับส่วนราชการอื่นอยู่ระหว่าง การของบประมาณดำเนินการก่อสร้างและ ในขณะนี้ศูนย์ราชการเฉลิมพระเกียรติอำเภอสันกำแพงได้มีหน่วยงานราชการที่ย้ายเข้ามาตั้งอยู่โดยกัน ทั้งหมด 5 ส่วนราชการ คือ 1.สถานีตำรวจภูธรสันกำแพง 2.สำนักงานเกษตรอำเภอสันกำแพง 3.สำนักงาน สรรพากรจังหวัดเชียงใหม่ สาขาสันกำแพง 4.สำนักงานปศุสัตว์อำเภอสันกำแพง 5.สำนักงานที่ดินจังหวัด เชียงใหม่ สาขาสันกำแพง
~ 2 ~ 3. ภูมิศาสตร์ ลักษณะภูมิประเทศ สภาพพื้นที่เป็นที่ราบลุ่มกว้าง มีพื้นที่ทั้งหมดประมาณ 196.69 ตารางกิโลเมตร มี ลำน้ำที่สำคัญ ลำน้ำแม่ออน ลำน้ำแม่ปูคา ลำน้ำแม่กวง เป็นแหล่งน้ำสำคัญ ดอยนางเมาะเป็นจุดสูงสุดของอำเภอสันกำแพง ความสูงประมาณ 920 เมตรจากระดับน้ำทะเลปาน กลาง สามารถเดินขึ้นไปได้จากอ่างเก็บน้ำผาแหน ตำบลแม่ออนใต้ 4. ที่ตั้งและอาณาเขต อำเภอสันกำแพงอยู่ทางทิศตะวันออกของอำเภอเมืองเชียงใหม่ มีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอและ จังหวัดใกล้เคียงดังนี้ • ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอดอยสะเก็ดและอำเภอสันทราย • ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอแม่ออน • ทิศใต้ติดต่อกับอำเภอแม่ออน และอำเภอบ้านธิ(จังหวัดลำพูน) • ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอสารภีและอำเภอเมืองเชียงใหม่ 5. การปกครอง การปกครองแบ่งออกเป็น 10 ตำบล 100 หมู่บ้าน มีเทศบาลตำบล จำนวน 7 แห่ง ประกอบด้วย เทศบาลเมืองต้นเปา เทศบาลตำบลสันกำแพง เทศบาลตำบลสันกลาง เทศบาลตำบลห้วยทราย เทศบาลตำบล แม่ปูคา เทศบาลตำบลออนใต้ เทศบาลตำบลบวกค้าง และ องค์การบริหารส่วนตำบล จำนวน 3 แห่ง คือ องค์การบริหารส่วนตำบลแช่ช้าง องค์การบริหารส่วนตำบลร้องวัวแดง องค์การบริหารส่วนตำบลสันกำแพง รูปที่ 1 แผนที่อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่ ที่มา : สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอสันกำแพง
~ 3 ~ 6. แบ่งเขตการปกครองออกเป็น 10 ตำบล คือ ตำบลสันกลาง ตำบลต้นเปา ตำบลแม่ปูคา ตำบลห้วยทราย ตำบลทรายมูล ตำบลสันกำแพง ตำบลร้องวัวแดง ตำบลบวกค้าง ตำบลแช่ช้าง ตำบลออนใต้ ตารางที่ 1 แบ่งการปกครอง ลำดับ ตำบล หมู่บ้าน ประชากรทั้งหมด ประชากรแยกตามส่วนท้องถิ่น 1. สันกำแพง 14 16,809 10,785 6,024 (ทต. สันกำแพง) (อบต. สันกำแพง) 2. ทรายมูล 7 4,043 4,043 (ทต. สันกำแพง) 3. ร้องวัวแดง 11 5,692 5,692 (อบต. ร้องวัวแดง) 4. บวกค้าง 13 8,327 8,327 (ทต. บวกค้าง) 5. แช่ช้าง 10 7,766 2,782 4,984 (ทต. สันกำแพง) (อบต. แช่ช้าง) 6. ออนใต้ 11 5,364 5,364 (ทต. ออนใต้) 7. แม่ปูคา 9 5,874 5,874 (ทต. แม่ปูคา) 8. ห้วยทราย 8 5,954 5,954 (ทต. ห้วยทราย) 9. ต้นเปา 10 18,294 18,294 (ทม. ต้นเปา) 10. สันกลาง 7 8,334 8,334 (ทต. สันกลาง) รวม 100 86,457 69,757 (เทศบาล) 16,700 (อบต.) 7 .โรงเรียนในอำเภอสันกำแพง 1) โรงเรียนสันกำแพง 2) โรงเรียนบ้านหนองโค้ง 3) โรงเรียนบ้านบ่อสร้าง 4) โรงเรียนอนุบาลสิทธิโรจน์ 5) โรงเรียนอนุบาลร่มแก้ว 6) โรงเรียนวัดสันมะฮกฟ้า 7) โรงเรียนวัดสันป่าค่า 8) โรงเรียนวัดสันโค้ง 9) โรงเรียนวัดทรายมูล 10) โรงเรียนอนุบาลรักนิรันดร์ 11) โรงเรียนบ้านร้องก่องข้าว 12) โรงเรียนวัดย่าปายร้อยพร้อมสามัคคี 13) โรงเรียนวัดช่างเพี้ยน
~ 4 ~ 14) โรงเรียนวัดป่าตาล 15) โรงเรียนบ้านกอสะเลียม 16) โรงเรียนบ้านบวกค้าง 17) โรงเรียนวัดบ้านโป่ง 18) โรงเรียนวัดน้ำจำ 19) โรงเรียนวัดม่วงม้า 20) โรงเรียนวัดบ้านใหม่ 21) โรงเรียนวัดร้องวัวแดง 22) โรงเรียนวัดสันกลางใต้ 23) โรงเรียนบ้านมอญ 24) โรงเรียนอนุบาลเศรษฐศิลป์ 25) โรงเรียนวัดสันกลางเหนือ 26) โรงเรียนอนุบาลแม่บัวคลี่ 27) โรงเรียนอนุบาลพัฒนา 28) โรงเรียนวัดบ้านน้อย 29) โรงเรียนบ้านสันกำแพง 30) โรงเรียนอนุบาลบ้านฌานินทร 31) โรงเรียนสันกำแพงคันธาอนุสรณ์ 32) โรงเรียนวัดล้านตอง 33) โรงเรียนบ้านป่าตึงดอยซิว 34) โรงเรียนวัดบ้านหม้อ 35) โรงเรียนวัดหนองแสะ 36) โรงเรียนวัดบ้านโห้ง 37) โรงเรียนวัดริมออน 38) โรงเรียนวัดป่าตึง 39) โรงเรียนวัดแม่ผาแหน 40) โรงเรียนวัดดอยยาว 41) โรงเรียนบ้านดอนปิน 42) โรงเรียนวัดป่าเปา 43) โรงเรียนบ้านแช่ช้าง 44) โรงเรียนวัดดงขี้เหล็ก 45) โรงเรียนบ้านแม่ปูคา 46) โรงเรียนบ้านปงป่าเอื้อง 47) โรงเรียนวัดสันมะแปบ
~ 5 ~ 8.วัดในอำเภอสันกำแพง ตารางที่ 2 วัดในอำเภอสันกำแพง ตำบล ชื่อวัด สันกำแพง -วัดคำซาว -วัดบ้านน้อย -วัดป่าแดง -วัดป่าเห็ว -วัดศรีบุญเรือง -วัดสันกำแพง -วัดสันติวนาราม -วัดสันใต้ -วัดสันปูเลย แช่ช้าง -วัดกฤษณา -วัดแช่ช้าง -วัดดงขี้เหล็ก -วัดดอนปีน -วัดป่าเปา ห้วยทราย -วัดดอยซิว -วัดทุ่งต้อม -วัดป่าตึง -วัดแม่ตาด -วัดล้านทอง -วัดสันข้าวแคบกลาง -วัดหนองแสะ ทรายมูล -วัดชัยชนะมงคล (ป่าเป้า) -วัดดอนมูล -วัดทรายมูล -วัดสันก้างปลา -วัดสันโค้ง แม่ปูคา -วัดปงป่าเอื้อง -วัดป่าสักน้อย -วัดปูคาใต้ -วัดแม่ปูคาเหนือ -วัดสันมะแปป สหกรณ์ -วัดถ้ำเมืองออน สันกลาง -วัดบ้านมอญ -วัดสันกลางใต้ -วัดสันกลางเหนือ -วัดสีมาราม ต้นเปา -วัดต้นเปา -วัดต้นผึ้ง -วัดบวกเป็ด
