E-book ประวัติลูกเสือไทย

ประวัตลิ กู เสือไทย

พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เม่ือพระชนมายุได้ 13 พรรษา ได้เสด็จไปทรง
ศึกษา ณ ประเทศอังกฤษ ทวีปยุโรป ระหว่างที่ทรงศึกษาอยู่นั้น ได้ทรงทราบเร่ืองการสู้รบเพ่ือ
รักษาเมืองมาฟิคิง (Mafeking) ของ ลอร์ดเบเดน โพเอลล์ (Lord Baden Powell) ซึ่งได้ต้ังกอง
ทหารเด็กเป็นหน่วยสอดแนมช่วยรบในการรบกับพวกบัวร์ (Boar) จนประสบผลสาเร็จ และได้ต้ัง
กองลูกเสือข้ึนเป็นคร้ังแรกของโลก ที่ประเทศอังกฤษ เม่ือ พ.ศ. 2450 เม่ือพระองค์เสด็จนิวัติสู่
ประเทศไทย ก็ได้ทรงจัดต้ังกองเสือป่า (Wild Tiger Corps) ขึ้น เมื่อวันท่ี 6 พฤษภาคม 2454 มี
จุดมุ่งหมายเพ่ือฝึกหัดให้ข้าราชการและพลเรือนได้เรียนรู้วิชาทหาร เพ่ือเป็นคุณประโยชน์ต่อ
บ้านเมือง รู้จักระเบียบวินัย มีความจงรักภักดีต่อสถาบันชาติ ศาสนา และพระมหากษัตริย์
ต่อจากน้ันอีก 2 เดือน ก็ได้พระราชทานกาเนิดลูกเสือไทยขึ้นเม่ือวันที่ 1 กรกฎาคม 2454 ด้วย
ทรงมีพระราชปรารภว่า เม่ือฝึกผู้ใหญ่เป็นเสือป่า เพื่อเตรียมพร้อมในการช่วยเหลือชาติบ้านเมือง
แลว้ เหน็ ควรท่ีจะมีการฝกึ เด็กชายปฐมวยั ให้มคี วามรทู้ างเสือปา่ ดว้ ย เมอ่ื เติบโตขึ้นจะได้รจู้ กั หนา้ ท่ี
และประพฤตติ นใหเ้ ปน็ ประโยชน์ตอ่ ชาติบา้ น เมือง

จากนั้น ทรงตั้งกองลูกเสือกองแรกข้ึนท่ีโรงเรียนมหาดเล็กหลวง (โรงเรียนวชิราวุธ ใน
ปัจจุบนั ) และจัดต้ังกองลกู เสือตามโรงเรียน ต่าง ๆ ให้กาหนดข้อบังคับลักษณะปกครองลูกเสือขึ้น
รวมทั้งพระราชทาน คาขวัญให้ลูกเสือว่า “เสียชีพ อย่าเสียสัตย์ ” ผู้ท่ีได้รับยกย่องว่าเป็นลูกเสือ
ไทยคนแรก คือ นายชัพท์ บุนนาค ซ่ึงต่อมา ได้รับพระราชทานบรรดาศักด์ิเป็น “นายลิขิต สาร
สนอง”

ปี พ.ศ. 2463 ได้จัดส่งผู้แทนคณะลูกเสือไทย จานวน 4 คน ไปร่วมงานชุมนุมลูกเสือโลก
คร้ังท่ี 1 (1st World Scout Jamboree) ซึ่งจัดเป็นครั้งแรกของโลก ณ อาคารโอลิมเปีย กรุง
ลอนดอน ประเทศองั กฤษ

ปี พ.ศ. 2465 คณะลูกเสอื ไทย ไดส้ มัครเข้าเป็นสมาชิกของสมัชชาลกู เสือโลก ซึ่งขณะน้ัน
มีสมาชิกรวมท้ังส้ิน 31 ประเทศ ประเทศทั้ง 31 ประเทศนี้ นับเป็นสมาชิกรุ่นแรก หรือสมาชิก
ผู้กอ่ การจดั ตง้ั (Foundation Members) สมัชชาลูกเสือโลกข้นึ มา

ปี พ.ศ. 2467 ได้จัดส่งผู้แทนคณะลูกเสือไทย 10 คน ไปร่วมงานชุมนุมลูกเสือโลก ครั้งท่ี
2 ณ ประเทศเดนมาร์ก

