การปรเะศยุถรกษอต์ฐดใกชบิ้หจทพลเัรกอียปเนพรีัชยญง าของ
ในโรงเรียนบางบัว(เพ่งตั้งตรงจิตรวิทยาคาร)
ECONFOOMRYUPMHOILFOASPOPPLHYYINING SSCURHFNFOKIOCL&IE2NB0CB2YS1
ถอดบทเรยี นเวทเี สวนาวิชาการ “การประยกุ ตใ ชหลักปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียงในสถานศกึ ษา”
“การศึกษามันตองทําใหเด็กมีความสุขแลวเด็กก็จะรักครู” ผมไดยกตัวอยางพระราชดํารัสของพระบาทสมเด็จ-
พระเจาอยูหวั รชั กาลที่ ๙ มาตอนหนงึ่ เพื่อบอกเลาแกคณะครูโรงเรียนราชวินิตประถมบางแค และโรงเรียนบางบัว (เพงตั้งตรง-
จิตรวิทยาคาร) ที่ไดมาเชิญใหไปเปนวิทยากรบรรยายพิเศษในเวทีเสวนาวิชาการ “การประยุกตใชหลักปรัชญาของ
เศรษฐกิจพอเพียงในสถานศึกษา” จากการพูดคุยทั้งสองโรงเรียนไดมีการบริหารงานตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
มกี ารบูรณาการการสอนหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี งในทุกกลุมสาระการเรียนรูทุกระดับชั้นเรียนของตนเอง มีรูปแบบและ
วิธีการสอนที่หลากหลาย หนึ่งในนั้นคือการจัดตั้งฐานการเรียนรูเพื่อใหตอบโจทยกับสภาพสังคมในปจจุบัน โดยทั้งสองโรงเรียน
มงุ หวังใหล กู ๆ ของตนสามารถนําหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงไปประยุกตใชในชีวิตประจําวันไดจริง ดํารงชีวิตอยูในสังคม
ไดอยา งมีความสขุ
ผมขอขอบคุณ สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษากรุงเทพมหานคร โรงเรียนบางบัว (เพงตั้งตรงจิตรวิทยาคาร)
โรงเรยี นราชวนิ ติ ประถมบางแค ท่ไี ดจดั กิจกรรมที่ดี มีประโยชนและไดเผยแพรองคความรูของทั้งสองโรงเรียนใหแกผูที่สนใจดวย
ความเตม็ ใจ ซึง่ เปน สง่ิ ทผ่ี มรสู กึ ชืน่ ชมและยนิ ดกี บั ทง้ั สองโรงเรียนเปน อยางยง่ิ ทไ่ี ดสืบสาน รักษา และตอ ยอด พระราชปณิธานของ
พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว รัชกาลที่ ๙ เพื่อประโยชนตอเยาวชนคนรุนใหมที่จะเปนฐานในการพัฒนาชาติบานเมืองตอไป
แตจะทําอยางไรใหนักเรียนเขาใจไดงายที่สุดเพื่อที่จะไดนําไปใชไดจริง ผมจึงยกตัวอยางพระราชดํารัสของพระบาทสมเด็จ-
พระเจา อยหู วั รัชกาลท่ี ๑๐ ในการทําโคก หนอง นา ทานสามารถอธิบายใหค นเขาใจไดงายดวยวิธีการ KISS “Keep it simple
คอื ทําใหมันงายจน Stupid คอื คนโงแ คไหนกท็ าํ ตามได”
ถอดบทเรียนเวทเี สวนาวชิ าการ “การประยกุ ตใ ชหลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในสถานศกึ ษา”
จากสภาพสังคมและเศรษฐกิจในปจจุบัน การที่จะสอนนักเรียนใหเขาถึง เขา ใจ
ความพอเพียงนั้น สามารถใชหลักการ “เขาใจ เขาถึง พัฒนา” ของพระบาทสมเด็จ-
พระเจา อยูหวั รชั กาลที่ ๙ เช่ือม่ันและศรทั ธา
ในหลกั ปรชั ญาของ
จากบทสัมภาษณของ ดร.วิวัฒน ศัลยกําธร ที่ไดใหเกียรติเปนวิทยากรบรรยาย เศรษฐกิจพอเพียง
พิเศษในเวทีเสวนาวิชาการ “การประยุกตใชหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงใน
สถานศึกษา” ระหวางโรงเรียนราชวนิ ิตประถมบางแค และโรงเรียนบางบัว (เพงตั้งตรงจิตร- เขาถึง
วิทยาคาร)
รสชาตขิ อง
การที่จะสอนใหนักเรียน หรือเยาวชนคนรุนใหมใหเขาถึงความพอเพียง ความพอเพียง
ตอ งยกตวั อยา งความสาํ เรจ็ จากคนท่เี ขาสนใจในปจจบุ ัน นักเรียนเขาสนใจอะไรก็ไปเอาส่ิงน้ัน
มาสอน อยา งเชน ไอดอลของผม คอื “พระบาทสมเด็จพระเจา อยูหัวรัชกาลที่ ๙” เมื่อได พฒั นา
ตามเสด็จ ไดเห็นพระองคทา นทรงทมุ เทพระวรกาย กําลังทนุ ทรพั ย และเวลาสว นใหญไปกับ
การพัฒนาคนควาและทดลองส่ิงตาง ๆ ที่เก่ียวของกับการเกษตรเปนสวนใหญ รวมทั้งใน รวมกนั พัฒนาใหเกดิ
เรื่องเทคโนโลยีอีกมากมายท่ีทรงลงมือปฏิบัติดวยพระองคเอง ทานบอกวาบรรพบุรุษเรา ความพอเพยี ง
รวู า ตรงไหนควรทาํ อะไร ไมค วรทาํ อะไร อยากใหพฒั นาแบบอะลมุ อลวยโดยใชหลักเกษตร
แบบพึ่งพาตนเอง หยุดพ่ึงพาชาติตะวันตก แตหันกลับมาใชเทคโนโลยีและภูมิปญญา
ชาวบานที่เคยสืบทอดมาเปนเกษตรยั่งยืนบนผืนแผนดินไทย เห็นชีวิตทานแลวเราก็อยาก
เปนอยา งทานมชี วี ติ ทพ่ี อเพยี ง มชี วี ิตท่เี รยี บงา ย
การสรา งความพอเพยี งใหเ กิดในโรงเรยี นผเู กย่ี วของในโรงเรียนจะตอ งชว ยกนั กระบวนการเรียนรูในอนาคตแนนอนเราตอง