~ 6 ~ ตำบล ชื่อวัด -วัดบ่อสร้าง -วัดพระป้าน -วัดสันป่าค่า -วัดสันมะฮกฟ้า -วัดหนองโค้ง ออนใต้ -วัดบ้านโห้ง -วัดป่าแงะ -วัดป่าตึง -วัดป่าห้า -วัดแม่ผาแหน -วัดอรุณโชติการาม บวกค้าง -วัดกอสะเลียม -วัดช่างเพี้ยน -วัดบวกค้าง -วัดบ้านโป่ง -วัดป่าตาล -วัดย่าพาย -วัดร้องกองข้าว -วัดร้อยพร้อม ร้องวัวแดง -วัดน้ำจำ (น้ำชำ) -วัดม่วงเขียว -วัดม่วงม้าใต้ -วัดม่วงม้าเหนือ -วัดร้องวัวแดง -วัดลังการ์ -วัดวังธาร 9. เอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมประเพณีที่สำคัญและมีชื่อเสียงของอำเภอสันกำแพงได้แก่ ● ด้านหัตถกรรม/ช่างฝีมือ ตารางที่ 3 ด้านหัตถกรรม/ช่างฝีมือ ที่ รายการ สถานที่ (ตำบล/อำเภอ) 1 ปั้นตุ๊กตายิ้ม ต.ทรายมูล อ.สันกำแพง 2 ทอผ้า (ผ้าฝ้ายทอมือ) ต.ทรายมูล อ.สันกำแพง 3 ทอผ้าไหมสันกำแพง ต.สันกำแพง อ.สันกำแพง 4 ลงรักปิดทอง ต.ร้องวัวแดง อ.สันกำแพง 5 เครื่องดนตรีพื้นเมือง สะล้อ ซึง ขลุ่ย ต.แช่ช้าง/ต.สันกำแพง/ต.ห้วยหก อ.สันกำแพง 6 ตัดตุง ทุกอำเภอในเชียงใหม่ 7 ร่มสันกำแพง ต.ต้นเปา อ.สันกำแพง
~ 7 ~ ● ด้านศิลปะการแสดงและดนตรี ตารางที่ 4 แสดงรายการด้านด้านศิลปะการแสดงและดนตรี ที่ รายการ ตำบล 1 ฟ้อนลื้อ ต.ออนเหนือ อ.แม่ออน อ.สันกำแพง 2 ฟ้อนเล็บ ทุกอำเภอ อ.สันกำแพง 3 ฟ้อนไทเขิน ต.ออนกลาง อ.แม่ออน อ.สันกำแพง 4 สะล้อ ซึง ทุกอำเภอ อ.สันกำแพง 10. สถานที่ท่องเที่ยวสำคัญในอำเภอสันกำแพง ● น้ำพุร้อนสันกำแพง รูปที่ 2 น้ำพุร้อนสันกำแพง ที่มา : https://www.palanla.com น้ำพุร้อนสันกำแพง ตั้งอยู่ที่ อำเภอแม่ออน จังหวัดเชียงใหม่ เป็นน้ำพุร้อนที่มีชื่อเสียงของเชียงใหม่ โดยที่นี่จะ มีพื้นที่ทั้งหมด 75 ไร่ อยู่ไม่ไกลจากตัวเมืองเชียงใหม่ เป็นสถานที่ท่องเที่ยวแนวธรรมชาติ โดยจะมีบ่อให้แช่น้ำ ร้อนและแช่เท้า พร้อมกับชมวิวสวยๆ และบรรยากาศที่งดงาม น้ำพุร้อนสันกำแพง เต็มไปด้วยแร่งธาตุต่างๆ ภายใต้บรรยากาศอันร่มรื่นสวยงาม ท่ามกลางธรรมชาติ ใครที่ปวดเมื่อยสามารถนั่งแช่เท้าคลายปวดได้ฟรี มีบริการสระน้ำไว้สำหรับอาบน้ำแร่และเรือนพักอาบน้ำแร่และบริการนวดตัว สำหรับคนที่ต้องการนั่งแช่แบบ ไม่รีบร้อน นอกจากนี้ยังมีกิจกรรมต้มไข่ในบ่อน้ำแร่ ที่มีอุณหภูมิสูงถึง 100 องศาเซลเซียส พิกัด : ต.บ้านสหกรณ์ อ.แม่ออน จ.เชียงใหม่ เวลาเปิด-ปิด : 07:00 – 18:00 น.
