แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๑ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๓ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๓ เรื่อง ป่านี้มีคุณ เวลา ๙ ชั่วโมง เรื่อง การสร้างประสบการณ์ทางเนื้อหา เวลา ๑ ชั่วโมง ________________________________________________________________________________________________________ ๑. มาตรฐานการเรียนรู้ สาระที่ ๑ การอ่าน มาตรฐาน ท ๑.๑ ใช้กระบวนการอ่านสร้างความรู้และความคิด เพื่อนำไปใช้ตัดสินใจ แก้ปัญหา ในการดำเนินชีวิตและมีนิสัยรักการอ่าน สาระที่ ๓ การฟัง การดู และการพูด มาตรฐาน ท ๓.๑ สามารถเลือกฟังและดูอย่างวิจารณญาณ และพูดแสดงความรู้ ความคิด และความรู้สึกในโอกาสต่างๆอย่างมีวิจารณญาณและสร้างสรรค์ ๒. ตัวชี้วัด ท ๑.๑ ป.๓/๑ อ่านออกเสียงคำข้อความ เรื่องสั้นๆ และบทร้อยกรองง่ายได้ถูกต้อง คล่องแคล่ว ท ๑.๑ ป.๓/๒ อธิบายความหมายของคำและข้อความที่อ่าน ท ๑.๑ ป.๓/๓ ตั้งคำถามและตอบคำถามเชิงเหตุผลเกี่ยวกับเรื่องที่อ่าน ท ๑.๑ ป.๓/๔ ลำดับเหตุการณ์และคาดคะเนเหตุการณ์จากเรื่องที่อ่านโดยระบุเหตุผลประกอบ ท ๑.๑ ป.๓/๕ สรุปความรู้และข้อคิดจากเรื่องที่อ่านเพื่อนำไปใช้ในชีวิตประจำวัน ท ๑.๑ ป.๓/๖ อ่านหนังสือตามความสนใจอย่างสม่ำเสมอ และนำเสนอเรื่องที่อ่าน ท ๑.๑ ป.๓/๗ อ่านข้อเขียนเชิงอธิบายและปฏิบัติตามคำสั่งหรือข้อแนะนำ ท ๑.๑ ป.๓/๘ อธิบายความหมายของข้อมูลจากแผนภาพ แผนที่และแผนภูมิ ท ๑.๑ ป.๓/๙ มีมารยาทในการอ่าน ท ๓.๑ ป.๓/๑ เล่ารายละเอียดเกี่ยวกับเรื่องที่ฟังและดู ทั้งที่เป็นความรู้ และความบันเทิง ท ๓.๑ ป.๓/๒ บอกสาระสำคัญจากการฟัง และการดู ท ๓.๑ ป.๓/๓ ตั้งคำถามและตอบคำถามเกี่ยวกับเรื่องที่ฟังและดู ท ๓.๑ ป.๓/๔ พูดแสดงความคิดเห็นและความรู้สึกจากเรื่องที่ฟังและดู ท ๓.๑ ป.๓/๕ พูดสื่อสารได้ชัดเจนตรงตามวัตถุประสงค์ ท ๓.๑ ป.๓/๖ มีมารยาทในการฟัง การดู และการพูด ๓. สาระสำคัญ การฟังเรื่อง เป็นการสร้างประสบการณ์ทางเนื้อหาช่วยให้เกิดทักษะในการจับใจความสำคัญของเรื่อง
