ชุมชนซำเรบ้านมะม่วง1

ชมุ ชนซำเรบ้ำนมะมว่ ง

ชื่อกลุ่มชำตพิ ันธ์ุ : ซำเร
ช่อื เรยี กตนเอง : ซำเร, สำเหร
ชื่อทผี่ ู้อนื่ เรยี ก : ซำเร, สำเหร
ภำษำท่ีใช้พูดและเขียน : ไม่มีภำษำเขียนของตนเอง ส่วนภำษำพูด ถูกจัดจำแนกในตระกูลภำษำออสโตร-
เอเชียติก (Austro-Asiatic) สำขำมอญ-เขมร ตะวนั ออก (Eastern Mon-Khmer) กลุ่มเพียริก (Pearic)
มติ ทิ ำงประวัติศำสตร์

ชำวซำเรบ้ำนมะม่วงบอกเล่ำถึงควำมเป็นมำของหมู่บ้ำนของตนเองตลอดจนบรรพบุรุษยุคตั้งรกรำก
สมัยก่อนว่ำ บุพกำรีของนำงทอง ซึ่งสันนิษฐำนว่ำ เป็นผู้นำคนแรกๆ ของชำวซำเรต้ังบ้ำนเรือนอยู่ใกล้ต้น
มะม่วง จึงเป็นท่ีมำของกำรเรียกชอื่ หมบู่ ้ำนในภำษำซำเรว่ำ “บำ้ นซอก” (ซอก หมำยถึง มะมว่ ง)

ต่อมำครอบครัวนี้ได้ย้ำยบ้ำนไปยังสถำนท่ีอื่นเพรำะเกิดโรคระบำดและมีผู้เสียชีวติ จำนวนมำกบริเวณ
บ้ำนเก่ำไดก้ ลำยเป็นวัดมะม่วงจวบจนทุกวันนี้ หมู่บำ้ นจงึ ถูกเรียกวำ่ “บำ้ นมะม่วง” ในภำษำไทยตำมชื่อเดิมใน
ภำษำซำเร

พ้นื ท่โี ดยรอบของชมุ ชนซำเรบำ้ นมะม่วง

ชำวซำเรยืนยันว่ำ บรรพบุรุษของพวกเขำอำศัยอยู่ที่บ้ำนมะม่วงและบ้ำนนนทรีย์มำเป็นเวลำช้ำนำน
แล้ว บ้ำนนนทรีย์ซ่ึงอยู่ใกล้ๆ กันมีชื่อเดิมในภำษำซำเร อันมีควำมว่ำ “ทุ่งนำที่อยู่ไกลออกไป” ลูกหลำนของ
ชำวซำเรต้ังรกรำกอย่ำงถำวร ชำวซำเรจึงเป็นท่ีรู้จักว่ำอำศัยอยู่บริเวณแถบนี้ตั้งแต่รุ่นบรรพบุรุษของตัวเอง
บำงคนกล่ำวว่ำ เคยต้ังบ้ำนเรือนอยู่บริเวณพ้ืนท่ีสูงตำมแนวเทือกเขำ และทุกวันน้ีบำงคนก็โยกย้ำยจำกบ้ำน
เดิมมำเป็นบ้ำนที่อยู่ในบริเวณบ้ำนที่หน่วยงำนภำครัฐจัดสรรให้ เป็นหมู่บ้ำนคลองโคน หมู่ที่ 4 ขณะที่บ้ำน
คลองโอนถือเป็นหมู่บ้ำนใหม่จำกกำรจัดตง้ั ข้ึนของหนว่ ยรำชกำร เป็นหมู่อำสำพฒั นำป้องกันตนเอง (อพป.) ซ่ึง
จัดสรรท่ีดินให้ชำวบ้ำนปลูกบ้ำนเรือนกันครอบครัวละ 1 ไร่ จำกเดิมท่ีเคยอำศัยอยู่กันอย่ำงกระจำยตัวตำม
แนวเทอื กเขำ และเขตป่ำไม้