ถอยกลับมาเปน โปรโมเตอร เรียกวา ปน ลูกศิษยเราขึ้นมาเปน ครูสอนกนั เอง แลวเขาก็จะเปนครูสอนพอ แมเขา สอนคนอนื่ ๆ อีกที
สืบสาน รกั ษา ตอ ยอด
ถอดบทเรยี นเวทีเสวนาวิชาการ “การประยกุ ตใชห ลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในสถานศกึ ษา”
ในสมัยปจจุบัน พระบาทสมเด็จพระเจา อยูหัว รัชกาลที่ ๑๐ ทานก็เลาใหฟงวา “โคก หนอง นา” สามารถอธิบาย
ใหเ ขาใจไดง ายดว ยวธิ ีการ KISS
K eep
It
S imple
S tupid
แนนอน ! เราตา งก็รกู นั ดวี า พนื้ ท่ีในเมอื งคอนขาง
มีจํากัดและคอนขางแพง ตรงนี้เราจะตองมีการปรับ โคก
หนอง นา ใหเขากับวิถีชีวิตคนเมอื งหรอื โรงเรียนในเมือง
ถาสังเกตดูทุกโรงเรียนจะตะเกียกตะกายหา
ที่ดินมาทําหองสมุดได ตองหาที่ดินมาทําสนามฟุตบอล
กย็ งั หามาได เราตอ งการที่ดินแคขางตึกสักเมตรครึ่ง หรือ
สองเมตร ออกแบบดี ๆ เพียงเทานี้เราก็จะไดพื้นท่ี
ในการเรียนรูทั้ง ๘ กลุมสาระ แตขอใหเด็กไดเลน
ยิ่งเด็กเบื่อหองเรียนสี่เหลี่ยมมากเทาไหร เด็กก็จะรัก
หองเรียนที่มันเปนโลกกวางนี่คือความสุขของเด็ก
เพราะฉะนั้นการศึกษามันตองทําใหเด็กมีความสุขแลว
เด็กก็จะรักครู ดังพระราชดํารัสของพระบาทสมเด็จ-
พระเจา อยูหวั รชั กาลท่ี ๙
ถอดบทเรียนเวทีเสวนาวิชาการ “การประยกุ ตใชห ลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียงในสถานศกึ ษา”
เล่า
จาก
งาน
จากการเสวนาวิชาการ การประยุกตใชหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในสถานศึกษา ไดรับความสนใจจากผูเขารวม
จาํ นวน ๗๗๒ คน จากหลายภมู ิภาคโดยสวนใหญจะเปนผูที่อยูในวงการศึกษา โดยเฉพาะผูอ ํานวยการโรงเรียน จํานวน ๗.๑๗๕ คน
ช้ใี หเหน็ วา การขับเคลื่อนสถานศกึ ษาพอเพยี งไปสูศนู ยการเรยี นรตู ามหลักปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียงเปนเรื่องท่ีผูบริหารหลายคน
ใหค วามสนใจ จงึ ขอถอดบทเรยี นเลา สูก ันฟง เพื่อความยั่งยืนในการดําเนินงานการขบั เคลื่อนศูนยการเรยี นรู ผูบริหารควร ๑. ปกธง
คอื ตั้งเปา หมายที่ชัดเจน ๒. ลงมือปฏบิ ตั ิ ๓. ถือม่นั ทําซา้ํ ทาํ บอย ทําทุกองคาพยพ และ ๔. หมน่ั ดู เพอ่ื เสรมิ แรงใจในการทาํ งาน
ถอดบทเรียนเวทเี สวนาวชิ าการ “การประยกุ ตใชห ลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งในสถานศกึ ษา”
เมือ่ หลายคนใหความสนใจใครทาํ การปก ธง กาํ หนดเปาหมายทีช่ ัดเจนเปนส่งิ แรกที่ตองทําใหความสําคญั ดังนัน้ ผบู ริหาร
ตองกําหนดแนวนโยบายที่ชัดเจน ซึ่งวิสัยทัศนของโรงเรียนควรจะตองมีกําหนดไว ขอยกตัวอยางของโรงเรียนบางบัว
(เพง ต้งั ตรงจติ รวทิ ยาคาร) กําหนดวสิ ัยทัศน ดงั นี้ โรงเรียนบางบวั (เพงต้งั ตรงจิตรวทิ ยาคาร) มงุ มัน่ พฒั นาผูเ รยี นสศู ตวรรษท่ี ๒๑ ใหม ี
ความรูคูคุณธรรมดํารงตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อใหเปาหมายชัดเจนจึงกําหนด พันธกิจ คือ ผูเรียนมีคุณธรรม
ประพฤติดี มีวินัย สืบสานความเปนไทย ดํารงตนตามหลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง แนน อนวาการทํางานใหเกิดประสิทธิผล
และประสทิ ธภิ าพสูงสดุ ตอ งบรรจงุ านใน แผนปฏบิ ัตกิ ารประจาํ ป จึงกาํ หนดโครงการการขบั เคลื่อนศนู ยการเรียนรูตามหลักปรัชญา
ของเศรษฐกจิ พอเพยี ง มกี ิจกรรมท่สี อดคลอง เสริมสรางใหบรรลุวัตถุประสงค และควรจะตองเปนโครงการรวมกันจากทุกภาคสวน
ของโรงเรียน คือ โครงการรวมทั้ง ๔ กลุมบริหาร นอกจากนี้การประเมินการปฏิบัติงานของครู สิ่งที่ชี้ใหเห็นถึงความมุงมั่นตั้งใจ
ของโรงเรียน และครู คือ โรงเรียนควรกําหนดใหครูจัดทํา ว.PA ประเด็นทาทายการทํางานในเรื่องบทบาทของครูในการขับเคลื่อน
หลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง
งานทกุ อยา งจะสาํ เร็จไดด วยการลงมอื ปฏบิ ตั จิ ริง ครูหลายคนมีความต้งั ใจ
แตลังเลจะทําอยางไร ดังนั้นผูบริหารควรจะทําแนวทาง วิธีการทํางาน
การขับเคลอ่ื นใหค รไู ดเ หน็ ไดป ฏิบัติ โดยเฉพาะการแลกเปลย่ี นผา นบคุ ลากรจาํ นวนมาก
ครสู วนหนง่ึ อาจไมเคยเขา รับการอบรมในเร่อื งปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง หลายคน
