ประเพณีภาคใต้

ประเพณีภาคใต้

ประเพณีลอยเรือชาวเล

" SOUTHERN
TRADITIONS "

คำนำ

ร า ย ง า น เ ล่ ม นี้ จั ด ทำ เ พื่ อ ใ ห้ เ ด็ ก
รุ่น ห ลั ง ไ ด้ ศึ ก ษ า เ กี่ ย ว กั บ

วั ฒ น ธ ร ร ม ป ร ะ เ พ ณี อ า ห า ร
เ ค รื่ อ ง แ ต่ ง ก า ย ภ า ษ า ท้ อ ง ถิ่ น
ว ร ร ณ ก ร ร ม ศิ ล ป ะ พื้ อ บ้ า น ส ถ า
ปั ต ก ร ร ม หั ต ก ร ร ม ข อ ง ภ า ค ใ ต้

แ ล ะ ภ า ค ต ะ วั น อ อ ก



ภ า ค ต ะ วั น อ อ ก เ ป็ น ภู มิ ภ า ค
ย่ อ ย ท า ง ต ะ วั น อ อ ก ข อ ง

ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย เ ดิ ม ถื อ เ ป็ น ส่ ว น
ห นึ่ ง ข อ ง ภ า ค ก ล า ง อ ยู่ ติ ด

ช า ย ฝั่ ง อ่ า ว ไ ท ย ด้ า น ต ะ วั น อ อ ก
นั บ เ ป็ น อี ก ภู มิ ภ า ค ห นึ่ ง ที่ มี ค ว า ม
สำ คั ญ ท า ง เ ศ ร ษ ฐ กิ จ เ นื่ อ ง จ า ก
เ ป็ น แ ห ล่ ง อุ ต ส า ห ก ร ร ม ผ ล ไ ม้

แ ล ะ อั ญ ม ณี ข อ ง ป ร ะ เ ท ศ




ผู้ จั ด ทำ

น า ย อ ภิ นั น ท์ อ่ ว ม อ่ อ น

สารบัญ

ประเพณีสารทเดือนสิบ
ประเพณีให้ทานไฟ

ประเพณีลอยเรือ

ประเพณีแห่นางดาน
ประเพณีสวดด้าน

1

ประเพณีสารทเดือนสิบ

ประเพณีสารทเดือนสิบ เป็นงานบุญ
ประเพณีของคนภาคใต้ ของประเทศไทย โดย
เฉพาะ ชาวนครศรีธรรมราช ที่ได้รับอิทธิพลด้าน
ความเชื่อ ซึ่งมาจากทางศาสนาพราหมณ์ โดยมี
การผสมผสานกับความเชื่อทางพระพุทธศาสนา
ซึ่งเข้ามาในภายหลัง โดยมีจุดมุ่งหมายสำคัญ
เพื่อเป็นการอุทิศส่วนกุศล

2

ช่วงระยะเวลาในการประกอบพิธีกรรม
ของประเพณีสารทเดือนสิบ จะมีขึ้นในวันแรม
1 ค่ำ ถึงแรม 15 ค่ำเดือนสิบของทุกปี
แต่สำหรับวันที่ชาวใต้มักจะนิยมทำบุญกันมากคือ
วันแรม 13-15 ค่ำ ประเพณีวันสารทเดือนสิบโดยใน
ส่วนใหญ่แล้ว จะตรงกับเดือนกันยายน

3

ประเพณีให้ทานไฟ

ประเพณีให้ทานไฟ คือ การทำบุญถวาย
อาหารเช้าแด่ภิกษุสงฆ์ในฤดูหนาว เพื่อให้
พระภิกษุสงฆ์เกิดความอบอุ่นในระหว่าง
การฉันภัตตาหารด้วยวิธีก่อกองไฟแล้ว

ปรุงอาหารและขนมถวายพระ

4

ประวัติความเป็นมาของประเพณีให้
ทานไฟ กล่าวถึงในขุนทกนิกายชาดก
เรื่อง ความตระหนี่ถี่เหนียวของโกลิยะ
เศรษฐี ที่อยากกินขนมเบื้อง แต่
เสียดายเงินไม่ยอมซื้อและไม่อยากให้
ลูกเมียได้กินด้วย ภรรยาจึงทำขนม
เบื้องที่บ้านชั้นเจ็ดให้เศรษฐีได้รับ
ประทานโดยไม่ให้ผู้ใดเห็น ขณะที่สอง
สามีภรรยากำลังปรุงขนมเบื้อง
พระพุทธเจ้าประทับอยู่ที่เชตวันมหา
วิหาร ทรงทราบด้วยญาณ