ชุมชนซำเรบำ้ นคลองโอน หมทู่ ่ี 4 ตำบลนนทรีย์ อำเภอบอ่ ไร่ จงั หวดั ตรำด
เปน็ ชุมชนจัดตง้ั ใหมโ่ ดยหน่วยงำนภำครฐั ในทอ้ งถนิ่

ประวตั ิ/ที่มำ :
กลุ่มซำเร นั้น ถ่ินกำเนิดโบรำณอยู่ในบริเวณเชิงเขำ ทำงตะวันตกของเทือกเขำกุเลน ( Kulen

Mountain) ในจังหวัดเสียมเรียบ (Siem Riep) อยู่ในอยู่ใกล้นครวัด (Angor Wat) ไปทำงเหนือเป็นศูนย์กลำง
ของอำณำจักรเขมรโบรำณ พวกเขำต้ังถิน่ ฐำนมำยำวนำนก่อนประชำชนเขมรรุ่นใหม่จะเกิดขึ้นก็มำจำกบริเวณ
น้ัน Jean Moura ชำวฝรัง่ เศส เปน็ ชำวตะวันตกรุ่นแรกแรกให้ข้อมูลเก่ยี วกบั ชำวซำเรว่ำ เขำเห็นชำวซำเรใน
เสียมเรียบเป็นทหำรป้องกันของรำชสำนักและวัดโบรำณมีจำนวนมำกอยู่บริเวณรอบนครวัด สมำชิกของกลุ่ม
เหล่ำนี้ Pol Kravanh หรือ Samre Kravanh หรือซำเรของเทือกเขำบรรทัด (Cardamon Mountain) หรือ
ซำเรตะวันออก (Eastern Samre) อยู่ใต้ปกครองของพระมหำกษัตริย์เพื่อช่วยเก็บกระวำนท่ีน่ัน คนซำเรเป็น
กลุ่มท่ีอยู่ตำมแนวป่ำ กล่ำวได้วำ่ ซำเรถึงเป็นกลุ่มท่มี ีควำมปำ่ เถ่ือนถูกจัดใหม้ ีสถำนะทำงสังคมต่ำที่สดุ ในสงั คม
เขมร

นอกจำกนั้น พบว่ำมีบทควำมในปี ค.ศ.1941 เขียนเก่ียวกับกลุ่มคนซำเรผู้พูดภำษำเพียริก (Pearic
speaking group) ของเสยี มเรียบว่ำ Srah, Skon, Rokar และ Peam ซง่ึ ตดิ ต่อกบั หมบู่ ำ้ น Khun Ream เป็น
ชมุ ชนท่ีมปี ระชำกรชำวซำเรอำศัยอย่ำงหนำแน่น ทีย่ ืนยันอย่ำงชดั เจนวำ่ เป็นสำยเลอื ดด้ังเดิม ซ่ึงแมอ้ ำจตัดสิน
ตำมองค์ประกอบทำงกำยภำพ พวกเขำมีกำรใช้ภำษำเขมรโบรำณซ่ึงมีระบบเสียงเบำมำก กำรออกเสียงควบ
กลำ้ และเสียงลงทำ้ ยปรำกฏขนึ้ เมือ่ มีกำรร้องเพลงหรอื แต่งเสยี งอยำ่ งชัดเจน

ในปี ค.ศ. 2013 ซำเรซึ่งยังคงอำศัยบริเวณเชิงเขำและทำงตะวันตกของเทือกเขำกุเลนไม่กี่กิโลเมตร
จำกวัดท่ีมีชื่อเสียงในกลุ่มบันทำยศรี (Banteay Srei) หมู่บ้ำนซำเรที่ต้ังถ่ินอำศัยปรำกฏต้ังแต่ปี ค.ศ.
1941 จริงๆ แล้วพวกเขำลืมภำษำแม่ของตนเองไปแล้ว และซำเรจะตระหนักได้ว่ำ ตนเองเป็นกลุ่มชำติพันธ์ุ
เขมร แตพ่ วกเขำยงั คงสำรภำพวำ่ มีรำกเหงำ้ มำจำกกลุม่ ชำตพิ นั ธ์ุซำเร