๔. จุดประสงค์การเรียนรู้ ๑. สามารถอ่านเนื้อเรื่องได้อย่างถูกต้อง ๒. สามารถตั้งและตอบคำถามจากเรื่องที่อ่านได้ ๕. สาระการเรียนรู้ ความรู้ ๑. ฟังเรื่อง “ ป่านี้มีคุณ ” ๒. ตอบคำถามของเรื่อง ๓. เล่าเรื่องและอ่านเรื่องที่เล่า ๔. คัดเรื่องลงในสมุด ทักษะ/กระบวนการ กระบวนการทำงาน กระบวนการกลุ่ม และกระบวนการนำเสนอผลงาน คุณลักษณะอันพึงประสงค์ ๑. ความรักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ ๒. มีความซื่อสัตย์สุจริต ๓. มีวินัยในตนเอง ๔. มีความสนใจใฝ่เรียนรู้ ๕. อยู่อย่างพอเพียง ๖. มุ่งมั่นในการทำงาน ๗. รักความเป็นไทย ๘. มีจิตสาธารณะ ๖. กระบวนการจัดการเรียนรู้ นำสู่กระบวนการเรียนรู้ ๑. นักเรียนทำแบบทดสอบก่อนการเรียนรู้ หน่วยที่ ๓ เพื่อทดสอบความรู้พื้นฐานทางการเรียนของ นักเรียนแต่ละคน ๒. ร่วมกันสนทนาเกี่ยวกับชื่อเรื่อง “ ป่านี้มีคุณ ” ว่ามีลักษณะอย่างไร โดยครูใช้คำถามนำดังนี้ ๒.๑) ใครเคยเห็นทะเล หรือใครเคยไปเที่ยวทะเลมาแล้ว ๒.๒) ใครเคยไปเที่ยวป่าบ้าง และเมื่อไปแล้วมีความรู้สึกอย่างไร ๒.๓) นักเรียนคิดว่าทะเล และป่ามีความสำคัญอย่างไร
กระบวนการเรียนรู้ ๑. นักเรียนดูภาพตัวละครในเรื่อง เช่น ครูอารี ฟ้าใส และเด็กๆ นักเรียน ๒. นักเรียนสนทนาเกี่ยวกับภาพโดยตอบคำถามว่า ใคร ทำอะไร ที่ไหน อย่างไร เหตุการณ์ตอนนี้ เป็นอย่างไร เพราะเหตุใด ๓. นักเรียนฝึกเล่าหรือทำนายเรื่องจากภาพว่าน่าจะมีเหตุการณ์อย่างไร ๔. นักเรียนฟังครูอ่านเรื่องหรือเล่าเรื่อง “ป่านี้มีคุณ” จากบทเรียนโดยเน้นมารยาทในการฟัง แล้ว นักเรียนตอบคำถามปากเปล่า ดังนี้ ๑) เรื่อง “ป่านี้มีคุณ” มีตัวละครกี่ตัว ๒) ใครชนะเลิศในการประกวดการคัดลายมือ ๓) ครูอารีให้เด็กค้นคว้าหาความรู้เรื่องอะไร ๔) อารีนอนหลับฝันเกี่ยวกับเรื่องอะไรบ้าง ๕) เรื่องนี้ให้ข้อคิดอะไรกับนักเรียนบ้าง ๕) นักเรียนช่วยกันเล่าเรื่องที่ฟัง ถ้าเล่าไม่ได้ครูถามนำแล้วให้นักเรียนตอบ ๖) ครูเขียนข้อความหรือประโยคหรือเรื่องที่นักเรียนเล่าลงในแผนภูมิ ๗) นักเรียนฝึกอ่านข้อความในแผนภูมิจนคล่อง ๘) นักเรียนคัดข้อความในแผนภูมิลงในสมุดเพื่อฝึกอ่าน ส่งครูตรวจ สรุปกระบวนการเรียนรู้ ๑. นักเรียนและครูช่วยกันสรุปเนื้อหาสาระการเรียนรู้จากการฟัง ๒. มอบหมายให้นักเรียนทำแบบฝึกหัดทักษะภาษา หน่วยการเรียนรู้ที่ ๓ (การบ้าน) ๓. นักเรียนทำใบงาน (ภาคผนวก) ๗. สื่อและแหล่งการเรียนรู้ ๑. บัตรคำใหม่, คำยาก ๒. รูปภาพจากบทเรียน ๓. กระเป๋าผนัง ๔. พจนานุกรม ๕. หนังสือเรียนภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๓ เล่ม ๑ (ภาษาพาที) ๖. แบบฝึกหัดทักษะภาษา ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๓ ๗. ใบงาน ๘. แบบทดสอบก่อนการเรียนรู้
