การถ่ายทอดพลังงานระหว่างชีวิต

อตั ราการถ่ายทอดพลงั งานในห่วงโซ่อาหาร

การถ่ายทอดพลงั งานในรูปเนื้อเย่ือจากส่ิงมชี ีวติ ลาดบั ช้ันอาหารช้ันหนึ่งไปยงั ช้ันถัดไป
จะเป็ นไปตามกฎ 10 เปอร์เซ็นต์ (ten percent law) ซึ่งมใี จความสาระสาคญั คือ

ปริมาณพลงั งานศักย์ท่ีสะสมในเนื้อเยื่อส่ิงมชี ีวติ ลาดบั ช้ันอาหารช้ันสูง จะมี

น้อยกว่าปริมาณพลงั งานศักย์ท่ีสะสมในเนื้อเยื่อส่ิงมชี ีวติ ลาดบั ช้ันอาหารช้ันตา่ กว่าที่

ถดั ลงมาอยู่ 10 เท่า มวลลดลง 10 เท่า

มวลลดลง 10 เท่า

ผู้ผลติ 100 kg ผู้บริโภคพืช 10 kg ผู้บริโภคสัตว์ 1 kg

สูญเสียไป 90% สูญเสียไป 90% กนิ ไม่ได้
ย่อยไม่ได้
ใช้หายใจ มากทส่ี ุด

ขอ้ สรุป

 ห่วงโซ่อาหารยิ่งสน้ั ประสิทธิภาพการถ่ายทอดพลงั งานยิ่งสงู ข้ึน
ห่วงโซ่อาหารยิ่งยาวประสิทธิภาพการถ่ายทอดพลงั งานยิ่งนอ้ ยลง

ตน้ ขา้ ว ตกั๊ แตน คน
(100 kg.) (10 kg.) (1 kg.)

ตน้ ขา้ ว ตกั๊ แตน กบ คน
(100 kg.) (10 kg.) (1 kg.) (0.1 kg.)

 การกินกนั ในธรรมชาติ จะเกิดการถ่ายทอดพลงั งานไม่เกิน
4 – 5 ขน้ั ตอน

สารพษิ ทไ่ี ม่ถูกย่อยสลาย เช่น โลหะหนัก ได้แก่ ปรอท ตะกว่ั
แคดเมียม หรือย่าฆ่าแมลงบางชนิดที่สลายตวั ยาก เช่น DDT เม่ือเกดิ
ปนเปื้ อนในสิ่งแวดล้อมจะถูกถ่ายทอด และสะสมในห่วงโซ่อาหารเป็ นแบบ
การเพม่ิ ขยายทางชีวภาพ (Biomagnification) โดยสิ่งมีชีวติ ในลาดับท้ายจะ
เกดิ การสะสมเป็ นพษิ เหล่านีเ้ ป็ นทวคี ูณ ดงั แผนภาพ

การถ่ายทอดพลงั งานและวฏั จกั รของสาร

ดวงอาทิตย์ พลงั งาน ผบู้ ริโภคพืช ผบู้ ริโภคสตั ว์
สาร
ผผู้ ลิต

สารอนินทรีย์ สาร ผยู้ ่อยอินทรียสาร

ขอ้ สรปุ

 ผรู้ บั พลงั งานเป็ นลาดบั สุดทา้ ย คือ ผยู้ ่อยอินทรียสาร
 การถ่ายทอดพลงั งานจะเกิดทิศทางเดียว (unidirection) ไม่เป็ น

วงจรหรือไม่เป็ นวฏั จกั ร แต่การถ่ายทอดสารจะเป็ น วฏั จกั ร (Cyclic)

 ปริมาณพลงั งานศกั ยท์ ่ีสะสมในรปู เน้ือเย่ือจะลดนอ้ ยลงตามลาดบั

ขนั้ การบริโภคขนั้ ตอนละ 10% แต่ปริมาณสารพิษท่ีไม่ถกู ย่อย

สลายจะมีปริมาณเพ่ิมมากข้ึนเป็ นทวีคณู ตามลาดบั การบริโภคที่
สงู ข้ึน (Biomagnification)
นอ้ ยที่สุด  10% law
มากท่ีสุด ปริมาณพลงั งาน

ผูผ้ ลิต ผูบ้ ริโภคพืช ผูบ้ ริโภคสตั ว์

นอ้ ยท่ีสดุ ปริมาณสารพิษท่ีสะสมในเน้ือเยื่อ มากที่สุด  Biomagnification