ระหว่ำงสองทศวรรษสุดท้ำย กลุ่มชำติพันธุ์เขมรจำนวนมำกต้ังถ่ินฐำนในหมู่บ้ำนเดิมและชำวซำเรซ่ึง
ในไม่ช้ำจะกลืนกลำยเปน็ กลมุ่ ชำติพันธุเ์ ขมรหลกั ท้ังหมด (Joachim Schliesinger, 2011)

วถิ ชี ีวติ :
ส่วนใหญ่ประกอบอำชีพด้ำนกำรเกษตร รับจ้ำงสวนปำล์ม เพำะพันธุ์กล้ำไม้กฤษณำ(ไม้หอม) สวน

ยำงพำรำ สวนผลไม้ และอำชีพเก็บของป่ำขำย อีกส่วนหนึ่งก็รับจ้ำงทั่วไป รำยได้ของประชำกรในพ้ืนที่ต่อปี
พอประมำณจำนวน 52,000 บำทตอ่ /ครอบครัว/ปี

นอกจำกน้ันผลิตภัณฑ์เคร่ืองจักสำนจำกคลุ้มของ “กลุ่มวิสำหกิจชุมชนจักสำนบ้ำนคลองโอน” ก่อตั้ง
เมื่อวันท่ี 1 เมษำยน พ.ศ. 2550 โดยใช้ งบ SML มำจัดซอื้ อุปกรณใ์ นกำรผลิตซึ่งเป็นกำรรวมกลุ่มเพ่ืออนุรกั ษ์
ภูมิปัญญำชำวบ้ำนให้อยู่คู่ชุมชนตลอดไป กลุ่มอำชีพสตรี ผลิตภัณฑ์จักสำน ได้จดวิสำหกิจแล้วเม่ือวันท่ี 14
ก.พ.2551 และยังได้รับเป็นผลิตภัณฑ์ OTOP ระดับสำมดำว ได้รับมำตรฐำนผลิตภัณฑ์อุตสำหกรรม เป็นเภท
ผลิตภณั ฑจ์ ักสำนไมไ้ ผ่ และคลุ้ม เมอ่ื ปี พ.ศ. 2553 และ 2555

กล่ำวได้ว่ำ ชำวซำเรส่วนใหญ่อำศัยกำรเก็บของป่ำแถบเทือกเขำบริเวณใกล้เคียง บำงคนเก็บผลผลิต
จำกป่ำเพอ่ื ชำยให้กับพ่อคำ้ ทอ่ี ำจจะเข้ำมำรับซ้ือถงึ ในหมูบ่ ำ้ น แม้วำ่ จะเป็นสงิ่ ผดิ กฎหมำยก็ตำม บำงคนลำ่ สัตว์
ประเภท หมูปำ่ ไก่ปำ่ ผู้ชำยจะทำกับดักไมไ้ ผ่เพ่ือจับสัตวข์ นำดเล็ก เช่น นก ปลำ ผู้หญิงรับผิดชอบในกำรดูแล
บำ้ นเรอื น เตรยี มกบั ข้ำว ทำอำหำร ชำวซำเรบำงครอบครวั ทำกำรเกษตร เพำะปลูกทำไรส่ บั ปะรด ปลกู มะมว่ ง
กล้วย พริกไทย พริก และผลไม้ ตลอดจนพืชผักอ่ืนๆ บำงคนออกไปทำงำนรับจ้ำงเป็นแรงงำนในสวน บำงรำย
ท่ีมีที่ดินของตนเองก็จะทำกำรเกษตร ทำสวนยำงพำรำ สวนผลไม้มำกขึ้น ชำวซำเรส่วนใหญ่มีฐำนะยำกจน
ส่วนน้อยที่จะมีอำชีพอ่ืนๆ เช่น เป็นครู รับรำชกำร ตลอดจนเป็นเจ้ำของกิจกำร แม้ว่ำปัจจุบันสถำนทำง
เศรษฐกิจของหมบู่ ำ้ นของชำวซำเรจะดีข้นึ แล้วกต็ ำม แตก่ ็ยังถือวำ่ คอ่ นขำ้ งตำ่ กวำ่ ชำวบ้ำนโดยทวั่ ไป
ครอบครัวและระบบเครือญำติ :