ปี พ.ศ. 2468 พระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จสวรรคต เม่ือวันท่ี 24
พฤศจกิ ายน 2468

พ.ศ. 2454 (ค.ศ. 1911)
- พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลท่ี 6 ทรงก่อต้ังกิจการลูกเสือไทย เม่ือวันท่ี 1
กรกฎาคม พ.ศ. 2454
พ.ศ. 2463 (ค.ศ. 1920)
- สง่ ผแู้ ทนคณะลูกเสอื ไทยไปรว่ มงานชมุ นุมลูกเสือโลก คร้ังที่ 1 ณ ประเทศองั กฤษ
พ.ศ. 2465 (ค.ศ. 1922)
- คณะลกู เสือแห่งชาติ เข้าเปน็ สมาชิกสมัชชาลูกเสือโลก
พ.ศ. 2467 (ค.ศ. 1924)
- ส่งผแู้ ทนคณะลกู เสือไทยไปร่วมงานชุมนุมลูกเสือโลก ครง้ั ท่ี 2 ณ ประเทศเดนมาร์ก
พ.ศ. 2470 (ค.ศ. 1927)
- จดั งานชมุ นุมลูกเสือแห่งชาติ ครัง้ ท่ี 1 (1st National Jamboree)
พ.ศ. 2499 (ค.ศ. 1956)
- เปน็ สมาชิกของสานักงานลกู เสือภาคตะวนั ออกไกล ซ่งึ เพ่ิงจดั ตัง้ ขึน้ ขณะน้นั มีประเทศสมาชกิ อยู่
10 ประเทศ
พ.ศ. 2504 (ค.ศ. 1961)
- เฉลิมฉลองครบรอบ 50 ปกี ารลูกเสือไทย
พ.ศ. 2505 (ค.ศ. 1962)
- เป็นเจ้าภาพจัดการประชุมผู้บังคับบัญชาลูกเสือภาคตะวันออกไกล คร้ังท่ี 3 (3rd Far East
Scout Conference) ณ ศาลาสนั ตธิ รรม

แหลง่ ท่มี า : https://sites.google.com/site/scoutcyp2/history_thai_scout

ความเป็นมาลกู เสือไทย อาจแบง่ เปน็ 5 ยคุ ดังน้ี

1. ยุคกอ่ ตง้ั (พ.ศ. 2454 – 2468) รวม 14 ปีอยใู่ นรชั กาลที่ 6
- 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2454 ทรงจัดตั้งกองเสือป่า(Wild Tiger Corps) เพ่ือให้ข้าราชการ

และพลเรือนได้มีโอกาสฝึกหัดวิชาทหารเพื่อเป็นคุณ ประโยชน์ต่อตนเองและบ้านเมืองในอันที่จะ
ทาให้รู้จกั ระเบียบวินัย มีกาลังใจ กาลังกายเข้มแข็ง มีความจงรักภักีดีต่อสถาบนั ชาติ ศาสนา และ
พระมหากษตั ริย์

- 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2454 ทรงสถาปนาลูกเสือไทย โดยตราข้อบังคับลักษณะปกครอง
ลูกเสือ และจัดต้ังกองลูกเสือขึ้นตามโรงเรียน และสถานที่อันสมควร และพระราชทานคาขวัญ
ให้กับลูกเสือไว้ว่า “เสียชีพอย่าเสียสัตย์”จากนั้นได้ต้ังสภากรรมการกลางจัดการลูกเสือแห่งชาติ
ข้ึน โดยพระองค์ทรงดารงตาแหน่งสภานายกและหลังจากนั้นพระมหากษัตริย์องค์ต่อมาทรง เป็น
สภานายกสภาลูกเสือแห่งชาติตลอดมาจนถึงปี พ.ศ. 2490 ในยุคน้ีมีเหตกุ ารณ์สาคัญ ๆ เช่น พ.ศ.
2454 - ตั้งลูกเสือกองแรกท่ี โรงเรียนมหาดเล็ก ( คือ โรงเรียนวชิราวุธปัจจุบัน ) เป็นกองลูกเสือ
ในพระองค์ เรยี กว่า กองลกู เสือกรงุ เทพฯ ท่ี 1