๘. การวัดและประเมินผลการเรียนรู้ เป้าหมาย หลักฐาน วิธีวัด เครื่องมือวัด สาระสำคัญ การฟังเรื่อง เป็นการสร้าง ประสบการณ์ทางเนื้อหาช่วยให้ เกิดทักษะในการจับใจความ สำคัญของเรื่อง ผลงาน/ชิ้นงาน/ใบงาน สังเกต ทดสอบ -แบบสังเกตพฤติกรรม -แบบทดสอบ -แบบประเมิน ตัวชี้วัด ท ๑.๑ ป.๓ /๑-๙ ท ๓.๑ ป.๓ /๑-๖ ผลงาน/ชิ้นงาน/ใบงาน สังเกต ทดสอบ -แบบสังเกตพฤติกรรม -แบบทดสอบ -แบบประเมิน คุณลักษณะอันพึงประสงค์ ข้อ ๑ – ๘ ผลงาน/ชิ้นงาน/ใบงาน สังเกต ทดสอบ -แบบสังเกตพฤติกรรม -แบบทดสอบ -แบบประเมิน กิจกรรมเสนอแนะ กิจกรรมนำเข้าสู่กระบวนการเรียนรู้ อาจให้นักเรียนทำกิจกรรมสนุกสนาน อื่นๆ ก็ได้ (ยืด หยุ่นได้ตามความเหมาะสม) อาจเป็นการเล่นเกม เล่นปริศนาคำทาย การร้องเพลง เพื่อให้เกิดความสนุกสนาน เป็น เตรียมความพร้อมก่อนเรียน หรืออาจให้นักเรียนปรบมือ ทำท่าทางประกอบจังหวะตามจินตนาการอย่างอิสระของ แต่ละคนก็ได้ ซึ่งจะเป็นผลดีต่อการจัดกิจกรรมในโอกาสต่อไป
แบบทดสอบก่อนการเรียนรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย หน่วยการเรียนรู้ที่ ๓ เรื่อง ป่านี้มีคุณ คำชี้แจง นักเรียนทำเครื่องหมาย X ทับตัวอักษร ก, ข, ค, ง หน้าคำตอบที่ถูกที่สุดเพียงข้อเดียว ๑. ใครชนะการประกวดคัดลายมือ ก. ปองใจ ข. ฟ้างาม ค. ฟ้าใส ง. หนุ่ย ๒. ข้อความที่นักเรียนในข้อ ๑ ชนะการประกวดคัดลายมือ นั้นมีเรื่องราวเกี่ยวกับอะไร ก. สุภาษิตสอนใจ ข. บทความ ค. นิทาน ง. กระแสพระราชดำรัส ๓. ทำไมป่าชายเลนจึงมีความสำคัญ ก. เป็นที่เพาะพันธุ์สัตว์น้ำ ข. เป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์น้ำ ค. เป็นที่เก็บรักษาอาหาร ง. ถูกทุกข้อ ๔. ป่าชายเลนมีอยู่บริเวณใดบ้าง ก. ภาคใต้ ข. แถบฝั่งทะเลภาคตะวันออก ค. ภาคกลาง ง. ถูกทุกข้อ ๕. ครูอารีให้นักเรียนไปศึกษาค้นคว้าหาความรู้เกี่ยวกับเรื่องใด ก. ป่า ข. ป่าดงดิบ ค. อุทยานแห่งชาติ ง. ป่าชายเลน ๖. ทำไมครูอารีจึงพานักเรียนไปทัศนศึกษาที่ป่าชายเลน ก. เพื่อศึกษาธรรมชาติ ข. เพื่อศึกษาธรรมชาติของสัตว์น้ำ ค. เพื่อศึกษาธรรมชาติของต้นไม้ ง. ถูกทุกข้อ ๗. ปองใจตื่นเต้นและนอนหลับฝันเกี่ยวกับเรื่องใดบ้าง ก. สัตว์ประหลาด ข. สัตว์ประหลาดจะจับกินสัตว์เล็ก ๆ ค. การประกวดร้องเพลงของสัตว์ ง. ถูกทุกข้อ ๘. สัตว์ประหลาดให้สัตว์เล็ก ๆ ประกวดและแข่งขันกันร้องเพลงเกี่ยวกับเรื่องอะไร ก. ประวัติ ข. ความดี ค. ความไม่ดี ง. ถูกทุกข้อ ๙. นกร้องเพลงเกี่ยวกับอะไร ก. ร้องเพลงกล่อมโลก ข. จิกแมลงเป็นอาหาร ค. ร่วมแรงร่วมใจ ง. ทำน้ำหวาน
๑๐. กบร้องเพลงเกี่ยวกับอะไร ก. ร้องเพลงกล่อมโลก ข. หาจับแมลงเป็นอาหาร ค. ร่วมแรงร่วมใจ ง. ทำน้ำหวาน ๑๑. ลูกมดร้องเพลงเกี่ยวกับอะไร ก. ร้องเพลงกล่อมโลก ข. จิกแมลงเป็นอาหาร ค. ร่วมแรงร่วมใจ ง. ทำน้ำหวาน ๑๒. ผึ้งร้องเพลงเกี่ยวกับอะไร ก. ร้องเพลงกล่อมโลก ข. จิกแมลงเป็นอาหาร ค. ร่วมแรงร่วมใจ ง. ทำน้ำหวาน ๑๓. หิ่งห้อยร้องเพลงเกี่ยวกับอะไร ก. ร้องเพลงกล่อมโลก ข. จิกแมลงเป็นอาหาร ค. ร่วมแรงร่วมใจ ง. กระพริบแสงให้โลกสวยงาม ๑๔. ใครชนะในการประกวดร้อง ก. นก ข. กบ ค. ผึ้ง ง. สัตว์เล็ก ๆ ทุกตัว ๑๕. สุดท้ายสัตว์ประหลาดไม่กินสัตว์เล็ก ๆ เป็นอาหารแต่เปลี่ยนใจไปกินอะไรแทน ก. ใบไม้ ข. ผลไม้ ค. ผักและหญ้า ง. ข้อ ก และ ข ถูก เฉลย ๑. ค ๒. ง ๓. ง ๔. ง ๕. ง ๖. ง ๗. ง ๘. ข ๙. ก ๑๐. ข ๑๑. ค ๑๒. ง ๑๓. ง ๑๔. ง ๑๕. ง
ใบความรู้ เรื่อง ข้อปฏิบัติในการฟังและการพูด การฟัง เป็นการได้ยินเรื่องราวให้เกิดความเข้าใจในเรื่องที่ได้ยิน และ นำมาพิจารณาว่าเรื่องราวนั้น ๆ ควรเชื่อได้ หรือไม่ นำไปใช้ประโยชน์ได้เพียงใด ข้อควรปฏิบัติในการฟัง ๑. ตั้งใจฟัง ไม่พูดหรือสนทนากันขณะฟังผู้อื่นพูด ๒. คิดติดตามเรื่องฟังว่าเรื่องที่ฟังเกี่ยวกับอะไร มีความถูกต้องเชื่อถือได้หรือไม่ ๓. การฟังคำบรรยายควรจดข้อความสำคัญที่ได้จากการฟังไว้ มารยาทในการฟัง ๑. ตั้งใจฟัง มองผู้พูด ๒. ไม่คุยหรือเล่นขณะฟังผู้อื่นพูด ๓. ไม่ส่งเสียงดังหรือทำความรำคาญให้ผู้อื่น ๔. ถ้าจะถามควรขออนุญาตก่อน หรือให้ผู้พูดหยุดพูดก่อน ไม่ควรถามขณะผู้พูดยังพูดไม่จบ การพูด เป็นการแสดงความคิดเห็นหรือบอกเล่าเรื่องราว โดยการพูดให้ผู้อื่นฟัง ผู้พูดต้องมีความคิด มีเรื่องราวที่ จะพูด และต้องจัดลำดับความคิดหรือเรื่องราวที่จะพูดไม่ให้สับสน เพื่อผู้ฟังจะได้เกิดความเข้าใจชัดเจน ผู้พูดต้อง พูดให้ชัดเจนใช้ภาษาที่ถูกต้อง