5

ป ร ะ เ พ ณี ล อ ย เ รือ

ป ร ะ เ พ ณี ล อ ย เ รือ ช า ว เ ล
เ ป็ น ง า น ป ร ะ เ พ ณี เ ก่ า แ ก่ ที่ ห า ดู
ไ ด้ ย า ก ข อ ง ช า ว เ ล เ ก า ะ ลั น ต า
ง า น นี้ จั ด ขึ้ น ต ร ง กั บ วั น เ พ็ ญ
เ ดื อ น 6 แ ล ะ เ ดื อ น 1 1 โ ด ย ก ลุ่ ม
ช า ว เ ล ที่ เ ก า ะ ลั น ต า แ ล ะ เ ก า ะ
ใ ก ล้ เ คี ย ง จ ะ ม า ชุ ม นุ ม กั น ทำ
พิ ธีล อ ย เ รือ เ พื่ อ ส ะ เ ด า ะ
เ ค ร า ะ ห์ บ ริเ ว ณ ช า ย ห า ด ใ ก ล้
กั บ บ้ า น ศ า ล า ด่ า น มี ก า ร ร้อ ง รำ
ทำ เ พ ล ง แ ล ะ ก า ร ร่า ย รำ ร อ บ ลำ
เ รือ ด้ ว ย จั ง ห ว ะ แ ล ะ ทำ น อ ง
เ พ ล ง ร อ ง เ ง็ ง

6

ประเพณีลอยเรือเป็นประเพณีที่
สืบทอดมาจากบรรพบุรุษดั้งเดิม
ของชาวอูรักลาโวย ที่อาศัยอยู่ใน
จังหวัดกระบี่และจังหวัดใกล้เคียง
เมื่ อถึงเวลาที่กำหนดสมาชิกใน
ชุมชนและญาติพี่น้องที่แยกย้ายถิ่น
ไปทำมาหากินในแถบทะเล และหมู่
เกาะต่าง ๆ ในทะเลอันดามันจะพา
กันเดินทางกลับมายังถิ่นฐาน เพื่อ
ประกอบพิธีนี้

7

ประเพณีแห่นางดาน




ประเพณีแห่นางดานเป็นประเพณีที่
เก่าแก่ของจังหวัดนครศรีธรรมราช
ตามความเชื่อของศาสนาพราหมณ์
ที่ถือปฏิบัติสืบทอดกันมาตั้งแต่ครั้ง
มีชุมชนพราหมณ์เกิดขึ้นใน
นครศรีธรรมราช หรือเมื่อราว พ.ศ.
๑๒๐๐ โดยเป็นงานประเพณีที่มี
เพียงแห่งเดียวในประเทศไทย

8

พระคงคาแต่เดิมอยู่บนสวรรค์ เพิ่ง
ลงมาสู่โลกมนุษย์ในครั้งที่ท้าวภคี
รถสำเร็จการพิธีอัญเชิญให้ลงมา
ชำระอัฐิโอรสท้าวสัตระที่ถูกพระ
กบิลบันดาลด้วยฤทธิ์เป็นเพลิงไหม้
ตาย จึงจำเป็นจะต้องใช้น้ำจากพระ
คงคาบนสวรรค์มาชำระอัฐิจึงจะ
หมดบาปไปบังเกิดใน สวรรค์ได้อีก

9

ประเพณีสวดด้าน

วัฒนธรรม และยังแสดงให้เห็นถึง
ความเจริญทางด้านภาษาและ
วรรณกรรมของชาว
นครศรีธรรมราช การสวดด้าน

ประเพณีสวดด้านเป็นประเพณีเก่า
แก่และสำคัญประเพณีหนึ่งของชาว
นครศรีธรรมราช (ศรีธรรมราช
มหานคร) ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงความ
เจริญทางด้านพุทธศาสนา

10
ประเพณีลากพระ


ประเพณีชักพระเป็นประเพณีท้องถิ่น

ของชาวใต้ ซึ่งเป็นประเพณีทำบุญใน
วันออกพรรษา ซึ่งตรงกับ วันแรม 1
ค่ำเดือน 11 ซึ่งเชื่อกันว่า เมื่อครั้งที่
พระพุทธเจ้า เสด็จไปจำพรรษา ณ
สวรรค์ชั้นดาวดึงส์เพื่ อโปรด
พระมารดา

รถหรือล้อเลื่ อนที่ประดับตกแต่งให้
เป็นรูปเรือแล้ววางบุษบก ซึ่งภาษาพื้น
เมืองของภาคใต้เรียกว่า "นม" หรือ
"นมพระ" ยอดบุษบก เรียกว่า "ยอด
นม" ใช้สำหรับอาราธนาพระพุทธรูปขึ้น
ประดิษฐานแล้วลากในวันออกพรรษา
ลากพระทางน้ำ เรียกว่า "เรือพระน้ำ"
ส่วนลากพระทางบก เรียกว่า "เรือพระ
บก" สมัยก่อนจะทำเป็นรูปเรือ ให้คล้าย
เรือจริง ๆ และต้องทำให้มีน้ำหนักน้อย
ที่สุด

" SOUTHERN TRADITIONS "