เงินเฟอ้ กับ
อัตราแลกเปลี่ยน
Episode 5
โดย ดร. รัฐชัย ศีลาเจร�ญ
อาจารยประจำภาคว�ชาการธนาคารและการเง�น
ชว งปลายป 2564 หลายคนกําลงั มีความหวังวา เศรษฐกจิ ไทยจะเรม� ฟ�นตัวหลงั ว�กฤตโรคโคว�ด-19
กลับกลายเปนวา ตงั้ แตตน ป 2565 เปน ตน มา ประเทศไทยตองมาเผชิญหนา กับความทาทายบทใหม นั่นคือ
“การเพม� ขน้� ของอตั ราเงน� เฟอ ”ควบคกู บั “การออ นคา ลงของเงน� บาท”ดว ยภาวะเศรษฐกจิ ของประเทศทยี่ งั
ไมฟน� ตวั ผูค นสว นใหญย ังไมสามารถหารายไดเพ�มข�น้ ใหท นั กับการสูงข้น� ของคา ครองชพี ปญ หานี้จง� กําลงั
สรา งผลกระทบเปน วงกวา งนอกจากนก้ี ารลม สลายของเศรษฐกจิ ประเทศศรล� งั กาวก� ฤตคา เงน� และนํา้ มนั เชอื้
เพลงิ ในสปป.ลาวและว�กฤตคา เง�นของประเทศตรุ กีทําใหห ลายคนเร�มหว่ันว�ตกวา เศรษฐกิจไทยกาํ ลงั จะกาว
เขา สภู าวะวก� ฤตเหมอื นกนั หรอ� ไมเพราะประเทศเหลา นกี้ ําลงั ประสบกบั ภาวะอตั ราเงน� เฟอ ทสี่ งู พรอ มกบั การ
ออนคา ลงของเง�นสกลุ ทองถ�ิน เชน กนั
Fact and Figure : ตัวเลขทางเศรษฐกิจของประเทศตา ง ๆ ระหวางปลาย มิ.ย. 2564 ถึง ปลาย มิ.ย. 2565
ประเทศ สกลุ เงน� ทองถ�ิน อตั ราเงน� เฟอ (มิ.ย.65 YoY*) การเปลย่ี นแปลงคาเง�นเทยี บกบั USD**
ประเทศไทย Thai Baht (THB) 7.7% (สงู สุดในรอบ 13 ป) -10.3%
ประเทศตรุ กี Turkish Lira (TRY) 78.6% -48.1%
ประเทศ สปป.ลาว Laotain Kip (LAK) 23.6% -36.3%
ประเทศศรล� ังกา Sri Lankan Rupee (SLR) 54.6% -45.6%
*https://tradingeconomics.com
**https://www.bloomberg.com/quote/USDTHB:CUR
บทความน้มี วี ัตถปุ ระสงคสาํ คัญ 3 เร่�อง คือ
1. อธบิ ายถึงสาเหตุของการเพ�มข�น้ ของอัตราเงน� เฟอในประเทศไทย และการออนคา
ลงของเงน� บาทในชว งท่ีผานมา
2. อธิบายถึงผลกระทบจากปรากฏการณที่เกิดขน้� ตอ ภาคครวั เรอ� น
3. อธิบายแนวทางการรบั มือกับสถานการณทีอ่ าจเกดิ ข้�นในอนาคต
อะไรคอื สาเหตทุ ี่ผลกั ดนั อตั ราเงน� เฟอ ในประเทศไทย
สงู ขน�้ ในชว งนี้
โดยทัว่ ไปภาวะเง�นเฟอเกิดจาก2สาเหตุหลกั คอื หนง่ึ การเพม� ข้น� ของความตองการบร�โภคและการ
ลงทนุ เมอ่ื ตา งคนตา งกต็ อ งการซอื้ จง� ไปดงึ ใหร ะดบั ราคาสนิ คา และบรก� ารสงู ขน�้ และสองการขาดแคลนปจ จยั