- พ.ศ. 2458 - พระราชทานเหรียญราชนิยมให้แก่ลูกเสือโท ฝ้าย บุญเลี้ยง (ต่อมาเป็น
ขุนวรศาสนด์ รุณกิจ)

- พ.ศ. 2459 - ตั้งโรงเรียงผู้กากับลูกเสือในพระบรมราชปู ถัมภ์ขน้ึ ณ สโมสรเสอื ป่าจังหวัด
พระนคร หลักสตู ร 2 เดอื น เปดิ ได้ 4 ปกี ็ล้มเลิก

- พ.ศ. 2463 - ส่งผู้แทนลูกเสือไทย 4 คน ไปร่วมงานชุมนุมลูกเสือโลกคร้ังท่ี 1 (World
Scout Jamboree) ณ โคลัมเบีย กรุงลอนดอน ประเทศอังกฤษ โดยมี นายสวัสดิ์ สุมิตร เป็น
หวั หนา้ คณะ

- พ.ศ. 2465 - คณะลูกเสือไทยสมัครเขา้ เปน็ สมาชิกของสมัชชาลกู เสือโลก เปน็ กลุม่ แรกมี
ประเทศต่างๆ รวม 31 ประเทศ และถือเป็นสมาชิกผู้ก่อตั้ง (Foundation Members) ของ
องค์การ ลกู เสอื โลก

- พ.ศ. 2467 - ส่งผู้แทนคณะลูกเสือไทย 10 คน ไปร่วมงานชุมนุมลูกเสือโลกคร้ังท่ี 2 ณ
ประเทศ เดนมารก์ โดยพระยาภรตราชา เปน็ หวั หนา้ คณะ

- พ.ศ. 2468 - การลกู เสอื ไทยสูญเสยี พระผพู้ ระราชทานกาเนดิ ลูกเสอื ไทยรัชกาลที่ 6

แหล่งทีม่ า : https://sites.google.com/site/scoutcyp2/history_thai_scout

2. ยุคสง่ เสริม (พ.ศ. 2468 – 2482) สมยั รัชกาลที่ 7 จนถึงสงครามโลกครั้งที่ 2 ยคุ น้ี
แบ่งออกเปน็ 2 ตอน คอื

2.1 ก่อนเปลี่ยนแปลงการปกครอง รัชการที่ 7 ยังทรงเป็นสภานายกสภากรรมการกลาง
จดั การลูกเสอื แห่งชาติอยู่

- พ.ศ. 2470 - มีการชุมนุมลูกเสือแห่งชาติ ครั้งท่ี 1 (1st National Scout Jamboree)
ณ พระราชอุทยาน สราญรมย์ กรุงเทพฯ และกาหนดให้มีงานชุมนุมลูกเสือแห่งชาติครั้งต่อไปใน
ทกุ ๆ 3 ปี

- พ.ศ. 2472 - ส่งผูแ้ ทนไปร่วมชมุ นุมลกู เสือโลกครัง้ ท่ี 3 ณ ประเทศองั กฤษ

- พ.ศ. 2473 - มกี ารชุมนุมลูกเสอื แห่งชาติครั้งที่ 2 ณ พระรามราชนเิ วศน์ จังหวัดเพชรบุรี
ซ่งึ มีคณะลูกเสือตา่ งประเทศจากญปี่ ่นุ มารว่ มงานด้วย โดยจัดหลกั สตู ร 2 เดือน ดาเนินการได้ 2 ปี
กล็ ้มเลกิ เพราะเปลีย่ นการปกครอง

2.2 ภายหลงั การเปลีย่ นแปลงการปกครอง รัชกาลท่ี 7 ก่อนสละราชสมบัตแิ ละรัชกาลที่ 8
จนถึงสงครามโลกครง้ั ท่ี 2
(พ.ศ. 2475 – 2482)

- พ.ศ. 2475 - หลังเปล่ียนแปลงการปกครอง ได้จัดต้ัง “ลูกเสือสมุทรเสนา” ขึ้นอีกหนึ่ง
เหล่า โดยจัดต้ังกองลูกเสือเหล่าสมุทรเสนาในจังหวัดแถบชายทะเลเพื่อให้เดก็ ในท้อง ถิน่ มีความรู้
ความสามารถในวิทยาการทางทะเล