ทอ่ี บรมแลว ปฏบิ ตั แิ ลว ก็เกษียณอายุราชการไปแลวเปนสวนมาก ดังนั้นการจัดอบรม
เวทีแลกเปลยี่ นเรยี นรูเ ปน สิง่ สําคญั โดยเฉพาะการจัดทําแนวทางการปฏบิ ัติจะเปนคูม อื
ใหครูไดปฏิบัติงานชัดเจนในระยะเวลาอันสั้น เพราะเปนการสกัดความรูแนวทาง
การทํางานจากรนุ สรู นุ
การทาํ งานอาจไมส มปรารถนา ราบรืน่ ดงั น้นั การถือมัน่ จงึ เปน ปจจัยสําคัญ
ทําแลว พลาดสวนไหน อยางไร จงึ ตองคดิ ทบทวน ทําซาํ้ จนตกผลกึ เมอ่ื สกัด
ความรู วิธีการแลว ไมควรเก็บไวเปนความภูมิใจเฉพาะตน ควรที่จะเผยแพรขยายผลไปสูผูสนใจอื่น ๆ เพื่อยกระดับสังคม
ใหม ีคุณภาพ ซง่ึ เปน วตั ถุประสงคห ลักของการจดั ทําศนู ยก ารเรียนรตู ามหลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง
งานท้ังหลายทั้งปวงจะสําเรจ็ ไดอ ยางรวดเร็ว ราบรื่น คือ ผูบริหารตอ งหม่ันดู คือ ดูแลครูอยางใกลชิด ใหคําแนะนํา
อยางสมาํ่ เสมอ ลดชองวา งใหการจับมือทาํ งานเปน ไปอยางใกลชดิ ซ่งึ รปู แบบการทาํ งานตอ งเปล่ียนใหทนั กับสังคมท่ี
เปลี่ยนแปลงอยา งรวดเรว็ ผูนําอาจจะตองเดินนาํ หนาบา ง ตามหลังบางในบางโอกาส แตทสี่ าํ คญั คอื เดนิ ไปดวยกนั กับครู มีเพ่ือน
เดินทางทาํ งานดวยความเปนกัลยาณมติ ร
PANDA Model คือ รูปแบบการบริหารจัดการที่คดิ ขึ้น
เองจากประสบการณในการทาํ งานตั้งแตเปนครจู นเปน ผูบริหาร ทัง้ ในโรงเรียน
ประถมศึกษา มธั ยมศกึ ษา ตั้งแตโรงเรยี นขนาดเลก็ จนถงึ ใหญพ เิ ศษ นํามาสกัด
เพื่อเผยแพร สง ผานแนวคดิ ในการพฒั นา ดงั น้ี
บทบาทตอไป คือ การนําโคก หนอง นา มาปรับประยุกตใชใน
โรงเรียน ทําอยางไรจึงจะเกิดประโยชนสูงสุดแกนักเรียน จากขอ คิดของทาน
อาจารยยักษ คือ โคก หนอง นา ที่เปนแหลงเรียนรูใหนักเรียนไดศึกษา
ดา นการเกษตรโดยบูรณาการใหเ ปน สนามเด็กเลน ซึ่งเด็กจะสนุกกบั การเรียน
แลว ยงั สง เสรมิ สุขภาพใหแ ข็งแรง
บทสรุปของผูบริหาร ยึดหลักการทรงงานของพอหลวง คือ
“เขา ใจ เขาถึง พฒั นา” เปน จรงิ ทกุ การทํางานเพอ่ื ความสาํ เร็จอยา งยง่ั ยนื
ถอดบทเรยี นเวทเี สวนาวิชาการ “การประยกุ ตใ ชหลักปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งในสถานศกึ ษา”
…
WHY ทําไมตองเศรษฐกิจพอเพียง ? เศรษฐกิจพอเพียง เปนปรัชญาที่ชี้ถึงแนวทางการดาํ รงอยูและ
ปฏิบัติตนของประชาชนในทุกระดับ และขณะเดียวกันจะตองเสริมสรางพื้นฐานทางดานจิตใจ
(The Purpose) โดยยึดหลักทางสายกลาง เพื่อใหพรอมรับตอการเปลี่ยนแปลงตาง ๆ ที่เกิดขึ้นในสังคมไทยและ
สังคมโลก ทางโรงเรยี นบางบวั (เพง ตง้ั ตรงจติ รวทิ ยาคาร) ไดเ ห็นถงึ ความสําคัญดังกลา ว จึงไดนํา
HOW หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาใชในการบริหารงานและนาํ ลงสูนักเรียนตามวิสัยทศั นของ
โรงเรยี นท่ีวา
(The Process) ทานผูอํานวยการโรงเรยี น คณะผูบ ริหาร คณะครู และบคุ ลากรทกุ ฝายทีเ่ กี่ยวขอ ง รวมทั้งขาพเจา
นางสาวพรรณนภา พันธโท หัวหนาโครงการขับเคลื่อนหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสู
โรงเรียนบางบวั (เพง ตัง้ ตรงจติ รวทิ ยาคาร) ไดม กี ารประชุมและรว มกันวางแผนการนําหลกั ปรัชญา
ของเศรษฐกิจพอเพยี งมาใชใ นการสอนนักเรียน จัดใหมีการบูรณาการในทุกกลุมสาระการเรียนรู
และทุกระดับชั้น โดยใชวิธีการและสื่อการเรียนรูที่หลากหลาย รวมทั้งการจัดตั้งฐานการเรียนรู
ทงั้ ๘ ฐาน เพือ่ ตอบโจทยการเรียนรูและทักษะการแกปญหาท่ีเกดิ ขึ้นในสังคมปจ จบุ ัน
กรอบแนวคิดในการทาํ งานการขบั เคลือ่ นศนู ยก ารเรยี นรตู ามหลักปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง
โรงเรียนบางบวั (เพง ตง้ั ตรงจิตรวิทยาคาร)
WHAT โดยฐานการเรยี นรทู ง้ั ๘ ฐาน จะมีครูเปน ผูแนะนาํ และมีนักเรยี นแกนนําทรี่ ว มถายทอดองคความรู
ที่ตนเองไดรับใหแกบุคคลอื่น ๆ ในระดับโรงเรียน ระดับครอบครัวและระดับชุมชน ทายที่สุด
(The Result) นกั เรยี น ทุกคนสามารถนําไปประยกุ ตใ ชไ ดจ ริงในชีวติ ประจาํ วนั กลา วกนั มาถึงตรงนี้ทุก ๆ ทาน
คงอยากจะทราบแลว วา ท้งั ๘ ฐานการเรยี นรูข องโรงเรียนบางบัว (เพงตั้งตรงจิตรวิทยาคาร)
นนั้ มีอะไรบาง ?