การผลิต เชน วตั ถดุ บิ ทําใหต นทนุ การผลิตสนิ คาและบร�การสงู ข�้น และเพอ่� ใหธ รุ กิจอยูรอด ผผู ลติ จง� ตอง
1
ปรบั ขน้� ราคา สาํ หรับกรณีของประเทศไทย (และอีกหลาย ๆ ประเทศทว่ั โลก) การพง� ขน�้ ของเง�นเฟอในรอบนี้
มีสาเหตหุ ลักมาจากการเพ�มขน้� ของราคาวัตถดุ บิ ทเี่ ปน ตนทนุ การผลติ สาํ คญั จากตวั เลขของกระทรวง
พาณชิ ย พบวา ระหวา งเดอื นมิถุนายน 2564 ถึง มถิ ุนายน 2565 ราคาพลังงาน เชน น้ํามันเชอื้ เพลงิ ไฟฟา
และกา ซหงุ ตน ปรบั ตวั สงู ขน�้ ถงึ 40%ซงึ่ พลงั งานเหลา นถี้ อื เปน ปจ จยั การผลติ ทส่ี าํ คญั การทปี่ ระเทศไทยเปน
ประเทศผูน าํ เขาสนิ คาโภคภณั ฑเชนน้าํ มนั เหล็กและแรธ าตตุ า งๆเพ่อ� ใชเปนวัตถดุ ิบในการผลติ ราคาสินคา
โภคภณั ฑภ ายในประเทศจง� ถกู ผลกั ดนั จากราคาในตลาดระหวางประเทศ นอกจากน้ี ในชว งหนงึ่ ปที่ผา นมา
(ม.ิ ย. 64 ถงึ มิ.ย. 65) ราคาสนิ คา โภคภัณฑในตลาดโลกไดปรบั ตัวสูงขน�้ อยา งตอ เนือ่ ง เชน ราคา Brent
Crude Oil ปรบั เพ�มข�น้ ถงึ 46.8% โดยมีสาเหตสุ ําคญั มาจากการทป่ี ระเทศผูสง ออกสนิ คา โภคภณั ฑไดปรับ
ลดกําลงั การผลิตไปในชว งการระบาดของโรคโคว�ด-19 และผลจากสงครามรัสเซยี -ยูเครน ทาํ ใหปรม� าณ
สนิ คาโภคภณั ฑในตลาดโลกลดลง ราคาจ�งถกู ดันสูงข�้นอยารวดเรว็
เงน� เฟอกับอตั ราแลกเปลยี่ นไปเกี่ยวขอ งกนั ไดอยางไร
โดยทว่ั ไปเงน� เฟอ เปน สาเหตใุ หเ งน� สกลุ ทอ งถนิ� ออ นคา ลงไดเพราะสนิ คา ทผี่ ลติ จากประเทศทมี่ เี งน� เฟอ
สูงจะมรี าคาสงู ข�้นอยางรวดเรว็ ทาํ ใหเ สยี เปร�ยบตอ การแขงขันในตลาดระหวางประเทศจง� สงออกไดน อยลง
แตจ ะนาํ เขามากขน้� เมือ่ เง�นสกลุ ของประเทศน้นั เปน ท่ตี อ งการนอยลงคาเง�นสกุลนน้ั จง� ออ นคา ลงไดอยา งไร
กต็ ามการออ นลงของคาลงของเง�นทอ งถน�ิ เปนสาเหตทุ าํ ใหเ ง�นเฟอในประเทศสงู ข�้นไดเชนกันเพราะเม่อื เงน�
สกลุ ทอ งถน�ิ เชน เง�นบาทออ นคาลง (ตวั อยางเชน อัตราแลกเปลยี่ นสงู ขน้� จาก ฿31/$ เปน ฿34/$) จะทําให
วัตถุดบิ สินคา ขน้ั กลาง หร�อสนิ คาสําเร็จรปู ท่ีนาํ เขา มาจากตา งประเทศและตอ งจายเปน เงน� ตราตา งประเทศ
มีตนทุนเปนจาํ นวนเง�นบาทท่มี ากข้�น