- พ.ศ. 2476 - ตั้งกรมพลศึกษาขนึ้ ในกระทรวงศึกษาธกิ าร โดยมีกองลูกเสอื อยู่ในกรมพล
ศกึ ษา และส่งผูแ้ ทนไปร่วมชุมนุมลกู เสือโลกคร้ังท่ี 4 ประเทศฮงั การี โดยมีนายอภยั จุนทวิมล เป็น
หัวหน้า

- ได้จัดทาตราคณะลกู เสอื แห่งชาติขึ้น เพือ่ ใหส้ อดคล้องกับหลักสากล ทค่ี ณะลูกเสือต่างๆ
ท่วั โลก ต่างกม็ ีตราคณะลูกเสือของตนเองท้ังส้ิน โดยจัดทาตราเป็นรูป (Fleur de lis) กับ รูปหน้า
เสือประกอบกัน และมีตัวอักษรคาขวัญอยู่ภายใต้ว่า “เสียชีพอย่าเสียสัตย์” และ ประกาศ ใช้ตรา
ประจาคณะลกู เสือแหง่ ชาติ และกฎลูกเสือ 10 ข้อ

- เปิดการฝึกอบรมวิชาผู้กากับลูกเสือ ซึ่งเรียกในทางราชการว่า การฝึกอบรมวิชาพล
ศึกษา (ว่าดว้ ยลกู เสอื ) ประจาปี 2478 เป็นเวลา 1 เดือน

- ประกาศตั้งลูกเสือสมุทรเสนา พ.ศ. 2479 ประกาศใช้หลักสูตรลูกเสือเสนาและสมุทร
เสนา

- พระราชบัญญัติธง พ.ศ. 2479 กาหนดลักษณะธงประจากองคณะลูกเสือแห่งชาติ และ
ธง ประจากองลูกเสือ

- พ.ศ. 2482 - พระราชบัญญัติลูกเสือข้ึนสิ่งสาคัญคือให้คณะลูกเสือแห่งชาติมีสภาพเป็น
นิติบุคคลได้ จัดต้ังสภากรรมการกลางจัดการลูกเสือแห่งชาติ จังหวัดลูกเสือ อาเภอลูกเสือ และ
แบ่งลูกเสือออกเป็น 2 เหล่า คอื ลกู เสือเสนา และลูกเสอื สมุทรเสนา

- มีพระราชบัญญตั ใิ ห้ทรัพยส์ ินกองเสือป่าเป็นของคณะลกู เสอื แหง่ ชาติ
- รัฐบาลได้จัดตงั้ “ยุวชนทหาร” ขี้นมาซ้อนกับกิจการลูกเสือ การฝึกยุวชนทหารแตกต่าง
จากการฝึกลูกเสือ โดยเปน็ การฝกึ เยาวชนของชาตใิ นทางทหารอยา่ งแท้จรงิ
3. ยุคประคับประคอง (พ.ศ. 2483 – 2489) ระยะนี้ลูกเสือซบเซาลงมาก เน่ืองจากอยู่ภาวะ
สงคราม
- พ.ศ. 2485 - มีการออกพระราชบัญญัติลูกเสือ (ฉบับปี พ.ศ. 2485) มีสาระสาคัญคือ
กาหนดให้พระมหากษตั รยิ ์ ทรงดารงตาแหน่งบรมราชูปถัมภ์คณะลกู เสอื แหง่ ชาติ
- พ.ศ. 2488 - สงครามโลกคร้งั ท่ี 2 สิน้ สดุ การลกู เสือเริ่มฟืน้ ฟูทวั่ โลก
- รัชกาลท่ี 8 เสดจ็ นวิ ตั สิ ูพ่ ระนคร และถูกลอบปลงพระชนม์

แหลง่ ที่มา : https://sites.google.com/site/scoutcyp2/history_thai_scout

4. ยุคกา้ วหนา้ (พ.ศ. 2489 – 2514) เร่ิมต้น รชั กาลท่ี 9 แบง่ ออกเป็น 2 ระยะ คอื

4.1 ระยะเรม่ิ ก้าวหน้า (พ.ศ. 2489 – 2503)