ถอดบทเรยี นเวทเี สวนาวชิ าการ “การประยกุ ตใ ชหลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งในสถานศกึ ษา”
…
“นกั เรยี นไดเรยี นรูคําสอนของ “นกั เรยี นไดเรยี นรูหลักธรรมและการฝก
ในหลวงรชั กาลที่ ๙ สมาธิ เปนการเสริมสรา งภมู ิคุมกนั ดา น
จติ ใจ ทาํ ใหม สี ตใิ นการดาํ เนนิ ชีวิต”
เพื่อนาํ มาเปน หลักในการดาํ เนนิ ชีวติ ”
“นักเรียนไดเรยี นรูพระราชกรณียกิจ และ “นักเรียนไดเรยี นรูจากการปฏบิ ตั จิ ริง “นักเรยี นไดเ รียนรูการปลกู พืชผกั ตาง ๆ
หลักคําสอนตา ง ๆ ของในหลวงรชั กาลท่ี ๙ ตลอดจนสง เสริมคา นยิ ม ในการคิด ในรูปแบบของการทาํ โครงงาน”
นาํ ความรูท ีไ่ ดรบั มาสบื สาน รักษา สรา งงาน ทํางานเพอ่ื เลี้ยงชีพ
และตอยอดใหค งอยูต อไป” และประกอบอาชีพสจุ ริต”
“นกั เรยี นไดรบั การเสรมิ สรางใหม ี “นกั เรยี นไดม สี วนรวมในการดแู ลรักษา “นกั เรยี นรูจกั และเขา ใจตนเอง
พฒั นาการในดา นรา งกาย อารมณ จิตใจ สิง่ แวดลอมภายในโรงเรียน” ในทุก ๆ ดาน รวมท้ังหาทางแกป ญหา
สงั คม และทางสตปิ ญญา” ดวยวิธกี ารทเ่ี หมาะสม”
ถอดบทเรียนเวทเี สวนาวชิ าการ “การประยกุ ตใชห ลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียงในสถานศึกษา”
หลักสูตรสถานศึกษา โรงเรียนบางบัว(เพงตั้งตรงจิตรวิทยาคาร)
(BBS - School Curriculum)
“ หลักสูตรสถานศึกษา...สูการจัดการเรียนรู ”
นางสาวศิริญญา ใหมออง
หลกั สตู รสถานศกึ ษา เปน แผน หรอื แนวทางในการจดั การเรยี นการสอน กิจกรรมการจัดการเรียนรู
เพื่อพัฒนาผูเรยี น ซง่ึ จัดทำโดยบคุ คลหรอื คณะบุคคลในระดับ สถานศึกษา หลักสูตรบูรณาการ
เพ่ือใหผูเรยี นมีความรูความสามารถตามมาตรฐานการเรียนรู และสงเสรมิ
ใหผ ูเรียนรูจักตนเอง มีชีวิตอยูใ นโรงเรยี น ชุมชน และสงั คมอยา งมีความสขุ หลักสูตรสถานศึกษาของโรงเรียน
โดยทางโรงเรียนไดมกี ารจดั ทำหลกั สูตรทม่ี ุงเนนการรว มมือกันเพื่อพฒั นา หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน
ผูเรยี นในดานตาง ๆ ท้ังในเชงิ วชิ าการ และการเสริมสรางทกั ษะชีวิต
ผานกระบวนการจดั การเรียนรู แบบบรู ณาการท่มี คี วามหลากหลาย
B Build Trust and Collaborative Culture หลกั สูตรบรู ณาการของโรงเรียน เปนหลักสตู รท่เี นน
กระบวนการการจัดการเรียนรทู เ่ี นน ใหผเู รยี นไดลงมือ
สรางความเชื่อใจและวัฒนธรรมแหงการรวมมือกันพัฒนา ปฏิบัติจรงิ (Learning by doing) ผานกจิ กรรมการเรยี นรู
และกิจกรรมเสรมิ หลกั สตู รตา ง ๆ มงุ เปา ภาพความสำเร็จ
B Being Professional ทีผ่ เู รยี นเปนสำคญั มกี ารผสานศาสตรการเรยี นรูท่ี
หลากหลาย รวมถงึ การนอมนำหลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจ
การพัฒนาวิชาชีพสูความเปนมืออาชีพ พอเพียงมาประยกุ ตใ ชในการเรยี นรแู ละพัฒนา
S Skills should be continuously developed
ทักษะตางๆควรไดรับการปรับปรุงและพัฒนาอยูเสมอ
ศาสตร + ศาสตร Learning by Doing…การเรียนรูผานการทำโครงงานอาชีพอิสระ
การจัดการเรียนรูแบบบูรณาการ สงเสริมคุณลักษณะความพอเพียงและทักษะชีวิต
มุงเนนกระบวนการการจัดการเรียนรูที่เนนผูเรียนเปนสำคัญ ภาพแหงความสำเร็จ
โครงการ...ผักของหนูหลากหลายสายพันธุ
๘
ถอดบทเรียนเวทเี สวนาวิชาการ “การประยกุ ตใ ชหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี งในสถานศกึ ษา”
แนวปฏิบัติที่เปน เลิศ...โรงเรียนบางบัว(เพงตั้งตรงจิตรวิทยาคาร)
(BBS – Best Practice)
การพัฒนาคุณลักษณะตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงโดยใชกิจกรรม ๕R
ปญหาดา นส่ิงแวดลอ ม เปน ปญ หาทส่ี ำคญั และ วเิ คราะห PLAN ลงมอื ปฏบิ ัติ
สง ผลกระทบโดยกวาง การใชก ลยุทธ ๕R จงึ เปนกระบวนการ ปญ หา ตามแผนการ