ชำวซำเรอำศัยในครอบครัวเด่ียว (nuclear family) มีพ่อเป็นหัวหน้ำครอบครัวและมีระบบกำร
แตง่ งำนแบบผัวเดียวเมียเดียว (monogamy) เมือ่ มคี รอบครัวถงึ จะแยกสมำชิกออกไป ลูกๆ จะดแู ลพ่อแม่เม่ือ
ยำมแก่เฒ่ำ ตำมประเพณีด้งั เดิมแล้ว เม่ือสมำชิกของครอบครัวตอ้ งกำรแต่งงำนพวกเขำจะนำเหยือกน้ำไปวำง
ไว้ที่บ้ำนของบุคคลที่ชอบ ในวันต่อมำถ้ำเหยือกน้ำยังอยู่ในที่เดิมและยังเต็มอยู่หมำยถึง ถูกปฏิเสธ แต่ถ้ำ
เหยือกน้ำนั้นวำ่ งเปล่ำ เป็นสัญลกั ษณ์ของกำรตอบตกลง แตป่ ระเพณีนีก้ ลับหำยไปแล้ว
กำรสืบผแี ละมรดก :

สว่ นกำรสืบสำยสกลุ เปน็ ไปตำมฝ่ำยชำยแบบไทยปัจจบุ นั
กำรแต่งกำย :

ชำวบำ้ นใกลเ้ คียงใหค้ วำมเหน็ วำ่ ชำวซำเรส่วนใหญม่ ีลักษณะทำงกำยภำพทคี่ อ่ นขำ้ งเห็นควำมแตกตำ่ ง
จำกคนกลุ่มอื่นท่ัวไปในทำงกำยภำพอย่ำงเห็นได้ชัด ได้แก่ มีผิวคล้ำกว่ำคนไทยทั่วไป มีรูปร่ำงเล็กกว่ำคนพื้น
ถิ่น ริมฝีปำกหนำ และมีผมหยักศก ทุกวันนี้ค่อนข้ำงยำกจะจำแนกด้วยลักษณะทำงกำยภำพว่ำคนกลุ่มนี้ต่ำง
จำกคนอื่น ด้วยกำรแต่งงำนขำ้ มกลุ่มของคนซำเรกับกับคนไทยมำกขึ้น แต่ยังพอปรำกฏลักษณะเหล่ำน้ีอยู่บ้ำง
ในผู้สูงอำยุ หรือผู้อำวโุ สในหมู่บ้ำน ขณะทีเ่ คร่อื งแต่งกำยเปน็ ไปเหมือนกับคนไทยในแถบพื้นท่ีชนบทท่วั ไป

เคร่ืองแต่งกำยและงำนหัตถกรรมของชำวซำเรท้ังในเทือกเขำบรรทัดและจังหวัดเสียมเรียบไม่ได้สวม
เคร่ืองแต่งกำยตำมประเพณีด้ังเดิมของพวกเขำแล้ว แต่สวมเครื่องแต่งกำยเหมือนชำวนำเขมรท่ัวไป ผู้หญิงซำ
เรสวมเส้ือผ้ำหลำยสีมีกระโปร่งยำวและมีผ้ำนุ่งอีกช้ัน ผู้ชำยซำเรสวมเสื้อเช้ิตแขนสั้นหรือเสื้อคอกลมและ
กำงเกงขำยำวเมื่อทำงำนที่บ้ำนหรืออยู่ในทุ่งนำพวกเขำจะถอดเส้ือออก ผู้หญิงซำเรไม่ตกแต่งหรือสวมใส่
เครื่องประดับอญั มณีใดใด ผหู้ ญงิ สงู วัยเกลำ้ ผมมวย สว่ นผูห้ ญิงทีอ่ อ่ นอำวุโสลงมำจะไวผ้ มยำว โดยปลอ่ ยผม

บ้ำน :
ชำวซำเรในเกำะกงทำบ้ำนขนำดใหญ่บนเสำสูงจำกพ้ืนประมำณ 2 - 2.5 เมตร ผนังและพื้นทำจำกไม้