~ 8 ~ ● บ้านจ๊างนัก รูปที่ 3 บ้านจ๊างนัก ที่มา : https://www.museumthailand.com ก่อตั้งเมื่อปี พ.ศ. 2528 โดย สล่าเพชร วิริยะซึ่งได้รวบรวมเพื่อนฝูง ตลอดจนลูกศิษย์ลูกหา ช่างแกะสลักฝีมือดี และมีความรักในศิลปะการแกะสลัก ไม้แบบล้านนามารวมตัวกันจัดตั้ง กลุ่มแกะสลักขึ้นมือ เมื่อปีพ.ศ.2531 คุณลุงประยูร จรรยาวงศ์ (2458) คอลัมน์นิสต์ชื่อดังแห่งหนังสือพิมพ์ ไทยรัฐในขณะนั้น ได้ให้เกียรติมาเยี่ยม เยือน พร้อมกับตั้งชื่อบ้านว่า “บ้านจ๊างนัก” อันหมายถึงบ้านที่มีช้าง เยอะแยะมากมาย บ้านจ๊างนัก ได้มีการ พัฒนารูปแบบการแกะสลักช้าง จากเดิมที่ช่างแกะจะมีการแกะสลักแบบตายตัว รูปแบบจะซ้ำกัน มาเป็นการ แกะสลักช้างที่ดูมีชีวิตชีวา มีท่าทางท่วงทำนองที่เหมือน ช้างจริง ๆ ซึ่งนับเป็นแห่งแรกที่มีการแกะสลักช้าง รูปแบบเสมือนจริง บ้านจ๊างนักยังเป็นแห่งแรกที่มีการทดลองนำวัสดุใหม่ๆ ที่หาได้ในท้องถิ่นมาทดแทนวัสดุ เดิม ที่นับวันมีแต่จะหายากมากขึ้น เช่น มีการนำเอาไม้ขี้เหล็กมาทดแทนไม้สัก ซึ่งประโยชน์เพียงอย่างเดียว ของไม้ขี้เหล็ก ในสมัยก่อน คือนำมาทำเป็นเชื้อเพลิงเท่านั้น และผลที่ได้จากการนำมาแกะสลักพบว่า ไม้ขี้เหล็ก เป็นไม้เนื้อแข็งมากการแกะค่อน ข้างยากกว่าไม้สัก แต่ผลงานที่ออกมาจะสวยงาม และสีเป็นธรรมชาติ พิกัด : 56/1 Moo.2 ตำบลบวกค้าง อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่ 50130 ● ดัชฟาร์ม Dutch Farm รูปที่ 4 Dutch Farm ที่มา : https://www. travel.trueid.net ฟาร์มที่ตกแต่งสไตล์ดัช สะดุดตาด้วยกังหันลมขนาดใหญ่ มีกิจกรรมทั้ง ขี่ม้าแคระ ให้อาหารสัตว์และชมสัตว์ นานาชนิด และยังมีร้านอาหารให้บริการ พิกัด : ต.ออนใต้ อ.สันกำแพง จ.เชียงใหม่ เวลาเปิด-ปิด : 09:00 – 18:00 น.
~ 9 ~ ● ศูนย์หัตถกรรมร่มบ่อสร้าง รูปที่ 5 ศูนย์หัตกรรมร่วมบ่อสร้าง ที่มา : https://www.emagtravel.com ร่มบ่อสร้าง เป็นสินค้าที่สร้างชื่อให้แก่จังหวัดเชียงใหม่มานานแล้ว อีกทั้งยังถือเป็นสินค้า OTOP ที่สร้างมูลค่า รายได้ให้แก่ชาวบ้านบ่อสร้างกันอีกด้วย ซึ่งนักท่องเที่ยวสามารถมาเยี่ยมชมการสาธิตทำร่ม และ ซื้อหาร่มเป็น ของฝากของที่ระลึกติดมือกลับมาได้ “ร่มบ่อสร้าง” เป็นสินค้าพื้นเมืองที่ได้รับความนิยมอย่างมากในหมู่ นักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างประเทศ สาเหตุที่เรียกว่าร่มบ่อสร้างเพราะร่มนี้ผลิตกันที่บ้านบ่อสร้าง จ.