ตวั อยาง ท่อี ัตราแลกเปล่ยี น ฿30/$ นํ้ามันเชื้อเพลิงนําเขา มลู คา $10 จะมตี นทุนเปน เง�นบาท 300
บาทแตห ากเงน� บาทออนคา ลง10%นัน่ คืออัตราแลกเปลีย่ นสงู ข้น� เปน ฿33/$(อัตราแลกเปลย่ี นสงู ข้�นแปล
วาเงน� บาทออ นคาลงและดอลลารแ ข็งคา ข้น� เพราะตอ งใชเงน� บาทจํานวนมากขน้� มาแลกเง�นดอลลารจาํ นวน
เทาเดิม) ถึงแมราคานํา้ มนั เช้ือเพลงิ ในตา งประเทศจะเทาเดิม คือ $10 แตต นทุนการนาํ เขาคดิ เปนเงน� บาทจะ
แพงข�น้ 10% เปน 330 บาท ในกรณที ี่เงน� บาทออ นคาลง 10% เปน ฿33/$ และราคานํา้ มันเชอ้ื เพลงิ ในตาง
ประเทศสูงขน้� 20% เปน $12 เกิดขน้� พรอ มกนั ตนทนุ การนาํ เขา คดิ เปน เงน� บาทจะสงู ข้น� ถงึ ประมาณ 30%
เปน 396 บาท กลาวคือ คนไทยจายคานํา้ มนั แพงขน้� 30% โดย 20% มาจากราคาน้ํามันในตลาดโลก และ
อกี 10% มาจากเงน� บาทออ นคา
2
แลวกรณีใดสอดคลอ งกับสถานการณปจ จ�บนั ของ
ประเทศไทย?
สถานการณในปจจ�บนั ของประเทศไทยมีแนวโนมจะอธิบายไดดวยกรณหี ลงั มากกวา กลาวคอื การ
ออ นคา ลงของเงน� บาทเปน ตวั ผลกั ดนั ใหเ งน� เฟอ ภายในประเทศไทยมคี วามรนุ แรงมากขน้� นอกจากราคาสนิ คา
นําเขา จากตา งประเทศจะแพงขน�้ แลว คา เงน� บาททอี่ อ นลงจง� ทาํ ใหค า ครองชพี ของคนไทยไดรบั ผลกระทบถงึ
2 ตอ ดว ยกัน ดังแสดงในตัวอยางขา งตน
แลวทาํ ไมเงน� บาทจ�งออ นคาลงมากในชวง 1 ปท ีผ่ า นมา?
เงน� บาทท่ีออ นคา ลงในชวงน้มี าจาก 2 สาเหตหุ ลกั คอื
1. การขาดดุลการคาของประเทศไทย
2. เง�นลงทุนของนกั ลงทุนตา งชาตทิ ่ีไหลออกจากตลาดทนุ ไทย
แตส าเหตทุ เี่ ปน ตวั กดดนั คา เงน� มากทส่ี ดุ นา จะมาจากการไหลของเงน� ลงทนุ จากตา งประเทศออกจาก
ตลาดทนุ ของไทยโดยในป2565ธนาคารกลางของสหรฐั อเมรก� า(fed)ไดป ระกาศขน�้ อตั ราดอกเบยี้ นโยบาย
ไปแลว ถึง 3 รอบ จากตน ปทม่ี อี ัตราดอกเบย้ี นโยบาย 0.25% ตอ ป ในปจ จบ� นั อตั ราดอกเบีย้ นโยบายสหรฐั
ไดขยบั มาอยูท่ี 1.75% ตอ ป ในขณะที่อัตราดอกเบย้ี นโยบายของไทยยังคงอยูท่ี 0.50% ตอป ดว ยอัตรา
ดอกเบย้ี ทต่ี ่าํ กวา จง� ทําใหค วามนา ดงึ ดดู ในการถอื เงน� บาทลดลงไปอยา งมากจง� เกดิ แรงกดดนั ใหเ งน� บาทออ น
คาลง
เหตกุ ารณเ หลา น้มี ีนัยตอ อัตราดอกเบย้ี ภายในประเทศ
อยางไร?