หลังคำมุงดว้ ยสังกะสี บันไดไมพ้ ำดตรงข้ึนยงั ประตใู หญ่ ไมม่ ีรำวบันได ภำยในบ้ำนประกอบดว้ ยห้องขนำดใหญ่
หอ้ งเดยี ว บำงคร้งั แบง่ เป็นห้องย่อย มหี ้องนอนของพ่อแม่นอนต่ำงหำก

ชำวซำเรในเสียมเรียบสรำ้ งบ้ำนยกพื้นเสำสงู พอๆ กับท่ีพบในเกำะกง แต่เสำจะสั้นกว่ำประมำณ 0.5 -
1 เมตรจำกพน้ื วัสดุพ้ืนฐำนเหมอื นกัน เสำเรือนทำจำกไม้ หลงั คำและผนังทำจำกไมไ้ ผ่ พ้นื ทำจำกไม้ แต่ละมุม
บ้ำนเป็นพื้นที่เก็บของภำยในบ้ำน เช่น เครื่องใช้ไฟฟ้ำ วิทยุ โทรทัศน์ วีดีโอ อีกมุมหน่ึงวำงกระสอบข้ำวและตู้
เสอื้ ผำ้ เตียง และเสือ่ ไม้ไผส่ ำหรบั เดก็ ๆ มีอุปกรณอ์ ่ืนๆอยอู่ ีกมมุ แมว้ ำ่ จกั รยำนแขวนอยู่บนผนัง บ้ำนท่ีมีขนำด
ใหญ่จะมสี ่วนต่อออกไปเป็นห้องครัวอยู่บนเสำและเข้ำออกไดโ้ ดยตรงจำกห้องหลักของบำ้ น ส่วนบำ้ นที่มขี นำด
เล็กสร้ำงด้วยวิธีแบบดั้งเดิมและค่อนข้ำงคล้ำยกับชำว Poarในจังหวัดพระวิหำร มีเตำไฟบนพื้นตรงกับประตู
ทำงเข้ำ เตำไฟกอ่ ข้ึนจำกดินมกี รอบทำจำกไม้
ภำยหลังเปล่ียนแปลงมำกขึ้น นิยมสร้ำงเรือนปูนชั้นเดียว มุงกระเบื้อง หรือบำงครั้งก็สร้ำงเป็นเรือนสองช้ัน
โดยข้ำงบนเป็นไม้ และข้ำงลำ่ งเป็นปูน ปัจจุบันนิยมกลับมำสร้ำงบ้ำนแบบสมัยใหม่มำกขึ้น ดั้งเดิมบ้ำนทำจำก
ไมไ้ ผ่เปน็ หลกั

ลักษณะบ้ำนเรือนและหมู่บ้ำนของชำวซำเรในเสียมเรียบ อำศัยอยู่ในหลำยหมู่บ้ำน ไม่ได้ตัง้ บ้ำนเรือน
อยู่กันเป็นกลุ่ม จะอยู่อำศัยค่อนข้ำงไกลจำกกัน ชำวบ้ำนไม่ได้มีกำรติดต่อต่อกันกับอีกบ้ำนหน่ึงซึ่งอยู่ไก ล
ออกไป ชำวซำเรกล่ำวว่ำ พวกเขำไม่ไดต้ ิดตอ่ กับคนซำเรท่ีอำศัยอยหู่ ม่บู ำ้ นข้ำงเคยี งเลย
อำหำร :

เช่นเดียวกบั คนไทยท่ัวไป
ประเพณแี ละเทศกำลสำคัญ :