ท่ชี ว ยแกปญ หาส่งิ แวดลอมไดอยา งมีประสทิ ธิภาพ และเพ่อื ให รว มกนั DO ดำเนนิ งาน
เกดิ การพฒั นาอยา งย่งั ยนื จงึ จำเปน ตองมีการปลูกฝงกระบวนการ วางแผน
คิดรวมถงึ คุณลักษณะท่ีพึงประสงคอ ันดีไปสเู ยาวชน ซึง่ จะเปน
การสง เสริมคุณลกั ษณะพอเพียง โดยการนอ มนำหลกั ปรชั ญา ปรับปรงุ ACT CHECK ประเมนิ และ
ของเศรษฐกิจพอเพียงซ่ึงพระบาทสมเด็จพระเจาอยหู ัว เพอื่ พฒั นา ตรวจสอบ
รชั กาลท่ี ๙ ไดท รงพระราชทานแกพสกนิกรชาวไทย ตอ ยอด ผลลพั ธท ไี่ ด
๕R รักษโลก การพัฒนา
คุณลักษณะ
ตามหลักปรัชญา ทางโรงเรียนไดนอมนำหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง
ของเศรษฐกิจพอเพียง ในการขับเคล่อื นดานการบริหารจดั การอยา งตอ เนื่อง โดยการ
กำหนดเปน วสิ ยั ทัศน และนโยบายของสถานศกึ ษา รวมถงึ
ผลติ ภัณฑท ที่ ำจาก ดา นการจดั การเรยี นรู ซึง่ ไดเ รยี นรผู านกิจกรรม ๕R อกี ทัง้
วสั ดรุ ไี ซเคลิ ยังไดม ีการขยายผล เพ่ือตอ ยอดการนอมนำหลกั ฯ ไปประยุกต
ใชจ ริงในชวี ิตประจำวนั เพือ่ ใหผูเ รียนเกดิ คณุ ลกั ษณะ
อนั พอเพยี ง และเพอื่ ใหโ รงเรยี นเกดิ การพัฒนาอยางสมดุล
และย่งั ยืนตอไป
๑๓ กิจกรรมนำพา...สูสถานศึกษาแหงความ “พอเพียง”
๑. Junk Bank ๒. น้ำหมักบางบัว ฯ ๓. Food Scraps ๔. Paper Mache
๕. สรางสรรคงาน ... บันทึกเลมนอ ย ๖. ขวดวิเศษ ๗. ถงุ นมแปลงราง
๘. บางบวั ฯ รวมใจ ... งดใชถ ุงพลาสติก ๙. ถงุ ผา รกั ษโลก ๑o. ถังทองบางบวั ฯ
๑๑.บอเงิน..ถุงทอง ๑๒. ซอมได งา ยนิดเดยี ว ๑๓. นองเดือน..บางบวั ฯ
๙
ถอดบทเรยี นเวทีเสวนาวชิ าการ “การประยกุ ตใ ชหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียงในสถานศกึ ษา”
การนอ มนาํ หลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียงเขา มาผสมผสาน หรอื บรู ณาการในการจัดกจิ กรรมสาํ หรบั เด็กปฐมวัย
นัน้ หลายทานคงสงสยั วาเดก็ เลก็ ๆ จะสามารถเขา ใจและปฏบิ ตั ิตนอยา งพอเพยี งไดจริงหรือไม ซ่ึงคําตอบก็อยูที่พฤติกรรมท่ี
เดก็ ๆ แสดงออกมาใหเ หน็ อยา งเปนธรรมชาตแิ ละชดั เจน
สาํ หรับเด็กปฐมวยั “สื่อ” นบั วา มีความสาํ คัญเปน อยางมากตอการสงเสริมพัฒนาการเด็ก การเลือกใชและผลิตสื่อ
จงึ เปนสิง่ สาํ คัญท่ีครผู สู อนควรพิจารณาเลือกใชใหเหมาะสมกับพัฒนาการตามวัยและตรงตามวัตถุประสงค โรงเรียนบางบัว
(เพง ตง้ั ตรงจิตรวิทยาคาร) จงึ นอมนําหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาเปนหลักในการเลือกใชแ ละผลิตสื่อ โดยคํานึงถึง
หลักความ “คมุ คา คมุ ทนุ ” ตอไปนี้
กบั การเรยี นรขู องผูเรยี นท่เี กดิ ข้นึ โดยยดึ หลกั ความเหมาะสมกับราคา คาใชจ า ย
และความพยายาม
กบั การชว ยใหผ เู รยี นกระตอื รอื รน และมีสวนรว มกบั
การเรยี น กบั การเพิม่ ประสทิ ธภิ าพการจัดการเรยี นรขู องครู
กับการชว ยใหผูเ รียนเรยี นรอู ยา งเพลดิ เพลนิ กบั การนาํ สอื่ ไปใชใหเกดิ ประโยชนส งู สดุ
สนุกสนาน
มีวัสดุหลากหลาย
ที่สามารถนํามาใชในการสงเสริมทักษะชีวิต
และการปฏิบัติตนตามหลักปรัชญาของ
เศรษฐกิจพอเพียงของเด็กปฐมวัยได เชน
โมเดล หนังสือนทิ าน วัสดอุ ุปกรณเหลือใชตาง
ๆ เปน ตน
สื่ออุปกรณ
อิเล็กทรอนิกส และอุปกรณอื่น ๆ สามารถ
สงเสริมทักษะชีวิตและการปฏิบัติตนตามหลัก
ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียงของเดก็ ปฐมวยั ได
อยางหลากหลาย เชน คอมพิวเตอรแบบพกพา
เพื่อเปดเพลงหรือวิดีทัศนเกี่ยวกับเศรษฐกิจ
พอเพยี ง เปนตน
เปนการจัดกิจกรรม
ตาง ๆ ใหเ ด็กทําเพื่อสงเสริมนิสัยความพอเพียง
เชนการเลนบทบาทสมมุติในการชวยเหลือ
ตนเอง การจัดกิจกรรมตลาดนัดอนุบาลพอเพียง
การใชคําพูดเสริมแรงใหเกิดพฤติกรรมตาง ๆ
เปนตน