- พ.ศ. 2496 - เร่ิมดาเนินการสร้างค่ายลูกเสือวชิราวุธ ตาบลบางพระ อาเภอศรีราชา
จังหวดั ชลบุรี

- พ.ศ. 2497 - มีการชมุ นมุ ลูกเสอื แห่งชาตคิ รง้ั ท่ี 3 ณ สนามกีฬาแห่งชาติ

- พ.ศ. 2500 - ส่งผู้แทนจากประเทศไทยไปร่วมชุมนุมลูกเสือโลกคร้ังที่ 9 ณ ประเทศ
อังกฤษ เพ่อื เฉลิมฉลองอายุครบ 100 ปี ของลอรด์ เบเดน โพเอลล์

- พ.ศ. 2501 - เปิดการฝึกอบรมวิชาผู้กากับลูกเสือสารอง ขั้นความรู้เบ้ืองต้นเป็รครั้งแรก
ในประเทศไทย

- จัดต้ังกองลูกเสือสารองกองแรกข้ึนในประเทศไทย 5 สิงหาคม 2501 พ.ศ. 2503 - เปิด
การฝึกอบรมวชิ าผู้กากับลกู เสอื สารอง ขั้นวูดแบดจ์ ครั้งท่ี 1 ณ พระตาหนักอ่าวศลิ า จงั หวดั ชลบุรี

- สง่ ผแู้ ทนไปรว่ มประชมุ สมัชชาลกู เสือโลกครงั้ ท่ี 2 ณ ประเทศพม่า

4.2 ระยะก้าวหนา้ (2504 – 2514)

- พ.ศ. 2504 - มีการชุมนุมลูกเสือแห่งชาติ คร้ังที่ 4 ณ สวนลุมพินี พระนคร เพื่อเฉลิม
ฉลองทีค่ ณะลูกเสือไทยมีอายคุ รบ 50 ปี

- เปดิ การฝึกอบรมวชิ าผู้กากบั ลกู เสือสามญั ขัน้ วูดแบดจ์ ร่นุ ที่ 1 ณ ค่ายลูกเสือวชิราวธุ

- วางศิลาฤกษ์ศาลาวชริ าวุธ

- พ.ศ. 2505 - พลเอกถนอม กติ ตขิ จร รองนายกรฐั มนตรี เปิดค่ายลูกเสือวชริ าวุธ

- 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2505 รชั กาลท่ี 9 ทรงประกอบพธิ ีเปิดศาลาวชิราวธุ

- พ.ศ. 2506 - เปิดการฝกึ อบรมผู้กากับลูกเสอื วิสามัญ ขั้นวูดแบดจ์ รนุ่ ที่ 1 ณ คา่ ยลูกเสือ
วชิราวธุ

- จัดตง้ั กองลกู เสอื วสิ ามัญ วนั ที่ 18 มีนาคม พ.ศ. 2506

- ได้มีการฝึกอบรมลูกเสือชาวบ้านข้ึนครั้งแรก ณ อาเภอด่านช้าง จังหวัดเลย โดยกอง
กากับการตารวจตระเวนชายแดน เป็นผู้ริเริ่มดาเนินการ ซึ่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ทรง
รับกิจการลูกเสอื ชาวบา้ นไว้ในพระบรมราชานุเคราะห์

- ส่งผแู้ ทนคณะลูกเสอื ไทยเข้าไปร่วมการประชมุ ลกู เสอื โลกครั้งที่ 13 ณ ประเทศญป่ี ่นุ

แหลง่ ทม่ี า : https://sites.google.com/site/scoutcyp2/history_thai_scout

5. ยุคประชาชน (พ.ศ. 2514 – ปัจจุบัน) เน่ืองจากปี 2514 เป็นปีท่ีมีการฝึกอบรมลูกเสือ
ชาวบา้ นเป็นครั้งแรก

- พ.ศ. 2516 - รบั กิจการลูกเสือชาวบา้ นเปน็ สว่ นหนึง่ ของคณะลูกเสือแห่งชาติ

- กระทรวงศึกษาธิการมคี าส่งั ให้นาวชิ าลูกเสือเขา้ อยูห่ ลักสูตรโรงเรยี น

- มกี ารจดั ตัง้ กองลูกเสอื วิสามัญข้ึนในโรงเรียน

- รัชกาลที่ 9 ทรงประกอบพิธีเปิดการชุมนุมลูกเสือแห่งชาติ คร้ังที่ 8 ณ ค่ายลูกเสือ
วชริ าวุธ