ชำวซำเรเป็นอีกกลุ่มหนึ่งท่ีมีมีประเพณีที่สืบทอดมำช้ำนำนแล้วตั้งแต่โบรำณ เรียกว่ำ “ผีแม่มด” ซ่ึง
เป็นผีประเพณีที่เก่ียวข้องกำรเซ่นไหว้ผีโดยเฉพำะ ตำมควำมเช่ือว่ำ มีผีอยู่รอบตัว ผีบำงชนิดมำเข้ำหรือทำให้
ร่ำงกำยเจ็บป่วย เช่น ผรี ้ำย เสือสมิง ถ้ำผีเข้ำทำอันตรำยส่งผลทำให้เจ็บป่วยเป็นไข้หรือโชคไม่ดี จะตอ้ งทำพิธี
เซ่นไหว้ผี และ/หรือผีตนนั้นต้องกำรเป็นเพื่อนหรือต้องกำรมำเล่นกับคน ชำวซำเรเรียกพิธีนี้ว่ำ “เล่นผีแม่
มด” ซึ่งทำกันในเวลำกลำงคืน พิธีหรือประเพณีนี้เป็นกำรแสดงออกถึงควำมเช่ือว่ำด้วยเร่ืองผี และเช่ือว่ำจะ
นำสิ่งดีมำให้กับชุมชนและครอบครัว ขณะเดียวกันก็เป็นกำรปัดเป่ำสิ่งช่ัวร้ำยออกไป ชำวซำเรทำพิธีผีแม่มด
ในช่วงเดือน 2 ถึงเดือน 3 ตำมปฏิทินจันทรคติ และประกอบพิธีเล่นผีแม่มดทุกๆ ปี บำงครอบครัวรวมกันทำ
ขณะท่ีบำงกลมุ่ บำงครอบครวั ก็อำจจะแยกกนั ทำ ลักษณะของพธิ เี ล่นผีแม่มดค่อนข้ำงเหมือนกบั ชำวกะซอง

เม่ือทำพิธีจะมรี ่ำงทรงซงึ่ ส่วนใหญเ่ ป็นผู้หญงิ มีเครื่องประกอบพิธเี ซน่ ไหวว้ ำงอยูเ่ บื้องหนำ้ เมื่อผู้ชำยจะ
ตีกลองอย่ำงตอ่ เน่ือง จะมีกำรร้องเพลงเชิญผใี ห้เขำ้ กบั ร่ำงทรง บรรยำกำศของงำนเลน่ ผีแม่มดเปน็ ไปดว้ ยควำม
สนกุ สนำนรื่นเริง เม่ือผีเขำ้ รำ่ งทรงกจ็ ะเริ่มแสดงแสดงอำกัปกิริยำ และเมื่อผอี อกจำกร่ำงทรงแล้ว ก็จะเชิญผีตน
อ่ืนเขำ้ มำอกี
กำรเกดิ :

เชน่ เดยี วกบั ชำวกะซองและคนไทยโดยทัว่ ไป
กำรแต่งงำน :

ใกลเ้ คียงกับชำวกะซอง และปฏบิ ตั ิตำมประเพณีไทยร่วมสมัย

กำรตำยและกำรทำศพ :
ประเพณีตำนำนและควำมเชื่อของชำวซำเรในกมั พูชำ พบวำ่ เป็นเวลำชำ้ นำนมำแล้วทช่ี ำวซำเรนับถือ

พทุ ธศำสนำแต่ยงั คงมกี ำรเฉลิมฉลองตำมควำมเชื่อเร่ืองภูตผีวญิ ญำณอยู่ เชน่ เดยี วกับกลุ่มคนท่ีพดู ภำษำเพยี รกิ
พวกเขำจะประกอบประเพณีประจำปที ่สี ำคัญในเดือน 5 บชู ำพระและผปี ระจำหมู่บ้ำน หม่บู ้ำนซำเรมีวัดและมี
กำรเฉลมิ ฉลองตำมประเพณีของพุทธศำสนำเช่นเดยี วกบั ปฏิทนิ พุทธศำสนำของชำวเขมร เมื่อชำวซำเรเสยี ชวี ติ
จะใช้กำรเผำทวี่ ดั ในทอ้ งถิน่
ประเพณเี ซ่นไหวบ้ รรพชน :

เปน็ ไปตำมกำรบชู ำเซ่นไหวต้ ำมเทศกำลพุทธศำสนำ
กำรข้ึนปใี หม่ :

เชน่ เดียวกบั คนไทย
เทศกำลเพำะปลกู :

ตำมฤดูกำลแบบคนไทยทอ้ งถิน่ จังหวดั ตรำด
เทศกำลเก็บเกยี่ วผลผลติ :

ตำมฤดูกำลแบบคนไทยทอ้ งถน่ิ จังหวัดตรำด
ศำสนำและควำมเชื่อ :