ถอดบทเรียนเวทเี สวนาวชิ าการ “การประยกุ ตใชหลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียงในสถานศึกษา”
สื่อการสอน ... เพื่อการเรียนรู
นางสาวศจี ธรรมสวัสดิ์
ส่ือที่ผูสอนนำมาใชประกอบการสอนเรยี กวา “สอื่ การสอน” แตเ ม่อื นำมา
ใหผ เู รียนใชเ รยี กวา “ส่อื การเรียน” โดยเรียกรวมกันวา “สอื่ การเรียนการสอน”
สอ่ื การสอนถอื วา มีบทบาทมาก ในการเรียนการสอนตั้งแตอ ดีตจนถงึ ปจ จบุ ัน
เนอ่ื งจากเปน ตวั กลางทชี่ ว ยใหก ารส่อื ระหวางผูส อน และผเู รยี นดำเนินการไป
ไดอยางมีประสิทธภิ าพ ในการใชส ่ือการสอนนัน้ ผสู อนจำเปนตองศึกษาถงึ
ลักษณะคุณสมบตั ขิ องสอ่ื แตล ะชนิด เพือ่ เลอื กสอ่ื ใหต รงกับวัตถปุ ระสงค
การสอน และสามารถจัดประสบการณก ารเรียนรูใหแ กผ เู รียน โดยตองการ
วางแผนอยา งเปน ระบบในการใชสือ่ ดว ย ท้ังนเ้ี พ่ือใหกระบวนการเรียน
การสอนดำเนินไปอยา งมปี ระสทิ ธภิ าพ
การจัดทำส่ือ “โคก หนอง นา” โมเดล
“โคก หนอง นา” โมเดล เปน รูปแบบทางการเกษตรที่สถาบนั เศรษฐกิจพอเพียง “โคก หนอง นา” บางบัว โมเดล
และมลู นธิ ิกสิกรรมธรรมชาติ ไดน อมนำหลกั การทำเกษตรทฤษฎีใหมของในหลวง
รชั กาลท่ี ๙ มาใชในการบรหิ ารจัดการน้ำ และพ้ืนท่กี ารเกษตร โดยมีการผสมผสาน
กบั ภมู ิปญ ญาพ้ืนบา น และคำนงึ ถึงความเปนอยู โดยแบง พน้ื ที่ ๓o% สำหรบั แหลงนำ้
๓o% สำหรบั ทำนา ๓o% สำหรับทำโคกหรือปา และ ๑o% สำหรับทอ่ี ยอู าศยั
และเล้ียงสตั ว
ในการเรยี นการสอนทีม่ กี ารนำหลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี งมาบูรณาการ จงึ จำเปน ตอ งจดั ทำสื่อการสอนใหเ ปนรปู ธรรม
เน่ืองจาก เศรษฐกจิ พอเพียงเปน ปรัชญาไมใ ชส ตู รสำเรจ็ สง่ิ สำคญั คอื ปรับใชใ หพ อเหมาะ พอดีอยา งเปน เหตุเปนผล ดังนั้น
การจัดทำสื่อการสอนแบบรูปธรรม จะชวยใหนกั เรียนไดเ หน็ ภาพท่ชี ดั เจนของการนำไปปรบั ใชในชวี ติ ประจำวัน
เศรษฐกิจพอเพยี งสู
... การเรยี นรู
เม่ือมีสอื่ การสอนทพ่ี รอ มในการนำไปใช และการนำไปบรู ณากบั การเรยี นรูในรายวชิ าตาง ๆ จงึ ไมใชเร่ืองยาก ตวั อยางการเรยี นรู
ในรายวชิ าวิทยาการคำนวณ ท่มี ุง เนน ใหผ เู รียนไดพ ัฒนาทักษะการคิดวเิ คราะห แกปญ หาอยา งเปนข้ันตอน และเปน ระบบ โดยเรม่ิ ตน
เรยี นรจู ากพืน้ ฐาน หรอื ขอ มลู ใกล ๆ ตัว จากนน้ั นำไปปรบั ประยุกตใชในชีวติ ประจำวัน เชน การออกแบบพ้ืนที่ โคก หนอง นา ซึ่งเปน
พื้นทท่ี ี่ผเู รยี นอาศยั อยู เปนพื้นทช่ี มุ ชนในเมอื ง
๑๑
ถอดบทเรียนเวทีเสวนาวชิ าการ “การประยกุ ตใ ชหลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งในสถานศกึ ษา”
ภาคเี ครอื ขา ย หมายถงึ กลมุ บุคคล องคกรท่ีมกั มเี ปา หมายรว มกัน มารวมตัวกนั ดว ยความสมัครใจ
เพอ่ื ทํากจิ กรรมใหบ รรลเุ ปาหมาย
ผมู ีสวนไดส ว นเสียทกุ ภาคสวนของโรงเรียน นกั เรยี น ผูบริหาร
ตอ งเปนผมู ีความรู คูค ุณธรรม ดํารงตนโดยใชหลักปรัชญา
ของเศรษฐกิจพอเพียง ชมุ ชน เรา คณะครู
• โรงเรียนตองกําหนดนโยบายการดาํ เนินงานเพ่อื
บุคลากร ผูป กครอง
ขบั เคล่อื นการประยุกตใ ชหลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ
พอเพยี งในโรงเรยี นอยางชัดเจน
• วางแผนการพัฒนาบคุ ลากรทกุ สวน
• ครกู าํ หนดประเดน็ ทา ทายในการพฒั นางาน
องคป ระกอบสาํ คญั ของงานท่ีสาํ เร็จ คอื การรจู กั คดิ และการมมี ติ รทดี่ ี
การรูจกั คิด คือ การคดิ บนฐาน ความพอประมาณ ความมเี หตผุ ล และ การมภี มู คิ มุ กันทด่ี ี อยู
ในเง่อื นไข ความรูค ูค ณุ ธรรม
การมีมิตรที่ดี คือ แหลงเรียนรูภายนอก ทั้งหนวยงานภาครัฐ ภาคเอกชน มหาวิทยาลัย
องคก รตา ง ๆ รวมถึงศูนยก ารเรียนรตู นแบบ
วนั น…้ี …ทาํ ไม……..ตอง เครอื ขาย…....