เชียงใหม่สมัยก่อนชาวบ้านจะทำร่มกันใต้ถุนบ้าน แล้วนำออกมาวางเรียงรายเต็มกลางลานบ้านเพื่อผึ่งแดด ให้แห้ง สีสันและลวดลายบนร่มนั้นสะดุดตาผู้พบเห็น มีทั้งหมด 3 ชนิดด้วยกัน คือ ร่มที่ทำด้วยผ้าแพร ผ้าฝ้าย และกระดาษสา แต่ละชนิดมีวิธีทำอย่างเดียวกัน ศูนย์อุตสาหกรรมทำร่มบ่อสร้าง เป็นสถานที่สาธิตวิธีการทำร่ม การทำกระดาษสา มีทัวร์ต่างประเทศมาลง ค่อนข้างเยอะ และมีของฝาก ของที่ระลึก สินค้าพื้นเมืองขาย เช่นร่ม โคมไฟ พัด ภาพวาด กระเป๋า สินค้า ประเภทงานไม้ พิกัด : ถนนบ่อสร้าง-ดอยสะเก็ด ตำบลต้นเปา อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่ 50130 ● วัดป่าตึง รูปที่ 6 วัดป่าตึง ที่มา : https://www. travel.trueid.net ประวัติความเป็นมาของวัดป่าตึง (ห้วยหม้อ) บริเวณที่ตั้งวัดป่าตึง เดิมที่นั้นเป็นป่าไม้แน่นหนา ทางภาคเหนือ เรียกว่าไม้ตึง ภาคกลางเรียกว่าไม้พลวง ไม้ตึงมีลำต้นสูงใหญ่ ใบใช้มุงหลังคาและห่อของได้ ป่าตึงนั้นเดิมที่เป็น เมืองเก่าประมาณอายุไม่ได้ เพราะมีซากปรักหักพังของเจดีย์วัดร้างอยู่ มีเตาเผาเครื่องถ้วยสังคโลก ตามที่ เจ้าหน้าที่กรมศิลปากรมาสำรวจมีประมาณ 320 เตา จากหมู่บ้านป่าตึงถึงป่าห้วยลาน ปัจจุบันเป็นอ่างเก็บน้ำ
~ 10 ~ ห้วยลาน โครงการพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ถ้าขุดตรงไหนที่เป็นบริเวณเตาเผา เครื่อง ถ้วยสังคโลกก็จะพบถ้วย โถ ชาม แจกัน และพระเครื่อง ของใช้ต่าง ที่เป็นทองสัมฤทธิ์ และทองคำบ้าง ห่าง จากวัดป่าตึงประมาณ 2 กิโลเมตร จะพบวัดร้างอีกวัดหนึ่ง ชื่อว่าวัดสารกัลญาณมหันตาราม (วัดเชียงแสน) ซึ่งพระครูจันทสมานคุณ (หลวงปู่หล้า) อดีตเจ้าอาวาสวัดป่าตึงได้ขุดพบหลักศิลาจารึก พระพุทธรูป และเจดีย์ ปัจจุบันนี้อยู่ที่พิพิธภัณฑ์วัดป่าตึง บริเวณวัดป่าตึงอดีตเป็นที่วัดร้างเป็นป่าไม้ตึงได้มีนาย คำ ซึ้งอาศัยอยู่ใกล้กับ บริเวณวัดร้างได้มาเพี้ยวถางทำไร่ขณะที่นังพักได้พบผะอบ ซึ่งข้างในได้บรรจุพระบรมสารีกธาตุจึงนำไปถวาย ครูบาปินตา ซึ่งเป็นพระอุปฌาย์ของหลวงปู่หล้า อดีดเจ้าอาวาสวัดป่าตึง ขณะนั้นจำพรรษาอยู่วัดบ้านหลวง (วัดแม่ผาแหน) ปัจจุบัน ดังนั้นท่านครูบาปินตาจึงเห็นสมควรที่จะสร้างวัดขึ้นเพราะสถานที่แห่งนี้ เดิมทีเป็นวัด มาก่อนพร้อมทังมีชาวบ้านอาศัยอยู่และหมู่บ้านคือ บ้านป่าตึง บ้านปง และบ้านเหล่า จึงเห็นสมควรที่จะสร้าง วัดขึ้นมา วัดป่าตึงเริ่มก่อสร้างเมื่อวันที่ 17 มกราคม 2425 ในพื้นที่ หมู่ 7 บ้านป่าตึง ตำบลออนใต้ อำเภอสัน กำแพง จังหวัดเชียงใหม่ มีเนื้อที่ 15 ไร่ 3 งาน 94 ตารางวา และได้รับแต่งตั้งจากกระทรวงศึกษาธิการ ลงวันที่ 9 มกราคม 2427 มีสนาสนะและถาวรวัตถุเป็นหลักฐานมั่นคง มีพระภิกษุ – สามเณรอยู่จำพรรษาตลอดมา ปัจจุบัน ของมีค่าหลายอย่าง อาทิ วัตถุโบราณ พระพุทธรูป เครื่องถ้วยชามสังคโลก เก็บอยู่ใน พิพิธภัณฑ์ เครื่องถ้วยชาม ที่ตั้งอยู่ในบริเวณวัด และบนกุฏิไม้สักที่งดงามหลังใหญ่ ในวัดป่าตึง เป็นที่ตั้งสรีสังขารของ เกจิอาจารย์ชื่อดัง คือหลวงปู่หล้า ซึ่งไม่เน่าเปื่อย บรรจุไว้ในโลงแก้วที่ประดับประดาด้วยดอกไม้ ให้ผู้ที่มีศรัทธา ได้บูชา ชื่อเสียงของหลวงปู่หล้า เป็นที่รู้จักของคนทั่วไป เนื่องด้วยท่านเป็นพระที่ประพฤติปฏิบัติตนอยู่ในหลัก