ราคาพลงั งานและสนิ คา โภคภณั ฑถ กู กาํ หนดจากกลไกตลาดโลกเปน เรอ�่ งยากทภี่ าครฐั จะเขา ไปควบคมุ
ราคาหรอ� บิดเบือนกลไกตลาดโดยไมส รางภาระหนี้สาธารณะใหสูงขน้� ในฝงของธนาคารแหงประเทศไทย
(ธปท.) แนวทางหนึง่ ทช่ี ว ยลดแรงกดดนั ดานเงน� เฟอได คอื การแทรกแซงคา เงน� ไมใหเ ง�นบาทออนคาลงเร็ว
นัก ซ่งึ ทาํ ไดดว ยการขายเง�นดอลลารออกมาจากทุนสํารองระหวา งประเทศ ในปจจ�บนั ประเทศไทยจะมที นุ
3
สาํ รองในระดบั ทสี่ งู การแทรกแซงคา เงน� บาททมี่ สี าเหตมุ าจากการขาดดลุ การคา จง� ไมน า จะสรา งความกงั วล
มากนัก แตก ารแทรกแซงคา เง�นบาททมี่ ีสาเหตจุ ากการไหลออกของเงน� ลงทุน ถา ทาํ อยางตอ เน่ืองจะทําให
ทุนสาํ รองระหวางประเทศรอ ยหลอลงไดอยางรวดเร็วได (แลว อาจนาํ ไปสวู ก� ฤตทีใ่ หญกวา เหมือนกบั ทเี่ คย
เกดิ ข�้นเม่อื ป 2540) อกี แนวทางหนงึ่ ท่ี ธปท. สามารถทาํ ไดคือ การปรบั ข้น� อัตราดอกเบี้ยนโยบาย ซง่ึ จะมผี ล
ในการชะลอการไหลออกของเง�นทนุ และการออนคาลงของเงน� บาท เปนทีน่ า สังเกตวา แมว าจนถึงวนั นี้
(บทความนเี้ ขย� นเมือ่ วนั ท่ี 8 กรกฎาคม 2565) ธปท. จะยังไมไดปรบั ข้�นอัตราดอกเบ้ียนโยบาย แตอ ัตรา
ดอกเบยี้ ในตลาดตราสารหน้ีไดมกี ารปรบั ตวั ขน้� มาโดยตลอด(ตน เดือนมกราคม2565อัตราผลตอบแทนใน
พนั ธบัตรรัฐบาลอายุ 10 ป มีคา 2.0% ตอ ป ตน เดอื นกรกฎาคม 2565 ตัวเลขปรบั ขน้� เปน 2.8% ตอ ป)
อยางไรกต็ าม แนวทางนี้จะทําใหภ าคครัวเร�อนทเี่ ปราะบางจากภาระหน้ีสนิ จะตอ งจา ยดอกเบ้ยี ท่สี งู ขน�้ ภาค
ธุรกจิ มีตน ทุนเง�นทุนท่สี ูงข้�น และในท่ีสุดอาจจะชะลอการเติบโตทางเศรษฐกิจได
ผลกระทบจากภาวะเง�นเฟอ
ถึงแมภ าวะเง�นเฟอ จะสรางผลกระทบกบั ทกุ คนแตร ะดับความรุนแรงท่ีไดร ับจะไมเทา กนั กลมุ ท่ีไดรับ
ผลกระทบรุนแรงท่สี ดุ คอื กลุมคนที่ไมสามารถเพ�มรายไดใหทันกบั อัตราเงน� เฟอ ได เพราะอํานาจซื้อของคน
กลมุ นีจ้ ะลดลง และหากไมตอ งการกอหนเี้ พ�มก็ตอ งลดการบร�โภคลง นอกจากน้รี าคาสินคาแตละกลมุ ก็ไม
ไดเพ�มข�้นดว ยอัตราที่เทา กันเชนในรอบน้กี ลมุ พลังงานมกี ารเพ�มข้น� ของราคามากท่สี ดุ 40.0%ตามมาดวย
กลุมอาหารและเคร�อ่ งด่ืมที่มรี าคาเพม� ข้�น 6.4% ในขณะทีก่ ลุม ขา วแปงและผลิตภณั ฑจ ากแปง กลับมรี าคา
ลดลง 2.7% และกลมุ ผักผลไมม ีราคาลดลง 2.5% ดังน้ันความรุนแรงของผลกระทบจากเงน� เฟอ ยงั ข้�นอยู