- พ.ศ. 2518 - ส่งผู้แทนไปร่วมการประชมุ ลกู เสือโลก ครงั้ ท่ี 14 ณ ประเทศเดนมารก์

- สง่ ผู้แทนเข้ารว่ มประชุมสมัชชาลกู เสอื โลก ครง้ั ที่ 14 ณ ประเทศเดนมาร์ก

- นายแพทย์ บญุ สม มาร์ติน ได้รบั เลอื กตั้งเป็นกรรมการลูกเสอื โลกจากการประชุมสมัชชา
ลกู เสอื โลก ครง้ั ท่ี 28 ณ เมืองดาการ์ ประเทศเซเนกลั

- พ.ศ. 2536 - เปน็ เจ้าภาพจัดการประชุมสมัชชาลกู เสือโลก ครั้งท่ี 13 ณ กรุงเทพฯ
( 33rd World Scout Conference)

- พ.ศ. 2544 - จัดงานชุมนุมลูกเสือแห่งชาติ ครั้งที่ 16 / งานชุมนุมเตรียมงานชุมนุม
ลูกเสือโลก ครั้งท่ี 20 (16th National Jamboree / Pre 20th Scout Jamboree, 2003) เพ่ือ
เฉลมิ ฉลองครบรอบ 90 ปี คณะลกู เสือไทย

- 28 ธันวาคม 2544 - เป็นเจ้าภาพจัดงานชุมนุมลูกเสือโลก ครั้งท่ี 20 (20th 7 ,dik8,
2547 World Scout Jamboree, 2003) ณ บริเวณหาดยาว ฐานทัพเรือสัตหีบ อาเภอสัตหีบ
จังหวัดชลบุรี ซ่ึงมีเยาวชนลูกเสือชาย – หญิง กว่า 30,000 คน จาก 151 ประเทศท่ัวโลกมาร่วม
งาน

- 5-9 ธันวาคม 2546 - จัดงานชุมนุมลูกเสือมูฮิบบาห์ (12th Muhibbah Jamboree) ณ
ค่ายลูกเสือไทยเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดตรัง มีลูกเสือไทย จานวน 1,266 คน และลูกเสือ
ต่างประเทศในแถบชายแดนภาคใต้ ได้แก่ มาเลเซีย 15 คน ศรีลังกา 4 คน และสหรัฐอเมริกา 6
คน เขา้ รว่ มงานท้งั ส้ิน 1,736 คน

- 20-24 กรกฏาคม 2547 - จัดงานชุมนุมผู้บังคับบัญชาลูกเสือครั้งท่ี 3 (INDABA) ณ ค่าย
ลูกเสือวชิราวุธ อาเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี มีผู้บังคับบัญชาลูกเสือเข้าร่วมงานชุมนุมฯ จานวน
3,500 คน

เอกสารอ้างองิ

https://sites.google.com/site/scoutcyp2/history_thai_scout

ทป่ี รกึ ษา คณะผู้จดั ทา

นางบรรณสรณ์ เรืองศิลป์ ผูอ้ านวยการ กศน.อาเภอบอ่ ไร่
นางสาวกรกช พลสงคราม ครูอาสาสมคั ร กศน.อาเภอบอ่ ไร่
นายคุณัชพเิ ชฐ สุดศรี ครูอาสาสมคั ร กศน.อาเภอบอ่ ไร่

คณะดาเนินงาน ครู กศน.ตาบล
ครู กศน.ตาบล
นางสาวลูกนา้ มลู โชติ ครู กศน.ตาบล
นางสาวนา้ เพชร สาราญพันธ์ ครู กศน.ตาบล
นางลาวัลย์ ญาติโพธ์ิ ครู กศน.ตาบล
นายเอกลักษณ์ นาคะอัสนีพล
นายศักด์ิทนันท์ กฤษดา ครู กศน.ตาบล
เจา้ หนา้ ที่หอ้ งสมดุ ประชาชนอาเภอบอ่ ไร่
ผ้อู อกแบบปก

นางสาวลูกน้า มูลโชติ
นางสาวนันทพร สว่างเนตร