• สมาชิกเครือขายทุกคน ลวนมีศักยภาพเปนผูนาํ การเปลย่ี นแปลง
• เพอื่ มาทํางานรวมกนั ใหเ กิดความสมั พันธ เชอื่ มโยงกับปจจุบัน
• พรอ มกาวสอู นาคตทม่ี นั่ คง และมน่ั ใจ สามารถเผชญิ กบั
สถานการณใ ด ๆ ในอนาคตดวย “พลงั เครอื ขาย”
โรงเรยี นพฒั นาทง้ั ระบบโดยใหทุกคนมีสวนรวม
รวบรวมความคดิ เพอ่ื จดั ทําฐานการเรยี นรู
กระจายอาํ นาจบรหิ าร แบงหนาทีร่ บั ผิดชอบ
ทุกระดับชัน้
รายงานผลการดาํ เนนิ งานตามกําหนด
ตดิ ตามประเมนิ ผลความสาํ เร็จของงาน
สะทอ นคิด แลกเปลี่ยนเรยี นรู เพอื่ การพฒั นางาน
อยางตอเนอ่ื ง และย่งั ยืน
โรงเรยี นมีคณุ ภาพ
นกั เรียนมีทักษะชีวติ ทด่ี ี
สงั คมชน่ื ชมและยอมรบั
ถอดบทเรยี นเวทีเสวนาวิชาการ “การประยกุ ตใ ชห ลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี งในสถานศกึ ษา”
หลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง ครู คือ ผูส นับสนุน สง เสริม และพฒั นาการศกึ ษาทมี่ คี ณุ ภาพ
แกน กั เรียน ทง้ั หลกั วชิ าความรู เสริมคณุ ธรรม ครตู อ งมีการวางแผนและ
เปนปรัชญาที่ชี้ถงึ แนวทางการดําเนินชีวิต เตรยี มการสอน เปนอยางดี ดแู ลเอาใจใสน ักเรียนและมีการจัดกิจกรรม
อยูบนพื้นฐานของทางสายกลาง และความไม เสรมิ เพ่ือสราง ความเขา ใจในบทเรียนย่ิงขึน้ นอกจากนั้นครูควรจัดการ
ประมาท เรยี นรแู บบบรู ณาการ ใหนักเรยี นรอบรูในเรื่องตา ง ๆ
เงอ่ื นไขความรู หมายถึง ความรอบรูความ ยกตัวอยางเชน รายวิชาภาษาไทย หนวยการเรียนรู เรื่อง
รอบคอบ และความระมัดระวงั ในการดาํ เนินชีวติ นทิ านนา รู ท่ีสง เสริมทกั ษะการอาน การตอบคาํ ถาม การฟงจับใจความ
และมารยาท ในการฟง การดู และการพูด อีกทั้งยังบูรณาการกับหลัก
เง่อื นไขคณุ ธรรม หมายถงึ การยดึ ถอื ปรัชญาของ เศรษฐกจิ พอเพียงใหรจู กั วิเคราะหเรื่อง หาสาเหตุ วิธีแกไข
คณุ ธรรมตาง ๆ เชน ความซ่ือสตั ย สุจรติ ความ อยางเหมาะสม
อดทนความเพียร
โดยคํานงึ ถงึ หลกั การ ๓ ประการ
๑) ความพอประมาณ หมายถึง ความพอดี ที่ไมมาก
และไมน อ ยจนเกนิ ไป ไมเบยี ดเบียนตนเองและผอู ่นื
๒) ความมีเหตผุ ล หมายถงึ การใชหลกั เหตผุ ลในการ
ตัดสนิ ใจเรื่องตา ง ๆ อยา งรอบคอบ
๓) การมีภูมิคุมกันที่ดี หมายถึง การเตรียมพรอมรบั
ตอผลกระทบที่เกดิ ขนึ้ จากการเปลีย่ นแปลงรอบตวั
นําพอเพยี ง บรู ณาการสหู องเรยี น
เร่มิ ตนท่คี รอบครัว
มแี บบอยา ง การนาํ ไปใชใ นการดําเนนิ ชีวิตประจําวนั
ของตนเองอยางรอบคอบ และรูจักวางแผนการใช
จายในครอบครัว
เสริมสรา งท่ีโรงเรียน
มีสว นรวม นาํ ไปบูรณาการกบั การจัดการเรยี นรูหรือ
สอดแทรกในการดําเนินชีวิต เพื่อใหนักเรียน
มคี วามรู ทักษะและสามารถนาํ ไปปรับใช
กิจกรรม “ขวดนอยนักออม” นักเรียนเรียนรูการทํา
โครงงาน โดยการนําขวดนํ้าเหลือใชมาประดิษฐเปนกระปุกออมสิน
ทําใหน ักเรียนรูจกั ใชท รัพยากรอยางประหยัด รคู ณุ คาของส่ิงของ รูจัก
แบงปนสิ่งของกับเพื่อน เชื่อมโยงในเรื่องการใชเงิน ใหใชตามความ
จําเปน และรูจกั เกบ็ ออม
ถอดบทเรยี นเวทีเสวนาวชิ าการ “การประยกุ ตใ ชห ลักปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียงในสถานศกึ ษา”
สนาม เด็ก เลน ในกลองสี่เหลี่ยม
นางสาวสุธิดา ศรีพันธบุตร
o๑ โรงเรียนของบางบวั ฯ อยทู า มกลางพ้ืนทใี่ นตึกรปู ทรงเหมือนกลอ งสเี่ หลี่ยม
ซง่ึ ถกู ปกคลุมดวยสมี วั ซัวของตึกรามบานชองและละอองฝนุ ควัน แมจ ะแวดลอ ม
“สัดสวนของพ้นื ท่ี ดวยความเจริญของยุคสมัยหรอื สขี องเมอื งที่ดูซมึ เทา แตโ รงเรียนไมค วรเปน พืน้ ท่ี
ในโคกหนองนา แหง ความหวาดกลวั โรงเรยี นจงึ ไดสรางพน้ื ท่ที ีม่ ากมายดวยของเลน และสีสันสดใส