ศีลธรรมอันงดงาม หลวงปู่หล้าท่านได้รับสมญานามจากศรัทธาญาติโยม เนื่องจากว่าท่านมีญาณวิเศษ ที่สามารถล่วงรู้เหตุการณ์ข้างหน้าได้ จนชาวบ้านทั่วไปเรียกท่านว่า “หลวงปู่หล้า ตาทิพย์” หลวงปู่หล้า มรณภาพเมื่อวันที่ 16 กุมภาพันธ์ 2536 เจริญอายุถึง 97 ปี พิกัด : หมู่ 8 ตำบลออนใต้ อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่ 57250 ● วัดพระนอนแม่ปูคา รูปที่ 7 วัดพระนอนแม่ปูคา ที่มา : https://www.travel.trueid.net วัดพระนอนแม่ปูคา หรืออีกชื่อเรียกก็คือ วัดพระป้าน ตั้งอยู่ที่ อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่ มีอายุ ประมาณเกือบ 400 ปีมาแล้ว สร้างเมื่อราวๆ ปี พ.ศ.2200 มีหลักฐานและตำนานในใบลานธรรม และพระเจ้า เลียบโลก ที่เล่าสืบต่อกันมา และในช่วงที่พระครูบาเจ้าศรีวิชัย สิริวิชโย ได้ทำนุบำรุงพระพุทธศาสนาและ ปฏิสังขรณ์วัดวาอารามต่างๆ ในจังหวัดลำพูน เชียงใหม่โดย วัดพระนอนแม่ปูคา นั้น เป็นวัดที่พระครูบาเจ้าศรี
~ 11 ~ วิชัย ได้มาสร้างพระวิหารครอบองค์หลวงพ่อพระนอนเอาไว้ในปี พ.ศ.2471 ค่ะ ภายในประดิษฐานบรรจุพระ เกศาธาตุ พระพุทธรูป รูปปั้นหลวงพ่อทันใจ เทพทันใจตามแบบพม่า หุ่นขี้ผึ้งครูบาศรีวิชัย ซึ่งเป็นที่เคารพนับ ถือของชาวล้านนาเป็นอย่างมาก นอกจากที่นี่จะเป็น วัดสวย เชียงใหม่ ใน อำเภอสันกำแพง แล้ว ก็ยังเป็นจุด เช็คอินที่นักท่องเที่ยวนิยมมาถ่ายภาพกับ ร่มบ่อสร้าง ที่ทางวัดนำมาตกแต่งอีกด้วยค่ะ รวมถึงที่นี่ยังเป็นวัดที่ คนเกิดวันอังคารควรมาไหว้วัดพระนอนแม่ปูคา เพราะเป็นพระประจำวันเกิด โดยเล่ากันว่าหญิงสาวที่ผิดหวัง จากความรัก จนเริ่มเข้าอายุเลข 3 ให้มาขอพรกับพระนอนแห่งนี้ ซึ่งเลข 3 นั้น ก็มีความหมายคือพระนอน เพราะตามความเชื่อเลขสามก็เปรียบเหมือนความรักของหญิงสาวได้เหมือนกัน และถ้าใครที่สมหวังแล้วก็ให้ เอาข้าวสารหรือน้ำดื่มมาถวาย พิกัด : ต.แม่ปูคา อ.สันกำแพง จ.เชียงใหม่ ● ถนนคนเดินสันกำแพง รูปที่ 8 ถนนคนเดินสันกำแพง ที่มา : https://www.chiangmainews.co.th ถนนคนเดินสันกำแพง ถนนชอปปิ้งของคนสันกำแพง เป็นถนนคนเดินท้องถิ่น จัดขึ้นเพื่อช่วยเหลือชาวบ้านให้ มีรายได้เพิ่มมากขึ้นต้อนรับทั้งคนท้องถิ่นและคนต่างถิ่นที่ต้องการสัมผัสวิถีชีวิตของถนนคนเดินนอกเมืองที่ แตกต่างจากถนนคนเดินในตัวเมืองเชียงใหม่ ซึ่งเป็นแหล่งท่องเที่ยวหลักที่เต็มไปด้วยนักท่องเที่ยวหลายเชื้อ ชาติหลากภาษา ถนนคนเดินสันกำแพงจึงมากมายด้วยคนพื้นที่ ทั้งคนในอำเภอสันกำแพง อำเภอแม่ออน และ อำเภอดอยสะเก็ด ซึ่งเป็นอำเภอใกล้เคียงมาเดินชอปเลือกซื้อสินค้าที่ใช้ประจำวัน มีทั้งของกินท้องถิ่น กล้า ต้นไม้หลากหลายพันธ์ เสื้อผ้าแฟชั่นและพื้นเมือง แม้นักท่องเที่ยวอาจดูบางตา เพราะถนนคนเดินแห่งนี้อยู่ห่าง จากตัวเมืองเชียงใหม่ 14 กิโลเมตร แต่ก็ขอแนะนำให้เป็นทางเลือกสำหรับนักท่องเที่ยวที่ มาพักแถวสันกำแพง มาเดินถนนคนเดินวัวลายที่จัดในวันเดียวกันนี้ ให้ลองมาสัมผัสกับบรรยากาศใหม่ๆ ของถนนคนเดินท้องถิ่น แห่งนี้แล้วจะติดใจความน่ารักของชาวสันกำแพง พิกัด : บ้านตลาด ซอย 2 ตำบล สันกำแพง อำเภอสันกำแพง เชียงใหม่ 50130