กบั รปู แบบการบร�โภคของแตล ะบุคคลดว ย เชน สาํ หรบั ผทู ่ีมคี าใชจา ยดานพลังงานเปน สดั สวนที่สงู ตอ คา ใช
จา ยรวม ยอมไดรบั ผลกระทบจากภาวะเงน� เฟอ รอบนม้ี ากกวาผูทม่ี ีคา ใชจ า ยดานพลังงานเปน สดั สว นทตี่ า่ํ
ผลกระทบจากการออนคาของเง�นบาท
ตามปกติการออ นคา ลงของเงน� บาทจะทาํ ใหภ าคการสง ออกสนิ คา และบรก� ารของไทยไดร บั ประโยชน
เพราะรายไดทเ่ี ปนเง�นตราตา งประเทศแลกเปน เง�นบาทไดม ากข้น� อยางไรกต็ ามไมใ ชท ุกภาคสว นทเี่ กีย่ วขอ ง
กับการสงออกจะไดร บั ประโยชนอ ยา งเตม็ ท่ี เชน ผูทอี่ ยใู นภาคการทองเทยี่ วอาจจะยังไมไดรบั ประโยชนม าก
นกั จากบาทออ นเพราะตลาดทองเทย่ี วยงั ไมฟ �นตัวจ�งยังไมม นี ักทอ งเทยี่ วเดนิ ทางเขา มาจับจา ยใชส อยหร�อ
เกษตรกรทนี่ า จะไดร บั อนสิ งคจ ากการสง ออกสนิ คา เกษตรทเ่ี พม� ขน�้ เพราะบาทออ นทําใหร าคาสนิ คา เกษตร
4
สงู ขน้� แตอ าจตอ งเผชญิ กบั ตน ทนุ คา ปยุ คา ยาทสี่ งู ขน้� เปน เงาตามตวั เชน กนั เนอ่ื งจากตน ทนุ การนาํ เขา วตั ถดุ บิ
เหลา นแี้ พงข�้น
ผทู ี่มีภาระตองชําระเงน� ตราตางประเทศ เชน ผูท ่จี ะเดนิ ทางไปทองเท่ียวในตา งประเทศ และผทู ี่สงลกู
ไปเรย� นตอ ในตา งประเทศกลมุ คนเหลา นจ้ี ะไดร บั ผลกระทบทางลบเพราะมตี น ทนุ ในการซอ้ื เงน� ตราตา งประเทศ
ท่แี พงขน้�
มจี ด� พง� สงั เกตคอื ถงึ แมเ งน� บาทจะออ นคา ลงเทยี บกบั เงน� ดอลลารส หรฐั แตใ นขณะเดยี วกนั เงน� บาท
อาจจะแขง็ คา ขน้� เทยี บกบั เงน� สกลุ อน่ื ไดดงั นน้ั การประเมนิ ผลกระทบจะตอ งพจ� ารณาสกลุ เงน� ทเี่ กย่ี วขอ งดว ย
แนวโนม การปรบั ข้น� อตั ราดอกเบยี้ ภายในประเทศ
จากการวเ� คราะหขางตน พบวามีความเปน ไปไดท ่ี ธปท. จะปรับข�้นอตั ราดอกเบยี้ นโยบายในอนาคต
นโยบายนี้จะเปน ประโยชนกบั ผูทม่ี เี งน� ออม แตส าํ หรบั ผูที่มหี น้สี ินท่ีคิดดอกเบยี้ แบบลอยตวั เชน สนิ เชื่อซอื้
อสงั หารม� ทรพั ยการขน�้ ดอกเบยี้ นโยบายจะทาํ ใหค นกลมุ นมี้ ภี าระตอ งชาํ ระดอกเบยี้ ทส่ี งู ขน�้ ในอนาคตนอกจาก
นี้หากธปท.ปรับข้น� อัตราดอกเบย้ี นโยบายจร�งก็อาจมีผลใหเ กิดการชะลอตวั ทางเศรษฐกจิ กระทบกบั ความ
แนนอนดา นรายไดข องกลุม คนบางกลุมได
แนวทางการรบั มือ
