ก่อ ก่ น เล็ก จึง ใหญ่ เรื่อ รื่ งและภาพ อิศริยริา อิทะสุวรรณ์ นิทานพื้นบ้านภาคใต้
ฟ้าใสอาศัยอยู่กับคุณพ่อ คุณแม่ และคุณยาย ฟ้าใสมีนิสัยฟุ่มเฟือย มีเท่าไรก็จ่ายหมด จนไม่มีเงินเก็บ ฟ้าใสจึงเริ่มวิตกกังวล 1
2 คุณยายเห็นดังนั้นจึงอยากจะสอนฟ้าใส โดยยกนิทานพื้นบ้านมาเล่าให้ฟัง ฟ้าใส มานั่งใกล้ ๆ ยายนี่ วันนี้ยายมีนิทานจะมาเล่าให้ หลานฟังด้วยนะ เอ๋?
3 ฟ้าใสตื่นเต้นเป็นอย่างมากที่จะได้ฟังนิทาน สนุก ๆ จากคุณยาย เรื่องอะไรเหรอคะ คุณยาย ถ้าอยากรู้ต้องตั้งใจฟังให้ดี นิทานเรื่องนี้สนุกมาก ห้ามพลาดเชียวล่ะ
4 บุตร พระยา บุตร เศรษฐี ในอดีตกาล มีเศรษฐีกับพระยาตั้งบ้านเรือนอยู่ ใกล้กัน ต่างฝ่ายต่างก็มีบุตรชายฝ่ายละหนึ่งคน บุตรของเศรษฐีและพระยานี้ก็ไปไหนมาไหน ด้วยกันอย่างสนิทสนมจนถึงกับเป็นเพื่อนรักกัน
5 เศรษฐีและพระยาไม่พอใจมากเพราะคิดว่า ไม่เหมาะสมที่จะคบค้าสมาคมกัน
6 ทั้งเศรษฐีและพระยาจึงไล่บุตรของตนออกไป พร้อมให้เงินบุตรของตนคนละ 10 ชั่งเท่ากัน เอาไป 10 ชั่ง แล้วอย่ากลับมาอีก !
7 เมื่อทั้งสองถูกขับไล่ออกจากบ้านเมืองแล้วก็เที่ยว ซัดเซพเนจร จึงตกลงสร้างกระท่อมอยู่ด้วยกัน
8 บุตรเศรษฐีมีหน้าที่ขายของหาเงิน ส่วนบุตร พระยามีหน้าอยู่เฝ้ากระท่อมเพื่อหุงหาอาหาร
9 เงินที่หามาได้ก็ให้บุตรพระยาเป็นผู้เก็บไว้ แต่ บุตรพระยาก็ซื้อกับข้าวกินหมด ไม่รู้จักเก็บไว้ใช้ เป็นทุน
10 บุตรเศรษฐีเมื่อเห็นเพื่อนของตนประพฤติเช่นนั้น ก็นึกอนาถใจคิดว่าถ้าอยู่ร่วมกันต่อไป ก็คงจะ ไม่มีทางที่จะเอาตัวรอดได้จึงตัดสินใจแบ่งเงิน และแยกทางกัน ลาก่อน
11 เมื่อแยกทางกันบุตรเศรษฐีก็ได้ไปทำ การค้าขาย จนเป็นคนมั่งมีทรัพย์ จนถึงกับได้เป็นเจ้าเมือง เมืองหนึ่งในอินเดีย
12 ส่วนบุตรพระยานั้นใช้จ่ายเงินจนหมด ชีวิตได้รับ ความทุกข์ยากลำ บาก
เมื่อบุตรพระยาทราบข่าวจึงไปขอความช่วยเหลือ บุตรเศรษฐีซึ่งเป็นเจ้าเมือง เจ้าเมืองเห็นหน้าก็ จำ ได้ว่าเป็นสหายของตน 13 ได้โปรด! ช่วยข้าด้วย สหายเก่า ข้านี่เอง
14 แต่เจ้าเมืองต้องการจะสอนให้สหายของตนรู้จักประหยัด การใช้จ่าย จึงสั่งให้คนใช้นำ ใบมะขามไปผูกไว้ที่ต้นมะขาม ต้นเล็ก ด้วยความหิวบังคับทำ ให้บุตรพระยากินใบมะขาม ต้นเล็กหมดจนผลิใบไม่ทัน
15 จากนั้นเจ้าเมืองจึงสั่งให้เลื่อนใบมะขามไปผูกไว้ ที่ต้นมะขามต้นใหญ่ เมื่อกินกิ่งนี้หมดแล้วก็ไป กินกิ่งโน้นอีก เมื่อกินกิ่งโน้นหมดก็กลับมาดู กิ่งเดิมก็ผลิใบแน่นหนาอย่างเดิม
16 เจ้าเมืองจึงให้คนใช้แก้มัดและพาบุตรพระยามา รับประทานอาหาร นี่แหละเมื่อเรายังมีทุนน้อย ถ้าหากใช้ มากก็จะหมดไปเหมือนกับที่ท่านกิน ใบมะขามต้นเล็กหมดผลิใบไม่ทัน แต่ เมื่อเรามั่งมีทรัพย์จะใช้จ่ายสักเท่าใดก็คง ไม่หมด ดังที่ท่านกินใบมะขามต้นใหญ่ก็ เห็นผลิใบออกเต็มดังเดิม อาหารที่ท่านจัดให้เรารับประทาน นั้น เหลือเฟือรับประทานไม่หมด
17 บุตรพระยาเมื่อได้ฟังคำ พูดของสหายเช่นนั้น จึงคิดได้ทันที ตั้งแต่นั้นมาบุตรพระยาก็รู้จัก ใช้จ่ายในสิ่งที่จำ เป็นจนกลายเป็นคนมั่งมีและ ได้เป็นเจ้าเมืองอยู่ใกล้ ๆ กันกับเจ้าเมืองที่เป็น สหายอย่างมีความสุข
18 ดีจังเลยค่ะที่บุตรพระยาคิดกลับตัวได้ ไม่อย่างนั้นคงจะต้องได้รับความลำ บาก ไปตลอดแน่ ๆ ต่อไปนี้หนูจะปรับปรุง ตัวเองใหม่จะตั้งใจอดออมและรู้จักใช้ จ่ายเงินมากยิ่งขึ้นค่ะคุณยาย เยี่ยมเลยจ้ะหลาน ยายเชื่อว่าฟ้าใส จะต้องทำ ได้แน่นอนจ้ะเด็กดี
บรรณานุกรม อานนท์ อาทิตทิย์อุย์ทัอุยทั. (2550). เรื่อ รื่ งเล่า ล่ จากคุณปู่…ภาคใต้.ต้ กรุงรุเทพฯ : แสงดาว ผู้เล่าล่เรื่อ รื่ งนี้ไนี้ ว้เ ว้ป็นคนแรก ก็คื ก็ อ คื นายสมาน บุญบุ ทองเสน ชาวนครศรีธรีรรมราช นางสาวอิศอิริยริา อิทอิะสุว สุ รรณ์ รหัส หั นิสินิตสิ631031322 กศ.บ.ภาษาไทย กลุ่มลุ่ S101