~ 12 ~ ● MAIIAM Contemporary Art Museum รูปที่ 9 MAIIAM Contemporary Art Museum ที่มา : https://www. travel.trueid.net MAIIAM Contemporary Art Museum พิพิธภัณฑ์ศิลปะร่วมสมัยที่ ก่อตั้งโดย ครอบครัวบุนนาค-เบอร์เดอ เลย์แหล่งรวบรวมศิลปะในแขนงต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นงานวิจิตศิลป์ งานดีไซน์ ผลงานแฟชั่น ภาพยนตร์ และ ศิลปะการแสดงต่างๆ เอกลักษณ์ของอาคารพิพิธภัณฑ์อยู่ที่การดีไซน์ที่ให้กระจกสะท้อนมาประดับตกแต่งใน สไตล์ร่วมสมัย กลายเเป็นมุมถ่ายรูปซิกเนเจอร์ที่ใครๆ ก็ต้องมาถ่ายเมื่อมาเยือน พิกัด : ตำบลต้นเปา อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่ ● ศูนย์แสดงจำหน่ายและกระจายสินค้า OTOP ข่วงสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่ รูปที่ 10 MAIIAM Contemporary Art Museum ที่มา : เทศบาลตำบลสันกำแพง ศูนย์แสดงจำหน่ายและกระจายสินค้า OTOP ข่วงสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่ หลังจากที่รัฐบาลมีนโยบายเพิ่มประสิทธิภาพการบริหารจัดการโครงการหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ (OTOP) เพื่อให้แต่ละชุมชนสามารถใช้ทรัพยากรและภูมิปัญญาท้องถิ่นในการพัฒนาสินค้า และรัฐจะสนับสนุน ให้ชุมชนเข้าถึงองค์ความรู้สมัยใหม่ แหล่งเงินทุนและพัฒนาขีดความสามารถ ในการบริหารจัดการการตลาด ท ั ้ ง ภ า ย ใ น ป ร ะ เ ท ศ แ ล ะ ต ่ า ง ป ร ะ เ ท ศ โ ด ย น า ย ก ร ั ฐ ม น ต ร ี ไ ด ้ แ ถ ล ง น โ ย บ า ย ต ่ อ ร ั ฐ ส ภ า เมื่อวันที่ 23 สิงหาคม 2554 กำหนดนโยบายเร่งด่วนที่จะดำเนินการในปีแรก ตามข้อ 1.13.2 เรื่องการบริหาร จัดการโครงการหนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ให้มีศักยภาพโดยการส่งเสริมให้มีศูนย์กลางจำหน่าย การกระจาย และการแสดงสินค้า OTOP ในแต่ละภูมิภาคและเมืองท่องเที่ยวหลัก เพื่อส่งเสริมให้เกิดความเชื่อมโยงการ ท่องเที่ยวและการส่งออกเชื่อมโยงกลุ่มประชาคมอาเซียน AEC กระทรวงมหาดไทยโดยกรมการพัฒนาชุมชน ได้ขับเคลื่อนประเด็นยุทธศาสตร์ส่งเสริม เศรษฐกิจสร้างสรรค์ เพื่อสนองตอบนโยบายของรัฐบาล