โดยสรปุ แมเง�นบาทจะออ นคา ลงกับเงน� ดอลลารส หรัฐแตเง�นบาทไมไดอ อนคา ลงกับเง�นทุกสกุลนอกจากนี้
การออ นคาลงของเงน� บาทยังไมไ ดสง กระทบกับทุกคนเหมือน ๆ กนั โดยผูทตี่ องเกี่ยวขอ งกับเงน� ตราตาง
ประเทศโดยตรงจะเหน็ ผลกระทบชดั เจนกวา เชน ผทู ตี่ อ งการเดินทางทอ งเท่ยี วตางประเทศ ผทู ีต่ อ งสง ลกู
หลานไปศกึ ษาตอ ตา งประเทศหรอ� ผทู นี่ าํ เขา สนิ คา จากตา งประเทศในกรณนี ี้การพจ� ารณาเลอื กไปทอ งเทยี่ ว
ในประเทศ(หรอ� ซอื้ สนิ คา จากประเทศ)ทเ่ี งน� ของเขาแขง็ คา ขน้� ไมม ากนกั หรอ� แมแ ตอ อ นคา ลงเทยี บกบั เงน� บาท
จะชว ยลดคา ใชจ า ยไดสาํ หรบั ผทู จ่ี ําเปน ตอ งซอ้ื เงน� ตราตา งประเทศทแ่ี ขง็ คา ขน�้ แบบหลกี เลยี่ งไมไ ดเชน เพราะ
ตอ งสง ลกู ไปเรย� นตอ ยงั ประเทศใดประเทศหนงึ่ อาจลองพจ� ารณาทยอยซอื้ เงน� ตราตา งประเทศในชว งทอี่ ตั รา
แลกเปลีย่ นไดเ ปร�ยบแทนที่จะไปรอซ้อื ครัง้ เดยี วเมือ่ จะตอ งโอนเงน� เพราะหากเปน จงั หวะทเี่ งน� บาทออนคาลง
มาก จะทาํ ใหมีตน ทุนซอื้ เง�นตราตา งประเทศที่สูงทั้งกอ น
นอกจากนี้ผทู ่ีไมไ ดเ กยี่ วขอ งกบั เงน� ตราตา งประเทศโดยตรงกส็ ามารถไดร บั ผลกระทบจากอตั ราแลกเปลย่ี น
ไดเชนกัน เชน ในกรณีของราคาพลงั งาน การท่เี ศรษฐกจิ ยังไมฟ น� ตัวอยางเตม็ ท่ี ยอมทําใหศ ักยภาพในการ
5
หารายไดของครวั เรอ� นลดลง ดงั นนั้ แนวทางการรับมือท่ีสาํ คญั ในภาวะปจ จบ� นั คอื การประหยดั เนื่องจาก
เง�นเฟอ ในรอบน้มี าจากราคาพลงั งานทแี่ พงข้�นมาก การประหยัดการใชน ํ้ามันเช้ือเพลงิ และการลดการใช
พลงั งานโดยรวมยอ มชว ยลดคาใชจา ยไดอ ยางมีนยั สาํ คัญ เชน การลดการใชร ถยนตสว นบุคคล และการ
วางแผนกอ นการเดินทาง เปนตน นอกจากนีเ้ มอ่ื ราคาพลงั งานทใี่ ชแ พงขน�้ การหนั มาใชพลงั งานทางเลือก
เชน พลงั งานแสงอาทติ ย จะเร�มมีความคุมคาและนานาํ มาพ�จารณามากขน�้
สดุ ทา ยผทู ม่ี ีหนีส้ นิ ทย่ี ังตอ งชาํ ระตอไปในอนาคตและผูท ี่มแี ผนจะกยู มื เง�นในอนาคตควรจะตอ งเตร�
ยมรบั มอื กบั ดอกเบยี้ ทจี่ ะสงู ขน้� ในอนาคตนอกจากน้ีหากใครกําลงั คดิ จะกอ หนเี้ พม� ในชว งน้ีจะตอ งพจ� ารณา
ใหถ ่ีถว นทง้ั เร�อ่ งของดอกเบย้ี และความสามารถในการหารายได เพราะหาก ธปท. ข�น้ ดอกเบ้ยี นโยบาย มี
โอกาสท่จี ะทําใหเ ศรษฐกิจชะลอตวั และลดความสามารถในการหารายไดของครวั เรอ� นได
6