แปรเปลย่ี นเปนชว งเวลา สนามเดก็ เลนอนั เปนเสมอื นพนื้ ทส่ี ีลกู กวาดของเด็ก ๆ สงิ่ น้ีคอื ความเปนรปู ธรรม
ที่เดก็ แบงปน อยางแรกท่ใี ชสอนความพอเพยี ง ในพน้ื ที่สีลูกกวาดเดก็ ๆ มีอิสระในการเลอื กเลน
เครื่องเลนช้ินหนง่ึ ” อะไรกไ็ ด ไมมีการตดั สิน หรือคาดเดาไปกอ นวาใครควร หรือไมค วรเลนของเลน
อันไหน แตในของเลน ที่มอี ยา งจำกดั เด็กจะตองเรียนรูใ นการบริหารของเลน ให
เพียงพอ สอดคลอ งกับความพอเพียง
เรานำ “โคกหนองนา” มาใชกับเดก็ ๆ ไมใ ชผ านการสอนเพยี งอยางเดยี วแตเปน การซึมซบั จากการใชช ีวติ การแบงสดั สวนอยางพอดี
ทำใหทุกพนื้ ที่ คอื การเรยี นรู สัดสว นของพน้ื ที่ในโคกหนองนาแปรเปลยี่ นเปน ชว งเวลาท่เี ด็กแบงปน เคร่ืองเลน ชน้ิ หนงึ่ เขาไมใชเจาของแตเ พียงผเู ดยี ว
ทุกการเลน คือการเปลีย่ นผาน นอกจากนีพ้ นื้ ทส่ี ลี กู กวาดยงั เปนแหลงรวมตัวและเปนโอกาสใหเด็กไดเรียนรูผา นบทบาทของความเปน พีโ่ ต พี่กลาง
นอ งเล็ก ทเี่ ขาไดม หี ลายสถานะเหมอื นในชีวิตจริง เปน การเรยี นรูผ านวถิ ชี ีวิตจริงอนั เปนธรรมชาติ เด็กเรียนรูค วามสัมพนั ธภายใตสง่ิ แวดลอ ม
ทีม่ ีตนไมเรยี งรายรอบโรงเรียน ถกู หอหมุ ดว ยเปลอื กขรุขระ และเรยี บเนยี น พนื้ ดนิ พ้ืนหิน พ้ืนหญา ที่ตา งกัน ส่งิ เหลา นี้สอนใหเ ดก็ เรียนรู
พน้ื ที่อนั ตราย และปลอดภัย เขารูว าจะปฏิบตั ติ วั กบั ผวิ สัมผัสเหลานัน้ อยา งไร เปนการเปดโอกาสใหเขาไดท ดลองใชชวี ติ ในสถานการณท่ีพบเจอ
“บทบาท สถานะความสัมพนั ธ การแบง ปน ผิวสมั ผสั ของสง่ิ ของ รายละเอียดแวดลอมในโรงเรียน
คอื สิ่งทีส่ อนใหเ ดก็ เรยี นรูความพอเพียงและใชช ีวิตบนความเปน ธรรมชาติและธรรมดา”
“เด็กคนหนง่ึ เปดปดฝาโตะ เรียนเปนรอยรอบ บางทกี ย็ ืนอยขู างหนาตาง แลว ตะโกน
o๒คยุ กบั ผคู นท่อี ยูบนทองถนนดานลาง บางทกี เ็ งยข้ึนฟา เพือ่ คยุ ทกั ทายกบั นกนางแอน”
ขา พเจา เคยอานหนงั สือเลม หน่งึ ชอ่ื “โตะโตะจงั เด็กหญิงขา งหนาตา ง”
เปนหนังสือทเี่ ขียนโดย เทต็ สโึ กะ คุโรยานางิ ตวั เอกของเรอ่ื ง คือ โตะ โตะจัง เดก็ หญิงท่มี นี ิสยั แปลกและแตกตาง
จากเด็กคนอน่ื จนทำใหเธอถกู ไลออกจากโรงเรียน แตถ งึ อยางนัน้ เธอก็ไดค น พบโรงเรยี นแหงหนึ่ง ท่ีไมเ หมอื นทีไ่ หน
ในหนงั สือเลมน้ีไมไดสอนใหครูเปล่ยี นแปลงเด็กท่ีแตกตา ง แตส อนใหครูยอมรบั ในความหลากหลายแลว ปรับตวั
เดก็ บางคนตวั ตนหลนหายไประหวางการเติบโต การศกึ ษาจงึ ควรออกแบบมาดพี อทจ่ี ะรองรบั ความหลากหลายของเด็ก
o๓ “เลน หนงั สือทส่ี อนใหพอเพียง ดวยการเรยี น (เลียน) แบบพอ”
“ แผนโซลารเ ซลลขนาดเล็กทส่ี ะสมพลงั งานไว
แฟลชไดรฟบรรจุ ๙ บทเพลงพระราชนิพนธแ สนไพเราะ อุปกรณเหลานถ้ี กู บรรจไุ วใ นหนงั สอื เลมหนาท่มี ชี อ่ื วา “เรยี น (เลียน) แบบพอ”
ดินสอและกระดาษเปลาสำหรบั รางความคิดใหลงมอื ทำ หนงั สือเลมนี้นอกจากจะใหเรียนรูกับคำวา “คิดถงึ พอ ตอ งทำอยา งไร” แลว
ซองจดหมายสำหรับเก็บเงินออม ยังมไี วสำหรับใหเ ด็ก ๆ ทดลองเลนเพือ่ เห็นภาพของความพอเพยี งมากยิง่ ข้นึ
เมล็ดทดลองปลกู จากโครงการหลวง สอื่ การสอนท่ีเปนรูปธรรม จึงเปนสิ่งที่ฝงอยูในตัวเขา มากกวา คำบอกเลา
ดินทถ่ี กู หม ดวยฟางขา วหรือพรมใยปาลมในหนาหนังสอื ” จากปากเปลา
สนามเด็กเลนในกลองส่เี หลีย่ มแหงนี้ แมจะอยูในพื้นท่อี ยางจำกัด แตห ากออกแบบและจัดสรรสิ่งทีม่ ี
อยางสรา งสรรค ชว ยใหเดก็ คน พบการรูจกั ตัวเอง สมเหตสุ มผล รูจกั สงิ่ แวดลอม พอดอี ยา งมคี วามสุข
๑๔ ผลลพั ธข องการประยกุ ตค วามพอเพยี ง ก็คือ วนั ท่เี ดก็ ไดเบง บาน
BEFOCBORSNUMOMOYFPAHPIPLLOYSIONPGHSYUIFNFISCCIEHNOCOYL 2021