~ 13 ~ กระทรวงมหาดไทยและกรมการพัฒนาชุมชน ด้วยกลยุทธ์เพิ่มประสิทธิภาพการบริหารจัดการผลิตภัณฑ์ชุมชน โดยการส่งเสริมช่องทางการตลาดด้วยการจัดตั้งศูนย์แสดง จำหน่ายและกระจายสินค้า OTOP รวมทั้งการ ส่งเสริมการสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่นสู่ประชาคมอาเซียน AEC จังหวัดเชียงใหม่เป็นจังหวัดที่มีศักยภาพด้าน การท่องเที่ยวและมีความโดดเด่นทางด้านวัฒนธรรม วิถีชีวิตชุมชน และผลิตภัณฑ์ชุมชนจากภูมิปัญญาท้องถิ่น รวมทั้งเป็นจังหวัดที่มีระบบคมนาคม ที่มีเส้นทางเชื่อมโยงทุกภาคของประเทศรวมทั้งต่างประเทศโดยเฉพาะ ประเทศใน กลุ่มประชาคมอาเซียน AEC มีศูนย์ประชุมนานาชาติที่รองรับการประชุมระดับนานาชาติ มีผลิตภัณฑ์ชุมชนที่เกิดจากภูมิปัญญาท้องถิ่นที่เป็นเอกลักษณ์ รวมทั้งหมู่บ้าน OTOP เพื่อการท่องเที่ยวที่มี ความโดดเด่นของด้านวิถีชีวิต วัฒนธรรม และภูมิปัญญา จึงเป็นเป้าหมายนำร่องเรื่องนี้และให้มีการตั้งศูนย์ฯ ดังกล่าวไปเมื่อปลายปี2555 ที่ผ่านมา ศูนย์แสดง จำหน่ายและกระจายสินค้า ณ “ข่วงสันกำแพง” อำเภอสัน กำแพง จังหวัดเชียงใหม่ มีขนาดพื้นที่จำนวน 8 ไร่ ซึ่งชุมชน ท้องถิ่น ภาคเอกชนและภาครัฐได้ร่วมมือในการ พัฒนาพื้นที่ให้มีความพร้อมรองรับการ จำหน่ายสินค้าหัตถกรรมจากภูมิปัญญารวมทั้งมีการจัดกิจกรรมที่ ส่งเสริมให้ ชุมชนได้นำสินค้าหัตถกรรมมาจำหน่ายให้นักท่องเที่ยว ในขณะที่อาคารและสถานที่ยังขาดการ ปรับปรุงเพื่อสนองตอบความต้องการของนัก ท่องเที่ยวในการเรียนรู้วิถีชีวิตชุมชน กระบวนการพัฒนา ผลิตภัณฑ์ภูมิปัญญา การขยายช่องทางการตลาดของสินค้า OTOP รวมทั้งการเชื่อมโยงแหล่งท่องเที่ยวทาง วัฒนธรรม ภูมิปัญญา และวิถีชีวิตที่ควรอนุรักษ์และสืบสาน ดังนั้น จึงต้องส่งเสริมและสนับสนุนการ พัฒนา “ข่วงสันกำแพง” ให้เป็นศูนย์แสดง จำหน่ายและกระจายสินค้า OTOP จังหวัดเชียงใหม่ให้ยั่งยืนและ เกิดผลในรูปธรรมต่อประชาชนมากที่สุด
~ 14 ~ บรรณานุกรรม ประวัติความเป็นมาอำเภอสันกำแพง (ออนไลน์) เข้าถึงข้อมูลได้จาก : https://district.cdd.go.th/sankamphaeng/ ประวัติความเป็นมาอำเภอสันกำแพง (ออนไลน์) เข้าถึงข้อมูลได้จาก : https://www.chiangmaipao.go.th/ ประวัติความเป็นมาอำเภอสันกำแพง (ออนไลน์) เข้าถึงข้อมูลได้จาก : http://www.sankamphaeng.go.th/home.php ประวัติความเป็นมาอำเภอสันกำแพง (ออนไลน์) เข้าถึงข้อมูลได้จาก : https://www.sankamphaenglocal.go.th/home สถานที่ท้องเที่ยวในอำเภอสันกำแพง (ออนไลน์) เข้าถึงข้อมูลจาก : https://www. travel.trueid.net สถานที่ท้องเที่ยวในอำเภอสันกำแพง (ออนไลน์) เข้าถึงข้อมูลจาก : https://www.palanla.com สถานที่ท้องเที่ยวในอำเภอสันกำแพง (ออนไลน์) เข้าถึงข้อมูลจาก : https://www.chiangmainews.co.th สถานที่ท้องเที่ยวในอำเภอสันกำแพง (ออนไลน์) เข้าถึงข้อมูลจาก : https://www.travel.trueid.net สถานที่ท้องเที่ยวในอำเภอสันกำแพง (ออนไลน์) เข้าถึงข้อมูลจาก : https://www.emagtravel.com สถานที่ท้องเที่ยวในอำเภอสันกำแพง (ออนไลน์) เข้าถึงข้อมูลจาก : https://www.topchiangmai.com สถานที่ท้องเที่ยวในอำเภอสันกำแพง (ออนไลน์) เข้าถึงข้อมูลจาก : https://www.museumthailand.com