ข้อปฏิบัติในการพูด ๑. จะพูดเรื่องอะไร ต้องมีความรู้ในเรื่องนั้นโดยการอ่าน การซักถามผู้อื่นให้เข้าใจก่อน ๒. ใช้ภาษาพูดที่ถูกต้อง สุภาพ ๓. พูดให้เสียงดัง ฟังชัด แต่ไม่ใช่ตะโกน ๔. พูดให้ชัดเจน ใช้คำแทนชื่อให้ถูกต้อง ๕. มองผู้พูด ๖. ขณะพูดต้องนั่งหรือยืนตัวตรงในท่าสบาย ๗. ไม่เอามือล้วง ควัก แกะ เกา ขณะพูดหรือยืนเอามือไขว้หลัง
มารยาทในการพูด ๑. ใช้น้ำเสียงนุ่มนวล ไม่พูดกระโชกโฮกฮาก ๒. ใช้ถ้อยคำสุภาพ ๓. พูดด้วยใจจริงและยกย่องผู้ฟัง ๔. ไม่นินทาผู้อื่นหรือพูดว่าร้ายผู้อื่น ๕. ไม่แสดงความโกรธเคืองผู้ฟัง ๖. รอจังหวะในการพูดซักถาม ไม่พูดสอดขณะผู้อื่นกำลังพูด
ใบงาน เรื่อง การสร้างประสบการณ์ทางเนื้อหา คำชี้แจง นักเรียนฟังครูเล่าเรื่องแล้วดูภาพประกอบ และตอบคำถามให้ถูกต้อง ๑. เรื่องนี้ตัวละครมีใครบ้าง …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………… ๒. เหตุการณ์ในเรื่องเกิดขึ้นที่ไหน …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………… ๓. ทำไมครูอารีถึงพานักเรียนไปทัศนศึกษาที่ป่าชายเลน …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ๔. ป่าชายเลนมีความสำคัญอย่างไร …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………… ๕. ฟ้าใสนอนหลับเกี่ยวกับเรื่องอะไรบ้าง …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………… ๖. นักเรียนได้ข้อคิดอะไรบ้าง ๖.๑)……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ๖.๒)……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ๖.๓)………………………………………………………………………………………………………………………………………………
แบบประเมินมารยาทในการฟัง คำชี้แจง ครูประเมินพฤติกรรมของนักเรียนเรื่องมารยาทในการฟัง และให้คะแนนลงในช่องที่ตรงกับพฤติกรรม ของนักเรียน เกณฑ์การประเมิน ผู้ผ่านการประเมินต้องได้คะแนนรวมร้อยละ ๗๐ ขึ้นไป เลขที่ ชื่อ - สกุล ไม่พูดคุยกันขณะที่ฟัง ตั้งใจฟัง ยกมือขึ้นถามเมื่อต้องการ ถามเมื่อผู้พูดให้โอกาสถาม ให้เกียรติผู้พูดโดยการปรบมือ รวม สรุปผล การประเมิน หมายเหตุ ๓ ๓ ๓ ๓ ๓ ๑๕ ผ่าน ไม่ผ่าน ๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙ ๑๐ ผู้ผ่านเกณฑ์การประเมิน ต้องได้คะแนนตั้งแต่ ๑๒ คะแนนขึ้นไป ลงชื่อ ……………………………..……ผู้ประเมิน (………………………………………………………….)