คนซำเรนับถือภูตผีวิญญำณ เช่ือในเร่ืองผี โดยเฉพำะอย่ำงยิ่งผีท่ีเกี่ยวข้องกับบรรพบุรุษ ชำวซำเรจะ
ประกอบพิธีบชู ำผี โดยเซ่นไหว้ดว้ ยอำหำรและเหล้ำ แตเ่ ดิมทุกปแี ต่ละครอบครัวจะทำพิธีเซ่นไหวบ้ ูชำผีในช่วง
เดอื น 4 ถงึ เดือน 6 (ตำมปฏิทนิ จันทรคติ) เพอ่ื ขอให้ผีบรรพบุรุษปกป้องคมุ้ ครองลูกหลำน และขอพรจำกบรรพ
บรุ ุษ ทุกวันน้ีชำวซำเรท้ังหมู่บำ้ นมะมว่ งและบำ้ นคลองโอนเป็นพุทธศำสนิกชน พุทธกลำยเปน็ ศำสนำหลักของ
คนซำเร มีวัดมะม่วงเป็นศูนย์กลำงทำงศำสนำ มีพรสงฆ์ที่เป็นชำวซำเร ตลอดจนชำวซำเรบำงครอบครัว
สง่ เสรมิ ให้ลูกชำยบวชเป็นพระเพ่ือเข้ำไปเรียน ตลอดจนส่งลูกเข้ำไปในเมอื งเพือ่ ได้รับโอกำสทำงกำรศึกษำมำก
ขึ้น
ผูน้ ำพิธ/ี ผู้ประกอบพิธี :

ผูน้ ำในกำรประกอบพิธีกรรม คือ พ่อหมอ, แม่มด, ครูเซ่น
กำรรกั ษำ :

ผีฝ่ำยรำ้ ย หรอื ท่ีชำวกะซองเรยี กวำ่ “ผแี มม่ ด” เปน็ วญิ ญำณท่ีชำวบำ้ นเช่อื วำ่ สำมำรถก่อให้เกดิ เภทภัย
แก่ผู้คนได้ ซ่ึงหำกทำอันตรำยหรือก่อภัย เช่ือกันว่ำผีจะติดตำมต้นไม้ ป่ำ เขำ แม่น้ำ ลำคลอง หรือวัตถุต่ำงๆ
หำกมีคนไปทำให้ผีตนใดไม่พอใจอำจทำให้ผู้น้ันเจ็บไข้ เจ็บป่วย ไม่สบำยได้ เม่ือเกิดอำกำรเจ็บป่วยกะทันหัน
มักเช่ือว่ำ เป็นกำรกระทำของผีร้ำยต่ำงๆ ต้องให้ผู้ที่สื่อสำรกับผี หรือแม่มด หรือผู้หมอดูว่ำ ผีชนิดใดทำให้
เจ็บป่วย หรือมีผีตนใดติดตำมมำกับบุคคลผู้น้ันจนทำให้เจ็บป่วย จำกนั้นจึงต้องบนบำนขอขมำไถ่โทษให้ผู้
เจ็บป่วยด้วยของเซ่นไหว้ เป็นสัตว์เลี้ยง เช่น ไก่ ไข่ เหล้ำ ข้ำวสำร นอกจำกนั้นจะต้องทำพิธีเชิญผีมำร่วมใน
ประเพณเี ซน่ ไหว้ผแี ม่มดในเดือน 3 ของทุกปอี กี ด้วย
เคร่อื งดนตรี :

กลองยำว, ตะโพน ใช้ในงำนประเพณีเซ่นไหวผ้ ีเดอื น 3
เพลง :

ไมป่ รำกฏชัด มักเป็นกำรรอ้ งสดในประเพณเี ซน่ ไหวผ้ แี มม่ ด
กำรเตน้ รำ :

ร่ำยรำในงำนประเพณีเซน่ ไหวผ้ ีแม่มดในเดือน ร่ำยรำในงำนประเพณเี ซ่นไหว้ผีแม่มดในเดอื น 3

เอกสำรอำ้ งอิง :

http://www.sac.or.th/databases/ethnic-
groups/ethnicGroups/40?Populations_sort=household_amount